Katalog

19 EKİM 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA AFGANISTAN'DA SAVAŞ Ecevit. Kara harekâtı zorunlu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Bulent Ecevit, Afgarustan a yonelık "Sonsuz Ozgurluk" operasyonu kapsamuıda kara harekâtının zorunlu olduğunu ancakbunda başan sağlanması ıçuı ulke ıçındekı Afgan muhalıflennın bırleştrnlmesı gerektığını kaydettı Başbakan Ece\ ıt, partısının grup toplantısında. Afganıstan'a yonelık operasyon \e Turkıye'nın gereksınım duyduğu dış desteğe ıhşkın açıklamalarda bulundu ABD ve îngıltere'nın hava harekâtını surdûrduğunu, ancak bunun sureklı olamayacağuıı kaydeden Ecevit "Kara harekâtı zorunlu fakat zor" dedı Ece\ ıt, Afganıstan'a karşı kara harekâtının dışandan gelen guçler tarafından yurutulmesının çok zor olduğunu, ancak ıçenden muhalefet guçlennın bunda başanlı olabıleceğını bıldırdı Muhalefet guçlen arasuıda buyuk bır rekabet olduğunu kaydeden Başbakan Ecev ıt, Turkıye'nın de\Teye gırmesıyle bu guçlenn bır araya getınlebıleceğıne ınandığını bıldırdı Bunun ıçın çaba gostereceklennı ıfade eden Ecevit, muttefıklenn de Turkıye'den bunu bekledığını soyledı Sarbon korkusu Postaneler alarmda Haber Merkezi - Butun dunyayı etkısı altına alan "şarbon saldınsı" panığı, etkılennı Turkıye'de de gostenyor îstanbul, Ankara ve îzmır'de 4 kışıye gelen ve ıçınde "beyaz toz" bulanan zarflar uzenndekı ınceleme surduruluyor Emnıyet Genel Mudurluğu Sozcusu Feyzullah Arslan, şarbon mıkrobunun henuz Turkıye'de gorulmedığını bıldırerek bu konuda çok onemlı olay olmadığuu soyledı Turkıye'nın Sturtgart Başkonsolosluğu' nun dunkü postasından, ıçınde toz halınde şupheh madde bulunan bır mektup çıktı PTT Genel Mudurluğu, şarbon baktensıne karşı onlem almaya başladı Bu kapsamda Ankara Posta Işleme Merkezi'nde mektup ayırmakla gorevlı personel eldı\en, maske ve koruyucu ozel kıyafet kullanmaya başladı Genelkurmay Konuşma yasağı Haber Merkezi - Genelkurmay Başkanlığı butun bırlıklere gonderdığı bır yazıyla ABD'run Afganıstan' a duzenledığı operasvonla ılgılı "konuşulmamasını ve yorum yapümamasını" ıstedı Genelkurmay Başkanlığı nın soz konusu kararı, Turk Sılahlı Kuvvetlerı'yle ılgısı olmayan kışılenn gazete \e televızyonlarda yaptığı yorumlann, TSK'nın fıkırlen gıbı algılanmasuun onune geçmek ıçın aldığı ılen suruldu Genelkurmay'ın karannnın TSK'den emeklı olan eskı subaylan da kapsadığı bıldınldı 1 mılyör Müslüman, 5 Islam devleti RUSYA FEDERASYONU cccc Atlantık Denızı Pasıfık Denızı PANAftA KOUVMBİYA PERU VENE2ÖELA BRE2İLYA • Nufusun %50 den fazlasının sunnı musluman olduğu bolge ya da ulkeler E l Sunnı Muslumanların nufusun %10 u ıle %50 sı arasında olduğu bolge ya da ulkeler I I Muslumanlara aıt ancak oturulmayan bolgeler I I Nufusun %50'sınden fazlasının Şıı musluman olduğu bolge ya da ulkeler BI Şerıata yoneltılen ya da şenatın yontemın ıçınde bulunduğu Islamı rejımler C Musluman toplulukların ıçınde bulunduğu bolgeler Islamı partılerın ya da aktrf Islamı hareketlenn olduğu bolgeler Sılahlı Islamı eylemlenn olduğu bolgeler ) r 1 Kaynak Le Nouvel Observateur Müslüman dünyasında satranç oyunu• The Guardıan'a gore Islam ulkelen Batı'yı yakalayamadı Gucun entelektuel, sosyal \e sıyası başandan kaynaklandığı vurgulanan yazıda "Askerı guce sahıp olmayı asıl guç sandılar ve boş yere zaman kaybettıler" denıldı Ekonomi Servisi - "Bab'nın çı- karcı \e hatalı politıkalaruun dün- yadald çatışmalar uzerindeki pa- yı bugıin Batüılar tarafından bile kabul ediliyor. Zaten 11 Eylül'de ABD'ye düzenlenen saldın da Ba- tı'ya yönelik bir siny aldı: Yalıuzca güvenliği garanti altına alacak teknikler geliştirmesi için değil, davranış biçimim de köklü bir şe- kilde değiştırmesı ıçın. Ancak bu- gûn Müslümanlann içinde bulun- duğu karmaşayı yalnızca Batı'mn yanlış ve aptalca politikalanna bağlamak ne kadar doğru olur?" Bu goruşlen dıle getıren The Gu- ardıan gazetesı 1 mılyan aşkrn nufu- sa sahıp Musluman dunyasrrun ne- den sorunlardan baş kaldıramadığı konusunu ele aldı Musluman toplulukların yaşadık- lan knzlenn hem dogudan batıya hem de batıdan doğuya doğru sıçra- malar gosterdığını yazan gazete "Keşmir'dekiler Filistinlilerin so- runlarına ne denli uzaksalar Fi- listinlilerin de kendi sorunlann- dan başlannı kaldınp Keşmir'le ilgilenmeleri o kadar imkânsız. Keza Usame bın Ladın ve ekibüün 'aranan teronstler' listesinde tekbir Afganhnın adına bile rastlanma- ması, Afganıstan'ın Ortado- ğu'nun sorunlarından ne denli uzak olduğunun göstergesi," dıye- rek Musluman ulkelenn sorunlannı bırbırınden farklı olduğunu yazdı The Guardıan'a gore bugun yaşa- nan da aslında farklı knzlenn bırbı- n ıle kesışmesı "Her bir bölgede dış aktörierin kendi karmaşık ÇH karlan, yerel sorunları daha da kötüleştiriyor. Bin Ladin'in bugûn bulunduğu yer, Ortadoğu'nun la- ikArap dünyasının,Arap yanma- dasımn, OrtaAsya'nın eski SSCB cumhuriyetlerinin ve Günev Asya Müslümanlannın birbırinden ta- mamen zrt sorunlanmn kesiştiği noktada. Tüm bunların arasındaki bağ ise satranç oyunu. Japonya, Rusya, Çin ve Hindistan bir noktaya kadar Batı'daki gelişmeleri yakalamayi başarddar. Ancak Müslüman ulkeler başansız ol- dular. Guç, entelektuel, sosyal ve siyasi başandan ka\naklanır. O\sa on- lar asken guce sahıp olmayı asıl güç sandılar ve boş yere zaman ka\bettiler. Ortadoğu'nun elinde petrol kavnaklarından kavnak- lanan büvük bir güç \ardı, bunu bile kullanamadı." Yıllarca Pakistan, Afganistan ve Ortadoğu'da gazetecilik yapan Ayşegül Dora ile 'bugünü' konuştuk Yeşil Kuşak ABD'yi vurdu• Ayşegul Dora'ya gore Şımdı Yeşü Kuşak' ın mımarlarından George Bush'un oğlu, babası ve onun donemının kurduğu Yeşü Kuşak projesınm başlanna ne dertler açtığvnı goruyor LE YLA TAVŞANOĞLU Terorun ABD'yı fena halde vurmasının ardından VVashıngton'ın artık "siyasal Is- lam^ kartından tumuyle vazgeçtığı anlaşı- hyor Washıngton'dakı ust duzey yonetıcı- ler, zamanında Turkıye \e bu bolgeye ye- terlı akd ve para vatınmlan yapılmaması- nın pışmanlığını dıle gennyorlar Ote yan- dan ABD'nın sıyasal tslama onlarca yıl pnm yaptoan "Yeşil Kuşak" planırun, bu sonteror olgusuyla tamamıyla ıpının çekü- dığı yaygın olarak konuşuluyor Dunyada, bu teror olayının ardından, ortaya çıkmaya başlayan yenı parametrelen, paradıgmala- n, atılan tohumlann nasıl urun verdıklen- nı gazetecı \e halkla ıhşkıler uzmaru \y- şegül Dora'yla konuştum Yıllarca Ortado- ğu, Pakistan, Afganıstan'da gazetecilik ya- pan Dora'nın ozellıkle şu anısı çok çarpı- cıydı "1970'li yıllarda Tahran'daki ABD Büyukelçüığı'nde veşil kuşak projesinin önderlerinden biriyle karşüaştım. tsla- mın komünizme karşı kuüanılmasının daha buyuk sıkmtüar \aratacağını söy- lediğimde 'goruruz' demişti. Bu kişi da- ha sonra Çin'e buyukelçı. onun ardın- dan ClA'ya başkan atandı. Sonunda da ABD Başkanhğına seçüdı. Bu kışı baba George Bush'tu. Şimdi kendi oğlu, baba- sı ve onun döneminin kurduğuYeşil Ku- şak projesinin başlanna ne dertler açtı- ğını gorü>or." - Siz,ABD'nin "Yeşü Kuşak" projesi- nin 1%0'u yülarda Yemen'in bölünme- sine vol açan iç savaşla başladığını savu- nuvorsunuz. Bu tezinizi bize açar mısı- nız? DORA - Bıhyorsunuz,Yemen'de ılk ça- tışmalar 1967 'de patlak verdı 0 sırada Su- udı Arabıstan Kralı Faysal'dı Yemen, Ku- zey ve Guney olarak ıkıye bolununce Su- udı Arabıstan, Moskova'ya yaklaşan Gu- neyYemen'in Marksıst hukumetınden çok Ortaköy'de barvş eylemi tnsan Haklan Derneği üyeleri ve savaş karşıtlan, savaşlan Ortaköy Meydanı'nda beş dakika sessız oturma eylemi yaparak protesto ettı.Âsker postalları ıçıne konulan çiçekler ıle savaşa karşı yaşamı ve doğayı savunan grup adına yapılan açıklamada savaşın, çocuklar için çok daha fazla olum, kadmlar için ıse daha çok taciz ve tecavüz demek olduğu beürtildi. Açıklamada, "Bizler insan haklan savunuculan olarak iyiden yanayız. Dunyayı saran savaş nızgârlannuı durmasını isterken 'Banş hemen şimdi' diyoruz. Banş kolay dır, yaşamı zoriaştırmayahm" denildi (CANEROZTURK) fazla çekınmeye başladı Kuzey Yemen'de de duiı lıderler ıktıdara tamamıyla hâkım olmuşlardı Gerek ABD, gerekse Suudı Arabıstan, Kuzey Yemen'ı desteklıyordu. Şunu hatu'latmak ıstıyorum Yuıe 1967'de yedı gunluk Ortadoğu savaşı pat- lak \erdı, ama o tanhlerde Muslumanhk kavTamıçokonplanaçıkmamıştı Savaş bır Arap-lsraıl savaşı olarak gorulmuştu Ama ne zaman Guney Yemen Sovyetler'ın etkı alanına gırdı, yavaş yavaş Muslumanlık ka\Tamı da etkısını gostermeye başladı GunevYemen'dekı Marksıst gekşım buyuk olçude SuudıArabıstan'ı tehdıt etmeye baş- ladı Odonem Suudı Arabıstan ın ABD ıle en sıkı ışbırlığı yaptığı, ılk ABD uslennın kurulduğu donemdır - Bu Uişki Pakistan,Afganistan ve Hin- distan'daki dengeleri nasıl etkiledi? DORA -Bakın o donem Suudı Arabıs- tan ne derse Pakıstan'da o oldu Kral Fay- sal olunce yenne geçen Kral Naıbı Fahd de\let ıhalelennı ıdare etmeye, buyuk bo- lumunu Pakistan'a vermeye başladı Üa ul- ke arasında sıkı ekonomık bağlar oluştu - Şoyle bir tez de van Deniyor ki "ABD uzun vularAfganıstan'da Usame bin La- din'i Sovyetler Birliği'ne karşı kullandı. Sonra da işi bitirince terk etti" Bu go- ruşe katılıyor musunuz9 DORA - Bu bır tez değıl, gerçek Oku- lu bıraktığı anda Usame buı Ladın Fıhs- tın'de çatışmalara katılıyor Onun ardından Afganıstan'a gıdıyor Zaten Afganıstan'da Sovyet bırlıklenne karşı çarpışanlar, ABD desteklı gruplar Yalnız Usame bınLadm'ın Afganıstan'da lıder durumuna gehp ABD'yle çehşkıye duşup duşmedığını de bılmıyoruz Arada brr nefret, bır ıhanet durumu oldu mu 9 01- muş olması lazım Kendısı, "Ben çocuk- luğumdan beri ABD'den nefret ettim" dıyor O zaman neden Afganıstan'da ABD desteklı gruplar ıçınde çarpıştı0 - Bunda uvuşturucunun da etkisi ola- bilir mi? DORA - Vardır Afganıstan zaten dun- yanın brr numarah uyuşturucu maddesı uretıcısı Afganıstan'ın 30 mılyar dolarlık uyuşturucu ncaretı olduğu büınıyor Dun- ya uyuşturucu uretımının yuzde 50'sınden fazlası Bakın Emanullah Han Afganıstan'da Atatürk ılkelennı yerleştırmeye çalıştı Bunun uzenne îngıhzler aşıretlen karşı harekete geçırdıler Emanullah Han ulke- sınden kaçmak zorunda kaldı Aynı sıya- setı Iran'da Rıza Şah Pehlevi'nın babası da yapmak ıstedı Belkı Turkıye'nın Ba- tı'ya daha yakın olması, belkı eskı Roma \ e Bızans'ın uzennde oturuyor oluşu ya da daha fazla Batılı goçmen alışı v e en onem- hsı ŞamanTurklenn Anadohı'vayerleştık- lennde yararhkian "Bektaşi kültürü" Turiaye'yı buyuk bır olçude kurtardı Sov- yet ordulan 1989'da Afganıstan 'dançekıl- dıler Bu 10 yülık donemde ABD'nın ko- munmne karşı o bolgede kurduğu ılrmlı tslamın desteklenmesrnı amaçlayan "Ye- şil Kuşak" projesı hayata geçtı Bu yak- laşık 20 yıl surdu Pakıstan'da başbakan Zûlfikar ABButto^nun devnhnesı ve asü- ması, yenne Ziya Ül Hak'ın gehnesı, ar- drndan Afganıstan olaylan ve Sovyet or- dulannm gen çekümelen, 1979'da Iran'- da Humeyiıi'nın Islam ıhtılalını yaparak Şah ı devırmesı, hemen arkasından da 1980'de Turkıye'de asken darbe olması an- lamlı Aslında bunu brraz daha genışletebüınz Polonya'da komunızme karşı ışçı hareket- lennın başlaması, Papa'nın Polonya'dan seçümesı, Sowetler Bu-lığı nın Orta Asya v e Orta Avrupa da kuşatüması, Hınstıyan- lık da dahıl, Yeşü Kuşağın parçalan - 1989'da Sovyet kuvvetleri Afganis- tan' ı boşaltırken aynı yıl Berün duvan- nın yıkıLması da ilginç bir gelişme değıl mi? DORA-E\et Mutlaka her sıstem ken- dıne karşı olan sıstemı yok etmeye uğraşa- caktır Her devletın kendi mantığı ıçınde doğrusu da yanhşı da vardır Oradakı doğ- runun ıçınde yanlış şuydu ABD, Islamı Hınstıyanhk gıbı ahlakı \e dınıbu-felsefe olarak gordu Sıyası îslamın farkınıbılmıyordu Islamlakomunızmıyı- kıp oralara pıyasa ekonomısını goturerek kendi pazannı canlandıracağının hesabını yaptı Oradakı çehşkı şu Evet 300 mıryonluk bır pazar var, orada Ama bu nufus kendı- sıne sunulan mallan alamaz dunımda -ABD vıne yanlış hesaplanyla mı Pa- kistan'ın nukleer bır guç halıne gelme- sine goz yumdu? DORA - Pakıstan'dabaşka bır neden da- ha vardı Bıhyorsunuz Öancı Dunya Sava- şı'ndan sonra Pakistan ve Hindistan aynl- dı DoğuPakıstanBatı'danaynlarakBang- ladeş oldu Hindistan'ın bugunbu müyara varan nu- füsunu 160 mılyonluk Pakıstan'la denge- lemenın tek çaresı, Pakıstan'ın nukleer guç olmasına ızın vermektı Bu dengelen du- şunurken olaya hep ekonomık bakmak la- zım Sonuçta savaş ekonomısı hayatı can- landınr NewYork cıddı bır ekonomık durgunru- ğa gırmıştı Şımdı Nevv York'a 40 mılyar dolar enjekte edüıyor - ABD vaktinde Yeşil Kuşak projesini hayata geçirmekle bugûn bir anlamda Frankenstein'in robotu gibi başına bir dert almadı mı? DORA - E\ et Zaten orada en buyuk sı- kıntı "belamn" ne olduğunu bılmıyorlar- dı Bılselerdı başlanna almazlardı Ve so- nuçta o bela buyudu v e gıttı onlan vurdu - ABD Afganistan'ı istiyor mu? DORA - Istıyor mu ıstemıyor mu çok bellı değıl Şu anda "ABD teröristleri te- mizleyecek ve geri dönecek. Taleban'a dokunmayacak" denıyor ABD Afganıstan'da Şu bır ıdare de ıste- mez Iran'la çelışkısının surmesı doğrusu- dur Ote yandan, Afganıstan, hıç açılma- mış, dunyarun en buyuk uranyum yatakla- nna sahıp Aynca Afganıstan, Orta As- ya'nnıpetrol yolunun Hınt Okyanusu'naı- nışhattınıkontrol edıyor Ruslar ve Çın ıçın de stratejık onemı çok buyuk Dorduncu- su, Afganistan'ı kontrol ettığınız zaman, Rusya'yı, Çın' ı, Avrasya'yı, her tarafi kont- rol edıyorsunuz -ABD'deki terörüABD'deki baa güç- lerin tezgâhladığı savı var. Siz buna ka- tüıyor musunuz? DORA - Ben boyle bır komplo teonsı- ne ınanmıyorum - O zaman ABD'nin kuUandığı kart- lar geri mi tepti? DORA - Evet "Kartlar geri tepti" dı- yebılınz Şunu soyleyebürrsınız Bırçok guç dunyada ve tabu kî Afganıstan'da yan- lış bır suru ışler yaptılar Sonra da bu yan- lışlar gen tepti Bu olabılır Ama aynca ^BD ıçınde bu teronstlere yardım edenler de olmuştur dıye duşunuyorum Aksı hal- de boyle genış çaplı bır eylemın, ıçten yar- dım almadan oluşmuş olması pek de ger- çekçı gorunmuyor