Katalog

SAYFA + CUMHURfYET 18 EYLÜL 2002 ÇARŞAMBA HABERLER Güneydoğu'daki aşiretler, seçim öncesi oylannı hangi partilerde toplayacaklannı belirlemeye başladı Meclis'in gözü aşiretlerde Bucaklar liste bası Çiller Susuriuk'la ilişkisini kesmiyor Partilerin Urfa listesinde yine aşiretlerin önderleri ilk sıralara yerleşti. DYP'nin 1. sırasındaki adayı Sedat EdipBucak Siverek, Hilvan, Viranşehir ve çevrcsinde tüm gücüyle seçimlere asılacak. Ancak bölgedeki kaynaklar Bucak'ın bu kez zorlanacağını söylüyor. Susurluk olayı başaktörlerinden biri olan Bucak'ın liste başına konulmast Urfa kent merkezi ve diğer ilçelerde büyûk rahatsızlık yaratıyor. Adaylanmn DYP listesine alınmaması nedenıyle Şeyhanh aşireti bağımsız adaylan Sabahattin Cevheri'yi destekleyecek. Şeyhanlılann ANAP'taki tek adayı Seydi Eyûboğlu ise ikinci sırada. Ancak bu partinın baraj sonınu yaşaması nedeniyle aşirei 40 yıl sonra ilk kez Meclis dışında kalma tehlikesiyle karşı karşıya. tzol aşireti, AKP mılletvekıliZûlfikar tzol'un 1. sıraya yükselmesi nedeniyle bu partiye desteğini sürdürüyor. îzol, AKP'nin kurulmasının ardından bu partiye katılan ilk milletvekili olmuştu. MHFye eski 'başkan* MHP ise milletvekili Mnzaffer Çakmakb'nın ardından ikinci sıraya Harran'daki önemli aşiretlerden Bınezeytlerin ileri gelenlerinden eski belediye başkanı Mahmut Özyavuz'u koydu. Ancak kent merkezindeki Arap kökenli yurttaşlar, aşiretin MHP'de yer almasına tepki gösteriyor. Çakmaklı'nın yakınlanrjın adının bazı tartışmah ihalelere kanşması Arap aşiretlerini MHP'den uzaklaştınyor. CHP'nin birinci sırasındaki Mahmut Yıkbz, Bozova, Suruç ilçeleriyle kent merkezinde güçlü. ikinci sıradaki Vedat Mefik ise, geçmişte CHP'den milletvekili çıkaran bir aileden geliyor. Meliklerin bir bölümü de DEHAP'a destek veriyor. SP'de ise, hemen her aşiretten temsilciler bulunuyor. MAHMUT ORAL DtYARBAKIR - Güney- doğu Anadolu'daki aşiret oyları, 3 Kasım seçimlerin- de de partilerin "oy deposu'. Ancak, geçmiş yıllara oran- la, bu seçim öncesinde aşi- retlerin sıyasal tercihlerin- de farklılaşmalar gözleni- yor. Partilerde yer bulama- yan aşiretler ise bağımsız adaylarla "politika ağalı- ğı"na direnmeye çalışıyor. Güneydoğu'daki yüzler- ce irili ufaklı aşiret, 3 Ka- sım seçimleri öncesi tercih- lerini belirlemeye başla- dı. Aşiret tercihlerine bakıl- dığında, 'feodal' yapının en az korunduğu kent olarak dikkat çeken Diyarbakır'da, en önemli ailelerden Ensa- rioğuflan, geleneksel ola- rak DYP'yi tercih eöne eği- liminde. Yıllarca yerleşik düzene geçmek için çaba gösteren, kalabalık göçer aşireti Be- ritanhlar'ın tercıhi ise he- nüz belli değil. Geleneksel olarak Bülent Ecevit'e ya- kın olduğu bilinen aşirette son sözü ihtiyar heyeti söy- leyecek. Mardin'de bölünme Aşiretlerin en etkili oldu- ğu kentlerin başmda gelen Mardin'de geçmişte yapı- lan tercihlerin değıştiğı ve aşiret üyeleri arasında bö- lünmeler yaşandığı gözle- niyor. Bu durum, "aşiret ağahğTnın 'feodalite' üze- rindeki etkisinin kınlmaya başladığının da bir göster- gesi. Hulusiler aşireti (Kurtu- luş ailesi) oylannı CHP'de toplama eğiliminde. CHP'ye oy verecek bir başka aşiret te Hatüer. Ha- tiaşiretinin geçmişte ANAP ile DYP arasında gidip gel- diği bilinıyor. Önceki se- çimlerde ANAP'ı tercih eden Mardin'in etkili aşiret- lerinden Uras,Kiki,Çelebi- oğ'lan ve Cencolar ise, 3 Kasım'da kendi içlerinde bölünmelerinden dolayı oy- lannı DEHAP, AKP, DYP ile CHP arasında dağıtacak. DYP'nin oy deposu Ar- bani, Ömergan ve Metiner aşiretlerinin üyeleri arasın- da da aynlıklar yaşanıyor. Blok olarak hareket et- mesi beklenen ailelerden Tûrk ailesi, DEHAP'tan aday olan eski HADEP yö- neticisi AhmetTürk'ü des- tekleyecek. Dini bağlar ne- deniyle kalabalık bir nüfu- sa sahip olan Kahramanla- r'ın geçmişte FP'den yana olan tercihleri ise, 3 Kasım seçimleri için AKP ve SP olarak bölündü. Koruculann çeüşkisi Koruculuğu kabul eden aşiretlerin en yaygın oldu- ğu il olan Şırnak'ta da yine bölünme hakim. Babatlar, geçmiş seçim- lerde MHP, DYP ve ANAP'ı desteklemişti. 3 Kasım seçiminde aşiretin korucu kısmı DYP adayı olan Hazmı Babat'a yöne- lecek. Kentın büyük aşiret- • Özellikle sağ partilerle HADEP'in oy deposu olarak görülen Güneydoğu'da dengeler değişiyor. Önceki seçimlerde blok oy kullanan aşiretlerin oylarının bu kez farklı partilere dağılması eğilimi üzerine siyasilerin gözü bölgede. lerinden Jirkfler'in korucu olanları MHP, ANAP ve DYP'ye, geri kalan kısım- lan ise DEHAP'a yönele- cek. DYP listesinden aday gös- terilen Orfaan Uysal'ın bağ- lı olduğu Uysal ailesi de du- rumunu netleştirmeye ça- lışıyor. Orhan Uysal'ın kar- deşi MesutUysaL halen Av- rupa'da Kürdistan Ulusal Kongresi (YNK) üyesi. Bu nedenle ailenin oylannın DYP ve DEHAP'a bölün- mesi bekleniyor. me ise ünlü korucubaşı, es- ki ANAP'lı Osman Demir ile ilgili. Abdullah Öca- lan'ın talimatıyla silah bı- raktığı öne sürülen ve bu nedenle Diyarbakır DGM'de yargılanarak be- raat eden Demir ve ailesi - nin büyük ölçüde DEHAP'a oy vereceği kaydediliyor. Yer bulmak da sorun Batman'da etkili olan Ra- marüar ve tercihini genel - likle bu aşiretle paralel ya- pan Habizbini aşiretleri Hakkâri'de geçmişte DYP milletvekili olan, oğlu Yü- cdZeydan'ın PKK dağ kad- rosunda yer aldığı Pinyani- şj asiretinin önde gelen adı MustafaZeydan, hiçbirpar- tide kendine yer bulama- yınca bağımsız aday olarak seçime katılma karan aldı. Pinyanişi asiretinin küçük bir bölümünün Mustafa Zeydan'a destek vereceği, geri kalanını oylannın da büyük ölçüde DEHAP'a yönleneceği belirtiliyor. Ertuş asiretinin lideri es- adaylannı destekleyecek. Bingöl'de Korkutata ai- lesi milletvekili Hüsamet- tin Korkutata için SP'den yana oy kullananırken, da- ha önceleri MHP, DYP ve ANAP'ı destekleyen Zikte ailesi partilerde yer bula- mayınca kendi içlerinden çücan bağımsız adaya des- tek verme karan aldı. Van oylannı dağıtacak Aşiretlerdekı bölünmüşlük Van'da da kendini gösteri- yor. Geçen seçimlerde FP, CHP ve HADEP'ten yana olan Ertuş aşireti, bu se- çimlerde CHP, AKP, SP ve DEHAP'ı destekleyecek. ANAP'tan seçilen Şeref- han ailesinin önde geleni Mustafa Bavram ise parti- Srverek'te hâkun olan asiretiyle heı vcMkvk ovünen Sedat Bucak, bu seçimde de DYP'nin Urfa'dan 1. sıra adayı. Ünlü Tatarlar aşireti ise yine geçen seçimlerde olduğu gibi DYP'ye destek verecek. Ataklar olarak bi- linen aşiretin lideri korucu- başı Kamil Atağ bu seçim- lerde de DYP adayı. Aşire- tin büyük bir bölümü de DYP'ye oy verecek. Ancak yüzde 30'luk bir bölümünün oylannın DEHAP'a yöne- leceği belirtiliyor. Etkili aşiretlerden BirBk- ler ise DEHAP, CHP, AKP ve ANAP olmak üzere dört ayn seçeneği birden tercih edecek. _ Eskiden beri DYP'lı olan Öktenkr'den de bölünme sinyalleri geliyor. Aşiret üyelerinin bir kısmının oyu CHP'ye gidecek. Şırnak'ta en çarpıcı geliş- DYP milletvekili FarisÖz- demir'i destekliyor. Hamiduerde ANAP mil- letvekili Ataullah Hatni- di'ye destek veriyor. înanoğullan aiiesi ise AKP ve SP arasında bölün- müş durumda. Siirt'te Sevgili ailesi ANAP'tan aday olan ken- di mensuplan Feyn Sevgp- K'yi desteklerken, FP gele- neğüıden gelen Tiflo Şeyh- leri'nin tümü SP'ye destek verecek. FP'li Şeyh Mu- hammetKazon Cemaati ise bu seçimlerde oylannı AKP'den yana kullanacak. Takyeddin Yarayan'ın DYP adayı olması da, Ta- kibinler' in oylannın burada toplanmasını kesinleştiri- yor. ki milletvekili HakJaTöre, aday olduğu için aşireti de DYP'ye oy verecek. Süehi (Durankaya) aşire- ti ise toplu olarak ANAP'a eğilim gösteriyor. Jirikfler liderleri Fehmi Öztunç'un aday olduğu AKP'yi desteklerken, Ger- danlar'ın DEHAP'ı tercih etmesi bekleniyor. Bitlis'te de tercihler fark- lı Geçmiş seçimlerde FP'yi destekleyen Şeyh Muthüar ailesi. 3 Kasım'da DE- HAP'a yönelecek. Eski FP'lı Şeyh Kadri ailesi AKP'yi, Azdo aşireti ise SP'yi tercih edecek. Eski ANAP milletvekili Kamu- ran Inan ile akrabalıklan olan Gayda Şeyhleri ise he- men her partide yer alan lerde yer bulamadığı için bağımsız aday oldu. FP, ANAP ve HADEP'e destek veren Buruki aşireti ise bu seçimde CHP, DYP ve DE- HAP'a dönecek. Mfiküsan aşireti ise blok olarak ANAP'a oy verecek. Muş'ta geçen seçimler- de ANAP'a destek veren Emerierin bu seçimler için kararsız olduğu belirtilir- ken, BKnrfler, yine ANAP'ı destekleyecek. Geçmişte FP'li olan Sa- sonlar ise SP ve AKP ara- sında bölünmüş durumda. Geçmişte DSP'lı olan Ba- dıkanlar'ın bu kez bağım- sız adaylanna destek vere- ceği belirtiliyor. Kryanlar aşireti ise tercihlerini DE- HAP olarak belirledi. CHP TEK BAŞINA İKTİDAR OLMAK İÇİN OY ÎSTEYECEK Seçmene 42 milyon mektup ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kasım seçimlerine büyük bir kampanyayla hazırlanan CHP, seçmene 42 miryon mektup gönderecek. Mektupta toplumsal uzlaşmaya dikkat çekecek olan CHP seçmenden, "tek başına iktJdara gebnek" için oy isteyecek. Seçim hazırlıklannı hızlı biçimde sürdüren CHP'nin gelecek günlerde seçim bildirgesini açıklaması bekleniyor. Bildirge bugün Avusturya'dan dönecek olan CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'a sunulacak. CHP aynca geniş bir kampanya yürütmeye hazırlanıyor. Buna göre seçmene 42 milyon mektup gönderilecek. Mektupta toplumsal uzlaşmanın önemı ve ülkenın • Seçim hazırlıklanru sürdüren CHP, seçmene mektupla ulaşacak. Mektupta toplumsal uzlaşmanın önemi vurgulanacak. geleceğinin buna bağlı olduğu vurgulanacak. CHP mektubunda seçmenden "partiyi tek başına iktidara getbTnesi" için oy isteyecek. Kampanya için tngiltere'den getirilen TIR'lar da en az 25 mitingde kullanılacak. CHP bunun dışında küçük çaplı yerel mitingler de düzenlemeyi planlıyor. Kampanya için CHP Genel Sekreteri Önder Sav başkanlığında bir komisyon oluşturuldu. Bu komisyona gerekirse kampanyayı yürütmek için bir şirketle anlaşma yetkisi de verildi. Ancak CHP'nin tek bir şirketle anlaşmak yerine, birkaç danışman kadrosuyla kampanyayı yürütmeyi de tercih edebileceği vurgulandı. GEZGİNCİ: ADAY OLDUĞUMU GAZETELERDEN ÖĞRENDİM CHPİzmir'eDYP'liaday SERDARKIZIK İZMİR - Genel başkanlar ve birkaç yakınının belirlediği milletvetekili aday listeleri, parti tabanlannı umutsuzluğa sürüklüyor. Partililerin eğüimlerini dıkkate almayan genel başkanlar yüzünden, farklı partilerdeki listeleri dikkatle inceleme eğilimi öne çıktı. Hemen hemen tüm partilerin aday listelerine damgasını vuran 'lider sultası', ilginç örnekleri de beraberinde getiriyor. Bazı aday adaylaruun örgüt yöneticilerince bile ' tanınmadığı tzmk CHP'de, "BaykafcT obnadığını söyleyen bir aday ortaya çıktı. 2. bölge 11. sıra adayı "Muammer Gezgind", Baykalcı olmadan da listelere girilebileceğinin en iyi karutı olarak • Izmir CHP'de, "Baykalcı" olmadığmı söyleyen bir aday ortaya çıktı. Muammer Gezginci "CHP'de teşekkür edecek birini anyor". kendisini örnek gösterdi. Ne örgütün ne de yönehcüerin tanımadığı Gezginci'nin, son yerel seçimlerde DYP'nin Karşıyaka Belediye Meclisi üyeüğine aday olduğu belirtildi. Gezginci şöyle konuştu: "Son gün, CHP Genel Merkezfne başvurdum. Aday okhığumu da gazetelerden öğrendim. Hâlâ Idme teşekkür edeceğnni bilmiyonım." DYP'de de sorun büyük DTP ile yaptığı ittifak sonucu "Mehmet AB Bayar"'ın yanı sıra aynı partinin ekonomi uzmanlanndan Prof. Ayşe Bener'i 2.bölge 3. sıraya koyan Çfller de, lider sultasına yönelik tepkilerden payını aldı. Prof. Bener'in kısa bir süre önce - Bizim. ÇiDer gibi Zihni Sihir projelerimiz yok. Gerçekçi hedeuerinıiz var" dediğini anımsatan partililer, "YazJdar olsun" dedi. AVRUPA'DAN GURAYOZ Seçimlerin Ekonomi Politiği Bu yazı yazılırken Federal Almanya'da seçimlere birkaç gün kalmış, sonuçlarla ilgili doğnjya yakın tah- minler yürütmek artık olanakh hale gelmişti. Türkiye'deki seçimlerin olup olmayacağı ise bel- li bile degildi. Ne olursa olsun, seçimlerin ekonomi politiği her zaman bellidir. Almanya'daki seçımlen büyük bir sürprız olmaz- sa petrolün, silah tekellerinin yön verdiği, çev- reye, iklime düşman "muktedir" Başkan Geor- ge W. Bush belirleyecek. Bush'un Irak'a saldın- daki kararlılığı, Avrupa ıçi savaşlarda pasıfist ilke- leri bir çırpıda çiğneyiveren ve işsizlik konusunda hiç ama hiçbir şey yapamayan Gerhard Schrö- der ve Joschka Fischer'i kararlı savaş aleyhtar- ları halıne getirdi. Bu da kamuoyu yoklamalannı altüst etmeye, bugüne kadar önde giden muha- fazakâr Edmund Stoiber ı seçimin mağlubu ilan etmeye yerti. Eğer çılgınca bir milliyetçilik hummasına yaka- lanmamışlarsa, halklar savaş istemezler. Schröder'in ve Fischer'in tutumu, savaşı sevmeyen ve savaş- tan çok çekmiş olan Alman halkına daha sempa- tik geldi. Amenkan şahinlerinin "önce Afganistan, son- ra Irak, daha sonra şer ülkelerinin hepsi" dıye tepinen kahramanlan, Avrupa'yı ürkütmüş, gerçek banşçıları da kaygılandırmış olabilir. Birkaç hafta önce kamuoyu yoklamaları Isveç'te sosyal de- mokratlar için tehlike çanlannın çaldığını, seçim- lerin yitirilebileceğıni gösteriyordu. Sonuçlar baş- ka türlü oldu. Sosyal demokratlar seçimı kazan- dı. Son yıllarda saga kayan ıbre seçmenlenn ilgi- lerinin yeniden "sosyal demokrasi"ye yöneldiği- ni gösteriyor sanki. • • • Neoliberal küreselleşmeye herhangi bir itirazla- rı olmayan "sosyal demokratlar" seçim sonuç- lannı iyi tahlil ederek kuşkuya düşerlerse, belki neoliberal küreselleşmenin esası hakkında da dü- şünmek gereginı duyabilirler. Duymazlar mû Hiç mi duyan olmaz? Türkü ne diyordu? "Kardeşin duymazsa, eloğ- lu duyar." • • • "Demokrasi"yi genellıkletırnak içinealıyorum; çünkü yok. "Sosyal Demokrasi"yi tırnak içine alıyorum; çünkü artık sosyalliği ve demokratlığı tartışmah. Sosyal demokrasi, epeydir neoliberal kü- reselleşmeci politikalann savunucusudur. Artık sosyal demokrasiden liberalizmin varyasyonlan- na gerileyen bir akımdan söz edebilıriz yalnızca. Arada farklar var kuşkusuz. Tony Blair ile Schrö- der'in, Avrupa'nın çıkarları konusunda farklı po- zisyonları savunduklarını bıliyoruz. Blair, dünya çapında neoliberal küreselleşmenin liderliğini Bush'la paylaşmaktan ve savaşmaktan yanadır. O birzamanlar üstünde hiç güneş batmayan impa- ratorluğun bitmeyen rüyasının "sosyal demokrat" takipçisidir. Schröder ise yaşlı Avrupa'nın (Alman- ya'nın) etki alanını genişletmeyi amaçlayan, ihti- yatlı ve "mütevazı" lideridir. Almanya'nın İkinci Dün- ya Savaşı'nda hedeflediği sınırfar bu kez, ama lüt- fen banşçı birşekilde, ama lütfen politikanın en in- ce hesaplan ihmal edilmeden, ama lütfen Avrupa içinde çözülerek, ama lütfen Avrupalı kalarak çi- zilmelidır. Avrupa'nın iddiasız olduğunu zannedenler ya- nılırlar. Muhafazakâr Helmut Kohl döneminde Alman- ya'nın sınır dışında yalnızca 2000 askeri vardı. Sosyal demokrat Schröder ve pasifist Fischer za- manında Almanya dışındakı asker sayısı 10 bini aşmıştır. Kolay mı, hem sosyal demokrat, hem neoliberal küreselleşmeci, hem hani Türkiye'de ne diyorlar, "sosyal liberal" olmak? • • • Almanya'da bu pazar günü yapılacak seçimler Türkiye açısından da önem taşıyor bir iddiaya gö- re. "Sosyal demokratlar iktidarda kalırsa Tür- kiye'nin Avrupa Birliği'ne tam üyelik yolu açık kalır, muhafazakâriarın iktidannda kapı kapa- nır" deniyor. Ama aynı Almanya'nın ihtiyar tarih- çıleri "Türklerin, şu Vıyana kapılanna kadar gel- miş Osmanlı torunlannın Avrupa'da ne işi var?" dıye yazıyorlar. Bizde ise uygar olmakla, Avrupa Birliği'ne üyeliği birbirıne karıştırma huyu devam edip gidiyor. Uygar Batı'nın ağababası da ha babam savaşa hazırlanıyor. Demokrasi peşinde koşan ve şu küresel dün- yada çıkarlarını korumak kollamak isteyen ülkeler de herhalde, "Ben dünyanın tek ulusal devleti olarak hepinizin tepesinde boza pişirmeye ha- zırlanıyorum" diyen şu küresel devlete karşı bir şeyler düşünüyorlardır. Devletler düşünmüyorsa, insanlar düşünmeli. ister Avrupa'da, ister bulunduğun yerde. Önemli olan gölgenin altında kalmamak, karan- lığa teslim olmamaktır. insan bir türkü söylemeli ne olursa olsun. Kar- deşin duymazsa eJoğlu duyar. Ama zaten bizim der- dimiz bugüne kadar bizi hiç duymayan eloğlu de- ğil mi? Şu hani biz başka birdil konuştuğumuz için, elin oğlu olan eloğlu yani... ONURLUKİŞÎ NE ÇALINTI MALALIR, NEDE ÇALINTI MALDANFARKI OLMAYAN KORSAN KİTABI! Bilim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (BESAM) CEM RADYO ^TOKÜLERLEACllJR 10.00 ÛZANKARATASIA 18.00 TOHABER HAYAL SANDIĞI 22.00e/tarnrıB SadıkGOrtOı TÜRKÜLERTÛMDÜNYADA « w cemradyc com ' ATV' Ses Fr«i<ânx 7 38 T« 0 212 6397431 (ptal FÜKS 0 212 6397435 Türkiye Gazetecıler Cemiyetı'nin yayınladığı günluk Bizim Cazete Ülke sonjnlanna ılışkın raporlanyla. araştırmalanyla, köşe yazılanyta, tarafsız habefienyle sıvıl toplumlann gazetesı. Düzenli okumak ıçın abone olun. Tel: 0.212.51108 75