Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 5 HAZİRAN 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMÎ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
Dışbank
şııbesi açıldı
• ANK4RA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Dışbank Bakanlıklar
Şubesi dün düzenlenen
törenle açıldı. Şubenin
açılışını Doğan Holding
Yönetim Kurulu Başkanı
Aydın Doğan yaptı.
Açılışa eski TBMM
Başkanı Yıldınm Akbulut,
MHP'li Şevket Bülent
Yahnici, ATO Başkanı
Sınan Aygün, Çankaya
Belediye Başkanı Haydar
Yılmaz ile çok sayıda
gazeteci ve davetlı katıldı.
Açlık smın
452 milyon lira
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Türk-tş. 4 kişilik bir
ailenin aylık zorunlu gıda
harcamasının 452 milyon
543 bin lira, yoksulluk
sınınnın ise 1 milyar 375
milyon 509 bın lira
olduğunu açıkladı. Türk-
tş Araştırma Merkezi'nin
yaptığı açıklamaya göre,
bir ailenin aylık zorunlu
harcaması ve yoksulluk
sının geçen aya göre
yüzde 0.2 azaldı.
DİSK'ten
Erdoğan'a tepki
• İstanbul Haber Servisi -
DlSK Genel Başkanı
Süleyman Çelebi,
Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan'ın toplusözleşme
görüşmelerine yönelik
sözlerinin iktidann
yaklaşımını ortaya
koyduğunu belirterek
"Her fırsatta iktidarla ve
sermaye örgütleriyle
kapalı kapılar ardında
'uzlaşmayı' gelenek
haline getirenlerin de
kendi hesaplanna bir
ders çıkarmasının zamanı
gelmiştir ve geçmektedir"
dedi. Çelebi, fedakârlığı
halkın sırtına borç
yükü bırakanlann
yapmasını istedi.
Halk Bankası
kapatıhnayacak'
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan. son günlerde
kapatılıp kapatılmayacağı
tartışma konusu olan Halk
Bankası ile ilgili olarak
"Bizim gündemimızde
Halk Bankasfnı
kapatmak diye bir şey
yok" dedi. Türkiye Esnaf
ve Sanatkârlar Kredi ve
Kefalet Kooperatifleri
Birlikleri Merkez Birliği
(TESKOMB) 32. Genel
Kurulu'nda konuşan
Erdoğan, bankanın
özelleştirilmesinin
düşünülebileceğinı
kaydetti.
19dağrtımbölgesi
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanı Hılmi Güler,
elektrikteki 33 dağıtım
bölgesınden sorunsuz olan
19 bölgenin özelleştirme
kapsamına girdiğını
belirtti. Ekonomik
Sonınlan Değerlendirme
Kurulu (ESDK) toplantısı
Enerji ve Tabii ICaynaklar
Bakanlığı'nda
gerçekleştirildi. Güler,
elektrikte bölgesel
tarifenın 1 Temmuz'da
yürürlüğe girmesiyle
ilgili aksaklık
olmadığını belirtti.
Batık kredide
dava maratonu
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Halkbank Genel
Müdürlüğü'nün, usulsüz
kredilerle bankayı zarara
uğrattıklan iddiasıyla,
eski genel müdür Yenal
Ansen, dönemin yönetim
kurulu üyeleri ve diğer
sorumlulan hakkında
açtığı 28 davalık
maraton başladı. Yenal
Ansen ve bazı yönetim
kurulu üyelennin mal
varlığına konulan tedbir
de kaldınldı.
Uluslararası Hazır Giyim Federasyonu'nun (IAF) 19. Kongresi dünyaca ünlü modacılan bir araya getirdi
Modanın kalbi İstanbuPda atiyor• Devlet Bakanı Kürşad Tüz-
men, Türkiye'de tekstil ve hazır
giyimde üretimin Anadolu'ya
kayması için çalışmalarm sürdü-
ğünü belirterek "Üretimin Ana-
dolu'ya kaymasıyla îstanbul'un
tasanm ve moda merkezi olarak
yükseleceğini" söyledi.
Ekonomi Senisi - Uluslararası Hazır
Giyim Federasyonu (IAF) Başkanı
UmutOran, dünya hazır giyim sektörü-
nün, 19. IAF Kongresi'ndegerçekleşti-
rilecek tartışmalar, fıkiralışverişleri ışı-
ğında, geleceği tasarlama yolunda
önemli adımlaratmasını hedefledikleri-
ni bildirdi.
19. IAF Dünya Hazır Giyim Kongre-
sı dün Istanbul'da başladı. Ana teması
"Geleceği Tasarlamak: Başan Marrik-
si" olarak belirlenen kongre, dünyaca
ünlü modacılara ev sahipliği yapıyor.
Oran, Türk hazır giyim sanayiinin dün-
yanın üretim markalarından biri haline
geldiğini söyledi. Kongrenin oldukça
önemli bir iddiası bulunduğunu ifade
eden Oran, "Bu konvansiyon dünya ha-
zırgrvimsektörününgeleceğiniilgüendi-
ren temel konularda aülacak adımlan
betirlemeyi hedefliyor" diye konuştu.
Ortak bir tebliğ oluşturacaklannı ve bu
tebliğde yer alan düşünceler ışığında
markalaşma stratejilerinin netleşmesi-
ne katkıda bulunacak çalışmalara baş-
layacaklannı bildiren Oran, bu tebliğin
dünyanın önde gelen moda okullanyla
birlikte yapılacak akademik çalışmalar-
la birleşeceğıni ve sektöre bir kılavuz
olacağıru söyledi. Oran, Türkiye'nin ha-
NAOMİ'Yt StNÎRLENDÎRDtLER- IAF Başkanı UmutOran w DevletBakanı Kürşad
Tüzmen, kongrenin açıhşında tekstil sektörünün 20O5'te önemli birdönemeçten geçeceğiııe
dikkat çekti. Fuar açıhşı için İstanbul'a geien ünlü manken Naomi Campbeİİ, Atatürk
Havafimanı'nda uçaktan indiğinde karşılaşrnaya gelen kimseolmaymcagazeteciordusuyta
başbaşa kakn. Campbeİİ, kendisini karşılamaya gelen kimsenin otanamasma siniriendL
L nlü manken akşam saarlerinde İstanbul BoğazTnda saltanat kayığıyla tur atti. (AA)
zır giyim ihracatında 3. sıraya yerleşti-
ğini belirtti. İstanbul Hazır Giyim ve
Konfeksiyon Ihracatçılan Birliği Baş-
kanı Sükyman Orakçıoğlu, istanbul'dan
başlayarak Türkiye'yi dünya modasının
kalbinin attıgı merkezlerden biri yap-
maya kararlı olduklannı ifade ederek,
Türk hazır giyim sektörünün çok yakın-
da Türk moda ve hazır giyim sektörü
olarak anılmayı hakedeceğini söyledi.
'AB'ye mutlaka glreceğlz'
Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen,
kongrede yaptığı konuşmada, Türki-
ye'nin Avrupa Kupası, Eurovision ve
dünya güzellik yanşmalarındaki başan-
lannın arka arkaya gelmeye başladığını
belirterek "AB'nin kesinlikle bir üyesi
olacağız, bundan enıin olabüirsiniz" de-
di. 2005 yılından sonra dünya tekstil ve
hazır giyim sektöründe tamamen yeni
gelişmeler bekJendiğini dile getiren
Tüzmen, "2005'ten sonra Çin, karşımı-
za yükselen bir >ildız olarak çıkıyor. Bu
tarihten sonra yeni bir rekabetçi ortam
hepimizi bekfiyor" dedi.
Türkiye'de tekstil ve hazır giyimde
üretimin Anadolu'ya kaymasıyla Îstan-
bul'un tasanm ve moda merkezi olarak
yükseleceğini belirten Tüzmen, bu yön-
deki çalışmalann devam ettiğini bildir-
di.Öte yandan kongreye paralel olarak,
gerçekleştirilecek Uluslararası İstanbul
Hazır Giyim Fuan ünlü top model Na-
omi CampbeO'ın da katılımıyla bugün
açılacak.
2005 patlama yılı olacak
Avrupa Komisyonu Ticaret Genel Di-
rektörü Ian VVılkinson, Türkiye'nin
Çin'den sonra AB pazanna tedarik sağ-
layan ikinci büyük ülke olduğuna işaret
ederek "Evet,bizde Türkiye'yi ABiçin-
degörmek istiyonız" dedi. "2005 Önce-
sveSonrası" konulu oturumda konuşan
VVilküıson, dünya tekstil ve hazır giyim
sektörünün 2005'te kotalann kalkması-
nın ardından yepyeni bir sürece girece-
ğini belirtti ve "2005'tetekstil« hazır gj-
yimde büyük bir patlama olacak" dedi.
Eurotex Genel Direktörü VVTInam La-
kin de 2005 yılından sonra sektörde ulu-
sal kotalar ve geleneksel hiçbir uygula-
manın kalmayacağını ifade etti.Bu ara-
da, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'in
kongre kapsamında Türkiye'de yatırım
yapmayı düşünen yabancı tekstil firma-
lannın temsılcılenyle sabah kahvaltısın-
da ve açılış oturumunun ardından bir
araya geldiği öğrenildi.
Ote yandan, Türkiye'nin ikinci kez
ev sahipliği yaptığı IAF Dünya Hazır
Giyim Kongresi'nin bütçesinin 1 mil-
yon dolan aştığı bildirildi.Kongreye ka-
ulımcı sayısı da çoğu ABD, Fransa, Bel-
çika. Ingiltere, Almanya ve Meksi-
ka'dan olmak üzere 121'i yabancı 631
delegeye ulaştı.
TEBA, üretiminin yüzde 97'siniAB başta olmak üzere çok sayıda ülkeye ihraç ediyor
Kliıııa tükesine ldiıııa saüyor
OLCAYBÜYÜKTAŞ
Ardı ardına yaşanan ekonomik
durgunluk, uluslararası kriz ve sa-
vaşa karşın olduğu konumu koru-
mak bir yana, üretim ve istihdamı
arttıran Türk şirketlerine her gün
bir yenisi ekleniyor. 36 yıl önce
faaliyete başlayan TEBA, bugün
başta Almanya, Ingiltere ve Fran-
sa olmak üzere birçok ülkede her
geçen gün pazar payını büyütüyor.
Uretiminin yüzde 97'sini ihraç
eden ve ekonomik krizlere karşın
gerek istihdam yaratmayı, gerek
ciro arttırmayı sürdüren şirketin
pazarlan arasında ABD bile var.
Dört yıl önce orada bir fabrika ku-
ran TEBA, ürettiği merkezi sis-
tem, sanayi tipi klimalan ABD'li
bayiler aracılığıyla satıyor.
1979 yılında şirketin kurucusu
Teoman Baygan'ın ihracat sefer-
berliğı başlattığmı anlatan TEBA
KJima Grubu Başkanı Mustafa
Baygan, Türkiye'de büyüme şans-
lan olmadığını fark ederek pazar
arayışlannı arttırdıklannı ve
ABD'ye kadar uzandıklannı dile
getirdi. Sanayi tipi, merkezi sis-
tem klima ürettiklerini, klimanın
dünyada 34 milyar dolarlık bir pa-
zan olduğu bilgisini veren Bay-
gan, Türkiye deki pazann olduk-
ça küçük olduğunu, split tarz de-
nen ev tipi klimada da yerli üreti-
min özellikle Uzakdoğu ile reka-
bet edemeyeceğini anlatan Bay-
gan, TEBA olarak merkezi sis-
temde uzmanlaştıklannı, artık
ABD'de bile rekabet eder hale gel-
diklerini söyledi.
5 Türk mühendls
Türkiye'nin klima pazan bü-
yüklüğünün 250-300 milyon dolar
olduğunu anlatan Baygan,
ABD'ye gidiş öykülerini, "Tür-
kiye'de büyüme şansımız yoktu.
Zaten uzun zamandır ihracata yo-
ğunlaşmışök. ABD'deki klima pa-
zan 10 milyar dolar. Gitmemiz ge-
rektiğine karar verdik. VVashing-
ton > akmlannda \lrginia eyaletin-
de 3 bin metrekare kapalı alanı
olan bir fabrika kurduk. Montaj
ve küçük çapb üretim yapıyoruz. 3
Türk mühendisi var. Saûşı ABD'li
bayfierleyapryoruz'' sözleriyle an-
lattı.
ABD'deki fabrikadadan satışı
yapılan klima parçalannın yüzde
30 oranmda Izmir'deki fabrikadan
gönderildiğini vurgulayan Musta-
fa Baygan, toplam değerin yüzde
30"unun Türkiye 'den gittiğini be-
lirtti. 1500 toplam TEBA çahşanı-
nm 250'sinin klima bölumünde
çalıştığını ve ABDye giden par-
çalann önemli bölümünün söz ko-
nusu çalışanlar tarafından üretildı-
ğini anlartı.
Geçen yıl ABD cirosunun 6
milyon dolar olarak gerçekleştiği-
ni, bu yıl 8-10 milyon dolarlık bir
ciro beklendiğini söyleyen Bay-
gan, 5 yıl içinde bu miktann 30
milyon dolara çıkanlmasının he-
deflendığinin altını çizdi.
• 20 yıl önce ihracat seferberliğine
başlayan şirket, pazannı önce Avrupa'ya,
sonra Amerika'ya kadar genişletti. 4 yıl
önce klimanın vatanı olarak tanınan ABD'de
fabrika satın alan TEBA, îzmir'de ürettiği
klima parçalannın montajını orada yaparak
Amerikan bayileri aracılığıyla satıyor.
TEBA'nın pişirici grupta en büyük ihracatçı olduğu-
nu söyleyen Mustafa Baygan, şirketin, Türkiye'de hij-
yenik klima üretimi için akredite kuruluşlardan bel-
ge alan tek şirket olduğunu da dile getirdi.
İhracat hedefi
115 milyon Euro
^ TEBA'nm beyaz
eşyadaki pazar payı
Türkiye'de yüzde 8,
Ingiltere'de yüzde 13,
Almanya'da yüzde 13,
Fransa'da yüzde 8.
Merkezi klima
santralında yüzde 35,
split klimada yüzde 20,
VRV'de yüzde 90 pazar
payına sahip.
• 2002'de 500.000
tam boy fınn üretildi.
^ Geçen yıl toplam
pişirici (tam boy fırın,
ankastre fınn, midi
fınn, ocak vb.) üretimi
1 milyon adet oldu.
• Bu yıl için 700.000
tam boy fınn üretimi
planlanıyor.
Pişirici sayısı ise 1
milyon 150 bin
• Geçen yıl konsolide
ciro 150 milyon Euro.
Klimanın bu ciro
içindeki payı 50 milyon
Euro.
\/ Geçen yılki ihracat
89 milyon Euro.
• Bu yıl planan
ihracat 115 milyon
Euro.
AKP HÜKÜMETİNE SIFIR ZAM TEPKlSt
Türk-İş: Her an
eylem olabilir
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Türk-İş Genel Başkanı Salih
Kılıç, ülkede, hükümetin kamu iş-
çilerine önerdiği sıfır zammı "ka-
bul edecek adam ol-
madığını" belirterek
"Eylem her an olabi-
Hr" dedi.
Ekonomik Sosyal
Konsey Başkanlık
Divanı toplantısının
ardından gazetecile-
rin sorulannı yanıt-
layan Kılıç. toplu-
sözleşmelerin top-
lantıda dile getirildi-
ğinı, ancak Başba-
kan Yardımcısı Abdüllatif Şe-
ner'in "Sonuç alınmazsa ozaman
görüşürüz" dediğini söyledi. Sıfır
zam konusunu da değerlendiren
• Türk-îş Genel
Başkanı Salih Kılıç,
AKP iktidannın
kamu çalışanlanna
önerdiği sıfır zam
için "Hangi akla
hizmet ederek
önerilir? Kabul
edecek adam yok
ülkede" dedi.
Kılıç, "Böyle bir şeyi kim kabul
eder? Sıfir zam hangi akla hizmet
ederek önerilir? Kabul edecek
adam yok ülkede" diye konuştu.
Kılıç, eylem yapıp
yapmayacaklanna
ilişkin soruya da
"Eylem her an olabi-
Hr" yamtını verdi.
Bu arada yaklaşık
1 saat süren toplantı-
nın ardından açıkJa-
malarda bulunan
Başbakan Yardımcı-
sı Şener, Ekonomik
ve Sosyal Konsey
(ESK) toplantısının
10 Temmuz Perşembe günü yapıl-
ması ve AB'ye üyelik sürecinin,
tek gündem maddesi olarak belir-
lendiğini söyledi.
TOPU GAZETECİLERE ATTI
Kürşad Tüzmen:
Üçkâğıtçı bunlar
• 'Krizin öncü sinyalleri var' diyen
ve ardından söylediklerini inkâr eden
Kürşad Tüzmen, gazetecileri suçladı.
Ekonomi Ser\isi -
Devlet Bakanı Kür-
şad Tüzmen, "kriz"
sözlerini geri alması-
nın gazetelere nasıl
yansıdığına bakar-
ken, gazeteciler için
"Üçkâğıtçılar bun-
lar" dedi. "Kriz var"
demedığini yineleyen
Tüzmen, ihracatçıla-
nn düşük kurdan, gir-
di maliyetleri yüksek
olduğu için oİumsuz
etkilendiğini de be-
lirtti.
19. IAF Kongre-
si'ne katılan Tüzmen,
toplantı ginşınde ga-
zetelere bakarken
kullandığı "Çok üç-
kâğıtçı bunlar" ifade-
sini şöyle açıkladı:
"Yani benim herkese
söylediğim içten geien
samimi laf. Hep isti-
yorsunuz Id, bir köpe-
ği alıp ısırahm. Biz
onu yapmaymca tabii
verdigmıiz demeçte o
tip bir özelBği arama-
ya çahşryorsunuz, Be-
nim söylediğim Pa-
pa'nın Vatikan ziyare-
ti gibi oldu." "Kriz
var" demedığini yi-
neleyen Tüzmen,
"Beni taruyanlar bflir-
ler. Hep sözJerimin ar-
kasında oklum. Belki
sizlerle kurduğumuz
benzeri ilişkiler hep
oradan geliyor. Yani
söylediklerim hep
doğru oldu. Her doğ-
m\TJ da sizlerle pay-
laşnıadım, o da benim
sorumluluğum" dedi.
Tüzmen, kurun bu-
günkü düzeyinin, ih-
racat girdi maliyetle-
rinin yüksekliği nede-
niyle dezavantaj oluş-
turduğunu kaydetti.
İhracat girdi maliyet-
lerinin yapısal sorun-
lar, kaynak israfı, yol-
suzluklar gibi neden-
lerle şu anda yüksek
olduğunu söyleyen
Tüzmen, "Girdi maü-
yetieri düm a fiyatm-
dan elde edilmiş olsa,
düşük bir enflasyon
ortamında Türki-
ye'nin ihracatçısımn
hiçbir ükanma sıkm-
ösı kabnaz" dedi.
BANKACILAR RAHATSIZ
9W
Ülkede kriz
gündemiyok
İSTANBUL (AA) -
lş Bankası Genel Mü-
dürü Ersin Ozince, kriz
söylemlerini doğnı
bulmadığını belirterek
"Krizden en önemli
derecedeetkilenmiş bir
sektörün ve müessese-
nin yöneticisi olarak
özgü\ enimizi artürma
konusunda çok karar-
h oünamız gerektiğini,
özeffikie toplumda be-
nim konıunumdaki in-
sanlara bu konuda cid-
di görevve sorumhıluk
düştüğünü düşünüyo-
rum" dedi.
Türkiye Bankalar
Birliği'nin bebek
ölümlerini azaltmaya
yönelik olarak başlat-
tığı "Türkrye'nin gele-
ceğiiçin çoculdara sağ-
bkhbirgelecek" kam-
panyasmın tanıtımın-
dan önce sorulan ya-
nıtlayan Özince, bir
gazetecinin "Kriz söy-
lemlerini nasıl bulu-
yorsunuz" sorusu üze-
rine şunlan söyledi:
"Bir defasuıda sizler
bana şöyle bir şey sor-
muştunuz; Niçin hâlâ
iyi diyorsunuz?' Ben
de şunu söykmiştim:
'lş Bankası Genel Mü-
dürü'nün ağzından so-
run olacak, kriz olacak
ifadesi alamazsınız.'
Günün birinde bu işi
bırakırsam, belki o za-
man daha farkh bir şey
yapabiUrim. Yüzde 1
etkflemegücümüzvar-
sa, onu olmasın diye
kuflanmamızgerekir.
n
Finansbank Genel
Müdürü Onur Umut
da «Kriz yok, bakan
bir şey demedL Deme-
diğini de söylemiş za-
ten" diye konuştu.
Onur Umut, yıl sonu
dolar kuru tahmininin
sorulması üzerine pa-
rite ve genel ekonomik
ortamın bu şekilde de-
vam etmesi halinde, 1
milyon 700 -1 milyon
750 civannda bir kur
beklediklerini söyledi.
Umut, faizlerin yüzde
40Tann altını göreceği
tahmininde bulundu.
BlLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK ozlem.yuzak a cumhuri\etcom.tr
"Açım" diye bağırıyorlar. Seslerini
duyan yok. "lş anyorvm " diyortar.
"Başka kapıya" diye tersleniyorlar. Iç-
lerinden bir bolümü üniversiteden ye-
ni mezun olmuş. Kendilerinden önce
mezun olanlann akıbetlerinden öyle-
sıne gözlerı korkmuş kı, ış aramaya
bile yeltenmiyorlar. Umutsuzca öyle-
sine sürükleniyorlar.... "Kriz var mı,
yokmu" gibi abuksabukbirtartışma-
nın içinden hâlâ çıkamayan Türkiye'yi
bugün tehdit eden en önemli sorun
işsizlik. Bu yılın ilk üç ayında işsiz sa-
yısı yüzde 12.3, bunların arasında
eğitimli işsiz sayısı yüzde 27.9.
OECD içinde ise en yüksek işsizlik
yaşanan üçüncü ülke unvanına sa-
hip. Bunlar bilinen rakamlar. Asıl an-
laşılmayan hükümetin bu sorunu
çözmeye yönelik en küçük adımı bi-
le hâlâ atmamış olması. Tek parti ik-
tidan olmanın gücü, asla üretime ve
istihdamı arttıncı politikalara harcan-
mıyor. Ekonomik krizin ötesinde cid-
di bir sosyal patlamaya gebe Türki-
ye ve aldıran yok.
Bunu önlemenin yolu yeni işyerte-
rinin açılması, yeni pazarlann bulun-
ması. Dolayısıyla girişimcilere ihtiyaç
var. Girişımcinin sözlük tanımı: Risk
Girişimcilik İşsiziiğe Çare Ama...
alarak yenilik yapan kişi. Diğer deyiş-
le girişimci fırsatlan gözleyen ve karar
verdiği an hertürlü riski alarak gerçek-
leştirmeye çalışan insan. Ancak giri-
şimci "enayi" değil. Elbette risklerin
alınabılir riskler olması gerekli. Bu
doğruItudada hükümetin girişimcinin
önüne açması önemli bir faktör. Şim-
di de uluslararası girişimcilik endek-
sine bir göz atalım. Türkiye'de her 100
yetişkin içinde şirket kuran sayısı 4.6
iken bu sayı Meksika'da 18.7, Irlan-
da'da 12, ABD'de ise 11.7.
TÜSlAD'inAralık2002'deyayımla-
nan "Türkiye'de Girişimciik" adlı ra-
porunda ginşimciliği teşvik konusun-
da dünyadan da çeşitli ömekler var.
Gelin birkaç tanesine yer verelim: -
Danimarka'nın "İstihdam için Ulusal
Hareketler Planı" özellikle girişimci-
liğe vurgu yapıyor. Borç garanti fonu
ile girişimcilere borç verenlerin fi-
nansman riskini yüzde 25 azaltıyor.
- Benzer şekilde Aiman hükümeti
de Avrupa lyileştirme Programı ile ye-
ni kurulan şirketlereverilecek hertür-
lü finansmana yönelik deskekprog-
ramını başlattı.
- israil'in 1990'lardaki yapılanma-
sında "Yenilikçilik ve Teknoloji" politi-
kasının büyük etkisi oldu. Teşvikler ve
yönlendirmeler sayesinde sadece bi-
lişim sektörünün 2000 yılındaki ihraca-
tı o yıl yapılan toplam ihracatın yansı-
na ulaştı. 1984'te Ar-Ge yasası çıkar-
ıldı ve buna bağlı programlar oluştu-
ruldu.
- Girişimcilik politikalan konusun-
da en çarpıcı ömeklerden biri Irlanda.
Örneğin, irlanda ortaklıklar programı
(area based partnership) girişimcile-
reyardım için oluşturulan bölgesel bir
program. Bu program ile bölgesel gi-
rişim şirketleri kuruluyor. Bu şirkette
yerel işveren ve işçi temsilcileri, poli-
tikacılar, devlet kurumlannın temsilci-
leri ve işsizleri içeren kurullar görev
alıyor. Bölgede işsizliği çözmek için
kurulan şirketlerin amacı rekabet gü-
cü yüksek KOBl'ler oluşturulması.
- Irianda'dan bir diğer ilginç uygu-
lama, Girişimcilik Bakanlığı'nın des-
teğinde faaliyet gösteren Yerel Gıri-
şim Geliştirme Bolümü (Local En-
terprise Development Unit-LEDU).
LEDU daha çok üretim ve hizmet
sektörlerinde faaliyet gösteren
50'den az kişi çalıştıran yerel küçük
işletmelerin kuaılmasını ve yayılma-
sını desteklemek amacıyla kurulmuş.
TÜSİAD raporunda Türkiye'de gi-
rişimcinin önünü açmak için nelerya-
pılması gerektiği de sıralanıyor. AKP
iktidan IMF'nin istekleri doğrultusun-
da Halkbank'ın özelleştirilmesi için
çahşmalar yaparken, TUSlAD'ın ra-
porunda "TOBB ve Türkiye Esnaf ve
SanatkâriarKonfederasyonu tarafın-
dan başlatılan KOBİ gelişim projesi-
nin başanlı olabilmesi için projenin
ikinci ayağı olan KOBlBank kunılma-
lı ve HalkBankası ile ilişkiye geçilme-
lidir. Başlı başına önemli bir girişim-
cilik örneği olan bu projenin başanlı
olması Türkiye açısında kritik bir
önemdedir" sözleri yer alıyor.
TUSlAD'ın raporu değerli birçalış-
ma. Ancak aradan 6 ay geçmiş olma-
sı ve AKP hükümetinin girişimcilik ve
istihdam konusunda en ufak biradım
bile atmaması bu raporun da öteki-
lergibi rafa kalktığını gösteriyor. Keş-
ke bu raporiaryalnızca hazırlanmak-
la kalmasa. Siyasi mercilere defalar-
caanlatılsa, peşinedüşülerek hesap
sorulsa... Kim bilir belki bazı taşlan
yerinden oynatabiliriz...