Katalog

C EKİM 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA TliıKOR VE dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Cürel gidiyor PaMstan'a destek ziyareti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel, Afganistan'a yönelik operasyon öncesinde moral destek vermek ve bazı stratejik konularda görüş alışverişinde bulunmak ûzere Türk hükümetinin özel temsilcisi olarak bugün Pakistan'a gidiyor. Gürel, Başbakan Bülent Ecevit'in dostluk ve dayanışma mesajıru ileteceğini belirterek, "Ziyaret, uluslararası terörizmden zarar gören dost bir devktk dayanışma irademizin en yüksek düzeyde teyididir. Pakistan'ın karşılacağı güçlükler, biziın de pavlaşacağıınız güçlfikler olacak" dedi. GürePe ziyareti sırasında Dışişleri Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı yetkilileri ile Kızılay Genel Başkanı Ertan Gönen eşlik edecek. Pakistan'da yapacağı temaslar hakkında bilgi veren Devlet Bakanı Gürel, Pakıstan Dışişleri Bakanı AbdülSettarve Devlet Başkanı Pervez Müşerref ile görüşeceğini vurguladı. Pakistan ile Tûrkiye arasmda köklü ve sarsılmaz bir "dostiukvekardeşük" olduğunu belirten Gürel, temaslan sırasında ABD'ye yönelik saldınnın ardından ortaya çıkan gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunacaklannı, terörizme karşı başlatılan uluslararası mücadaleye yönelik katkılann ele alınacağını kaydetti. Gürel, Türkiye'nin terörde yaşadığı acı deneyimin artık daha geniş tabanda anlayış bulduğunu, uluslararası camiada terörün evrensel tanımına vanlması, yeni norm ve ilkelenn getirilmesi, mücadalenin hukuki tabana yayılması konusunda birleşildiğinin altını çizdi. Ziyareti "uluslararası terörizmden zarar gören dost bir devietk dayanışma irademizin en yüksek düzeyde teyidi" olarak değerlendiren Devlet Bakanı Gürel, Pakistan'ın güç koşullar altında uluslararası teröre karşı yürütülen mücadeleye elinden gelen desteği vermeye çalıştığını vurguladı. Gürel, "Pakistan'ın karşüaşacağı her gûçlük, bizün de paylaşacağuıuz güç olacak" dedı. Gürel, bir soru üzerine Pakistan'ın Türkiye'den herhangi bir askeri destek ıstemediğını de sozlenne ekledi. Colin Power: PKKterör planlannı sürdürüyor VVASHINGTON (AA) - ABD Dışişleri Bakanı Colin P<mell, yıllık terör raporunun Nisan ayında açıkJanmasına karşıhk, terörist örgütler liste- sini yenilerken, daha az faali- yet göstermesine karşıhk PKK'nin, muhtemel terörist eylemler için plan ve hazır- lıklannı sürdürdüğünü bildir- di. Powell, yaptığı açıklamada, AB9 Dışişleri Bakanlığı'nın yendediği teröristörgütler lis- tesûde terör örgütü PKK'ye da }er verildiğini belirterek, "PKK daha az aktif ancak muhtemel terör eylemleri- nin plan ve hazırbklannı sürdürüyor" dedi. ABD Dı- şişhri Bakanhğrnın yenile- nenlistesinde, terör örgütle- ri FCK ve DHKP-C daha ön- cek raporlarda da olduğu gi- bi yr aldı. Powell, terörizm- le nücadele çerçevesinde bu tercr gruplannın yenidenlis- teyt alınmasının önemli bir adın olduğunu da kaydetti. Coin Powell, "'umanm bu list, bütün dünyada yaban- cı ıükümetlerin dikkatini çeferek, bu terörist grupla- ra iarşı bizim gibi gereken örıkmleri almalan için cesa- re>ttndirecektir" dedi. 11 Eylül sonrasmda Rusya, bunalımdan en kazançlı çıkan ülkeler arasında Dengeler değişiyor SERKANDEMJKTAŞ ANKARA - Tarihin en büyük terör olayı olarak nitelenen 11 Eylül saldı- nlannın ardından yaşanan gelişmeler küresel dengelerin değişmesine de ne- den oluyor. ABD'nin "süper gûç" imajının zedelendiği olaylann ardın- dan NATO ve AB ile ilişkilerini geliş- tiren Rusya, eski gücünü kazanma ara- yışlanna hız veriyor. Türkiye de eko- nomik krizin ışığında duyarlı bir pp- litika izlemeye çahşıyor. Washington ve New York'a yönelik saldınlann ar- dından yaşanan gelişmeler sürecinde şu ülkelerin pozisyonlan öne çıkıyor: ABD: Dünya Ticaret Merkezi ve Pen- tagon'a yapılan saldınlar, bu ülkenin "süper güç" imajını zedeledi. Olası operasyonla bu imaj düzeltilmeye ça- lışılacak. Ancak operasyonun başansız olması ya da başka saldınlara yol aç- ması, ABD'yi daha zorbir duruma so- • Türkiye, Müslüman bölge ülkesi kimliğinden çok NATO üyesi ve ABD müttefiki kimliğiyle Batı dünyası içindeki yerini sağlamlaştınyor. kabilir. ABD'nin NATO'nun 5. mad- desini yaşama geçirtmesi küresel des- tek kapsamında başan. Rusya: ABD ile ortak harekât yap- ma karan alarak Batı'da "güveniHr or- tak" olarak değerlendirilmeye başla- dı. Güven ortamı, Rusya'nın da Ban'nın da işine yarayacak. Rusya, Batı ku- rumlanyİa ilişkilerini düzeltecek ve ekonomik kaynak sağlayabilecek. Rus- ya, Afganistan'a yönelik operasyonda bölgeyi iyi bilmesi ve Orta Asya ülke- lerindeki askeri olanaklan nedenıyle önemli rol oynayacak ve Orta Asya'da- ki ağırlığı artabilecek. Bu durum, Mos- kova'nın bölgedeki dengelerm kendi po- litikalan çerçevesinde şekillenmesin- deki ağırhğını arttıracak. Rusya, Ba- tı'nın Çeçenistan üzerindeki baskda- nnı azaltmalanyla rahatlayacak. İran: BM çerçevesinde alınacak karar doğrultusunda terörle mücade- leye katılacağını açıkla^an lran'ın bu mesajlan ABD'de olumlu bir ortam ya- rattı. Iran'uı ABD ve Batı ile ilişkile- rini normalleştirmesi bekleniyor. Bu- nun sağlanması durumunda ülkeye ya- bancı sermaye girecek, ekonomi dü- zelecek ve tran'ın bölgedeki rolü ar- tacak. tran, petrol boru hatlannı top- raklanndan geçirme istemi için daha rahat çalışma alanı bulabilecek. Türkiye: NATO'nun tek Müslü- man üyesi ve sıcak bölgeye en yakın müttefık olması nedenıyle Türkiye'ye önemli bir rol düşüyor. Operasyona ABD'nin Afganistan'a olası operasyonunu protesto etmek için dünyanın dört bir yaonıda gösteriler düzenleniyor. Pakistan'ın tstamabad yaknüanndaki Ravalpindi kentinde dün, cuma namazmdan sonra toplanan 5 bini aşkın kişi Devlet Başkanı Pervez Mûşerref, ABD ve Israil aleyhine sloganlar atu. FHipinler'de başkent ManüVda başkanhk sarayuun yakuüannda savaş karşıü gösteri düzenJeyen göstericüer de hükümeti olası bir Savaş karşıtlan sokakta ABD saknnsının yanında yer abnaması konusunda uyarthlar. Japonya'nm başkenti Tokyo'da yüzfcrce kadıa, ABD'nin olası askeri operasyonunu protesto için yürüyüş yapn ve "Savaş ve ırkçılık yanıt değüdir" pankarn taşıdı. Fransa'da da, aralannda ayduüar ve din adamlarnun bulunduğu tamnmış kişikr, savaş olasıhğina karşı "Bu yüzyıl banş ve insanhk yüzyıh olsıuT sloganryla bir kampanya başlatü. (Fotoğraf: AP) aktif destek vermeyecek olan Türki- ye'nin en önemli kaygısı ABD'nin Irak'ı da hedef alması. Ekonomik kriz- deki Türkiye, bir savaştan en çok et- kilenecek ülkeler arasında. Türkiye, bu bunalım sırasında NATO üyesi ve ABD'nin yakın müttefiki kimliğini daha çok kullanıyor. Afganistan'ın komşulan ÖZbeklStan: ABD'ye destek ve- receğini açıklamasuun ardından dik- katler bu ülkeye çevrildi. Köktendin- ci Özbekistan Islami Hareketi'nin Usa- me bin Ladin ile bağlantısı olmasının, koalisyonun bu örgütü de hedef alma- sına neden olabileceği kaydediliyor. Böyle bir gelişme Özbekistan' ın eko- nomik ve siyasi bağımsızlığı açısından önemli. Batı 'nın desteğini de alan Öz- bekistan, kazananlar arasında. TacikiStaii: Afganistan'a sının bulunması nedeniyle operasyonda gö- rev alması bekleniyor. Tacikistan'ın Rusya'ya çok bağımlı olması, pa- zarlık gücünü azaltıyor. Türkmenlstan: ABD'nin is- temlerine sıcak bakmıyor. Kök- tendinci terörtehdidinden uzak ya- şayan Türkmenistan'm Taleban'la ekonomik ilişkileri var. Ekonomik krizdeki ülke, operasyondan olum- suz etkilenebilecek. AfganlStan: En çok kaybeden ülke. 20 yıldır çatışma halindeki Afganistan'da halk komşu ülkele- re kaçıyor. Milyonlarca insanın aç- lık ve hastalıktehlikesi çektiği Af- ganistan'ın tek umudu, Taleban'ın devrilmesi ve demokratik ve çağ- daş bir yönetim gelmesi. PaklStan: Operasyondan en çok etkilenecek ülke. Pakistan'da milyonlarca Taleban ve Bin Ladin sempatizanı var. Operasyon ülke- de iç kanşıkhğa yol açabilir. Böy- le bir gelişme, Hindistan'la Keş- mir'le ilgili sorun yaşayan Pakis- tan'ı güçsüz bırakabilir. HlndiStan: Pakistan'daki bir istikrarsızlığın nasıl gelişebilece- ğini öngörmeye çahşıyor Nükle- er güce sahip iki ülkenin, bir istik- rarsızlık nedeniyle çahşması büyük sorun yaratabilir. Suu'di Arabistan:Körfez Sa- vaşı'nda ABD'ye en büyük deste- ği veren, üslerini açan Suudi Ara- bistan, kendi uyruğundaki Bin La- din'e yönelik bir operasyon için askeri olanaklannı kullandırmıyor. Tüm çabalara karşın ikna olmayan Riyad, Taleban'la üişkilerini kesme- si dışında Batı dünyasınca hoş kar- şılanacak bir pozisyon izlemiyor. ABD Savunma Bakanı 'Afganistan Operasyonu'na destek turlan çerçevesinde Ecevit ile görüştü Donald Rumsfeld Ankara^ya uğradı • Başbakan Ecevit, ABD'nin teröre karşı kararlı ve esnek bir tutum izleyeceğini, her ülkenin kendi özel koşul ve olanaklan ile mücadeleye katılacağını bildirdi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD Savunma Bakanı Donald Ruros- feld, ABD'nin uluslararası terörizme karşı başlattığı savaşta Türkiye'den be- lirli bir isteminin olmadığını, her ül- keden kendi koşullan ölçüsünde des- tek vermesini beklediklerini bildirdi. ABD Savunma Bakanı Rumsfeld, ül- kelerin desteğinm "açık veya gizli" ola- bileceğini vurgularken, Milli Savunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu'nun görüşmede böyle bir konunun günde- me gelmediğini belirtmesi dikkat çek- ti. Başbakan BülentEcevit, ABD'nin te- röre karşı kararlı ve esnek bir tutum iz- leyeceğinin anlaşıldığını belirtirken "Ek bir talep yok. Her ülke kendi özel koşul ve olanaklan ile mücadeleye ka- alacakbrvebunukendisibelirieyecek- tir"dedi. ABD Savunma Bakanı Rumsfeld, Suudi Arabistan, Umman, Mısır ve Özbekistan temaslanmn ardından 2 saatük bir çalışma ziyareti için akşam saatlerinde Türkiye'ye geldi. Yoğun güvenlik önlemleri altında Esenboğa Havalimanı'ndan Başba- kanhk'a gelen Rumsfeld, Başbakan Bülent Ecevit, Genelkurmay Başkanı Orgeneral HüseyinKıvnkDğhı, Milli Sa- vunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğ- lu ve Dışişleri Bakanı tsmail Cem ile biraraya geldi. Rumsfeld, 1 saat süren görüşmenin ardından gazetecilere açık- lamalarda bulundu. Türkiye'nin, ABD'nin çok değer verdiği dost ve müttefik bir ülke oldu- ğunu kaydeden Rumsfeld, "Türldye, aynı zamanda dünyadaki konumu ve terorizmk mücadele konusundaki de- neyiminden dolayı sorunun çok bilin- cinde" dedi. Türk yetkilüerin görüş ve tavsiyelerine önem verdikleri için An- kara'ya geldiğini kaydeden Rumsfeld sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu savaşdünyanuı her yerinde olan bir soruna karşL Çok dddi ve acele ol- mamızı gerektüiyor. Terörle başa çık- manm yöntemi her saknnya karşı ön- lem almak değiL Törerizmi koruyan yadaonamaUdestekveraıulusiara kar- şı savaşmanuş gerek bunu yapabilme- miziçBi askeri önlemlerinyanısn-adip- lomatik siyasi, mali ve istihbarat anla- mında büyük çabalar gösterümesi ge- rekiyor. Bunlar gerek açık gerekse giz- fi olabilir. Çünkü teröristler gizliolarak çahsmalannı sürdürüyoriar. Karşunız- da kara. hava deniz güçleri yok. Pasa- port kullanan teröristlerle karşı karşı- yayız. Bu çok uzun bir mücadele." ABD'nin uluslararası terorizmle mü- cadele ederken çeşitli ülkelerin işbir- liğine ihtiyacı olduğunu kaydeden Rumsfeld, "Özellikle Türk hükümeti ve halknun bunun bümcinde obnalan- na minettanz. Türkiye'nin tam deste- ğme sahibiz ve bundan çok memnu- nuz" diye kouştu. Rumsfeld, ABD'nin terorizmi dün- ya çapında bir sorun olarak gördüğü- nü belirtirken, "Her ülkenin kendiözel şardan olduğunu bUiyoruz. Bu konu- da beürlibir talipti buhınmuyoruz. Her ülkekendi koşullanna göre kendisi ka- rar verecektir. Teroristkrin elinde kit- k imha süahlan var. 11 Eylül'de yaşa- nan durum tekrarlanabilir. ABD'nin aciliyet duygusu bu yüzden başka ül- kelerce de hissediöyor" görüşünü kay- detti. Milli Savunma Bakanı Çakmakoğ- lu ise ABD ile son durumu değerlen- RusmfeM, Başbakanhkta Ecevit ve Krvnkoğlu tarafindan karşüadı dirdiklerini belirtirken, Türkiye'nin terörden çok çekmiş bir ülke olarak ABD'ye tam desteğinin süreceğini söyledi. Çakmakoğlu, gazetecilerin Rums- feld'in açıkladığı açık veya gizle des- teğin ne olduğunu sormalan üzerine, "Böyle birşey konuşulmadı. Kamuou- yuna açıkmlanmış olanın dışında baş- ka bir destek görüşülmemistir" dedi. Ecevit: Ek talep yok Başbakan Bülent Ecevit, Rumsfeld'in ardından Dışişleri Bakanı Cem, Genel- kurmay Başkanı Kıvnkoğlu ve Milli Savunma Bakanı Çakmakoğlu ile bir süre daha görüştü. Bu görüşmenin ar- dından açıklama yapan Ecevit, ABD Savunma Bakanı Rumsfeld ile yapılan değerlendirmelerinde ABD'nin terö- re karşı yapılacak mücadelede karar- lı ve esnek bir davranış izleyeceginin anlaşıldığını söyledi. Daha sonra gazetecilerin sorulannı yanıtlayan Ecevit, ABD tarafindan ya- pılacak harekatın ne zaman ve nasıl ola- cağı konusunun belli oknadığını ve bu konunun görüşülmediğini vurguladı. Türkiye'nin Afganistan'a yönelik ola- sı bir kara harekatının tehlikelerini, bu konudaki görüşlerini ve önerilerini de ilettiğini aktaran Ecevit, "Bu konuda Rumsfeld ile aynıfjkirdeyiz" dedi. Ece- vit, ABD'nin Türkiye'den ektalebi ol- madığmı vurgularken, ABD uçaklan- mn Türk hava sahasından yararlandı- ğını anımsattı. Görüşme sırasmda Türkiye'nin böl- geye yönelik istihbari bilgiler sunabi- leceğini, terör konusunda deneyimli TSK'nin Kuzey Ittifakı'na askeri eği- tim verebileceğini, Afganistan'a ya- pılacak insani yardımda katkılanmn olabileceğini yinelediğini söyleyen Ecevit, "Başka istekkrve olabilir mi, bunu zaman gösterecek" dedi. SAYDAM YALÇEV DOĞAN Nokta Hapekâtı, İşgal Yok' Ünlü ingiliz Başbakanı Churchill'in bir sözü. şu sıralarda çok revaçta: "Biz Ingilizler olmasak, şu koca Amerikan devi hiçbir işe yaramaz, o devi harekete geçiren Ingilizlerdir!.." Churchill, hele de şu sıralarda, çok haklı galiba!.. Amerikan yönetimi, neyi, nasıl yapacağını epey şaşırmış durumda. Her an karar değiştinyor. Hat- ta, zaman zaman uluslararası diplomasiyi bile, unutabiliyor!.. Ingilizler, bunun üzerine olaya el koyuyor. Hem uluslararası politika, hem de askeri karartar açısın- dan. VVashington'da, Ingilizler her zamandan da- ha çok devrede. Avrupa'daki karar merkezlerinde de, öyle. Yoksa, İngiliz Başbakanı Blair'ın Pakis- tan gezisi, boşuna değil. Önce küçük birlikler Ingilizlerie ve ABD'nin kendi içinde yaptığı tar- tışmalar sonucunda, ortaya çıkan tablo şöyle:_ Yukardan bombalarla ya da füzelerle değil. Ön- ce küçük birliklerle, kara harekât. Ya da bir başka tanımla, nokta harekâtı. Bu nedenle, ön- celikle komando bırlikleri Pakistan ve Afganistan'a gönderiliyor. llk ateş onlardan çıkacak. Bununla biriikte, VVashington'da askeri harekâ- tın yöntemi ve zamanı, yine de sık sık değişiyor. "Hemen havadan vurmaya başlayalım" diyenler de var, "Yok, biraz daha bekleyelim ve uluslara- rası uzlaşmayı sağlayalım" diye, diplomasiyi ön pla- naçıkartanlarda... ABD Dışişleri Bakanı Povvell, kendisiyle görü- şen devlet adamlanna bu bilgiyi verdıkten sonra, şunu ekliyor *'Afganistan'ı işgal gibi bir planımız asla yok!.." Vurup çekilecekler, Vietnam'daki gibi kalıcı de- ğil. Ne kadar doğru?.. Atom denizaltısı Bu arada, vuracak ve vurulacaklann askeri gü- cü ne?.. Özetle: Amerika: Bölgede dört uçak gemisi, her birin- de 72 savaş uçağı. Yani, toplam 288 savaş uça- ğı. 49 savaş gemisi. Bir atom denizaltısı. F-15 ve F-17 bombardıman uçaklan. 200'den fazla nakli- ye ve yakıt uçağı. On bin kara askeri. Aynca, nok- ta harekâtı için, sayılan gizli tutulan Delta, Seals ve Rangers özel komando birtikleri. Ingiltere : Bir uçak gemisi. İki denizaltı. 22 sa- vaş gemisi. Bir mayın tarama gemisi. Çıkarma ge- mileri. 30 savaş uçağı, 35 savaş helikopteri, 24 bin asker. Aynca, yine nokta harekâtı için, 1500 deni- zaltı ve SAS komando ekipleri. Kuzey rttifakı: ABD ile biriikte davranan, Tale- ban'a karşı savaşan Kuzey Ittifakı'nda ise, 45 bin dense de, gerçekçi rakam 15 bin asker. İki savaş helikopteri. Ne kadar işe yaradığı belli olmayan 100 eski Sovyet tankı, top ve tüfek. Taleban, iman gücüyle Kuzey Ittifakı bir yana, ABD ve Ingiltere'nin bu dev gücüne karşı, Taleban'ın iman gücü var!.. Bir de şunlan var 6 Mig savaş uçağı. 30 Scud füzesi. 100 eski Sovyet tankı. Sayılan bilinmeyen Stinger füzeleri ile uçaksavar toplan ve roket atariar. Havanda su dövmek üzere!.. 40 bin kadar da asker. Işte, önümüzdeki günlerde karşı karşıya gelme- si beklenen güçler bunlar!.. Komik değil mi?.. ABD'yi yine de ürküten Afganistan coğrafyası. Planlar onun için sürekli değişiyor. E-mail: ydogan(« cumhuriyetcom.tr Faks:0212 513 90 98 SALDIRIILE LADlN İLİŞKİSÎ Pervez Mûşerref de ikna oldu Dış Haberler Servisi - Pakistan Devlet Başkanı Pervez Mûşerref, 11 Eylül'de ABD'yi canevinden vuran terör darbesiyle ilgili dellilerin, Taleban' m ko- ruduğu Suudi terörist Usame Bin Ladin ile bağ- lantılı olduğunu düşündüğünü söyledi. Müşer- ref, ültkesini ziyaret eden Ingiltere Başbakanı Tony Blair, ile görüştü. Blair ise, Pakistan hükümetinin. Afganistan'da Taliban yönetiminin devrilmesi durumunda kuru- lacak geniş tabanlı hükümeti tanıyacağını bildirdi. Blair, Mûşerref ile düzenlenen ortak basın top- lantısmda, görüşmelerinin gayet olumlu olduğiı- nun işaretlerini verdi. Blair. Afganistan'da Taleban yönetiminin devrilmesi durumunda kurulacak ge- niş tabanlı hükümette, Peştunlar da dahil olmak üzere, belli başh bütün gruplann temsil edilmesi gerekeceğini söyledi. Blair, Afganistan'a olası bir harekatın sivil halka zarar vermeyecek biçimde planlanması gerektiğini beiirtti. Mûltecikre yardım sözü Pakistan'a Afganistan'dan gelen mülteciler için 40 milyon dolarlık yardım yapılacağını. bu konu- da Uluslararası Para Fonu (IMF) ile temasta olduk- lannı belirten Blair, 11 Eylül saldınsının. "Batı'ya değil, tüm insanlığa saldırı olduğunu" kaydetti. Blair, Pakistan'ın Ingiltere ile işbirliğini övdü ve "Pakistan, doğru seçimini yapmıştır" dedi. Mü- şerref ise, ABD'deki terör saldınsıyla ilgili delli- lerin, Taliban'ın koruduğu Suudi terörist Usame Bin Ladin ile bağlantılı olduğunu düşündüğünü söy- ledi. Pakistan lideri, Ingiltere ile karşıhklı anlayış içinde olduklanm beiirtti. Taleban: Ladin'i vermeyiz Taleban'ın Büyükelçisi Abdüsselam Zaif, Per- vez Mûşerref ile görüşen Tony Blair'e. Afgan yö- netiminin hiçbir mesajı olmadığını söyledi. Zaif, "Müzakereler için geldiğinde. söyleyecek bir şe- yimiz olur" dedi. ABD'ye hava sahasını kullan- masına izin vermeyen lran'a övgüler yağdıran Za- if, Pakistan için yorum yapmaktan kaçındı. Zaif, "Ko- nu Ladin değil. Konu İslam. Usame bir Müs- lüman. ABD'ye onu teslim edemeyiz. Onu ts- lam mahkemesinde şeriata göre yargılamaya hazınz. ABD'yegöndermek adil olmaz" dedi.