Katalog

>AL1 CUMHURJYET SAYFA HABERLER İÇANAKKALE AA) - Enerji ve Tabii Caynaklar Bakanı rumhur Ersümer, rürkiye'nin enerji konusunda çağdaş atıhmlar yapacak yeni projeler hazırladığuu, bu projeler kapsammda, 'Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu' oluşturulacağını bildirdi. Çanakkale'de bayramlaşma ziyaretleri sırasmda gazetecilerin sorulannı yanıtlayan Ersümer, doğudan batıya Türkiye'nin 57 iline doğalgaz götürülmesi amacıyla 30 milyar dolarlık bir projeyi de hayata geçırmeye yönelik çalışmalann sürdürüldüğünü belirtti. Şahin: Derviş'i MrgömteNM • BtGA(AA)- Çanakkale'nin Biga üçesinde vatandaşlarla bayramlaşan Doğru Yol Partisi (DYP) Genel Başkan Yardımcısı Nevfel Şahin, ekonomiden sorumlu Devlet Bakanhğı'na atanan Kemal Dervış'ın, IMF tarafından göndarildiğıni iddia e*lK îjtihin. hükvffnettn vataridaşlara bayram müjdesı vermek ıçm alacağı en doğru karann istifa olduğunu söyledi. Karam tekliyoruz 1 • ANKARA (AA)- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan, Anayasa Mahkemesi'nin 4447 sayıh Sosyal Güvenlik Yasası'nda ıptal ettiği kademeli geçişe ıhşkin yeni düzenlemenin yapılabilmesi için yüksek mahkemenin gerekçeli karannı beklediklerini bildirdi. Okuyan, Anayasa Mahkemesi tarafından tanınan 6 aylık sürede, mahkemenin hassasıyeti doğrultusunda yeni bir geçış düzenlemesinin yapılacağmı da söyledi. • ANTALYA(AA)- tstihdamın en yoğun olduğu sektörlerin başında yer alan turizmde, sezonun yaklaşmasıyla birlikte, başta oteller ve seyahat acenteleri personel alımına başladılar. Antalya yöresindeki turistik işletmeler, özellikle pazar günleri ulusal \eyerel gazetelere ilanlar vererek nitelikli elemanlar bulmaya çahşıyor. • İstanbul Haber Servisi-THY'nin çıkardığı ve son yülardaki tiraj ortalaması llObine ulaşan Skylife dergisi, 40"m üzerinde ülkeye ulaşabüir olması nedeniyle dünya markası halıne geldi. Derginin yazıişleri müdürü Engin Öktener, Skylife'ın düzenli olarak 19 yıldır hayatını sürdüren tek magazin dergisi olduğunu söyledi. Türkiye'de de Brezilya gibi önce özellikle dışalımdapatlama oldu, ardından cari açık arttı Brezüya cüzisigjbi Batı temkinli BANUSALMAN ANKARA - Türkiye, IMF programırun uygulandığı Bre- zilya'yla aynı sûrece itildi. Tür- kiye'de de Brezilya gibi önce tûketim, özellikle dışalımda patlama oldu, ardından cari açık arttı. îki ülke de yabancı sermaye girişine dayalı prog- ram sonucundakrize girdi. Ya- bancı sermayenin kaçışıyla darboğaza gıren iki ülke de IMF'li program sûrecinde çok sayıda bankaya el koymak zo- rundakalırken kamu bankala- nnda büyük sorunlar ortaya çıktı. Türkiye Bankalar Birliği'nin yayımladığı Petin Ataman Er- dönmez'in araştırması, Brezil- • Türkiye Bankalar Birliği'nin yayımladığı Pelin Ataman Erdönmez'in araştırması, Brezilya'dayaşanan tarihin Türkiye'de yinelendiğini gösteriyor. Yabancı sermayenin kacışıyla darboğaza giren iki ülke de IMF'li program sûrecinde çok sayıdabankaya el koymak zorunda kalırken kamubankalannda büyük sorunlar ortaya çıktı. ya'da yaşanan tarihin Türki- ye'de yinelendiğini gösteriyor. Türkiye'debankacûıksektörün- de yaşanan çıkmaz, ''Brezil- ya'da Banka Yeniden Yapdan- dırmastve Kamu Bankalannın ÖzefteştirilmesT başlıklı araş- tırma baz almarakBrezilya'yla karşüaştmldığında şu çarpıcı sonuçlar ortaya çıkıyor. • Brezilya'da yüksek enflas- yon ortamındakamuve ticaret bankalannın sayısı ile şubeler- deönemliartışlaroldu. 1974'te 81 olan özel banka sayısu 1997'ye gelindığinde 220'ye ulaştı. Yine 1970 yüında 5 bin 576 olan şube sayısı. 8 bin 902'ye çıktı. Bankalann enf- lasyonist ortamda elde ettikle- ri yüksek getmler birçok gru- bu banka sahibi olmaya itti. Türkiye'de de kronik yüksek enflasyon dönemındebanka sa- yılan hızla artarken sondönem- de hükümetlerın ticaret banka- lanna izrn vermemeleri sonu- cunda yatınm bankalannın sa- yısında artışlar oldu. 1980 yı- lındatoplambanka sayısı, yatı- nm bankalan ileyabancıbanka- lar da dahil 30 iken 2000 yılın- da82'yeulaştı. Şube sayısıda7 bin 776'ya çıktı. • Brezilya'da, kamu kâğıtla- nnın enflasyona endekslenme- si yöntemlerinin iyice gelişme- si mali sistemin modemleşme- sini sağlamakla birlikte, bu sü- reçte kamu ve özel bankalann verdikleririsklikredüerinoranı büyük ölçüde arttı. 1994 yüın- dauygulamaya konulanprogra- mın başanya ulaşması, reel üc- retlerin artmasma ve tüketici kredilerinebüyüktaleplerinya- şanmasına neden oldu. Artan kreditalebibankalannkısa dö- IMF PROGRAMI Özelbanka sayısında azalma olduANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Brezilya'da uygulanan IMF programı sonucunda 1995-1998 yûTannda yerli sermayeli özel banka sayısı 144'ten 108'e, kamu bankalan sayısı 30'dan 24'e düşerken toplam banka sayısı da 265'ten 233'e indi. Bu süreçte, bankalardaki çalışan sayısı 704binden 636bine düştü. Türkiye'de de programsûrecinde9bankayaelkonulma- sıyla devletin elindeki bank banka sayısı 12'ye çıktı. Bu bankalardan 4 tanesi Sü- merbank çatısı altında tasfıye olurken 2 yatınmbankası dakapatıldı. Çahşaniar zor durumda Kamubankalanndave fona devredilen bankalarda önccükle emeklingi gelenler tasfiye edilirken özel bankalar da dahil edildiğındebinlercebankacımnişini kay- betmesi bekleniyor. Bankalar Birliği'nin yayımladığı araş- tırmayagöre, acilgeliregereksinimi olan bankalannrisklikişive kurumlara kredi vermeleri sonucunda Brezilya'da istik- rar programı uygulandığı dönemde özel bankalanndonukalacaklanbüyük oran- da arttı. Bankalara tasfiye özellikle özelbankalann kamu banka- lanndanaldıklankredilen ödeyememele- ri nedeniyle kamu bankalan da büyük güçlüğe düştü. Böylece programınuygu- lanmayabaşladığı 1994 yılından 1997'ye kadardevlet 43 bankaya elkoydu. Brezil- ya Merkez Bankası, Temmuz 1994-Ara- lık 1996 arasında 25 özel bankayı ve bir kamubankasınıtasfiyeetmekzorundaka- lırken 4 kamu bankasını da yeniden ser- mayelendırme programına aldı. Araştırmada Brezilya'nm uyguladığı yeniden sermayelendirme yöntemi; zara- n 12 milyar dolan aşan Banco do Brasil örneğiyle şöyle ortaya konuldu: "3.9müvardotarMerkezBankasTndan, 2.9 milyar dolar kamu şjrketierinden ve \2 milyardolarbankaıunemekliflk fonla- nndan aktanm yapıku." 12 batik banka Türkiye'de,pTogramınuygulandığı yak- laşık 1.5yıllıksüreçsonundadevlet 12ba- tıkbankanın sahibi olmak zorunda kalır- ken2yatınmbankasınıkapattı. 12banka- dan 5'i Sümerbank çatısı altında birleşti- rilerek tasfiye sürecine sokuldu. Bu süreçte 6.1 milyar dolarlık kaynak (artması bekleniyor) Hazine'den BD- DK' ye, bubankalar içinborç olarakakta- nldı. Merkez Bankası'ndan da fondaki ban- kalara aktanm yapümasının yolu açıldı. Bu bankalann devlete yüklediği zarann ise 12 milyar dolan da aştığı belirtiliyor. Fransa'da kurban kesiminiprotesto PARİS(AA) -Fransa"nın başkentiParis'te dün havvan haklansa\unuculankurban kesimini prötesto ettiVer. EyVemçüer, kukla koyunlan temsffîotarakkestikr. Öteyandaa,kurbanke- stmhünFransa da>asaklanmadığu ancak hü- kümeün Müslümanlan kurban kesraemeye davetettiçve birçokMüslümanınkurtmnkes- ımktenN-azgecti^belirtiWlYetkuiler,Paris'te- ki Mantes-la-Joüe'ye dûn sabah kurban ke»- meyegetenMüslümanlannher zamankinden azolduğunu.güneydekiMarâlya kentradede geçensenekesüenkoyonsayısınaoranlabu yû yüzde 30 oranında azalma olduğunu brfirti- yortar. Kesilecek koyunlann nereden gekfi^- ncüişkinbelgekrinçoksıkışekildeiııcetendi- ^vegeknherko>"un>üklükaroyDndakihay- vanlann \-eteriner kontrolünden geçtiği W*- rödi.(Fotograf: REUTERS) nemde enflasyon geürlerinden ugradıklan zararlan tazmin et- melerini sağlamışsa da, uzun dönemde bankacûık sistemi için zorluklar yarattı. Brezilya parasının güçlenmesi ve güm- rük vergilerinde kademeli ola- rak düşüşün yaşanması nede- niyle iç tüketim daha çok ithal mallara yöneldi, bu da cari açı- ğıarthrdı. 1994 Meksika krizi sonucu Brezüya'dan önemli miktardayabancı sermaye çıkı- şı oldu. Esnek kur sisteminde yabancı sermaye girişinintersi- ne dönmesi, ülke parasının de- ğer kaybetmesine, ardından fi- yatlannartmasınave bankacılık sisteminın aktif ve pasifuün re- el değerinin düşmesine neden olmaktadır. • Türkiye'de ise, fa- izlerin2000yüındaaşı- n düşüşüyle piyasaya çıkanpara tüketime ve ithalmallara yönelince beklenmeyen ölçüde cariaçıkoluştu. Bunun ardından 7 milyar do- larlık yabancı paranın çıktığı 22Kasunbuna- lımıyla faizler yeniden yükselirken Brezil- ya'daki gibiekonomide yaşanan büyük ölçekli darahna2000yılı sonu- na doğrukendısini gös- termeye başladı. Öre- tim sektörüyle ilgili kaygılar giderek artar- kenkredılenngeri öde- nememesi, Brezil- ya'daki gibi iflaslann işaretleri görülmeye başladı. Hükümet, üre- tim sektörüne neler ya- pılabüeceğini araştu- mak üzere zirve topla- dı. Ancakhemenardın- dan gelen 19 Şubatbu- nalımıylaprogram iflas etti • Brezilya'da banka birleşme ve devralma- larkonusundavergiteş- vikleri ve kredi imkân- lannın sunulmasına ilişkin sistem uygulan- dı. Bu program çerçe- vesinde yenibanka ala- cak bankaya piyasa fa- iz oranlannın altında kredi imkânı sağlanır- ken; bankayı satın ala- na, satın aldığı banka- nın mali zararlanm, vergilerin iptal edibne- si suretiyle kapatma imkânı tanındı. Türkiye'de de banka birleşmelerine yönelik olarak hemen hemen tüm vergilerden muafı- yet sağlanırken satın alınacakbankanınmali zararlannın da ahcı banka tarafından 4 yıl süreyle vergiden düşül- mesi olanağı getirildi. Şap salgınırun diğer ülkelere yayılmaması içinyeni önlemler alınıyor Avrupah tanm bakanları zorda FRANKFUKT(Cumhuri- yet Bûrosu) - Avrupa tanm sektöründe kriz sona ermi- yor. Deli dana (BSE) salgı- nından sonra patlak veren şap hastalığı da A\Tupalı ta- nm bakanlannı zordurumda bıraktı. îngiltere'de her geçen gün yaygınlaşan şap salgınımn diğer Avrupa ülkelerine sıç- ramasını önlemek içm AB'de hayvan nakli durdu- nıldu. AlmanTüketicive Ta- nm Bakanı Renate Künast, • Ingıltere'de her geçen gün yaygınlaşan şap salgınımn değer Avrupa ülkelerine sıçramasım önlemek için AB'de hayvan nakli durduruldu. Almanya'da salgmın yayıhnasını önlemek amacıyla güvenlik önlemleri arttınldı. salgmın Almanya'da da iler- lemesini önlemek için gü- venlik önlemlerini sertleştir- di. Bir hafta önce yürürlüğe geçenhayvan transportuya- sağıuzatılırken Ingütere'den ithal edilen tüm etlerin imha edilmesı bu önlemler içinde yer alıyor. Kuzey Ren Vestfalya Tü- keticiyi KorumaveTanmBa- kanıBaerbelHöhnise Alman ikinci kanalı ZDF'ye yaptığı bir açıklamada şap salgırun Almanya'ya taşınmasınakar- şıhazırlıklı olunması gerekti- ğine dikkat çekerek "Bu du- rumda salgm bölgekrindeki tüm sürülerin imha edilmesi gerekivor'' dedı. Öte yandan Fransa da In- giltere'den ithal edilen ko- yunlan imha etmeyi sürdü- rüyor. Geçen hafta sonu basma bu konuda bir açıklama ya- pan FransaTanmBakanı Je- anGlavny,ithaledilenve da- ha sonra imha edilen hay- vanlann şap hastalığı taşıdı- ğınınkesinleşmediğinı belir- terekyine de önlemlerin ge- rekli olduğunu savundu. Glavny, "Önkmkri dahada arttıracağız'" dedi. UDEV BA-KANI DENtZ YOLSUZLUKLARIN ULAŞT1GI BOYUTU DEGERLENDtRDt Siyaseti suç imparatorluğuyönetiyor İstanbul Haber Servia - Ulu- salEkonomive HukukHaklan- m Konıma Demeğı (UDEV) Kurucu Başkanı Cahk Demz, Türkiye Cumhuriyeti'nin eko- norrûk gücünûn yüz katına ula- şan bir ekononuk suç impara- torluğu oluştuğunu vurgulaya- rak "Busuçimparatorluğu,si>-a- setiher dûşûncekesimindeağır- hkfa bicimde denetim alüna aV- mış,shasetinetidnbdirteyidgü- cühannegelmiştjr'' dedi. Demz, bürokrasinin de bu ilişkilerde belirlendiğini söyledi. Yolsuzluk. rüşvet ve hukuk- suzluklann ardındaki gücün oluşumunu ve ulaştığı boyutu gazetemize değerlendiren De- niz, bürokrasinin özellikle üst yapısının ve önemli kilit nokta- lannm devleti kurutan, kamu kaynaklannı soyduranbirpotan- sıyel kadronun eline ve deneti- mine geçtiğini vurguladı. Sıya- silerin ve bürokrasinin bilgisi, katılımı, koruması ve işbirliği ohnayan hiçbir yolsuzluk. soy- gun ve talanın olmadığının altı- nı çizen Deniz, soygunlann ya- salara aykın tebliğlerle yapıldı- ğınıanlattı.Deniz, eskibir cum- hurbaşkanınınbuişleyişesistem ve istikrar adınakatkı verdiğini, bir öncekı cumhurbaşkanının ise bu işleyişe en üst düzeyde katüarak sorumluluk üstlendi- ğıni ve bunlann devlet raporla- n ile kanıtlandığmı ifade etti. Deniz, "İlkkez 1999yüıHazine hesaplanndayinedevktinen üst denetim organı olan Sayıştay, devletiibraetmedLButespiöer- de ûlkemizin uluslararası ta- ahhütve ödemekrisaptanama- dLDeNİetingerçekborçstokube- tirfcneroedi Bu taribi saptama önemsenmedi ve üstü örtüklü'' dedi. Devlet Denetleme Kurulu'nu göreveçağırmakiçin girişimler- de bulunduklannı anımsatan Deniz,TBMMMalvarlığı Araş- tırma Komisyonlan'nda bakan vebürokratdayamşması sonucu gerçek dışıbilgivebelgelerleli- derlerin aklandığım ve' yanılüldığını söyledi. Ozelleş- tirmelerinve enerji sektöründe- ki ihalelerinde aynıkadrolar ta- rafından yapıldığuu savunan Deniz, "Bankalann soyufanasL, kamukaynaklannınhortunüan- masv devkt bankalannda kara paraaklanmasjdevietraporlan fleu*areu^nüş,devktieny«*kin veü^makamlardatemsfleden- fcrebadirumiştir.Amatümbun- larakarşmhîçbiröolemahnma- naştnr" diye konuştu. Türkiye reformda isteksiz • Frankfurter Âllgemeine Zeitung, 'günün adamr köşesinde Kemal Derviş'i tanıttı. Dünya bankalannın, açık kriz sinyallerine rağmen kriz öncesinde en fazla krediyi Türkiye'ye verdiği ileri sürüldü. FRANKFURT (Cumhurrjet Bûro- sa) -Türkiye'nin son mali krizi aşmak için IMF'den 25 milyar dolar kredi ta- lepetmesi,Batı dünyasmdatemkinlibir değerlendirmeye nedenoldu. Uluslara- rası Para Fonu (IMF) ve G-7 uzmanla- n, yapöklan değerlendirmelerde, "Tür- kive'deparanın degCLreftMrmlangM^ek- leştirme arzusunun eksik olduğunu'" vurguladılar. Ulusîararası uzmanlar, Türkiye'mn siyasi ve ekonomik durumunu *vahim' olarak nitelemeyi sürdürdüler. Dünya Bankası Başkanı'nın 27 yardımcısm- dan biri olan Kemal Derviş'in ekono- mik açıdan son derece kritik bir nokta- da bulunan ülkedeki yolsuzluk ve rüş- vet çemberini kmp kıramayacağı de- ğerlendirmelerine konu olurken ulus- lararası mali piyasa uzmanlan. Anka- ra'nın krizin patlak vermesiyle birlikte başlayan süreçte 10 günboyunca hare- ketsiz kaldığım hatırlatarak tt Böyle bir durumda ilave kredüer talep edilmesi kabul edüemez" görüşünü dile getirdi- ler. TmancialTBnesDeutschland', Der- viş'in büyük yetkilerle donatıldığını, ancak maliye bakanı gibi çahşmasvna rağmen özelleştirme programımn önemli bir bölümünden sorumlu tutul- madığını kaydetti. Almanya'nm muhafazakâr eğilimli tanınmışgazetesi Frankfurter Allgeme- ineZeitung,ReinerHermannimzalı bir yazı ile Kemal Derviş'ı okurlanna ta- nıttı. 'ÖzaTdan soora' başlıklı değer- lendirmede finans krizıni sona erdir- mek için Ecevit'in, eski dosru Kemal Derviş'i görevlendirdiği belirtilerek ge- niş bir şekilde Derviş'in hayat hikâye- sine ve özellikle Ecevit ailesi ile ilişki- lerine yer verildi. Gazete, Kemal Der- viş'in Cem Boyner tarafından kurulan Yeni Demokrası Hareketı'ne destek verdiğinin de altvnı çızdi. Frankfurtet Allgemejne Zeitung. Kemal Derviş'i Turgut Özal ile karşılaştırdı ve 75 ya- şındaki Ecevit'ten sonramodernleşme- nin devam ettmlmesi içinuzunsüreden beri beklenen 'yeniükçi' olabileceğini belirtti. Der Spıegel. Koru korune uçııruma doğru FRANKFURT(Cumhuriyet)-Türki- ye'deki krizin Osmanlı İmparatorlu- ğu'nunsondöneminihatırlatanboyutlar kazandığı, yolsuzluk ve rüşvetin ülkeyi bir uçurumasürüklediği vurgulandı. Al- manya'nm önde gelen haftalık siyasi haberdergisi 'Der Spiegerın son sayısın- dayayımlanan aynntılıbirhaberde, Tür- kiye'deki krizeyol açangelişmeler işlen- di. Dergi,ordunundesteğindekı bir k tek- nokraüarkabinesi'ntn söylenti biçimin- de olsa daortahktadolaştığmı behrterek gözlerin Genelkurmay üzenne çevıril- diğine dikkat çekti. Der Spiegel, aynn- tılı haberinde ordunun Cumhurbaşkanı AhmetNecdet SeBer'in arkasında oldu- ğunu ileri sürdü ve siyasete müdahale etmektençekinmediğini,en son4yıl ön- ce bir hükümet değişikligine yol açarak kamtladığmı kaydetti. Der Spiegel, "Körükörüne uçuruma doğru" başuklı haberinde Türk banka sisteminin, IMF Türkiye Masası Şefı Cario CottareBi'nm görüşmeleri sürer- kençökmesini, "BoğariçTrunhastaada- mı yoğun bakrma almmakzorunda kaV- dı" sözleriyle anlattı. Türkiye'deki IMF destekli mali politikanm iflas ettığini kaydedendergi,bazı Amerikan şirketle- rinin de 2001 yılına dönüktahminlerini deyayımladı. Kişibaşınadüşenmilli ge- lirin ydda 3 bin 100 dolardan 2 bin do- larakadargerileyeceğitahminineyer ve- ren dergi, işletmelerin sürekli işçi çıkar- dığtnı beürtti. Dergi, eski Merkez Bankası Başkanı Gari Erçel'in günah keçisi seçildiğini, izlediğı programın ise bir yıkmtı halin- de geride kaldığım vurgularken "Yakla- şût20yüdu-Türkekonomisi,ekonomis1- lerin önüne bir bilmccekoymuş bulunu-; yw. Yeryerdoludizgjn birenflasyon eg&t men otmastnakarşın,ülkt dikkate dcğer' bir büyüme hıa göstermiştir. Banka fa- ideri hiç yüzde 50'nin altına düşmeme- sine karşın, işletmeler gözle görühır bır rriçimde büyümüştür" saptamalanna yer verdi.