Katalog

24 HAZİRAN 2001 PAZAR CUMHURİYET SAYFA • • • • kurtur(S cumhuriyet.com.tr 15 SeLma Hayek, 'yaşama tutunmanın hayret verici örneği' olan Frida Kahlo'yu canlandınyor Bombaya sardmış renldi kurdeleKüitür Servisi - "l'manm ölümüm kolay olur. Lmarun geri dönüş yoktur." Bunlar Meksıkalı ressam Frida Kahlo'nun 1954 yı- lının Temmuzu'nda ölmeden önce günlüğü- ne yazdığı son sözlerdi. O zaman, Kahlo 47 yaşındaydı. Ölümünden yaklaşık yanm asır sonra Meksikalı ressamın yaşamı beyazper- deye aktanlıyor. Filmde Kahlo'yu canlandıracak olan Sel- tna Hayek, kaşlannı birleştirmış, hafif bır bı- yık yapmış, siyah saçlannı örüp aralara çiçek- ler takmış, Tyuana gömleği ve uzun köylü eteği, sert ve ısrarlı bakışlanyla tam bir Kah- lo olmuş. Fılm için sigaraya bıle başlayan Hayek, "Bu beni Frida'nın dünyasına taşı- yor" diyor. Bırçoklan gibi Hayek de Frida'nın dünya- sına girebilmek ıçin yıllarca çalışmış. Onun yaşamının filme alınması arzusuyla çabala- mış... Ama film stüdyolan bu konuya uzun zaman hiç ılgı göstermediler. Bir yapımcı şöyle bir yorumda bulunmuştu: "Tekerlekli sandatyede bir Meksikalı lezbheni anlatan bir fîlmi kim görmek ister ki?" Son birkaç yılda Frida Kahlo'nun ünü öy- le şaşırtıcı bır hızla yayıldı ki, Hollyvvood bı- le ona ilgı duymaya başladı. Meksıka ve sol çevreler dışında pek fazla tanınmayan Kah- lo, son zamanlarda tarihin kadm ressamlan arasmda popüler bir isım halıne geldı. Yapıt- lan, şimdilerde 3 milyon sterlının üzerinde fı- yatlarla satılarak açık arttırma rekorlan kın- yor. Çarptcı yetenek ve renkli cinsel yaşam Hayata tutunmanın hayret vencı bır örne- ği olan Kahlo, altı yaşında çocuk felcı oldu ve sağ ayağı dizınden kesildi. 18 yaşında fe- ci bir traf ik kazası geçirdi ve omurga, kalça ve kaburga kemikleri ezildi, yatağa bağımlı hale geldi. Yaşamı boyunca 35 cıddı ameli- yat geçirdi ve üç kez çocuk düşürdü. Tüm bunlara karşın Kahlo, yatağının üze- rinde bulunan tavana bır ayna koydurdu \e tüm enerjısinı, çektıği acıyı yansıtan otoport- relerini ve diğer resimlenuı yapmaya verdı. Bu çarpıcı yeteneğin cınsel yaşamı da ol- dukça renkliydi. Kahlo bir bıseksüeldi. Sev- gililerinden biri, o zaman Mexico Cıty "de sür- gün olan ve daha sonra bır suikastla öldürü- len Rus devnmcı Leon Troçki'ydi. Ama ya- şamında en belirleyici kişı. dönemin en önemlı Meksikalı ressamlanndan Diego Ri- vera oldu. Onunla tutkulu, karmaşık ve fırtı- nalı bir evlilik yaptı. Bu evlilik, Selma Ha- yek'in oynayacağı filmin de dramatik odağı- nı oluşturuyor. Bedeniyle ve cinsellığiyle takıntılı ilışkisi ve bu yüzden çektiği acılar ile Kahlo. femı- nizmin ilk sanat ikonu haline geldi. Resim sa- natının Syrvia Plath'ı oldu. Hollywood'un pek çok kadın yıldızı onu oynamaya talip Bunlardan biri de Francis Ford Coppo- la'nın çekmeyi planladığı 'The Two Fridas* adlı projede rol alması düşünülen Jennifer Lopez'di. Aynca sıkı bir Kahlo'sever olan Madonna da onu oynamaktan heyecan du- yacağını açıklamıştı. Madonna, evinin giri- şinde asıh duran Kahlo'nun 'Doğumum' (1932) adlı tablosu için şöyle demişti: "Burc- simden hoşianmadığmı söyleyen bim tc arka- daş olamayacağımı hemen anlanmr Kah- lo'yu canlandırmaya heveslenen Madonna, Rivera'yı da MarlonBrando'nun oynaması- nı önermişti. Ama sonuç olarak stüdyolan Kahlo'nun öyküsünü tutkuyla anlatabılecek olan kişının Selma Hayek olduğuna inandılar. Senarycmı Rodrigo Marguez yazdı Eskiden soap-opera'larda oynayan Hayek, sinemada ilk çıkışını Tarantino nun senar- yosunu yazdığı 'From Dusk Tili Dawn' ile yaptı. Kahlo gibi karmaşık kişiliğe sahip bır sanatçıyı onlu yaşlanndan kırklı yaşlanna dek canlandırabilecek yeteneğe sahıp olup ohnadığı konusunda yıllarca kuşku duymuş Hayek. Ama geçen yıl Miramax şirketinin başka- nı Harvey Weinsteia Hayek'in bitmeyen ıs- ranna daha fazla direnememiş ve filmi çek- mek için gereken 1 milyon dolan v ermeye ka- rar vermiş. Filmin senaryosunu da Nobel ödüllü yazar Gabriel Garcia Marquez'in oğ- lu Rodrigo Marquez yazmış. Ama gene problemler eksik olmamış. Fil- min yönetmenliğını üstlenmesı düşünülen Pedro Almodovar ve \Vaher SaUes projeden çekilmişler. Daha sonra Antony Hopkins'ın Trtus Andronkus'unun beyazperde uyarla- masını yöneten ve The Lion King adlı büyük sahne projesiyle tanınan Julie Taymor. filmi yönetmeyi kabul etmiş. Artık filmin aynı za- manda yapımcılanndan biri de olan Hayek'in filmi götürmesinın önünde bir engel kalma- mış. Hayek, Meksika'nın yeni başkanı Vi- centeFox'tan Mexico Cıty yakınlanndaki Te- otihuacan piramitlennde çekim yapmak için izin bile almış. Tüm mahremiyetini açıkça gösteriyor Acaba Kahlo'nun öyküsünde onu çeken şey neydi? "Onun yapıüannı ilk gördüğüm- de hHmiştim, ama aj nı zamanda da beni ken- disine çeken bir şey vartü. Grttikçe beni büyü- ledi. Pek çok insana kaba gelebilecek bir dü- rüstiüğü vardı. Birinin içindekilerin hepsini. tüm mahremiyetini adeta derisini yırtarak böyte bir cesaretle açıp sizegostermesi çok ra- hataz edici'' diyor Hayek. Çekimlerinin son haftasında olan filmde, Diego Rivera'yı AUred Molina oynuyor. Fil- min tüm başansı veya başarısızhğı ise bu ikı büyük oyuncunun ilışkılennde yakalayacak- lan uyuma bağlanıyor. Fnda Kahlo hayatın- da ıki kaza geçirdığını ve bunlardan binnin Diego'yla karşılaşması olduğunu söylemiş- tı. Diego da ilk karşılaşmalannı anlatırken "Bunu o zaman bilemezdim. ama Frida ha- yaümdaki en önenıli şey haline gelecekti. Ve böyle olmaya da 26 yıl sonraki ölümüne dek devam etti" Bu fazla kilolu, pörtlek gözlü, sarkık du- daklı ve yağlı saçlı adara, Fnda hayatına gir- meden önce iki kez evlenip boşanmıştı. Ni- şanlandıklannı açıkladıklannda Fnda'nın ai- lesı dehşete düştü: "Bunu bir fUle bir güver- cinine\liliğmebenzettiler" diye yazar Fnda daha sonra. Ailesınin korkulan doğru çıkar. Kahlo'nun biyografi yazannın "parlak bir ınizah anlayışı, dirimsellik ve çekiciliğe sahip bir kurbağa prens, sıradışı bir adanT olarak lan ev şımdi pek çoklan için kutsal bir ziya- ret yeri, bir müze. Müzede ünlü çifte aıt pek çok şey yer alıyor: Resimler, Kahlo'nun gün- lüğü, koltuk değnekleri, şapkası, korselerin- den biri \ e üzerinde 'No me ohides amor mio' (Beni unurma aşkım) yazan yastığı... Stüdyosunda tekeriekli sandalyesi, bitme- mış bır Stalin portresinin önünde duruyor. Birkaç sokak ileride, filmde Geoffrej' Rush'ın canlandırdığı Troçki'nin içmde öl- düğü ev bulunuyor. Ulusal Saray'm duvann- da bulunan Diego'nun bir resminde, Kahlo ile kızkardeşi Cristina birlikte görülüyor. Re- sımde Kahlo, güzel kızkardeşinin yanında oldukça sönük kahyor. Aslında Kahlo için gözden kaçmak yenı bir şey değildi. Zamanın en büyük yetenek- lennden PabioPicasso ve Kahlo'nun yapıtla- tanımladığı Rıvera, sadakatsız bır adamdır. Ama karısı onu kadınlarla aldatırken sesını çıkarmaz, erkeklerle ilışkılenne ise çok sert yanıt verır. Rıvera daha sonra bunu doğrular: " Bir kadını scv diğünde, onu sev diğimden da- ha çok ona acı çektirmek isterim." Kahlo ve Rıv era 1940'ta boşanırlar ama kısa süre son- ra tekrar ev lenırler. Yönetmen Taymor. onlann aşkını "sadaka- tin ötesinde bir aşk~ olarak tanımlıyor. Bugün bıle bu ıki büyük ressamın yaşamlan sıradı- şılığını koruyor ve resimlen modern Mexico Cıty'nın bınalarının duvarlannı süslüyor. Kahlo ve Rivera'nın 1941 'den sonrayaşadık- nnı u bombaya sanlnuş renkli bir kurdele" olarak tanımlayan Andre Breton gıbı ısımler- le arkadâşlığına karşın yeteneğı kocasıyla karşılaştırıldığında daha az yüceltıldı. Şim- dıyse durum tersıne döndü. Gene de Hayek'in fılmı. Kahlo'nun ününü yenıden kurmaya yardımcı olabılır. Hayek. Fnda Kahlo'nun cefa çeken bır mazlum ol- madığını söylüyor "Çektiği tüm acılara kar- şın her sabah kalkar ve kendisince olanaklı olan her şekilde yaşamı kutsardı; süslcnir, re- sim yapar, yemek yapar, içer ve sevişirdi. Ya- şamı böylesi seven biri nasıl olur da mazlum olur?" " Eşyalanyla kampanyaya destek verdi Kültûr Servisi- Rock'n roll tarihi- nin efsane gitaristi Jimi Hendra'e ait kişisel eşyalardan oluşan bir ko- leksiyon, Londra'da uyuşturucuyla mücadele kampanyası yaranna açık arttırmaya sunuldu. Açık arttırmayı gitaristin amsına, sevgilisi Katny Etchingham düzenledi. Etchingham, 1970'de 27 yaşın- dayken yüksek dozda uyuşturucu- dan ölen Hendrix'üı, bu konuda ye- terince bilgi sahibi olsaydı belki de şimdi yaşıyor olacağını belirtti: "Acaba alkolle birlikte çokfazla bar- bitürat almanın oidürücü olduğu hakkuıda bügisi var mıydı?" Açık arttırmada Jimi Hendrix'in gitan 62 bin sterline satıhrken kol- yeleri bin iki yüz ile bin altı yüz ster- lin arasmda alıcı buldu. Hendrix'in Vietnam Savaşı'nı protesto gösteri- sinde giydiği gömleği ise 18 bin 400 sterline alıcı buldu. Aynca Linda McCartney tarafından çekilen ve herhangı bir yerde yayımlanmamış fotoğraflar da Bonhams and Brooks adh müzayede evinde yapılacak olan açık arttırmada satışa sunuldu. Açık arttırmadan elde edilen gelirle. uyuş- turucu hakkmda bilgi veren bir 4 on- line' kütüphane kurulacak. Kütüphanenın kuruluşunda görev alan kişilerden Harry Shapiro aynı zamanda Jimi Hendrix üzerine bir biyografinin de yazan. Shapiro, uyuşturucunun tehlikesine işarst et- mek için müzık dünyasınm kahra- manlarmdan birini kullanma karan- m mutlulukla karşıladığmı belirti- yor. "Yalnızca bir Jimi Hendm \-anh ve kariyeri çok kısa sürdü" diyor Bonham Müzayede Evi'nden Alex Cnım Ewing. "Çönkü. luzfa > ve trajik bir biçimde genç öktü." Çeşitli ülkelerden katılan 230 film, 30 Haziran'a dek sinemaseverlerle buluşacak Moskova Festivali'ne bol yddızh açıhş MOSKOVA (AFP) - 1959 yı- lından bu yana her yıl düzenlenen 23. Uluslararası Moskova Film Festhali. 21 Haziran Perşenıbe günü Mosko\a'da 2400 kişi kapa- siteli Pushkinskaya Sinema Salo- nu'nda düzenlenen bir törenle başladı. Kutlayanlar arasmda Rusya Başbakanı Mikhail Kas- j-anov'un yanı sıra tanınmış Amerikah aktörler Harrison Ford ve Jadt Nfcholson'nın da bulun- duklan festnalin açılışı, Rusya Cumhurbaşkanı VTadimir Pu- tin'in festival başkanı olan Rus- ya'nm en büyük film yapımcısı Nikita Mikhalkov'a gönderdiği bir tebnk mesajıyla yapıldı. Pushkinskaya Sinema Salo- nu'nun mavi halı serilî merdiven- lerinde ülkenin krizde olan fihn endüstrisinin eski yeni birçok yıl- dızmm boy gösterdiği festivalin açılışı Jean-Pierre Jeunet'in yö- nettiği *Le Fabuleu.\ destin d'Amefie' (Amelie'nin Muhte- şem Kaderi) adlı filmle yapıldı. Jün başkanlığını Margaretbe Von Trotta'nm yaptığı festival 30 Ha- ziran'da. Baz Luhrman'ın bu yıl- ki Cannes Film Festhalfnin açı- lış ftlmi oten 'KınnızıDeğuinen' (Moulin Rouge) adlı filmiyle ka- panacak. Rus sinemaseverler fes- tival süresince Gorky Parkfnda- ki açık hava sinemasınm da dahil olduğu 12 ayn merkezde gösteri- lecek olan 230 film arasından se- çim yapabilecekler. Festival söz- cüsü Pyotr Shepotnik, her gün Festival başkanı Nikita Mikhalkov vejiiri başkauı MargaretheVon Trot- ta (ûstte). Rus>a Başbakanı Mikhail Kasyanov törende konuşma yaptL toplam 50 filmin gösteriminin gerçekleştirilecegini açıkladı. Festivalde 17 dalda yanşacak olan yapımlar arasında Rus fılm yapımcısı Sergei Bodrov'un 'en iji yonetmcn' olarak yanşacagı Rus- Alman ortak yapımı olan ve oğlu Sergei Bodrov Jr.'un da rol aldığı 'Oukkfe' adlı yapımm dışmda tamranış yönermenlerin ve pek katıhmmm olmadığı dik- kat çekiyor. Gösterilecek Fıknler arasmda bu yılki Cannes Büyük Jüri Ödülü sahibi ıVDchael Hane- ke'nin 'ThePianoTeacher'ı. Se- an Penn'in 'The Piedge'i, Jean- Luc Godard'm 'In Praise of Lo- ve' (Eloge de l'Amour). Steven Soderbergh'in 'Erin Brocko- vkh'in yanı sıra daha önce hiç- bir yerde gösterilmemiş ve 1890 -1941 arası dönemleri konuedi- nen bağımsız Amerikan ve Ku- zey Kore filmlerinin de bulundu- ğu festivalde Fransız yönetmen Roger Vadim. Roger Corman \ e Macar yönetmen Miklos Jans- co'nun filmlerinden seriler de gösterilecek. Festivale katılan isimler ara- smda Terry GUHam, PeteWil- son, Sandrine Bonnaire. Agnes Jaoui ve TUda Swinton bu- lunuyor. KUŞBAKIŞI MEMET BAYDLR Yazılmayanlar 1865 yılının 9 Haziran günü ingiltere'de Do- ver'den kaikıp Londra'ya gıden bır tren bir köprü- yü geçerken raydan çıkar, devrilır. Öndeki birinci sınıf yedi vagon, köprunün altındakı nehrın suları- na gömülür. Sekizinci vagon köpru ile aşagıdakı vagonlann arasmda, dikey olarak havada asıh ka- lır. Sekizinci vagondaki yolcuların hepsı üst uste, vagonun alt kısmına yığılıriar. Bu yolculann arasında ünlü yazar-romancı Charles Dickens da vardır. O yıllarda yeryüzünün en ünlü, en çok okunan yazarıdır. Dickens önce asıh vagondaki yolcuları sakinleştirır, sonra yuka- nya, köprüye tırmanır. Bir kondüktör bulup vago- nun anahtarını alır, tekrar aşağıya inip sekizinci va- gondaki herkesi bırer bırer kurtarır. Sihndır şapka- sına içme suyu doldurup servis yapar, cebindeki gümüş konyak şişesı devreye girer. Dickens seki- zinci vagondan su altındaki yedinci vagona dalar, oradan da bir insanı canlı olarak çıkartır. Suyun içindeki vagonlar ceset doludur. Saatlerce orada kalır Charles Dickens. Kaza yerine gelen insanla- nn ölülerine sahip çıkmalanna yardımcı olur. Sa- atlerce yorulmaksızın, durmadan başkalan için ça- lışır, çabalar. Yapıtabilecek her şey bittikten sonra son kez köprü ile nehir arasında sallanan sekizin- ci vagona döner. Aklına bır şey gelmıştır: Orada bir çengelde asılı duran pattosunun cebinde yeni bi- tirdiği ve Londra'daki yayıncısına göturduğü 'Or- tak Dostumuz" adlı romanın dosyası vardır. Onu da kurtanr ve yine köprüye çıkar. Bunlann olup bittığı yılın o 9 Haziran gunünde Dickens ellı üç (53) yaşındadır ve sağlığı iyı değil- dir. • • • Dickens gazeteci ve roman yazan olarak çalış- tığı uzun yıllar boyunca tüyler ürpertici, korkunç olan hiçbiraynntıyı yazmaktan kaçınmamış bir bü- yük yazardır. On ikiden fazla roman, birçok kısa hikâye, bin- lerce mektup, yüzlerce deneme, birçok tiyatro oyunu, bir özyaşamöyküsü ve dıger şeyleri kale- me almış olan yazanmız yukanda anlattığım, ken- di başından geçen gerçeği hiçbir zaman, hıçbir yerde yazmamıştır. Dickens zamanının ilk gerçek medya yıldızı ve çağdaş anlamda gerçekten ünlü ilk yazandır. Bu- na rağmen olay ve Dickens'ın payı hiçbir zaman duyulmaz, bilinmez. Elbette o yıllarda (1860'larda) basın, bizim bugün bildiğımiz kadar sulu, yılışık ve sararmış değildi; bunun da payı var. Olup bitenleri, Dickens'ın yakın dostlarına yaz- dığı mektuplardan, polis kayıtlanndan, tanıklann ifadelerinden öğreniyoruz yüzyıl sonra. Dickens olayla ilgili soruşturmaya katılmayı reddettiği gibi, o trenin içindeki yolculardan biri olduğunun duyul- masını da engellemiş. Dickens'ı okuyan güzel ınsanlar bilirier; yazan- mız kendi yarattığı kişilerin özel hayatlarının en in- ce aynntılanna iner yazarken. Kendı hayatmı kat- maz araya. Bire bir bildiklerini değil, çağından süz- düğünu anlatır. özel yaşamlannı "yazınsal anlatı- lara" dönüştüren yan- postmodern yazarianmızın kolayca burun kıvıracağı birtavırdırbu. Dickens"ın başından geçen tren kazasını rüyasında görse cilt- lerce döktürecek birçok yazar ve yazan tanıdım. Ben Dickens'ı yeğliyorum. • • • Yazanmız o trende yirmi beş yaşındaki metresi Ellen Teman ve o hanımın annesi ile yolculuk edi- yormuş. Onlan da kurtarmış. Kimileri bu ayrıntıdan hoşlanacaktır, bense şu paltonun cebinden kur- tardığı "Ortak Dostumuz" adlı romanı okuyacağım yuz otuz beş yıl sonra. Madonna dünya turnesinde • Küitür Servisi - Madonna'mn sekız yıldır ilk kez çıktığı dünya turnesinin lngiltere ayağında vereceğı konserler ıçın biletlerin tükenmesinin ardından ekstra biletler satışa sunuldu. Şarkıcının Londra'da vereceği altı konserin biletleri nisan ayında satışa sunulduktan saatler sonra tükenmişti. Madonna'mn sekiz yıldır çıktığı ilk dünya turnesi olan "Drovvned World Tour' haziranın başında Barcelona'da başladı. Konserler için bıletlenn mternet üzerinden binlerce sterline varan fiyatlarla satıldığı kaydedildi. Turnede yer alan dığer A\Tupa kentleri ise Milano, Paris ve Berlin. Pearl Harbor îsttfa ettirdi Küitür Ser\isi - Walt Dısney şırketmın film ve TV stüdyolanndan sorumlu yönetıcisi Peter Schneider, 17 ay önce başladığı görevınden istifa etti. Schneider'in ıstifasımn gerçek nedeni olarak, şirketin büyük kârlar bekledığı dev bütçeli Pearl Harbor filminin istenilen başanyı elde etmemesi gösterilıyor. Schneider. yaptığı resmi açıklamada ise kendi şirketını kurmak için a>Tildığmı yazdı. Ben Affleck ve Kate Beckinsale'in başrollerini paylaştığı. Ikinci Dünya Savaşı sırasında Japonların ABD donanmasına yaptığı baskını anlatan film, başta ABD olmak üzere gösterime girdiği her ülkede, vasat bir filmin gördüğü ilgiyi görmüş, beklenen çıkışı yapamamıştı. Yaklaşık 179 milyon dolara mal olan Pearl Harbor için inanılmaz promosyonlar yapılmış. ancak kendisinden iki hafta önce gösterime giren Shrek filminin bile gerisinde kalmıştı. BUGUN • BURSA HAMİTLER'de saat 21.30'da Devlet Modern Folk Müzik Topluluğu ııun konsen yer alacak. (224 234 49 12) İSTANBm MÜZİK FESTİVAÜ'NOE BUGÖN • LÜTFt K1RDAR ULUSLARARASI KONGRE VE SERGİ SARAYTnda saat 19.30 da Caphole de Toulouse Ulusal Orkestra'nın konseri \er alacak. (4^4 1 •> 55^