Katalog

2 1 EYLÜL 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA SAVAŞ KORKUSU 11 Ulemanın, 'Bin Ladin gönüllü olarakAfganistan 'dan ayrdsın' tavsiyesi İVashington V tatmin etmedi ABD: Fetvadeğil işistiyoruzDışHaberterServKİ-Afganistan'da, ABD'nin 11 Eylül'deki saldınlarda baş şüpheli ilan et- tıgi Usame bin Ladin'ın kaderi için toplanan ulema, Bin Ladin'in Afganistan'ı terk etme- si ve kendisine başka bir yer bulması tavsiye- sınde bulundu. Karar, Taleban tarafindan da benimsenirken Washington, Taleban yöneti- mınden "Laf değil iş bekkdikfcrini" bıldırdı. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, ABD Başkanı George Bush'un Afgan ulemasının yanıtını reddederek Usame bin Ladin'in ABD'ye yönelik saldınlann baş şüphelisi ol- duğu yönündeki görüşünde ısrarlı olduğu be- lirtildi. Beyaz Saray Sözcüsü AriFleischer, ule- manın yanıtının kendileri için yeterli olmadı- ğını kaydetti. Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili de, "İş istiyoruz,faıfdeğfl. Uluslararası toplum, son iid yıkhr Taleban'a, Bin Ladin'in adalet önüne çıkanlacağı bir ülkeye gönderü- naesi gerektiğini söylüyor" dedi. Adının açıklanmasuu istemeyen yetkili, "Bu yalnızca Bin Ladin ile ügffi değiL Bu Bin La- • Beyaz Saray'ın, "Artık tartışma değil, harekete geçme zamanıdır" uyansından sonra karar alan ulema, Usame bin Ladin'e, kendisine başka bir yer bulmasını tavsiye etti. din meselesinden çok, Afganistan'daki terö- rist altyapının yok edilmesidir. Bu yalnızca bi- zi memnun edecek bir konu değil, BM'nin de talebi" diye konuştu. tngiltere de, Afganistan'da Ulema Şûra- sı'nın Usame bin Ladin'in ülkeyi gönüllü terk etmesi yönündeki fetvasının, "mffitanlann kökünükazunayi bedefleyen uluslararası kam- panyayı tatmin etmeyeceğini'' belirtti. Kâbıl'de ıkı gün süren toplantının ardından ulemanın dün yayımladığı fetvada, mevcut kargaşadan ve gelecekte benzer kuşkulardan kaçınılması için, ulemanın, "Afganistan tsla- mi Emirliği''ne, Usame bin Ladin'in müm- kün olduğunda ülkeyi terk etmesi için ikna edil- mesi tavsiyesinde bulunduğu belirtildi. Bah- tar ajansının haberine göre, ulema, Bin Ladin'in Afganistan'dan hür iradesiyle aynlmasının teşvik edilmesini istedi. Bin Ladin'in kendi- sine başka bir yer bulması gerektiği belirtilen, ancak Bin Ladin'in bu çağnyı kabul ya da ret etmesi için bir süre verilmeyen fetvada, ABD'nin Afganistan'a saldırması durumun- da bütün Müslümanlann cihada katılmalan- nın zorunlu olacagı kaydedildi. Taleban da, ule- manın tavsiyesini kabul etti. Afgan Islami Basın Ajansı'nın (AIP) habe- rine göre, Kâbü'de yapılan toplantıda konu- şan bazı din adamlan, Bin Ladin'in ABD'ye verilmemesi gerektiğini, bunun sorunlan çöz- meyeceğini anlattı. Toplantıda konuşan bir molla, "Usame'nin tesfimiyle konu çözümle- necek mL Hayır, Çünkü Amerika defalarca Usame'nin Afganistan De ilgOi tek konu olma- dığmısöyledi'' dedi. Bazı mollalarda ABD'nin söylediği gibi misillemede bulunması halin- de cihadın zorunlu olduğunu savundu. Bin Ladin: Yargılanmaya hazınm Bin Ladin ise ABD'de 11 Eylül'de düzen- lenen saldınlar için Taleban'ın Islamabad'da- ki temsılcisi aracılığıylau Benyapmadım,ben misafirim. Eğer kamtlan varsa yargılanmaya hazınm" dedi. Taleban temsılcisi SüheylŞa- hin, Reuters televizyonuna yaptığı açıklama- da, Bin Ladin'in, "kanıtolduğu takdirdeyar- gılanmaya hazır okhığn" sözlerini iletti. Şahin, Washington'ın geçen hafta düzenle- nen terörsaldırılannın birnumaralı şüphelisi ola- rak gördüğü Bin Ladin'in, Kâbil ya da bir baş- ka Müslüman ülkede yargılanabileceğini söy- ledi. Taleban temsilcisi,Washington'ın, Bin La- din'in saldınlann arkasında olduğunu göste- ren kanıt sağlamadığını, çünkü asıl amacının Ta- leban'ın Afganistan'da kurduğu Islami sistem- le mücadele etmek olduğunu kaydetti. OPERASYON 5 YIL SURECEK Listede başka ülkeler de var • Uzmanlara göre ABD'nin Afganistan'a düzenleyeceği operasyon 5 yülık bir kampanyanın ilk aşaması. KAHİRE(AFP)-Şu anda topun ağzındaki ülke olarak Afganistan gözüküyor, ancak orta vadede başka Arap ülkeleri de ABD'nin teröre karşı başlattığı mücadelenin hedefi olabilir. Uzmanlara göre ABD, terörle mücadele kampanyasınm ilk aşamasını tamamladıktan sonra Irak, Somali, Sudan, Libya ve Suriye'nin önümüzdeki beş yıl içinde diplomatik, mali. hatta askeri yaptınmlarla karşı karşıya kalması mümkün. Jane's World Armies editörlerinden, emekli Ingilız Binbaşı Charles Heyman, Afganistan'dan çıkacak mesajın şu olacağını söylüyor: Ya ABD ve müttefikleriyle işbirliğine gir ya da sonuylanna katlan. Heyman, telefonla AFPye yaptığı açıklamada, "Eğer uluslararası teröre destek vernorsanız ateş hattndasmız demektir" diyo'. Afganistan'm 5 yıllık bir "kampanyanm birijKİ aşaması" oldu|unu söyleyen Heynan'a göre, kariDanyanın ikinci aşaması Sudan, Somali ve Irak'ın yanı sıra Libya ve Suriye'yi de kapsıyor. Adı geçen ülkelerin tümü 22 üyesi bulunan Arap Birliği'ne üye ve hepsi de ABD tarafindan teröre devlet düzeyinde destek vermek ya da geçmişte köktendinci Islamcı gruplarla ilişki içinde olmakla suçlanıyor. Sudan'm korkusu Sudan'ın, 11 Eylül'deki saldınlardan bu yana terorizmi ısrarla kınaması, Washington'ın yeniden Südan'ıhedefakna olasılığım bertaraf etme çabası olarak yorumlanıyor. ABD, 1998'de Hartum yakınlanndaki bir ilaç fabnkasını, kimyasal silah ürettiği gerekçesiyle bombalamıştı. Son dönemde NVashington'la ilişkilerini ilerleten Sudan, köktendincilerle de arasına mesafe koydu. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfdd. mücadelenin yahnzca Usame bin Ladin'le sınırlı kalmayacağı, sorunun kökenine inileceğini pek çok kez dile getirdi. YCNETlMDE AYRI SESLER 'lrak'tartışması Washington h böldü Dış labeıier Servisi - Israi asken ıstihbarat servsi "AMAN", AB)'de düzenlenen teröıst saldınlann ardııda Irak'ın bulınduğunu kantlayacak veriler üzeınde yoğunlâşırken, Wasıington'da bu komia temkinli yakışımın ağır bastığı bilcriliyor. Bağdat ise AB)'nin küresel bir sa-vş başlattığı durumda ortaa çıkacak sorunlan diişnmediği uyansını yaprak böylesi bir savsın tüm taraflar için zarrlı olacağımn altını çizror. Iralbasınında, ABD'nin Algnistan'a saldırması durmunda Irak'ın taısız kalması geıstiğini vurgulayan habrlere yer verildı. Waıington'daki kayaklar, ABD yörtiminin Irak Devlet Baâanı Saddam Hüseyin reşjnini devirme amacına uygun olarak, Savunma Bakanı Yardımcısı Paul WoMbwitz'in başını çektiği grubun, Saddam'ın teröre desteğını ön plana çıkarmaya çalıştığını belirtiyor. Başkan Yardımcısı Dick Cheney, Savunma Bakanı Donald RumsfeM ve Dışişleri Bakanı Cotin FbweD ise bu konuya daha temkinli yaklaşıyor. Cheney- Povvell-Rumsfeld grubunun, saldınlann ardından terörle mücadelede, 1991'deki Körfez Savaşı benzeri, "tanımhbir mücadekden" yana tavır koyduğu belirtiliyor. Cheney-Rumsfeld ve Powell'ın oluşturduğu bu ılımlılar grubunun, Usame bin Ladin'i banndırdığına inanılan Afganistan'a operasyon hazırhğı sürerken Irak'ın kanştınlmasını istemedıklerine işaret ediliyor. «•••••••• RSAI ASKERİ HAZIRLIKLAR HIZLANDI- ABD'nin müttefıki Ingiltere'nin Körfez bölgesinde hatirı sayılır bir kuvveti bulunu- yor. Bu kuvvetler içinde bir uçak gemisi, 4 firkateyn, 2 destroyer, başka gemiler ve birükler bulunuyor. (Fotoğraf: REUTERS) ABD, uçaklann ardından kara birliklerini de bölgeye gönderiyor Havadan ve karadatı kıskaç Dış Haberler Servisi - Pentagon'un em- ri üzerine 100 kadar savaş uçağının Bas- ra Körfezi, HintOkyanusu ve Orta Asya'da- ki eski Sovyet cumhuriyetleri Özbekistan ve Tacikistan'a gönderilmesinin ardmdan Kara Kuvvetleri Bakanı Thomas White, Washington'ın terorizmle savaş için Yakın- doğu'ya göndermeye karar verdiği aske- ri unsurlar arasmda kara birliklerinın de bulunduğunu açıkladı. Virginia eyaletindeki Norfolk Lima- nı'ndan bombardıman uçaklanyla yüklü USS Theodore Roosevelt adlı uçak gemi- sinin önceki gün yola çıkmasının ardmdan Japonya'daki ABD üssünden Cushing ad- lı savaş gemisinin aynldığı kaydediliyor. Japonya'daki ABD üssünden Cushing destroyerinin aynlarak denize açıldığı bil- dirildi. Vincennes ve Cow- pens kruvazörleri ile Curtis Wilbur destroyeri önceki günlerde üsten aynhnıştı. Kara Kuvvetleri Bakanı, Pentagon'da gazetecilere açıklamada, ABD'nin böl- geye askeri yığınağının ar- tarak süreceğini kaydetti ve "Başkan \eSavunmaBaka- nı'mn karar vereceği kara muharebeharekânnı uygu- lamaya ordu olarak biz ha- zmz" dedi. White, bölgeye intikal edecek kara birlik- lerinin arasmda seçkin, ye- şil berelı özel kuvvetler ve hava indirme güçlerinin de yer alacağmı belirtti. Basra Körfezi, Hint Ok- yanusu, Özbekistan ve Ta- cikistan'a gönderilenuçak- lar arasında bulunan F-15 ve F-16 avcı uçaklanyla B- 1 bombardıman uçaklan- nın Kuveyt, Suudi Arabis- tan, Umman ve Hint Okya- sunu'ndaki Diego Garcia adasmda konuşlandınlaca- ğı bildirilıyor. ABD'mn bölgede aynca AWACS erken uyan uçak- lan ile savaş uçaklanna ha- • Pentagon'un emriyle bölgeye gönderilen uçaklann Basra Körfezi, Hint Okyanusu'nda Diego Garcia adasında bulunan üsler ve Özbekistan ile Tacikistan'da görev alacağı bildiriliyor. Bölgeye gideceği açıklanan kara birlikleri arasında seçkin, yeşil bereli özel kuvvetler ve hava indirme güçleri de bulunacak. harebe grubu bulunuyor. Norfolk'tan ön- ceki gün hareket eden "USS Theodore Ro- osevelf uçak gemisinin Basra Körfezi'ne doğru yol aldığı, Yokosuka Limanı'nda bulunan 4 savaş gemisinin de Hint Okya- nusu'na sevk edildiği bildirildi. vada ikmal yapacak tanker uçaklar da bu- lunduracağı kaydedildi. Bölgeye 3 savaş gemisi ve onlara bağlı savaş grubu gönderdiği bunlardan "USS Caıi Vmsonn m halen Basra Körfezi'nde bulunduğu ve Umman Denizf ne doğru yol akfağı benrtfldL Bu gemi, "Çöl Fırnna- sT harekâtma da katıhnıştı. "USS Enterp- rise" uçak gemisi ise Hint Okyanusu'nda bulunuyor. 75 savaş uçağı taşıyan gemi- nin 14 savaş gemisinden oluşan birde mu- Saldınnın olası hedefleri belirleniyor ANKARA (AA) - ABD'nin terörist saldınlara misilleme planlan çerçevesinde askeri hazırlıklan sürüyor. Afganistan'a bir saldınnın düzenlenmesi halinde bu ülkedeki bazı muhtemel hedefler şöyle sıralanıyor. • Başkent Kâbil'deki sivil- askeri havaalanı ve kentin kuzeyindeki bir Taleban garnizonu. • Suudi terörist Usame bin Ladin tarafindan kurulan, ikisi Afganistan'ın doğusundaki Celalabad kenti yakımnda, beşi de Pakistan sınınndaki Kunar, Nangahar, Logar, Paktia ve Kandahar'da bulunan eğitim kamplan. •Taleban liderlerinin bulunduğu ülkenin güneydoğusundaki Kandahar kenünde bulunan havaalanı. • Kandahar ve ülkenin orta kesımındeki Logar bölgesinde, Bin Ladin ile ilişkili Araplar için inşa edildiği öne sürülen yüzlerce evden oluşan yerieşim birimleri. • Pakistan sının yakımnda Afganistan'ın doğusundaki Celalabad kentinde bulunan Taleban askeri üsleri ve havaalanı. Kunar bölgesinde Celalabad'ın kuzeyindeki askeri üsler. • Iran sınınndaki Herat bölgesinde bulunan havaalanı ve bir Taleban garnizonu. • Taleban'ın ülkenin güneybatısındaki Şindand havaüssü. Deniz piyadderi Hint Okyanusu'nda Gemilerle birlikte Japonya'daki Okina- wa üssünde bulunan deniz piyadeleri de Hint Okyanusu'na gönderildi. Deniz pi- yadeleri, 24 saat içinde dünyanın herhangi bir ye- rinde konuşlandınhna ka- pasitesine sahip. New York eyaletinin Fort Drum bölgesinde bulunan 10. dağ tümeninin alarma geçirildiği bildirildi. Dağ tümenindeki komandolar, zor arazilerde operasyon yapmak amacıyla eğitüiyor. Alarma geçirilen birlik- ler arasında Kuzey Caroli- na'daki Fort Bragg'da bulu- nan 82. hava indirme tüme- ni de bulunuyor. Bu tüme- nin mevcudunun 42 bin pa- raşütçüden oluştuğu ifade ediliyor. Hava indirme tü- meni, 18 saat içinde konuş- landınlabiliyor. Kaynaklar, Florida'nin Tampa bölge- sinde bulunan MacDill ha- va üssündeki özel koman- do birliklerinin de alarmda bekletildiğini kaydettiler. Bu arada Nevada'nın Fallon bölgesinde eğitim gören savaş pilotlannın, özellikle nokta aüşı konu- sunda deneyim kazanma- sına çalışıldığı haber ve- rildi. BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Savaş veMüdahate;AHrmftni1 SürtiiraleWr ÜstürtülC PoltKası Dünya, Amerika'nın "fazlaca hareketlenmesi- nin've güç kullanmaya aşın hevesli tutumunun ar- kasındaki nedenleri bulmaya çalışıyor. "KıtaAvru- pası" telaş içinde, "dev"in güç gösterisinden ra- hatsızlık duyanlar artıyor. Amerika, Asya'da ve Ortadoğu'da ülkelere mü- dahale edeceğinin sinyallerini veriyor ve bunu te- rörle mücadele olarak değil de "savaş" olarak or- taya koyuyor. En üst düzey ABD yetkilileri, nükleer silah kulla- nımı konusunda kesin olarak "hayır" demiyorlar, kapıyı aralık tutuyoriar. Bu olaylar bir "Bin Ladin", bir "Taleban" mese- lesi değildir. Amerika'nın yeni polttikası, "Amerika'nın gücünü dünyada sürekli olarak göstenme ihtiya- cından" doğmaktadır. Soğuk savaş döneminde Doğu-Batı kutuplaş- ması, fiili çatışmalann ve güç gösterilennin ortaya çıkmasını engelliyordu. Kıtalararası füzelerin ve nükleer silahlann ortaya koyduğu "dehşet denge- si" bunu önlüyordu. Ellertetikte olduğu için, bun- dan doğan "caydıncılık" vardı. Soğuk savaş bitince eller tetiklerinden çekildi, caydıncılık ortadan kalktı. Yerine konmak istenen Amerikan kutuplu dünya düzeni fiiten boşlukta kal- dı. Küreselleşme yetmedi... Küreselleşme, ekonomik olarak ABD'nin, Ba- t'nın, çokuluslu şirketlerin dünya üzennde egemen- liğini arttınyordu. Ancak küreselleşme ile ortaya çı- kan "gevşeme", özellikle Asya'da birçok ülkeye ye- ni nükleer askeri olanaklar yaratıyordu. Buna dur denmez ise 10-15 yıl sonra "ABD'nin stratejik üs- tünlüğü azalacak ve belkı de ortadan kalkacaktı". Bunu önlemenin yolu ise ABD'nin sürekli güç gös- terisinden geçiyordu. "Sustainable Devalopmenf'tan "Sustainable Superiohty"ye, sürdürülebilir gelişme uzun yıllar- dan beri iktisat literatürünün içinde yer alır. Ülke- ler için istikrarlı ve devamlı bir gelişme çok önem- li bir konu olmuştur. Çünkü bu süreklilik, sürekli ge- lir artışı, sürekli istihdam, kısacası refahın devamı anlamına gelir. ABD bugün "süpergüç Amerika'nın" devamlı- lığını sağlamanın arayışlan içinde bulunuyor. Tek kutuplu ve "Amerikan boyutlu" bir dünyanın sür- dürülmesi ya da Amerikancası ile Sustainable Su- periority'nın, kısacası ABD'nin stratejık çıkarlannın mevcut durumu ile devamı, *'ABD'nin, dünyada sü- rekli güç kullanmasına" bağlı hale gelmiştir. Buna, 1990 sonrasında, "Dünyadaki eski anti- demokratik düzenin sürdürülmesi" de diyebiliriz. En güçlünün sürekli güç kullanarak Amerikan ku- tuplu dünya düzenini devam ertirmesi, galiba ABD için "tek ve kaçınılmaz yol" olmaktadır. ABD'nin mevcut süper güç konumunu devam ettirmesınin vazgeçilemez koşulu haline gelmektedir. Savaş ve 'sürdürülebilir üstünlük' Amerika'daki terörün karşısına "savaş ve dün- yaya müdahale'nin yanıt olarak konmasının adı söy- lenmeyen gerekçeleri de böylelikle anlaşılmış ol- maktadır. ABD mevcut Amenkan boyutu ve tek ku- tuplu dünya düzenini, Amerika'nın sürekli güç kul- lanması ile yürütebilecektır. Mevcut dengenin (dengesizliğin) korunmast, mü- dahale ve yerel savaşlar ile sağlanabilir hale gel- miştir. Çok kutupluluk tehlikesi! Son 4-5 yıl içinde yaygınlaşmaya başlayan "As- ya çıkışlı" çok kutupluluk arayışlan, ABD çevrele- rini en fazla rahatsız eden gelişme olmuştur. Çün- kü çok kutupluluk, "Amerikan kutuplu dünya dü- zenine karşı" bir alternatif olarak ortaya konmak- tadır. Fransa ve Japonya gibi "Batı" ülkeleri de çok kutupluluğa destek vermeye başladılar. ABD'nin terör vesilesi ile savaş ve denizaşın fiıli müdahale araçlannı çalıştırmaya başlaması, Asya çıkışlı çok kutupluluğa karşı bir engel olarak düşünülmekte- dir. ABD çevrelerinin, "11 Eylülyenı birdönemin baş- langıcıdır" diye bir "milât" ortaya koymalan, ABD'nin sürdürülebilir üstünlük için düğmeye bastığını gös- teriyor. ABD'nin sürdürülebilir üstünlük politikası, her- halde ne Avrupa'nın ne de Asya'nın evet diyerek kabulleneceği bir politika olmayacaktır. Çünkü yal- nız Asya'nın değil, Avrupa Birliği'nin de stratejik çı- karian, ABD'nin sürdürülebilir üstünlük politikası ile taban tabana zrttır. Clirrton'ın başkanlık döneminde ABD'nin dün- ya üzerindeki konumunda "gevşeme" olduğuna inanan Amerikalı güç odaklan, Bush'u ıktıdara ta- şıyarak "Amerikan odaklı" dünya düzeninin, güç kullanarak devamını istiyorlar. ABD'nin "savaş ve müdahale politikasına", In- giltere dışında dünyada destek bulması çok zor- dur. Uzun vadeli aldığımızda, yalnız Asya değil Av- rupa da ABD'nin karştsında olacaktır. "Sürdürülebilir üstünlük" politikasını ABD, gö- türebildiği kadar götürmek isteyecektir. Çok kutuplu dünya düzeni geliştikçe "Amerikan boyutlu" mevcut yapı değişecektir. Dışişleri Bakanlıği: Ayrılın Türk vatandaşlarına Pakistan uyarısı ANKARA (Cumhuriyet) - Dışişleri Bakanhğı, Pakistan'da bulunan Türk vatandaşlanmn aynlmalannı, bu ülkeye seyahat planlanmn da iptal edihnesini istedi. "Pakistan'a seyahat etmeyi planlayan vatandaşlanmızm bundan vazgeçmeleri uygun ve menfaatlan gereği olacakür" denilen açıklamada şöyle denildi: "Zorunlu bir nedenle kalmalan gerekenkrin, güvenük önlemlerine azamidikkat göstermeleri yararh oiacakür. Paldstan'uı Afganistan sınınna yakın kuzey ve kuzeybaü bölgesinde bulunan vatandaşlanmızm bu bölgelerden mümkün olan en kısa sürede avnlmalan önem taşunaktadır."