Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 EKİM 2001 CUMARTESİ < * O L A Y L A R V E G O R U Ş L E R olay.gorus@cumhuriyet.com.tr B unlardan bın, geçen- lerde kaybettığımız Gündüz Aybay Bu yazı da, sadece onun ıçın, bir ağıt Şımdı arkasından değıl, ya- şamında da onu ne zaman duşunsem, gözümün onüne once masmavı denız gelırdı O sonradan denızcı olduğu ıçın değıldı bu hayal Çocukluğumuz bırlıkte Ortakoy kıyılannda geçtığı ıçındı Okulumuz, son padışahlardan Ab- dülaziz ıçın Beşıktaş'tan ılenye doğ- ru uzanan kıyılara, görkemlı bır tren katannın alımlı vagonlan gıbı sıra- lanmış olan oymalı taş Saray'ın, son- dan bır oncekı yapısında yer alıyordu Bızden önce, o heybetlı hunkânn da- marlannı keserek yaşamına son ver- dığı, saray kadınlannın feryat-fıgan camlan ındırdığı, bır başka Hûnkâr Murad-ı Hâmis'ın çılelı hapıs yıllan- nı doldurduğu o saray yapılan, bırer dram olan, ama ulus ıçın hıçbır şey ver- meyen bu sahnelerden sonra, ülkeyı kurtaran bır ışık adamın yonetımınde, yoksul halk çocuklannın yaranna bır okula donuşmuştu Bizyazddığım]zda,korkun<;birdün- ya savaşının eşiğinde, 1943 yılını jaşı- yorduk. DersKkler, birer cennetf. Koca oda- lann tavanlannda, muşamba ustûne resmedılmış yağlıboya desenlerde, ya deste guller açıyor ya da kır ve orman sahnelen sergılenıyordu Arka bah- Dört Arkadaş çeye bakan odalar, ulu ağaçlann gol- gelıklen ıle sennlıyordu Ama ılle on odalar ve kıyı boyunca uzanan taş rıh- tım Bunlann keyfı, başta sözunu et- tığım denızdı Lodosta yeşıllenen, poyrazlarda ko- yu mavı, gûneşlı gunlerde durgun yu- zu aynalaşan ve oynaşan denız Bır keyfımız, zıncrrleme dalıp gıden ne- şelı yunuslan seyretmekse, bır oburu, tepeleme yemışler getıren sandallar- dan alışvenş etmektı Herhalde kış olduğu ıçın, daha çok ayva gelırdı Ucuzuekmekayvası,pa- halısı altın ayva Ama bizim küçukgrubumuzda, asıl tadınuz ve bizi ayınuı bir özelhğimiz, ders kıtaplan dışında yayınlan ızleme- mız ve aramızda her hafta, bınnı ko- nuşmamızdı En çok da roman, öykü ve şiir. Felsefe ormanına, sonraki yıl- lardadaklık. Kuçûk grubumuz, yazık kı, hıç ka- labalık olarruyordu Başhca,4kişiidik: tkisi aynı aBeden, yani biri "Aydın", obûrii "Gunduz" kardeşkr. Sonradan avukat olan Nezihi ve bendeniz. Her bın brr cevher olan Aybay'lann 3 nu- maralısı Gûndûz, daha ortaokul ça- ğında, tngılız şunnı asıllanndan oku- maya sarmıştı ÇeMkGULERSOY Okul çıkışında en zevkli zaman di- timi, arkayamaçlannnzı kaplayan Yıl- dız Parta'nda geçen ıkındı saatlen- mızdı Az otemızdekı anıtsal kıyıdan ıçen dalınca, çantalan bır yere ıstıf edıp, engın koruluğa dalmanın tadı, an- latılır gıbı değıl Use'de aynı okula duştuk Osıralar yenı açılmış olan, Beyoğlu Erkek Lı- sesı Bu da bır hanedan evı ıdı Ayaz- paşa yamaçlannda, heybetlı bır taş ya- pı Mucıze olarak, hâlâ duruyor 1940'lar sonunda, bizim dörttü, bura- da da yakın arkadaşlığını surdurdu "FeyzakhğnriE'' en onemlı kaynak, on- ce "mantak" (evet ya, tnantık), sonra "febefe" oğretmenımız olan, Keyise İdahıdı Dordümuz de, bu çok seçkın, aydın kadının en ıyı oğrencılen ol- muştuk Kıtap dunyamızın yenı adre- sı, yangmdan oncekı tahta Sahaflar Çarşısııdı Bırazkapalıvesessız, ama zengın bır ıç dunyası olan Gunduz'un, o yıllarda "Divaıı Edebiyab"na da ya- yılan genış yelpazeh şur sevgısının, be- ru şaşırtnğı anlar oluyordu Benımku- çuk yanlışlanmı duzeltecek kadar, dal- mıştı Osmanlı'nın şıınne Bu künliği, yani hem çokbilgüi hem deçokalçakgönuliü kişUiğL bütün öm- rû boyunca sürdû: Gostenşsız, abar- nsız, guler yuzlü ve benı hayretlere du- şüren bu tuhaf yaşama, hoşgorüfle,fı- lozofça bakan,tanKfağManımadığı her- keseyanfamcı olan, bir bilge adam. Ai- lesmin ona belü Id bir amaçla ve düek- k koyduğu ad, bır "gündüz" olma nı- telığı, onda fazlası ıle gerçekleşmıştı Ülkemızın aydınlıklanndan bınydı Çağdışı karanlıklara, ucu ve dibi net gözûkmeyen Idşüiklere, puslu ve gri rublara karşıhk, bu Gunduz, oylesı- ne aydınlık, oyle ışıklı, ıç ısıtan ve en önemhsı herkese bır güven aşılayan ın- sandı kı O'nu anlatmak zor Onunla dostluk etmek ve ış yapmak gerekır- dı, ruhunu tam anlamak ıçın Sevgılı arkadaşım, bır sûre denızcı- lık ettı, onunla bağlantım koptu Der- yalara açıldı Engın denızlere koca tekneler göturdu, getırdı Ömrunun bu dıhmınde, yıne tam bır gorev bı- lıncı ve sorumluluk duygusu ıle sûrek- li ufuklan gözkmenin,yuzune ekledı- ğı bır ozelhğı de olmuştur Kısılan ba- kışlar ve goz kenan çızgılen Bunlar, onun yaşama hoşgorû ıle ve fîlozof- ça bakan ruhuna uyum sağjayan bir portre de vermış oluyordu Hukukçu Gunduz, sonra uzun yülar, başanlı bır hukukbûrosunuçahştırdı Bununıçın de rastgele bır ış hanını değıl, Tak- sım'uı tanhsel bır apartmanım seçtı Ve işte gün gekü, bir ömür romant- nın son sayfası da kapandL Modern zamanlann ınsanlığa armağanı olan "menfiır" hastalık, 3 ayda onu da bız- den aldı Kimilerinin bakış açısına göre bu gi- dişkberaber.berşeydesonaerer.Arna felsefe, sınır tanımaz. tnanç bılım de- ğıldır O da bır felsefedır lnanmış kişilere gore, "vok gibi gö- zukse de, var olan" bır Tann vardır, insanlar bir ruh taşır, fbyolojik çarkuı durmaafleruh yokohnaz,sadece âlem değıştınr Ben de bu inançla, öylesine ozleve- ceğim ki, Gundu/'c takrar kavuşma- yı. Sakarya'dan Tekırdağı'na kadar uzananbir beton sdinden kurtuhıp,Yd- dız Parta'nın gumrah ağaçhklar aran- da şınl şınl akan sulan gibi. bir pına- nn başında onunla Drvan Edebiya- ü'ndan parçalar okumayı. Ve oylesıne dılıyor, gonulden dılı- yorum kı, Gundüz'un okul harçlığı ıle ancak ıkı tane alabıldığı olgun mey- velen, bu kez Ortakoy sandallanndan değıl, Cennet'ın zumrut kırlıklanna yayılmış ağaçlanndan, ıstedıgı kadar ve ellen ıle dererek yemesını ve bızım de, yani butûn sevdıklen ıle bırlıkte, onun ardına kalan 3 arkadaşının da kendısı ıle sohbetlen surdureceğı o mutlu gunlenn gelmesını Herkesbana inansm,oyleözlüyor ve öyle gönüMen düiyorum ki! TUSİAD Başkanı'nı mı başbakan yap- sak? Hep ozlenen teknokrat bır hukumet kurmaktır Işverenlerden, buyuk zengın- lerden, oluşan bır yonetım, ulkeyı ıçın- de çırpındığı bataktan kurtarabılır mı? Bu ulkenın sahıplen kımlerdır? Bay Özilhan, nedır, necıdır bılmem' Belkı buyuk bır ışverendır . Der kı "Hu- kûmetyıpranmıştır Onlan destekledık, so- nuç ortada. Toplum buyuk sıkıntıda " Bu hukumet grtse ne olacak kı 1 Yenne kımler gelecek'? Tansu'lu, Tayyiplı, Ku- tan'lar mı? Onlan daha once gorduk! Elle- nnden kurtulmak ıçın az mı uğraştık 7 O ge- celer boyu ışıklan yakıp söndurerek, tence- re tava vurarakt Gıdenler gıtsıni Ya gelen- ler onlardan da beterse Şımdıkı Meclıs'ten yarariı bır ıktıdar çıka- maz. Bır seçım mı? Onun da zamanı değıl Ne olacak. Tam bır çıkmaz 1 Halk açlık sını- nnda 1 Yedı yuz mılyon kazanan bıle 1 Kımı yurttaş bu sınırda! Hırsızlıklar, yolsuzluklar, yol kesmeler, soygunlar alıp başını gıtmış. Egelı bır ışadamı ıflas etmış Ne yapacak'? Bır mezariıkta oldurucu bır zehır ıçıp canı- na kıymak ıstemış Neyse kı bın gorup has- taneye kaldırmış Şımdı yaşam kavgasında EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Bir TÜ8İAD Hükümeti ml? Kurtulan ne yapar, bır kez daha mı dener? Ya onun gıbı nıce ınsan, memur, oğretmen, ışçı, yurttaş! Cumhurbaşkanı Sezer doğru önenler sundu topluma! Once mılletvekılı sayısının azattılması, dokunulmazlıklann sınıhandınl- ması, yolsuzluklarla savaşımın surdurulme- sı Sezer, bılmem neden, anayasa duzelt- melen arasında mılletvekıllerı aylıklarının anayasa guvencesıne alınmasındakı yanlış- lığı dıle getıımedı' Bence bu en onemlı ko- nudur. Geçen gun dedığım gıbı, dunyanın hıçbır yennde gorulmedık bır şey Yaşı uygun olanlar hemen anımsayacak- lardır. Mılletvekıllen aylıklannın artması one- nlen her zaman buyuk bır coşkuyla karşı- lanmıştr 1 0 kadar kı DP muhalıflen bıle "kar- şı oy vennz, ama parayı alınz" duşuncele- nyle davranmışlardır Koskoca Fuat Köp- rûlü'nun bu konuda soyledıklen bel- leklerde kalmıştır1 Cumhurbaşkanı Sezer'ın değındığı bır önemlı konu da sıyası ahlak yasası- nın çıkanlmasıdır Sıyaset ve ahlak! Bırbınne ters ıkı kavram 1 Ama çoğu za- man eş 1 Polrtıka nasıl ahlaklı olabılır, baş- tan başa yalana, halkı aldatmaya, her şeyden once belırlı bır toplum kesımı- nın çıkannı one almaya dayanıyorsa.. Se- zer, bır hukuk adamı, başka turiu duşunme- sı olanaksız Her şeyı adalete bağlıyor Oy- sa bır ulkede gerçek bır hukuk duzenı ol- ması, oncelıkle o ulkede yurttaşlar arasın- da eşıtlığın var olmasına bağlı Partıler kaynaşıyor 1 Bır buyuk çokme ya- şanacak' DSP'ler, ANAP'lar, DYP'ler hatta MHP'ler ılk seçımde ummadıklan bır boz- gunla karşılaşacaklannı bılmelıdırler Bu, bır kehanet değıl 1 Umut, CHP'nın Baykal'laş- masının onlenmesınde mı? Inonu-Soysal arayışlannın sağlam bır bırlıktelığe donuş- mesındemı'? Yurtsever her ınsan, tanhsel CHP'nın dar hesaplı tutumlardan kopma- sını, Ataturkçu solda sağlam bır butunleş- menın sağlanmasını ıstıyor Ama "önce ben, önce biz" kafası guzel duygulan, öz- lemlen yok etmese!.. 8 EKİM 2001 -16 EKİM 2001 TARİHLERİ ARASINDA 2001-ÖSYS EK YERLEŞTİRME BAŞVURU EVRAKININ ALINABİLECEĞI ÖSYM SINAV MERKEZİ YÖNETİCİLİKLERİNİN ADRESLERİ ADANA Çukurova U Zıraat Fakultesı Tarla Brtkılen Bolumu ADIYAMAN Inonu U Adıyaman Fen-Edebıyat Fak Dekanlığı AFYON Afyon Kocatepe U Iktısadı ve Idan Bılımler Fakultesı AĞRI Ataturk U Ağn Sağlık Yuksekokulu Mudurluğu AMASYA Ondokuz Mayıs U Amasya Mestek Yuksekokulu ANKARAOrtaDoğuTeknıkU A1 Kapısı / Eskışehır Yolu ANKARAGazıU Fen-Edebıyat Fak Teknıkokullar / Beşevler ANTALYA Akdenız U Fen Bılımlen Enstıtusu Bınas Kampus ARTVİN Kafkas U Artvın Orman Fakultesı AYDIN Adnan Menderes U Rektorluğu BALIKESİR Balıkesır U Fen-Edebıyat Fakultesı BİLECİK Anadolu U Bılecık Meslek Yuksekokulu Gulumbe Kampusu BİNGÖL Fırat U Bıngol Meslek Yuksekokulu Kampus BİTLİS Yuzuncu Yıl U Bıtlıs Meslek Yuksekokulu Mudurluğu BOLU Abarrt Izzet Baysal U Eğıtım Fakultesı Dekanlığı BURDUR Suleyman Demırel U Burdur Meslek Yuksekokulu BURSA Uludağ U Tıp Fak Temel Tıp Bjlımlen Gorukle Kampusu ÇANAKKALE Çanakkale Onsekız Mart U Anafartalar Kampusu ÇANKIRI Ankara U Çankın Meslek Yuksekokulu Mudurluğu ÇORUM Gazı U Çorum Meslek Yuksekokulu DENİZLİ Pamukkale U Muhendıshk Fakultesı DİYARBAKIR Dıcle U Dış Hekımlığı Fakultesı Dekanlığı EDİRNE Trakya U Fen Bılımlen Ens -Tıp Fakultesı Dekanlık Bınası ELAZIĞ Fırat U Fen-Edebıyat Fakultesı ERZİNCAN Ataturk U Erzıncan Meslek Yuksekokulu ERZURUM Ataturk U Dersane ve Anfiler Grubu Kampus ESKİŞEHİR Osmangazı U Iktısadı ve Idan Bılımler Fak Dekanlığı GAZİANTEP Gazıantep U Muhendıshk Fak Tekstıl Muh Bolumu GİRESUN Karadenız teknık U Gıresun Eğıtım Fakultesı GUMUŞHANEKaradenızTeknıkU GumuşhaneMuh Fakultesı HAKKARİ Yuzuncu Yıl U Hakkan Meslek Yuksekokulu HATAY Mustafa Kemal U Rektorluğu ISPARTA Suleyman Demırel U Murtendıslık-Mımarlık Fakultesı İÇEL Mersın U Sağlık Kultur ve Spor Daıre Başkanlığı İSTANBUL ÖSYM I Sınav Yon HorhorC LutfuEfendıS No20Fatıh İSTANBUL Haydarpaşa üsesı Altunızade / Uskudar İSTANBUL Istanbul U Vetenner Fakultesı / Avcılar İZMİR Dokuz Eylul U Iktısadı ve Idan Bılımler Fakultesı Kampusu IZMlREgeU Rektorluğu KARS Kafkas U Eğıtım Fakultesı KASTAMONU Gazı U Kastamonu Eğıtım Fakultesı KAYSERİ Ercıyes U llahıyat Fakultesı Kutuphanesı KIRKLAREÜ Trakya U Teknık Eğıtım Fakultesı KIRŞEHİR Gazı U Kırşehır Eğıtım Fakultesı Dekanlığı KOCAELİ Kccaelı U Kutuphane ve Dokumantasyon Daıre Bşk KONYA Selçuk U Rektorluğu Öğrencı Işten Daıre Bşk KUTAHYA Dumlupınar U Iktısadı ve Idan Bılımler Fakultesı MALATYA Inonu U Eğıtım Fakultesı MANİSA Celâl Bayar U öğrencı Işlen Daıre Başkanlığı K MARAŞ K Maraş Sutçu îmam U Zıraat Fakultesı Tarla Brt Bol MARDİN Dıcle U Mardın Meslek Yuksekokulu Mudurluğu MUĞLAMuğlaU Rektorluğu MUŞ Fırat U Muş Meslek Yuksekokulu NEVŞEHİR Ercıyes U Nevşehır Iktısadı ve Idan Bıl Fakultesı NlĞDENığdeU Rektorluğu ORDU Karadenız Teknık IJ Ordu Ziraat Fakultesı RİZE Karadenız Teknık U Rıze llafııyat Fakuttesı SAKARYA Sakarya U Muhendıshk Fakultesı Dekanlığı SAMSUN Ondokuz Mayıs U Fen Edebıyat Fak Kımya Bolumu SİİRT Dtcle U Sıırt Eğıtım Fakultesı Dekanlığı SİNOP Ondokuz Mayıs U Su Urunlen Fakultesı SİNOP Ondokuz Mayıs U Fen-Edebıyat Fakultesı SİVAS Cumhunyet U Sağlık Bılımlen Enstıtusu Kampus TEKİRDAĞ Trakya U Tekırdağ Zıraat Fakultesı Dekanlığı TOKAT Gazıosmanpaşa U Vasfi Dıren Sosyal Tesıslen TRABZON Karadenız Teknık U Muh -Mım Fak. Jeodezı ve Foto Muh Bol TUNCEU Fırat U Tunceh Meslek Yuksekokulu ŞANLIURFA Harran U Veterıner Fakultesı Dekanlığı UŞAK Afyon Kocatepe U Uşak Eğıtım Fakultesı VAN Yuzuncu Yıl U Fen-Edebıyat Fakuftesı Dekanlığı YOZGAT Ercıyes U Yozgat Meslek Yuksekokulu ZONGULDAK Zonguldak Karaelmas U Merkez Kampusu Kutuphanesı AKSARAY Nığde U Aksaray Muhendıshk Fakultesı BAYBURT Ataturk U Bayburt Meslek Yuksekokulu KARAMAN Selçuk U Karaman M YO Yunus Emre Kampusu KIRIKKALE Kınkkale U Iktısadı ve Idan Bılımler Fakultesı BATMAN Dıcle U Batman Teknık Eğıtım Fakuttesı Dekanlığı ŞIRNAK Dıcle U Şımak Meslek Yuksekokulu BARTIN Zonguldak Karaelmas U Bartın Orman Fakultesı Dekanltğı ARDAHAN Kafkas U Ardahan Meslek Yuksekokulu IĞDIR Kafkas U Iğdır Meslek Yuksekokulu YALOVA Uludağ U Yalova Meslek Yuksekokulu KARABUK Zonguldak Karaelmas U Karabuk Teknık Eğıtım Fakultesı KİLİS Gazıantep U Kılıs Meslek Yuksekokulu OSMANİYE Çukurova U Osmanıye Meslek Yuksekokulu DUZCE Duzce Valılığı ÖSYM Irtıbat Burosu ACIPAYAM llçe Mıllı Eğıtım Mud Hukumet Konağı AKHİSAR Celal Bayar U Tutun Eksperlığı Yuksekokulu AKŞEHİR Selçuk U Akşehır Meslek Yuksekokulu ALANYA llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu ANAMUR Mersın U Anamur Meslek Yuksekokulu ARDEŞEN llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu BAFRA llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu BANDIRMA Balıkesır U Bandırma Iktısadı ve Idan Bılımler Fak Dekanlığı BERGAMA Ege U Bergama Meslek Yuksekokulu Mudurluğu BİRECİK llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu BİSMİL Dıcle U Bısmıl Meslek Yuksekokulu Mudurluğu BULANCAK llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu CEYHAN Çukurova U Ceyhan Meslek Yuksekokulu ÇAN Çanakkale Onsekız Mart U Çan Meslek Yuksekokulu Mud ÇARŞAMBA llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu ÇAYELİ llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu Hukumet Konağı ÇORLU Trakya U Çoriu Muhendıshk Fakultesı DÖRTYOL Mustafa Kemal U Dortyol Meslek Yuksekokulu EDREMtT Balıkesır U Edremıt Meslek Yuksekokulu ELBİSTAN Kahramanmaraş Sutçu Imam U Elbtstan Meslek YO ERCİŞ Yuzuncu Yıl U Ercış Meslek Yuksekokulu EFGANİ Dıcle U Erganı Meslek Yuksekokulu FETHİYE llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu Hukumet Konağı GEBZE Gebze Yuksek Teknolojı Enstıtusu Rektorluğu GEMÜK Gemlık üsesı Mudurluğu GÖKSUN Kahramanmaraş Sutçu Imam U Goksun Meslek YO GÖLBAŞI Gazıantep U Golbaşı Meslek Yuksekokulu GÖLCUK Kocaeh U Golcuk Meslek Yuksekokulu HAVZA Ondokuz Mayıs U Havza Meslek Yuksekokulu HENDEK Sakarya U Eğıtım Fakultesı HOPA llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu İNEGÖL Uludağ U Inegol Meslek Yuksekokulu Mudurluğu İSKENDERUN Mustafa Kemal U Iskenderun Meslek Yuksekokulu KADİRLİ Çukurova U Kadırh Meslek Yuksekokulu KARADENIZ EREĞLİ Zonguldak Karaelmas U Ereğlı Eğıtım Fak KARAMURSEL ÖSYM llçe Sınav Merkezı Yon Ataturk Cad No 67 KEŞAN Trakya U Keşan Meslek Yuksekokulu KIRIKHAN Mustafa Kemal U Kınkhan Meslek Yuksekokulu KONYA EREĞLİ Selçuk U Ereğlı Meslek Yuksekokulu KOZAN Çukurova U Kozan Meslek Yuksekokulu KÖRFEZ Kocaelı U Hukuk Fak Dekanlığı Hereke Marshall Kampusu LULEBURGAZ Trakya U Luleburgaz Meslek Yuksekokulu MANAVGAT llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu MENEMEN llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu MERZİFON Ondokuz Mayıs U Merzıfon Meslek Yuksekokulu Mud MİLAS llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu Hukumet Konağı NAZİLLİ Adnan Menderes U Nazıllı Iktısadı ve Idan Bılımler Fakultesı NİZİP Gazıantep U Nızıp Meslek Yuksekokulu Mudurluğu ÖDEMİŞ Ege U Odemış Meslek Yuksekokulu POLATLI llçe Mıllı Eğıtım Mudurluğu Kaymakamlık Bınası REYHANLI Mustafa Kemal U Reyhanlı Meslek Yuksekokulu SAÜHLİ ÖSYM llçe Sınav MerYon Akrf Ulaş Işhanı Kat 1 No 47 SİLİFKE Mersın U Sılrfke Meslek Yuksekokulu SOMA Celâl Bayar U Soma Meslek Yuksekokulu Idan Bına SÖKE Adnan Menderes U Soke Meslek Yuksekokulu Müd TARSUS Mersın U Tarsus Meslek Yuksekokulu TATVAN Yuzuncu Yıl U Tatvan Meslek Yuksekokulu Mud TİRE Ege U Tıre Kutsan Meslek Yuksekokulu TURGUTLU Celâl Bayar U Turgutlu Meslek Yuksekokulu TURHAN Gazıosmanpaşa U Turnal Meslek Yuksekokulu UZUNKOPRU Trakya U Uzunkopru Meslek Yuksekokulu Mud UNYE Karadenız Teknık U Unye Iktısadı ve Idan Bılımler Fakultesı ZİLE Gazıosmanpaşa U Zıte Meslek Yuksekokulu KIBRIS ÖSYM Temsılcılığı / Lefkoşa Tarih Boyunca Türk- Yahudi îlişkileri-2 Aydin OLGUN Amştırmacı Avrupa'dakı Yahudı top- luluklan ıçınde, yalnız fs- panya'da yaşayan Yahudıler ıyıdurumdaıdıler 7 yuzyıl- dan ınbaren 400 yıl sure ıle Ispanya, Arap Emevı Dev- letı'nın hımayesınde mutlu ve zengın bır hayat yaşadı- lar Yahudıler budonem ıçın- de Emevı Halıfelenn koru- ması altında devlet hızmet- lennde onemlı gorevler al- dılar Bılım dallannda bu- yûkbaşanlarkazandılar Un- lü Yahudı duşunuru Hasdal tbnŞafapur uzun yülar Kur- tuba Halıfesı 3. Abdurrah- man'ın başvezırlığını yap- tı Daha sonralan Granada Halıfelığı ıse devletın tum onemlı hızmetlennde Yahu- dı gorevlılerkullandılar Bu arada, Ispanya'nın Zarago- za, Malağa ve Sevılle kent- lennde muzıkte, sanatta, bı- lımde parlak bır donem ya- şadılar Ancak 12 asırdan ıtibaren îber Yanmadası'nın ve bu arada Ispanya'nın Hınstı- yanlann elıne geçmesı ıle bırlıkte Ispanya Yahudılen- nın de sonu geldı 13 yûz- yıhn sonunda Hınsnyanlar Granada dışındakı tum ts- panya'yı ele geçırdüer 1327 yıhnda onbınlerce Yahudı'yı katlederek buyük bır kıyımı gerçekleştırdıler Özellıkle Aragonlu Fenünant ve Cas- tılyalı Izabd'ın Ispanya tah- tına oturmalan ıle bırlıkte faalıyete geçen *enginswn". küıselenn ve papazlann em- n ıle Yahudılere karşı bır tedhış kampanyası başlattı ve onbınlerce Yahudı dın dın yakıldılar. haçlara genldı- ler Engızısyon dehşen so- nunda 1492 yılında ulkede sağ kalmayı başarmış uç yuz bın kadar Yahudı de çareyı tspanya'dan kaçmakta bul- du. Bu Yahudı topluluklan, Fransa, Ingıltere, Almanya ve dığer Avrupa ulkelenne ve bu arada Rusya'ya goç et- tıler Ancak bu uîkeler de Yahudılere karşı genelde baskıcı bır tutum ızledıler ve hemen hepsı Yahudılere yaşam ve vatandaşlık hak- kı vermedıler Ispanya'dan aynlan Ya- hudı topluluklan ıçınde yal- nız bır tekı, Osmanlı Irnpa- ratorluğu'na sığınanlar en ıyı yaşam olanaklanna ka- vuştular Osmanlı Devle- n'nın verdığı ızınle yerleş- nklen Tûrkıye'de ve özel- hkle îstanbul ve Izmır'de ın- sanca davraruşın ne olduğu- nu gorduler, ınsan haysıyet ve onurunun onemını anla- yıp kavradılar Bu konuda- kı öğretmenlen Turklerden oğrendıklen ınsanı değerle- n, benlıklennde kokleştır- dıler ve gunümüze kadar ul- kenın en sadık bıreylen ola- rak arahksız surdurduler Turkıye dışındakı ulkelere yerleşen Yahudılenn durum- lannın ıyı olmadığını belırt- mışnk Butarihlerdekıorta- çağ devletlen son derece tu- tucu, her turlu kultür ve bı- hmden uzak, kılısenın oto- ntesıne mahkûm monarşık yoneumlerdı Budevletlenn toplumlannın, zamanın en aydın ve gehşmış toplumla- nndan olan Yahudılerle an- laşamayacakJan son derece açıkt Nıtekım oyle de ol- da Avrupa de\ letlen ekono- mı kurallannı ıyı bılen ve kısa bır sureç ıçınde durum- lannı duzelten Yahudılenn para ve mallanna goz koy- makta gecıkmedıler Bunu da çeşıtlı ıftıra yollan ıle sağladılar Orneğın bu ıftı- ralann en önemhsı 1348 vı- lmda baş gosteren veba sal- gınını, Yahudıler \ e cuzzam- lılann çıkardığı volundakı yalan ve ıftıralardır Bızzat ılgılı devletler tarafından desteklenen bu tmralann so- nucunda Avrupa ulkelenn- de on bınlerce Yahudı, has- tahğın suçlusu olarak kıyı- ma uğratılmışrır Bu konu- dakı ıkmcı bır omek de Rus- ya'da oluşmuştur 1881 yı- lında Rus Çan 1. Alek- sandr'ın öldurulmesı olayı da bızzat Rus hukumetınce Nıhıhst teronstlerle bırlıkte Yahudılenn ustune yıkılmış, bınlerce Yahudı oldurulmuş- tur Gene Rusya'da 17 asır- da sudan bahanelerle bın- lerce Yahudınm Kazaklar- ca kılıçtan geçınldığı de ta- nhı gerçekler arasındadır Konuyu fazla uzatmaya gerek yoktur Avrupa da Ya- hudılere ınsanı haklann ve- nlmesı oldukça zaman al- mıştır Fransızlar, Buyuk flı- tılal'de önemlı rol oynayan Yahudılere tum vatandaşlık haklannı 1789'lardan çok sonra vermışlerdır Yahudıler, 1 Dunya Sava- şı'nda da çok zarar gormüş- ler, hatta İngıltere ve Fran- sa'da uzun sure 1918 Rus Ihtılalı nın Yahudılerce or- ganıze edıldığı kanısı ege- men olmuş Marx \e En- geb'ın Yahudı olmalan da bu ıddıalara güç katmıştır1 An- cak 1 Dunya Savaşı'nın Ya- hudılere yaran da olmuştur ingıltere 1 Dunya Sava- şı'ndan sonra dunyanın çe- şıtlı yerlennde bulunan Ya- hudı topluluklannın Fılıs- tın'e goçlennı sağlamış, Ya- hudılenn yenıden Fılıstın'de bır araya gelmelenne des- tek olmuştur Yahudıler boy- lece "ArzH Mev'ufta, Fı- lıstın'de buluşmuşlar ve 1948 'de kurulan Israıl Dev- letı'nın temelını atmak ıçın gereklı çahşmalan yapma olanağıru bulmuşlardır 1 Dunya Savaşı'ndan son- raki donem Yahudıler ıçm kı- sa bır toparlanma donemı olmuştur Yahudıler özelhk- le ABD, İngıltere, Fransa ve Almanya'da ozelhkle ekono- mık bır guç hahne gelmış- lerdı Ancak bunun bedelı- nı odemekte gecıkmemış- ler, Hıtler Almanyası 'nın ve Nazızmın bır numarau he- defı halıne gelerek Jenosıt'e uğranlmışlar beş mılyon Ya- hudı Alman toplama kamp- lannda ve finnlarda yaşam- lannı kaj'betmışlerdır Ancak tum bu felaketler, kıyımlar, Yahudılere 2000 yıl oncekı ozellıklennı kaybettırme- mış yaşama dort elle sanl- mışlar ve " A T M Mev'ut" hayalını hayal olmaktan cıkararak geı\ek halıne getır- mışlerdır PENCERE Küreselleşmecilik Yolunda Dortnala... Medyada ılgınç dostlar var, 9O'lı yıllardan ben gız- leyemedıklen bır keyıfle yınelıyorlar - Ulus devlet brttı - Valla mı' - Kureselleşmede 'Yenı Dünya Duzenı' geçeriı, ulusal bağımsızlığın modası geçtı - Cıddı mı? - Ekonomık model de bellı Özelleştırme, serbest pıyasa devtetın kuçultulmesı, yabana sermayeyetes- lımıyet, ÇUŞ'lann (çok uluslu şırketler) dunyaya ya- yılması ve egemenleşmesı - Hımmm Bu dostlara bakarsan Ankara'dakı Turkıye Cum- hunyetı Hukumetı'ne bıle gerek yok, ulus devlet sız- \ere omur ya, gensı fıs fıs • Ne var kı yıne aynı dostlar uçlu koalısyonu hıç be- ğenmıyorlar, Ecevrt-Bahçelı-Yılmaz'ın ışbırlığınde- kı DSP-MHP-ANAP hukumetıne eleştınnın bını bır para Doğrusu haksızlık edıyorlar Dunya olçeğınde bakarsanız en kureselleşmea Baş- bakan kım? Ecevıt1 Hukumetımız oylesıne kureselleşmea kı Dunya Ban- kası'ndan Kemal Dervış'ı getınp ekonomıyı elden ve gozden çıkardı, tumuyle yabancı çevrelere tes- lım ettı, ulus devlet bıttığıne gore en tutarlı ışı yaptı, 70 mılyonluk koskoca Turkıye Cumhunyetı'nın eko- nomısı artık Amenka'dan yonetılıyor ve "teftış" edı- lıyor Dunya Bankası gak dedı mı - Buyur1 IMF guk dedı mı - Emret' 'Küreselleşme'nm bu kadanna bır başka devlet- te rastlamak zor, rekor kırıyoruz, bu arada daha AB'ye gırmeden gumruklenmızı açtık, anayasamızı da Avrupa'nın ıstedıgı gıbı değıştırdık, yıne de dışa- nya yaranamıyoruz, ama olsuni Bızım kureselleşmecıler -nam-ı dığer ulus devlet duşmanlan- Ecevrtten daha hızlı kureselleşen bır Baş- bakan'ı nereden bulacaklar^ Devlet Bahçelı ıle Me- sut Yılmaz da IMF'nın ya da Dunya Bankası'nın bır dedığını ıkı etmıyorlar, globalızasyon Tûrkıye'de tam gaz 1 Kureselleşmecı Amenka, Kemal Dervış man- fetıyle -koalısyon hukumetı ha var, ha yok- Turkıye'yı çekıp çevınyor, yıne de ulus devletın devreden çı- kanlması bızım kureselleşmecılereyetmıyor; koalıs- yonun tepesıne yjldınmlar yağdınyorlar, hukumetı eleştırmekte bırbııienyle yanşıyoriar. Neden? • Çunku Kemal Dervış elıyle uygulaması hızlandın- lan kureselleştırme deneyı Tûrkıye'de ayvayı yedı Amenkan Dolan dun kaçtı?.. 1 600 000 hra Bızım gazetenın yazdığına gore dolann degen yıl- başından bu yana yuzde 136'yı aşmış' Enflasyon da yuzde 6O'ı aştı, aldı başını nereye gıdıyor, bılıne- mez Pekı, Ecevıt buna karşı ne yapsın? Bütent Bey, Devlet Bey, Mesut Bey kureselleşmenın doruğun- dakı Dunya Bankası'nın gonderdığı Dervış Bey'e her şeyı teslım etmışler, kureselleşmecı buyuruyor, ulus devletın gıkı çıkmıyor anlaşılan globalızasyon bıze pek yaramadı, çokuyoruz . Ne yapsak"? Ulus devletı hatırlayıp bır "ulusalplan" çevresın- de ışverenı, ışçısı, koylusu, kentlısı, esnafı, memu- ru, zengını, yoksulu bırleşsek mı? "REsmıonnvi'iın BELSELERI Filistin Askısından Fezlekeye İŞKENCENİN KİTABI Dr.Sema PİŞKİNSÜT Aydın Mılletvekılı Dr.S«ma Pışkınsut, bir ınsanlık ayıbı olan ışkencenın ulkemizdc yaşanan boyutunu gözl«r onune serıyor TBMM Insan Haklannı Inceleme Komısyonu Başkanlığı sırasında elde ettıği resmi ve somut verılere gozlemfennı ekleyerek, ulaşılması kolay olmayan bu bılgılerı, oğrenılmesi ve tartışılması amacryia kamuoyuna sunuyor. • www bılgıyayınevı com tr BİLOİ YAYINEVt Meşrutjyet Cad 46 A Yen şeh r 06420/ANKARA Tel (0 312)434 49 98 434 49 99Faks (0-312)43177 58 BILOI DASfTIM Narlıbahçe Sok No 17 Kat1 Cagabglu - 34360/İSTAN6UL Tel (0 212) 522 52 01 520 02 59 Fafcs (0-212) 527 4119 •İLOİ KTTABEVI Sakarya Cad 8/AKızjlay 06420/ANKARA Tel (0-312)43441 06-43441 07Faks'(0-312)4331936 520 Sayfa,12000000 TL FATİH DÖRDÜNCÜ ASIİYE HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN 2000/800 Esas 2001 ^36 Karar Davacı Fenhan Bılır tarafından da\alı Server Bılır aleyhıne açılan boşanma davasında Mahkememızm 2000/800 esas, 2001/536 karar s^ı- lı, 13 9 2001 tanhlı karan ıle davanın kabulune, Kasta- monu Seydıler, Çığılerık Mah Cılt 33, Hane No 37'de nufüsa kayıtlı bulunan Velı ıle Fatma'dan olma 15 1 1960 doğumlu da\acı Fenhan Bılır ıle Mustafa ve Vasfıye'den olma 1 1 1960 doğumlu davalı Server Bı- lır'ın Boşanmalanna, tarafiann çocuklan reşıt olduğun- dan \elayet ıle şahsı ılışkı takdınne ver olmadığına da- vacı ıstemedığınden nafaka ve tazmınat takdınne yer olmadığına, ıstenmedığınden davacı tarafından yapılan mahkeme masraflannm uzerınde bırakılmasrna \e da- vacı vekılı ıçın ucretı vekâlet takdınne >er olmadığına, 3 240 000 hra ılam harcından peşın alınan 2 080 000 - TL 'nın mahsubu ıle kalan 1 160 000 lıra harcın davalı- dan tahsılıne, yasa yolu açık olmak uzere davacı ve ve- kılının yuzlenne karşı venlen karar açıkça okunup an- latıldı, şeklınde karar venknış olup, Davalı Server Bılır e karann tebhğı yenne geçmek uzere ılanen teblığ olunur 2 10 2001 Basın 56218