Katalog

Cumhuriyet tmtivaz Sahibi: Berin Nadi avın Yönetmeni: Ibrahim Vıldız • So- rumlu Müdür: Fikret II- kiz # Haber Merke- zı Müdiirü: HakanKara lstıhbarat Cengiz Yüdınm • Ekonomı Özlem Yüzak • Kulıur Handan Şenköken • Spor Abdülkadir Yücelman • Makaieler Sami karaören • Duzeltme Abdıüiah Vazıcı C Fotograf Erdoğan Köseoğhı • Bılgı- Belge Edıbe Buğra 9 Yurt Haberlen Mehmet Faraç 9 Avrupa Temsıkısı Güray Öz Yayın Kurulu llhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, tbrahim Vüdız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, HakanKara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No 125,Kat4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks 4195027 • Izmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıya Blv 1352S 23Tel 4411220. Faks 4419117•AdanaTetnsıkısı Çetin Viğenoglu, Inonü Cd 119 S No 1 Kat 1, Tel 363 12 11, Faks 363 12 15 Muessese Muduru Üstün Akmen # Koordınator Ahmet Korulsan 9 Muhasebe Bülent Yener • Idare Hıiseyin Gürer • Satış FazUetKuza MEDY \ C: • > öoenm Knnılu Başkanı - Genel Müdür Gilbin Erduran • K.oordııuıör Reha Işıtman 9 Genel Müdürt aıdımcısı S^daÇoban Tel <14 07 53 - 51395 80-5l?846(Wt.Frts:5138463 Yayımla>an ve Basan* \ enı Oun Haber \)ansı Basm ve Yavıncılık A Ş Turkotagı Cad 39 -i I Cagaloglu '4334 Istanbul PK 246 - Sırkecı 34435 tstanbul Tel (0212)51205 05(20 hat) Falc (0212)51385 95 www.cumhunyet com.tr 24OCAK2001 Imsak:5.43 Güneş:7.15 Ögle: 12.23 îkindi: 14.54 Akşam: 17.19 Yatsı: 18.43 Paris'te moda rüzgârı • Haber Merkezi - Geçen haftalarda Milano ve Hong Kong'da düzenlenen moda haftalanııdan sonra Paris'te de moda rüzgân esmeye başladı. Modanın başkenti olan kentte düzenlenen defîlelerde birçok Fransız ve yabancı modacının ilkbahar-yaz 2001 koleksiyonlan sergileniyor. Mankenler. Ingıliz John Gallıano, Fransız Christian Dıor ve Pascal Humbert, Italyan Maurizio Galante, Emmanuel Ungaro ve Valentino'nun da aralannda bulunduğu modacılann birbirinden çarpıcı kıyafetleriyle podyuma çıkıyor. Pans Moda Haftası bugün sonra eriyor. Smav başvurulan • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 23Hazıran2001'de yapılacak olan Devlet Parasız Yatıhlık ve Bursluluk Sınavj başvurulan yann sona erecek. DPY ve Bursluluk Sınavı ıçın ilköğretim 4, 5, 6, 7 ve 8'inci sınıf öğrencileri ile ortaöğretim kurumlannm 9 ve 10'uncu sınıf öğrencileri başvurabılecek. Adaylar, başvuru formlannı 25 Ocak günü mesai saati bitimine kadar okullanna teslim edecek. Siteteri • NEWYORK(AA)- Internet korsanlan, ABD, Ingiltere ve Avustralya'daki 26 hükümet sitesinı yağmaladılar. Intemet güvenlik grubu 'Attrition' yetkililerinden B.K.DeLong, son olaym, özellikle birbirinden çok uzak 3 ayn ülkedeki hükümet kuruluşlanna ait web sitelerini hedef alması açısmdan önem taşıdığını kaydetti. DeLong, yetkihlenn devreye girerek durumu düzelttiklermı bildirdi. Buca'ya Mevlana beykeli • İZMİR(AA)-Buca Belediyesi, ilçenin en yüksek yeri olan Tıngırtepe'ye dev bir Mevlana heykeli yaptınyor. Belediye Başkanı Cemil Şeboy, heykelin, tepenin en yüksek noktasına yerleştirileceğini, söyledi. Yaya yollaruun kenanna da semazenleri tasvir eden daha küçük boyutlu heykellenn yerleştirileceğini anlatan Şeboy, Mevlana heykelinin 18metre boyunda olacağım, bunun yaklaşık 8 katlı bir bina yüksekliğine eşit olduğunu belirtti. Şeboy, heykelin, Izmır Resim Heykel Müzesi Müdürü ve heykeltıraş Cahıt Koççoban tarafmdan yapıldığmı bildirdi. Uzmanlar, toplumda kız çocuklarının, başkalannın mutluluğu için uğraşmaya koşullandınldığını belirttiler Kadndar 6 hayır'cüyemiyortSTANBUL(ANKA)-Toplumda ikm- ci sınıF rol biçilen kadınlann kendıne duyduklan güveni arttırmalannın bazı haklan bılmelerinden geçtiği bildiriliyor. Uzmanlar bu haklann arasmda 'hayır' demeyi bilmeyi de sıralıyor. International Hospıtal Hastanesi'nden Psikiyatrist Dr. Muzaffer Uyar, kadınla- nn kendine güven düzeyinin erkeklere oranla daha düşük olmasınm psiko-sos- yal nedenlere bağlı olduğunu bildirdi. Toplumda güç ve güvenın daha çok er- keğe özgü nitelikler olarak kabul edildi- ğini belirten Uyar, cinseyetler arasında- • Psikiyatrist Dr. Muzaffer Uyar, toplum tarafindan erkek çocuklara korkmamalan, ağlamamalan, duygulannı belli etmemeleri yönünde telkinlerde bulunulduğunu, kızlara ise korkması, ağlaması, duygulannı göstermesi gibi pekiştirmeler yapıldığmı söyledi. Uyar, toplumda kabul gören ideal kadın tipinin anne kimliği ile özdeşleştiğine dikkat çekti. ki rollerin de bu doğrultuda dağmldığı- nı bildirdi. "Erken yaşlardan itibaren ço- cuklar bu yönde koşullandınhnava baş- ianarak büyâtülmektediıier. Toplum ta- rafjndan erkek çocuklara korkmamala- n, ûzühnemeleri, ağlamamalan. duygu- lannı belK etmemeleri yönünde koşuDan- dınnalar yapıur. Kızlara ise korkması, üzülmesi. ağlaması, duygulannı gösterme- si gibi binnçh' ya da bilinçsiz pekiştirme- ler yapıhnaktadırn diyen Uyar, toplum- da kabul gören ideal kadın tipinin anne kimliği ile özdeşleştiğine dikkat çekti. Uyar, "Bu kiınük, koruyucu, saldırgan- hktan uzak, sürekK başkalannuı mutlu- luğu için uğraşan, bundan bıkmayan, sü- rekUfedakârhk vapmakdurumunda olan kişidir" dedı. • Kadınlara güvenli olmaya başlamak ve güvenlı davranışlar edmmek için, "Ken- ditutumvee\1enıferinizinbilincindeolun" önerisındebulunan Uyar. "Davranışlan- mızı gözlemekle işe başlavabüiriz" dıye ko- nuştu. Kendıne güveni sağlayabılmek ıçın kışisel haklan tanımlayabilmenin ve uygulamaya çahşmanın önemli bir adım olduğunu bildiren Uyar, kişisel haklan şöyle sıraladı: • Suçluluk duygusu hıssetmeden ha- yır diyebilme hakkı, • Kendi fikirlerinin ve duygulannm sorumluluğunu üstlenebılme hakkı, • Başkalannın sorunlan ile ilgılenıp il- gılenmeyeceğıne karar vermek, • Bazı şeylen bılmeme ve anlamama hakkı, • Hata yapma hakkı, • Başanlı olma hakkı, • Kararlan değiştirebilme hakkı, • Kendine ait olabilme hakkı, • Değişme hakkı. Trierbaşrvle Kidnumhseçâ GÜRHANUÇKAN STOCKHOLM- 'Karanbkta Dans' fDmiyfe kendini ünhi \ önetmenler arasında kabul etâren Danimarkah Lars von Trier yeni bir fılm projesnie uğraşıyor. Çekimi tsveç'in batı krv tsındaki küçük yerleşim yeri Trollhattan'da yapılacak olan filmin adı 'Dogvflle'. .> FUmde Amerika'da yaşanan bir geriMm öykfisü işlenecek. Lars von Trier, fihnin başroldeki erkek oyuncu olarak Isveçü SteDan Skarsgard ile anlaşmış durumda. Başroldeki kadın oyuncu konusunda ise anlaşmaya henüz vanmıadı ama Von Trier, bu rol için Nicole Kidman'ı istediğini açıkladL Nicole Kkfanan'm bu projeye sıcak bakbğı öğrenildL 'DogvûTe'in çekünine mayısta başlanacak. Lars von Trier şu açıklamada bulundu: "Ashnda ben bu ilkbaharda , OBverStone'laortakbirfDm projesinde çahşacaktnn ama Stone'un aynlan bütçeyi beğenmediğini ve projeyi geri çektiğini öğrendün. Şimdi Las Vegas'a gkkrek sonbaharda başiadığnn 'The Glass House' için bazı ekstra çekimler vapacağnn. Ozaman'DogvüTe'le ilgili son getişmeteri de tamamlavabOeceğim. Steflan Skarsgard, «Lars von TrierTe görüştüm, bir aksüüc ohnazsa fOmde rol alacağun" . dedL Skarsgard, son olarak 'Karanhkta Dans' fHminde göz doktonınu cantandıran küçük bir rolde oynamışü. 'Dogvflle'in geİecek yıhnbaşmda gösterime gireceği açıklandL Galapagos 'taki çevrefelaketi nedeniyleyaşam tehlikeye girdi Dar\viıriıı adası can çeldşîyor Dış Haberler Servisi - Ekvador adalan yakının- da karaya oturan Jessica isimli tankerden okya- nusa yayılan tonlarca pet- rol nedeniyle oluşan çev- re felaketinin ardmdan önceki gece Galapagos adalannda olağanüstü hal ilan edildi. 1200 ki- lometrekarelik alana ya- yılan petrol yüzünden 4 pelikan ölürken yüzler- ce ayıbalığı ve binlerce iguananın yaşamının da tehlikede olduğu belır- tiliyor. Uzmanlanna göx re, söz konusu türlerin başka bölgelere taşınma- sı da mümkün değıl. Olağanüstü hal Felaketi bir depreme benzeten Ekvador yetki- lileri, Devlet Başkanı GustavoNoboa'run ola- ğanüstü hal karannın ar- dmdan, Galapagos ada- lan çevresinde doğal fe- laketlere karşı bir ulusal güvenlik bölgesi oluştu- rulabileceğıni açıkladılar. Güvenlik bölgesi, ada- lar yakuundaki gemile- rin seyrinin düzenlen- mesini de sağlayacak. Yetkililerin önemli bir bölümü, gemınin karaya oturmasımn nedenmin seyir hatasından kaynak- Kapiumbağalar şimdük tehîikeden uzak. landığuıı düşünüyor. Olağanüstü hal ilanıy- la bırlikte bölgeye po- lis, asker ve çeşitli dev- let memurlan yollana- bilecek ve mali kaynak- lar da buraya yönlendi- rilebilecek. Ekvador yetkilileri Fransa, Japonya ve ABD gibi birçok ülkenin yar- dım önerisinde bulun- duklannı ve yaklaşık on kadar Amerikalı uzma- nın da petrolü denizden temizlemek amacıyla bölgede bulunduklannı bildiriyor. Adaların 800 metre açığında karaya oturan Ekvador bandıralı tan- kerin taşıdığı petrolün büyük bölümü okyanu- sa yayılırken Çevre Ba- kanlığı sözcüsü Mairo Cerbino, felaketin yol açtığı hasann boyutlan- nın henüz tam olarak tes- pit edilemediğini söyle- di. Ancak, 1200 kilo- metrekarelik alana ya- yılan petrol nedeniyle 4 pelikan öldü. Santa Fe Adası'nda bulunan yüzlerce ayı- balığı ve binlerce igu- ananın da felaketin so- nuçlanndan zarar göre- bileceği söy- leniyor. Çevre uzmanlanna göre, bu çev- rede yaşaya- bilen bu tür- lerin başka bir yere taşınma- sıda mümkün değıl. Adala- ra ismini ve- ren Galapa- gos kaplum- bağaları ise adanın yüksek bölgele- rinde yaşadıkları için şimdilik tehîikeden uzak durumdalar. Ç A Ğ C I L D E M O K R A T İ K T E P K I L Pers Sanatının 7000 yılı' İran eserleri Avusturya'da e-posta: tan (ğ prizma. net tr ÖZGEN ACAR VtYANA - Iran'da Mollaların, 1979'da Şah'ı devirmelerinden bu yana ilk kez, tran'ın tarihsel sa- nat yapılannın ülke dışmda sergilenme- sine izin ver- meleri üze- rine Avus- turyalılar görkemli bir sergiyi görme olanağı elde et- tiler. Aynca, bazı baş- yapıtların dünyada yi- ne ilk kez Viyana'daki sergi için seçilmesi, Iran yönetiminin Ba- tı'ya açılma konusun- daki siyasal niyetini pe- kiştiren bir gös- terge olarak da kabul ediliyor. Binlerce sanat- sever, "Pers Sa- natının 7000 Yıh" adıyla Viyana'nın ünlü "Kuntshisto- risches Museum (SanatTarihl Müzesin- de)" açılan sergiyi gör- mek için kuyruk oluş- turuyor. Sergi 25 Mart'a kadar açık kalacak. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN 'Suyun Kaynağı' Neresi? Esat Âdil Bey, beni ve Asım'ı (Bezirci) Sirke- ci'de bir lokantaya götürmuştü. 'Gerçek'in günlük gazete olarak yayımlandıgı, ilk günler. O ge- ce, gazetenin sahibi Reşit Bey de (Menteş) yanı- mızdadır. Birkaç kadeh sonra, 'Ruslardan para al- mak'bahsi, açılmasın mı? Moskova Radyosu'nun Türkçe yayınında, Erdem Yoidaş'ın ('Lâz' Isma- il Bilen), 'polis ajanı' diye karaladığı, Gerçek ve organı olduğu TSP; sağcı basın tarafindan, 'Mos- kova Ajanı' olarak suçlanıyordu: ashnda herkes parasızlıktan kınlıyor. Birkaç yıl sonraki Mecidryeköyü sohbetlerimiz- de, 'San' Mustafa (Börkkice), benim açımdan o)a- yı, şöyle aydınlatacaktır: "-...Komintem, Zinovyef Yoldaş zamanında, Rusya adına değıl, Enternasyonal adına; KUTV'cte yetıştirip çeşitli ülkelere dağılmış 'Pro- fesyonel Devrimciler'e, bir 'tahsisat' verirdi. Biz- de alanlarda olmuştur elbet! Stalin Yoldaş 'reis- kâr'a geçince, bu tatbikatı kaldırdı; el altından 'Doktor Hizbi'ne (Şefik Hüsnü Bey), bazıyardım- larolabılir, haız-ı ehemmiyet değildir, zira cüz'idir..." 'San' Mustafa, fevkalâde yoksuldu: pipo tütü- nü satın alamadtğt için, ucuz 'Halk' ya da 'Köylü' stgaralan alır; piposunu, onlan bölüp tütününü dol- durarak içerdi: ömrünün son yıllannı da, handiyse çıplak, bir 'bekâr odası'nda geçirdi. Onun bu ko- nuda söylediklerini, sonradan Abidin Nesimi Bey 'Hat/ra/ar'ında, bir bakıma teyıt etmıştir. ödenekler kısılınca... "...'Profesyonel Devrimciler'in ödenekleri Şe- fik Hüsnüyoluyla ödenmektedir. III. Enternasyo- nal, 'Profesyonel Devrimciler'in ödeneklerini kısın- ca, Şefik Hüsnü de onlara ödeneklerini ödeyeme- di. 'Profesyonel Devrimciler" durumu, III. Enter- nasyonal 'in değil, Şefik Hüsnü'nün tasamrfu say- dılar. Şefik Hüsnü'ye cephe aldılar..." "...'Takrir-iSükûnKanunu'nL/nç//cmas/, 'Pro- fesyonel Devnmciler'in daha dikkatli, daha gizli çalışmalannı zorunlu kılıyordu; bu da, 'Profesyo- nel Devrimciler'in nafakalannın güvencede olma- sını gerektiriyordu; oysa buna olanakyoktu. Birta- raftan Şefik Hüsnü ve TKP öncü kadrosunun 'kaçmış olması'; diğertaraftan III. Enternasyonal'in ödenekleri kısmış olması, onlan güç duruma sok- tu..." "...Profesyonel Devrimciler'in nafaka işi TKP Genel Sekreteri Vedat Nedim'in fTöry eline geç- ti; III. Enternasyonal'den ödenek gelmediğin- den, Vedat Nedim de 'Profesyonel Devrimciler'i besleyemez hâle geldi. 'Profesyonel Devrimciler', kişisel çabalanyla nafakalannı sağlamak zorunda kaldılar. 'San Mustafa, 'Profesyonel Devrimciliği' bıraktı, Müteahhit SaitVn yanında puvantöroldu; diğer 'Profesyonel Devrimciler' de, kendilerine iş aradılar: 'Eczacı' Vâsrf, Kilis'/n hatın sayılırzen- ginlerinden olduğu için, bir taksi satın aldı: Fâdıl Garan'la beraber taksiyi işlettiler, gündüzleri 'Ec- zacı' Vâsrf, geceleri Fâdıl Garan şoföriük ediyor- du..." "...belli bir kültür katına ulaşmış 'Profesyonel Devrimciler'den bir bölümü, 'Profesyonel Dev- rimciliği' bıraktı1ar; bürokratik kadroda yer aldı- lar..." (Abidin Nesimi, 'TKP'de Anılar ve Değer- lendimneler: 1909- 1949', Promete Yayınlan, s. 90-91,1979). 'Kökü dışarda' ve 'vatan haini' solculann, hâl-i pür- melâli buydu; şu kısacık metinde adı geçen- lerin -ve de geçmeyenlerin- başına gelen belâlar sayılmakla bitmez. Niçin mi? 'Ecnebi' bir ülkeyle, hem siyasal hem parasal bir 'yakınlık' içinde sa- yılıyorlardı da, ondan! JörrtürK var, Jöntürkçük varl.. Yanm yüzyıllık dostum, 'kudemâ'dan Tacettin Karan, Fransa tebaası olduğu için, artık yur- duna gelebiliyor: 'llerici Jöntürkler Birliği'nden- di; 50'li yıllann Paris'inde, 'Nâzım Hikmet'i Kur- tarma Komitesi'ni kuranlardan! Sanılırdı kı Mos- kova bunlann her attığı adıma 'san lıra sayıyor". Nâ- am'ı, öncetanımazdan geldiklerini, sonra Tortskyst' saydıklannıyazmışımdır. 'lleri Jöntürkler', o ilk 'jön- türkler' kadar şanslı değillerdi; Mustafa Fâzıl Pa- şa gibi 'kalantor' bir 'sponsorian' yoktu: parasız- lığımız dillere destandır. 'Maison de le Pensee Française'deki 'Nâzım Hikmet Gecesi'nde Mırç, 'Gesi bağlannda...' türkusunü soyleyecek, sahne ıçın kıyafetı yok, üs- tübaşı dökülüyor; Tâci, sırtında getirdiğini, tuva- lette onunla değişiyor. Bu yaz anlattı: ben dön- dükten sonra, şartlar o kadar ağıriaşmış ki, yaşa- dığı tavanarası odasını aydınlatabilmek için, Mırç, ünlü kahvelerin birinden ampul yürütmüş! Oysa Ahmet Bedevî Bey, 'Hatıralar'mda Paris'in suyu- nu beğenmeyıp, ilk JönturMer'ın Dersaadetten Hâ- midiye suyu getirttiklerini yazmıştır. Fransız Bur- juvazısı, onlara yardım için bırsendika kurduğuna göre; galiba onlar daha ziyade, -son yirmi yılda iyi- ce bollaşan- 'yeni demokrasi mücahitleri'ne ben- ziyoriarmış! Bu da para mı? Neden mi? Baksanıza Mustafa Yıldınm ne ya- zıyor? "... NDI 'nin -yâni National Democracy Instftu- te'ün, yânı Ulusal Demokrasi Enstitüsü'nün- TESAV, TÜSES, TÜSİAD, MUMİKOM, TESEV, ANSAV, KA-DER, TDV, Parlamenterler Biriiği, TBMM, Anayasa Komisyonu, sıyası partilerie yürüttüğü; 'Pariamentoda Siyasi Ahlâkın Yasal- laşması', 'Şeffaflık', 'Sivıl Toplum Örgütleri'nin Güçlendirilmesi', 'Seçmen örgütlenmesi', 'Se- çim öncesi Kamuoyu Anketleri' ve 'Pahamento Re- fonvu' workshop etkinlıkleri için yaptığı harcama- lar. 824.900 Dolar..." "...ABD 'nin, ulusal güvenlik çıkariannı korumak üzere, 1983'fe yasallaştınlan 'Project Democ- racy' operasyonunun para kaynağı NED'/n (Na- tional Endovvement for Democracy / Ulusal Demokrasi Fonıj); 19907ann ortasından itibaren, Yeni Dünya Düzeni'ne, yâni küreselleşme politi- kasına uyariadığı 'açık operasyon' harcamalanna, Japonya ve diğer Batı ülkelerinide ortak ettiği gö- rülüyor. Para kaynaklan arasında 'vakıflar'ın, Ro- tary kulüpleri'n/n yanı sıra, 'karteller', ünlü 'oto- motiv şirketleri' de yer alıyor..." (a.g.faks: 13 Ka- sım 2000) Işin hoş ve ilginç yanı şu ki, NED proje raporla- nnda kime ne kadar yardım yapıldığı, belli; üste- lik, Internet'teki NED sitesine başvurdunuz mu, bu gözyaşartıcı 'demokrasi dayanışması'rv, şıp diye görebiliyormuşsunuz... Meselâ neleri mi?.. http^/www.prizma.nettr/AILHAN rrttp^/www.bilgryayınevi.com.tr7ailrıan Faks/0-212/26019 88