Katalog

15 MART 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER lojistik merkez üssü olarak belirlenen Mardin'in Kızıltepe ilçesine her gün 3 ABD konvoyu ulaşıyor Güneydcgu'yayığınaksürüyor Irak'a giden 'insan kalkanı' ekibi bir arada™ 'Insan kalkanı' Şaban Dayanan: Iraklılarla barışı paylaştık tPEK YEZDANİ ABD'nin olası Irak operasyonunu protesto etmek ve sivil halkla dayanışmak amacıyla "insan kalkanı" olarak Irak'a giden Türk grup arasında yer alan fotoğrafçı Şaban Dayanan, Türkiye'ye döndü. Irak'ta Iraklılarla birlikte savaş karşıtı gösterilere katılan Dayanan, Türk grubun Irak halkına "Yankee go home" sloganını öğrettiğini söyledi. Irak'ta büyük bir ilgiyle karşılandıklannı belirten Dayanan, Cumhuriyet'in sorulannı yarutladı: - Irak'a gidişiniz nasıl oklu? ŞABAN DAYANAN: 15 Şubat'ta 32 Türk, 60 yabancı yola çıktık, yol boyunca yoğun bir ilgi gördük. Türkiye'deyken güvenlik görevlilerinin çok yumuşak bir tavn oldu, hatta emniyet görevlileri bize başanlar diledi. Suriye sınır kapısına gittiğimizde # Fotoğrafçı Şaban Dayanan, yol boyunca yoğun ilgi gördüklerini söyledi.Dayanan "Son derece insani bir şey yaptık. Sonsuza kadar orada kalamazdık" dedi. de hiçbir sorun çıkmadı. Geçtiğimiz hemen her kasabada "Sizi bu gece burada ağuiayauın" dıye ısrar ediyorlardı. - Irak halkı insan kalkanı eylemcilerini nasükarşıladı? DAYANAN: Irak'a girdiğimiz andan ıtibaren yol kenarlannda bizi bekleyen yüzlerce insanla karşılaştık. Benzin istasyonuna girdiğimizde yine binsi geldi, "Size ödetmiyoruz, ben ödeyeceğim sizin benzin paramzı" dedi. Ondan sonra da zaten ne zaman benzin almaya kalksak halktan insanlar, bize ödetmiyor, kendileri ödüyorlardı. Irak'ta geçtiğimiz tüm kasabalarda aynı ilgi devam etti, genelde "Kanınuz, cammız, her şeyimiz Irak'a feda olsun" dedikten sonra "Barîşa evet, savaşa hayır" sloganı atıyorlardı. ABD karşıtı olarak bildikleri tek Ingilizce slogan ise "Down donn America" yani "Düş düş Amerika" sloganı. Ama biz onlara "Yankee go home"u öğrettik. - Harekederinizde serbest nıiydiniz? DAYANAN: Sınırsız bir özgürlüğe sahiptik. Ne bizi takip eden bir güvenlik görevlisine ne fotoğraf çekmemize karşı bir tutuma rastladık. Patriot, kurşun asKere karşı HA\"VAOKTAY ANTALYA - Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sunar Birsöz, savaşlann silah pazan için doğal reklam ortamı oluşturduğunu belirtti. Bundan en çok çocuklann etkilendiğıni anımsatan Birsöz, "Savaş s\^^ sonrasında oyuncaklar ve bilgisayar ~. - ^ oyunlannın içeriği de değisecek. İlerleyen günlerde çocuklanmızdan Scud'un modası geçti, bana Patriot ya da Stinger füze al' gibi sözler duyabüniz" dedi. Birsöz. "Pek çok çocuğun ilk oyuncağı olan kurşun askerin yerini geüşmiş askeri malzeme maketJeri aldı. Günlük haberlerin içinde yer alan askeri terimler sayesinde bilgisayar oyunlan ve oyuncaklann değişimi gözlenecek ve operasyon bitse bile savaşın kötü etkisi farkh yaşlarda farkh boyutta devam edecektirr dedi. Operasyon sonrasında bilgisayar oyunlanmn içeriği ve oyuncaldann niteliğinin de farklılaşacağını vurgulayan Birsöz. "Hatta ovunlara, biyolojik ve lazer silahlar girebilir" diye konuştu. • ABD ve Hollandah askerlerin bulunduğu Batman Hava Üssü'ne mühimmat sevkıyatına dün de devam edilirken Amerikan Deniz Kuvvetleri'ne ait 20 askeri cip de Marmaris'te bir otoparkta konuşlandınldı. MAHMUT ORAL /ARİF ASLAN DtYARBAKIR / BATMAN - ABD'li- ler başta Mardin Kızıltepe olmak üzere bölgeye asken yığınağını hızlandınyor. Iskenderun Limanı'ndan ABD'nin Gü- neydoğu'da üs olarak belirlediği merkez- lere askeri malzeme sevkıyatı her gün ar- tıyor. Lojistik merkez üssü olarak belir- lenen Mardin'in Kızıltepe ilçesine her gün 3 ABD konvoyu ulaşıyor.Yaklaşık 100 aracın bulunduğu konvoylardaki kam- yonlann bir bölümü Gaziantep'te ABD'ye tahsis edilen havaalanına geçiyor. Amerikan Deniz Kuvvetleri'ne ait 20 asken cip ise önceki gün sabaha karşı geldiği Marmaris'te çevresi yüksek bi- nalarla kaplı bir otoparkta konuşlandı. Range Rovermarka 4x4 turbo özellıkh ara- zi ciplerinm Marmans'ten ne zaman ay- nlacağı bilinmiyor. Ancak 20 askeri cip, Marmaris Merkez Komutanlığı'na bağlı inzibatlar ve Marmaris Emniyet Müdür- lüğü güvenlik birimlennce sıkı bir bıçim- de korunuyor. Kızıltepe'de de altyapı çalışmalan sü- rüyor. Dün askerlerle birlikte ulaşan 15 iş makinesi ABD'lilerce kiralanan Iplik Fabrikası'nda çalışmalara başladı.Mar- din'in Nusaybın ilçesinde ABD'lilerce kiralanan 154 işyeri kapasiteli Küçük Sa- nayı Sitesi'nde de tüm yollar, elektrik do- nanımı, su ve kanalizasyon sistemlerinin yenilenmesi içın 20 ekip çalışıyor. Batman Hava Üssü'nde konuşlanan ABD ve Hollandah askerler için gıda mal- zemesi ve mühimmat sevkıyatı sürüyor. Dün sabah saatlerinde üsse inen C-17 kargo uçağından indirilen malzemeler hangar ve çadırlara taşındı. ABD'li asker- ler sabah sporu yaparken, Hollandah as- kerler sık sık gerekstnimlerini karşılamak için kent merkezine çıkıyorlar. Üste ku- rulan seyyar hastane için kentteki sağlık kuruluşlarından destek isteyen Hollan- dalılara bölge halkı büyük ilgi gösterdi. ABD'lilerin yığınağı artarken çeşitli bakanlıklar da önlemler konusunda böl- ge müdürlüklerini uyanyor. Çevre Ba- kanlığı'ndan il müdürlüklerine gönderi- len genelgeyle savaş sırasında su kaynak- lanna yönelik kimyasal sızıntı ve sabotaj olasıhğına karşı dikkatli olunması uyan- sı yapıldı. Kültür Bakanhğı'ndan gönderilen ge- nelgede ise kültür varlıklannın saldınla- ra karşı korunması için savaş pilotlanna uyan niteliğindeki mavi-beyaz bayrak ve flamalann takılması istendi. Diyarbakır'da aralannda hanlar, müzeler, tarihi surlar, kilise ve camiler ile benzeri yapılardan olu- şan yaklaşık 40 yere Lahey Anlaşma- sı'nca öngörülen standart bayraklar ası- lacak. Mardin'de kullanılacak afişler de Çok Amaçlı Toplum Merkezi'nde hazır- lanmaya başladı. Bölgedeki müzelerde yer alan tarihi eserler de sergi salonlann- dan toplanarak sandıklara konuldu. 'Savaşa Hayır' yazılı kamyona kendilerini zincirlemek isteyen 16 kişi gözaltma almdı Se\kıyaia Greenpeace çebn Dunyadakı petrol rezervımn yuzde attmış beşı Ortadoğu'da Bu bolge bugün dünya petrol uretımının üçte bınnı karşılıyor. Irak, Suudı Arabıstan'dan sonrardunyanın en zengın petrol kaynaklarına sahıp ulke Petrolde üretim ve tüketim simgeleri Toplam günlük milyon varıl Kullanılan enerjiler KUZEY AMERİKA > s ORTA VE GUNEY AMERİKA Arakk 1979-Sov>e:'c' A/gansür a gmdı. Humeyn Iran da ıktıdara geçtı Ocak 1999-OPEC perc fıyatiarını ındırdı Meksıka ve Norveç fıyatlan yukselttıler Ağustos 1990- Irak, Kuveyt'e gırdı. Aral*2000-Petrol fiyatlan199O'danbu yana en yuksek fryata ulaşü. Bir «anı 35.58 dolarotdu. 1973 te bir vanl 3 ıken 40 dolara çıktı. Sonucu ışsızlık ve ekonomık knz. OPEC Fıyatlan %70 arttırdı Ey»l 1992- Borsalannzorgunlen ASYA, OKYANUSYA VE AVUSTRALYA Aralık 1975-Çakai adrvta tanınan Canos aır grup ıl OPEC ın merkezım bastı 1998-Asjada ekonomık ço^uş 1873 Ağustos 1974-Başkar j Nıxon ıstıfa etti | 1986-OPEC petrol uretınım Kontrol etmeyı denedı OPEC uyelen karartarı uygutemadılar 2003 11 Eylül2001-NewYo Ikız kulelere saldın K. Amerıka <Wrupa 63.9 65.4 7 6 ^ 18-7 J ^ J ^ S ^ f P Jjp 4- -•? ^ z r ^ ^ r ^ ^ Asya R s v a Afrıka Orta ve Ortadoğu Okyanusya y Guney Avustralya Amerıka o Kaynaklar AP. Reuters Graphıc News.SPI, BP Statıscual Revıetv of kVortt Energy 2002 Imk'ın yeraltı zenginliği olmasaydı ülkenin rejimi kimseyi ilgilendirmeyecekti Tehlikeli oyuncakpetrol TEKtS SÖNMEZ ABD kaynakh haberlerde, sa- vaşın nedenleri; Saddam'ın kim- yasal silah üretimi ve "terör ağı El Kaide" ile bağlantısı olarak gösteriliyor. Başka haber kay- naklanna bakıhrsa, savaşın ne- deni petrol. Dünyanın enerji tü- ketiminin üçte biri hâlâ petrol. Bununla birlikte dünya petrol kaynaklanmn yüzde altmış beşi Ortadoğu'nun yeraltında bulu- nuyor. "Siyasallslam" taraftarla- n, bu doğal yeraltı zenginliğinin bu bölgede olması nedeniyle, bu- nun "Tanrı lürfu" olarak Arap halkına "ulufe'" edildiği inancın- dalar. Bu bölgedeki petrol üreti- mi bugün dünya üretiminin üçte bırine eş. 'Otorlte' boşluğu... Saddam öteki petrol üreticile- rine oranla ucuza elde ettiği bu yeraltı zenginliğini, Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle ortaya çı- kan dengelerin dengesizliğinde, küresel "otorite" boşluğunda (ak- siyoncu sivasal İslamı da yanına alarak) bir aygıt olarak kullan- mak istiyor. Avrupa Birliği'nin, Sovyetler sonrası oluşan boşluğu, bütün gayretlere rağmen doldurama- \ ması; teknolojide ve bilimde \ ABD'nin ardında kalarak ger- v J çek bir "otorite" olamaması ^ ' da, Avrupa'nın "içsel" banşım koruyamaması kapitalist denge- ler açısından bir "zayıflık'' gib' al- gılanıyor. Saddam bukoşullarda kuvvetleniyor. Batı'da ve BM çevrelerinde, "petrol" ısimli yakıcı oyuncağın Saddam'ın elinden nasıl alına- cağı ve alındıktan sonra bu oyun- cağın kimin eline verileceği tar- tışma konusudur. Irak petrolü ve dolayısıyla öte- ki kapitalist ülkelere oranla "pet- rol" ABD içın büyük bır "ener- ji" bağımlılığı arz ediyor. ABD'de iki katı tüketim ABD, yaptığı ülke içi üretimi ile ülke içi tüketimini karşılaya- maz durumda. Bir yıl önceki he- saplara göre, günde 7.7 milyon va- ril petrol üretim verimine ulaşan ABD aym yıl yaklaşık bunun ikı katı tüketim yapmış. Bu "imparatoıiuğun" dışa- lım gereksinimi her gün için 10 milyon varil petrole tekabül ediyor ve bu ihriyaç hesaplama- sı 20 yıl sonra ikiye, üçe katla- nabilirmiş, uzmanlara göre. ABD plakalı otomobillerin kul- landıklan benzinin yüzde sekizi Irak'tan satın alınıyormuş. Amenkan ve Ingiliz petrol şir- ketlerinin, Saddam sonrası kuv- vet kazanmalannın yanı sıra, bu pazarda elinın zayıflayacağı söy- lenen ülkelerden birisi Rusya, ötekisi Çin olabılirmiş. Ortadoğu"daki poker masasın- da kardeş "Kürtkarü'" ıle kardeş "Türkiye kartT yukandakı ılış- kilere göre, şöyle ya da böyle masaya sürülebilirmiş, Batılı sa- vaş ve banş uzmanlanna göre. Onlara göre bugünkü tarihi ko- şullar açısından, Ortadoğu'daki bu yükümlülüğü ABD ele alacak ve dünyadakı "otorite boşluğu"'nu böylece dolduracakmış. Petrol vesilesiyle dünyayı ye- niden paylaşım ve "otorite boş- luğu" kamplaşmasında: "Siya- sal İslanTın da 11 Eylül ile "fi- ffi" olarak ve -palaspandıras" ka- tıldığı oyunun. aslında "poker" ORDUYA BEYGİR 2 MİLYAR LİRA ANKARA (ANKA) - Milli Savunma Bakanlığı, bu yıl ordu gereksinimi için ahnacak bınek hayvanlan ve köpeklerin birim fıyatlannı belirledi. Buna göre kurt köpeği 700 milyon liradan, süvari bineği ise 1 milyar 950 milyon liradan satın ahnacak. Ordunun alacağı köpekler için herhangi bir fiziki ölçüt sınırlaması getirilmezken kurt köpeklerinin 700, kangallann ise 325 milyon liradan satın alınması kararlaştınldı. Kararda Osmanlı ordusunda taşıma işlerinde kullanılan at, deve, katır gibi hayvanlara verilen 'mekkare' sözcüğü de kullanıldı. Yüksekhği en az 1.36 metre olması gereken mekkareler ise 945'er milyondan satın alınacak. olmayıp; şahlara, sultanlara öz- gü "satranç" olduğunu ileri sü- renler de var. Çünkü iş dönüp dolaşıp Os- manlı'nın terk ettiği Ortadoğu'ya gelip dayanıyormuş nedense. Anayurdu Hindistan ohnakla bir- likte, tran'da "şahlar"ın mera- kıyla "tekamüT ettiği göz önü- ne alındığında, petrol deposu bu bölge için en iyi oyun türünün satranç olduğu tartışmasız bir gerçek. Herkesln ell yanacak... Bununla birhkte "poker'' olsun ya da "satranç" olsun, belli bir "rol" verilerek gündem masası- na çıkanlmanm, sonuç üzerinde fazla bir değişıklik getirmeyece- ği de ileri sürülüyor. "Bu oyuna giren herkesin eta' kanayacak! Hatta kenarda seyir- ci kalma\i tercih edenlerin bile biryerlerikanayacak" deniliyor. Roma, Bizans, Osmanoğulla- n ve yüzyıhn başlannda burun- lan iyi petrol kokusu alan İngi- lizler ve hatta bu kokunun cazi- besiyle "Bağdat Deminollan" macerasına kalkışan Almanlar da bu bölgeden bu nedenlerle git- mek zorunda kaldılar, sözleri "ta- raf tutmayan alternatif tarihçi- ler" tarafından ılave ediliyor he- men. Günümüzde ise "petrol ku- man" ile kimin, kimi "şah-mat" yapacağını, Mezopotamya'da ki- min yengi ile zafer taçlan taka- cağını zaman gösterecek. • Nusaybin'de sivil toplum kuruluşu temsilcilerini karşılayan bir grup ile güvenlik güçleri arasında gerginlik yaşandı. Gruba coplarla müdahale eden güvenlik güçleri havaya uyan ateşi açtı. AKEV BODUR tSKENDERUN / Dİ- VARBAKIR / ANKARA -îskenderun Limanı önün- de dün Greenpeace üyele- ri kendilerini "Savaşa Ha- yır" yazılı kamyona zin- cirlemek isteyince polisin müdahalesiyle 16 kişi gö- zaltına alındı. Limana gir- mek isteyen EMEP üye- lerine de izin verilmeme- si üzerine yaşanan gergin- lik sonrasında ABD liman- dan askeri malzeme sevkı- yatını durdurdu. Silopi'de basın açıklaması yapmala- nna izin verilmeyen sivil toplum kuruluşu temsılci- lerine de Nusaybin'de mü- dahale edıldi. Iskenderun Limanı'ndan dün sabah 06.00'da başla- yan 4 ayn sevkıyatla Ga- ziantep Oğuzeli ve Mar- din'e hareket eden 74 TTR, cipler, iş makineleri ile konteynırtaşıdı. Saat08.30'daiseTürki- ye, tngiltere, Avustralya, Belçika ve Lübnan'dan 28 Greenpeace üyesi üzerin- de Türkçe ve tngilizce "Sa- vaşa hayır,ABD evine dön" yazılı pankart asılı olan kamyonla TCDD Isken- derun Limanı D kapısını kapatn. Greenpeace üyeleri kendilerini kamyona zin- cirledi.Polisin müdahale ettiği eylemde 16 kişi gö- zaltına alındı. Greenpeace'in ardından EMEP üyeleri liman ka- pısı önünde basın açıkla- ması yapmak istedi. "ABD go home" pankartıyla D Kapısı'ndan C Kapısı'na sloganlarla yaklaşık 700 metre yürüyen EMEP'lile- rin B Kapısı'na ulaşması- na polis izin vermedi. İki eylemin ardından ABD'li- ler sevkıyatın yapıldığı D Kapısı'nı konteyner ile ka- pattılar. KESK Genel Başkanı Başkanı Sami Evren, TMMOB Genel Başkanı Kaya Güvenç ve sendika- lann yönehcilerinden olu- şan 45 kişilik grup, dün Şırnak'ın Silopi ilçesin- den basın açıklaması yap- mak istedi. Güvenlik güç- lerince kaba ku\"vetle en- gellenen heyet üyeleri otur- ma eylemi yaparak yolu kapadı. Ardından Nusay- bin'e gen dönen heyet üye- leri burada da engelleme- lerle karşılaştılar. Heyeti karşılamak için karanfıller- le bekleyen grup polisin uyanlanna karşı dağılma- dı. Bunun üzerine havaya uyan ateşi açan polis, gru- ba coplarla müdahale etti. Bazı kişiler yaralanırken, çok sayıda kişi gözaltına alındı. Yoko Ono, Lennon'uı Viernam Savaşı için besteledi- ği şarkıyı gündeme getirerek gazetelere ilan verdL Yoko Ono'dan insanlığa çağrı LOS ANGELES (AA) - Efsanevi müzik topluluğu BearJesın 1980'de öldürülen üyesi John Lennon'uı eşi Yoko Ono, Lennon'uı Vietnam Savaşı için bestelediği şarkıyı gündeme getirerek dünyaya bir kez daha banşa şans verilmesi çağnsında bulundu. Ono'nun, ABD'nin önde gelen gazetelenne verdiğı tam sayfa ilanlarda, Lennon'ın 1971 'de bestelediği ve banş eylemcilerinin sloganı haline gelen şarkısının adını kullanarak "Imagine Peace (Banşı Hayal Edin)™ 2003 Bahan" denildi. ılaru yayımlayan San Fransisco Chronicle gazetesi, Ono'nun ilan için 42 bin dolar ödediğini bildirdi. Ono'nun yayıncısı, geçen hafta Los Angeles Times, L.A dergisi ve Village Voice'ta çıkan ilanın bugün veya yann da Washıngton Posfa verileceğini kaydetti.