Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel YayınYönetmenı tbrahim Yddız VYazıışlenMüdüni Salim Aipaslan 9 Sonunlu Mudıir Fikret Ükiz • Haber Merkezı Müdüıü. HakanKara Istıhbarat Cengiz Yıldınm 0 Ekonomı Özlem Yü- zak 0 Kultur Egemen Berköz 0 Spor Abdülka- dir Yücelman 0 Makaleler Sami Karaören 0 Duzeltme Abdullah Yazıcı 0 Bılgı-Belge Edibe Buğra 0 Yurt Haberlen Mehmet Faraç 0 Avnıpa Temsılcısı Güraj Öz Yayın Kurulu: tlhan Selçuk (Başkan), Emre Kongar (Da- nıştnan), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner. tb- rahim Yüdız, Orhan Bursalı. Mustafa Balbav, Ilakan kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbav Atatürk Bulvan No 125,Kat 4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks 4195027 0 Izmır Temsılcısı Serdar Krak, H Zıya Blv 1352 S 23Tel 4411220, Faks 4419117 •AdanaTemsdcısı Çetiı» Yiğenoğla, Inönu Cd 119 S No 1 Kat:l, Tel 363 12 11, Faks 363 1215 Muessese Mudunı Erol Erkut 0 Koordınator Ahmet Korulsan 0 Mu- hasebe Bülent \ ener 0 ldare Hûseyin Gûrer 0 Satış Fazilet Koza REKL4M: P.V1. Ltd. Şti. • Geı MudurGülbm Erduran # Koordmal Reha Işıtman • Oenel VludurYı Se>da Çoban • Fınansman Vfüdü Çerin Erdurın lcl 0212 514 07 5 51^8460-61 Fakb 0212 513 8463 Ya>ıınla>ln »e Basan: Yenı Gün Haber Ajansı, Basın ve Yayıncıfık A Ş Tüıiocağı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 lstanbul PK- 246 - Sırkecı 34435 Istanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hal) Faks (0^212)513 85 95 www.cumhunyetcom.tr 19EYLÜL2001 Imsak:5.12 Güneş: 6.41 Öğle: 13.05 Ikindi: 16.31 Akşam: 19.16 Yatsı: 20.3i Deniz Baykal yurtdışı yolcusu • ANKARA (ANKA)- CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, genel başkanhğa yeniden seçıldıği temmuz ayı başındakı olağan kurultayuı ardından ikinci yurtdışı gezisini önümüzdekı hafta Bosna-Hersek, Amavutluk ve Makedonya'ya yapacak. Bir hafta sürecek olan Baykal'ın temaslan 23 Eylül'de başlayacak. 'ateşli' eylem • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Derinleşen ekenomik krizle birlıkte artan protesto gösterilenne bir yenisi daha eklendi. Ramazan Ertaç ve Aydemir Aydın adlı iki esnaf, Necatibey Caddesi'ndekiyeni Başbakanlık bınası önünde, "Borç batağma düştûklerini" belirterek 06W510plakalı otomobili yaktılar. Gözaltına alınan Ertaç ve Aydın'ın, otomobili bu eylem için satm aldıklan öğrenildi. Damştay'dan sonnokta • ANKARA (ANKA)- Sağlık Bakanı Osman Durmuş'un açtığı şef ve şef yardımcılığı smavı yılan hikâyesine dönerken Danıştay Beşinci Daıresi, tartışmaya son noktayı koydu. Danıştay bütün şef ve şef yarduncılığı atamalannı iptal etti. Emniyette sözcülük dönemi • ANKARA (AA)- Basın mensuplarmın tek ağızdan bilgi alabılmeleri, yanlış bilgılerin kamuoyunda yanlış anlamalara sebep olmasının önlenmesi ve polis-halk ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla Emniyet Genel Müdürlüğü'nde "Emniyet Genel Müdürlüğü Sözcûlüğü" oluştnruldu. Görevi, Emniyet Genel Müdür Yardımcısı Feyzullah Arslan'ın yürüteceği bildirildi. Ekonomiden sorumlu bakanın dolar kuru başta olmak üzere Türkiye'deki krizle ilgili tahminleri tutmad Derviş'in MyüziincügünüBANUSALMAN ANKARA - Dûnya Bankası Başkan Yardımcılığı'ndan ekonomiden sorumlu Devlet Bakanlığı'na 3 Mart'ta atanan Kemal Derviş, bugün icraatuun 200. gününü dolduruyor. Derviş'in, dolar kuru başta olmak üzere büyüme ve knzden çıkış sürecine ilişkin öngörûleri gerçekleşmedi. Derviş'in Türkiye'ye gelişinden sonra siyasette de istifa tehditlerinden bakan istifalanna kadar uzanan kargaşalı bir süreç yaşandı. Başlangıçta Merkez Bankası Başkanlığı için düşünûlen Derviş'in, sıkı pazarlıklann ardından Devlet Bakanlığı koltuğuna oturduğu 3 Mart 2001 tarihinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanı Zekeriya Temizd istifa etti. Büyük umutlann bağlandığı, Alman annesinden, babasma ve dedelerine kadar tarih sayfalannın kanştınldığı Derviş, ilk günlerden itibaren siyasette beklentileri olduğunun da işaretlerini verdi. Kısa şortuyla halkın içinde yürûyüşûnden tenis merakına, ABD'li eşi Catherine'a kadar özel yaşamıyla medyada boy gösteren Derviş'in, Die Zeit gazetesinde yayımlanan demecınde, "Ben bir tiberal sosyal demokratım. Umudum yeni bir orta-sol fttifakta" sözleri tepki yarattı. Geldığı günlerde sıklıkla yabancı ülkelenn büyükelçileriyle bir araya gelen ve yurtdışı temaslarda bulunan Derviş'in emek kesimiyle ilgisi, DİSK, Türk-Iş ve Hak-Iş başkanlarıyla bakan olarak atanmasından hemen sonra yaptığı görüşmelerle sınırlı kaldı. Derviş aradan aylar geçtikten sonra da eylül ayında konfederasyon başkanlarmı kabul etti. Krizin 19 Şubat'ta başlaması ve Derviş'in 3 Mart'ta bakan olmasına karşın programını ve IMF desteğini 15 Mayıs'ta açıklayabildi. Göreve geldığinden bu yana "öngöriUeri" tutmayan 200 günlük söylemleri şöyle: 14 Mart: Yılın ikinci yansmda pozitif büyümeye geçilebilir. kavuşacak. Nisanda yaşadığımız korkulu rüyalan bir daha yaşamayacağız. (Faizler düşmedi. Programdaki yüzde 81'lik faiz öngörüsü tutmadı. Krizden halen çıkılamadı.) 22 MayiS: Kamu işçilen toplusözleşme görüşmelerinde istifa tehdidiyle uzlaşma sağlandı. Derviş, işçilere enflasyon farkınm tamamen ödenmesi istemı üzerine "Bunun sorumluluğunu üstlenmem. Bunun altma hükümet imza atar. Gaziantep programunı da iptal ediyorum" restini çekti. AJEMAL DERVİŞ 3 Mart'ta ekonomi bakanlığına atandı. Bakan Derviş, dolann nisan sonunda l milyon 100 bin lira olmasını öngörmüştü fakat hedefini tutturamadı. Derviş, faizlerle birlikte enflasyondaki düşüşün dövizi istikrara kavuşturacağını söyledi. Fakat faizler düşmedi ve krizden çıkılamadı. 3 Nlsait: Keşke bakan olmayıp şu anda paramı TL'ye yatırabilseydim. TL'ye güvenmek lazım. 4 Nlsail: Dolar nisan sonunda 1 milyon 100 bin lira olmalı. (Nisan sonunu dolar 1 milyon 144 bin liradan kaparn.) 5 Nisan: Teamüllere aykın olarak, bir işadamı aracılığıyla Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papenderu'dan görüşme talebinde bulundu. 15 MayiS: Dış kaynağın etkisi hemen faızlerde görülecek. Faizlerle birlikte enflasyondaki düşüşle döviz kuru istikrara 24 MayıS: Yanguu söndûrdûk. Enflasyonun düşürülmesi ve ekonomık yapının sağlam temeller üzerine oturtulması için uzun vadede TL'nin Euro'ya endekslenmesı gerekir. 28 MayiS: Derviş'le Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, Bakanlar Kurulu'nda buğday taban fiyatlan nedeniyle restleşti. "Niyet mektubunda imzanız var" diyen Derviş'e Bahçeli, "Her şey IMF niyet mektubu adı altında bize dayaülıyor. Böyle giderse hükümet gftmez" yanıtını verdi. Derviş, "Mücadelenin başında kavga edeceksek planlanmı gözden geçirmem gerekryor" dedi. 17 Haziran: Takas sonrasında dövize olan talep, ödemeler dengesı ve pıyasa gereksinımlerme göre belirlenecek. Bu nedenle kur ve ödemeler dengesınde olumlu gelişmeler bekliyoruz. (Takas sonrası beklentileri gerçekleşmedi) 18 Haziran: Bürokratlan da Demş'ın taktığuıi uyguladı. Kamu Bankalan Ortak Yönetım Kurulu Başkanı Vural Alaşık, kendilerine ayncalık tanıyan yasal düzenlemelere TBMM'den itiraz gelince istifa tehdidinde bulundu. 26 Haziran: Özai, hayranlıkla izlediğım programlar uyguladı. Türkiye Özal'ın yapısal reformlannı terk ettiği için sıkmtıya girdi. Dolar 1 milyon 150 bm lira olmalı. (Dolar haziran ayı sonunda 1 milyon 260 bin lira oldu.) 27 Haziran: Borç takasını fazla abartmamak gerekiyor. 27 Haziran: Telekom atamalan konusunda • Arkası Sa. 8, Sü. 2'de /ieğmeyin mğpandam Çin'in Skhuan eyaktindeki VVolong Panda Sığınağı'nın yetkUUeri, 9 anne panda adayının doğum yapacaklan günü heyacanla bekliyor. Soyian tükenme tehtikesiyle karşı karşıya bulanan pandalann yakın zamanda doğum yapacak olmalan, hamile pandalan bannağm gözbebeği haUne getirdL Kısa bir süre önce dünyaya gelen yavru pandalar ise sevimlilikieriyle bannağı ziyarete gelenlerin ilgisini çekiyor. (Fotoğraf: REUTERS) ANKARA (ANKA) - Dışışlen Bakanlığı'nca düzenlenen aday meslek memuru sınavlanna büyük bir ilgi olduğu, en çok 45 aday alınacak olan sınavlar için 500'e yakın başvuru yapıldığı öğrenildi. Aday meslek memuru sınavlan için 3 Eylül'de açılan başvuru süresi, 14 Eylül'de sona erdı. Smavlarla en çok 45 aday alınacağı belirtilmesine karşın 500'e yaknı başvuru yapılması dikkat çektı. Yazılı ve sözlü olarak ıkı aşamalı olarak yapılacak sınav lar sonucunda bakanlığa alınacak adaylann geneJ idari hizletler sınıfinda 9'uncu derecede kadrodan işe başlatılacağı belırtıldı.Eleme nıteliğinde olan ve Ingılızce, Fransızca ve Almanca dillennden gınlebılecek yazılı smav, 9- 11 Ekim günlennde Ankara ve Istanbul'da yapılacak. EGlTlM - SEN GENEL BAŞKANI DİNÇER: Ders Idtabında rant e-posta : tan @ prizma. net. tr FİGEN ATALAY /SELEN BAYCAN Ders kitaplannda yaşanan karmaşa, veliyi canından bezdirdi. Okul yöne- timleri, velinin eline her yıl farklı ki- tap listeleri tutuşturuyor. Böylece bir üst sınıfa geçen ağabey ya da ablanın kitabını kuüanmak mümkün olamı- yor. Öğretmenler, hepsi birbinne ben- zeyen, hepsi Talim ve Terbiye Kurulu onaylı ders kitaplannı nedense her yıl değiştiriyorlar. Okullarla yayınevleri arasında işle- yen blok liste sistemine göre, yayınev- leri okul müdürlerine "blok Kste"ler sunuyor ve olan veliye oluyor. Örne- ğin evde ıyi bir sözlüğünüz olsa bile öğretmenler, "ilk de listedeki olmalı" diyerek kullanılmasa bıle o sözlüğü veliye aldırabiliyor. Eğitim-Sen Ge- nel Başkanı Alaattin Dinçer, bir üst sı- nıfa geçen öğrencılenn, ders kitapla- nnı alt sınıflardaki öğrencılere ya da okullara bırakmalarını öneriyor. Eğitim-Sen Genel Başkanı, "Sonya- pılan zamlarla birlikte kitaplarm ede- ri 2-4milyon lira arasmda değişhor. Bir velinin her bir kitap için ortaLama 22 milyonödeyeceğinidüşündüğümüzde, 90milyonkhabmtoplamederi 196tril- yontirayaçıkacak" dedi. Ders kitaplannın öğretimi kolaylaş- tıncı araç olmaktan çıkıp büyük rant getirisine dönüştüğünü vurgulayan Dinçer şunlan söyledi: "Yayınevlerinin kitap listeler karşı- lığıokullara verdikleri paralaroranın- da blok listeler belirleniyor. Belirienen bu listeler, 'çok değerii kâğıt' işlemı görüyor. Okul idarelen, öğretmenlerin kitap listelenni onaylamalan için bas- kıda bulunuyorlar. Okullara kaynak bulma adına yaratılan bu soygun he- men durdurulmalıdır. Milli Eğitim Ba- kanlığı'nın konuya ilişkin önlemleri- nin göstermelik olmaktan öte gitme- M Arkası Sa. 8, SiLl'de SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN 'Millî Mücadele'nin 'Senaryosu' Hazırdı Dikkatli gözterden kaçmamıştır otarihi 'Durum Mu- hâkemesi'nde (Şubat 1920) Mustafa Kemal Paşa, Istanbul'daki hükümeti 'işbirlikçilik'le; 'Ingıliz Himâyesi' ya da 'Amerikan Mandası' ısteyen, Itilâf ta- raftan aydınlan, teslimiyetçilık'le suçluyondu. Hem de kaç yerde, açık açık! Haksız mıydı? Nasıl haksız olabilirdi ki? Hatırlar- sanız, Ingiltere Dışişlen Bakanı fpetrolcü') Lord Cur- zon; Paris'te, 'müttefîklenne' verdiği 'Kafkasya Sed- di' notasında; Bolşevikler'ı ve (Müslüman) Türkleri -hayyanlarla bir tutarak- 'sürü' diye vasıflandırmıştı. Bu görüş ve davranış, yalnız ona mı mahsustu? Ha- yııi 'Batı', beyaz ve Hıristiyan Emperyalizm'in; -için- de yaşamış her mazlum ülke çocuğunun bileceği üzere-, Batı, hemen her ferdiyle bu görüşü paylaşır; bu yüzden, mazlum bir ülkenin aydını olduğu halde, kendisini 'sürüden' ayıran -belki çok altında olduğu halde, 'sürünün' üstünde goren- 'güzıde alafranga', her 'aşın' Batı taraftanna, 'teslimiyetçilık' atfedilme- si olağan sayılmalıdır. Anadolu'da Mustafa Kemal Paşa, Rusya'da Vla- dimir llyiç, mazlumlann bu türden bir 'aşağılık komp- leksine' düşmesini önleyecekler; böylece emperya- lizmin 'Kafkas Seddi'ni kullanarak, Ortadoğu/Kaf- kasya/Orta Asya petrollerinin denetimini ele geçırme- sini engelleyeceklerdir. Ne günlermiş onlar! Dikkati çeken odur ki, her iki Ihtilâl'de, Batlının 'sürü' di- ye adlandırdığı Bolşevikler'in, Müslümanlar'ın (Türkler'in) ve Yahudiler'in önemli rol oynadıkla- n tarihen 'sâbittir'. Rusya'da Çariık, Müslüman Türkleri de eziyordu, Yahudiler'i de eziyordu: 'Pogrom'lan düşününüz! Ortactoğu'da ise, Osman- lılar, 'işbiriikçi' Arap şeyhteri yüzünden, en çok gadre uğrayan Müslüman ülke olmuşlardı. Gördünüz işte, Mustafa Kemal Paşa, 'Sistem'in 'Kaf- kas Seddi'ne bağladığı ümitleri boşaçıkarmayı, 'ha- yati' saymıştır; 'Durum Muhâkemesi'nde, bunun ger- çekleştirilmesinin hangı önlemlerie mümkün olabile- ceğini, tam bir açıklıkla şöyle sıralıyor. Kör kör parmağım gözüne "...Kafkas Planı'nın açıklanması, bize düşen ted- birieri ve vazifelerigöstermektedir. Bu tedbirierşun- lardır; a/ Doğu Cephesi'ne, resmi ya da gayr-ı resmi 'seferberiik' yaparak, 'Kafkas Seddi'ni ar- kadan yıkacak kuvvetleri yığmaya başlamak! b/ Yeni Kafkas Hükümetleriyle, özellikle Azerbay- can ve Dağıstan gibi Islâm olanlarla, acele ilişki kurarak, Itilaf Planı karşısındaki karartannı ve durumiannı anlamaki d Kafkas Milletteri, bize sed oluşturmayı kabul ettikleri (karar verdikleri) tak- dirde, Bolşevikler'le anlaşmak! d/ ...ve içerde, miiri örgütlenmeyi son derece genişletmek ve güçlendirmek; silâh ve cephânenin Itilâfçılara verilmemesi için, silâh kullanmaktır..." "...en önemli görev ise, Itilâf'ın zaman kazanma- sına meydan vermemek; ve onu, maskesini atıp; memleketin bütün direniş unsuriannı biheştirecek, birsebeb yaratmaya zoriamaktır. Bunu ancak dunı- mu bu şekılde değehendirebilen ve kesin karar ala- bilen bir hükümet yapabılir. Zaten Doğu Cephe- si'ndeki kuvvet hazırlıgı ve şiddetli direniş noktalan, yalnızca böyle birhükümetle gerçekfeştirilebilir. Böy- le bir hükümet hudutlar konusundaki banş koşulla- nmo; ve bu koşullann kabulünü ertelemeye, 'resmen' açıklamakla birlikte; Doğu bölgeleri konusunda yu- kardaki önlemlere; ve bu memleketin, gerektiği za- manda, Anadolu 'dan yönetıminı mümkün kılacak, di- ğer hazırlıklara da gınştiğını gösterir..." "...buna karşılık ıtılâfçılarkesin düşüncelerini gös- termek zorundadırlar; eğer bu, bizimle çarpışmayı kabulşeklinde belınrse; biz bu çarpışmaya, ikiayson- ra olacağından daha uygun koşullar içinde; ve Itilâf topluluğunun, daha hazıriığını tamamlamamış bulun- duğu zamanda gireceğiz. Müdafaa-i Hukuk Cemi- yeti için de acele bir görev, siyasi durumun gerçek- ' lerine uygun önlemlen, hükümetle düşünce uygun- luğu içinde kabul etme olasılığının var olup olmadı- ğını, bir an önce kestırmektır. Eğer böyle bir hükü- met kurma olanağı yoksa, yazık ki ümitli olmaya ne- den görülmüyor..." "...bunun üzerine alacağımızönlem, Hey'et-İTem- siliye arkadaşlanmızı hemen lstanbul dan çekmek ve derhal Kafkas Milletleri'ne başvurmak; ve derhalyu- kanda bildirilen önlemlere, resmi ya da gayr-ı resmi olmakla biriikte, ancak 'fiilen' girişmektir. Bu hare- ket doğrultusunda, iç ve dış ilişkilerin kesilmesinin; nezaman, ne şekilde meydana geleceğini kestımnek olanaksızdır. Ancak işlerbu yola girdikten sonra, iliş- kilerin kesilmesı, herhalde uzak görülmemelıdir..." (a.g.e.,s.145,146) Klm, neyi savunuyor? j nkılâp Tarihı'ni biraz incelemiş herkes, Gâzi Mus- I tafa Kemal Paşa'nın, Millî Mücadele'nin hangi ko- şullarda, hangı 'senaryo'ya göre cereyan edeceğini; daha o zaman (Şubat 1920) kestirmış olduğunu ha- tırlayacaktır: seçenekleri bıle hesaplamıştı! Payıtaht'ta, arzu ettiği hükümet oluşturulamamış; tam tersine, Ingilizlerle işbirliği halindeki, Sadrazam 'Damaf Ferit Paşa, Müşir Zeki Paşa'nın kuman- dasında bir Hilâfet Ordusu (Kuva-yı Inzibâtiye) örgüt- lemiştir. Amacı neydi? Elbette Kuva-yı Milliye'yi mağ- lup edip dağıtmak! Yalnız bu kadar mı? Hayır! Gizli amaç, 'Hilafet Ordusu'nun, 'Bolşevik sürüleri'ne karşı; Kafkas Seddi'ni oluşturan Kafkas Ordula- n'na katlması kJi. Böylece 'Gutyabani', iki 'sürü- yü' birbinne kırdırarak; Petrol Yolunu ve Havza- sı'nı, kendi denetimi attına alacakt. Olmadı, çün- kü Gâzi ve Viadimir ilyiç, bu klâsik 'oyuna' gelme- mişlerdi... ...ama 'Sistem'in, ABD öncülüğünde -20'li yıllar- da gerçekleştirmeyi beceremediği 'Kafkas Seddi'ni- Sovyetler'in dağıldığı andan -hatta çok daha önce- lerinden- başlatarak, tesis etmeye uğraştığını fark etmemek mümkün olabilir mi? Aradan yüzyıla yakın zaman geçmiş: Ortadoğu/Kafkasya/Orta Asya petrolü; yeryüzündeki rezervler hızla azalmakta olduğu için, daha çok kıymete binmiştir; bu yüz- den, Avrupa Birliği'ne girmek ya da Kıbns konu- sunda aleyhimize işleyen NATO Ittifakı öne çıka- nlarak, Türkiye'nin de yeni Kafkas Seddi'nde önemli bir rol, -hatta başrol- üstlenmesi, hanidir telkin ediliyor kör kör, parmağım gözüne! Onun içindir ki, Ulusal Güvenlik Stratejisi tartışma- lanna, ancak bu perspektif göz önüne alınarak yak- laşılırsa, kimin neyi savunduğu, tam olarak saptana- bilir. Sizce kim, neyi savunuyor hadi araştıralım. e-mailrtilahan(a isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ajlhan Faks:0-212 / 260 19 88