Katalog

16 EKİM 2001 SAÜ CUMHURİYET SAYFA A F G A N İ S T A N ' D A SAVAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 'Ankara'da eylem önlendi' • NEVVYORK (AA)-ABD'dell Eylül 'de düzenJenen terörist saldınlann ardından, Ankara'da Amerikahlara aıt bır binanın teröristler tarafından bombalanmasının önlendiği bildinldi.New York Times gazetesi. Amerikalı yetkililere dayandırdıgı habennde, Ankara'daki binanın yanı sıra Paris'teki Amerikan elçilıği, Yemen'deki elçılik tesisleri ve Brüksel'deki NATO merkezine yönelik saldın planlandığının ortaya çıkanldığını ve bu 4 gırişimin önlendiğini yazdı. Irak'a 9 sorti • BAĞDAT (AA) - Irak Hava Savunma Komutanlığı, bu akşam Kuveyt'ten havalanan bir grup Amerikan ve Ingilız uçağının, güney Irak'ta 9 sılahiı sorti yaptığını açıkladı. INA'ya demeç veren askeri sözcü, uçaklann Musenna, Zikar ve Vasit üzerinde uçtuklannı açılan ateş ardından uçaklann Irak hava sahasını terk ettiklerini söyledi. Hindistan- Pakistan çatjşması • İSLAMABAD (AA) - Hindıstan topçusunun dün Keşmır'deki ateşkes hattında Pakistan'a ait askeri noktalara yönelik bombardımanında 1 kadının öldüğü, 25 kışinin yaralandığı bildirildi. Pakistan güçlerinin de saldınlara karşılık verdiği belirtildi. 22 kişiden 3'ü İran'daydı • DUBAİ (AA) - Washington'ın "en çok aranan teröristler" listesındekı 22 kişiden üçünün, 11 Eylül 'deki saldınlardan önce tran'da olduğu bildirildi. Merkezi Londra'da bulunan Eş Şark El-Avşat gazetesindekı habere göre, Iran DevTİm Muhafızlan'na yakın bır kaynak, bu üç kişinın New York ve Washington'dald saldınlardan önce "aylarca" Iran'da kaldığını söyledi. 0 Cezine'ye ABD peklamı • YVASHINGTON (AA) - ABD'nın, "Arap dünyasının CNNT olarak görülen ve 11 Eylül saldmlanndan sonra terörist Usame Bin Ladin'in mesajını yayınlayan Katar'ın El Cezire televizyonuna reklam vermeyı planladığı belirtildi vvvcmzı 1981-2001 YirmitKİYıl Bizim Tiyatro Ölüm Uykudaydı Yazan Cuma Boynukara Sunan Zafer Diper KADIKÖY BARIŞ MANÇO KÜLTÜR MERKEZİ'nde 7e/:(0216)418 95 49 Toplu :(0543) 765 71 15 16-17-18 Ekim 20.30 biiimtiyatroesupwonlint.com Hava bombardımanından sonra harekâtın nasıl şekilleneceği konusunda net görüş yok ABD plansız bombalıyorDış HaberJer Servisi - ABDnin Afganistan'a yönelik hava bombardı- maru 9. gününe girerken dün sabaha karşı başlayan saldın dalgasında Kâ- bil ve Celalabad hedef alındı. ABD Başkanı George Bush'unTaleban'ın, Usame bin Ladin'in üçüncü birülke- ye teslım edılmesi önerisini geri çevir- mesınin ardından ABD güçlen, dün Afganistan'a yönelik en şiddetli saldı- nlanndan birisini gerçekleştirdı. Operasyonun ilk haftasında çok sa- yıda sivilin ölümüne yol açan ve git- tikçe daha fazla sorgulanmaya başla- yan hava harekâtı Washington yöneti- minde de tartışılıyor. Başkent- te, savaşın planı konusunda as- ker ve sıviî yetkililer arasında anlaşmazlıklar olduğu ilen sü- rülüyor. Iddiaya yer veren Ingiliz The Guardian gazetesi, birhafta sü- ren bombardımanda Bin Ladin ve Taleban yönetüninin ele ge- çirilmesi ya da en azından yer- lerinin tespıtinde hiçbir ilerie- me sağlanamadığını. bunun da Bush yönetımini alarma geçir- diğini yazdı. ABD li generallerin, Savun- ma Bakanlığı yetkililerinin baskısı altında kaldıklan, ba- kanlık yetkililerinin çok sayıda özel kuvvet mensubunun böl- geye gönderilmesı yoluyla so- runun bir an önce halledilme- sini istedikleri aktanldı. Generallerin, ıyi bir istihba- rat çalışması ortaya konulama- dığı için bölgeye ellerindeki en iyi birlikleri göndermek konu- sunda isteksiz davTandıklannı belirten The Guardian, Savun- • Afganistan'a yönelik askeri harekât hava bombardımanı ve füze atışlanyla sürüyor. The Guardian, savaşın bundan sonra nasıl gelişeceğine ilişkin Washington'da süren tartışmalan yansıttı. ma Bakanı Donald Rumsfeld'in ge- nerallerin bu tutumundan ve "yaratı- cı bir savaş planı ortaya çıkarama- yışlanndan" büyük rahatsızlık duy- duğunu yazdı. ABD'nin Afganistan operasyonu için konvansiyonel hava bombardıma- nının ardından uygulanacak bir plan ihtiyacı varken kimi generallerin hâlâ bu bölgede hava saldınlanyla vurula- bilecek hedefler olduğuna inandıkla- n ve hava bombardımanının sürmesi- ni destekledilderi bildiriliyor. îngiliz savunma yetkililerinin de, as- keri planlamacılann istihbarat eksik- liği nedeniyle sıkıntı çektiklen için bir sonraki aşamaya dair bir taktik geliş- tiremedikleri izlenimi edindikleri kay- dediliyor. Afganistan'a özel birliklerin gidişi- Kadam köyiine düzenlenen ve 200 kişinin öldüğü bombardımanda yaralananların büyük bölümü, temel tıbbi araç-Gcreçten yoksun Celalabad hastanesine kaldırıldı. (Fotoğraf: AP) nin nasıl gerçekleşeceği de tartışılan başlıklar arasında. Pentagon yetkilile- rinin riskleri nedeniyle Afganistan'da bir üs inşa etme fikrinden giderek uzaklaştıklan belirtiliyor. Habere göre, diğer sıkışma noktala- nnı ise, kışın yaklaşması ve Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref üze- rindeki baskılar oluşturuyor. Şiddetli bombardıman ABD güçleri dün Kâbil ve Celala- bad'ı yoğun olarak bombaladı. Dün öğle saatlerinde de devam eden bom- bardımana Taleban güçleri uçaksavar ateşiyle karşılık verdi. Kâbil semalannda uçan birkaç ABD uçağının, kente bomba ve füze bıraktığını aktaran gör- gü tanıklan, Taleban'a ait ko- nuk evinin hedef alındığuıı söylediler. Kâbil havaalanının füzelerle vurulduğu, kentin kuzeyinde terk edilmiş bır askeri üssün de uçak bombardımanına manız kaldığı kaydedildi. Kaur Kana bölgesindeki eski askeri üssü hedefleyen saldın- da aralıklarla 6 patlama mey- dana geldiği, bombardımanda iki hükümet binasının da vu- rulduğu belirtildi. Doğudaki Nangarhar bölgesi- nin başkenti Celalabad, geçen cuma gününden sonra ilk kez yeniden bombardıman hedefi olurken Taleban güçleri hava- alanının doğusundaki karar- gâhlanna iki bomba düştüğünü açıkladılar. '12sivilöldü' DışişleriBakanıAhmedMütevekkH'in safdeğiştirdiği iddiası ortaya atıldı Talebaırm bakanı bilmece oldu Dış Haberler Servisi - Taleban Dışişleri Bakanı Mevlevi Vekil Ahmed Mütevekkirın saf değiştirerek Pakistan'a gittiği iddialan yoğunlaşırken, Pakjstan bu yöndeki iddialan yalanladı. Taleban yönetimi de iddialarla ilgili bir açıklama yaparak bakanın Afganistan'da bulunduğunu bildirdi. BirleşikArap Emirlikleri (BAE) resmi haber ajansı WAM, Mütevekkil'in öncekı gün geç saatlerde Pakistan'a vardıgını duyurdu. Haberde, Mütevekkirin Pakistan'a gitmesi, "Taleban lideri Molla Mubammed Ömer ile ihtilaf ve Taleban sivasetinin bölünmekte olduğunun işareti olabileceği" yorumu yapıldı. Islamabad'daki Taleban Büyükelçıhği yetkilisi Muhanımed Zahid Can Agha. Reuters 'e verdiği demeçte, "Bu düşmanlanmızın propagandası. Kesinlikle bir bölünnıe ibtimali yok" dedi. Taleban yönetimınin Molla Muhammed Ömer'in arkasında birlik olduğunu ve bunun da Taleban'ın Amerikan saldınlanna karşı koyabilmesıni sağladığını belirten Agha, "Taleban'ın diğer liderlerinin olduğu gibi, Mütevekkil de Molla Omer'e bağlı" dıye konuştu. Bakannı nerede olduğuyla ilgili bir başka iddia ise, Katar'da yayın yapan El Cezire televizyonundan geldi. El Cezire, Mütevekkil'in "beklenmedik" bır zıyaret için BAE'ye gittiğini duyurdu. Abu Dabi'de haber resmi kaynaklar tarafindan yalanlandı. Taleban'm Pakistan Büyükelçiliği'nden Süheyl Şahin, Reuters televizyonuna yaptığı açıklamada, Mütevekkil'in, ülkeyı terk ettiği haberlerini yalanladı. Süheyl Şahin, Kâbil'deki Dışişlen Bakanlığı'yla temas kurduğunu ve Mütevekil'in Afganistan'da olduğunu kendısıne bildirdiklennı. bunun dışındaki haberlenyse yalanladıİdannı açıkladı. Taleban Enformasyon Ba- kanlığı Sözcüsü Abdûlhenan Hemat. Amerikan uçaklan- nın bombaladığı kuzeydeki Bagdiş bölgesinin başkenti Kale-i Nev'de 12 sivilin öldü- ğünü, 32 kişinin yaralandığı- nı iddia etti.Hemat, ABD uçaklanmn kentin merkezini öncekı gece yansuıdan sonra vurduğunu belirtirken Kuzey Ittifakı yetkılileri ise ölenle- rin Taleban milisi olduğunu söyledi, Amerikan uçaklan dün ak- şam da Kabil, Kandahar ve Celalabad kentlerini vurdu. TSl 20.30 civannda başlayan hava saldınlannda, Kabil'in 4 kez bombalandığı ve kentin elektrik trafosunun hasar gör- düğü bildirildi. Taliban top- çusunun 2 ya da 3 defa uçak- savarlarla bombalamaya kar- şılık verdikleri de gelen ha- berler arasında. ALMANYEŞİLLER: Vurulacak ne kaldı? • Claudia Roth, ABD'nin El Kaide'nin altyapısını yok etme hedefinin şimdiye kadar çoktan gerçekleşmiş olması gerektiğini belirtiyor. BERLtN (REUTERS) - Almanya'da iktidar ortağı Yeşiller Partisi'nin eş başkanı Claudia Roth, ABD'nin Afganistan'ı bombalamaktan vazgeçmesini istedi. Alman Radyosu'na konuşan Roth, "8 gündür süren bombalamanın ardından kesinlikle durmak gerekir" dedi. ABD'nin harekâtta "saDam bombalan" kullanmasını eleştiren Roth, ABD saldınlannın Usame bin Ladin'e bağlı El-Kaide örgütünün altyapısını yok etme hedefinin şimdiye kadar çoktan gerçekleşmiş olması gerektiğini belirtti. Roth, Afganistan'da siyasi çözüm için çabalamanın artık Alman hükümetinin görevi olduğunu kaydetti. Roth'un bu açıklamalarının, Başbakan Gerhard Schöder'in ABD'nin harekâtına asken destek verme olasılığını da içeren "sınırsız dayanışnıa" sözlerini tehdit ettiği ve koalisyon ortağı Sosyal Demokratlar'la tartışmaya yol açabileceği kaydedildi. Banş yanlısı tutum benimseyen Yeşiller Partisi, askeri bir harekâta karşı çıkıyor. Almanya anayasasına göre NATO alanı dışına birlık gönderilmesinin parlamento tarafından onaylanması gerekli. TALEBAN ZORDA- Taleban, kendi koyduğu kurallara karşın medyayı ülkeye yeniden alırken. köktendinci yönetim için $a- vaşan çok sayıda milisiıı Kuzey İttifakı'na geçtiği ve silahlı Ittifakın ülkenin kuzeyinde ilerlediği belirtiliyor. (Fotoğraf: AP) Afganistan'a 4 Balkan' nıodeli NEW YORK (AA) - ABD'nin hü- kümet kaynaklanna yakınhğıyla tanı- nan etkin gazetelerinden NewYork Ti- mes, Afganistan 'daTaleban rejimi dev- rildikten sonra, iç çatışmalann önlen- mesi amacıyla uluslararası bir gücün gönderilebileceğini, bu güçte görev alacak askerlerin Türkiye, Fas ve Bangladeş gibi Afganistan'a komşu olmayan Müslüman ülkelerden olabi- leceğini yazdı. Gazetenin başyazısında, ABD Baş- kanı George Bush'un askeri harekât sona erdikten sonra istikrarlı bir Afga- nistan kurmak niyetinde olduğu, Bush'un yardımcılarıyla birlikte bu konudaki tercihlerin neler olabilece- ğini tartışmaya başladıklan belirtildi. Yazıda, dışardan hükümet dayatılma- ması, hükümette bütün etnık gruplann temsil edihnesi ve siyasal ve ekono- mik açıdan yeniden yapılanma için sü- rekli uluslararası destek, başan için koşul olarak sıralandı. Tûrkiye de devreye giriyor New York Times, Kuzey îttifakı 'nın da "ülkeyi tek başına yönetemeyecek kadar küçük bir grubun temsilcisi" olduğunu savunurken ABD ve Rusla- nn geçmiş deneyimlennden ders alarak şimdi Afganistan'daki farklı gruplan bir araya getirmek için BM'yi devreye sokmayı planladıklannı belirtti. Bu işi en iyi BM Afganistan özel temsilcisi Lakhdar Brahimi'nin yapabileceğini kaydeden gazete, şu göriişe yer verdi: "Brahimi siyasal birliği sağlama- yı başardığı takdirde, bundan son- raki adun, bir hükümetin kurulma- sı olacaktır.Ayrıca bir tnr nluslara- rası askeri gücün, BM denetiminde olmak kay dıyla. bölgeye yerleştiril- mesi gerekecektir. tdeal olarak bn güç, Türkiye, Fas ve Bangladeş gibi Afganistan'a komşu olmayan ülke- lerden oluşturulmahdır.VVashington bu çabayı finanse etmelidir." SAYDAM YALÇIN DOGAN 23.5 Milyar Dolarlık, 'Bizim' Savaş••• Muhteşem bır pazarlık!.. Adı net olarak pek di- le getirilmiyor. Ama, üç ayn masada aynı konu var. Konunun üst başfığı, Türkıye'nin hıç ılgısi ol- madığı halde, 11 Eylül'de ABD'deki terör eyle- minde atılıyor. Türkiye ekonomık krizde. Amerıka şavaşta. Türkiye, ABD'ye hava sahasını ve Inciriık Üssü'nü açıyor. Ancak, Amerika daha fazlasını, örneğin asker istiyor. Türkiye, asker de veriyor. Ve ken- dınde daha fazla ısteme hakkı görüyor. Ne kadar verirsen, o kadar alırsın mantığı, i- ki taraf için de geçerli. Işte, pazarlık burada baş- lıyor. Üç masa, IMF, Dünya Bankası, Türk-Ameri- kan llişkileri. Üç masa son on beş gündür bir- likte çalışıyor. IMF: Olmuyor, olmuyor!.. Önce, IMF Masası. IMF, Devlet Bakanı Kemal Derviş'e , geçen hafta cıddı uyarılarda bulunu- yor: 1) Program iyi uygulanmıyor ve sık sık delini- yor. 2) Hükümet içerde ve dışarda güven sağlama- yadığı için alınan teknik onlemler bır işe yaramı- yor. 3) Teknik açıdan, bankacılık sektöründeki iyi- leştirme, henüz amacına ulaşmıyor. Tıpkı, özel- leştirme gıbı. 4) Bu krizin üstesınden gelmek için taze para- ya gerek var. Ancak, IMF'nin asıl bombasını, geçen hafta Kemal Dervış açıklıyor: "Borçların dondurulması ya da vadelerinin uzatılması!.." Ya da ek kaynak bulunması!.. Ufukta ek kaynak, ama ~ Ek kaynak denilınce, IMF ile birlikte, devreye Dünya Bankası da giriyor. IMF, Türkiye'ye ek kaynak konusunda bir ko- laylık sağlıyor. Gelecek yıl ödenmesi gereken 5.5 milyarın ertelenmesı gündemde. IMF'nin ayrıca, 2002 ıçın on mityar dolar taze para vermesi için çalışma yürütülüyor. Ancak, bunun onkoşulu, ye- nı bir niyet mektubu. Yani, artık yazboz halıne dö- nüşen, yenı bırekonomik program!.. Dünya Bankası, aynı noktada IMF ile buluşu- yor. Oradan da üç milyar doiar dolayında, taze para pazarlığı sürüyor. Her iki kuruluşun vereceğı para 13 milyar do- lar, 5.5 da ertelenirse eder 18.5 milyar dolar. A- ma, yetmiyor!.. Paranın adı: Savaş!.. Yetmediği yerde ış üçüncü masaya kalıyor. önemli siyasal masaya. Amerika ile ilişkıleri doğrultusunda, Türkiye 5 milyar dolar tutarındaki FMS (askeri) kredile- rinin hibe edilmesini istiyor. Eğer, bu hibe ger- çekleşirse, Türkiye gelecek yıl için toplam 23.5 milyar dolarlık ek kaynak sağlamış oluyor. Bu da derin bir nefes, anlamı taşıyor. Ancaaak!.. Işte, zurnanın son deliğı burada. Bütün bu paraların gelmesi, hibe ve ertelemenin gerçekleşmesi, Amerika'nın kararına bağlı. O ka- rar neye bağlı?.. Türkiye'nin, savaşta Amerika'ya ne kadar yardım edeceğine!.. Bunların hıçbırı senaryo değil. Ayniyle vaki!.. Dolayısıyla, savaşta Türkiye'nin üstleneceği rol, Türkiye'nin ıradesı dışında!.. Eğer, canla başla savaşırsa , para tamam!.. Yoksa, yok!.. E-mail: ydogantocumhuriyet.com.tr Faks: 0212 513 90 98 Televizyon yasaktı Medya Taleban'a bile yarayabilir • ABD'deki saldınlann ardından yabancı gazetecileri ülke dışma çıkaran köktendinci yönetim, destek kazanmak için kapılanm yeniden gazetecilere açtı. İSLAJV1ABAD (AFP) - Şeriat yöneti- mi uygulayan Taleban, televizyonu yasakla- mış olabilir, ancak güç durumdaki Afgan yö- netimi, bu tür çatışma dönemlerinde medya- nuı gücünü unutmuş değil. Taleban yönetimi, ABD bombalannın bir köyü nasıl yerle bır et- tiğini ve 200 sivilin ölümüne neden oldu- ğunu göstermek için geçen haftaPakistan'da bulunan yabancı basın görevlileri ve televiz- yon ekiplerine uygula- dığı Afganistan'a gir- meme yasağını kaldır- dı. Molla Muhammed Ömer'in bir çeşit puta tapınma olarak görülen televizyonu yasakla- mış olmasına karşın Celalabad kenti yakın- larındaki Kadamköyü- nü ziyaret için gazete- ciler davet edildi. Her yasanın bır is- tisnası vardır... Tale- ban da Müslüman dünyasındaki anlayışı güçlendirmek ve ABD'nin Afganis- tan'a düzenlediği sal- dınlardaki sivil ölüm- lerine karşı uluslarara- sı kamuoyunu hareke- te geçirmek amacıyla, başta televizyon ol- mak üzere medyanın farkma vardı. Yabancı medya gö- revlileri, Celalabad kentinden Taleban Dı- şişleri Bakanlığı'ndan birgöreılı eşliğinde iyi korunan bır konvoyla geçtiler. Taleban, 11 Eylül saldınlannın ardından bütün yabancı basın mensuplannın ülkeyi terk eönesıni istemişti. ABD medya kuruluşu CNN'in bir muhabiri, birkaç gün Afganis- tan'ın başkenti Kâbil içinde kalmayı başardı, ancak fark edildikten hemen sonra o da diğer meslektaşlanna katıl- mak zorunda kaldı. Kâbil'de hâlâ haber- cilik yapan yabancı ba- sın kuruluşlan, merke- zi Katar'da bulunan El Cezire televizyonu ile Fransa Haber Ajansı, Associated Press ve Reuters.