Katalog

9 EYLÜL 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA J\_ U L Jl U M\ kultur(a cumhuriyet.com.tr 15 Hırçın görünümünün ardında yalnızca güzel olanı paylaşmak için çarpan bir yürekti... Ressam Rafet Ekiz'in ardındanZİ\A GÜREL Yaşamını bıçımlendırememiş; gittıkçe harmanlanan boşluğun bur- gacında, kılıktan kılığa gırmeyi be- ceri sayan bır kalabalığın ortasında ne yapılabilir? Duyularını, kendısine önerilmış kalıplann içine kapatmış, başkaca hiçbır şey algılayamayanlann ara- sında Rafet, duyumsadıklanna bir anlam kazandırmak için resım dılı- ni seçmişti. Karşılaştığımızda halleşirdık. Görüşemediğımiz süre ıçınde ne hallerde olduğunu anlatırken çok ağdalı tümcelere başvururdu. Bel- ki de konumunun, genelgeçer çıkar ilişkılerinın egemen olduğu yaşam sahnesinde pek aykın durduğunu bildiğmden böylesıne ayrıntılara boğulmuş, süslü betımlemeleri sö- ze dökerdı. Oysa resim düiyle gıriştıgı biçım- lendırmeler, kendılığınden gör- kemlı bir yahnlıkla doğmuş, o hü- zünlü ışığın belırsiz derınlıgıne kar- şın, yerlennden kopanlamayacak birertanık idıler. Son çalışmaların- da, neredeyse çocuksu sığınma ıs- teğinın. simgeler alfabesıyle oluş- turduğu kusursuz btr dünya yansı- tılıyordu. Sanatından ödiin vermedl Her ne kadar etkılendığını söyle- dıgı mıstısızm, çok başka zaman dı- limlerinden gelen soluğuyla, Rafet Ekiz' ın çok kısa kestiği yaratıcı ayi- nine kaynak olmuşsa da, aslında o- nun kurguladığı herkesın çağnlı ol- duğu bir anlamlandırma aurasıydı. Bazı yerli, yabancı ressamlann; son yıllarda türeyen birçok yazann ye- tersizliklerini bir gizem perdesiyle örtmek amacıyla kullandıklan Şa- mancı, Budist, Brahmacı, Hıristi- yan, Sufi mistik kolajlar karmaşa- sının yerini, Ekiz'in resmınde hu- zurlu bir düşünce alır... Soyutlamalarına bellı bır genel bakış yetısinı gehştırdikten sonra ulaştığının kanıtı ise kullandığı di- le saygısını renkJe, tonlarla vurgu- lamayı ölünceye kadar sürdürme- sidır. Şöyle bır düşünürsek ımge, be- uyulannı, kendisine önerilmiş kalıplann içine kapatmış, başkaca hiçbir şey algılayamayanlann arasında Rafet Ekiz, duyumsadıklanna bir anlam kazandırmak için resim dilini seçmişti. Son çalışmalannda, neredeyse çocuksu sığınma isteğinin, simgeler alfabesıyle oluşrurduğu kusursuz bir dünya yansıtılıyordu. timlemenın önünde koşar... Hep böyle olmuştur. Düşlemeyi bilme- yen. yapıtın ımge örgüsünü yorucu bir dokiı sayar, dahası yüzeyın çok ötesindeki boyut, yaşantısını belli kalıplara uyarlı düzenlemiş kişınin gözünde korkunç bir uçuruma dö- nüşür. Yitirdiğim ressam arkadaşım bu- nu bildiği için, yaşadığı sürece, bır günden bir güne göze hoş görüne- cek, şekerlemeli biçimlere yönel- medi; sanatuıdan ödün vermedı. Rafet, 2003 yazının en sıcak ge- celerinden birinde, Istanbul'da, Be- yoğlu'nda kendisine çarpıp kaçan bir oto sürücüsünün kurbanı oldu. Sekiz gün boyunca Cerrahpaşa morgunda tanınmayı, sahiplenil- meyi bekledi. Sahneleri, ekranları, sayfaları şarkıcı, manken gladyatörlerin en düzeysız pervasızlıklanyla doldu- ran televoleci holding medyası, er- kenden göçüp giden ressamımızın, bır has sanatçının ölümüne bir ha- berle olsun yer vermedi. Rafet, ya- şamdan aynhrken de yalnızlığına sığındı. Karşı çıkışlanyla sergile- diği hırçın görünümünün ardında, yalnızca güzel olanı paylaşmak için çarpan bir yürekti.. Tutarlı bir ömür sürdü Yaptığı resimle de, yaşadığı ka- danyla da tutarlı bir ömür sürdü.. Bizi tanıştıran ressam dostumuz, sevgili arkadaşım Muammer Dur- muştan ödünç aldığı bisikletle Fo- ça'da çıktığı bir gece gezisını nasıl bıtırdiğını dınlemiştım: Bundan yedı-sekız yıl önce bır sonbahar günbatımında Rafet ın Foça yamaçlanndan çıktığı serü- ven, gün doğarken son bulmuş... Muammer kapıyı açtığında Rafet, her yanı yara-bere içinde; bir elin- de ön tekerlek, sırtında bisikletin arda kalanı "Merhaba" demiş, "bisikleti getirdim de..." Parçalan bir araya getirme çaba- sı, sanatçı arkadaşım Rafet'ın yaşa- mı boyunca sürdürdüğü bir uğraş- tı. Son günlerınde. uğrayamadığım -sanınm Kuzguncuk'takı- yenı işli- ğinde, Istanbul Sanat Fuan'na der- li toplu katılmak ıçın çalıştığını söylüyordu. Yahıızca bu tecimsel sunuşta de- ğıl, onun bırer içten karşı çıkma olan yapıtlanna, sanatın izlenilebıl- dıği en ıyı mekânlarda yer venlece- ğıni ummak ısterım Sevgili sanatçı arkadaşım Rafet Ekiz'i son yolculuğuna Turgut U- yar'ın dızelenyle uğurlamıştım: "sana olmayan özlem bir şeye benzemiyor - bilinir ben yoğun içki severim ne kavurucu ne umursamaz ne de bir şey kuyruksuz uçurtma gibi...' 'Alkol kendiliğinden girer en alımlı biçimiyle ve hiç çıkmaz çıkmasın varsın Ölüm Olsa da olur olmasa da." Usta müzik adamı Selmi Andak'ın yapıtlanndan oluşan iki albüm müzikseverlere sunuluyor Besteleri onu dinleyen herkesın *5T .HP.. Kültür Servisi - Usta müzık adamı Sel- mi Andak"ın bestele- rinden oluşan ikı albüm arka arkaya müzikse- verlere sunuluyor. Albümlerden Ulus- lararası Ödüllü Selmi Andak Şarkıları". An- dak'ın dış ülkelerde ödül ve başan kazan- mış unutulmaz yapıtla- nndan oluşan ılk albüm olma özellığını taşıyor. îsim babalığını eski Kültür Bakanı tstemi- han Talay'ın yaptığı albümün müzık direk- törüyse Vedat Sak- man. Sakman Prodük- siyon'dan çıkan ve Yıl- dfz Kenter, Müşfik Kenter, M. Ali Birand, Ali Kırca, İzzet Öz, Selçuk Yöntem, Duygu Asena, Bülent Özveren, Ali Kocatepe, Erkan Yolaç, Müjdat Gezen ve Metin Uca'nın su- numlanyla ayn bir ses verdikleri albümde Sel- mi Andak'ın unutulmaz 12 bestesı yer alıyor: Anadolu Süiti. Ve Ben Yalnız, Bir Kelebek Gibi, Gurbet Yorganı, Yaşamak. Dinle. Gü- neş Bir Kere Doğdu. O Şarkıyı Henüz Yaz- tnadım. I'U Never Say Goodbye Again, Hayat Pencerenin Dışında. Sen misin?. Gone Fore- ver. 1975'ten 1995 'e kadar geçen sürede yurt ca- t T.C. KOLTOR BAKANu6lıı..«,.<i Uluslararası ödüllü Selmi Andak şarkıları • 'Uluslararası Ödüllü Selmi Andak Şarkıları' Andak'ın dış ülkelerde ödül ve başan kazanmış unutulmaz yapıtlanndan oluşan ilk albüm olma özelliğini taşıyor. 'Selmi Andak Besteleri 1975- 1995 adlı albümde ise, sanatçının bu yıllar arasında Eurovision Şarkı Yanşması Türkiye elemelerinde yarışan besteleri yer alıyor. pında başlatılan tüm yanşmalann en önemli ısimlerinden biri de Selmi Andak'tı kuşkusuz. Bu bağlamda, hafıf müzık repertuvanna unu- tulmaz besteler kazandıran ve sayısız genç şar- kıcıyı bu yanşmalar aracılığıyla tüm ülkeye ta- nıtan Andak' ın bestelerinden oluşan bir dığer al- büm de. TRT tarafindan müzıkseverlerle buluş- turuluyor. Her müzlkseverde bulunmalı 'Selmi Andak Besteleri 1975-1995' adlı al- bümde, Andak'ın bu yıllar arasında Eurovision Şarkı Yanşması Türkiye elemelennde yanşan yapıtlan yer alıyor. AJbümdeki kayıt ve icralann özelliğı, akustik çalgılardan oluşan büyük orkestra önünde can- lı olarak söylenmış olmalan ve o yıllann teknik olanaklanyla müzik anlayışını yansıtmalan. Türk popüler müziğinin son 30 yılda verdıği en seçkın örnekleri içermesi açısından da bir bel- ge nıtelığınde olan albüm, her müziksevenn ar- şivinde bulunması gereken eksiksız bır çalışma. Albüm kapağının içinde, Selmi Andak'ın sa- nat yaşamı, beste- len ve'Selmi An- dak Besteleri' al- bümü hakkında değerlendirmesı yer alan isimler- den gazetemiz müzık yazanEvin İlyasoğlu nun de- diğı gibi, Türk ha- fif müziğinin çok onemlı kavşakla- nndan bıri olan Andak'ınherbes- tesınde aldığı te- mel müzık eğiti- minin izlen belir- gindir. Bu özellik de onu hep ayncalık- lı kıhnıştır. Ve yı- ne Mine Çabşal'ın dedığı gibi Türk popüler müziğinin büyük bestecisı, sevecen. alçakgö- nüllü kişiliğiyle bir entelektüel olan Andak'ın bestelen, Halit Kıvanç'ın dediği gıbı, onu din- leyen herkesındır. 'Selmi Andak Besteleri' adlı albümde top- lam 10 yapıt yer alıyor: Bir Gün Karşılaşırsak, Hayalimdeki Adam. Gramafon. Sanki Dün Gibi. O Şarkıyı Henüz Yazmadım. Bir Sevgi Yeter. Güneş Bir Kere Doğdu, Hayat Pence- renin Dışında, Zamanda Gezinti, Duysun Şarküar. Romantik müziğin önde gelen adlarından besîeci Jean Sibelius'un dörtyapıtı kayıptı 7da Ekman 'a şarkılar' bulundu...• LONDRA (BBC) - Finlandiyalı bes- teci Jean Sibelius'un kayıp olan ve şarkı- cı Ida Ekman ıçın yazılmış dört şarkısı- nın notalan bulundu. 1865-1957 yıllan arasında yaşayan Sibe- hus, 12 tane şarkı bestelemiş. Bunlann se- kizi, yurtdışında bulunan bir koleksıyonda turuluyor. Finlandiya'nın Tavastehus şeh- rinde doğan, romantik müziğin önde gelen adlarından Jean Sıbehus, önce hukuk öğ- renımı gördükten sonra Helsinki Konser- vatuvarı'nı bitirdi. 1892 yıhnda ılk senfonik şiiri 'El Sa- ga'yı yazan Sibelius bundan sonra Alman- ya'ya gıderek Viyana ve Berlın'de uzun sü- re kaldı ve bu sıralarda VVeingartner ve Richard Straussla tanıştı. 1900 yıhnda Paris sergısıne katılan Helsinki Filarmoni Orkestrası'nda orkestra şefi asistanlığı yaptı. 1914 yıhnda Amenka'ya gitti. eser- lerini çaldırarak kendıni tanıttı. İlk eserlnl Toscaninl çaldırdı Bu seyahat esnasında Yale Ünıversitesi kendisine fahri müzık profesörü unvanını veren bestecinın yurtdışında çıkan ilk ese- ri 'Tuenela Kuğusu' adlı orkestra eseri Milano'da Toscanini yönetiminde seslen- dirildi. Diğer eserleri arasmda 1893 yıhnda yaz- dığı 'Karelia' süiti, 'Finlandiya' (1899), Pohjola'nın Kızı' (1906) adlı senfonik şiirleri ve orkestra için 'Valse Triste - Ke- derli Vals' sayılabılır. Aynca yedi senfo- nısi, Shakespeare, Strindberg ve Mauri- ce Maeterlinck'in çeşitlı sahne eserlerine müzik, 'Kuledeki Bakire' adlı bir opera, 'Esir Kral', 'Vatanım' ve 'Toprak Şar- kısı' adlı koro ve orkestra eserleri ile 'li- ed'len de bulunuyor. 'Oceanidas-Okyanusun Kızı' adlı ta- nınmış orkestra esennı 1914 Amenka Nonvalk Müzik Festıvali ıçın besteleyen besteci. romantik ve ulusal çahşmalanyla ülkesinın kültürel zenginlığinı yansıttı. Ya- şamının son otuz yıhnda beste yapmayı bı- raktı. Tononto Rlm Festivali • TORONTO (AFP) 7 Eylül'de başlayan Uluslararası Toronto Film Festivali'ndeki Afrikatemah filmler, Afrika'nın sakh dünyasını gözler önüne sermekle kalmayıp oradaki özgür film yapımcılığının başlangıcı hakkmda da fikir edinmemizi sağhyor. Program sorumlusu, festivaldeki fümlerde oyuncu ve yapuncı olmak üzere pek çok yeni yetenekle tanışılacağını ve çok çeşitli konularda kısa ve uzun metrajlı fîlmler izlenebileceğini belirtiyor. Ünlü filmlerin gösteriminin de yer alacağı festival, pek çok organizatör tarafindan favori olarak gösteriliyor. Festival kapsamında 'Le festival de la foret', Cannes Film Festivali'nde ödül alan "Mille Mois' ve yapuncı Branwen Okpako'nun 'Valley of the hınocent' adlı fihnlerinin galalan da gerçekleştirilecek. Büyük ilgi gören Uluslararası Toronto Fihn Festivali, 13 Eylül'e kadar devam edecek. Siip Bapıstır' I Kültür Servisi - Banş Manço Kültür Merkezi, bugün 'Şiir Banştır' adlı bir etkinliğe ev sahipliğı yapıyor. Saat 19. 45'te başlayacak olan ücretsiz etkinliğe Grup Toprak müzikleriyle; 'Dans Buluşma lstanbul' dans gösterisiyle; Tekin Gönenç, Suna Aras, Müslim Çelik, Leyla Şahin ve Arife Kalender şiirleriyle katılacak. Öner Yağcı'run da konuşmacı olduğu etkinlikte, aynca 'Işgal Altında Irak' adlı fihn de gösterilecek. (Bilgi için: 0 216 347 24 13) Altın Aslan Rusların • MOSKOVA(APP) - 27 Ağustos - 6 Eylül tarihleri arasında 6O.sı düzenlenen Uluslararası Venedik Fihn Festivali'nde yönetmen Andrey Zvyaginstev'uı 'The Return' (Dönüş) adlı filmmin en iyi fihn seçilerek Altın Aslan Ödülü'ne değer görülmesı Rusya'da büyük sevinç kaynağı oldu. 39 yaşındaki Rus yönetmenin filmi iki gencin 12 yıl sonra geri dönen babalanru tanımaya çahşırken yaşadıklannı anlatıyor. Rus basınında geniş yer bulan filmin başarısı üzerine Rusya televizyonu ödül töreninde Zvyaginstev'uı adının yanlış söylendiğini anımsatarak "Avrupa'da adını söyleyemediler ama artık öğrenmek zorundalar" dedi. Fihn eleştirmerü Kiril Razlogov Moskova Echo Radyosu'na verdiği demeçte ödülün Rus sinemasınm çok önemli bir noktaya geldiğuıi ve artık yeni bir kuşağa sahip olduğunu gösterdiğini belirtti. Uluslararası arenada Rusya 'nın son büyük başansı Nikita Mikhalkov'un 'Burnt by The Sun' adlı filmi olmuştu. Doğubayantta sempozyum Kültür Servisi - Ağn iline bağh Dogubayazıt ilçesinde 13-14 Eylül tarihlerinde Dogubayazıt Kaymakamlığı, ÇEKÜL Vakfı ve Atatürk Ünıversitesi işbirligiyle bir sempozyum düzenleniyor. Dogubayazıt'm tarihsel, kültürel, sanatsal değerlerini bilimsel verilere dayalı behrlemek, gelecek kuşaklara bu değerleri bilinçli bir şekilde aktarmak amacıyla düzenlenen etkinlik, Cumhunyet îlköğretim Okulu Vali Kutlu Aktaş Salonu'nda gerçekleştirilecek. Etkinliğe Oktay Ekinci, Prof. Dr. Metin Sözen, Doç. Dr. Hüseyin Yurttaş, Yrd. Doç. Dr. Zerrin Köşklü, Prof. Dr. Yüksel Bmgöl, Prof. Dr. Oktay Belli, Prof. Dr. Cevat Başaran'ın da aralannda bulunduğu yazar, araştırmacı ve bilim adamlan katılacak. (Bilgi için .0 472 312 60 03/www. cekulvakfi.org.tr, dogubayazit.gov. tr) BUGUN • NARDİS'te 21.30'da Sarp Maden Trio'nun konseri. (0 212 244 63 27) M BEYOĞLU SİNEMASI nda 'Alim Şerif Onaran Anısma' 12.15. 14.30, 16.45, 19.00 ve 21.15'te François Ozon'un 'Kumun Altında' fılmınin gösterimi. (0 212 251 32 40) • NÂZIM KÜLTÜREVİ'nde 18.30'da Pedro Almodovarın 'Sinir Krizinin Eşiğindeki Kadmlar' fihnınin gösterimi. (0 212 245 04 81)