Katalog

fFA CUMHURİYET 28 ŞUBAT 2001 ÇARŞAMBA EKONOMIDE KRIZ 'Bakan denethne denethn istetff • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Vatandaşın Vergisini Koruma Derneği (VAVEK) Başkanı, eski SSK Genel Müdürû Kemal Kılıçdaroğlu, bir kamu bankasının genel müdürü hakkında Bankalar Yeminli Murakıplan tarafından hazırlanan raporlann ilgili bakan tarafından 'kendisınden izin alınmadığı' gerekçesiyle kabul edilmediğini söyledi. Kılıçdaroğlu, bakanın Başbakanlık Teftış Kurulu'ndan yeniden denetim istediğini belirtti. Genel Kurulıı • Istanbul Haber Servisi-68'lüerBirliği Vakfı Genel Kurulu Sonuç Bildirgesi'nde kamu mallannın yağmalanması anlamına gelen özelleştirmeye , karşı çıkılması gerektiği vurgulanarak "Herkesi, IMF reçetelerini yırtıp atmaya, yolsuzluk ve çetelerle mücadeleye, küresel saldınlara karşı el ele vermeye, ulusal bir cephede birleşmeye çağınyoruz" denildi. İETT işçflerinden ppotesto — • İstanbul Haber Servisi - Belediye-lş Sendikası'na üye ÎETT işçileri, şubat ayı maaşlannın, 6 gün geçmesine karşın ödenmemesini protesto etti. Tünel'deki İETT Genel Müdürlüğü önünde toplanan işçiler adına açıklama yapan Belediye-lş Sendikası İETT Taşıt Şube Başkanı Murat Yıkılmaz, 21 Şubat'ta ödenmesi gereken maaşlannın hâlâ venlmediğini belirterek bu konuda yetkılilerin açıklama yapmasını beklediklerini söyledi. Sendikacıya saUırı • İstanbul Haber Servisi - Türkıye Den-lş Sendikası Tuzla Şube Başkanı Cemal Taşkın, Tuzla'daki evinin önünde uğradığı silahlı saldın sonucu yaralandı. Önceki akşam otomobilinden inmek üzereyken iki kişinin silahlı saldınsına uğrayan Cemal Taşkın, kolu ve bacağından yaralandı. Saldın sonrası SSK Kartal Hastanesi'ne kaldınlan Taşkm'ın sağlık dunununun iyi olduğu bildınldi. Yabancı siganalara zam • Lstanbul Haber Servisi - Tekel'in içki ve sigara ürünlerine yönelık zammının ardından. yabancı sigara şirketleri de ürünlerinin fiyatlannı yüzde 5.2-10 arasında değişen oranlarda arttırdı. Yapılan zamlardan sonra kısa Marlboro, Camel ve Parliament 1 milyon lira, uzun Marlboro, Camel ve Parliament ise 1 milyon lOObin lira oldu. Kısa VVinston ve LM'nin fiyatı 700 bin liraya yükselirken Uzun VVinston ve LM 750 bin v liradan satılacak. \ Chesterfield'ın fiyatı ise v 700 bin liraya yükseldi. \ Tüm hedefler açığa düşerken yeni bir program için de sağlıklı bir zemin bulunmuyor Ekoııoıııi yöıı arıyorBANUSALMAN ANKARA - Hükümetin, yal- nızca kur ayağının ortadan kalk- tığı ve programın sürdüğü iddi- asına karşın ekonomi, rotası ol- mayan birbelirsizliğe girdi. Enf- lasyondan büyümeye tüm hedef- ler açığa düşerken yeni bir prog- ram için de sağlıklı bir zemin bu- lunmuyor. IMF'yle yürütülen, ancak çöken programın 2001 için öngördüğü yüzde 12'lik he- def, zaten inandıncı değilken de- valüasyonla birlikte bu yıl için enflasyon tahminleri yüzde 45'lere kadar çıktı. Hükümet programın çökme- diğini, dalgah kura geçişin etkı- si çerçevesinde düzeltmelerin olacağını, bunun dışında bütçe- de değişikliğe gerek olmadığını savunuyor. "İnandmcı" bulun- mayan bu ifadeler, ekonominin • EMF'yle yürütülen, ancak çöken programın 2001 için öngördüğü yüzde 12'lik hedef, zaten inandıncı değilken devalüasyonla birlikte bu yıl için enflasyon tahminleri yüzde 45'lere kadar çıktı. 2000 yılı düşük faizleri ve uygulanan programın ardından devalüasyona gidilmesiyle zararlan artan bankalann da reel faizleri düşürmeye yanaşmayacaklan belirtiliyor. gerçeklerine de uymuyor. Kurla- nn serbest bırakılmasıyla TL'nin program boyunca yüzde 15'lik değerlenmesini giderecek "dü- zdtid aşuımavı" da geçerek ilan edilmemış bir devalüasyon ya- şandı. Dolar kuru 1 milyon 78 bin liraya ulasarak devalüasyon oranı yüzde 57'ye çıktı. Merkez Bankası'nın bankalar- la yaptığı anlaşma çerçevesinde piyasayı fonlaması da dolar ku- runu yüzde 15 'lik değerlenmeye koşut düzeltici aşınma sınınna çekemedi. Bu durum, öncelikle Türki- ye'nin bu yıl ödemesi gereken dış borç yükü üzerinde artış ya- ratırken dövize endeksli ödeme- lerin tümü için ek yükümlülük doğurdu. Iç borç yükü de arttı Türkiye'nin yalnızca dış borç yükümlülüğü değil, iç borç öde- meleri de yükselen faizlerle bir- likte katlandı. Yalnızca kasım ayı bunalımında yükselen faizlerin iyimser tahminlerle 1 katrilyon liralık 2001 bütçesi üzerinde olumsuz etki yaratacağı hesapla- nırken repo faizlerinin yüzde 7 bin 500'lere ulaştığı ve Hazi- ne'nin bir aylık borçlanmasında bile yüzde 144'lük faiz oluştuğu dikkate alındığında, 2001 yılı için faiz yükünün ne kadar arta- cağı bile hesaplanamıyor. 2000 yılı düşük faizleri ve uy- gulanan programın ardından de- valüasyona gidilmesiyle zararla- n artan bankalann da reel faiz- leri düşürmeye yanaşmayacak- lan belirtiliyor. Merkez Bankası ise bu olumsuz gidişi durdura- rak ekonomiyi soğutmaya çalışı- yor. Bu çerçevede önceki akşam da piyasa yapıcısı bankalarla bir zirve gerçekleştirildi. Hazi- ne'den yapılan açıklamada, Pi- yasa Yapıcılığı Danışma Kurulu toplantısında, piyasalardaki dal- galanma ve dalgalı kur sistemi üzerinde durulduğu belirtilerek "Merkez Bankası yetkiüleri, pa- zartesi günü uygulanmaya baş- lanan TL ve döviz likidite yön- temleri hakkında bügi vermişler, flk gün itibanyia olumlu sonuçlar alınHıgım ifade ederek uyguia- malarm bankalann özenli yak- laşunı çerçevesinde sürdürükce- ğini beKrtmişlerdir" denildi. 2000 yılı için yüzde 25 olarak beklenen enflasyonun yıl sonu- na gelindiğinde yüzde 39'a çık- masının ardından zaten açığa dü- şen yüzde 12'lik 2001 hedefi, yapılan devalüasyonla birlikte ortadan kalktı. Hükümetin yüz- de 25 'lik yeni hedef plam ise da- ha şimdiden boşluğa düştü. Goldman and Sachs, Türkiye'de bu yıl enflasyonu yüzde 45 ola- rak beklediğini açıkladı. AH nfİ7nlti Ankara ve Istanbul başta T / gU4,Ulll obnak üzere yurdunçeşit- G kentterinde eylem yapan kamu emekçileri, 'IMF poMkalarma karşı genei grev, genel direniş' çağ* nsı yapti. Ankara ve Samsun'daki gösteriltremü- dahak eden polis 47 kişiyi gözalüna alcfa. (Fotoğraflar: UĞUR DEMÎR-AA) KESK üyesi emekçiler hükümetin ekonomi politikalarını ve IMF'yi protesto etti 'IMF'nin kölesiolmayaeağız'HaberMerkea-Kamu Emek- çileri Sendikalan Konfederasyo- nu (KESK) üyeleri, başta Anka- ra ve lstanbul olmak üzere yur- dun çeşitli kentlerinde yaptıkla- n göstenlerle hükümetin ekono- mi politikalannı ve IMF'yi pro- testo etti. Ankara ve Samsun'da- ki eylemlerde toplam 47 kişi gö- zaltına alındı. ANKARA: Ulus'taki Atatürk Anıtı önünde basın açıklaması yapmak isteyen KESK üyelerine emniyet güçleri izin vermedi ve "dağJuı" uyansında bulundu. KESK üyeleri, anıtın yanına yü- rümek ıstediler. Çevik kuvvet ta- rafindan etrafi sanlan 10'u ka- dın 30 kişi gözaltına alındı. Bu arada KESK Genel Başkanı Sa- mi Evren, polisin müdahalesi ne- deniyle basm açıklamasmı ta- mamlayamadı. İSTANBUL: KESK üyeleri, Saraçhane Parkı'nda düzenle- dikleri basın açıklaması ile IMF'yi ve hükümeti protesto et- ti. lstanbul Emek Platformu ve Emeğin Partisi lstanbul II Baş- kanlığı'nın da destek verdiği açıklamada, "IMF programnıa karşı genel grev, genel direniş", "IMF'nin kölesi olmayacagE" dövizleri taşınırken topluluk sık sık "Işçi,memureleJe genel gre- ve", "Sefalete tesKm obnayaca- ğn", "IMF defol, bu memkket bizün" ve "IMF uşağı hükümet isma et" şeklinde slogan attı. İZMİR: KESK lzmir Şubeler Platformu, Konak Meydanı'nda basın açıklaması yaptı. Platform sözcüsü Afim Murathan, krizi hükümetinyaratüğını savunarak "BizlerinyoksuBaşmasıpahasma daha da zenginleşenJer \« bunla- nn siyasi uzanüian açıklanmab- dn-B dedi. SAMSUN: Konak Sineması önünde toplanan yaklaşık 150 KESK üyesi, ekonomik krizi protesto etmek amacıyla basm açıklaması yapmak istedi. Gös- terinin izüısiz olduğu gerekçe- siyle topluluğa müdahale eden polis 17 kişiyi gözaltına aldı. KESK'e bağlı sendikalann Antalya şubeleri. "Hükümet hakkmda, kriz nedenryle sonış- tunna yapılması amacryla" sav- cılığa suç duyurusunda bulundu. KESK'in basın açıklamalan, Trabzon, Eskişehır, Adana, Ma- latya, Bursa ve Diyarbakır'da da gerçekleştirildi. - • Mallye Bakanı, Türkiye'nin sorunları agarak yoluna devam edeceğlnl söyledi Sümer Oral: Paniğe gerek yokANKARA (CumhuriyetBüro- su)-Maliye Bakanı SümerOraL ekonomide yasanan son sıkıntı- lann ardından hükümet olarak duruma hakim olduklannı beiırt- tıve "Paniğe, umutsuzhığakapd- maya hiç gerek yok" dedi. Oral, dün gazetecilenn soru- lannı yanıtlarken para ve kur po- litikalannda yeni düzenlemeler yapıldığına dikkat çekerek bu- nun, programın çöktüğü anlamı- na geknediğini vurguladı. Türki- ye'nin bu sorunlan aşarak yolu- na devam edeceğini kay- deden Maliye Bakam, makro ekonomiye ilişkin teknik çalışmalann ardrn- dan 2001 bütçesinde de uyum düzenlemelerine gidilebileceğini ifade etti. Programın diğer alan- lannda bugüne kadar çok önemli gelişmelerkayde- dildiğini anlatan Oral, özellikle kamu maliyesin- de öngörülenin üzennde başan sağlandığını vur- guladı. 2000 yılı bütçe- sinde hedeflenenin üstün- de sonuç alındığını belir- ten Maliye Bakam, önü- müzdeki dönemde de programm temel hedefin- de bir sapma ohnadan gi- • Para ve kur politikalannda yapılan yeni düzenlemelerin ekonomik programın çöktüğü anlamına gelmediğini savunan Maliye Bakam Sümer Oral, önümüzdeki dönemde de programın temel hedeflerinden bir sapma olmadan süreceğini söyledi. Oral, son gelişmelerin ardından ekonomik hedeflerin revize edilmesi konusunda da birtakım çalışmalar yapıldığmı belirtti. dileceğini söyledi. Programın temel amacınuı enflasyonu tek haneye indirmek ve kamu maliyesıni sağlıklı ha- le getirmek olduğuna işaret eden OraL enflasyon aşağıya çekilme- den Türkiye'nin dünyada reka- bet gücüne sahip olamayacağmı bildirdi. "Enflasvonlamücadete, vazgeçâecek bir hedefdegM" dı- yen Maliye Bakanı, sözlerinı söyle sürdürdü: "Bu yol üzerin- de^dflecektir.Bunlar,değ^fldac- lerie birlikte götürülecektir. Bu- günün gündemi maM piyasalarda karşdaşbğumz bu dunımu nor- male döndûrmek, sağhğa kavuş- tunnakvedengderitekraroturt- makbr." Oral, meseleyi içinden çıkıl- maz bir sorun gibi görmenin, he- le hele "Program gitti, çöktö" de- menin bazı şeyleri görmemek alamınageldiğuıi de öne sürerek Bayramda turizm merkezleri boş kalacak Ekonomik kriz tatili de vurdu ANTALYA (Cumhuriyet) - Ekonomideki kriz nede- niyle 9 günlük bayram tatilinde turizm merkezleri boş kalacak. Antalya'da günlük 35-70 milyon lira arasın- da fiyatlann değiştiği 5 yıldızlı otellerde rezervasyon- lann yüzde 30-40 oranında kaldığı öğrenildi. Akdeniz Turistik Otelciler ve Işletmeciler Birliği (AKTOB) Yönetim Kurulu üyesi Maimmt Vfezm>gta, uzun tatil için kriz öncesinde de pek fazla ilgı olmadı- ğını belirterek "Son dakika bekfcntileri vardL Ama kriz ik birlikte bu beklentikrdezayıfladı'' dedi. Yurt- dışı seyahatleri büyük oranda iptal edildiği için yurti- çi hareketlenme beklediklerini ifade eden Veziroğlu, kredi kartlan faizlerindeki artişıntatilcileri olumsuz et- kilediğinı belirtti. Bu arada az sayıda da olsa taril için paket program hazırlayan tesislerde fıyatlar günlük kişi başı 35-70 milyon lira arasında değişiyor. Tatil için paket program hazırlayan tesislerden Top- kapı Palace Hotel, Emel Saym ve Beyaz ile müşterile- rini ağniamaya hazırlanıyor. Topkapı Palace'ta her şey dahil günlük kişi başı fiyat 69 milyon 900 bin lira. Aşkm Nur Yengi'nin sahne alacağı Mırage Park Ho- tel 'de fiyat 52 milyon 900 bin lira olarak belirlendi. Ma- gic Life Club World'de 7 günlük programda kişi başı günlük fiyat 51 müyon 400 bin lira olarak açıklandı. bütçede bir yıl önce GSMH'nin yüzde 11 açıkla bağlandığını, 2001 yılmda bunun yüzde 3.4'e çekildiğini anlattı. Gelinen noktada para ve kur politikasında değişikliğe gidildi- ğini ve buna devam edileceğini kaydeden Oral, daha sonra şöy- le konuştu: "Her şey bttmiş değJL Böyle paniğe, umutsuzluğa, ka- ramsarhğa kapılmaya hiç gerek yok. Türkiye'nin düma ile ilişki- leri yine devam etmektedir. Bu sonınu aşacağız." Oral, son gelişmelerin ardından ekonomik he- deflerin revize edilmesi konusunda da birtakım çalışmalar yapıldığmı söyledi. Oral, bunun bütçeye yansıması konusunda da şu açıklamada bulundu: "Bizim bütçemiz yapısı itibanyia, esnekhgi itiba- nyla hemen değişikliğige- rektiren bir bütçe değil- dir. Sağlıklı bir bütçedir. Bütçede hemen bir deği- şiklik ihtiyacı yoktur. Bu çahşmalann sonuçlanna göre birtakım yeni, ufak, kendi içinde de olabilir; birtakım uyum düzenle- meleriyapılır." Hükümet uzlastı Derviş ABD'den çağnldıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Koalisyon liderleri, Merkez Bankası Başkanlığı için Dünya Bankası Baş- kan Yardımcısı Kemal Derviş'in adı üzerinde uzlaştı. ABD'den Türki- ye'ye çağnlan Derviş'in Washing- ton'daki konumunu bırakmama ola- sılığına karşı. Başbakan Bülent Ece- vit "Danışacağız, istişare edeceğiz, ona göre" diyerek bağlayıcı ifade kul- lanmamaya özen gösterdi. Ekonomi yönetimine atanacak isimlerde uzlaşma sağlanması için koalisyon liderleri dün TBMM'de bir araya geldi. Liderler gensoru görüş- meleri sırasında önce genel kurul sa- lonunda başkanlık divanının arkasuı- da görüşürken daha sonra Ecevit'in odasında toplandılar. ANAP lideri ve Başbakan Yardım- cısı MesutYıtanaz'ın Merkez Banka- sı için Ercan Kumcu'da ısrarlı oldu- ğu, Recep Önal 'ın bu isme karşı çık- tığı öğrenildi. Uzun görüşmeler so- nucunda Dünya Bankası Başkan Yar- dımcısı Kemal Derviş üzerinde an- laşma sağlandı. Başbakan Ecevit, toplantılann ar- dından gazetecilenn sorulannı yanıt- ladı. Gelecek günlerde ve haftalarda bürokratlarla her gün toplantı yapa- caklannı açıklayan Ecevit, "Yeni kur sistemi \ürürlüğe girince istikrar programındabazıdeğişikliklerohna- sı gerekiyor. Bürokrat arkadaşlar bi- zünleberaberbayramtatiUniburada geçirecekler. Çünkü yoğun bir çalıç- ma yapüacak" dedi. ABD'den çağırdıklan Kemal Der- viş ile "istişarede bulunacaklarmı" vurgulayan Ecevit, "Kendisine öneri götürecekmisiniz" sorusuna temkin- li yanıt verdı Başbakan, "Hayır. Bu konulan çok iyi bildiği için, yerindeiz- lediği için, gerek IMF, gerek Dünya Bankası'nda. Bazı bilgiler alacağrz" dedi. 11 milyar dolar kredi askıda IMF'ye ödünyeni kay i ödü ANKARA (Cumhumet Bürosu)-Ekonomik prog- ramın çöküşüyle birlikte, IMF'nin bu yılın ikinci gözden geçirmesine ilişkin çalışmayı ta- mamlayamamasıyla 1.1 milyar dolarlık şubat ayı kredisinin geliş tarihi ertelendi. Yapısal reform- lar adı altında serbest pi- yasaya ilişkin düzenleme- leri ve özelleştirmeleri ge- ciktirdiği gerekçesiyle bu- nalımdan ötürü hükümeti suçlayan IMF'nin, yeni program için de koşullan- mnyerinegetirilmesini CottareDi isteyeceğine dikkat çe- kahyor. kiliyor. IMF'yle yeni program arayışırun yeni dayatmala- ra geçit vereceği kaygısı duyuluyor. IMF, Dünya Bankası ve Hazine ga- rantisi koşuluyla ABD, Japonya ha- zineleri başta olmak üzere G-7 ülke- lerinin desteğiyle, uluslararası ban- kacılık konsorsiyumunun Türki- ye'ye bankacıhk sektörü için 11 -25 milyar dolar arasında uzun vadeli ve uygun koşullu kredi alabileceği be- lirtildi. Dünya Bankası, dün yaptığı yazılı açıklamayla Türkiye'ye deste- ğinin 2001 'de de sürdüğünü bildirdi. TBMM'den geçen Elektrik Piyasası Yasası'nı da memnuniyetle karşıladı- ğını bildiren Dünya Bankası, yasanın şefTaf düzenlemeler ve özel yatınma teşvik edici rekabet piyasası oluştur- mada önemli bir aşama olduğunu ile- ri sürdü. 'Cottarelü gitmeyecek' IMF'nin, Türkiye Masası Şefi Cark) CottareUi'nin görevden alm- masını değerlendireceği bıldiriliyor. Cottarelli dün bu konudaki soru üze- rine, "Buna IMFyönetimikararve- rir" diye konuştu. Carlo Cottarelli 'nın geçen yıl tem- muz aymda Türkiye'ye para kurulu önerisinde bulunduğu, bu sistemın kabul görmemesinın ardından eko- nomideki gelişmeler üzerindeki kontrolünü ve IMF'deki kredibilite- sini kaybettiği belirtiliyor. IMF Söz- cüsü David Hawley ise dün AA'ya yaptığı açıklamada, CottareUi'nin görevden alınacağını yalanladı.