Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 AĞUSTOS 2001 ÇARŞAMBA 14 KULTUR kultur(« cumhuriyet.com.tr FinalFantasy cep telefonu ekranında KülturServisi- Turkıye'de halen gosterımde olan playstatıonoyunu uzerıne kurulu anımasyon bı- lımkurgu fılmı "Final Fantasy'. son yıllann en çok ılgıçeken vapım- lardan bın oldu Yapım şirketı Columbia Tri-Star ve sı- nemalar zıncırı Odeon. 'Fınal Fantas> "nın tanıtımı ıçın ışbırlığınegırdı Bu multımedya kampanyası kapsamm- da, 15-24 yaşlanndakı 60 bın kışının cep telefonuna mesaj gondenlerek fılmın vızyona gınş tanhı hatırlatı- lıyor Kampanyaaynca. gençlen, bu nıesajlararacılığıy- la fılmle ılgılı tum bılgılerın bulunduğu \e Odeon'un fılm bıletlennı onlıne sattığı web sıtesıneyonlendınvor AirMedia pazarlama şırketı tarafından tasarlanan kam- panya. Cıtıgroup Investments \e Verus Internatıonal şırketlen tarafından desteklenıyor Columbia Tn-Star. kampanyanın 'Fınal Fantasy"yı başarıya ulaştırması ha- lınde, dığer fılmlen ıçın de benzer tanıtımlar kullaca- ğını açıkladı 1 V i. **-*# i Wind$or J dan çıkıyar ^ywıüzdekT^B«^^&toaS^ııin tajhttaki 50. yıü için, düfeeı Jenfecek olan 41ün Jûbw^ltt£auyMMapsaDunda Lehdra i dört galeride sergilenecek. Paria\ ışıklannzârar kraliçe tarafindan \V indsor Şatosu'nda saklanan yüından beri kraliyet ailesinin eünde olduğu düşünülüyM: Sergttenecek çizimkr arasmda 'Genç( Adajn Başf (1508- 15lO),*Bir AtÇ!rfışması'(1490), 'Son Yareıdan Biı-SaJım' (1515) g3)i yapıtian da bulunuyor! 15 Şubat'ta Port Sdnlight'taki Ladj Lever Sanat Galerisi'nde gerçekleşecek/ök sergiden sonra çiziınkr Yorkshire, Calier ve Kuzev İriand4*yt dolaşacak. McGregor J un Hollywood öfkesi Kültâr Senisi - Yıldız Savaşlan'nın unlu oyuncu- su İngılız basınına verdı- ğı demeçte Hollywood'a gıtmek ıstemedığını soy- ledı 'Trainspotting'le yıl- dızı parla>an Iskoç oyun- cu. Los Angeles'ta fılm endustnsınm studyo sıste- mını 'insanlık dışı' tutu- mu nedenıyle eleştınyor Londra'da eşı ve kızıy- la bırlıkte yaşayan McGregor, 'You' dergısı aracıhğıyla kendısıne e- maille sorulan sorulara yanıt verdı Hollywo- od'un aktorlere ınsan gı- bı değıl, para basma ma- kınelen gıbı baktığıru soy- leyen McGregor, "belki orada çalışınm. ama asla orada yaşamanT dedı "Oradaki sistem beni hasta ediyor" dıyen aktor Hollywood"un nasıl çalış- tığını şoyle anlattı "Ora- da aktörleri,stüdvova ka- zandırdıklan paraya gö- re A, B, C diye suııflara aymyorlar.Bence buna hiç haklan vok. Bizler insa- nız, sadeee onlann para- lannı artırmaya varayan bir kJtiedeğüiz." 30 yaşın- dakı aktor geçen aylarda IVicole Kidman la 'Mo- ulin Rouge' fılmınde baş- rolde oynadı Bu yıl 54.'sü gerçekleştirilen Locarno Film Festivali'nde Avrupa filmleri ağırlıktaydı Altın Leopar Italya'nın olduGÖNÜL DÖNMEZ - COLİN _ Cannes ya da Berlın gıbı genış kapsamlı ol- masa da Avrupa fılm festıvallen arasında ye- nnı 54yıllık geçmısıyle kanıtlamış Locarno Fılm Festıvalı, 2 Ağustos'ta bu tsvıçre tatıl kasaba- sında yenı bır >onetmen ıle açtı perdelen Festnalı on yıl boyunca >oneten sınelog MareoMuller'm As>a ağırlıklı programlanna karşın ttafyan gazetecı ve polıtık eylemcı İre- ne Bignardi A\rupa ağırlıklı bır program >eğ- lemışıı Ozellıkle Itafyan ve Fransız sınemasj revaçtaydı Festıval afışınde dıkkatı çeken yuksek to- puklu leopar ayakkabı gıymış kadın bacağı ka- dar sekız kışılık jurıde bır tek erkek o!ma.sı da yenı yonetımın farklı bır çızgıde yol almayı amaçladığının belırtılenydı ('Hamam' ve'Ha- rem' fılmlenne ımza atmış FerhanOzpetekde junye seçılmış. ancak yarışan 'Derviş' fılmıne kardeşlen yapımcı olarak katıldığı gerekçesıy- le son anda çekılmek zorunda kalmıştı ) v Bu yıl ıkı ana tenıa on plana çıkıyordu festı- valde Ilkı koklennden kopan ınsanların kım- lık arayışıydı Daha once sık sık ışlenmış bır konuyu en ozgun bır bıçımde \eren ıse Sene- gal ve Fransa ortam yapımı 'L'Afrance'dı hl- mın adıyla da Afrıka ve Fransa arasında bır kop- ru kurmaya çalışan genç yonetmen Alain Go- mis. burslu olarak Pans'te doktora yaparken hep bırgun ulkesıne donup halkına hızmet etmeyı duşleyen ıdealıst bır gencın vı/e yenılemesın- de bırkaç gunluk bır gecıkme sonucu altust olan yaşamını vermiştı yalın bır anlatımla 'L'Afrance' kadar etkıleyıcı olmasa da Sın- gapur doğumlu MengOng'un Amenka'ya goç ettıkten sonra geçırdığı deneyımlerden yola çı- A ltın Leopar ödülünü 'Alla Rivolu7ione Sulla Due Cavallf adlı fılmıyle İtalyan yonetmen Manzıo Scıarra'nın aldığı festıvalde, en ıyı kadın oyuncu bronz İeopan 'Kelebek'tekı rolüyle Korelı Kım Ho-Yung, en ıyı erkek oyuncu bronz leopan da Scıarra'nın filmindekı rolüyle İspanyol Andoni Gracıa'ya venldı. karak kotardığı 'Miss VVonton' da vüreklı bır çalışmaydı Yaşadığı kasabanın boğucu atmos- fennden kaçıp Amenka duşu ıle New York'a varan bır genç kadının -fılm artıstı gıbı yakı- şıklı ve zengın bır beyaz erkek, savfıyede çıft garajh gorkemlı bır ev gıbı- duşlennın tek tek parçalanışını melodrama kaçmadan anlatmış- tı genç Meng Ong bu fılmde Ikıncı ana tema. yıne şu sıralarda gozde olan tanhı yenıden yorumlama temasıvdı Thomas Imbach'ın Alman yakın geçmı^ınden \ahşet do- lu bolumler ıçeren 'Muthıluk Sıcak Bir Taban- cadır" (Happınes Isa VVarmGun) tılmı Alman Yeşıllerı başkanı Petra Kell>'nın. sevgılısı es- kı NATO generallennden Berttarafından uyur- ken oldurulmesını konu almıştı Bu, gerçekten bır cınayet mıydı' Yoksa Petra, sevgılısınden onu oldurmesını mı ıstemıştı 7 Fılm bu sorula- ra cevap anyordu Andres Veicl ımzalı belgesel "Kara Kutu' (Black Box) ıse BRD Deutsche Bank mudu- runun katlıamını ırdelıyordu Bır de bu ıkı ana temanın ortuştuğu fılmler \ardı Orneğın Amelia Eseriva nın geçen >uz- >ıl başında Cezayır'de geçenlen somurucu Fran- sa açısından veren *Tüm Se\ günle" (A\ ec To- ut Mon Amour) fılmı Bu yılkj programdagoze çarpan bır başka oğe ıse geçen Cannes fılm festıvalının Manuel de Oli\eira,Shohei Imamura,Jacques Ri\ette,Je- an-LucGodard gıbı kamera ardında uzun y ıl- largeçırmış yonetmenlenne karşın genç yete- neklenn on plana çıkmasıydı Asya'dan yanşmaya katılan fılmler arasında den yol alarak aydmlık ve karanlık sahnelerle anlarmaya çalışmış yonetmen Golge oyunla- nyla dramatık sahneler yaratılmış Gece sah- nelen ıçın mavıyenne gerçekten kara kullanıl- mış Kısacası sınematografik açıdan başanlı bır fılm kotanlmış Yalnız ıkı açı fılmı olumsuz et- kılıyor Ilkı fılmın fazlasıyla dıdaktık olması Izleyıcı (ozellıkle Turkçe bılmeyen ızleyıcı), bır yandan alt yazıyı okuyup obur yandan bu alt yazılann her bınne yuklu denn duşuncelen yo- rumlamaya çabalarken (fılmm temposu ne den- lı ağır olsa da) ımgeler gelıp geçıyor Ikıncı olumsuz oğe başoyuncu İspanyol kokenlı An- tonio Buil Puejo kuşkusuz yeteneklı bır sanat- çı. ama derviş rolune gırememış Ozellıkle çev- resındekı dığer karakterler Turk oyuncular ta- rafından yorumiandığından onun beden dılı hemen goze batıyor Ote yandan Hasan rolun- de Cezmi Baskm çok doğal ve ınandıncı bıroyun çıkarmış 'Üçüncü Sa>fa' fılmı ıle daha once Locarno perdelennde ızledığımız genç yete- nek Ruhi San daha avantajlı yonetılebıhrdı Kadının genç kansı rolunde Başak Köklükaya ıse tumuyle gerı planda Locarno Fılm Festıvalfnm 7000-8000 kışı- lık koca bır meydanda geç vakıtlere dek suren açık havagostenlen unludur Gerçı dağlarara- sına sıkışmış bu gol kasabasının yağmuru bol olduğundan bırçok akşam evdekı hesap çarşı- ya uymaz Yıne de en gorkemlı fılmler Pıazza Grande ıçın seçılır Orneğın açılış fılmı bılgı- sayarla gerçekleştınlmış olan 'FinaJ Fantasy: The Spirist VVithin'. Peter Bogdano>ich'ın se- kız yıl aradan sonra ılk fılmı 'kedinin Miyavı' (The Cat's Meow), şu sıralarda çok ış yapan 'Bridget Jones'un Günlüğü' (Sharon Magu- ıceFUmFestivali laörıi Geoffrey GSlmore Locarno Fîhn Festh^ali Dtrektörii İrene Bignardi Korelı Mon Seong-uook 'Kelebek' (Nabı) fıl- mınde geçmışını unutan bır Asya ulkesıne bı- lım kurgu yolu>la bakıvordu Locarno'da da- ha onceodul almış Iranlı Abollazl Jaliliıseadı- nı Iran \e Afganıstan sınırında Delbaran adlı bır yoldan alan gorsel. du> gulu \ e duşunduru- cu bır fılmle katılmıştı vanşmaya Geleceğı belırsız yaşamını araba tamırcısı ıle kahve ara- sında mekık doku\arak hızlandırmava çalışan genç Afgan delıkanlının dramını. durgun ba- kışlanyla vakın plan karelerde >aşam acılan- nı yansıtan ınsan portrelenyle çarpıştıran bu sı- radışı fılmı ızlerken Nâzun Hikmet'ın Mem- leketımden Insan Manzaralan'nı duşundum nedense Yırmı yıllık sanat vaşamında fılmle- nnın hıçbın Iran'da gostenlmeyen Jalılı. Batı'da populer dığer Iranlı yonetmenler gıbı gençie- rı. çocuklan odaklasa da sınema dılı açısından ozgun bır sanatçı olarak sı\ nlıyor her fılmı ıle 'Boyz'n the Hood' \e 'Shaft' gıbı fılmleny- le kısa zamanda un yapmış Afro-Amerıkalı John Singleton, "Bab> Bo\' fılmınde kadınlar tarafından vetıştınien genç karadenlı erkekle- nnherzamançocukkalıpsorumluluklanndan kaçışı gıbı ılk fılmı 'Boyz'n the Hood' da ele aldığı konulan vınelemıştı İtalyan >onetmen Alberto Rondalli'nın Os- manlı İmparatorluğu'nun son yıllannda geçen "Derviş'(II Den ıscıo) fılmı MesaSelimoviç'ın İtalya'da yayımlanan 'Derviş \e Ölüm' roma- nından alınmış bır ılk fılmdı Mıstısızm ve adı entnkalann bırbınnı ızledığı bır Mevlevı tek- kesınde Derviş Ahmed Nurettin'ın ınanılmaz haksızlıklar karşısında ruhunu şe^ana satışını ana konu alan bu fılmde. kışının ı>ı ve kotu ara- sında verdığı savaşımı klasık bır dramaturgı- alnızca tek bir erkeğin bulunduğu festıval jürisine Ferzan Özpetek de seçilmiştı. Ancak daha sonra kardeşlennın yapımcılan arasında bulunduğu 'Derviş'in festıvalde yanştığı gerekçesiylejünden çekilmek zorunda kaldı. Fılm, evrensel bir konunun etkili anlatımı, görsel üstünlük ve oyuncu başansı ıle Genç Jüri Özel Mansıyonu aldı. ıre), Tım Burton'ın 'Planetof the Apes' ve ka- panış filmı, Cannes gözdelennden 'Mouün Ro- uge'. Leopar Saygı Odulu \enlen Çınlı Chen Ka- ^e'nın 'Hoşçakal Se\gilim' kadar populer ol- mayan 1991 yapımı 'Ipe<îerünıiş Yaşam' da Pıazza Grande'de göstenldı 12 Ağustos gecesı son bulan festıvalın Altın Leoparodulunu bır ltal> an fılmı. Maurizio Sci- arra'nın 'Alla Rivoluzione sulla due Cavallf yapıtı aldı Yetmışler Avrupası'nı perdeye ge- tıren bu 'joT fılmı Ericaapton'un 'Lajla' şar- kısının yarattığı nostaljık atmosferden ote, te- roryıllannınaynı zamanda dunyagençhğı ıçın umut dolu bır dayanışım yıllan anısı taşıdığı- nı vurguluyordu Özel Jun odulunu Iranlı Jalıh'nın 'Delba- ran' fılmı alırken Alain Gomis'ın 'L'Afrance' fılmı de Genç Sınema bdJumünde Gumuş Le- opar aldı Yenı Sınema Gumuş Leopar'ı Peter Sehr'ın Alman-ABD ortak yapımı 'Love the HardWa>' fılmıne venldı En Iyı Erkek Oyuncu Bronz Leopan 'Alla Ri- vohı/ione sulla due Cavalli' filmindekı rolüyle Andoni Gracia'ya, En Iyı Kadın Oyuncu Bronz Leopan ıse 'Kelebek' filmindekı rolüyle Ko- relı Kim Ho- Yung'a gıttı 'Derviş' fılmı evrensel bır konunun etkılı an- latımı, gorsel ustunluk ve oyuncu başansı ne- denlenyle mansıyon aldı Uluslararası Sınema Yazarlan (FIPRESCI) odulu ıkı kulturu başanlı bıçemde karşılaştır- ması nedenıyle 'Miss VVonton' fılmıne venldı Halk odulunu ıse tıpık bır Hınt fılmı. 'Laga- an, Bir Zamanlar Hindistan'da' aldı DEFNE GOLGESt TURGAY FİŞEKÇİ Bir 12 Eylül Güncesi 12 Eylul'un toplumumuz ustundekı yıkıcı et- kılerı anımsanıyor mu^ Komşumuz Yunanıstan 1981 'de Avrupa Top luluğu'na gırerken ulkemızın aynı donemde na- sıl karanlık bır uçuruma yuvarlandığı bellekler- de mı? 12 Eylul, geçmışın yok edılmesı, solu olmayan yenı bır duzenın kurulması gırışımıydı Olmadık ışler yapıldı bu sureç boyunca, on yedısındekı gençler ıdam edıldı, yaşı yetmışe gelmış Rıfat llgaz, A. Kadir gıbı solculuğuyla tanınan şaırler aylar boyu gozaltında tutuldu, on bınlerce ınsan haksız hukuksuz bıçımde cezaevlennı boyladı Bu donemın en ılgınç davalarından bın de Ba- rış Derneğı davasıydı Ulkemızın onde gelen aydınlarınca, nukleer sılahların yasaklanması, ırkçılığa, somungecılığe ve yenı somurgecılığe karşı çıkılması ınsan hak- larına saygı gosterılmesı vb amaçlarla 1977'de kurulan derneğın 44 yonetıcısı hakkında 23 Şu- bat 1982 gunu Istanbul 2 Numaralı Sıkıyonetım Mahkemesı'nce tutuklama kararı verılır Sonrası pek çok ınsanın yaşadığı ortak bır yazgı gıbı gelışır Cezaevlerı, goruş gunlerı, du- ruşmalar, yargıtay Banş Derneğı Davası sanıklarından Uğur Kök- den, 25 Şubat-24 Aralık 1982 tarıhlerı arasında tutuklu kaldığı 10 ay boyunca tuttuğu gunluğu- nu aradan 19 yıl geçtıkten sonra yayımlayarak kışısel ızlenımlerını toplumsal duşunce ortamı na sunuyor Uzun Gecenın Tutsakları (Yapı Kredı Yayınla- rı, 321 sayfa) adını taşıyan yapıt, oncelıkle doğ- rudan bır tanıklığı edebıyatımıza taşımasıyla onem kazanıyor Aynı davanın sanıklarından ressam Orhan Taylan, ılk salıverılışınden sonra 1983 te Tak- sım Sanat Galerısı'nde "Maltepe Resımlerı" adıyla unutulmaz bır sergı açmıştı Portreler, du- ruşlar, konumlar yer almıştı resımlerde Banş Derneğı Davası sanıkları, tarıh boyunca yaşanmış benzerı dayanaksız davalar gıbı geç- mışın haksızlığa uğramışları arasında yerlerını aldılar Bu surecın en tartışmasız belgelennden bın ola- rak karşımıza çıkıyor Uğur Kokden'ın gunluğu Olumsuz koşuîlarda, cesaretle surdurulmuş bır eylem bıçımı Ya yaşanmış bıreysel yıkımlar? "Tutukluluğun beklenmedık bıryerde ve an- da yaşamı ıkıye bolmesı ve bu ıkı ucun tahlıye- den sonra da bırleşemeyeceğı" gerçeğı, "o ıkı ucun arasındakı yokluklar, acılar, aynlıklar " Uzun Gecenın Tutsakları, bu yıtırılenlerın oy- kusu aynı zamanda Bırbırınden ılgınç yırmı kadar aydın kışılık, bır cezaevı ortamında bır arada nasıl yaşarlar, ne- lerı paylaşıp nelerde ayrıhrlar? Toplum onundekı kımhklenyle tanıdrgimız kP şılıklerın olağanustu koşulların zorunlu beraber- lıklerınde hangı ozellıklerı one çıkar, neler onem- lı, neler onemsız olur^ Kım hangı durumda nasıl davranır? Uzun Gecenın Tutsakları, bır roman gıbı gun- luk olaylann arasında dolaşırken aynı zamanda bır donem freskı de çıkarıyor karşımıza Anlatılanlar, bıreysel bır guncenın sınırlarını fazla zorlamıyor Ama oyle bır bıreysel gunce kı, anlattıklanyla anlatmadıklannı anlatmayı başanyor Artium'dan yaz müzayedesi B Kültür Servisi - Artıum Sungur Sanatevı bugun saat 21 00'de Dıvan Kuruçeşme Tesıslen'nde 'Yaz Muzayedesf nde klasık \e çağdaş Turk resmı ıle orvantalıst yapıtlardan oluşan 192 tabloyu satışa sunuvor Muza\edede Halıl Paşa, Edıp Hakkı Koseoğlu. Hasan Vecıh Bereketoğlu Avnı Arbaş. fbrahım Balaban. Abıdın Dıno. Bedrı Rahmı Eyuboğlu, Fıkret Otyam gıbf Turk resım sanatının onde gelen ısımlennın yapıtlan bulunuyor Halıl Paşa'nın 1927 tanhlı \e ımzalı 'Han Kapısı' adlı >ağlıbo>a tablosu \e Hasan Vecıh Bereketoğlu'nun "Çankava'dan Peyzaj' ısımlı tablosu 16 mılyar lıradan başlayarak satışa çıkacak » K Ü L T Ü R İ Ç İ Z t K K Â M İ L M A S A R A C I