Katalog

25 MAYIS 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Kimi açlıkla, kimi oburlukla savaşıyor Dünyanın dengesi >• giderek bozuluyor « SÖZÇİZGİNİN Turhan Selçuk VVASHEVGTON (AA) - Ekonomık kalkınmaya eşlik eden yüksek tüke- tim düzeyi sayesınde, ge- lışmış ülkelerdeki insan- lann yaşam koşullannın daha rahatladığı, buna karşılık çevTe kirliliği ve sağlık sorunlannın arttı- ğı bildirildi. Worldwatch Enstitü- sü'nün BM ÇevTe Prog- ramı ılebırliktehazırladı- ğı U 2001 Yılının Hayati Işaretleri: Geleceğimizi Biçimlendinnekte Olan Eğüiınler" başlıklı rapor,- da, gelişmiş ülkelerde nü- flısun çoğunluğunun ya- rarlandığı konfor araçla- nnın dünyanın ekolojık dengesi üzennde olumsuz etkileri olduğu bildinldı. Ormanlar azalıyor Rapora göre; otomobil- lerin sayısı artarken or- manlar hızla azalıyor, dev barajlar ırmaklann akış rejimlerinı bozarak çevre tahribatına neden oluyor. Worldwatch raponma gö- re, yaklaşık 1 milyar in- san, aşın beslenmenin ge- tirdiği oburluktan kaynak- lanan sağlık sorunlan ya- şarken yaklaşık 1.2 mıl- yar insan da açlık sınırın- da yaşam kavgası veriyor. Yoksula Haç da yok Eczacılık sanayiinin ve ilaç pazannın sürekli büyümesine karşın hiç- bır sağlık hizmetinden yararlanamayan insan sayısı da artıyor. Yakla- şık 2 milyar insan temel sağlık hızmetlenne ula- şamıyor. İlaç şırketleri yoksul ülkelerde yaşa- yan ınsanlann sağlık so- runlannı ihmal ederek alım gücü yüksek olan gelişmiş ülkelerin talep- lerine göre çalışıyor. ANKETLERE GÖRE SEÇİM YAPILSA, HİÇBlR PARTÎNİN OYU % İO'UAŞAMIYOR. (BASINDAN) 3 • " £ p & - HANGİ PARTİYİ SEÇSEM, RAHAT OTURABİLİRİM?. Marmara 'da6.8 biiyüklüğütıdeki depremin archndan oluşacak dev dalgalar ktyüarda 4 metreye Urmanabüecek Uzıııaıüardaıı tsunami uyarısı • ODTÜ ile Güney Kaliforniya Üniversitesi'nin birlikte yaptığı bir araştırma Marmara Denizi'nde şiddetli bir depremin ardından tsunami oluşabileceğini ortaya çıkardı. Uzmanlar, 10 km'lik kıyı bandında etki yapacak dev dalgalann kıyıya erişme zamanının 5 dakika olacağını belirtti. İstanbul Haber Servisi - Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Inşaat Mü- hendısliği Bölümü Denız Mühendislığı Araştırma Merkezı'nde, Güney Kali- forniya Üniversıtesı ıle birlikte yapılan bir araştırmada, Marmara Denizi'nde 6.8 büyüklüğündeki olası bir deprem sonrası oluşacak "tsunamTnın kıyılar- da zararlara neden olacağı belirlendi. Merkez Başkanı Doç. Dr AhmetCev- det Yalçıner, Marmara Denizi'nde gele- cekte şiddetli deprem yaşanma olasılı- ğının yüksek olduğunun yerbılimcıler tarafından saptandığını ifade ettı. Japon- ya Tohuku Üniversitesi Afet Kontrol Araştırma Merkezi'nde geliştirilen bir bilgisayar modeline. Marmara'da olası deprem sırasında, "Adalar fayı olarak tanımlanan fa>ın 4.5 düşey atıhmla lanl- ması (6.8 büyüklüğünde deprem) ve bu- nunla beraber Çınarak çukurunda 2.5 m. düzeyindeçökme oluşturması du- rumunu" modellediklennı belirtti Etkilenecek bölgeler Doç. Dr. Yalçıner, bu senaryoya gö- re oluşacak tsunamınin etkilerini şöy- le sıraladr "Tsunami 10 küometre kı- yı bandında önemli bir etki yapacak. Dalganın kıyıya erişme zamanı 5 daki- ka olacak ve kiyılardaki ürmanma yük- sekliği bazı yerlerde 4 metreyi geçecek. Tsunamiden. Kapıdağ Yanmadası'nın kuzeydoğu köşesi, Armutlu \anmada- sı'mn kuzeyi, İstanbul'un Marmara'ya bakan doğu loyılan etkilenebiiir. Dalga- lann ürmanma yüksekliğinin 3 metre- ye ulaşüğı yerlerde can kaybı, 2 metre- ye ulaşüğı yerlerde mal kaybı kaçınıl- maz. Deniz trafığinin yoğun olduğu za- man ve vapuıiann yoJcu indirme-bin- dirme saaderi arasında oluşursa kayıp büyük olur." Fazla merak iyl deflil Doç. Dr. Yalçıner, karada bulunan ki- şilenn kıyıdan 100-150 metre uzaklığa, teknede bulunan kişilerin ise su derin- liği en az 50 metre olan yerlere giderek dalganın etkisinden kurtulabilecekleri- ni vurguladı. Yalçıner, "Merakedip dal- ganın kryılardald davraıuşuu izlemek çok tehlikelidir. Kaçmakiçin zaman geç olabilir" uyansında bulundu. Davul-zurnayla karşılandılar Ünlüler Nemrut Dağı'nda buluştu KÂHTA (AA) - Aralarında, unutulmaz 'Love Story' fılminin başrol oyuncusu AH McGraw'in de bulunduğu 158 ünlüden oluşan heyet, bölgeye düzenlenen gezi kapsamında geldıği Adıyaman'ın Kâhta ilçesinde coşkuyla karşılandı. VIP Turizm'in organizasyonuyla önceki gün Gaziantep'e gelen heyette, Dünya Anıtlar Vakfı, lstanbul Kültür Vakfı, Demokratik llkler Vakfı, Tuvana Vakfı ve Toçe Vakfı üyeleri ile çok sayıda sanatçı ve iş kadmı bulunuyor. Programlannm Adıyaman bölümü kapsamında Kâhta'ya gelen ve davul-zurnayla karşılanan heyet üyeleri, Karakuş Tepesi ve Cendere Köprüsü'nü gezdiler. Geziye katılanlar, daha sonra Kommagene Krallığı döneminden kalan dev heykelleri ve eserleri görmek üzere Nemrut Dağı'na çıktılar. Öğrencilere destek Yoksul çocuklar yaranna düzenlenen GAP turu kapsamında, basuıdan da gizli tutulan programla önceki gün Gaziantep'e gelen 50'si yabancı 158 kişilik grup, burada Rumkale ve Zeugma antik kentini gezdi. Sivil girişim olarak bölgeye gelen heyet üyeleri, düzenleyeceklen müzayededen elde edecekleri gelirle, bölgenin en yoksul köyüne bir ilköğretim okulu yaptıracak, 15 ilköğretim okuluna da destek sağlayacaklar. ACI KAYBIMIZ Türkiye Iş Bankası'nın kuruluş döneminde görev alan ilk müdürlerinden merhum Hayrettin Ünaydm'ın eşi; Tevfik Ünaydın, Bülent Ünaydın, Aydan Nureş'in anneleri; Ayşe Ünaydın, Mehmet Ünaydın, Kaan Ünaydın. Renin Sağmanlı'nın babaanneleri; Nurver Nureş ve Solmaz Ünaydın'ın kayınvalideleri, Safiye Dilşen'in ablası, Ünaydın ve Dilşen ailelerinin değerli büyüğü; Atatürk ilkelerine candan bağlı, iyilik timsali, özverili, sevgili varlığımız ÜALİYE ÜNAYDINl 23 Mayıs 2001 Çarşamba günü kaybettik. Cenazesi bugün (25 Mayıs 2001 Cuma), Erenköy, Galip Paşa Camii'nde kılınacak öğle namazını takiben Karacaahmet Mezarlığı'ndaki aile kabristanına defhedilecektir. AİLESİ Çiçek gönderilmemesı, dıleyenlenn TEMA Vakfı 'na bağışta bulunmaları rica olunur. Küçük Cem hâlâ bulunamadı I/mit'in Ser\etiye Köyü ormanlık alanında kaybolan 4 yaşındaki Cem Şen'i arama çalışmalanndan dün de bir sonuç alınamadı. Çalışmak üzere Antalya'dan Izmit'e gelen ailesinin yanında oynarken pazar günü kaybolan ve halen izine rastlanamayan küçük Cem'in, çe\rede yaşayan vahşi hayvanlar tarafından parçalanmış olabileceğinden endişe ediliyor. Dün sabah erken saatlcrde başlayan arama çalışmalanna, bölgeye gelen \e yanlannda 7 eğitimli köpek getiren sivil savunma ekipleri de katıldı. Yaklaşık 500 kişinin 30 kilomerrelik alanda yürüttüğü çalışmalann bugün de sürecegi bildirildi. (Fotoğraflar: AA) Taçoy toprağa Antalya'da önceki gün ölen eski Türk Ha\a kurumu (THK) Genel Başkanı ve Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Atilla Taçoy toprağa verildi. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Bölümü önünde düzenlenen törene, Taçoy 'un eşi Şükran Taçoy ve çocuklannın yanı sıra çok sayıda meslektaşL, THK yöneticileri ve öğrencileri katıldı. Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yaşar üçar, burada yaptığı konuşmada, "Ünrversitemiz onu çok arayacaktr" dedL Taçoy 'un cenazesi, Muratpaşa Camii'nde kılınan namazın ardından \ntal\a Büyükşehir Belediyesi Mezariığı'nda toprağa verildL GENtŞ AÇI HİKMET BİLA Muş AB'ye Nasıl Girer? Derviş'in Anadolu gezısı ve yeni siyasal oluşum tartışmaları arasında bir konu güme gıtti. Devlet Istatistik Enstitüsü'nün açıkladığı mılli gelir rakam- ları medyada fazla ilgi görmedi. Oysa, bu veriler Türkiye'de siyasetin de temel malzemesını oluş- turuyor. Kişi başına ulusal gelirin 2 bin 847 dolar dola- yında dolandjğı bir ülkede sıyaset ne anlama ge- liyorsa... Türkiye'de kişi başına en yüksek gelır 6 bin 236 dolar ile Kocaeli'nde. En düşük gelir 802 dolar ile Muş'ta. En yüksekle en düşük arasında yaklaşık sekiz kat fark var. 4 bin doları aşan gelirle istan- bul, Izmir, Yalova, Kırklareli "zengın" ıller arasında sayılıyor. 16 ilde gelır 3-4 bin dolar. 29 ilın kişi ba- şına gelirı 2-3 bin dolar, 30 ilin geliri ıse 2 bin do- lann altında. 23 ilde gayri safi yurtıçi gelir Türkiye ortalamasının üstünde, 57 ilde ise Türkiye ortala- masının altnda. Nüfusun yansından biraz fazlası bin dolarla 2 bin 900 dolar arasındaki gelir dilimin- de yer alan illerde yaşıyor. Bu veriler, illere göre gelir dağılımını gösteriyor. Nüfusagöre gelır dağılımını bu ülkenin ınsanlan ez- beriediler artık. Ulusal gelirin toplumsal kesimle- re, illere ve bölgelere göre dağıiımı tam bir reza- let. Bu ortamdaTürk Sanayicı ve Işadamları Derne- ği, bırbiri ardına raporlar yayımlıyor. Hepsinin ge- lip dayandığı başlık da şu: "Demokratikleşme." Raporlarda birçok soruya yanıt var. Bir soru dı- şında: "Demokratikleşme de kime demokratikleş- me? Muş 'a mı, Istanbul'a mı? Şırnak'a mı, Izmir'e mi? 3 bin doların altındaki ortalama yurtıçi gelirle hangi demokratikleşme?" Bu soruya, "Avrupa Bırliğı 'ne girmeye hazırlan- dığımız şu dönemde ülkemizde yaşayan herkes için demokratikleşmeyi gerçekleştirmek zorunda- yız" biçiminde beylik bir yanıt vermek ne kadar inandıncı olur? Yine beylik sloganları peş peşe sıralamak kolay: Kürtçe serbest olsun, Milli Güvenlik Kurulu'nda as- ker olmasın (ya da bir tane olsun), idam cezası kalksın, işkenceciler cezalandırılsın, lider sultası bitsin... Işadamlarımızın demokratikleşme raporları, acaba şu ifade ile başlayamaz mıydı: "2 bin 847 dolariık bu gelirle ve bu gelir dağıiımı uçurumuy- la gerçek bir demokratikleşmenin söz konusu ola- mayacağı gerçeğinden hareketle..." Böyle yaklaşmayınca, "Kopenhag kriteıieri her- kesi bağlar, bize özel koşullar olamaz", "Avrupa bizi sorguluyor" gıbı beylik sözlerı sıralamak, doğ- ru bile olsa ne kadar gerçekçıdır? Kopenhag kriterlenni, Katılım Ortaklığı Belgesi'ni alt alta yazıp, "Işte bunlar bunlar yapılacak arka- daş" demek ne kadar gerçekçidir? Evet çok şey yapılacak. Ülkenizi Avrupa Birii- ği'ne sokmak istiyorsanız, Kopenhag knterlerine uymanız, koşulları yerine getırmeniz gerekır. Ama, 802 dolarlık Muş'u Avrupa'nın neresine sokaca- ğınız konusuna da açıklık getirmek zorundasınız. Milli Güvenlik Kurulu'ndakı asker üye sayısını bi- re ındirip, sivil üye sayısını da 101 'e çıkararak kri- tere uyarsınız. Ama, yolsuzlukla mücadele kararı- nın Kurul'dakı askerlerin bastırmasıyla alındığını, soruşturmaları askenn başlattığını da bir yere yaz- mak zorundasınız. Milli Güvenlik Kurulu'nda as- keri devre dışı bırakmak kolay ama askerlerin "ko- ruma ve kollama" amacıyla Gölcük'te toplanma- lanna gerek bırakmayacak koşullan nasıl sağlaya- caöınızı da açıklamak zorundasınız. Ornek çok. Rapor yazmak kolay. Analitık olmak zor. hikmet.bilafrt ntv.com.tr Tarihi Kentler Birliği Kolokyumu Tantan'dan koruma kurullarına eleştiri BÜLENT ECEVtT ANTALYA - Tarihi Kentler Birliği Kolok- yumu, Antalya'da baş- ladı. Içişleri Bakanı Sa- dettin Tantan. Kültür ve Tabiat Varlıklan Ko- ruma Kurullan eleştıre- rek "Taribi eserlerin in- sanlığa kazandırüma- sında sanki bir engel gi- bi çalışıyorlar*' dedi. Antalya Cam Pira- mit'te ya- pılan top- lantıda ko- nuşan Ta- rihi Kent- ler Birliği ve Bursa Büyükşe- hir Beledı- ye Başkanı Erdoğan Bilenser. tarihi kent- ler arasın- da koruma yanşmala- nnın yapı- lacağını. Avrupa Tanhı Kentler Birliği'ne de başvur- duklannı anlattı. Bilen- ser. "Toplumsal aydın- lanma için de tarihi kentler önemlidir. Ko- runması, yaşaülması ve geleceğe aktanlması güç bir iştir" diye ko- nuştu. Kültür Bakanı İstemi- han Talay. Tarihi Kent- ler Bırhği'ne 250 mil- yar liralık mali destek karannm Başbakan Bü- • Tarihi KentlerBirüği Koiokyumu'nda konuşan Sadeîün Tantan, Kültür ve Tabiat Varüktan Koruma Kurullan 'nm, tarihi eserierin insanhğa kazandmlmasına engel olmak için çakşüklannı savundu. Istemihan Talay ise Tarihi Kentler Birliği 'ne 250 milyar tirahkmaüdesteğin Başbakan taraftndan onayUtndiğınısöyiedL lent Ecevit tarafından ımzalandığını müjdele- di. Bakan Talay, kültürel varlıklardan elde edılen gelirin 3 yılda 30 kat ar- tarak yıllık 45 tnlyon li- raya ulaştığını anımsa- tarak şunlan söyle- di:"RTUK yasa tasan- sına göre bu kurumun gelirterinin yıl sonuna kadar kullanılnıayan bölümü bakanhğumza aktanla- cak. Antal- ya özel bir kentTarihi dokunun en iyi şekil- de koruna- rakyaşaöl- dığıbirböl- gemiz. Bu kentteFılm FestivaM ve Aspendos Opera ve Bale Fcsti- valigibiak- tivitelerie sanatın da canlı kal- ması sağla- nıyor." Sadettin Tantan ise tarihi değerlerin resto- rasyonlannın hemen yapılarak halkın kulla- nımına sunulması ge- rektiğini anlattı. Kent- lerde çarpık yapılaşma konusuna gerekli öze- nin gösterilmediğini ve son olarak Antakya'da meydana gelen doğal afetin bu nedenlerle bü- yük zarara yol açtığını söyledi.