Katalog

! EY1.ÖL 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA TARİHtN EN BÜYÜK TERÖRÜ Dünyanın en yûksek binalanndan oian New York'taki Dünya Ticaret Merke- zi'nin Udzkuleierineyöneiikyeret saatie sabah 09.00'da meydana geien flk uçak saldmsınm hemen ardından 18 dakika sonra Odnci kuleye de bir uçak saldırı- sı düzenlendi. tkinci uçağın 156 kişi taşryan bir yolcu uçağı olduğu açıklandı. Yanmaya başlayan 410 metre yüksekliğindeki iki kule de kısa bir süre sonra olayı naklen izteyen dünyanın gözkri önünde içindeki binterce kişiyle çöktû. ABD'degünboyukâbus'Süper Güç' arka arkaya yapılan saldırılar karşısında çaresiz kaldı. Dünya Ticaret Merkezi'nin kuleierine 2, Savunma Bakanlığı'na 1 uçak intihar saldınsı düzenledi. Dışişleri Bakanlığı'nın önünde bomba yüklü bir araç patladı; on binlerce kişi öldü. 4 uçak yüzlerce yolcuyla birlikte düşürüldü SADULLAHUSUMİ/ ALPER BALU/ KEMALÇAVUŞOĞLU NEW YORK / \VASHINGTON - Dünyanın "SüperGücü' ABD, dün in- sanlık tarihinin en korkunç terör saldı- nlanyla kalbinden vuruldu. ABD K.ongresi'ne bugüne kadar sunulan is- tüıbaratraporlannda, biyolojik ve kim- yasal silahlarla yapılacakterörist saldı- nlara ilişkin korkulu felaket senaryola- n yerbulurkenteröristler, Amerika'nın altmı üstüne getirdiler. Kaçınlan uçak- larla art arda gerçekleştirilen kamika- ze saldınlan sonucu Pentagon dahil pek çok bina vuruldu. Saldınlar sırasında ve çökenbinalann altında kalan on bin- lerce insanöldü, onbinlerce kişi de ya- ralandı. Amerikalı bir yetkili, ABDtte yapı- lan saldınlann arkasında Suudi terörist Usame bin Ladin ile ilişkisi olan kişi- lerin bulunduğu yönünde işaretler ol- duğunu açıklarken saldınyı Japon Kı- zıl Ordu örgûtû ûstlendi. New York'taki DünyaTicaretMerke- zi'nin ikiz kuleierine yönelik uçak sal- dınlanyla başlayan olaylann ardından ABD ordusu üst düzey alarm düzeyi- ne geçirildı, gün boyu ülkede en az 4 yolcu uçağı düştü, Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı'na da saldmlar düzenlendi. "Düırya devi" olarak nite- lendirilen ABD'yi tam anlarruyla hazır- lıksız yakalayan ve neredeyse dün sa- bahtan akşama kadar süren saldmlar dizisi ülkeye tam bir kâbus yaşattı. Ke- sin ölüve yaralı sayısı belirlenemezken çeşitli kaynaklar ölü sayısının 20 bini aştığını büdiriyorlar. ilksaldırılklzkulelere Dünyanın en yüksek binalanndan olan New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin ikizkuleierine yönelik ye- rel saatie sabah 09.00'da meydana ge- len ilk uçak saldınsmın hemen ardın- dan 18 dakika sonraikinci kuleye de bir uçak saldınsı düzenlendi. tkinci uçağın AmerikanHavayollan'naaitve 156 ki- şi taşıyan bir Boeing 737 tipi yolcu uça- ğı olduğu açıklandı. Olaydan kısa süre öncekaçınldığı bildirilen bu yolcu uça- ğının pilot kabininin binanın içine gir- dikten sonra patlayarak çokbüyük tah- ribata yol açtığı ifade edildi. ABD'de Boston-Los Angeles iç hat seferini ya- parken teröristler tarafindan kaçınla- rak ikiz kulelerinden birinin yüalma- sında kullanılan American Airlines uçağında bulunan kadın yolculardan BarbarbaOison'un ölmeden önce ko- casmı telefonla iki kez aradığı ortaya çıktv. CNN televizyonunun haberine göre Bayan Olson'ım eşinin sinir kriz- leri geçirdiği haberde belirtildi. Yan- maya başlayan 410 metre yüksekliğin- deki iki kule de kısabir süre sonra gör- gü tanıklannın ve televizyon başında olayı naklen izleyen dünyanın gözlen önünde içindeki binlercekişiyle çöktü. Daha sonra Dünya Ticaret Merkezı kompleksindekı üçüncü bina da çöktü. Binalann uçaklann içine yerleştirilen dinamitlerin ardı ardına patlaması so- nucu çöktüğü öne sürülüyor. tkiz kulelere düzenlenen saldınnın hemen ardından bu kez ABD Savunma Bakanlığı'na (Pentagon) yıne uçaklı saldında bulunuldu. Binanın bir bölü- mü alevler içinde kalıp çökerken ilkbe- lirlemelere göre en az 36 kişınin öldü- ğü duyuruldu. Görgü tanıklan, Savun- ma Bakanlığı'nda 2 patlamanın mey- dana geldiği ve binanın üzerinden du- manlann yükseldığinı belirttiler. Yetkililer, Pentagon'un boşaltıldığı- nı açıklarken Washington'daki en bü- yük alışveriş merkezlerinden biri olan Washington Mall'da da büyük bir yan- gımnçıktığı haber verildi. Dünya Tica- ret Merkezi'nin yanındakı diğer bir bi- nada da patlamalar meydana geldi. Bu kez Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon'da kurtarma çalışmalan sü- rerken ABD Dışişleri Bakanlığı'nın önünde bomba yüklü iki araç patlatıl- dı. Beyaz Saray'm 2 blok ötesınde de yangınlar çıktığı kaydedildi. En az 4 uçak düştü Beyaz Saray, ABD Savunma Bakan- lığı, Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakan- lığı, Kongre bınası, C1Abinası başta ol- mak üzere Washington'daki hükümet binalannın tamamının boşaltıldığı ilan edildi. New York, Washington ve diğer büyük kentlerde olağanüstü önlemler ahrurken halkın kentlenn dışına kaçtı- gı gözlendi. Amerikan HavayoUan'ndan yapılan açıklamada, şirketin iki ticari uçağını "trajikkazalarda"' kaybettiği bildirildi. 'HtROŞtMA'NIN ÖCÜ ALINDr JaponKızıl Chrlu üstlendi • Ürdün'de yayımlanan El Vahdeh gazetesini arayan kimliği belirsiz bir kişi eylemleri Japon Kızıl Ordu örgütünün gerçekleştirdiğini ileri sürdü. DışHaberterServisi- ABD'dekı dehşet dolu dakikalar sürerkenkim- liği belirsiz bir kişi Ür- dün'de yayımlanan El Vahdeh gazetesini ara- yarak saldınyı Japon Kızıl Ordu örgütü adına üstlendi. Gazetenin yazıişlen müdürü Fakri Kavar kimliği belirsiz bir kişi- nin gazeteyi arayarak Arapça konuşan bir er- keğın eylemleri Japon Kızıl Ordu örgütünün gerçekleştirdiğini be- lirtti. Kavar, «Kimhgi belirîiz kişi, sakunlann Hiroşima ve Nagaza- ki'ye atüan atom bom- balanmn intikamının ^hnriığmı söykdi" dedi. Milliyetçi çizgiye sahip eski bir milletvekili olan, ünlü bir gazeteci ve köşeyazan olarak ta- nınan Kavar, "Bu inba- n dddiye almahyızr di- yor. 6 Ağustos'ta Hiroşi- ma'ya, 9 Ağustos'ta da Nagazaki'ye atılan atom bombalannın 56. yıldönümüydü. Şubat 1971'de kurulan Japon Kızıl Ordu örgütü bugü- ae kadar ses getiren pek çok eylem gerçekleştır- di. Fusako Şigenobu ta- raftndan kurulan örgü- tünhedefî bütün dünya- da kömünist devrim gerçekleştirmekti. Ör- güt militanlan 70'li yıl- larda Lübnan'a giderek Filistin Halk Kurtuluş Cephesi(FHKC)veAl- man Kızıl Ordu fraksi- yonu gibi önde gelen ör- gütlerle işbırliğı yaptı. Beyrut'u merkez alan örgüt, Filistinli militan- lar kentten çekildikten sonra Lübnan'ın doğu- sunageçti. Orgütünbel- li başlı eylemleri şöyle: Mayıs 1972: Israil'ın başkenti Tel Aviv'dekı uluslararası havaalanına saldın. 24 ölü, 80 yara- h. Temmuz 1973: Kızıl Ordu ve Lübnanh geril- lalar bir Japon yolcu uçağını Hollanda üze- rinde kaçırdılar. Eytöl 1974: Hollan- da'nm Lahey kentinde- kı Fransa Büyükelçıliği işgal edildi. Ağustosl975:Malez- ya'nın başkenti Kuala Lumpur'da, ABD, ls- veç, Japon ve Kanada büyükelçiliklerinin bu- lunduğu binaya baskın düzenlendi. EyBil 1977: Kızıl Or- du Hindistan üzerinde JAL uçağını kaçırdı. Nkan 1988: Kızıl Or- du Italya'nın Napoli kentindeki ABD or- dusuna ait bir kulübü bombaladı. 5 kişi öldü. Mart 1997: Lübnan gözaltındaki lider Kozo Okamato'ya siyasi sığınma hakkı tanıdı. Diğer 4 militan Japon- ya'ya iade edildi. 3'ü Japonya'da tutuklandı. Kasm 1997:Kızıl Or- du'nun kurucusu Şigenobu 20 yıl kaçak yaşadıktan sonra Osa- ka'da tutuklandı. Holfywood'un dahiaklınagelmeyenyöntem ABDKongresi'ne bugüne kadar sunulan istihbarat raporlannda, bıyoktjik ve kknyasal süahlaria >apılacak terörist saldınlara ilişkin korkulu felaket senaryolan yer buiurken, HoUvwood'on dahi akhna gelmeyen bir yöotende terörisikr, ABD'nin kalbine saldınü. Saktaı senaryriannın sıktıkla tartışddığ) Washingtonçevrderinibüesarsan grfişnıeler. dünyanın en güçtü devieti konumundaki ABD'nin, bir o kadar güçlü ordusunun konıuta merkezi olan Pentagon'un. bu tür saldınlara karşı ne kadar korumasız olduğunu da ortaya kayûu. Washmgton'da Pentagon saldınsnun anhndan, Kızühaç tarafindan kan bağışı çağnsında buhınukru. Saldında yaralananlar için çokmikîarda kan gerekitigibetirtfldL Başkent VVashington'da, bütün polb kuvveüeri de dözeni sağlamak üzeregöreve çağnkİL Kentteki hastaneterin yarab w ölülerie dohıp taşnğı veyeterü hizmet vermekte zoriandığı kavdedüdl Amerikan tele\iz>t)nlannda. yönetimin ülkeyi korumakta yetersiz kaldı^j yönünde ' tarnşmalar yapıhrken çok i>i planlannuş, • örgütlü saldin sonucu on binlerce Idşinin hayaömkaybetmiş olduğu sanıbyor. ; •(Fotoğraflar-. AP/ REUTERS) \ ™ . ^ I Uzmanlar: Çağı değiştirecek olay İSTANBUL/ANKARA (Cumhu- riyet) - Eski Genelkurmay îkinci Başkanı Orgeneral Çevik Bir, ABD'nin stratejik merkezlerine ya- pılan saldmlann, "çağı değiştirecek bir olay" olduğunu söyleyerek "So- ğuksavaşın ardındanyenibirdönem başlıyor. Bu tüm dünya>i ilgikndi- renbir olaydır" dedi. ÎP Genel Baş- kanıDoğuPerincek, ise bu olayın ta- rihe ABD'nin çöküişünün başlangı- cı olarak kazınacağuu söyledi. Emekli Orgeneral Çevik Bir, bir ülkede w poBtika,güvei!İik" ve "eko- nomi''nin sacayağı oluşturduğunu, bu üçlünün ülkenın temel taşı oldu- ğunu belirterek şunlan söyledi: "ABD'de yaşanan saldırılar, hem güventiği hem de ekonomiyi hedef aldı.Budaülkeninpotiükasuudeğiş- orir. Yaşananlar çağı değiştirecekdr. Burada güvenlik olayımn ne kadar önemli ve vazgeçihnez olduğu orta- ya çıknııştuf Saİdınlann, tamamen yüksek teknolojiye dayandığını ve gizlilikle hareket eden güçler tara- findan gerçekleştirildiğini vurgula- yan Bu-, bugüne dek fiize kalkanla- nnın önemli olduğunu, bugünden sonra ise ticari uçaklara karşı da ön- lemler alınmasının gündeme gele- ceğinı belirtti. Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Te- rör ve Çatışma Araştırmalan Masa- sı Başkanı Dr. Nihat AK Ozcan, bu saldmlann uluslararası sistemin ge- lecek 30-40 yılını biçimlendireceği- ne dikkat çektı. Türkiye ekonomisı ve dış politikasının bu saldınlardan etkileneceğini kaydeden Özcan, "Türkiye ekonomik açıdan sarsüa- caktir. Artan petrol fiyatian ve çök- me noktasına gelen borsa ekonomi- de şoka neden olabilir" dedi. Işçi Partisi (İP) Genel Başkanı Perinçek ise ABD'nin gücünün çok abartıldı- ğını, dünyanın efendisinin zaafiye- tınin bu saldınlarla ortaya çıktığını söyledi. Perinçek, bu olayın tarihe ABD'nin çöküşününbaşlangıcı ola- rak kazınacağını ifade etti. Avrasya Stratejik Araşjtırmalan Merkezi Başkanı Ümit Ozdağ da "\annki dünya, bugünkü dünya gi- bi olmayacak, yeni bir dünya düze- nine sahip olacak. ABD ağıryara al- mamışti" dıye konuştu. New York'ta bulunan öğretim üyesi FerhatKuthıcan, bu olayın et- kilerinin çok büyük olacağını ve yansımalanrun Türkiye'de de görü- leceğuıi kaydetri. Emekli Korami- ral Atilla Kıyat da saldmnın ABD içinprestıj kaybı yarattığuıı söyledi. Boston'dan kalkan uçağın 81 yolcu ve 11 mürettebattaşıdığı, Wasbington'dan kaDcan ikıncı uçakta ise 58 yolcu ve 8 mürettebat bulunduğu bildirildi. Her i- ki uçağuı da Los Angeles kentine gıt- mek üzere havalandıklan kaydedildi. United Airlines'a 93 sefer sayılı bir yolcu uçağımn ise Pennsylvanıa'ya düştüğü ve kurtulan olmadığı bildirilir- ken aynıhavayolu Boston'dan yine Los Angeles'a gitmek üzere olan 175 sefer sayılı yolcu uçağının da düştüğünü açıkladı. Havayolu şırketlen uçaklann kaçınlmış olduklannı bildirdi. îkiz kulelere düzenlenen saldmlann hemen ardından eylemleri Filistin De- mokratik Kurtuluş Cephesi'nin (FD- KC) üstlendiği öne sürüldü. Ancak kı- sa bir süre sonrabir açıklama yapan ör- güt yetkilileri, olayla hiçbir bağîantıla- nnın bulunmadığını bildirerek haberi yalanladı. Daha sonra, Ürdün'deki bir gazeteyi arayan kimliği belirsiz bır ki- şi, saldınlan Japon Kızıl Ordu'nun dü- zenlediğini ve Hiroşima'yla Nagaza- ki'ye atılan atom bombalannın öcünün almdığını söyledi. Ancak bu haber he- nüz doğrulanamadı. ABD'nin eski BM Daımi Temsilcisi RkhardHolbrooke, eylemlerin sorum- lusunun Suudi asılh ÎJsame bin Ladin okna ihtimali üzerinde dururken Afga- nistan'daki Taleban yönetiminin Bin Ladin'i korumayı bmücması gerektiği- ni söyledi. Cumhuriyetçi senatör Orrin Hatch O4N televizyonuna yaptığı açık- lamada, saldmlannUsamebin Ladin'ın "imzasını taşMhğmı" söyledi. Sena- to'nun Adli Komitesi'nin üyesı olan Hatch, ABD makamlarına "dikkarleta- sariannuşbusaldırüaıiailgOi olarakhiç- bir istihbarat ulaşmadığma" dikkat çekti. 110 katlı Dünya Ticaret Merke- zi'nin alnnda bulunan Türklere aıt bü- yük bir süpermarketin yandığı bildiril- di. AA muhabirinin "Amish Market" adlı mağazanın yetkililerinden aldığı bilgiye göre, ikiz kulelere yönelik ilk saldınnın hemen ardından mağaza bo- şaltıldı ve kapatıldı. Uçuşlar Iptal edildi ABD Dışişleri Bakanlığı önünde bombayüklü aracınpatlamasından son- ra bina tahliye edilirken Amerika Sivil Havacılık yetkilileri ABD'ye tüm tica- ri uçuşlann iptal edilmesi emrini verdi. Saldın senaryolannın sıklıkla tarn- şıldığı Washington çevrelerim bile sar- san gelişmeler, dünyanın en güçlü dev- ieti konumundaki ABD'nin, bir okadar güçlü ordusunun komuta merkezi olan Pentagon'un, bu tür saldınlara karşı ne kadar korumasız olduğunu da ortaya koydu. Washington'da Pentagon saldı- nsının ardından, Kızılhaç tarafindan kanbağışı çağnsında bulunuldu. Saldı- nda yaralananlar için çok mıktarda kan gerektiği behrtüdi. Başkent VVashing- ton'da, bütün polis kuvvetleri de düze- ni sağlamak üzere göreve çağnldı. Kentteki hastanelenn yaralı ve ölülerie dolup taştığı ve yeterli hizmet vermek- te zorlandığı kaydedildi. New York Eya- letı Valisi George Pataki, saldınlardan sonra can kaybı konusunda "şu aşama- da" bir tahminde bulunmanın olanak- sız olduğunu söyledi. Yönettm yeterslz kaldı Amerikan televizyonlannda, yöneti- min ülkeyi korumakta yetersiz kaldığı yönünde tartışmalar yapılırken çok iyi planlanmış, örgütlü saldm sonucu on binlerce kişinin hayatını kaybetmiş ol- duğu sanıhyor.