Katalog

9 NİSAN 2001 PAZARTESJ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Akmati: İSDEMİR kanser saçıyor Kirlilik, anne karnında öldürüyor SÖZÇİZGİNİN Turhan Selçuk AKEVBODUR İSKENDERUN - IS- DEMİR ve çevresindeki sanayi tesislerinden kay- naklanan kirliliğin anne karnında ölüme de neden olduğu öne sürüldü. Ka- dın Hastalıklan ve Do- ğum Uzmanı Dr. Emel Akman, denetimsız sana- yinin yarattıgı kirlılığin anormal doğumlar, kan- ser, üst solunum rahatsız- lıklan yarattığına dikkat çekerek "Sanayi tesisle- rinden kaynaklanan kirü- Bk bölge insanmın yaşam ömrüflü de 5yıl kısahmış- ür" dedı. Bölge insanının yüzde 80-85'ınde kanser görül- düğünü öne süren Ak- man, şunlan söyledi: "Ckldi bir istatistiksd ça- hşma yapılmaması ve kansere yakalanma yaşı- nın emeklilik yaşına rast- laması doğru sonuçlann ortava çıkmasını engelli- yor. Kanserie ilgüi bir ça- hşma yapılmıyor. Bu da hastahidann yeterince or- taya çıkmasuıa yetmiyor. Ama yöre insanında rani- mağzı kanseri, meme kanseri, alerjik hastalık- lar, üst solunumyollan ra- hatsızlığı da vayguı boyut- ta. Yöredeki annekarnın- da ölümler, hamik anne- lerin ilk üç ayda yaşadığı düşükler ile anormal do- ğumlarda ülke ortalama- sının çok ûstünde. Yöre- deki insanlar da daha er- ken ölüyor. Hem bayanlar hem de erkekler, ülke or- talamasından beş yaş da- ha erken yaşamını yhiri- yorlar.'' Dr. Duran tkizler ise 1993-96 yıllan arasında tSDEMtR'de 11 bin 600 ışçıyı muayeneden geçır- diklerini ve sadece 45 kanser vakasına rastla- dıklannı söyledi. ALIŞTIK.. Hükümetler yüksek maliyet nedeniyle klinik çalışmalannda yeni arayışlar içine girdiler Sagbktakaınt döııeıııiSAADETUSLU Dünyanın pek çok ülkesinde hükü- metlerin sağlık politikalan arasına al- dığı "Kanrta dayah üp" kavramı, ül- kemızde de tarhşılmaya başladı. Bir tedavınin ya da teknığın en güçlü ka- nıta göre uygulanmasını temel alan sısteme, sağlık harcamalannı azalttı- ğı ıçın hükümetler de can sımidi gibi sanlmaya başladılar. Hollanda Leiden Üniversitesi Tıp Merkezı Endokrinoloji ve Metaboliz- ma Hastalıklan Bölümü'nden Prof. Socrates Papapoulos, klinik çalışma- • Hollanda Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıklan Bölümü'nden Prof. Socrates Papapoulos, klinik çalışmalardaki yeni yaklaşımın kanıta dayalı tıp olduğunu söyledi. Bir tedavinin ya da tekniğin en güçlü kanıta göre uygulanmasını temel alan sisteme, sağlık harcamalannı azalttığı için hükümetler de can simidi gibi sanlmaya başladılar. lardaki yeni yaklaşımın kanıta dayalı tıp olduğunu söyledi. Merck Sharp Dohme taranndan Istanbul'da düzen- lenen "Kanrta dayah tıp ve osteopo- roz" konulu konferans ıçın gelen Pa- papoulos, yaklaşımın ilk kez 1990'la- nn başında gündeme geldiğini söyle- di. Papapoulos, "Büyükçahşmalarda sonuçlar doğru iseflaçpiyasaya çıka- nhyor. bu çahşmalann sonuçlan bi- zhn için en iyi kanıt oiuyor. Bu kanrt- lar arasında en güçlü olanı buhıp ÇH karmak önemhV dedi. Prof. Papapoulos, kanıta dayalı tıp kavrammm hekimler taranndan orta- ya atıldığıru, ancak hükümetlenn can simidi gibi sanldığmı söyledi. Papapoulos, sistemın öneminı şöy- leanlattı: "Hükümetlersağhkhizmet- lerinde baş edilmesi güç matiyetierie karşı karşıyalar. Bu malrverkr gele- cekte de kaüanarak devam edecek. ÖzeUflde Türldye gibi gehşmekte olan ülkekrin genel sağhk sistemleri üze- rfaıde çok büyük bir baskı olacak. Ka- ratiar verUirken mutlaka en iyi kanıt- lar baz almmah Bu noktada kanıta dayah tıp devreve girecek. Herhangi bir test yapüacağında ya da alet alımı olacağında hükümet bunun en iyisi oiup oünadığını öğrenmek isteyecek. Kanıüar iyi olduğunda hem hasta, hem hekim hem de sistem fayda sağ- layacak." Kanıtlann güçlülüğünün ölçümü- nün hekimın elınde olduğunu da ifa- de eden Papapoulos, "Hekünler de- vamh Bteratürü taldp etmeükr. Hoi- landa'da 5 yüda bir, bir üst kurula ça- hşmalanmızı sunuyoruz. Beüi kriter- leri geçeroezsek uzmanhğunız bfle ip- tal edflebflü-" diye konuştu. okathlar Grup Laçinle eğlendi Ekonomikkrizingetirdiğiolumsuzş^rtiardanrjunalanToliathlatdüniBerin- de konser veren Grup Laçin sayesind* dertierinden biraz obun ıızaklaşOİar. Yerel bir radyoniın düzentediği konsere kaühm oldukça yüksek okiu. Özeffik- le Tokatlı geoç kızlar, Hüseyin Akbaş Spor Sakmu'nda düzentenen konserde Grup Laçin'in müziği eşfiğj&de doyasya eğjendiler. (Fotoğraf: AA) TARSUS, MALTEPE, RlZE, KOCAEÜ Trafik kazalan: 2 ölü, 17 yaralı Haber Merkezî - Yurdun çeşıtlı yerlerinde meydana gelen trafik kazalannda 2 kişi öldü, 17 kışi yaralandı.Devlet Bakanı Rüştü Kâznn Yücelen'ın Tarsus'daki ANAP kongresıne gidişi sırasında, 'Petek' mûnibüsü, kaza yaptı. Kazada, 12 kişı yaralandı. Istanbul Maltepe'de Adem Gülhan'ın kullandığı otomobil, aşın hız sonucu bariyerlere çarptı. Kazada Beykoz Üçe Emniyet Müdürlüğü'nde görevli polıs memuru Coşkun Kara öldü. Adem ve Ferhat Gülhan ise yaralandı. Rize'de Şaban Kayış yönetimindeki kamyonet, yol kenanndaki Tayibe ÇeHk'e çarparak ölümüne neden oldu. Kocaeli'nde aşın hız nedeniyle demiryoluna uçan bir otomobile, içındekı 3 yaralı çıkanldıktan 4 dakika sonra tren çarptı. 20 NİSAN 2001 SON GÛN Yabancı Dil'de başvurular başladı ANKARA (AA) - Üniversitelerin yabancı dil ile ilgilı bölümlerinde okumak isteyen adaylann, yanndan itibaren 20 Nisan Cuma gününe kadar 15 milyon lira başvuru ücretini yanrmalan gerekiyor. 2001-Yabancı Dil Smavı'na (YDS) başvurmak isteyen adaylann sadece, sınav ücretini yatırması yeterli olacak. YDS'ye başvurmak isteyen adaylann, 2001- Öğrenci Seçme Sınavı'na başvurmuş olması gerekiyor. Adaylar, 2001-YDS ücretini, Türkiye Iş Bankası şubelerinden herhangi binne yatırabilecekler. Adaylar, parayı yatırmak için bankadaki görevliye ÖSYM numaralanm büdırecekler ve yatırdıklan ücretin karşılığında dekont alacaklar. 2001- YDS, ÖSS'den bir hafta sonra 24 Haziran 2001 tarihinde gerçekleştirilecek. TAMALAR13 NİSAN'A KADAR YAPILACAK Eğitim ordusıma 3 bin öğretmen daha ANKARA (AA) - Milli Eği- tim Bakanhğı (MEB), öğret- men adaylannın atamasım önü- müzdeki hafta içinde yapacak. MEB, 3 bin kişilik kadro için başvuran 2 bin 474 adayın baş- vuru belgelerini inceliyor. în- celemelerin tamamlanmasınm ardından, öğret- men adaylannın ataması, 13 Nisan Cuma gününe ka- dar bilgisayar ku- rasıyla gerçekleşti- rilecek. Matematikbran- şı dışındaki branş- larda, başvuru bel- geleri eksik veya hatalı olmayan adaylann hepsi- nin ataması yapılacak. Ancak, Matematik branşında konten- jandan fazla başvuru olduğu için, adaylar Devlet Memurlu- ğu Sınavı (DMS) puanlanna göre sırayla atanacaklar. Öte yandan, Milli Eğitim Ba- • Milli Eğitim BakanhğL, gelecek öğretim yılı için atamak üzere Maliye Bakanhğı'ndan 30 bin kişilik öğretmen kadrosu istedi. kanlığı, gelecek öğretim yılı için atamak üzere Maliye Ba- kanlığı'ndan 30 bin kişilik öğ- retmenlik kadrosu istedi. Söz konusu kadro için baş- vurmak isteyen adaylann, Öğ- renci Seçme ve Yerleştirme Merkezi'nce (ÖSYM) Temmuz 200 l'de gerçekleş- tirilecek Kurumlar için Merkezi Ele- me Sınavı 'na katıl- malan gerekiyor. Smavm başvuru koşullanna ilişkin aynntılar OSYM'ceduyuru- lacak. Adaylar, sı- nava kendi alanla- nnda başvuracaklar. Sınav pu- anlan 100 üzerinden hesapla- nacak. Suıav sonuçlan 2 yıl süreyle geçerli olacak. Milli Eğitim Ba- kanlığı, ihtiyacı kadar adayı, sı- navdan aldüklan puan sırasına göre atayacak. Okuma-yazma kurslarına kadınlardan büyük ilgi Şanhurfanuı Viranşehir ilçesine bağh 31 köyde açüan okuma-yazma kurslarına kadınlar daha fazla ilgi gösteriyor. Kurslara 1118 kadın kaührken 1015 erkek dersleri taldp ediyor. Kaymakam İbrahim Balh, okuma yazma kursunu başanyla tamamlayanlan birer çeyrek altınla ödüllendireceklerini söyledL (Fotoğraf: AA) AYDEVLANMA EMRE KONGAR Tanzimatçılar, Cumhuriyetçiler ve Hortumcular Osmanlı-Türk siyasal değişme çizgisi, Osmanlı imparatorluğu sanayileşme devrimini kaçırdığı için, Batı'da kullanılan klasik modellere göre çözümle- nemez. örneğin ne Marksist ne de VVeberyen modeller tam anlamryla yeterlidir Osmanlı-Türk siyasal değiş- me ve gelişme çizgisinı anlayabilmemiz için. Osmanlı, sanayileşmeyi kaçırdığı ve sanayileş- menin sonucu olan işçi ve kentli nüfusu gelişmedi- ği için, değişme, laiklik ve demokrasi gibi çağdaş talepler yani insan haklan özlemleri, tabandan yu- kan doğru gelişememiş, tam tersine, kurtuluşu, ken- disinden üstün olan Batı'ya benzemekte arayan yö- netimin, tepeden gelen eylemleri olarak tarih ve top- lum sahnesine çıkmıştır. Tabii kafalan Batı'da kullanılan değişme model- lerine göre şartlanmış olan yazar ve düşünürler, her tepeden gelen değişme eğilirnini "sağcı ve faşist", her tabandan gelen hareketi de (değişmeye karşı tam bir softalık direnişleri olan Patrona Halil, Ka- bakçı Mustafa isyanlan ve 31 Mart ayaklanması da dahil) "solcu ve ilerici" diye görme yanlışına düş- müşlerdir. Tabii bir başka klasik yanlış, Ortodoks Marksist şemanın aynen Batı'da ofduğu gibi Osmanlı-Türk siyasal çizgisinde de geçerli olduğunu sanmak ve buna göre çözümlemeler yaparak, örneğin, Türki- ye'de güçlü, örgütlü ve devrimci bir işçi sınmnın var olduğunu öne süımektir. Dünün "devrimcüeri" olan bugünün "dönekle- ri", bu iki klasik yanlışın parantezınde yaşayan, bir yanlış uçtan öteki yanlış uca savrulmuş olan arka- daşlardır. Aslında Osmanlı-Türk siyasal ve toplumsal değiş- me çizgisi, kendine özgü niteiikler taşıdığı için, ben bu oluşumu irdelemek amacıyla 21. Yüzyılda Tür- kiye adlı kitabımda "Devletçi-Seçkinciler" ve "Gelenekçi-Liberaller" diye iki "geniş ve gevşek cephe" belirtemiş ve çözümlemelerimi bu çerçeve- de yapmıştım. Bugün burada, kısaca Tanzimatçılar, Cumhuri- yetçiler ve Hortumcular arasındakı belirgın fark- lara değinerek, Osmanlı-Türk siyasal değişme çiz- gisini, Batı ve demokrasi kavramlan ekseninde okurlanma aktarmaya çalışacağım. 1) Tanzimatçı Batıcıdır; Batı hayranıdır, onu tak- lit eder: Cumhuriyetçi Batılıdır; Batı'yı anlamıştır, onun gibi olabilmek için önce onun boyunduruğundan kurtulmak gerektığıni bilir. . Hortumcu paracıdır; ne Döğu'yu, ne Batı'yı, ne Kuzey'i, ne Güney'i bilir, sadece paraya tapar. 2) Tanzimatçı zorta, Sünni Müslümanlann dışın- daki din ve mezhep mensuplanna da tahammül et- meyi ve artık "gâvura gâvur demenin yasak ol- duğunu" öğrenmiştir. Cumhuriyetçi, ınsanlann din, dil, mezhep, ırk ve milliyet farkı olmaksızm siyasal ve hukuksal eşitlığe sahip olduklannı bilir. Hortumcu ideolojik sertleşmeden yanadır, çün- kü ancak "ideolojik düşmarHar aracılığıyla" pa- ra kazanacağını bilir. Bu nedenle de, en sert Kürt- çü, Türkçü, Islamcı, Laik, Atatürkçü, Padişahçı kim- likleriyle sürekli olarak insanlar arasınd'aki düşman- lıklan körükler ve ihanet şarkılan okur. 3) Tanzimatçı, kurtuluşu Batı'ya bağımlı olmak- ta ve Batı'nın siyasal ve hukuksal kurumlannı ithal etmekte görur. Cumhuriyetçi, kurtuluşu siyasal-ekonomik ba- ğımsızlıkta ve üretimin arttınlmasında görür. Hortumcu için kurtuluş "sürekli krizlerdedir", çünkü her kriz zamanında el değiştiren ve hortum- lanan para miktan artar. 4) Tanzimatçı için demokrasi katlanılması ge- reken bir fedakârlıktır. Cumhuriyetçi için demokrasi bir yaşam biçimi- dir. Hortumcu için demokrasi, çoğunluğun gözünü bağlamak ve güç kazanarak parayı hortumlamak için bir araçtır. Hemalde bu çözümlememde, Osmanlı-Türk si- yasal ve toplumsal değişme çizgisinin Tanzimat- çılıktan Cumhuriyetçiliğe, Cumhuriyetçilikten Hortumculuğa doğru evrimieştiğini aynca vurgu- lamaya gerek yok. Meraklısı için "Hortumculuk" aşamasının evre- lerini de belirteyim: 1950-1960 hazırlık dönemi. 1965-1980 geçiş dönemi. 1983ten günümüze egemenlik dönemi. wnww.kongar.org ?nnı Bugün depremin - •• •• gunu Profesyonel lonüllülerimiz hâlâ depremzedelerin vanında!, Ocak 2001'de Van'ın ÇaMıran Hçesinde hizmete giren Çağdaş Çocuk Merkezi için; • OnbinJerca, okunabffir, çocuk - gencH( ve halk için yararlı kitaba • Çaldıranlı çocukJanmız için boya, reslm defterl, kırtasiye, ders araclan, harttalar, posterter vb' ye • Gitar, saz, mandolin, org, ftût gibi mûzlk atetterine... gereksinimimiz var. Oradaki çocuk ve gencterimizin de. sidnkiler kadar şanslı olmalannı isternez misiniz? 0212) 2*2 İ7 27 - 212 M 01 (1« gOnlari tatf 10 0O/17 00 ı m ı )