Katalog

20 NİSAN 2001 CUMA CUMHURİYET EKONOMİ / SAYFA ekonomi << cumhuriyet.com.tr 13 FB, faizleri duşurdu • VVASHINGTON (AA) - Amerikan Merkez Bankası (FED) kısa vadeli faiz oranlannı yüzde 0.5 (yanm) puan düşürdü. FED'in dün beklenmeyen bir şekilde verdiği karar sonucunda, bankalar arası gecelik borçlanma faizi yüzde 4.5'e, reeskont faiz oranı da yüzde 4'e indirildi. FED'in açıklamasında, faiz oranlannın düşürülmesi ABD borsalannda doping etkisi yaptı. Teknoloji hisselerinin yoğun olarak işlem gördüğü Nasdaq, bu ay ilk kez 2000 puanın üstüne çıktı. İşsizlik sigortası şarf • tSTANBUL(AA)- Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Iktisat Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Zehra Kasnakoğlu, işsizlik oranının yüksek ve kamu kaynaklannın sınırlı olduğu Türkiye'de, işsizlik sigortası sisteminin getireceğı mali yüklere rağmen kaçınılmaz olduğunu söyledi. "Araştırma Zirvesi2001"ekatılan Prof. Dr. Kasnakoğlu, hükümetlerin gelir dağıhmı sonınunu çözemediğini söyledi. Seramikçiler TÜYAP'ta buluştu • Ekonomi Servisi - Seramik & Banyo ve MUDER (Mobilya Özel Bölümü) 2001 Fuan, 138 firmanın katılımı ile Beylikdüzü'ndeki TÜYAP Sergi Salonu'nda başladı. 17- 22Nısan2001 tanhleri arasında gerçekleşecek fuann açılışını yapan Dış Ticaret Müsteşan Kürşat Tüzmen, seramik sektörünü, Türkiye'nin taşını topragım yüksek katmadeğerle satabileceği, ülke ekonomısine net katkı sağlayabileceği bir sektör olarak tarif etti. Garanti'de Ferit Şahenk dönemi • Ekonomi Servisi - Garanti Bankası'nda, Ayhan Şahenk'in vefatıyla boşalan Yönetim Kurulu Başkanlığı'na. oğlu Ferit Faik Şahenk getirildi. Garanti Bankası'ndan iMKB'ye gönderilen açıklamada, Ayhan Şahenk'in ölümü ile boşalan banka yönetim kurulu üyeliğıne de Sincar Toker'ın atandığı bildirildi. Düzeltme 'Pınar krizden etkilenmedi' Cumhuriyet'ın 18 Ni- san Çarşamba günkü "Üretim Durma Nokta- sında" başlıkh haberin- de, gıda sektöründe yer alan Pınar Gıda Gru- bu'nun krizden etkilene- rek ciddi sıkıntılar yaşa- dığı ve el değiştireceği ifadesi yer almıştır. Ya- şar Holding şirketlerin- den Puıar Gıda'dan yapı- lan bir açıklamayla, "yurtiçi ve yurtdışında yaünmlan olan şirketin kâruhğııun yüksek oldu- ğu ve el değiştirmesinin söz konusu olmadığı" bil- dirilmiştir. Düzeltir, özür dileriz. Tek Gıda-İş, TekePi özelleştinne kapsamma alan ÖYK karannın iptalini istedi Tütüııde yabancı tekelBANU SALMAN ANKARA - Tek Gıda-Iş Sendikası, Te- kel'in özelleştirme kapsamma alınması- na ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) karannın ıptali istemiyle idare mahkemesine başvurdu. Dava dilekçesinde. ana hedefleri, geliş- mekte olan ülke pazarlarını ele geçirmek olan çokuluslu yabancı sermayenin en yaygın olduğu sektörlerin başında siga- ra ve içkinin yer aldığına dikkat çekildi. Dilekçede. "Bu şartlar alnnda Tekel'in özelleştirilmesi sonucunda piyasamn ya- bancı tekellerin kontrolü altına girmesi olacak, Tekel'in işletme hak- • Dava dilekçesinde, ana hedefleri, gelişmekte olan ülke pazarlannı ele geçirmek olan çokuluslu yabancı sermayenin en yaygın olduğu sektörlerin başmda sigara ve içkinin yer aldığına dikkat çekildi. larmın ya da işletme birimlerinin çeşitü yöntemlerle özelleştirilmesi aşamasında abcı olarak ortaya çıkan kuruluşlar ya- bancı sermayenin temsikileri olacaknr" uyansı yapıldı. 40 bin kişi işinden olacak Özelleştirmenin yabancılaştırmaya dö- nüşmesi olasılığına karşı yasal bir yü- kümlülük olmasına karşın ÖYK karann- da hiçbir ilke ve esasa yer verilmemesi ip- tal gerekçelerinden biri olarak yer aldı. Tek Gıda-lş'in dava dilekçesinde, Te- kel" in özelleştirme kapsam ve programı- na alınmasının kamu yaran açısından uy- gun olmadığı, Tekel'in özelleştirilmesi sonucu 40 bine yakın işçi ve memurun işınden olacağı belirtildi. Tekel'in mülkiyet satışı dışında özel- leştirilmesinin de faaliyet alanı nedeniy- BirinciTBMM binasının restorasyonu için ABD'ü Phihp Morris şirketinin sponsor olmasına tepküer artıyor. ANAP tstanbul Millervekili Bülent Akarcah, eski TBMM binaa için bir yabana sigara firmasından para ahıunasuıı "utanç veridvegunır lana"diye tanımladı. Sigara parasıyla TBMM binası ÖZLEMYÜZAK "Tiitün baryalan yakmaya son" sloga- nını ön plana çıkararak Tekel'in tekelini kaldırmaya ve tütün ithalatını serbestleş- tirmeye yönelik maddelerin yer aldığı Tütün YasaTasansı'na son şekli verilme- ye çalışılırken başta yabancı sigara şir- ketlerinin hükümet ve TBMM üzerinde- ki yoğun lobicilik faaliyetleri de giderek hızkazanmaya başladı. Son olarak Birin- ci Türkiye Büyük Mıllet Meclisi'nin res- torasyonu içın ABD'li Philip Morris fir- masının sponsor olması büyük tepki top- ladı. Philip Morris tarafından 500 bin dolar karşıhğmda restore edilen ve bugün açı- hş töreni yapılacak olan eski TBMM bi- nası için bir yabancı-sigara firmasından para alınmasını "ntanç verid ve gurur kmcT diye tanımlayan ANAP Istanbul Millervekili Bülent Akarcah, başta TBMM Başkanı Ömer İzgi olmak üze- re bütün siyasi partılerin grup başkan ve- killerine ve Kültür Bakanı'na mektup göndererek konuya dikkat çektiğini söy- ledi. Akarcah, Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk'ün kurduğu eski TBMM töna- suun restorasyonu için para butemayacak durumda değü. Bu olay Philip Morris fir- maamn çok süısice bir şekflde kendi ç> kariarı doğrulrusunda hareket etmesL Buna alet olunması ise gerçekten utanç vericT diye konuştu. 'Atatürk'ûnMechsP Sigara ve Sağhk Ulusal Komitesi de aynı konu ile ilgili şikâyetini bir duyuru ile dile getirdi. Duyuruda "Sigara satıa- larmı kendDerine sorumhı endüstri tem- sadsigörüntüsüsaönalabihTiekicinrünı dünyada değişik kültür etkmlflderi dü- zünİemeye çabşüldan i>i bitinmektedir. Tüıidye'de 500bin tütün uretidsi varken ve hJtünk ilgfli düzenlenıeler yapıhrken Atatürk'ün Meclisi'nin \abancı sigara fırmalan tarafindan restore edilmesine inanmaktagüçlükçekihnektedir r ' sözle- ri yer aldı. Sigara ve Sağlık Ulusal Komite- si'nin bir önceki dönem başkam Prof. Dr. Elif D a p da konunun farklı bir bo- yutuna dikkat çekti. Dünya Sağlık Ör- günVnün 2 seneden beri Tütün Kont- rolü Çerçeve Anlaşması'nın üzerinde çahştığını anımsatan Dağlı, yabancı sigara devlerinin yoğun baskısı ile Türkiye'nin bu anlaşmaya çekince ko- yan ülkeler arasında yer almayı sür- dürdüğünü kaydetti. Çerçeve anlaşması ile amaçlananın - üretimi durdurmak değil. dünyada artan sigara tüketimi artışıru durdurmak. An- laşma kapsamında sigara reklamlanmn durdurulması ve kaçakçılığın engellen- mesi yer alıyor. le mülkiyetin devri sonucunu doğuraca- ğı ve bunun da geri dönüşü olanaksız du- rumlar ortaya çıkarabileceği gerekçesiy- le ÖYK karanna ilişkin yürütmeyi dur- durma istenen dilekçede, ÖYK karannın Özelleştirme Yasası'nın ana ilke ve esas- larına aykın olduğu ortaya konuldu. ÖYK'nin ülke ekonomisinin koşulla- n, Özelleştinne Yasası'nın ilkeleri, kuru- luşun ve sektörün genel niteliklerini ön- gören bir özelleştirme yöntemi belirle- mediği, yetki aşımına gittiği anlatılan di- lekçede, Türkiye sigara pazannda yüzde 70'le Tekel, yüzde 23'le Philip Morris ve yüzde 7'yle JTI olmak üzere 3 tekelin hâkhniyeti bulunduğuna dikkat çekildi. TELEKOM'UN SATIŞI Zirvede uzlaşma arayışı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz ile Devlet Bakanı Yüksel Yalova arasında Türk Te- lekom'un özelleştirilmesi konusunda ya- şanan uzlaşmazlık, Başbakanlık'ta dü- zenlenen zirvede ele alındı. Öksüz, Telekom'un özelleştirümesi ile ilgili Hazine'de hazırlanan tasanya ken- dilerinin çağnhnaması nedeniyle sitem etti. Yalova, özelleştirme için anayasade- ğişikliğine gerek olmadığını savunarak "Anayasanın başlangıç kısmı nasıl değiş- tirflecek" diye konuştu. Devlet Bakanı Kemal Derviş ise bu konuda saatlerin önemli olduğunu belirterek Telekom ko- nusunda hızlı davra- nıhnasını istedi. Ko- ahsyon ortağı parti li- derlen ve Başbakan Yardımcısı Hüsamet- tinOzkan'ın katılımıyla önceki gün Baş- bakanlık'ta gerçekleştirilen zirvede ko- nuşan Bakan Yalova, altın hisse yöntemi- nin kullamlabileceğini savundu. Yabancı ortağa Telekom'un en fazla yüze 49'unun satışuun gerçekleşeceğini, yüzde 5'in çalışanlara, yüzde 46 hisse- nin ise halka satılacağmı anlatan Yalova, anayasal değişiklik yapıhnası konusun- da da karşı çıktı. Tartışmalann ardından Hazine, 1ÖB ve Ulaştırma Bakanlığı bü- rokratlannın bir araya gelerek hukuki so- runu gidermeleri ve tasannın pazartesi günü yapılacak Bakanlar Kurulu'na ye- tiştirilmesı kararlaştınldı. Ücretler giderek eriyor, sefalet büyüyor FATMAKOŞAR Art arda gelen akaryakıt zam- lan ekmekten taksi ücretine, te- lefondan şeker fiyatlanna, elekt- riğe kadar her ürünün fiyatında astronomik artışlara neden olur- ken sıfır zammın dayatıldığı iş- çi ve son olarak 2.5 oranında üc- ret artışı alan memur sefalete mahkûm ediliyor. Akaryakıtta yaşanan fıyat artışlarının piyasa- da en lüksten en temel ihtiyaç maddelerine kadar her ürüne zam getirmesi dar ve sabit gelir- lilerin bütçesini ortalama yüzde 60 oranında eritti. Memur: Ortalama aylık 180 milyon liraya geçinmeye çalışan kamudaki memurun ücretine geçen ay yüzde 2.5 oranında zam yapıldı. Memur maaşlan alım gücü açısından yüzde 60 gerüerken verilen ücret artışı 4- 5 milyon lira olarak yansıdı. Ya- ni memurun daha önce 180 mil- yon liraya aldığı ürün sepe- tini şu anda alabihnesi için ortalama 100 milyon lira daha fazla harcaması ge- rekirken maaş artışı bu far- kı karşılamaktan çok uzak kaldı. Son zamlann ar- dından memur maaşlan ortalama 80 milyon liraya düştü. İşçi: Toplu iş sözleşmeleri sürdürülen ve hükümetin sıfır zam önerisini getirdiği kamu iş- çisi 2000 yılı için ortalama 470 milyon, bu yü da 520 milyon lira ahrken fıyat artışlan söz konusu kesimin de bütçe- sinde büyük delikler açtı. Ücretlerin çok düşük kaldı- ğı Türkiye'de dalgalı kur sis- temine geçilmesinin ardın- dan gelen zam yağmuru işçi üc- retlerinin de en az yansını aldı götürdü. Kamu işçileri, öngörül- düğü gibi ücret artışı alamama- lan halinde yan maaşla geçin- mek zorunda kalacaklar. Bu arada brüt 139 milyon 950 bin, 102 milyon 369 bin lira ay- lık gelir elde eden asgari ücret- liler de tam anlamıyla sefalete düştü. Sendikalar, şubat ayından bu yana süren zamlann dıkkate alınmasını ve asgari ücretin ye- niden belirlenmesinı talep eder- ken hükümet ile özel sektörün ileri gelenleri milyonlarca çalı- şanın yoksulluk sınınnın çok al- tında kalan ücretle geçinmeye çalıştığını göz ardı ediyor. Bilişim şirketleri ağırlıkta îşten çıkarma nisanda arttı Ekonomi Servisi - Dünya çapına ya- yılan ekonomik durgunluk her geçen gün büyük bir şirketin binlerle ölçülen personel azaltımına yol açıyor. Özel- likle teknoloji ve bilgisayar sektöründe yoğunlaşan işten çıkarmalardan her sektör az ço|c etkileniyor. Özellikle nisan ayında hemen her gün birkaç tane şirket, değişen sayılarda iş- ten çıkarma yapacağını kamuoyuna du- yurdu. MSNBC haber portalı, nisan ayında resmen açıklanan bu işten çı- karma duyurulanrun bir dökümünü ha- zırladı. Kronolojik olarak nisan ayında düne kadar işten çıkarma açıldayan şirketler ve çıkanlacaklann sayılan şöyle: 18 Nisan Hewlett-Packard - 3 bin kişi Interfor - 500 kişi Wesco - 250 kişi Tellabs - 550 kişi iVillage - 30 kişi Cammell Laird - 300 kişi 17 Nisan Data 1/0 -Işgücünün yüzde 20'si Texas Instruments - 2 bin 500 kişi Eastman Kodak - 3 bin 500 kişi ADP - kesinleşmedi Timken- 1500 kişi Nampak - 600 kişi Janus - 45 kişi Philips Elektronik - 7 bin kişi Millpore - 400 kişi Consorcio G Grupo Dina - 202 kişi 16 Nisan Cısco - 8 bin 500 kişi Comair - 200 kişi Eaton Corp. - 600 kişi 12 Nisan 24/7 Media-100 kişi Dow Jones & Company - 202 kişi Avaya - en fazla 220 kişi Broadbase: Işgücünün yüzde 35'i Amentrade: Personelınin yüzde 14'ü Breakaway - 200 kişi New York Times - kesinleşmedi 11 Nisan PSINet. Enaz 125 kişi (Geçen ay 4 bin kişi çıkarmıştı) Kozmo.com - 1,100 kişi Yahoo- 420 kişi TenFold-500 kişi LTV-900 kişi PricewaterhouseCoopers 1000 kişiye kadar Fairfield'Resorts - 370 kişi Avanex - 350 kişi Borders - 70 kişi Pumatech - 65 kişi Putnam - 256 kişi 10 Nisan Cntkal Path - 450 kişi Vault.com - 25 kişi TheGlobe.com - 59 kişi Motorola - 3 bin 200 kişi Marconi PLC - 3 bin kişi Chadwick-s of Boston - 300 kişi ANTEC Corp. - 400 kişi NBCi - 300 kişiye kadar 9 Nisan Guide-138 kişi NEC Corp. - 700 kişi 6 Nisan Enron - 250 kişi 5 Nisan Credit Suisse First Boston - 350 kişi BMC Sofbvare - 440 kişi TıVo - 80 kişi Winstar Com. 2 bin kişi AARâPOLtTtKALARININBEÜRLENMESlKONUSUNDA YASADA TUTARSIZLIKVAR Merkez Bankası'na dış denetim ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Plan ve Bütçe Komis- yonu'nda önceki gün kabul edilen Merkez Bankası yasa tasarısında. Merkez Banka- sı'nın para politikası stratejisi çerçevesinde hükümetle bır- likte enflasyon hedefini belir- leyeceği ifadesi, "Banka hü- kümetle birtikte enflasyon he- defini tespit eder. Buna uyıım- hı olarak para politikasını be- Hrler" olarak değiştirildi. Ancak, Para Politikası Ku- rulu'nun yetkılerinde, bu deği- şikliğe göre düzenleme yapıl- • Merkez Bankası 'nın hesaplannın bağımsız dış denetim kuruluşlanna denetlettirilmesine ilişkin hüküm itirazlara karşın tasandan çıkanlmadı. madığı için "Para politikası stratejisi çerçevesinde hükü- metle birlikte enflasyon hedefinin belirlenme- si" hükmü kaldı. Böylece uygula- mada karmaşaya ne- den olabilecek tasan- nın kendi içinde tutarsız- lık oluştu. Hiçbir makam ve mercinin Merkez Bankası'na talimat veremeyeceğine ilişkin hüküm tasandan çıkanlırken TBMM'nin dışlanmasına yö- nelik tepkiler üzerine, Mer- kez Bankası'nın yılda 2 kez Plan ve Bütçe Ko- misyonu'nu bilgilendir- mesi öngörüldü. Ancak, Merkez Banka- sı'nın hesaplannın bağım- sız dış denetim kuruluşlanna denetlettirilmesine ilişkin hü- küm itirazlara karşın tasandan Kemal Derviş'e atılan golEkonomi Servisi- Devlet Bakanı Kemal Der- viş'ın öncelikli yasalar Iistesinde yer alan ve Merkez Bankası'nın yetkilerini artörarak para basma dönemine son vermeyi amaçlayan yasa tasansı tartışmalara neden oldu. Ilk tartışmasım çiftçi borçlanmn ertelenme- siyle ilgili olarak MHP'li Tanm Bakanı Hüsaü Yosuf Gökalp'le yapan Derviş, "ilk golö" ise Merkez Bankası Yasası'nda değişiklik tasansıy- la ilgili çahşmalarda yedi. Komisyonda tasandaki "tam bağunsızhk" cümlesi çıkanlırken bankannı para politikasını hükümetle büiikte beurlemesine yönelik deği- şiklik yapıldı. "Hiçbir makam vemercinin Mer- kez Bankası'na talimat veremeyeceğT cümlesi tartışmalara neden olarak oybirüği ile tasandan çıkanldı. Yapılan değişiklikle, bankanm hükü- metle ih'şkisini, doğrudan başbakan aracıhğıy- la değil, başbakanın görevlendireceği bir bakan aracılığıyla yürütülmesine de olanak sağlandı. çıkanLmadı. Hazine'ye kısa vadeli avans- la kamu kurumlanna kredi ve- rilmesi uygulamalan kaldınl- dı. Eklenen geçici maddeyle şimdiye kadar avans hesabın- da biriken tutarlann Hazine ile Merkez Bankası arasında be- lirlenecek esaslara göre, kamu bankalanna verilen kredilerin de verildikleri koşullarda ödenmek üzere tasfiye edil- mesi düzenlendi. Batık bankalar Tasanyla Merkez Banka- sı'nm devlet iç borçlanma se- netlerini birincil piyasada sa- tın alması yasaklanıyor. An- cak yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay süreyle Merkez Bankası'nın Hazi- ne'nin satacağı borçlanma araçlannı binncil piyasada sa- tın almasına olanak sağlandı. Bu düzenlemenin batık ban- kalar için yapılacak borçlan- malara yönelik olduğu belir- tildi. Tasanyla Merkez Banka- sı 'nın temel amacı "fiyatistik- ran > 'yla sınırlandınldı. Prof, Dr. Zeyyat Hatiboğlu Gerçekçi bir anallzle EKONOMİmlzi irdellyor. Türkiye ekonomisinin hiçbir şekilde anlaşdmadığını ve yapılan bütün yorumlann gerçekleri yansıtmadıgını kanıtladıktan şonra, ekonomi bilimi literatüründe hiç bilinmeyen bir analizle ekonomiyi irdeliyor ve bunun düzlüğe çıkarüması için herkesten farklı önerileri yenı yayınlanan 4 kitabında ortaya koyuyor. 1 - TÜRKİYE'DE MİLÜ GEÜR ARTTŞININ SIRADIŞI BİR ANAUZİ 3 Mly 2- TÜRKİYE EKONOMİSİNDE GÖZDEN KAÇAN DOĞRULAR ve HERKESİN İNANDIĞIYANUŞLAR 2 Mly 3- A SHORT HISTORY AND STRUCTURE OF THE TURKISH ECONOMY 4 Mly 4- CONVENTIONALANDUNCONVEfyrnONAL ECONOMIC ANALYSES (REVISED EDmON) 4 Mly Prof. Dr. HATİBOĞLU'nun DİĞER KİTAPLARI 121- Orta Düzeyde Makroiktisat II 2 Milyon 122- Uludararası Iktisada Girif 2 Mılyon ; 23- Orta Düzeyde Uluslarva» Iktisat 4 Milyon 124- Özet Ekonomik Doktrinter ve SiiL 3 Milyon ;25-OzetGeHfmelMisadı 3 Milyon i 26- An Unconventional Theory Of Economk Growtti 2Mılyon İŞLETME KİTAPLARI 5- Ozet Yönetim ve Organizasyon 6-Özet Pazariama 3 Milyon 3 Milyon 7- Tekdüzen Yöntemlyte Temel Muhasebe 5 Milyon 8- Orta Dûzey* Yönetim Muhasebesi 5 Milyon 9- Özet Ifletme Rnanjı \ 0- Özet Yönetim ve Maliyet Muh. 11 - Temei Maliyet Muhasebesi 12 Özet Isjetme Politikası 13- Orta Düzeyde Ijtetme Flnansı 14- Üretim Yonetimive Yöneytem Arasbrmasına Girtj 3 Milyon 4 Milyon 4 Milyon 3Miyon IKT SAT K TAPLAR 15- Temel Iktisat l6-MikroiktisadaGiri$ 17- Orta Düzeyde Mikroiktisat 18- Orta Düzeyde Mikroiktisat II 19-MakroöctisadaGiriş 20 Orta Düzeyde Makrolktbat 3Mayon •••5 Milyon 3Mryon 5M8yon 2 Milyon 3MNyon 5 Milyon TÜRKİYE EKONOMISI KİTAPLARI j 27- Iktisatçdar Neyi Bilmiyor İ 23- Iktisat Bilimi ve Türkiye GerçeMeri 129- Özet Türkiye Iktisadı j 30- Bir Iktuatçının Mesru Mûdafaası İ 31- Herkesten Farklı Neler Söylüyorum ! 32 An Abstract Of The Book EntitJed İ Conventional and Unconventtonal ! Anaryses 2 Milyon İ 33-What 1$ The Unconventional ! Analysis Of Grovvth 2 Mıtyon Türkiye'nin bu asrın ortalarında dunyanın en fakir ulkeleri arasına girmesini nası! önleyecegiz? BİLİNMEYEN ÖNERİLER! PROF. DR. ZEYYAT HATÎBOĞLU'nun haftahk ekonomik yonunlan INTERNET'de. Aynca Türkiye ekonotnisine dair sorular sonın; anında cevap versin; .ekonomikforum.com Genel Dağıtım : LEBİB YALKIN YAYIMLARI Tel: (0212) 282 39 00 Fax. (0212) 278 90 64 e-mail: [email protected] A