Katalog

Cumhuriyet tmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel YayınYönetmeni: Ibrahim Vıldız # Yazıışlen Müdürir SaMm Alpaslan • Sorumlu Müdür. Fikret İlkiz • Haber Merkezı Müdürü. Hakan Kara Ktıhharat Cengiz Yıldırım 9 Ekonomı Özlem \ üzak 9 Kültür Handan Şenköken 9 Spor: Abdülkadir ^ ücelman 0 Makaleler: Sami Karaören 0 Duzeltme' Abdullah Yazıcı • Bılgı- Belge Edibe Buğra 0 Yurt Haberleri: Mehmet Faraç 0 Avrupa Temsılcısı: Güra> Öz Yavın Kunılu llhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner. Ibrahim ^ ıldız, Orhan Bursalı. Mustafa Balba\. Hakan Kara. Ankara Tems.ılci'.] Mustafa Balbay Atatürk Buhan No 125. Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 hat). Faks 4195027 0 Izmır Temsılcısı Serdar Kızık. H. Zıya BK 1352 S 2 3 Tel 4411220. Faks 4419117 0 Adana Temsılcısı Çetin Yiğenoğlu, Inönü Cd. 119 S No 1 Kat I. Tel 363 12 11, Faks: 363 12 15 Müessese Müdürü Erol Erkut 0 Koordınatör Ahmel Kornlsan 0 Mu- hasebe Bülent Yener0 Idare Hüseyin Gürer 0 Satış Fazilet Kuza MEDV * C: • Yonetım Kurulu Başkanı - Genel Müdür Gülbin Erduran # Koordınatör Reha Işıtman # Genel MudurYardımcısı S*vda Çoban Tel 514 0" 53 - 5139580-5138460*1,Faks 5138463 ^ awmlawn \e Basan: ^ enı Gun Haber Ajansı. Basın ve Yaymcıhk A Ş Turkcvağı Cad 3" 41 Cagaloglu 34334 tstanbul PK 246 - Sırkea 34435 Istanbul Tel I Cl 212) 512 05 05 120 hat I Faks 10 212ı sı; RS <)« \\-vvw.cumhunvet.com.tr 30MAYIS2001 Imsak:3.31 Güneş 5.28 Öğle: 13.09 tkindi: 17.05 Akşam: 20.36 Yatsı: 22.24 Suni döllenmeyle doğan ilk kartal • LONRDA(AA)- İngiltere'de kartal yetiştiricisi ile suni döllenme uzmanı bir biyolog. laboratuvar koşullan dışmda suni döllenme yoluyla kartal dünyaya getirdi. Yöntem bazı nadir kuş cinslerinin neslinın tükenmesini önleme açısından umut yarattı. "Thof'adı verilen yavru kartal. babasının dondurulmuş spermleriyle döllenen anne yumurtasının 39 gün kuluçkada turulması sonucu doğdu. Hamile kadını taciz • CHICAGO(AA)- Kanadalı bilim adamlan yaptıklan araştırmada. hamilelikleri sırasında psikolojik ve seksüel açıdan tacize uğrayan kadınlann. çocuklannı düşük kilolu doğurduklannı belirledi. Düşük kilolu doğan bebeklerde. doğumun ilk ayında ölüm riskinin de daha fazla olduğu kaydedildi. Mel B ölmek istemiş • \E\\ YORK(AA)- Takjiia adı 'Scary spice' olan Baharat Kızlar'dan Melanıe Brown. daha genç bir kızken ırkçı yakıştırmalar yüzünden intihara teşebbüs ettiğini söyledi. Melanie Brou n'ın annesi beyaz. babası ise zenci. Melanie Broun. intihar girişiminın aynntılarını yakında yayımlanacak otobiyografisinde anlatacağını da belirtti. Süpermen'e özendi • NEVVYORK(AA)- New York'un Bronx bölgesinde yaşayan 9 yaşındaki bir çocuk. "Hey bakın. Ben Süpermen'im" diye bağırdıktan sonra damdan dama atlarken 5 katlı apartmanın tepesinden düşerek öldü. Julian Roman adlı çocuğun. ağır iç kanama yüzünden öldüğü açıklandı Doğum giinleri aynı • NE\\ YORK(AA)- Ne\v York'un Queens semtinde yaşayan Theresa Modafferi adlı bir kadın. kendisinin ve annesınin yaş günü olan 26 Mayıs'ta bir kız çocuğu dünyaya getirdi. Theresa Modafferi. "Bu adeta loto gibi bir şey. Benim için çok özel" ^ diye konuştu. SÖPI yaparken soyulmayın • ANKARA (ANKA) - Türk Telekom Genel Müdürü Hakkı Alptürk, internet kullanıcılannı '"porno sitelerinde soyulmamalan" konusunda uyardı. Alptürk, son zamanlarda abonelerden gelen yüksek fatura şikâyeti üzerine yapılan incelemelerde. porno sitelerine bağlanan kişilere internet ücreti yerine. yurt dışında bilmedikleri numaralarla yapılmış yüklü konuşma ücretleri fatura edıldiğinin anlaşıldıâını bildirdi. Zerey Çarmıkh eğitimini Paris'te sürdürmeye hak kazandı On yaşında bir Picasso ÖZLEM GÜVEMLİ Zerey Çarmıkh henüz 10 yaşında ve yaptığı resimler nedeniyle 'dâhi çocuk' olarak tanıtılıyor. tki yaşında duvarda resim yapmaya başlayan Zerey. katıldığı bir yanşmada dünya üçüncüsü oldu. sanat eğitimini de Paris'te surdürme hakkı kazandı. Atacan îlköğretim Okulu'nda 4. sınıfta okuyan Zerey Çarmıklı. resim Zerey; küçük yaşta du\ariararesimçizmeye başlamış. yanşmalanna katılıyor. okulda bale gösterileri hazırhyor. Küçük yaşta kitaplann arkasındaki boş sayfalara. duvarlara resim çizmeye başlayan Zerey, gelecekte ressam ya da resim öğretmeni olmak istiyor. Zerey en çok doğa, banş. dostluk resimleri yapmaktan zevk aldığını anlatarak annesinin ve öğretmeninin çizeceği resımlere kanşmasından hoşlanmadığını söylüyor. Geçen yıl îstanbul Diş Hekimleri Odası'nın düzenlediğı 'Bana bir diş hekimi çiz' konulu yanşmada Türkiye birincisi olan Zerey, Paris'te FDI (Uluslararası Diş Hekimleri Birliği) kongresine katılma hakkı kazanmış. Buradaki yanşmada dünya üçüncüsü olan Zerey, "Orada öğrenim görme hakkı kazandun, ancak orada > aşayabileceğimi sanmıyorum. Dil sorunu beni korkutuyor" diyor. Zerey, annesinin suluboya resim yapmasına izin vermemesinden yakınarak ödevleri bitince hemen resim yapmaya başladığını söyiüyor. Zerey, televizyon izlemeyi de seviyor. Siyaset ve kaza haberlerinden hoşlanmayan Zerey, "Siyasetçiler, " diyorlar. diyorlar yapmıyorlar". Sorunlann ancak iyi yöneticiler seçersek çözülebileceğine inanıyorum. İyi yönetici de ekonomik krizi çözen kişidir" diyor. Her çocuk gibi bisikJete binmeyi, bahçede oyun oynamayı seven Zerey'in hayallerini de bale gösterisinde giyeceği kıyafetler. yapacağı figürler süslüyor. Zerey, geleceğin dâhisi olarak tanıtıldığından habersiz, kazandığı ödüller, ^ başanlar anlatıldığında utanıyor, ** konuyu değiştirmeye çalışıyor. Zere\ pek çok ressamla da tanışmış. Avrupa'dakitur operatörleri 2002 için rezervasyonlara başladı Turizmin yıldızı Türkiye ANTALYA (AA) - Avrupa turizm pazannda kıyasıya süren rekabette, Türkiye, Küba ve Mısır rakip tanımıyor. Türkiye'nin satışlardaki bu başansınm özellikle Ispanyol ve Yunanlı rurizmcileri tedirgin ettiği belirtildi. Öger Holding başdanışmanı Hüseyin Baraner, son yıllarda Avrupa havalimanlannın (Last «*-*-•« Minute) son dakika satış bürolannda en ucuz ve en çabuk bulunan ülke olan Türkiye'nin, bu sene neredeyse yok sattığını söyledi. Son dakika satışlannda artık yerini diğer ülkelere bırakan Türkiye'nin çok büyük talep gördüğünü bildiren Baraner. -Bu yü 40 miryar mark ciro • Son dakika satışlannda büyük talep gören Türkiye'nin başansı, Ispanyol ve Yunanlı turizmcileri tedirgin ediyor. Ispanya ve Yunanistan'ın son dakika satışlannda yüzde 14 fıyat kırdığı da bildirildi. yapılan Almanya paket tur satışlannda, en gözde ülkelerin başında Türkiye gelhor. Türkiye'yi Küba ve Nlısır izlivor" dedi. Baraner, tspanya ve Yunanistan'ın son dakika satışlannda yüzde 14 fiyat kırdığını da bildirdi. Baraner, Türkiye'nin Avrupa'da 'ucuz ülke' imajını sildiğini. fiyatlannın düşük olmadığını, Avrupa'daki tur operatörlerinin 2002 yılı için Türkiye rezervasyonlan yapmaya başladığını —••---• anlattı. Baraner, Türkiye'nin, rakiplerinin fiyat kırmasına rağmen müşteri kaybetmediğini sözlerine ekledi. Pavarotti'den r yardım konseri MODENA (REUTERS) - Dünyaca ünlü tenor Luciano Pavarotti, 28 Mayıs'ta doğduğu yer olan İtalya'nın \lodena şehrinde, Âfganistan'daki çocuklar yararına 'Pavarotti & Friends 2001' adlı bir yardım konseri düzenledi. Birçok ünlü şarkıcının da katıldığı konserde Pavarotti, Italyan pop şarkıcısı Patry Pravo ve Amerikalı şarkıcı George Benson ile sahnede birlikte şarkı söyledi. (Fotoğraf: REUTERS) Viyana'da kongre düzenleniyor Avrupa, büyüyen şişmanlığı konuşacak e-posta : tan (a prizma. net. tr VİYANA (AA) - 'Şiş- manlık" konulu 11. Avru- pa Kongresi, bugün Avusturya'nın başkenti Viyana'da başlıyor. Kongreye. yaklaşık 2 bin delegenin katılması bekleniyor. Sağlık uz- manlan, şişmanlığın bir- çok Batılı ülkede salgın halinde olduğunu ve bir kamu sağlık sorunu ha- lini aldığını belirtiyor. Dünyada 300 milyondan fazla kişiyi etkileyen has- talıkla ilgili bilgiler ve rakamlar şöyie: • Şişmanlık, vücudun enerji alımıyla enerji har- caması arasındaki den- geyi sağlayamamasına bağlı olan birhastalıktır. • Şişmanlık, ağırhğın boyun karesıyle bölün- mesi olan \iicut kütle en- deksiy le (BMI) hesapla- nıyor. BMI'sı 30'un üze- rinde olanlar şişman, 35 'in üzerinde olanlar çok şişman ve 40'ın üze- rinde olanlar aşın şişman olarak değerlendiriliyor. • Avrupa ülkelerinde, erkeklerin tahmini yüzde 10 ila 20'si ve kadınlann yüzde 10 ila 25 'i şişman. Amerika'da da nüfusun yüzde 25 ila 33 'ü şişman. • Avrupa'da şişmanlı- ğın son on yıl içinde yüz- de 10 ile 50 arasında art- tığı belirtildi. • Şişmanlık. aralann- da şeker, kemik. kalp, felç ve kanserin bulunduğu çok sayıda hastalığın ne- deni olarak görülüyor. • Batı ülkelerindeki sağlık harcamalarının yaklaşık yüzde 2 ila yüz- de 8'i şişmanlığa gidi- yor. Jennifer Lopezyeni îlminde melekgibi Haber Merkezi - Son yıllarda adı sıkça anılan bir isim olan Jennifer Lopez, popüleriğin kendisine sağladığı avantajlan kullanıyor. Çıkardığı yeni albümü J. Lo ile müzik lisîelerinde başanh bir grafik sergileyen Lopez bir yandan da sinema filmleri ile beyazperdede boy göstermeye başladı. ABD'de geçen hafta gösterime giren "Angel Eyes" (Melek Gözler) filminde Latin yıldıza Jim Caviezel eşlik ediyor. Filmde Lopez bir polis memurunu, Caviezel ise esrarengiz bir kurtancıyı canlandmyor. Melek Gözler'de Lopez, Sharon Pogue adlı suçlulann peşinden koşan gözü pek bir polis memuru. Bu cesur kadm aynı zamanda çocukluğundan kalma anılan da içinde banndmyor. Pogue'nin kahn duvarlar ördüğü yaşamını kendisini bir. suikasttan kurtaran genç ve esrarengiz bir adam tamamen değiştirecektir. Cath (Jim Caviezel), iyi niyetin bir temsilcisi olarak yeryüzüne gönderilen biridir sanki. Geçirdği bir trafik kazasında eşini ve çocuklannı kaybeder. Catch kazadan kurtulur. Fakat bilinçsiz şekilde yerde yatarken gördüğü bir çift gözü unutamaz. Bu gözler polis memuru Sharon'dan başkasmın değildir. îki yıl aradan sonra bu kez Cath, polis memurunun hayatını kurtanr. Böylece iki insan birbirlerinin hayatına girer. Pearl Harbor rekora koşuyor VVASHINGTON (AA) -135 milyon dolarlık bütçesiyle Hollyvvood'un 'en pahalı fihni' olarak tarihe geçen 'Pearl Harbor' gösterime girdiği ilk hafta sonunda toplam 75 milyon dolar hasılat yaparak. bütçesini fazlasıyla karşılayacağını kanıtladı. Japonya'nın, Hawaii'deki Pearl Harbor bölgesini bir baskınla bombalamasıyla birlikte ABD'nin Ikinci Dünya Savaşı'na girmesini konu alan film. ABD'nin en önemli günlerinden biri olan ve ülkede tatil ilan edilen Vietnam Şehit ve Gazilerini Anma Günü'nü içeren hafta sonunda vizyona girdi. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeki, Washington'da bir sinemada tarihi Pearl Harbor fılmini izledi. Vietnam Şehit ve Gazilerini Anma Günü olan pazartesi ile birlikte dört günlük tatilde filmin hasılatı 75.1 milyon dolar oldu. Pearl Harbor, geçen yıl aynı tarihte gösterime giren, Tom Cruise'un oynadığı 'Görevimiz Tehlike2' filminin elde ettiği toplam 183.7 milyon dolarlık rekor hasılatı kırmayı hedefliyor. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN Bedii Faik Bey'in 'Itirafları' Menderes'in, tekrartamayı sevdiği o söz, şuydu: "İnsan hâfızası nisyan ile malûldur"; besbel- li doğru bir lâf, bir zamanlar, 'Yüz Turk Büyüğü" ara- sında, adına yer arayan. eski bir gazeteciyi; bugün, handiyse kımse hatırlamıyor: onun için. önce kendi ağzından kim olduğunu, ne yaptığını, ne düşündü- ğünü dinlemek; mâkul ve münâsip olur gıbime gel- di. Iddialannda göndermeler yaptığı olaylan, o olay- lann kişileri ve davranışlan üzerinde 'tesprtleri' şun- lardır: Neyin 'pazarlığını' yapıyorlardı? Tesprt/1. 'SiyasiTavır': "...ben 46 Demokrasi Mü- cadelesi'nde Demokratlar'la beraberdim; '46 Ruhu'nun basın temsilcilen arasındaydım. Demok- rat Parti ile benim asıl ters düşüşüm, Demokrat Par- ti 'nin 46 başlangıcına mutâbık olmayan, teşebbüs- lere girmesiyle başlar. Başlangıç noktasına çok sâ- dık kaldığımı iddia ederim. Sâdık kalışım bugünkü ye- rimi de gösterir. Ben hâlâ o ruh içindeyim..." "...CHP demokrasiyi, hem ben getirdim iddiasın- dadır; hem de demokrasinin gelişmesi için, lüzumu iklimi anlamamak gibi, bir hatanın içindeydi. Men- deres ve DP yeni iktidara gelmişlerdi; evvelâ Ulus gazetesi birtakım hareketlere başladı: o zamana ka- dar kilitli bir ekonominın, DP iktidarı, kilidinı kırarak açmıştı ve memlekette müthiş bir 'kalkınma hamle- si'başladı. Muhalefet olarak CHP bu 'Kalkınma Ham- lesi'ni, bir nevi suiistimaller furyası olarak gördü ve gösterdi. Ulus gazetesi bununla da iktifa etmemiş- tir; halkın bu kadar itimadıyla iktidara gelmiş DP //- derinin, gayet tenzil edici karikatürlerini yayımlama- ya başladı. İlk 'kötü muhalefet' örneği Ulusgazefe- siyle başladı..." Işo halegelir ki, "...-bu hareketekarşı DPgünden güne baskı tedbirlerialmaya" başlar: "...DP'nin kar- şısında olan basın, CHP'nin yanına geçer, böylece CHP'n/n tutumu basına da intikal etmiş olur." O za- man, aslında CHP'li Dünya gazetesi. Menderes nezdinde, bir 'yıımuşamateşebbüsüne' giriyor, iddi- ası 'rejimi kurtarmak'tır; acaba sâhiden öyle mi? Zi- ra, o tarihlerde işleri pek de yolunda gitmeyen, 'Dün- ya'yı kurtarmak'tı; harta Bedii Faik Bey'in 'sınıf at- lama' hırsına, fırsat ve imkân yaratmak'tı. diye de yo- rumlanmıştır; nitekim kendisi de, 'DP iktidarını kur- tarmateşebbüsü' olarak da değerlendirilmiş olduğu- nu, 'bizzaf söyiüyor: "...basında DP'nin bu yumuşaması karşısında, CHP'liler, Ismet Paşa çevreleri bize, 'Dünyevî pa- zariıkçıiar' adını taktılar. Aldırmadık bız. Bizim pa- zarlığımız filân yoktu. Halk Partililer, böyle mesele- lerte pişmiş aşlarına soğuk su katılacağı hissi içeri- sinde; herkese bir şey atarlardı Bülent Ecevit'in bir yazısını hatııianm: 'Gölge etmesinler...' dıyeyazıyor- du; alacakları netıceyi gecıktirdığımiz ve DP'ye za- man kazandırdığımız hissı içine girmişlerdi. Basın o havayı uzun zaman devam ettiremedi, basında çö- zülme başlar başlamaz, tekrar DP'de sinirlergerildi (...) çaresi belki 'erken seçım 'di, DP içinde de ne gi- bi hadiseler cereyan etti bilemem; bir de baktık ki. ihtilâl olmuş!.." Aslında halk, DP'yi iktidara getirerek, CHP'ye 'mil- lî faşizanlığın' faturasını ödetmişti; destek halkındı amayönetim. 'liberaller'in -yâni savaş karaborsasın- da semirmiş, 'Ticaret Burjuvazisi'nin- eline geç- mişti; Anadolu Ihtilâli'nı merkeziyetçi birtotaliterlik diktası'na dönüştürmüş olan. sivi! ve asker Bürok- rasi, buna katlanamıyordu. Menderes'in müthiş kalkınma hamlesi', Marshall Planı'nın. dolayısıyla 'Sistem'in (ABD) Türkiye'ye 'giriş kapısı'dır; Men- deres daha ilk adımda, 'Sistem'e dahil olabilsin di- ye, ülkeyi 'Kore Savaşı'na sokmuş; fakat kalkınma anlayışlan uyuşamadığı için. Dünya Bankası'ylata- kışmıştı: Devlet kapitalistliği sarsılmıştı. fakat 'Serbest Pazar' oturtulamıyordu; çıkan 'bunalım' DP'yi fena halde sarsıyor; 1957 seçimleri, felâketle sonuçlandı, gidişatodurki, 'MilfîŞef'in 'tahakkümü'yerini bir'Ba- yar/Menderes tahakkümüne' bırakacaktır. ABD, o dönemin Ortadoğu konjonktürü içinde, buna izin veremezdi; bunun üzerine, hanidir 'daha iyi hizmet' vaat edip duran CHP'ye (Bürokrasi'ye) yeşil ışık ya- kıyor: 27 Mayıs'ı, hele nihai sonucuna bakılırsa, böy- le bir yere koymak. daha uygundur. 61 Anayasası, 'tü kaka!..' Tespit/2. '27 Mayıs Hareketi': "...ithilâlcilerinasıl büyük hatalan, 'Sol'a kapıyı açmak olmuştur. Asıl millî uyuşmazlık, ihtilâlcilerin Solcular'/a hemhâl ol- masıyla ortaya çıkmıştır. 'Millî Biriik Komrtesi'nin hiç- bir toplantısı basına açılmamıştır. Bu kendilerine söy- lendiği vakit, 'bu ihtilaldir' demişlerdi. Sırası geldiği zaman ihtilâldi, sırası geldiği zaman bu bir inkılâptı; bir şey ya odur, ya budur; canı istediği zaman o, ca- nı istediği zaman öteki olamaz..." Tespit/3. '61 Anayasası': "...profesöıierçok ku- suhuduhar, Onlar A7 Anayasa dersi veriıier, Anaya- sa tenkitleri yaparlar; hiçbirinin Türkiye'ye uyan anayasanın hangisi olduğuna dairşahsi fikirleri yok- tur. (...) Çıkara çıkara birreaksiyon anayasası çıkar- mışlardır. Modelini Demokrat Parti hırsından almış- lardı. DP hıncından hareketedilmiştir. (...)Denilmiş- tirkihükümetherşeyehâkimolmasın;böylelikle,bir çoğunluk diktasından, bir çoğunluk/azınlık anarşisi- ne göfürecefc/erin/ fark etmemişlerdir. (...) Binaena- leyh hükümetin eline yetki vermeyelim, demişlerdir, ama, meselâ buyetkiyi Adalet'e vermişlerdir. (...)lş- te Anayasa Mahkemesi, Parlamento'nun üzerine çıkarak, bu yetkiye lâyık olup olmadığını göstermiş- tir. Böylece hükümet fikrini pelteye çevirdikleri gibi, pahamento anlayışını da pelteye çevirmişlerdir. (...) Memlekette birotorite buhranı varise, bu otorite buh- ranını yaratan anayasayı desteklemişler, yağmurdan kaçarken bizleri doluya tutturmuşlardı. Iktidargücü- nü parça parça ayırmışlardır. Anayasa devletin için- de, yeni devletler kurmuştur. Anayasa Mahkeme- si Meclis'in üstünde (...) sonra TRT, Danıştay, dev- let içinde devlet..." Aslında 'Soğuk Savaş' parantezine girilmiştir; ABD, Komünizm heyûlâsını kullanarak, NATO üze- rinden Türkiye'ye baskısını arttınyor. hedeflerine -gü- nümüzde de olduğu gibi- laik/Müslüman, devlet- çi/liberal, ülkücü/solcu vb. tahterevallisini usta- lıkla kuilanarak varıyorlar Basın -bugün de oldu- ğu gibi- gittikçe -'dünyevî 1 - çıkar hesaplannı, fi- kir haysiyetinden önde tutmak eğilimine girmiş- tir; Bedii Faik Bey de, o atmosfer içinde, o 'dünye- vî pazarlıkçılar'dan birisi olarak görünmektedir... Hay Allah! Yâni 'dinime söven bâri Müselman ol- sa' mı diyeceğiz? Meraklısı için not: 'Itiraflar' ve daha fazlası için, bkz: Nazlı llıcak, '27 Mayıs Yargılanıyor'. s. 51, Kervan Ya- yınlan, 1975. http://www.prizma.net.tr/AILHAN http://www.bilgiyayınevi.corn.tr./ailhan Faks/0-212/26019 88