Katalog

3MART2003PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishaba cumhuriyet.com.tr 11 ABD, Irak konusundaki kararsız Konsey üyelerine karşı dinleme-izleme operasyonu başlattı Washington'ınkirli oyunu• The Observer gazetesi, ABD istihbaratının, savaşın önünü açacak tasannın onaylanmasında kilit önem taşıyan ülke heyetlerinin telefonlarını dinleyip e-postalannı okuduğunu ortaya çıkardı. Dış Haberler Servisi - Ingiltere 'de yayımlanan The Observer gazetesi, ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne, Irak'ın vu- rulmasııun önünü açacak ikinci ka- rar tasansını onaylatabilmek için "kirlitaktiklere" başvıırduğunu, bu bağlamda oylamada kilit önem taşı- yan Konsey üyelerinin telefonlannın dinlendiğini, elektronik posta me- sajlannın okunduğunu ortaya çıkar- dı.Gazete, Konsey üyesi ülkelerin New York'taki temsilcilerinin ev ve ofis telefonlannın dinlenmesi, e-postalarının okunması talimatmı ıçeren gizli gözetleme ve dinleme operasyonunun aynntılannı içeren bir bilgi notunu ele geçirdiğini bildirdi. Operasyonun, Ulusal Güvenlik Da- Şüi ve Meksika zorlanıyor Ihş Haberier Servisi - TBMM'den istediği yanıtı alamayan ABD'nin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde de işi kolay değil. ABD ve tngiltere, Konsey üyelerini "ikna etmek" için yoğun bir faaliyet yürütüyor. Gözler, silah denetçilerinin başkanı Hans Bfa'in 7 Mart'ta vereceği rapora çevrilmiş durumda.. ABD'li yetkilüer bu rapordan sonra Konsey'deki üç Afrika ülkesinin (Angola, Gine ve Kamerun) hazırladıklan 2. karara destek vereceğine kesin gözüyle bakıyor. ABD, tngiltere, îspanya, Bulgaristan ve bu üç ülke toplam 7 oy demek. ABD'nin ise 9 oya ihtiyacı var. îki Güney Amerika ülkesi Meksika ve Şili de hâlâ kararsız. Dünyanın pek çok ülkesınde olduğu gibi Meksika Devlet Başkanı Vkente F«x da savaşa karşı olan kamuoyuyla, ülkesinin ABD'yle olan ilişkileri arasında sıkışmış durumda. Meksikahlann yaklaşık yüzde 80'i savaş istemiyor. Fox'un üç ay sonra yapılacak seçimlerde ciddi bir desteğe ihtiyacı var. Ancak Meksika, ekonomik açıdan ABD'ye bağh. Fox, ABD Başkanı George Bush'la yaptığı telefon görüşmelerinin ardından yalnızca banşçı çözüm çağnsı yapmaktan vazgeçerek, banş için Irak'ın silahsızlandınlması gerektiğini de söylemeye başladı. Washington Almanya, Fransa, Rusya üçlüsünü de ayırmaya çahşıyor. Rusya çekimser kalmaya ikna edılırse Fransa'nın durumu zorlaşacak. nışmanı Condoleezza Rice'ın tali- matıyla başlatıldığı belirtiliyor. Bil- gi notu, dünyadaki her türlü iletişi- mi denetleyen Ulusal Güvenlik Ajan- sı'nın (NSA) bünyesindeki üst dü- zey ajanlara ve "müttefik bir ülke- nin istihbarat servisine" e-postayla 31 Ocak tarihinde iletildi. Gazete, bu e-postaya ilk sayfasında yer verdi. Bu mesajla, bütün ajans çalışan- lanndan, Konsey üyelerine yönelik gözetleme-dinleme operasyonlan- nın hızlandınlması ve ABD Başka- nı George Bush yönetimine, karar ta- sansının oylanacağı şu günlerde her türlü bilginin ulaştınlması isteniyor. Mesajda şöyle deniyor: tzleme-dinleme etkinlikleri "Ajans, Konsey üyelerine (elbette ABD ve ingDtere dışında) yönelik iz- leme-dmlemeetkmüklerini hniandır- mışör. Üyefcrin Irak'a iüşkin rutum- lan yakından izJenecektir. Bu ülkele- rin Irak'Ia ilgili 2. tasanya nasıl oy ve- recekleri, pazarhkunsurian ve güçle- ri, nıüttefıkleri ve bu ülkeleri izleyen ülkelervb. gibi VVashington \ önetimi- nelraktartışmalanndaüstunlüksag- layacakher türlü bilgi toplanacakbr." Bilgi notunun özellıkle, Irak konu- sunda "Kararsız Alüh" olarak nite- lendirilen Konsey'in geçici üyeleri Angola, Kamerun. Şili, Bulgaristan, Gine ve Pakistan' ı hedef aldığı belir- tiliyor. Observer, hem ABD'yle tn- giltere'nin hem de savaş karşıtı cep- heyi oluşturan Fransa, Çin ve Rus- ya'nın bu ülkelerin oylannı kazan- maya çalıştığını belirrti. Observer, "kritik ülkeler olarakkabul edilen ve başlarını Fransa, Almanya ve Rus- ya'nın çektiği ülkeler bulunduğunu ve bunlann da özel bir izlemeye ahn- masının istendiğinT yazdı. Mesajın, NSA'nın Bölgesel Hedefler Bölümü Başkanı Frank Koza tarafından gön- derildiğinin ortaya çıkanldığını da yazan Observer, bu operasyonla elde edilecek bilgilerin ABD'de hemen değerlendirileceğini ve kullanılacağı- nı yazdı. Habere göre, Observer mu- habiri, Koza'nın bürosunu aradı. Mu- habir, telefonu yanıtlayan Koza'nın yardımcısına söz konusu operasyon- la ilgili bilgi almak istediğini söyle- yince, "yanhş numara" yanıtını al- dı ve telefon kapandı.Yönetimin ope- rasyon konusunda bölündüğüne dik- kat çeken Beyaz Saray kaynaklanna göre bazı yetkilüer bu etkinliğin or- taya çıkmasının ciddi sonuçlar doğu- rabileceği uyansında bulunuyor. B Kaide üyesi ABD'ye teslim • İSLAMABAD (AA) - Pakistan'da yakalanan ve 11 Eylül saldınlannın planlayıcısı olduğu iddia edilen Halid Şeyh Muhammed'in, Amerikalı yetkililere teslim edildiği bildirildi. Muhammed'in yakalandıktan kısa süre sonra Amerikalı yetkililere teslim edildiği ve bilinmeyen bir yere götürüldüğü bildirildi. Amerikan istihbarat uzmanlan, Muhammed'in aylar, hatta yıllar boyunca Merkezi Haberalma Teşkilatı veya askeri yetkililerin gözetiminde tutulabileceğini belirtti. Pakistan, FBI'ın en çok arananlar listesinde yer alan Halid Şeyh Muhammed dahil, 3 El Kaide üyesinin yakalandığını açıklamıştı. Iraklı Şiilerin toplantısı Iran'da • TAHRAN(AA)- Iraklı Şii gruplar, gelecek hafta, Iran'ın başkenti Tahran'da bir araya gelecekler. ÎRNA'nın haberine göre, Irak îslamcı Hizbi El Dava örgütünün siyasi büro üyesi Ali Edib, "Irakh Şiilerin Geleceği" konulu toplantının başkent Tahran'da 6 Mart 2003 tarihinde yapılacağını, toplantıya Iraklı Şii gruplarla bağlantısı olan kişilerin katılacağını söyledi. Toplantı, Irak îslamcı Emel Örgütü, Irak Islam Devnmi Yüksek Konseyi ve Irak îslamcı Hizbi El Dava gruplan tarafından destekleniyor. İngiliz yedekler savaşmak istemiyor • LONDRA(AA)- Ingiltere'de bazı yedek askerlerin, SaMinma Bakanlığı'na başvurarak Irak'a yönelik savaşa katılmayı reddettikleri bildirildi. "Ahlaki ve vicdani gerekçelerle" savaşmayı reddeden askerlerin sayısının şu anda 3 olduğu, bu sayının artabileceği kaydedildi. Bu askerlerden biri verdıği dilekçede, "Bu savaştan kaçmak için her yolu deneyeceğim. Sadece ABD Başkanı daha ucuz perrole ihtiyaç duyuyor diye bu intikam amaçlı savaşa gitmem" ifadesini kullandı. Irakh askerier, incelemeler sırasında silah denetçilerine kolayhk sağlamakla yükümlü. (Fotoğraf: AP) Bağdat'tan bir adıııı daha Dış Haberier Servisi - Birleşmiş Milletler silah denetçileri, Irak'ın 1991'de yok ettigini bıldirdiği kimyasal ve bıyolojık silahlann ne kadannın imha edildiğinı belirlemek için başkent Bağdat'ta Iraklı yetkililerle bir araya geldi. Bağdat'ın El Samud fuzelerini yok etmeye başlamasının ardından attığı bu yeni adım, "denetçilerle eddn bir işbirtiğr olarak yorumlandı. Irak, imha edildikten sonra El Azıziye bölgesine gömülen maddeler ve silahlann kazı çahşmalanna 19 Şubat'ta başladı. Tonlarca zehirli madde içeren bomba parçalannı kazıp çıkaran Bağdat yönetimi, VX sinir gazı ve şarbon gibi kimyasal ve biyolojik maddelerin miktannı belirlemek için BM denetçilerinin yardımına başvurdu. Yok edilen zehirler Teknik konulan görüşmek üzere Iraklı yetkililerle bir araya gelen BM denetçilerinin sözcüsü Hiro Ueki, görüşmede, Irak'uı bu önerisinin ele alındığını bildirdi. Ueki, "Yok edilen zehirierin miktarmı saptamak zordur. Bu nedenle teknik görüşmeler yapılacak" dedi. Denetimler, Irak'ın silahsızlanmaya başladığı 1991 'den beri, kimyasal ve biyolojik silahlann yok edildiği bildirilen yerdeki ilk inceleme olacak. Bağdat yönetimi, Körfez Savaşı'ndan sonra binlerce tonluk silah ve maddeyi yok ettigini kaydederken, işlem BM gözetimi olmadan gerçekleştırilmişti. Bu arada, El Samud fuzelerinden 4'ünü önceki gün imha eden Irak, dün 6 füzeyi daha yok etti. KALKANLAR DONUYOR Canları tatlı geldi • Bir Türk'ün verdiği parayla Iraklılara 'mutluluk hapı' Prozac alan kalkanlar, can korkusuyla ülkeyi terk ediyor. Dış Haberier Servisi - ABD'nin saldınsını önlemek için Irak'a giden İngiliz canlı kalkanlar "can korkusuyla" ülkelerine geri dönerken bir Türk'ün gruba bağışladığı 500 sterlinle de "savaş stresi alündaki Irakhlan mutlu etmek için" kutularca Prozac ilacı alındı. İngiliz Sunday Telegraph gazetesine göre çift katlı otobüslerle, çeşitlı A\Tupa ülkesi ve Türkiye üzerinden 2 hafta önce Bağdat'a ulaşan canlı kalkanlann ilk grubu, "görevlerinin çok tehlikeli bir hale gekfiğT' gerekçesiyle dönüşe geçti. Irak'ta çok sıcak karşılanan ve dünya kamuoyu ile basınının da büyük ilgiyle izlediği kalkanlar, bir Iraklı yetkılinin. u Ya arük vunılması olası stratejik noktalara konuşlanın ya da ülkeyi hemen terk edin" ültimatomu vermesinin ardından korkuya kapılıp Bağdat'tan aynldı. 68 yaşındaki Godfrey MeyneD, kaldığı fabrikadaki işçilere, "Bize gereksinim duyduğunuz bir anda sizi terk etmekten utanıyorum.. ama burası kesin vurulacak ve ben çok korkuyorum" dedi. tlk grupta yer alan 11 ingiliz'in 9'u ülkesine dönerken geçen hafta Irak'a ulaşan 20 ingiliz hâlâ Bağdat'ta ve ne yapacaklan belli değil. Canlı kalkanlara, Bağdat'a giderken geçtikleri ülkelerde maddi bağışlar yapılmıştı. Istanbul'da bir Türk'ün verdiği 500 sterlinle. "mutsuz Irakhlan mutlu etmek için" kutularca antıdepresan Prozac ilacı satın alınması, gazete tarafından "Safhktan başka hiçbir ortak noktalan bulunmayan kalkanlann ruhaflıklanndan biri" olarak yorumlandı. Ankara, Rıızey Irak'ı yakından izliyor TSK, tezkerenin kabul edilmemesine karşın her türlü senaryoya göre önlem alacak ANKARA (CumhuriyetBü- rosu) - ABD askerlerinin ko- nuşlanmasına ilişkin tezkerenin TBMM'den geçmemesinin ar- dından Türkiye, Kuzey Irak'ta- ki gelişmelere yönelik temkin- li tutumunu sürdürüyor. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Türkiye'nin bölgesel güvenli- ği açısından her senaryoya gö- re önlemini aldığı bildirildi. Üs ve limanlarda yapılan moder- nizasyon çalışmalan askıya alı- nırken Amerika ve Türkiye'nin Kuzey Irak'a ilişkin planlan belirsizlik sürecine girdi. Türk askerlerinin ABD bir- likleriyle Kuzey Irak'a girme- yecek olmasına se\inen bölge- deki Kürt gruplann ta\ırlan da yakından izleniyor. Kuzeyden bir harekât yapılıp yapılmaya- cağı, Türkiye'nin bölgesel çı- karlannı nasıl koruyacağı ko- nulannın yeniden değerlendir- meye alınabileceği bildirildi. AKP hükümetinin, Türk aske- rinin başka ülkeye gönderilme- si yönünde bir tezkereyi TBMM'ye gönderip gönder- meyeceği yönündeki tutumun bu açıdan belirleyici olacağı dile getiriliyor. Tezkerenin TBMM'de red- dedihnesinin ardından Türk as- kerinin Kuzey Irak'a girmesi- ne de yasal zemin oluşturula- madı. Tezkerenin reddedilme- siyle ABD'nin Kuzey Irak'ta- ki Kürt gruplarla daha da ya- kınlaşması, kuzey cephesi için bu unsurlardan daha fazla ya- rarlanma yönünde tutum içine girmesinin Türkiye'yi kaygı- landırdığı dile getiriliyor. Kürt gruplann kendi önem- lerinin artacağı gerekçesiyle oluşan durumdan hoşnut olma- lanna karşın Türkiye'nin böl- gesel güvenligini önceden açık- ladığı prensipler çerçevesinde koruyacağı vurgulanıyor. Savaş durumunda Türk bir- liklerinin ABD'den bağunsız olarak bölgeye girmelerine hem bölgedeki gruplardan hem de Avrupa'dan tepki geleceğine dikkat çekiliyor. IRAKLI REJİM KARŞITLAR1: TÜRKlYE'NtN MÛDAHALEStNt İSTEMİYORUZ Muhaliflerden zur zor ortak bildiri Dtş Haberier Servisi-Iraklı muhaliflerin, Selahaddin kentinde düzenlediği, 4 gün süren ve zorlu tartışmalara sahne olan toplantı, önceki gece sona erdi ve ortak bildiri yayımlandı. Karara bağlanmayan birçok konuya karşın yayunladıklan 4 sayfalık bildiride, muhalifler Türkiye'nin bölgeye herhangi bir müdahalesine karşı olduklannı \iirgulayarak Saddam Hüseyin'in devrilmesinin ardından, ülkenin yönetimine ilişkin ilk ve son sözü halkın söylemesi gerektiğini beürtti. Bildirgede, h-ak'ta demokratik yönetim kurulacağı kaydedildi. Irakh muhaliflerin 54 temsilcisinin katıldığı toplantıda 6 üyeli yönetim konseyi üe yönetim, siyaset ve güvenlik konulannda doğacak boşlugu engelleyeceği ve ülkeyi kurtuluşa hazırlayacağı belirnlen 14 konrite kuruldu. Türkmenler ve Asuriler başkanlık konseyine alınmadı. ABD Başkanı'nm danışmanı Zatanay Hafflzad, gelecekte frak hükümetinin geniş tabanlı ve demokratik olacağı yönünde verilen söz doğrultusunda toplantıya katıldığmı belirtti. Toplantı sonrasında Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mesud Barzani, Irak'ta rejim değişikliği halinde misillemeye yer olmayacağını belirtirken, Kürdistan Yurtseverler Birligi lideri Cefcd Talabani, Avrupa ülkelerinin ABD'ye yönelik eleştirileri için, "Bia eleştirenler. Paris'ta Nazi işgalinden nasıl kurtulduğunu haörlamaB" dedi. kak Ulusal Kongresi Başkanı Ahmed Çelebi de Bush'u, ~bağımsıdık, demokrasi ve insan haklannın en büyük savunucusu" olarak nitelendirdi. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI 'Buşçu' Savaş Gonullulerı - Olur mu canım, Amerika sonra para vermez. - Savaş karşıtıymış: Bu bir realpolitik, ABD'nin yanında olmalıyız, başka yol yok. - Nasıl hayır deriz, o bizim stratejik ortağımız. - Vallahi, ben Amerika'nın yanındayım; nerede olacaktım ki. Bu utanç verici konuşmalan hayret ve ibretle haftalardırtelevizyonlarda izliyoruz. Bazı kıdemli ga- zeteciler, emekli diplomatlar, bakanlar; bazı aka- demisyenler, bazı işadamlan ve işkadınlan(l)... Bazıları ne dediğinin farkında; onlar, Bush yö- netiminin Türkiye'deki gönüllüleri; "banş gönüllü- leri" yerine bu sefer "savaş gönüllüleri". Bush'a taş çıkartan "Bush'tan fazla Buşçu" olanlar. "Emrin- deyiz" diyorlar; bağlantıları var, geleceğe yönelik "umutları" var. - Dünyada yeni değerler "Buşçu" değerlerdir, dün de "Hitlerci" değerlerin peşinden gidenler vardı. Mantık şudur; paylaşım kavgasında güçlünün ya- nında olursan senin cebine de bir şeyler girer. Bu işte uşaklık yapmak içinse gazetecilik, hocalık, si- yaset; iş hayatı en uygun "mesleklerdir". Bunlar "Karadeniz uşaklan" değil, Bush'un uşak- lan... - Bir de, içerdeki patronlan "Buşçu" olduğu için Bushsever olmak zorundakilervar. Tezkere 2 Martta Meclis'ten geçmeyince, "Şimdi halimiz nice ola- cak" diye soru yöneltenlerden, "Eyvah, savaşa girmiyoruz, durum kötü" diyebilenlere kadar her türlü yaratık karşımıza çıkıyor. "Ne güzel, Türkiye bu işe bulaştınlmaz ise bel- ki savaş da olmaz; insanlar ölmez, bölgemiz kan gölüne dönmez" diye insan gibi, insanlık adına uzun vadeli bakabilmekvarken "emperyalizmin bölge- mizdeki uşağı olmak isteyenler kimlerdir?" - Niçin bazı iş çevreleri ve gayri milli sermaye çev- releri "Buşçu ve savaşçı" bir tutum içindeler? - Niçin bazı siyasiler bu işi kendilerine "birmis- yon" yapmışlar? - Niçin bazı medya çevreleri (ve patronlan) Buş- çu kesilmişler? Çünkü bunlar, ABD'nin bölgeye yerieşmesini ve bütün bölge ülkelerinin (ve insanlannın), ABD'nin bir parçası, arka bahçesi, sömürgesi olmasını is- tiyorlar: "Yerti ortaklar" olarak da bu çıkar çevre- leri ABD'nin, bölgedeki "elit uzantısı" olacaklar. Bütün sorun bu; Bush yönetiminin dünya üzerin- deki paylaşım kavgasında, kendi önlerine de "bir- kaç kemik" atılacağına inanıyorlar. Zaten atılmaya başlamış bile; arkasının gelme- si için yerieşik birdüzenin kurulması gerek; Roma imparatoriannın sömürge valileri durumuna gelmek istiyoriar. Mahalli'nin dersi... Hem içim sızladı hem de duygulandım. Televiz- yondaki programda bizim 2-3 Buşçu ve savaş yanlısı "gazeteci" hizmetkâriık söylevleri verirken Suriyeli gazeteci Mahalli, "Sizin gibiler yüzünden Türkiye bu hale geldi" deyiverdi. Mahalli çok haklıydı; Aralık 2002'de Iktisat Fa- kültesi MezunlarCemiyeti'nin panelinde de güzel bir konuşma yaparak "bölge insanının dünyaya ba- kışına", Kemalist bir örnek sunmuştu. Bizim "Buşçu ve emperyalizmin hizmetindeki" bazı gazetecilere karşın bir "yabancı"nsn bize Ata- türk'ü anımsatmasına içim sızladı. Buşçu gazete- cilerimize verdiği "ders" için de kendisini kutlama- mız gerekiyor. - Iç pazann işgali... - Çokuluslu şirketlerin (Ç.U.Ş.) işgali... - Yabancı sermayenin işgali... -Siyasetin işgali... - Bürokrasinin işgali.. yavaş yavaş ve sessiz sedasız yürütülürken bun- lara, "yabancı askerlerin" eklenmesi şimdilik en- gellendi, 2 Mart'ta tezkere geçmedi. Meclis şimdilik, 70 milyonun istediğini yaptı; şim- dilik halkın istediği oldu. Aslında reddedilen, AKP'nin Irak ve Kıbns poli- tikaları idi. Tayyip Erdoğan ve Abdullah Gül şöy- le bir baksı_nlar ve düşünsünler; Turgut Özal, Tansu Çiller, Mesut Yılmaz, Is- mail Cem ve benzerleri niçin tasfiye edilmişler- dir? Bu sonucun "dış güçlehe" ilişkisi nedir? Sakın ola o "Buşçu" vs. göstermelik gazeteci- lere kanmasınlar; onlar dahi kendilerini kurtara- maz; şu ya da bu biçimde kaybolup giderier... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Alman vakıfları gündemde' Almanya İçişleri Bakanı geliyor ANKARA (Cumhu- rijet Bürosu) - Türki- ye'de faaliyet gösteren Alman vakıflan hak- kında açılan da\alar sü- rerken Ahnanya İçişle- ri Bakanı Otto Schily, Ankara'ya resmi ziya- rette bulunacak. Konuk bakan, Başbakan Ab- dullah GÜL içişleri Ba- kanı Abdülkadir Aksu ve Adalet Bakanı Cemfl Çiçek ıle görüşecek. 'Kara Ses' gerilimi Türkiye-Ahnanya ilişkilerinin Alman \a- kıflan hakkında süren davalar ve "Kara Ses" Metin Kaplan'ın iade- si nedeniyle gerildiği bir dönemde Schily, Ankara'ya geliyor. içişleri Bakanı Ak- su'nun resmi konuğu olarak ziyaretine bu- gün başlayacak olan Schily, Adalet Bakanı Çiçek le görüşmesinin ardından güvenlik iş- birliği anlaşması imza- layacak. Schih/'ninGil ile görüşmesinde Tür- kiye'de faaliyet göste- ren ve Ankara DGM'cfc haklannda açılan "ca- susluk" davası süren Ahnan vakıflannın da gündeme gelmesi bek- leniyor. Schily'nin Adalet Bakanı ile yapacagı görüşmede ise Metû Kaplan'ın iadesinû gündeme gelebilecefi bildirildi. Almanya'da faaliyet gösteren ve Türkiye'dfe yasadışı Anadolu Fe- dere Islam Cumhuriye- ti'ni (AFÎD) kurma\ı hedefleyen Kaplan'u, bu ülkede işlediği br suç nedeniyle yargıls- ması da sürüyor. Ads- let Bakanlığı'nın iadt için Alman makamls- nna yaptığı başvuru h«- nüz sonuçlanmadı.