Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10EYLUL2002SALI HABERLER DÜNYADA BUGUN ALİ StRMEN 'Kuveyt'e Gitme Ya Müelleb!' Yıllarönceradyodandinlemiştim "Kuveyt'e Git- me" ya da "Tacir Müelleb'in Çifte Kaderi" adlı skeci. Yüzyıllar önce geçen öykünün kahramanı, Bağdatlı bir tacir olan Müelleb'dir. Hali vakti yerinde, işleri tıkınnda olan Müelleb bir kervan düzüp mallannı Kuveyt'te satmaya gi- decektir. Bağdat Çarşısf nda son hazırlıklarını tamamlarken başlaroyun. Kahramanımız, bütün Irazırlıklarını tamamla- dıktan sonra, tam yola çıkmak üzereyken bir köşede oturmakta olan faJcıyı görür ve gelece- ğin kendisine neler hazırladığını öğrenmek için gidip önüne çömelir. Falına baktıkça falcının yüzü kararır ve en so- nunda ona; - Kuveyt'e gitme ya Müelleb! Orada seni çok kötü şeyler bekliyor, der. Bizimki şöyle bir duraksar duraksamasına, ama yine de aldırmaz. Falcının avcuna üç beş kuruş koyarve kervanının başınageçip Kuveyt'e doğru yola çıkar. Oysa falcı gerçekten geleceği görmüştür. Müelleb, Kuveyt'te bir kadına tutulur, onun peşine düşer ve birbirini izleyen olaylardan son- ra, kendisine bu yüzden düşman kesilenlerin el- lerine düşer, onlar da Müelleb'in ellerini kollan- nı bağlayıp bir uçurumdan aşağı atmak üzere- lerken Müelleb'in kulaklarında falcının sözleri çınlar: - Kuveyt'e gitme! - Keşke, der kendi kendine, falcının sözünü din- leseydim. Tam o noktada, film tersine sanlır ve yine ba- şa döneriz. Müelleb falcının önündedir ve aynı sahne tek- rarlanır. Sonra da Müelleb falcının avcuna biraz para bıraktıktan sonra, döner ve Kuveyt'e gitmek üze- re kervanının başına geçer. • • * Tacir Müelleb'in çifte kaderi adlı bu yirminci yüz- yıl oyununu iki şekilde algılayabilirsiniz. Birincisi kaderin önüne geçilemeyeceğidir. Ikinci yorum ise aynı koşulların bir araya gel- mesi halinde hep aynı sonuçlann doğacağıdır ki çağdaş Alman yazannın ince bir ironi ile vermek istediği mesaj bu olsa gerek diye düşünürüm hep. Bu skecin beni böylesine etkileyip, uzun uzun düşündürmesinin nedeni "TacirMüelleb'in Çif- te Kaderi"r\de hep ülkemin gidişatını görmem- dendir. Bizim öz öykümüzde, falcılar ya da kâhinler de- ğil, yazarlar, bilim adamları, toplumbilimciler, ay- dmlarsürekli olarak uyanyorlar, gelecek tehlike- terin sonunda bizi bekteyen uçurumları, önsezi- ye dayanarak değil, verilerle açıklayarak göste- riyonar. Ister seçmen olsun, ister seçilen, kimse uçu- ruma yuvarlanmayı istemiyor, ama birtürlü uya- rılara da kulak asmıyor. Kaç kez hayıflandı toplum: - Keşke uyarıya kulak asıp da bunları yapma- saydım, dediler kendi kendilerine insanlar. Ama sonuç hep aynı oldu. Bir şans daha el- de ettiklerinde de yine kulak asmadılar, kendi- lerine söylenenlere. ••• Pazartesi sabahı gazeteleri alıp Cem - Bay- kal işbiriiği haberlerini okurken bir kez daha gel- di aklıma eski öykü. Sonucu görmek için şunun şurasında iki gü- nümüz kaldı. Yarın listeler açıklanacak ve eğer seçim ertelenmez ise geri dönülmez yola girile- cek. Şimdi size sormak istiyorum: Türkiye'yi büyük badirelerin eşiğine getirecek bir seçimin olum- suz sonuçlannı olumluya çevirebilmek için or- tanın hafıfçesolundaolan kuruluşlarımızın lider- lerinin şu ya da bu formülle bir uzlaşmaya vara- caklarına inanıyor musunuz? Inanmıyorsanız, ikide bir uçurumun başına gelip dayanmamızın kader olduğunu söyleyebilir misiniz? AB uyum yasaları Avrupa Konseyi Türkiye'yi kutladı STRASBURG(AA)- Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, TBMM'nin ölüm cezasını kaldırmasını büyük bir memnuniyetle karşıladjğını bildirdi. Bakanlar Konseyi adına büyükelçiler seviyesinde toplanan delegeler komitesinde alınan kararda, TBMM'nın gerçekleştirdiği son reformJardan övgüyle bahsedildi. Türkiye'nin Avrupa Konseyi'ndeki daımi temsilcisi Büyükelçı Numan Hazar, TBMM'deki reformlarla ilgili olarak delegeler komitesine aynntüı bilgi verdi. Hazar, reformlarla birlikte Türkiye'nin, ölüm cezasını kaldıran Avrupa tnsan Haklan Sözleşmesi'nin (AİHS) 6 No'lu protokolünün imzalama aşamasına geldiğini anımsattı. Hazar, reformlann Türk halkının e\Tensel özgürlükler ve haklarla ilgili standartlan yakalama ve AB'ye karılım arzusunu yansıttığmı ifade etri. Hazar, reformlann en kısa zamanda idari eylemler ve mahkeme kararlanyla günlük hayata yansıyacağını belirtti. Türkiye'nin, AÎHS'nin 6 No'lu protokolünü şu ana kadar imzalamayan tek Avrupa Konseyi ülkesi olması, Ankara ve Strasburg arasında uzun zamandır sorun yaratıyordu. Avrupa kjtasının ölüm cezasından tamamen anndınlmış bir kıta olması için yoğun çaba gösteren Avrupa Konseyi, ABD'ye de bu konuda giderek artan biçimde baskı yapıyor. Hukukçular, Diyarbakır 4 No'lu DGM'nin dosyaya bakmak için yetkili olmadığını savunuyor Erdoğan karannda usul hatasıMUSTAFA ÇAKIR ANKARA - Diyarbakır DGM Baş - savcıhğı, 4 No'lu DGM'nin AKP Ge- nel Başkanı RecepTayyip Erdoğan' ın adli sicil kaydının sihnmesine ılişkın karannı inceliyor. Diyarbakır DGM Başsavcısı Şaban Ertürk, karara iti- raz için Adalet BakanlığVndan "ya- nh emir" gelmesine gerek olmadığı- nı, kendilerinin de resen başvurabile- ceklerini söyledi. Yüksek Seçim Ku- rulu'nun (YSK) da, Diyarbakır 3 ve 4 No'lu DGM'lerden Erdoğan'a iliş- kin kararlan istediği öğrenildi. Erdo- ğan ıle aynı durumdaki Mehmet Kut- lular'a ilişkin DGM karannın Yargı- tay tarafuıdan bozulduğuna işaret eden hukukçular, Diyarbakır 4 No'lu DGM'nin davaya bakmak için "yet- • Diyarbakır 4 No'lu DGM'nin karan, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile aynı durumdaki Mehmet Kutlular hakkındaki davada bozma karan veren Yargıtay'da rahatsızlık yarattı. küF olmadığına dikkat çektiler. Diyarbakır DGM Başsavcılığı'nın, 4 No'lu DGM"nın karanna ilişkin in- celemesi sürüyor. DGM Başsavcısı Şaban Ertürk, itiraz başvurusunda bu- lunup bulunmayacaklanna inceleme- nin ardından karar verecekjerini söy- ledi. Kendilerine Adalet Bakanlı- ğı'ndan, u yazdı emir" gelmediğine işaret eden Ertürk, "Öyle olması için bir zorunluluk da yok. Onlar öyle bir emir de verirler, biz resen de yapabfli- riz. Ama şjmdilik AdaletBakanhğfnm bir talimatı yok. En kısa zamanda in- celemeyi sonuçlandıracağız" dedi. Diyarbakır4 No' lu DGM" nin kara- n, Yargıtay çevTelerinde de rahatsız- lık yarattı. Diyarbakır 3 No'lu DGM'nin. karannı Yargıtay yolu açık olmak üzere \'ermesine karşın 4 No 'lu DGM'de itiraz başvurusunun görüşü- lemeyeceğine işaret edildi. Ceza Muhakemeleri Usulü Yasa- sı'nın (CMUK) 298. maddesine göre de mahkeme kararlanna aleyhte itiraz baş vurusu yapılamıyor. Karann tem- yizi için Yargıtay'a başvurulması ge- rekiyor. Dosyanın görüşülmesınde usul hatası olduğuna işaret eden hu- kukçular, Diyarbakır4 No'lu DGM'nin dosyaya bakmak için "yetkili'' olma- dığını dıle getirdiler. Dıyarbakır 4 No'lu DGM'nin. Türk Ceza Yasasf nın (TCY) 3122. mad- desınde yapılan değişiklığe dayanarak Erdoğan'ın adli sicil kaydmı silmesi- ne karşın Yargıtay 8. Ceza Dairesi'nin aynı durumdaki Mehmet Kutlular'a ilişkin karan farklılık taşıyor. Kutlu- lar. Marmara depremini "ilahi ikaz" olarak nıtelediği sözlen nedeniyle "haDadin farkbfcğıgozeterek kin vedüş- manlığa tahrik ettiğj* gerekçesiyle 2 yıl 1 gün hapis cezasına çarphnlmış- tı. Kutlular'ın cezası infaz edilirken TCY'nin 312. maddesinde değişik- lik yapıldı. Kutlular değişikliği ge- rekçegöstererek "yenidenyargılanma'' istemiyle Ankara 1 No'lu DGM'ye başvurdu. DGM'nin, yasadaki deği- şıkliğin "yeniden yargdanma" için yeterli olacağı görüşünü savunması üzerine, Kutlular hâkim karşısına çık- tı ve beraat etti. Bunun üzerine Ankara DGM Cum- huriyet Başsavcılığı karan temyiz et- ti. Temyiz başvurusunu görüşen Yar- gıtay 8. Ceza Dairesi ise karan boz- du. Yargıtay, TCY'nın 312 2. madde- sinde yapılan değışıklığı "yargüama- nınyeniknmesi nedeni" olarak kabul etmedi. Yargıtay 8. Ceza Dairesi ge- rekçesinde, yargılamanın yenilenme- sikoşullannınCMUK'nin327. mad- desinde tek tek belirlendiği ve bu mad- denin 5. bendindeki "yeni valaalar" kavTamının yasa değişikliğini kapsa- mayacağı belirtildi. Son 2 gün Sağ parttterde liste istifalan ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 3 Kasım seçim- leri için aday listelerinin YSK'ye teslim edilmesine 2 gün kala, kendisine yer bulamayan milletvekilleri- nin partılerinden istifası hız kazandı. Gıresun'da girdi- ği önseçimden 3. sırada çı- kan Rasim Zaimoğhı dün DYP'den ıstıfa etti. DYP kökenli, TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Tur- han Tayan ise ANAP'tan aynldı. Aday listelennin YSK'ye verilmesi için zaman dara- lırken, merkez sağdaki par- tilerden istifalar sürüyor. Seçim bölgesi Giresun'dan önseçımlere katılan ve 3. olan Rasim Zaimoğlu, dün DYP'den istıfa etti. Zaimoğlu - nun, önseçi- me kanlması nedeniyle baş- ka bir parti listesinden aday olamayacağı yönündeki hu- kuki tereddütlerinın gıderil- diği, bugün ANAP'a katı- lacağı açıklandı. Günün ikinci istifası da, seçimler öncesinde baraj sıkıntısını en yakın hisseden ANAP'tan geldi. TBMM Anayasa Komisyonu Baş- kanı Turhan Tayan, gerek- çe göstermeksizin parnsin- den istifa etti. Tayan'ın önümüzdeki günlerde DYP'ye katılacağı öğrenil- di. Tayan'ın seçim bölgesi Bursa'dan aday gösterilme- si bekleniyor. Aydın Ba- ğımsız Mılletvekili Erhığ- rul Kıuncuoğlu da MHP'ye katıldı. Istifalann ve katılımla- nn ardından TBMM'deki sandalye dağılımı şöyle: MHP: 126, DYP: 84, ANAP:68,YTP:60,AKP: 59,DSP:58,SP.46,BBP: 4, TDP: 3, YP: 3, CHP: 2, Bağımsız: 23, Boş: 14. 1ĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN I 175 MÎLYON LtRA IMZADA Eğitim ödeneğinde hayal/anklığı ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Her yıl okullar açılmadan ön- ce öğretmenlere verilen eğitime hazırlık öde- neği, Milli Eğitim Ba- kanı Necdet Teldn'in 230 milyon liralık öne- risine karşın, Bakanlar Kurulu'nda 175 mil- yon lira olarak imzaya açıldı. Tekin, eğitime hazır- lık ödeneği için Mali- ye Bakanhğı'na 230 milyon lıra olarak ve tüm eğitim çalışanla- nna verilmesi için 2, ödeneğin 1 maaş tuta- nna çıkanhnası için de 1 tasan sunmuştu. Ancak Maliye Ba- kanlığı yaptığı değer- lendirme sonrası, tasa- nyı Bakanlar Kuru- lu'na 175 milyon lira olarak sundu. Tekin, ülkenin ekonomik programının uygulan- mak zorunda olduğunu vurgulayarak Bakanlar Kurulu'na birçok öne- riyle gittiğini, ancak bunun kabul edildiği- rü söyledi. Tekin, "MaHye Ba- kanhğı'nmelindekiob- nakbrızorlanıadan bir nokta>a gelmek müm- kündü.Zannedhorum lveya 2 imza\ardL on- lar da tamamlanı>or- dur. Biz imzalanmızı atnk" dedi. Bazı sendikaların, eğitim yılına hazırlık ödeneğinin tüm eğitim çahşanlanna verilmesi yönündeki isteminin ise "yasalengel'' nede- niyle mümkün olma- dığı ifade edildi. SAHTE SEÇMEN YAZDIKLARIİDDİA EDİLMİŞTÎ 7 muhtar göreve iade edildi MİLLÎ EĞÎTÎM BAKANI TEKİN: Kürtçe öğretmeni özelsektörün işi MERSİN (Cumhuriyet) - Mersin'de, 1222 kışiyı sahte seçmen yazdıklan iddiasıyla açığa alınan 31 mahalle muhtanndan 7 si daha görevine iade edildi. 23 muhtarla ilgili soruşturma sürüyor. Mersin Valisı AJdf Tığ tarafından göre\lerinden uzaklaştınlan Turgutreis Mahallesi Muhtan Yahya Anca, Kültür iMahallesı Muhtan Muhittin Ferah, Cumhuriyet Mahallasi Muhtan Celal Ölken. Gazi Mahallesi Muhtan Fehime Bolek, Selçuklar Mahallesi Muhtan Nurettin Ozyurt, Hamıdiye Mahallesi Muhtan Hamit Sor ve Mesudiye Mahallesi Muhtan Osman Kütük'ün göre\ lenne ıadelerine karar verildi.Valılik daha önce de Güvenevler Mahallesi Muhtan Metin Ayabakan ı görevine iade etmişti. Sahte seçmen yazıhmı iddiasıyla ilgili 23 muhtar hakkındaki soruşrurmamn ise devam ettiği açıklandı. Mersin 1, 2 ve 3 NoTu Merkez tlçe Seçim Kurulu'nun sorumluluk bölgesindeki mahallelerde. toplam 9 bın 760 kişiyi kapsayan bilgiler dikkate alınarak araştırma yapılmış ve 1222 kişinin beîirttiklen adreste ikamet etmedikleri tespit edilmişti. Aralannda karakol ve sağlık ocağının da bulunduğu yerlerin ikamet adresi olarak yazıldığı belirlenmiş ve bu olay üzerine 31 mahalle muhtan açığa alınmıştı. HADEP il örgütü ile görevden alınan muhtarlar, iddialan yalanlamış, Vali Tığ'ın seçmen yazılımının da usulsüz olduğunu öne sürmüştü. ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Milli Eğitim Bakanı Necdet Tekin, Kürtçe öğreti- mi için öğretmen bul- manın bakanlığının işi olmadığını belirterek "YönetmeKk tasansı- nı bazıriadık, birkaç gün içinde açddayaca- ğım. Bunlar da Milli Eğitim Bakanuğı'nın yüzlerce kursundan bi- ri olacakür. Öğretmen açığı özel sektörün so- runndur" dedi. Ulusal Eğitime Des- tek Kampanyası 'nın 1. yıldönümü nedeniyle dün düzenlenen kutla- ma törenine Milli Eği- tim Bakanı Tekin'in ya- nı sıra, Cumhurbaşka- nı Ahmet Necdet Se- zer'in eşi SemraSezer, Devlet Bakanı Mdda Bayer ve Cumhurbaş- kanlığı Genel Sekrete- ri Kemal Nehrozoğhı da katıldı. Kutlamada konuşan Milli Eğitim BakanıTe- kin, bugüne kadar 6 eğitim seferberliği kampanyası yapılma- sına karşın, 7 milyon okuma çağını geçmiş insanın hâlâ okuma yazma bilmediğini söy- ledi. Tekin, okuma yazma bitmeyenler için bir- çok çahşrna yaptıklan- nı anlatarak 8 yılük eği- timin, 5-6 yıla kadar okuma yazma bil- meyenlerin oranını düşüreceğini \Tirguladi. IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com Partiler milletvekili aday liste- leri üzerindeki son rötuşlan yapı- yoriar. Aday adaylan heyecan için- de. Hiç bu kadar paldır küldür bir seçim öncesi yaşamadık. Yıllar- dır iktidar olmuş partilerin birço- ğu bu seçimle birlikte Meclis dı- şında kalacaklar. Meclis dışında kalma endişesi partiler arasında istifalan, ittifaklan gündeme ge- tirdi. Zaman dar, henüz ittifak gö- rüşmeleri tamamlanamadan sü- reler bitiyor. Işin doğrusu tam bir karmaşa yaşanıyor. Yüzde onluk barajın ne kadar saçma olduğu bu seçim öncesi daha iyi görülüyor. Belki de bu yüzde onluk barajla yapılacak son seçim olacak. De- niz Baykal ve Tayyip Erdoğan memnun. Halbuki bir seçim ön- ce Baykal bu baraja taktlmıştr. Işin özünün sakat olduğunu gör- mek gerekiyor. Ciddi politikacı bu barajın Türkiye gerçeklerine, ül- kemizin renkli siyasi atmosferine uygun olmadığını kabul eder. So- run bir kerelik değil ki! Kadın Adaylar Üzerine Kaotik seçim ortamı içinde en tartışılmayan konulardan birisi ka- dın adaylar. Parti yönetimlerinin gözteri öyle dönmuş ki kadın aday- lan falan düşündüklerini zannet- miyorum. Hemen her partide on- larca yeni aday adayı var. Üste- lik bunların birçoğu daha birkaç gün önce başka bir partideydiler. Eski milletvekillerinin hangisinin hangi partiden aday olduğunu ta- kip etmek bile mümkün değil. • • • Bu yazıyı yazdığım sırada sol- ittifaka ilişkin somut bir gelişme sağlanmış gibi görünmüyordu. Çok anlamsız küçük çekişmeler sol rttrfakın oluşmasını engeller- se hepimiz çok üzüleceğiz. Bel- ki de solun siyaseti kavrama dü- zeyi bu kadar diyerek kendimize dersler çıkarabiliriz. Sonuç ola- rak belki de bir daha zor ele ge- çirilecek bir olanak elden kaçırı- lacak. Listeler hazırlanırken kadın ku- ruluşlanndan, kadın adaylardan çeşitli mesajlar alıyorum. Kadın- ların bu listelerde mutlaka yer al- ması gerektiğini söylüyorlar ve haklılar. Kadın Adaylan Destekle- me Demeği (Ka-Der), listelerde kadınlara kota uygulanması çağ- rısında bulundu. Geçen seçim- lerde Meclis'teki kadın aday sa- yısı yüzde beş civanndaydı. Hal- buki bu ülke nüfusunun yansı ka- dın. Kendi nüfuslan kadar birtem- silcileri Meclis'te bulunmadan bu ülkede gerçek bir demokrasiden söz edilemez. Kadın adaylar üzerînebu yazı- yı yazarken Isveç'te yaşanmış bir örneği anımsadım. Isveçli gaze- teci Maria-Pia Boethius ülke- nin tanınmış bir feministi. 1991 seçimlerinde Isveç parlamento- sundaki kadın milletvekillerinin oranı yüzde 38'den yüzde 31'e düştü. Maria-Pia, bu netice üze- rine 9 kadın arkadaşıyla bir ara- ya geldi. Bir anda ülkedenin ön- de gelen kadınlan harekete geç- tiler. Kadınlar üç hedef üzerinde görüş birliğine vardılar: "Iktidann yarısını elde etmek; erkeklerle eşit işe eşit ücret almak; erkeğin erkeğe, kadına ve çocuklara yö- nelttiği şiddeti durdurmak." Bu amaçlarını gerçekleştirmek amacıyla "Kadın Listesi" hazıria- maya karar verdiler. Kamuoyu yoklamalarında bu listelerin hal- kın yüzde 70 desteğini kazandık- ları görüldü. Bunun üzerine tela- şa düşen bütün partiler seçime iki hafta kala listelerini değiştirmek zorunda kaldılar. Bu tehdidin so- nucu olarak 1994 seçimlerinde Isveç pariamentosunda kadınla- nn oranı yüzde 42'yeçıktı. Hükü- mette ise kadınlarla erkekler eşit oranda temsil edilmeye başladı. isveç hükümetinin 22 üyesinin 11 'i kadın 11 'i erkek. Bu temsil oranı gündelik yaşama ev ve iş ha- yatına çok büyük etkiler yaptı. ••• Kadınlar bütün bu sonucu ken- di çabalanyla ve kendi mücade- leleriyle yarattılar. Erkek egemen Türk siyasi yaşamının değişme- si, kadınlann harekete geçmesiy- le mümkün. Bu kez listeler nasıl çıkacak? Hiçbirimiz kadınlara ye- teri kadar yer verileceğini bekle- miyoruz. Yani çıkacak listelerden pek de ümrtli değiliz. ittifak gürül- tüleri arasında kadınlann sesini pek dinleyen olmadı. Önümüzde iki gün var. Parti yö- netimleri kadın adaylar konusun- da bakalım nasıl bir tutum ala- caklar? Türkiye'nin erkek ege- men siyasetinden ne gibi bir so- nuç çıkacak? Umanm bizi yanıl- tıriar. Hiç sanmıyorum ama, yine de belki bir etkisi olur diye bun- ları yazıyorum.