Katalog

19 EKİM 2001 CUMA CUMHURlYET SAYFA AFGANİSTAN'DA SAVAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 IVISF bürosu yağmalandı • İSLAMABAD (AA) - Sınır Tanımayan Doktorlar(MSF) örgütünün Afganistan'ın Mezar-ı Şerif ve Kandahar kentlerindeki bürolan yağmalandı. Örgütün açıklamasında, bu kentlerdeki 3 büronun kimliği belirsiz silahh kişilerce yağmalandığı, bu nedenle ülkenin güneyi ve kuzeyindeki 6 bölgeye yardımın kesildiği belirtildi. Japonya asker gönderecek • TOKYO (AA) - Japonya Parlamentosu, ABD'nin Afganistan'a yönelik harekâtına destek çerçevesinde harekâta geri hizmette bulunmak üzere asker gönderilmesini onayladı. Ana muhalefetteki Demokratik Parti ve diğer muhalif gruplann itirazlanna karşın parlamento tarafindan onaylanan yasa tasansıyla, ülkenin banş yanlısı anayasasını ihlal etmeden, Afganistan harekâtında Japon ordusunun rolü belirlenmiş oldu. 180binsterlim olan Ingiliz imam • LONDRA (AA) - tngiltere'ye 8 yıl önce siyasi iltica yoluyla gelen ve devlet tarafindan bakılan Filistinli imam Şeyh Ebu Katada'nın banka hesabında 180 bin sterlin (yaklaşık 400 milyar Türk Lirası) bulunduğu ortaya çıktı. Bütün giderleri lngiliz hükümeti tarafindan karşılanan Katada'nın hesabında bu miktarda para bulunması, imamın El Kaide ile ilişkisi bulunduğu kuşkusunu arttırdı. Iran ABD'ye yardım edecek • TAHRAN (AA) - Iran Istihbarat Bakanı Ali Yunusi, Afganistan'daki askeri operasyonlar sırasında herhangi bir Amerikan uçağuun Iran sınırlan içinde düşmesi halinde, ABD ile işbirliği yapacaklannı açıkladı. iRNA'nın haberine göre, Yunusi, ABD'ye Iran içinde herhangi bir uçağın düşmesi durumunda yardımcı olacaklannı ve uçağı iade edeceklerini anlatnklanru. ancak Amerikalılann îran'a girmesine izin vermeyeceklerini söyledi. 4 teröpiste ömürboyu hapis • ]NEW YORK (AA) - 1 ABD elçıliklerine 1998 yılında düzenlenen bombah saldınlardan suçlu bulunan 4 kişi dün ABD'de ömürboyu hapse mahkum edildi. Halfan Hamis Muhamed, Muhammed Raşid Davoıd El Ovhali ve Muhammed Sadık Odeha ve Vadih el Hage adlı adlı sanıklara da ömür boyu hapis cezası verildi. Manhattan'daki bölge mahkemesinde görülen davada suçlu bulunan 4kişinin şartlı tahliyehakkı olmaksızın ömür boyu hapse mahkum edildikleri bildirildi. Kenya ve Tanzanya'daki bombah saldınlarda, 12'si Amerikah olmak üzere 224 kişi ölmüş, binden fazla kişi de yaralanmıştı. ABD Başkaııı, Çin'e hareketinden önce harekâtm yeni aşamaya gireceğfaii îma etti Bush'tan kara sinyali• Afganistan'daki köktendinci yönetim Taleban, ABD hava akınlannın başlamasından bu yana 400'den fazla kişinin öldüğünü söyledi. Dış Haberler Servisi - ABD Başka- nı George Bush, kara operasyonunun yakında başlayacağı sinyali verirken hava harekâtının 12. gününde hava akınlannın sayısı ve şiddeti azaldı. Ta- leban yönetimi, son üç gündür süren şiddetli saldınlarda yine çok sayıda si- vilin öldüğünü açıkladı. George Bush, hafta sonunda Şanghay kentinde yapılacak Asya-Pasifik Eko- nomik işbirliği Forumu toplantısına ka- tümak üzere Çin'e hareketinden önce yaptığı açıklamada, kara birliklerinin yakında Afgan topraklannda operasyo- na başlayabileceğini ima etti. "Air For- ce One" uçağına binmeden önce Tra- vis Hava Üssü'ndeki askeri personele hitaben konuşan Bush, "Düşmanın hava gücü ve hava savunmasının tah- rip edilmekte olduğunu" belirtti ve "Usame bin Ladin ve yandaşlannın adalete teslim edilebilmeleri için et- raflanndaki kıskacı, yavaş ancak gü- venli şekilde daraltmak amacıyla, yerdeki durumu dost birliklere uy- gun hale getiriyoruz" dedi. Kara güçlerl Mezar-ı şerlfe yerleşecek Hint Okyanusu'nda uçak gemisi Kit- ty Hawk'a gelen özel birlikler de kara harekâtının habercisi olarak görülüyor. Pentagon'dan adının açıklanmasını is- temeyenbir yetkili, Reutershaber ajan- sına yaptığı açıklamada, USS Kitty Hawk'a helikopterlerle getirilen özel operasyon birliklerinin çok zor koşul- larda savaşmak üzere eğitildiğini söy- ledi. Yetkili, özel birliklerin varlığının kara harekâtınınhemen başlayacağı an- larruna gelmediğini kaydetti. Afganistan'da Taleban güçlerine karşı savaşan General Raşit Dostum'a bağlı birliklerin Mezar-ı Şerif kenrini almala- n halinde, ABD ve müttefiklerine bağlı kara bırliklerinin bukente yerleştirilece- ği ileri sürüldü. Tacikistan'daki askeri Afganistan'da çocuklar içine doğuyor. Bu küçük Afgan da, eşeğine binmiş, Taleban'a karfi savaşan Knzey tttifakı*na tânklana aldırmadan voluna devajn ediyor. (Fotd&âfAP) kaynaklann, Rus tnterfaks ajansına ver- dikleri bilgiye göre, Taleban karşıtı Ku- zey Ittifakı ile ABD askeri temsilcileri arasında yapüan görüşmelerde, Mezar- ı Şerif'in ele geçirümesi halinde, kentin ABD ve müttefıklerince kullanımı üze- rinde duruldu. Bir kaynak, "Kentin ele geçirilmesinden sonra buraya mütte- fiklere bağlı kara birlikleri yerleştiri- lecek" dedi. Bu kaynaklara göre stratejik öneme sahip bu kent yakınlannda birkaç gün- dür süren çatışmalarda, Dostum güçleri bazı başanlar elde ettilerve havaalanının birkısmınahâkimhale geldüer. Îtar-Tass ajansı da kentteki birüklerini takviye et- mekte olan Taleban güçlerinin dün bir karşı saldın düzenlediklerini, ancak ba- şansızlığa ugradıklannı duyurdu. Afganistan'daki köktendinci yönetim Taleban'ın Pakistan'daki temsilcisi, ABD hava akınlannın başlamasından bu yana 400'den fazla kişinin öldüğü- nü söyledi. Temsilci, Afganistan'da gı- da ve ilaç sıkıntısı bulunduğunu belir- terek yardım çağnsında bulundu. Mültecller vuruldu Taleban yönetiminin sözcüsü de ABD'ninülkesine yönelik saldınlann- da mülteci taşıyan bir kamyonu vurdu- ğunu, araçtakilerin tamamının öldüğü- nü söyledi. Sözcü, ABD'nin önceki ge- ceki saldınlan sırasında Celalabad'ın doğusunda meydana gelen olayda 12 kişinin öldüğünü bildirdi. Afganistan'ın başkenti Kâbil'e dün de hava akınlan sürdü. Kâbil Havaala- nı yakınında büyük bir yangın çıktığı- m bildiren basın mensuplan, yerel sa- atle 02.30'daki (TSl 01.00) ilk dalga hava akınından yaklaşık 2 saat sonra Amerikan uçaklannın yeniden saldır- dıklanru belirttiler. Amerikan uçaklan- nın 2. akınında kent yakınlannda 3 pat- lama daha meydana gelirken Tale- ban'ın uçaksavar bataryalan, cıhz bir şekilde ateş açtılar. 136 ton bomba Carl Vinson uçak gemisinden kalkan savaş uçaklan, 7 Ekim'den bu yana sür- dürülen harekâtta, Afganistan'a 136 to- nun üzerinde bombaatn. Tuğamıral Tom Zelibo, getnı mürettebaûnayaptığı açık- lamada, "Afganistan'a yönelik hare- kâtta,sadece bu gemidenkalkanuçak- lardan 136 tondan fazla bomba aükb, Bu inanümazbir rakam" dedi. Zelibor, "Hava mürettebatuun mükemmel bir iş çıkardığuu" diye konuştu. İSMAİL CEM: Once banş sonra askerANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Bakanı ; tsmaüCem, tngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw'a zorhı kış koşullanmn yaklaşnğı Afganistan'a yapılacak uhıslararası yardım için bir an önce harekete geçilmesi gerektiği uyansında bulundu. Dışişleri Bakanı Cem Türkiye'nin BM bünyesinde oluşturulabüecek bir banş gücüne katılımına ilişkin bir soru üzerine tt Banş sağlandıktan sonra Tûrkiye, fonksiyonel olabiür" yanıtm verdi. Cumhurbaşkaru Ahmet Necdet Sezer, Sravv'u kabulünde, terörle mücadelede uluslararası savaşımın sürdürülmesi gerektiğini söyledi. Sezer, bu konuda Türkiye'nin üzerine düşeni yapacağını kaydetti. Başbakan Bülent Ecevitde.Stravv'a, Afganistan'a yönelik operasyonun bir an önce sonuçlandınlmasını da söyledi. Başbakan Bülent Ecevit'in de konuk bakan ile görüşmesinde, Türkiye'nin operasyona katkısının eğitim ve istihbarat alanında olabileceğini söylediği kaydedildi. Ecevit'in, bazı Batı ülkelerinin terorizme karşı tutumu için sitemde bulunması üzerine îngiliz Bakan'ın ülkesinin bir süre önce PKK'yi terörist örgüt olarak ilan ettiğini anımsatnğı öğrenildi. inglllz bakan: Türklye'nin harekâta katılımından memnun oluruz Straw: IrakTa ilgili kamt yok • Jack Straw, Ankara'daki temaslan sırasında Türkiye'nin görüşlerinden yararlanmaya çalıştığını söyledi. SERKAN DEMtRTAŞ ANKARA -Ingütere Dışiş- leri Bakanı Jack Straw, güç- lü, profesyonel ve iyi eğitilmiş Türk ordusunun Afganistan'a yönelik askeri operasyona ka- tılmasından memnuniyet du- yacaklannı, ancak bu karan Türkiye'nin alacağını söyledi. Straw, "Bana, saldınlann ar- dında Irak olduğuna ilişkin kamtmız var nu, diye sorar- sanız 'Hayır' yanıtını veri- rim" diye konuştu. Dışişleri Bakanı Ismail Cem'in konuğu olarak Anka- ra'ya gelen ve Cumhurbaşka- nı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Bülent Ecevit tara- findan kabul edilen Straw, te- maslanndan önce bir grup ga- zetecinin sorulannı yanıtladı. ABD ile birlikte Taleban ve Usame bin Ladin'e yönehk "Sonsuz Ozgüriük" operas- yonuna doğrudan katılan In- giltere'nin Dışişleri Baka- nı'nın yaptığı açıklamalar özetle şöyle: Afganistan'ın gelece- ği: Afganistan'ın geleceğinin belirlenmesinde Birleşmiş Milletler'in (BM) gözetimi gerekiyor. Bunun da çabuk olması ge- rekiyor. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Afganistan için özel bir temsilci atadı. Lahtar Brahimi bölgeyi çok iyi bilen bir kişidir. Afganistan'da geniş tabanlı bütün etnik unsurlann temsil edileceği bir yönetim kurulması gerekiyor. Bunun sağlanması için de uluslarara- sı bir çaba gerekiyor, çünkü ül- kedeki tüm kamu kurumlan Straw, Cem'in konuğu olarakAnkara'ya geldi. (REUTERS) çökmüş durumda. Kom$ular da anladi: Geleceğe dair bir belirsizlik var ama BM ve uluslararası ca- mia bunun için çahşıyor. Şu anda Afganistan tarihinde az rastlanan bir dönemdeyiz. Af- ganistan'ın bölgesindeki ülke- ler artık bu eski çağ düzeninin değişmesi gerektiği düşünce- sindeler. Sava$ta kaza CHur: Ope- rasyon sırasında sivillerin de- gil teröristhedeflerin vurulma- sıru sağlamaya çalışıyoruz. Si- villerin vurulduğuna ilişkin id- dialar çok ciddi. Ancak savaş sırasında bazı hatalar ve kaza- lar da olabilir. Türklye'nln katkısi: Türkiye'nin askeri katkısı ko- nusunda benim görüş bildir- mem doğru olmaz. Bunun Türkiye'nin Başbakanı'na, Dışişleri Bakanı'na sorulması gerekir. Ama Türkiye'nin ka- tıhmı konusu tamamen kendi- sinin vereceği karara bağlıdır. Türkiye, profesyonel, çok iyi eğitilmiş geniş bir orduya sa- hip. Uluslararası koalisyona bir müttefik olarak katılımın- dan ve vereceği katkıdan memnuniyet duyanz. Türkiye, geçen yıllarda Irak'ta, Koso- va'da ve daha birçok uluslara- rası operasyonda kilit rol oyna- mıştı. BM Banş Gücü konu- sunda henüz netleşen bir du- rumyok. Türktye'denyararlanı- yorilZ: Türkiye, güçlü, böl- gede önemli nüfuzu bulunan, yüzde 99 Müslümannüfusu ve laik yapısıyla NATO içinde önde gelen bir müttefiktir. Hem Batı Avrupa ile hem de OrtaAsyaileyakınbağlanbu- lunmaktadır. Bu yüzden Tür- kiye'nin görüşlerine büyük önem veriyoruz. Irak için lcanrt yok: Bir politikacı için geleceği tahmın etmek kolay değil. Afganistan'a saldırdık çün- kü 11 Eylül eylemlerinin ar- dında El-Kaide ve Taleban ol- duğuna ilişkin ciddi kanıtlar bulduk. Taleban bu kanıtlara karşın hiçbir şey yapmak iste- medi. Isteseydi sorumlulan teslim edebüirdi. Askeri harekâtı son çare olarak görüyoruz. Ama bana saldınlann ardında Irak olduğuna ilişkin kanıtınız var mı diye sorarsanız "Hayır" yanıtını veririm. Terorizmin tanımi: Terörle mücadelede hepimizin eli güçlendi.Terorizmin önlen- mesine ilişkin önemli yasalar çıkanyoruz. Ama bunu yaparken AB sı- nırlan içinde kalmıyoruz. Uluslararası terör örgütlerine ilişkin liste hazırlanırken sade- ce AB'ye zarar veren terör ör- gütleri düşünülmemeli, diğer ülkelerin de görüşlerini alaca- ğız. Ben Içişleri Bakanlığı gö- revindeyken 21 terör örgütü- nün îngiltere'de faaliyetlerini yasaklamıştım. Bunlar arasın- da PKK ve DHKP-C de bulu- nuyor. Terörün tanımı için çalışma- lar yapıhyor. Siyasi amaçlar için şiddet kullanılması tero- rizmdir. Bazen devletler de kötü şey- leryapıyorlar ama onlan dene- tim altında tutan uluslararası mekanizmalar var. Bazı ülke- lerin terörist dediğine bir baş- kası özgürlük savaşçısı diye- biliyor. Bir kişinin "Ben öz- gürlük savaşçısıyım" diyerek şiddet uygulayıp bir dokunul- mazlık elde etmesi kabul edi- lemez. BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Şürdürateblir ÜstünJük ve Krtz Geçen yazımda Bush yönetiminin yeni politika- sı ile ilgili olarak "Sürdürülebilir Üstünlük Teorisi" üzerinde durmuştum. Bugün de bu konuyu ele al- mak istiyoaım. Çünkü ABD bakımından olay, "sa- dece birpolitika meselesi" değildir; ABD bakımın- dan hadise "vazgeçilmez olarak" gerginliği ve çıta- yı yükseltmeyi zoaınlu hale getirmektedir. ABD'nin üstünlüğünü, süper güç olarak kalmak durumunu devam ettirmesi buna bağlıdır. Isim ola- rak da "Sürdürülebilir Üstünlük Koşullan" veya te- orisi demem ise herhalde yanlış olmayacaktır. Neden vazgeçilmez? ABD neden gerginliği yüksek tutmaya, sürekli müdahale etmeye mecbur? 1) Kriz politikası ile "diğerbüyüklerin maksimizas- yon planlannr sürekü bozmakta, engellemekte ve değiştirmektedır. Böylelikle kendisine avantaj sağ- lamaktadır. 2) ABD bugün, diğer büyüklere oranla "çok fark- lı birüstünlüğe" sahiptir. ABD kriz politikası izlemez ise ABD'nin bu ayncalıklı konumu yavaş yavaş or- tadan kalkacaktır. Çin, AB (Almanya) gibi ülke ve entegrasyonlar ABD'ye rakip duruma gelecekler- dir. ABD avantajını bugün kullanarak "aradaki farkı koruyabilir"'. 3) ABD'nin gerginlik ve müdahale politikası "bö7- gesel işbirliği hareketlehni" sabote etmekte ve en- gellemektedir. ömeğin Ortadoğu'da bir yumuşa- ma ortamı belirmiştı. Irak üzerindeki ambargo, Fransa, Rusya, Türkiye, Japonya gibi ülkelerin gay- retleri ile ortadan kaldınlmak üzereydi. ABD'nin Afganistan'a askeri müdahalesi ile bu yumuşama ve iyimserlik ortadan kalktı; herkes, ABD Irak'a ne zaman müdahale edecek diye dü- şünmeye başladı. Bundan, Türkiye başta olmak üzere bütün bölge ülkeleri zarar gördü. 4) ABD'nin kriz politikası, dünyada son yıllarda gelişmeye başlayan "çok kutuplu bir dünya düze- nine gidişi" de sabote etmektedir. Bu engellemeden yarar görecek tek ülke ise AB- D'dir. "Sürdürülebilir Üstünlük Teorisi", bu bakım- dan da kriz politikası™ ABD için kaçınılmaz hale ge- tirmektedir. Terazinin iki tarafı... Terazinin birtarafındaABD (ve Ingiltere), diğerta- rafında ise şimdilik geri kalan bütün ülkeler bulu- nuyor. Şimdilik diyorum, ABD merkezlı denge de- ğişir ise "Batı ve diğeheri" olarak yeni yapılanma- lar ve kutuplaşmalar ortaya çıkacaktır. Son kriz ile ABD, terazinin bir tarafında bütün ağıriığı ile oturmaktadır. "DiğerBat"ve azgelişmiş- ler, terazinin şimdilik aynı kefesine sıkışmışlardır. Sürdürülebilir Üstünlük Teorisi şimdilik, ABD için tek bir seçenek tanımaktadır. - Sürekli kriz politikasının izlenmesi, - Sürekli yerel ve bölgesel çatışmalar, - ABD'nin güdümünde artan silah üretimi ve sa- vunma harcamalan. Bu durum, ABD için iktisadi, siyasi, askeri ve kül- türel "d/şsa///War"yaratmaktadır. Üstünlüğün kriz ile sürdürülebilmesi, üstünlüğün sağladığı avantajlar- la korunmakta ve ABD için "tutariı veyaraıiı" bir du- rum ortaya çıkmaktadır. Bedelini ise "diğeheri" karşılamaktadır. Başta ik- tisadi bedel olmak üzere. Taleban'dan acıklama: Yıkılmadık ayaktayız... • Taleban liderleri ile konuk olarak tanımlanan Usame Bin Ladin ve korumalannın sürekli yer değiştirdiği belirtildi. Dış Haberler Servi- si - ABD'nin Afganis- tan operasyonu bütün hızıyla sürerken Tale- ban yönetimi baş hedef Usame bin Ladin'le Taleban liderlerinin hepsinin hayatta oldu- ğunu bildirirken yöne- timde bölünmeler oldu- ğunu da yalanlıyor. Taleban yönetimi Eğitim Bakanı ve Hü- kümet Sözcüsü Emir- han Kuttaki, Usame bin Ladin ile Taleban yönetimi liderlerinin tümünün hayatta oldu- ğunu açıkladı. Kuttaki, Reuters mu- habirine yaptığı açıkla- mada, Taleban liderleri ile Bin Ladin' in güven- de olduğunu söyledi ve "ABD saldınlannın başladığı tarihten bu yana hiçbirTaleban li- deri zarar gönnemiş- tir" dedi. Taleban yönetimi Dı- şişleri Bakanı Vekil Ahmed Mütevek- kü' in,Afganistan' ı terk ettiği ve Taleban'da bö- lünmeler olduğu yö- nündeki iddialann ger- çeği yansıtmadığını da söyleyen Kuttaki, Mü- tevekkil'in en kısa za- manda basının önüne çıkacağını belirtti. Enformasyon Ba- kanhğı yetkilisi Abdül- hanan Himat, Taleban liderleri ile konuk ola- rak tanımladıgı Bin La- din ve korumalannın sürekli yer değiştirdiği- ni söyledi. Öte yandan, Mütevekkil' in, Taleban lideri Molla Muham- med Ömer'in tasfiye- si konusunda de\rik Af- gan Kralı Zahir Şah'la anlaşmaya vardığı öne sürüldü. Japon Kyodo Ajansı'nın internet say- fasında yer alan habere göre, Mütevekkil, ge- çen salı îslamabad ve Ravalpindi'de temaslar yaptıktan sonra Afga- nistan'a geri döndü. Mütevekkil'in ziyare- tiyle ilgili olarak bilgi veren Pakistan kaynak- lan, Mütevekkil'in Pa- kistan'da olduğunu doğruladılar, ancak bu- nun bir sığınma olma- dığını belirttiler. Kay- naklara göre, Mütevek- kil, Ravvalpindi'deki bir otelde Zahir Şah'la bu- luştu. Toplantıya Pakistan yetkililerinin de katıl- dıklan ve Afganis- tan'da Taleban rejimin- den sonra kurulacak hükümetie ilgili tartış- malar geçtiği belirtildi. Mütevekkil.Taleban re- jimi içindeki ılımlı isimlerin başında geli- yor.