Katalog

E9TEMMUZ2001 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER Programa veryansın eden kesimler IMF Birinci Başkan Yardımcısı'nın tavnndan etkilendi Fischer umut dağıttıB ^RIŞ DOSTER NİrÜFERŞENSÖZ Güv en bunahmınm bır türlü aşı lamadığı şu günlerde, Tür- kiye'de temaslarda bulunan Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkanı Stanley Fisc- her. sana> icılere. bankacılara ve akademisv enlere umut dağıt- tı. Fischer. Ankara clakı temas- larının ardmdan Istanbul Çıra- ğan Sarayı'nda önce Prof. Dr. Asaf Savaş Akat. Prof. Dr. Ta- ner Berksoy, Prof. Dr. Deniz Gökçe, Prof. Dr. HurşitGüneş. Prof. Dr. Türkel Minibaş. Ege Cansen, Ercan Kumcu. Osman Ulagay gıbı akademısyenler \ e köşe y azarlany la kahvaltılı soh- bet toplantısı yaparken arduıdan başta 5 büyük bankanın genel müdürleri. Bankalar Birliği Yö- netim Kurulu üyelerı \e De- mirbank'ı alan HSBC Genel Müdiirü Piraye Antikanın ka- tıldığı bır toplantı yaptı. Daha sonra Fischer, Türk Sanay ıcıle- n ve lşadamlan Derneğı (TÜ- SİAD) tarafından onuruna \e- Dalgalı kura son nokta konuldu Ekunomi Servisi - Başbakan Bülent Ecevit'ın 22 Şubat günü "Döviz kuru dalgalanmaya bırakıldı** sözleri ile yenı kur sıstemi uygulanmaya başladı. Ancak bugüne kadar geçen süreç içinde doların beklenenden fazla vükselmesi, Türkıye'de tonu gıderek yükselen bir tartışmayı da berabentıde getirdi. Ekonomi yazarlan, köşelerinde -2000 yüı başında Türkiye'nin kur çıpasına dayalı bir programla yola çıkmasuu gerektiren koşullar ortadan kalkoğv örneğin enflasvon düştüğü için mi dalgalı kur öneriliyor? Voksa o politikalar başından beri mi yanüştı ya da dalgalı kur şûndi zonınluluk altında uygulanan geçici bir rejim mi?** sorularını yönelttıler. TÜSİAD üyesı Aldo Koskmski. "Dalgalı kurun bo> utlannı görmezsek boğuluruz** derken alt ve üst linııtı belli bır döviz polıtıkası ısteyen ışadamlan bu amaçla IMF Bınncı Başkan Yardımcısı Stanley Fischer' i ıkna etmek için bir yemek düzenledi. tş dünyası, Merkez Bankası'nı daha aktif rol oynamasını \ e öngörülebilir bır kur sistemine geçış ıstemlennı dile getirdi. Ne Bakan Der\ ış'ın ne de diğer hükütnet çev relerinın ıkna etmeyi başaramadığı tartışmalara son noktayı koyabılen. " Dalgalı kurdan geri dönüş olamaz" dıyen Fischer oldu. Otorite boşluğu Fischer'le doldu Hartalardan beri piyasalarda süregelen otorite boşluğu, IMF Başkan Yardımcısf nın açıklamalanyla doldurulmuş göründü. Fischer. uygulanan iddialı ekonomik program kapsamında çok etkileyici başarılar gerçekleştiğini söyleyerek dalgalı kurun alternatifsiz olduğunu belirtti. Şimdi gözler piyasaların vereceği tepkiye çevrildi. Derviş. Her konuda anlaştık Deviet Bakam Kemal Derviş. IMF'ye her konuda anlaştıklannı belirterek gelecek 12 aylık dönem için enflasyon tahmininin yüzde 30-35 olarak belirlendigini açıkladı. Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ise bu yılın dördüncü çeyreğinden itibaren enflasyon hedeflemesi rejimine geçilebileceğini söyledi. nlen yemeğe katılarak reel sek- tör temsilcileriyle bır aray a gel- di. Başarılar etkileyici Basma kapalı olarak gerçek- leştınlen tümtoplantılarda Fisc- her etrafa iyimser mesaj lar v er- di. Toplantıların ardından De\ - let Bakanı Kemal Derviş \e Merkez Başkanı Süreyya Ser- dengeçtinın de katıldığı ortak basın toplantısında Fischer. Tür- kıye'nın uygulanıakta olduğu iddialı ekonomik program kap- samında çok etkileyici başan- lar gerçekleştiğini söyledi. Fischer. ihracat konusunda- ki rakamların oluınlu olduğu- nu. enflasyonda iyi işaretleralı- nacağmı ifade ederek Fischer. dalgalı kurun alternatifsiz oldu- ğunu belirtti. Fischer. ekono- mik programtn kararlıhkla sür- dürüleceğıne mandığının altı- nı çızerek programa gerek sı- yası desteğin. gerekse progra- mın kendisının son derece güç- lü olduğunu dile getirdi. Fischer. makroekonoınik gös- tergelere ılışkın değışıklikler konusunda hükümetle görüş birliğine \ ardıklarmı belirterek şöyle konuştu: "En önemli de- ğişiklikler bü> iime beklentisin- de ve enflasyon beklentisinde. Bugüne kadar olan gerç.ekkş- meler ışığuıda yapılan değişik- likter ubnuştur. Daha önce de söylediğim gibi bu değişikükler bugüne kadar gerçekleşen nıak- ro ekonomikgelişmelere dikka- te alarak ancak bundan sonra yılın kalan kısmı için beklenti- leri fazla değiştirmeyerek > apı- lan revizyonJardır** dedi. Faizler düşmell Fischer. ekonomik programı- nm önündekı zorluklan ıse şöy- le anlattı: "Türki>e,geçerii bir ekonomikstrateji iziemektedir. ancak bunun başansı, güvenin yeniden tesis edihnesi ve faiz oranlannın düşüriilmesine bağ- lı bulunmaktadırT Fischer, hafta başında alınan tedbırlenn son derece yerinde olduğunu belirterek faız mali- yetınin düşürülmesi konusun- da çalışılacağını ıfade etti. Dalgalı kur gerekll Fischer. kur rejımı tartışma- lanna ılişkin olarak da dalgalı dö\ ız kuru rejiminin ekonomı- nın koşullan içinde gereklı ol- duğunu. ancak Merkez Banka- sı aynca zaman zaman döviz pi- yasalanna önemli dalgalanma- lan ıstıkrarakavuşturmakama- cıyla müdahale edebileceğini söyledi. Deviet Bakanı Kemal Der- viş de ıki gündür IMF ile bır- likte program çalışmalannı sür- dürdüklerinı belirterek "Her konuda anlaşük" dedi Enflasyon hedefi Deviet Bakanı Derviş, gele- cek 12 aylık dönem için enflas- yon tahmininin yüzde 30-35 olarak belirlendigini açıklar- ken Süreyya Serdengeçti ise bu yılın dördüncü çeyreğinden iti- baren enflasyon hedeflemesi rejimine adım atma olanağı bu- labileceklerini bildirdi. 2001'ın ıkınci yarısı ve 2OO2'nin ilk yansı için bu tah- minın yapıldığını kaydeden Derviş, 2002 sonu ıtibanyla da bunun altında bir oranın müm- kün olduğunu belirtti. Deruş, "Başımıza gelenlerin önemli bir kısnu uzun süre yüksek enflas- yonbekonomiyönetiminigötür- memizdir. Borç yükü yüksek enflasyon ve faiz sarmaündan doğdu**dedı IMF Birinci Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, Türk Sanayicileri ve tşadamlan Dernegi (TÜStAD) tarafindan onuruna verilen yemeğe kanlarak reel sektör temsilcileriyle bir arayageldj. Dalgalı kura karşı tepkilerini her ftrsatta dile getiren TÜSİAD üyeleri Fischer'le yapılan toplantuun ardından ikna edilmiş bir iztenim verdi. (Fotoğraf. UĞUR DEMIR) Patronlar kulübünün dalgalı kur sistemi konusundaki kaygılanm Fischer 'yok etti9 TÜStAD da sonunda ikna oldu Ekonomi Servisi - IMF Bırıncı Baş- kan Yardımcısı Stanley Fischer, TÜSt- AD'ı dalgalı kur konusunda ikna etti. Dalgalı kur sistemınden kaynaklanan sıkıntılannı sık sık dile getiren. hatta bu konuda ekonomiden sorumlu Deviet Bakanı KemalDervişten randev u talep eden TÜStAD. IMF Birinci Başkan Yar- dımcısı Stanley Fisher'le yapılan toplan- tının ardından ikna edilmiş bır izlenım verdi. Toplantmuı sona ermesinin ardından gazetecilere bir açıklama yapan TÜSl- AD Yüksek Istişare Kurulu Konseyi Başkanı Muharrem Kayhan. Dalgalı kur. asbnda bu programın, yani rezerv- leri çok yüksek bir ekonominin süpabı- dır. Bu konuda özel sektörün herhangi • IMF Birinci Başkan Yardımcısı Stanley Fischer ile yapılan toplantının ardından ayrı ayrı açıklamalar yapan TÜSÎAD üyeleri, reel sektörün sorunlannın tartışıldığını belirttiler ve Fischer'in olumlu tavnndan etkilendiklerini kaydettiler. bir tereddürü >ok. Ancak Merkez Ban- kası'nın çok anormal hareketler gördü- ğündebuna müdahaleedebilmesi için ser- best bırakılnıası yönünde Sayin Fisc- her*e uvanlanmız oldu. Fischer, Sayın Derviş ve yardımcılan ile bu konuyu gö- rüşeceklerini söyledi" diye konuştu. TÜSL\D Başkanı Tuncay Özilhan ı- se "•Fischer, son iki ayda hükümetin ya- pısal reformlaıia Ugili kanunlan yaşama geçirmesinden dolayı memnun oklukla- nnı söyiedL Aynca yurtdtşmdaki maü çev - relerin ilgi ve destcğinin süreceğini be- lirtti** dedi. İSO Başkanı Hüsamettin Kavi ıse şu görüşlen ileri sürdü: "Sayın Fischer*e,Merkez Bankası'nın, pivasalara çok süratli bir şeküde müda- hale ermesinin mümkün gönibnediğini söy ledik. Kendisine gerek maü. gerek re- el sektörün tespitlerini aktardık, alın- masıgereken önlemleri dilegetirdik. Enf- lasvon konusunda atılacak dogru adım- larla beraber piyasada istikrann sağlan- ması mümkün.** TÜSÎAD Yönetim Ku- tulu Üyesı Aldo Kaslovvsld de. toplan- tıda enflasyonun aşağıya çekilmesınin şart olduğunu, çünkü sanayicilenn hiç- bir rutulabilecek taraflan olmadığını di- le getirdiklerini. Fischer'in ise kendile- nni anladığını ve fedakârbirkitle olduk- lannı kabul ettiğini söyledi. Kaslowskı. Türkiye'nin en büyük gü- cünün, krizi aynı zamanda büyüme ile karşılamak olduğunu ifade ederek "Eğer büyüme de üretimi lasarak olacaksa o zaman bu şansı da kaybetmiş olacağu*" dedi. Işadamı ÜzeyirGarihde. IMF Bi- rinci Başkan Yardımcısı Fischer'in. Tür- kiye ekonomısinın 5-6 ay sonunda bir düzelmeye doğru gıdeceğinı söylediğini kavdettı. IMF Başkan Yardımcısı'yla görüşenler, üçüncü bir krizin olmayacağının altının çizildiğini söylediler Fischer bizden çok daha iyimserEkonomi Servisi - Ekonomiden so- rumlu Dev let Bakanı KemalDerviş v e IMF Binncı Başkan Yardımcısı Stan- ley Fischer ile sabahın erken saatlenn- de başlay an toplantılar maratonuna ka- tılanlar görüşlerini aktardılar. Türkıye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Ku- rulu Başkanvekılı Akın Akbaygü, Fisc- her' ı Ankara ziyaretinden sonra çok tat- mın olmuş gördüklerını belirterek "Özeilikle ekonominin temel unsurla- nnın, başta enflasyon ounak üzere çok olumlu gittiğini bize ifade etti. Progra- tnın başarısı hakkında bir kuşkusu ol- madığıru gördük. Fischer bizden çok daha iyimser. Saııki bizinı bu iyileşme- vi yeterince algüavamadığınuzı söyle- di" diye konuştu. Fischer'e bankaci- hk sektörü olarak programın arkasın- da olduklanni söylediklenni kayde- den Akbaygıl. ancak büyümenin tek- rar sağlanabıknesı için bankacılık sek- törünün de büyümesi gerektığinı \ ıır- guladıklannı ıfade etti. Piyasalar rahatlayacak Dışbank Genel Müdürü Faik AÇH kalın görüşmelenn olumlu geçtiğını. bankalann programa desteğmı ıfade et- tiklennı ve görüşmelenn piyasalara olumlu etkısının yaşarunası gerektıği- nı kaydetti. Fischer'in Türkıye"deki programdan çok umutlu olduğunu söyleyen 10 tk- tısat Fakültesı Öğretım Üyesi Prof. Dr. Türkel Minibaş şunlan söy ledi: "Türkiv e son 2ü y ıldır isrikrar prog- ramlarıv la tanıştığı için toplumun bel- li kesimlerinin. özellikle reel sektör ve rüketim kesiminin endişelerinin olma- sına ve program bu sefer yapısal re- form ağuiıklı olduğu için çok ciddi so- runlar olnıasına karşuı gerirdiği hiçbir cevap yok. Fischer daha çok finansal kesimin sorunlannın çözuhnesi ile re- el kesimin sorunlannın çözülebüeceği- ııi düşünüyor. Anladığımız kadanyia hü- kümet ile IMF arasındaki zaman za- man oluşan ufak gerginliklerin bun- dan sonra ohnayacağı ortava çıkmış durumda. Sayın Fischer''in söylediği çok önemli bir şey var. 'Hiçbir zaman İMF'nın hükümetlere şunu yap. bunu yapma demesı beklenemez' dedi. Bu- nu tophununyorumunabırakmakta ya- rar var." Dalgalı kurda ısrarlı Ercan Kumcu da. Türkiye'nin eko- nomik sorunlan konusunda fikirleri- nı ilettiklerini ve kur rejımi ve borçlar konusunun yanı sıra 2000 yılında uy- gulanan programın başansızlığı gıbi ko- nuların gündeme geldığını söyledi. Kumcu, Fischer'in dalgalı kur konu- sunda ısrarlı olduğunu bildirdi. Prof. Dr. HurşitGüneş ıse toplantı- da dalgalı ve sabit kur sisteminin ele ahndığını belirtti. Stanley Fischer'in. dalgah kur sısteminde Türkıye'de üçün- cü krizin olmayacağının altını çızdıği- ni vurgulayan Güneş, toplantıda reel ekonominin gündeme gelmedığinı. Fischer" in reel fazlen yüksek buldu- ğunu. ama 1 -2 hafta sonra yavaşça aşa- ğı doğru ıneceğının görüleceğinı kay- dettığini bildirdi. Fischer'in, "Türki- ye'ninağustos aymıadatabüeceğinin te- minini aldık" dediğini ifade eden Gü- neş, Stanley Fischer'in eylül ayında hem reel faizlenn hem de döviz kuru- nun hızla aşağı doğru ineceğinin görüleceğini söylediğini aktardı. Fazlasıyla iyimser Istanbul maratonu TÜRKEL MtNtBAŞ Önce hükümet ortaklannm liderleri. sonra akademisyen- yazar-bürokratlar, sonra da mali ve reel kesimin liderleri, IMF Başkan Yardımcısı Stanley Fischer'in Türkıye turundaki üç ana odaktı. Cuma günü programa bağhhklannı teyit eden hükümet ortaklanndan sonra cumartesi sabahı başlayan toplantılar maratonuna saat tam 09.00'da akademisyenlerle başladı. Fischer katıhmcılann birçoğuna ilk ismiyle hitap edecek kadar tanış olduğundan toplantı daha çok bilgi tazeleme şeklinde geçti. Hiçbir programm sihirli değnek etkisi yapmayacağını söyleyen Fischer. Türkiye'den gelen tepkileri "Bizim dışandan aldığunız duyum, Türk hükümetinin yaptıkiannı isteyerek yapnıadığı üzerineydi ki bunu duymak pek hoş değildi, ama dünkü toplantı. hükümetin programı uygulamakta kararlı olduğunu gösterdi" dedi. Fischer, Ankara'daki toplantının daha çok bir sohbet toplantısı olduğunu, karşıhkh görüş alışverişi yapıldığını da ısrarla \ urgulamak istedi. Türkiye'deki hükümetin programla ilgili üstüne düşenleri yerine getirdiğini. özellikle Mayıs 2001 itibanyla programda çok hızlı yol alındığını sık sık \ urgulayan Fischer, geçmişe göre epeyı iyimserdi. Bu iyimserlikte Tütün Yasası. Telekom'la ilgili sorunlann çözülmüş olması kadar, kendini dostlar içinde sayması da etkiliydi! Programın mali ayağı üzerinde odaklanan akademısyenler ise büyük dalgalanmalar dışında Merkez Bankası'nm kura müdahale etmemesi gerektiğinde hemfikirdiler. Fischer'e sorarsanız. IMF. bugüne kadar hiçbir hükümete neyi yapıp neyi yapmayacağını söylememiş, ama çıpa sıstemi uygulaması sırasında sıkça uyarmalanna rağmen Ankara'yı ıkna edememişler. Hükümetin kamuoyunda. programı açık ve net anlatmamasının doğurduğu güvensizhğın kısa sürede aşılacağına, mah sıstemdeki düzenlemelerle birlikte reel sektörün de canlanacağına inanıyor. Prof. Yeldan irdeledi Eleştiriler neden kesildi? YAyi3ZBARL.\S IMF Birinci Başkan Yardımcısı Stanley Fischer'in 'İstanbul çtkarmasından' önce. başta dalgalı kur polıtıkası olmak üzere ekonomik programa yoğun eleştirilerini yönelten iş, akademi ve finans çevrelerinin seslerinın keâilmesinin ne anlama gelmiş olabileceğini Bilkent Üniversıtesi Öğretim Üyesi Pîof. Dr. Erinç Yeldan ile konuştuk. Yeldan, son günlerde özellikle eleştirilen kur politikası konusunda reel ve mali sektör temsilcilerinin, Fischer'in 'dalgah kur konusundaki kararhuğını' ifade etmesinin ardından geri adım atmasma ilişkin sorulanmızı yanıtladı. Prof. Dr. Yeldan. Merkez Bankasf nm piyasalara müdahale etme yeteneğinin olmadığını belirterek "Bu dunım biri dalgah kur rejimini benimsemeye itiyor. IMF Başkan Yardımcısı bu eksikliğe işarct ederek iş dünyasuu ikna etmiş gibi görünüyor. Ancak işadamlannın ısrannın önüne geçebibnek için çeşitli güvenceler ya da tavûler de verilmiş olabiür" görüşünü dile getıriyor. Prof. Dr. Yeldan, reel ve mali sektörün birlikte yapılandtrılması gerektiğini bildirerek "Sanayici önünü görebihneli ki üretim yapabilsin. ancak şu ortamda bu durum sağlanamry or. Kur politikalan hakkında içi boş tartışmalar yapmanın anlamı yok. Piyasalann güçlü bir Merkez Bankası'na ihtiyacı var. Aynca böyle bu- bankanın ardında da kararu. tutarlı ve istikrartı bir hükümet yer almalidır" ifadesinde bulundu.