Katalog

SAYFA + CUMHURİYET 18 KASIM 2001 PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER olay.gorus(a cumhuriyet.com.tr B u yaz, bir akşam, iyice garip bir olaya tanık oldum: Büyü- kada'ya dönmek üzere. Kaba- taş'tan bir deniz otobüsüne binmiştim. Bu özel taşıtın fazla hızın- dan mıdır nedirbilemem, daha önce hiç görmediğim bir şey oldu: Batmakta olan güneş, işini gücünü bıraktı, bizi yolcu etmek ister gibi, epey- ce süre, bizimle beraber geldiî Önce farkına varmadım. Her akşam- ki zamanlardan biriydi. Son yıllarda kendini gösteren bir kirlilikle, hava gri tûllerle dolmuş. denizin mavisi de iyici solmuştu. Ben gamlı bakışlarla, çevre- yi seyre dalmıştım. Birdenbire. gözüm Halıç arkalannda batmakta olan güne- şe takıldı. O da her zamanki programı- nj uyguluyor. uzaklara, birbiriyle uyum- lu renklerini yayıyor ve yolluyordu: Bil- diğimiz sanİar, turuncular, pembeler, kırmızılar. Bu boyalar, çok dikkatimi çekmedi. Ama az sonra onlann, bir ufuk çizgisi üstünde, Sultan Selim Camii'nin izdüşümünü verdiklerini farkettim. Ön- de koyu kahverengi bir cami fıgürü be- lirdi; arkalan, gökyüzünün neredeyse Bir Günbatımı ortalanna kadar bir yerler, az önce say- dığım tonlarla boyandı. Cami resminin, ne kadar tutarlı da olsa. biraz "bask" bir görüntûsü vardı. Ama onun üstündeki renkleri, olağanüstü buldum ve neden- se, çocukluk resimlerime benzettim: Ben de böyle. boya kalemlerimin ucu- nujiletle hafıfçe kazır, onlann dökrüğu ince tozlan, bir pamukla ovarak yayar ve hepsiyle. bir kâğıt üstündeki dar uf- kumu boyardım. Ayru şeyi şimdi güneş, kendi güç oranı ile, gökyüzünde yapı- yordu! Adına deniz otobüsü denilen bu altı boş garip tekne, hızla limandan aynlır- ken. sağ tarafımızda kalan ve gittikçe uzaklaşan Haliç'in genel tablosunda. o güne kadar ya benim hiç dikkat etme- diğim ya da gerçekten ilk defa yaşanan bir olay oldu: Güneş bizimle birlikte geldi-geldi, ufuk çizgisi üstünde hey- ÇeHkGULERSOY betle yükselen Süleymaniye'ninde, tam arkasında durdu. Işte bu olağanüstüydü ve ortaya çıkan resim, tam anlamıyla nefes kesiciydi. Arkamda kalan yolcu- lar -ki az sayıdaydılar, çünkü yaz mev- simi artık bitmişti-, ufüktaki bu yangı- nın da farkma varmadılar. Önlerindeki yaşlı adamın. neden boynu kopargibi dur- madan sağ tarafa baktığını anlamadılar ve bu ısrara bir anlam veremediler. Ama Süleymaniye... Sanki de\- bir yontucunun, heybetli bir taş dağından. demir küsküsü ve çekici ile vura-vura biçim verdiği heykele benzeyen, o *yü- ce duvartar ve kubbeJer uyumu'n . arka- sında yayılan renklerle öyle büyüyor. öylesine bir anlam kazanıyordu ki. onun o halini burada yazı ile anlatmam, bil- seniz ne güç. Sizler de o gri akşam, be- nimle birlikte limandan hızla yol alantek- nede olmalıydınız. Hızlı tekne. benim yağlıboya tablo tutkuma. hiç mi hiç acımayarak. büyük atılımı ile. deniz açıklıklanru yutmayı sür- dürdü. Ben. "Eskizamanlan vaşıyor ol- sa) dık, şimdi bir kayıkta, kürek bırak- mıs ve ufüktaki romansı seyre dalnuş olurduk" diye hayıflanırken. güneş, san- ki eski bir dostummuş ve bana acımış gibi, uzaklarda yaptığı bu akşamki ga- rip gezisine devam etmesin mi? Ve bu kez de Beyazıt Kulesi'ni. yine onun ar- kasına geçerek. bana göstermesin mi? Bu tablo da güzeldi. ama, "nefes ke- sici" değildi. Yine de. onu oraya yangın kulesi olması için diktiren Hünkâr'a. içimden teşekkür ettım: Akşam boyala- nnı hiç hesaba katmamış olsa da. *ts- tanbul süuetTne. ne güzel bir figür ek- lemişti... Sonra yine olağanüstü bir şey oldu: Sağ karşımızda, bu kez Topkapı Sarayı'nın yapılan. küme-küme öbek- Şiirsevmek, şıirden hoşlanmak, şiiryaz- mak... Bütün bunlar bir yana, bir de şiir- den anlamak var. Herkes kendine göre anlar! Yazanlar ıçın de böyle söylenmeli! Herkes kendine göre... Ben, çocuk yaşta başiadım şiirsevmeye. Yazmaya değil!.. Zor bir sanat olduğunu nasılsa düşünmuşüm. Yazmadımda değil! HerTürk doğuştanşa- irdir demezler mi? Şiir sevgisı başka, şa- iriıK çok daha başka! Yaşam boyu nice şi- irsever gördüm, tanıdım. Bir de şair olma- ya kalkmasalar, hele kitap yayımlamak he- vesine düşmeseler!.. Aziz Nesin'in "Okuduğum Kitaplar" ad- lı ilginç yapıtından geçen gün söz etmiş- tim. Nesin, gerçek bireleştirmeci... özel- likle şiir konusunda çok özenli, çok titiz, çok açıksözlü...Nerde?Gizlidefterineyazdık- lannda... Bunlann hiçbırini yayımlamamış- tır. Bilmem çocuklan iyi mi etti yaşarken or- taya çıkarmadıklannı yayımlamakla... "...yazann geride kalıt olarak bıraktığı her yazı yayımlanmamalı. Çünkü bu, yazann ya da şairin çok aleyhine oluyor. Bir ya- zar, gerçek yazarsa arkasında yüzlerce dosya dolusu, yanm kalmış yapıtlar, not- lar, karalamalar bırakır. Bunlann kitaplaş- ması, o yazan ikinci kez, hem de sonsuz- casına öldürmek demektir... Böyle birso- nuç benim de başıma gelebılir diye şim- diden korkuyorum. Içime biraz da şöyle EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Aziz Nesin Şiir Eleştirmem! birkuşku düşüyor: Geride kalanlan kitap- laştırmayı, gerçekten yazar için mi yapı- yoriar? Yoksa daha başka hesaplar var mı?" Franz Kafka da böyle düşünmüş. Ya- şarken hiçbir kitabı yayımlanmamış, bu- nu istememiş... Kalıt yazısında arkadaşı Max Brod'a da böyle vasiyet etmiş. Ama Brod, kıyamamış Kafka'nın romanlannın okurdan uzak kalmasma, hepsini yayım- lamış. Ne iyi etmiş diyeceksiniz. Bunu bir de Kafka'ya sorabilseydik!.. Aziz Nesin doğrusu ya, gerçek bir eleştirmen. Oku- yor, çok okuyor, notlar alıyor, yorumlar ya- pıyor. Hele şiir konusu, başlıca sorunu... fşte bazı şairler üstune yazdıklanndan par- çalar "Büyük biriyi niyetle okudum C.D. 'nin şiirierini. Elbet ben ölçüt değilim, ama kendime göre bir beğenim var. Iki günü- mü verdim bu kitaba, çokyazık. 210 say- falık kitapta 218 şiirden biri bile beni se- vindirmedi, mutlu etmedi, bana şiir keyü vermedi." "Bu kitaptakl şiirierisanki üç ay- n şairyazmış ya da üç ayn şairden seçki gibi. Aynı kitabın içinde bunca kısa dönem- de bu kerte değişiklik, yenilik olmaz, olsa olsa bu şiir kişiliğini arayış olabilir." "Çok büyük bir şair olduğu söylenilen veyazılan M. 'nin düzyazılannı sevdim ama şiiherini baştan beri sevmedim... Şimdi bu ne bu? Ne oluyorşiir mi? öyleyse her romanın, her düzyazının, her resmi rapo- run ya da her dilekçenin şiir sayılabilme- si demektir." "Bana öyle geliyorki K. yazariığa heves- li bir uzak taşra kasabasının aydını. San- ki Almanya'da çalışarak eline geçen pa- rayla kendi kitabını bastırmış izlenimi ve- riyorbana." "A. 'yı severim ve iyi oyunlaryazmasını da çok isterim. Ama yazamıyor, bu gidiş- leyazamayacakda... Çokyazık. Çünkü bir- çok oyun yazanmız gibi, o da oyun yaz- masını bilmiyor. Şiir, roman, öykü, dene- me, öğrenilmeden kendiliğinden, insanın kendiyetenekleriyleyazılabilir. Ama tiyat- ro öyle değil." "Uç yabancı dil bilen çalışkan, yete- nekli bir genç. öyleyse niçin böyledir? Çünkü eleştirilmiyor. Benim bu eleştirim de yayımlanmayacağına göre!.." "Şiir hep çok güzel, çok iyi olunca an- cak şiir olabiliyor. Şiirde çok güzel olmak zonjnda. Bu yüzden en ünlü, en değerii şairierin bile yayımladıklannın ancak on- da, beşte biri şiir olabiliyor. O geri kalan- lan asıl şiirin gamitürieri." "Y. niçin bu denli kötü yazar? Dayanıl- maz kötülükte şiirdiyeyazdıklan. Çok ku- ru, kupkuru. Sanıldığının tersine dil usta- lığı da yok." "Hele şu I. Deli bu adam ve şiirten de deliolduğunun belgesi... Bütün birboş say- fada birbaşlık iki dize, kimileyın bir dızel.. I. ve onun gibiler gerçek eleştiriye uğra- madıklan, tersine kendi gruplannda, özel ilişkileri ortamında sürekli övüldükleri için öyle şımarmışlarki, kendilerini öyle büyük gönmeye başlamışlar ki, keramet saçtık- lannı, şiir söylediklerini sanıyortar." Aziz Nesin btitün bunlan yeni, acemı, toy, deneyimsiz şairler için yazmıyor, hemen hepsi günümüzün ünlüleri. değerleri!.. Ger- çek bireleştirici niteliği taşıyan Aziz Nesin, ah bir de şair olmaya kalkmasa. şiir kitap- lan yayımlamasaydı!.. nternet Bankacılığı ile Akbank İnternet Bankacılığı ozgursunuz. Akbank Özgür Bankacılık Hizmetleri Dünyamn neresinde olursanız otun, İnternet erişimine sahip herhangi bir biigisayar aracılığıyla www.akbank.com.tr adresinden Akbank'ın her türlü bankacılık hizmetine ulaşabilirsiniz. • Hesap bakiyesi ekstre • Para transferleri -Ödemeler f »Kredi kartı işlemleri • Döviz alım/satım islemteri Jfatınm islemteri • Hısse senedi işlemleri ap açma ışlemlen • İleri vadelı havale/EFT llimat verme ışlemlen • Sık yapılan transfer bilgileri ı makınesı • Kışisel bitgi güncelleme V IINNIIU. www.akbank.com.tr leşirken. güneş. deminden ben gözük- riiğü Haliç ufuklannı bırakıp -Tannm, inanılmaz bir şey-. geldi. bu. "küçük kuleler Ue u>ıımlu kubbeler birikiıni- ninr . arkasına geçti. A>TU boyalar. bel- ki biraz daha solmuş olarak. ama bu kez, ne tuhaf. yosun yeşilleri ve garip mavi- len de katmış olarak. adına Saray dedi- ğimiz bu yüzyıllar birikiminın. bir yan- dan macerasını, öte yandan tadını, ba- na anlatmaya başladı. Güneşin bu oyu- nunun ne demek olduğunu. o an anla- dım: Değişik çağlann ve durmadan do- ğan-ölen adsız mimarların ürünü ola- rak bildiğimiz bu yapılar bırikiminin. ne denli bir uyum senfonisi olduğunu gör- düm. Bu yapılann kendileri. ön planda, kah\erengi -ama parlak- elişı kâğıdın- dan kesilmiş bir model gibi diziliyor, fakat üstlerindekı sanlar. kırmızılar ve eflatunlarla bütünleşiyorlardı. Bunlara \iicut vermiş olanlar. içlerinde oturan efendilerdi; çoğu zalim. ama yine çoğu âşık ve şair olan, hünkârlar... Onlann siparişleri ile çaiışmış emir kulu ve ad- lan bile belirsiz. hepsı ölçülü ve tutarlı mimarlann göz zevkleri ile, akıl ve öl- çü deneyimleri, bu yapılar- da. kurşunla örtülü kubbe- lere ve bir kumaş gibi düz- gün taş duvarlara dönüş- müştü. Adına Topkapı Sa- rayı dediğimiz bu "koteksi- yonu". teknemiz denizde ne kadar hızla da aksa. ben o akşam. bütün lezzeti ile an- ladım. içtim ve tattım. E\ et, deniz otobüsü, ina- nılmaz bir hızla yol alıyor ve eskiden ne kadar uzun sü- ren açıklıklan, yutuyordu. Ama teknik ne denli hız- lı olsa da. yaradılış. onu çok aşan -ve de ezen- bir güce sahip olduğunu. o akşam. yine kanıtladı: Çünkü gü- neş. aynı güneş, (o yorgun \e uzak ateş) -inanılır şey mi-. bu kez geldi, Ayasof- ya'nın arkalanndan. bana son dost ışıklannı yolladı. Justinianus'un ve onun Anadolulu deha sahıbi iki miman ile tüm ustalannın ruhunu şadedercesine. o kunt kitleyi. herkes için. şi- irleştirmeye kovuldu. E\et. Osmanirnın. o u ce- sim*' v e biraz hantal duran gövdeye. dört tarafından, onunla ujoımlu minareler eklemekJe. tabloyu tamam- layan "iyi biriş" yapmış ol- duklan. açıkça görülüyordu. Fakat 1500 yıl önce. bu top- rağın üstünde öylesine ka- lın, yüksek ve dıştan saygı uyandıran. içteki zenginlik- len ile de ruhları hayran eden bir yapıyı, tarihe ve sanata armağan etmek. ak- lı zorlayan bir atılımdı. Zihnım bu felsefelere bat- mış ve aklım dalmışken. gerçekten son bir mucize daha oldu: Güneş. evet yi- ne o elmdeki fırçası ile. bu kez, adıru rrenklerin "Ma- vi Cami" koyduğu, çok kı- barçizgili yapı şaheserinin. çevrelerini boyamaya başla- dı. Bana inanın, artık nere- deyse sarhoş olmuştum. Sı- nınna \ardığım bir içkiyi reddeder. tadına bayıldığım bir yemeğe karşı sonunda özür diler ve "buromanar- tık son sayfasuu çevirsin" der gibi. panoramayı seyre- den pencereleri örtmek is- tiyordum. Ama olmadı. Yorgun ve bitkin gözlerimi bu en sağ- da, uzaklarda kalan izdüşü- me dıktim. Saray sedefçili- ğinden ve bahçevanlığın- dan birdenbire mimarlığa geçmiş o mucize adamın. birgün çiçeklerini ve sedef- lerini bırakarak. dıştan kes- me taşlarla ördüğü. içerleri ise. vüz renkli çinilerle ört- tüğü o anıt yapı, akşam, sa- dece. gurup renkleri ile. ba- şına ve çe\Tesine bir hâle örmekle kalmıyordu -inan olsun- ve bana inat tüm pen- cerelerini de arkadan \-uran ışıklarla birer birer aydın- latıyor, böylece saydamla- şıyor ve daha çok, bir pen sara\ına dönüşüyordu. Bense, artık bir şey göre- cek halden çıkmıştım. Bereket. hızlı -ve acıma- sız- tekne, ->aşamı simge- ler gibi-. tüm mutluiuklan ve güzellikleri bir bir geri- de ve geçmişte bıraka bıra- ka, Istanbul şehrini, (yani 3000 yıla yaklaşan bir ma- cerayı). daha da solan renk- lere. griliklere ve karanlık- lara bürüyerek. uzaklaştı. Son bir kez. yorgun ve ar- gın, ötelere bakmaya çalış- tım: Sultanahmet'ten son- ra, Trakya ufuklanna doğ- ru uzanan o kıyılarda. sanat adına olağanüstü bir resim beliremiyordu. Evet, bu şe- hir. oralarda. sadece bir düz çizgiydi. bir beton kalıplar sergisi halindeydi. Gün batımı. belki onun için, ışık \e renk senfonisi- ni, Sultanahmet"te kesmek- tevdi. PENCERE Yarı Yoldan Ziyade Yerden Uzak... Futbol bizde 19'uncu yüzyılın sonunda başlıyor, Kadıköy'deki Ingilizler ayaktopunu Türklere tanı- tıyorlar, ama, bu oyunun bizim için iki sakıncası var... Biri softalıktan kaynaklanıyor; söylenceye gö- re Muaviye yandaşları Hazreti Hüseyin'i şehit et- tikten sonra kesik başıyla top gibi oynamışlar; futbola "gâvurişi"ve "günah "gözüyle bakanyo- bazlar toplumda eksik değil... İkinci sakınca saray!.. Sultan Abdülhamit'ın kuşkusu yeşil çimleri de gözetlemektedir... Bahriye Mektebi öğrencisi Fuat Hüsnü (Kaya- can) ve Hariciye Nazırlığı'nda görevli Reşat (Dan- yal) beyler ilk Türk futbol takımını 1901 de Kadı- köy'de kuruyorlar; saray hafiyelerinin gözüne çarp- masın diye adını Black Stocking (Kara Çoraplılar) diye Ingilizce koyuyorlar. "Kara Çoraplılar" ilk ma- çını Kadıköy Rum takımıyia yapıp 5-1 yeniliyor; ama, Saray hafiyeleri yutar mı!.. Takımın Türk olduğu- nu fark edip oyunculan gözaltına alarak sürgüne yolluyorlar; Fuat Hüsnü bir faytona atlayıp toz olu- yor. Bizim tarihimiz her yönden ilginç öykülerle yük- lü bir masal kitabı. "Mütareke"öe Ingilizlerie Türkler arasında ya- pılan maçlar işgal kuvvetlerine karşı bir başkaldı- n gibi algılanıyor; bizimkiler emperyalistlere karşı hınçlannı ayaktopunda dile getirmeye çalışıyor- lar. • Boks tarihinin en ilginç şampiyonlanndarJoe Louis'in hayatını okurken şu tümcenin altını çiz- miştim: "Amerika'da bir zenci ancak hngde bir beyazı evire çevire rahatça dövebilir." Irkçı Hitler'in öyküsü unutulmaz, 1936 Berfin Olimpiyatlan'nda karaderili Jesse Ovvens 100 metrede beyazları geçip dünya şampiyonu olun- ca, Führertribünleri terk etmişti; o günden bu ya- na zenciler spor alanlarında öylesine egemenleş- tiler ki neredeyse "üstün ırk" sayılacaklar. Kim ne derse desin, "Ulus devlet ortadan kal- kacak" tevatürü çeşitlenirken sporalanlanndamil- liyetçilik rüzgârian fırtınaya dönüşüyor. Avusturya'yı 5-0 yenince, hepimiz sevinçten çıldırayazdık... Hakkımız değil mi?.. Geçmişte horlana horlana canımız çıkmıştı; ar- tık o günler geride kaldı. Para, organizasyon, disiplin, taktik, strateji, cid- diyet, süreklilik gibi başarı ve yükseliş için gerek- li ne varsa ülkemizde spor yaşamına girdi sayı- hr... Çimli sahalara ektiğimizi biçiyoruz... Avrupalı eskiden futbolda Türklere tepeden ba- kardı; artık gününü görecek... • Medyamız "Avusturya zaferi" üzerine neredey- se tıriatıp hop oturup hop kalkarken, bir gazete- mizde gözüme ilginç bir başlık çarpmıştı: "Avrupa'ya girdik!.." Girdikmi?.. Sanırım Ahmet Haşim'in ünlü şiirindeki ko- numdayız, düş ile gerçek arasındayız, şiirin adı "Yâ- n Yol", tümü bir dörtlük: Nasıl istersen dinle, bakın: Dallann zirvesindeyiz ancak, Yan yoldan ziyade yerden uzak; Yan yoldan ziyade mâha yakın. "Mah" bildiğiniz gibi "Ay" demektir, Avrupa konusunda güneşi görmüyoruz, mehtapta yaşı- yoruz... KİĞIASLİYE HUKUK MAHKEMESİ 2001M21 Esas Davacı DSİ Genel Müdürlüğü \ekili Av. Mehmet Öz- men tarafından davalı Akif Pütün aleyhine mahkememi- ze açılan kamulaştırma bedelimn tespiti ve tescıl da\ası- nın yapılan yargılaması sırasında verilen ara karan gere- ğince; Davalı Akif Pütüne ait Bingöl ili. Kiğı ilçesı. Abar Mahallesi, Abar mevkiinde kâin 117 ada. 11 par- sel sayılı \e 4.600 metrekare vüzölçümündeki taşınmaz, DSİ Genel Müdürlügü tarafından 14.09.2000 tarihinde kamulaştmlmış olup ibraz edilen belgelerden taşınmaza takdır edilen 7.440.O0O.0O0 TL. bedel üzerinde taraflar anlaşamadıklanndan kamulaştırılan taşınmazın bedeli- nın tespiti ile DSİ Genel Müdürlüğü adına tescıline ka- rar verilmesi ıçın 04.09.2001 tarihinde DSİ Genel Mü- dürlüğü vekılı Av. Mehmet Özmen tarafından Kjğı Asli- ye Hukuk Mahkemesi'ne dava açıldığı ilanen duyurulur. 26.10.2001. Basın: 66^80 KtĞI ASLİYE HUKUK MAHKEMESt 2001 127 Esas Davacı DSİ Genel Müdürlüğü vekili Av. Mehmet Özmen tarafından davalı Ali Irten aleyhine mahke- memize açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tes- cil davasının yapılan yargılaması sırasında verilen ara karan gereğince; Davalı Ali lrten"e ait Bingöl ili. Kiğı ilçesi. Abar Mahallesi. Abar mevkiinde kâin 117 ada. 14 parsel sayılı ve 9.500 metrekare yüzöl- çümündeki taşınmaz. DSl Genel Müdürlüğü tarafın- dan 14.09.2000 tarihinde kamulaştınlmış olup ibraz edilen belgelerden taşınmaza takdir edilen 14.050.000.000 TL. bedel üzennde taraflar anlaşa- madıklanndan kamulaştınlan taşınmazın bedelinin tespiti ile DSl Genel Müdürlüğü adına tesciline ka- rar verilmesi için 04.09.2001 tarihinde DSl Genel Müdürlüğü vekili Av. Mehmet Özmen tarafından Ki- ğı Asliye Hukuk Mahkemesi'ne dava açıldığı ilanen duyurulur. 26.10.2001. Basm: 66789 tLAN KİĞI ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ 2001 115 Esas Davacı DSl Genel Müdürlüğü vekili Av. Mehmet Öz- men tarafından davalı Ismail Pütün aleyhine mahkeme- mize açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil da- vasının yapılan yargılaması sırasında venlen ara karan gereğince; Davalı Ismail Pütün'e ait Bingöl ili. Kiğı il- çesi, Abar Mahallesi, Abar mevkiinde kâin 117 ada. 1 parsel savılı ve 6.500 metrekare yüzölçümündeki taşın- maz. DSİ Genel Müdürlüğü tarafından 14.09.2000 tan- hinde kamulaştınlmış olup ibraz edilen belgelerden ta- şınmaza takdir edilen 11730.000.000 TL. bedel üzerin- de taraflar anlaşamadıklanndan kamulaştınlan taşınma- zın bedelinin tespiti ile DSl Genel Müdürlüğü adına tes- ciline karar venlmesi için 04.09.2001 tarihinde DSl Ge- nel Müdürlüğü vekili Av. Mehmet Özmen tarafından Ki- ğı Asliye Hukuk Mahkemesi'ne dava açıldığı ilanen du- vuruluf. 26.10.2001. Basm: 66785