Katalog

12OCAK2001CUMA CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Tüm zamanlann en fazla ilgi çeken bağımsız filminin devamı gösterime giriyor Cadı esld formınıda değilCUMHUR CANBAZOĞLU Tam bır pazarlama ve interaet mu- cizesi gerçekleştirerek mini korku fıl- miyken tüm zamanlann en fazla ilgi gören bağımsız filmi unvanını kaza- nan Blair Cadısı'ru (Blair Witch Pro- ject) sinema yapıtı etiketinden farklı kulvarda, bir "ticari olay" olarak de- ğerlendirmek gerekiyor. Anımsadığımız kadanyla, George Lukas'ın Amerikan Graffitisi'nın (1973) 750 bin dolarlık maliyet kar- şılığnıda topladığı 55 milyon dolarla ele geçirdiği rekoru büyük farkla kır- dı Blair Cadısı. 1994'te üç kafadann Maryland'de- ki Burkitsville ormanında 30 bın do- lara çektiği fılm, intemette mesaj yo- luyla kulaktan kulağa yayılarak, son- rasında medyadan da destek alarak tam bır fenomen halıne gelmiş, 250 milyon dolardan fazla hasılat elde et- mişti. Başan bu kadar büyük olunca, de- vam filminin geleceği kesin gibiydi. Nitekim belgeselci JoeBerlinguer. kı- saltılmış adı BW2 olan ikincı projeyi yaşama geçirdi ve bu kez 30 milyon dolar maliyetle kotardı devam çalış- masını. Ancak yüzyılın en büyük ti- cari başanlanndan biri kabul edilen Blair Cadısı'nın zaferini tekrarlamak kolay iş değildi... îkinci halka birincisı kadar tatmin edemıyor seyırcıyi. Berlinguer, Göl- gelerin Dili'nı ılk fılmin yarattığı bü- yük modanın üzennde yükseltmeyi deniyor. Yine ilk fılmin geçtiği Burkittsvil- le kasabasındayız ve cadının meşhur lanetı hariç, ılk karakterlerden hiçbi- ri devam filmınde yok. Çılgın müzik eşliğmde ilk karelerde kasabanın sa- kınlenyle yapılan söyleşılere ve durum i Cölgelerln Dlll: Blair Cadısı 2 - Book i of Shadovvs: Blair I Wrtch 2/Yönetmen: ! Joe Berlinguer / Senaryo: Dick Beehe, Joe Berlinguer / \ Görüntü: Nancy ! Schereiber / 1 Oyuncular: Kim Director, Jeffrey , ^ Donovan, Erica *" i Leerhsen, Tristen Skyier, Stephen Baker Turner / 2000, ABD yapımı / 90 dakika. değerlendirmesine bakılırsa cadı efsa- nesi kasabaya yaramış ve olayın geç- tiği yere turistikBlair Cadısı turlan baş- lamış. Fümin lokomotifliğini üstlenen beş- li gruptan Jeff, akıl hastanesinden çı- kar çıkmaz efsaneyi paraya çevirme- ye çalışan rehberlerden biri haline gel- miş; genç cadı adayı Erica, konu üze- rinde araşnrma yapan öğrenciler Tris- ten ve Stephen Ue medyum Kim müş- terileri. Ekip ilk fimlin geçtiği mekânlara ulaşıyor ve kamp kuruyor. Hareketli geçen gecenin sabahında uyandıkla- nnda kampın darmadağın edildiğini, kameralannın kınldığını görüyorlar. Bu yetmezmış gıbi, hiçbirı son birkaç saattir ne yaptığını anımsamıyor... Üçûncû film çekilmeyebilir Birincı filmın aksine ikincisinde teknik açıdan üstün özellikler ve de- neyler içeriyor Gölgelenn Dilı: Blair Cadısı 2. Buna rağmen son derece amatör bir çahşma olan bırincisi ka- dar seyirciyle bağlantı kuramıyor. Son gelen listelere göre film ABD'de, ancak 30 milyon dolar kazan- mış. Az değil, ama üçüncü fılmin is- keletini tezgâha koyacak kadar iyi bir rakam olduğu da söylenemez. Bu tab- lodan sonra, ilk fılmin oyunculan olan ve projeyi sahiplenen Daniel Myrick ile Eduardo Sanchez'in üçüncünün de hazır olduğunu basına aktardıkla- nna da ekleyelim. Filmin artılan; hareketli temposu, özel efektleri ve korku klasiklerinden Gölgelerin Dili: Blair Cadısı 2, birincifümin aksine teknik açıdan üstün özellikler, deneyler ve de internetyoluyla güçlü bir tanıtım desteği içeriyor. Buna rağmen son derece amatör bir çalışma olan birincisi kadar seyirciyle bağlantı kuramıyor. Omen, Çığlık, Şeytan gibilerden aldı- ğı "emanet sahneleri" bünyesıne ba- şanyla monte etmesi. Yapuncılann farklı bir formül bulmadan her şeyi bi- rinci çalışmanın sırtına yüklemesi, se- naryo üzerine fazla kafa yormadığın- dan, bir iki sahne dışında, hiç korku- tamaması da devam filminin yumuşak karnı. Ne hayalet küçük kızlann gö- ründüğu özel efekt harikası sahneler, ne dijital video, Hi-8 vıdeo, bilgisa- yar grafıkleriyle elde edılmiş deney- ler filmi ilginç kılmaya yetiyor. Amca babanın yansı sayılır>. İZLEYİCİ CÖZÜYLE ERDAL ATABEK Hollywood yeni binyıla iyi gırme- di; geçen yaz ABD'de gösterime gi- ren son derece kalitesiz ürünlerden sonra sinema basını Noel'in beklen- mesini öneriyordu, ama sonuç yine tam anlamıyla hüsran oldu. Kısacası bu yıl iyi filmi mumla arayacak sine- maseverler. Bugün göstenme giren Yüzleşme de bol reklamla desteklenen, StaJ- lone faktörüy le pa- zarlanmaya çalışı- lan orta halli bir aksıyon-gerilim. Yapımcılanna bakılırsa mini bir devrim misyonu yüklenmiş Yüzleş- me'ye; onlara gö- re Rambo, Rocky gibi sert tiplerden sonra, vurdusu kır- dısı eksik olmasa da daha sakın rol- lere geçış yapıyor bu fılmle Stallone. Aslında, Cop- land'da 'sakinleş- raek' istediğinin ıpuçlannı vermişti ün- lü oyuncu; ardından böyle farklı bır rolle dönmesi ve oyunculuğunda 'ol- gunluk' başhğıyla etiketlenebileek yeni bir sayfa açmak ıstemesi ılgınç bir adım olabilir, gışede de ilgıyle karşılanabılırdi. Ancak DavidMcKen- na'nın (Geçmişın Gölgesinde - Ame- rican History X) senaryosu şaşılacak Yüzleşme - Get Carter/ Yönetmen: Stephen T. Kya/ Senaryo: David McKenna/ Görüntü: Mauro Fiore/ Müzik: Tyler Bates/ Oyuncular: Syivester Stallone, Miranda Richardson, Rachael Leigh Cook, Michael Caine, Alan Cumming, Mickey Rourke, Gretchen Mol/ 2000, ABD yapımı/ 102 dakika. ölçüde yavan ve tatsız olunca bu ger- çekleşmedi... 1971'de Mike Hodges'in çektiği, Raymond Chandler'in yapıtlannı çağ- nştıran tngiliz filminin yeni yonımu Get Carter; ancak öykü Amerikanlaş- tınlmaya çalışılınca, bin bir pis işten sonra birden ahlak havarisı kesilen, son derece düz oynanmış, beylik diyalog- lara esir olmuş ya- pay bir kahraman çıkıyor ortaya. Hayli , kâlınlaş- mış Stallone, Las Vegas'ta çek-senet tahsilarıyla uğraşan biri. Kardeşinin ölüm haberi gelin- ce büyüdüğü kente dönüp cenazeye ka- tılıyor; ama otomo- bıl kazası olarak an- latılan ölüm nede- nını pek inandıncı bulmayınca, önce kız yeğenine kol ka- nat gerip ona yak- laşıyor, ardından da kötüyle kötü olu- yor...Stallone kaslanm fazla kullan- masa da yine de sert bir fılm Yüzleş- me; silahlar, kavgalar, otomobille ta- kip sahneleri bol bol var. Televizyon- dan gelen Stephen Kay bi ikinci yö- netmenlık denemesinde havanda su dövmüş. Oyunculardan Stallone tu- tuk, diğer ustalar Caine ve Rourke ıse bir görünüp yok oluyor.. 797/ tarihli ingilizfUmi Get Carter'ın (yö'n: Mike Hodges) Hollywood versiyonu olan bu fılmle olgunluk dönemine geçmeyi planlayan Sylvester Stallone, yetersiz senaryo, yapay tipler ve diyaloglar nedeniyle bu isteğine ulaşamıyor. Mustafa l /umılmaz Ue iki ayn rol üstlenen AK Sürnıeli,filmisürükkyen önemli tipteri başanyla canlandınyor. Fülerçimenimısıl e&r\ Yönetmen Derviş Zaim'in ikinci filmi 'Ffller ve Çnnen' gösterimde. Yeni Türk filmlerinin gösterime gir- meleri başiı başına bır olay. 'Dar Alanda Kısa Paslaşmalar. 'Balalay- ka', şimdı de 'FiUerveCimen' Türk sinemasında yeni arayışlar, yeni ufuk- lar demek. Amerika'mn bizzat Baş- kan Busb aracılığıyla Turgut Özai'dan 'Türk sinemalarmda gös- terflecek Amerikan fflmkrinin yüz- de yetmiş beşten az obnaması'nın sağlanmasını isterken. TurgutÖzal da bu talebi derhal yerine getirirken sinemalarda gösterilecek filmlerin yazgısı belirlenmişti (AB Tartanoğ- ta-Mülkiye Dergisi, Kasım-Arahk 2000). Avrupa sineması salonlardan böylece silindi. Amerika dışı ülke- lerin sinemalan salon bulamadı, hâ- lâ da bulamıyor. Onun için de Türk filmlerinin gösterimde olmalan çok önemlidir. 'FiBer ve Çimen\ politik filmler kategorisine girecek bir film. Mü- zik Kutusu, Kayıp, ölümsüz, Akba- banın Üç Günü gibi politik olayla- n konu alan filmler, güncel olayla- rın yorumunu ve tarihe not düşürül- mesini amaçlar. Bu filmde de hem yazan hem yöneten Derviş Zaim. ülkedeki siyaset- mafya-uyuşturucu ticareti arasındaki bağlan fılmin ek- seni yapmış. Daha filmin başında- kı 'Bakan'a yapılan şantaj olayı' eleştirel bakış açısını ortaya koyu- yor. Bakan'm bu olaya verdiği sert yanıt da karanlık ilişkiler ağındaki tetikçileri, faili meçhul cinayetlerin perde arkasını arahyor. Bu olaylann dışında bir genç kız, olanaksızhklar • Öncelikle böyle bir konunun ele alınması, işlenmesi çok önemli bir sinema düşüncesidir. Bu cesaret isteyen konudaki çalışması için her şeyin ötesinde Derviş Zaim'i kutlamak gerekiyor. içindeki yaşamını sürdürmeye çalı- şıyor. Havva. amatör ama derecele- ri olan bir atlet. Güneydogu'da sa- vaşırken sakat kalmış kardeşine ame- liyat parası bulabilmek için Avras- ya maratonunu kazanmayı hedefli- yor. Güç koşullardaki yaşamlan tren yoluna yakın bir evde sürüyor, bir otelden de yemek yardımı alıyor. Filmin gelişimi pek çok olayın bir- biri ardına gelmesiyle karmaşıkla- şan bir görünüm sergiliyor. Hav- va'nın yardun aldığı otelemafya li- deri talip oluyor. Arkadan mafyaya karşı silahlı bir illegal örgütten yar- dun alınıyor. Bu arada Bakan'a gel- mesi gereken uyuşturucu paralannın gelip gelmemesı sonm oluyor. Şimdi, öncelikle böyle bir konu- nun ele alınması, işlenmesi çok önemli bir sinema düşüncesidir. Si- nema olayında en önemli temel, bir projenin 'sinema konseptT diyece- ğirniz tematik amacıdır. Bu cesaret isteyen konudaki çalışması için her şeyin ötesinde Derviş Zaim'i kutla- mak gerekiyor. Larry CoHns'ın 'Ya- ruüar Bizim'i, 'Bay Pipo' gibi kı- taplann ışığındaki olaylar elbette sa- nat yapıtlanna da yansıyacaktır. Bu bakımdan da filme yapılan 'Susur- luk olaylannın filmi' tanımlaması rKbütünüyleyanlıştırnedebütünüy- le doğra Yönetmenbu fılmle, olay- lann bırbıny le bağlannlı olduğunu, çıkar ilişkilerinin de halkın gerek- sinmeleriyle hiçbır ilgisinın olmadı- ğmı göstermek istemiş. Büyük öl- çüde de bunu başarmış. Ancak, bir fılmin başansı için en önemli faktörlerden birisi olan. 'ana temanın boğulması, yan öykükrk örtfifanenıesr ilkesine sadık kalınma- mış. Olaylar neredeyse bırbin üze- rine yığılmış, böylece içinde her şe- yin olduğu, ama hiç birisinin de de- rinlik kazanamadığı bir olaylar zin- ciri ortaya çıkmış. Neden-sonuç iliş- kisinin açıklanmadığ ı birçok olay -elbette belirli bir açüdama doğrul- tusunda- birbiri ardından gelip geç- miş. Politika, mafya, bir otelın ku- marhanesinin saülışı, PKK, asker- lerin oturduğu kahvenin bombalanı- şı, uyuşturucu satışı için gelen Ko- lombiyalılar, uçak satmaya çalışan bir yabancı, Aleviler, sakat kalmış güvenlik görevlisi, resmi istihbarat örgûtü, iç içe, üst üste, yan yana di- zilmişler. Film sadeleştirilrnemiş, süzülme- miş, annmamış, brüt bir fihn olarak • kalmış. Oyuncularolağanüstü başanh. AB SürmdLHalUkBilginerbüyûk per- formanslar. Taner Birsei, Uğur P&- lat, hele de Sanem Çelik çok başa- nh. Derviş Zaim'den yeni fıhnler beklenmelidir. George VVashington'ın minyatürü müzayedede • NEW YORK (REUTERS) - Amerika'nm ilk başkanı George Washington'ın minyatür portresinin bulunduğu altın madalyon, bu ayın sonlannda Christıes Müzayede Salonu'nda satışa sunulacak. 1789'da Irlandah sanatçı John Ramage tarafından yapılmış olan iki ınç ağn"lığmdaki madalyonun 1 milyon dolara satılması beklenıyor. Iş SanaTta Sabahattin Eyuboğlu'rMJ Anma Günü' • Kühür Servisi - Iş Sanat Kültür Merkezi, 'Türk hümanizminin kurucusu' olarak tanınan sanatçı, yazar ve çevirmen Sabahattin Eyuboğlu'nu ölümünün 28. yılında anmak üzere özel bir etkinlik düzenliyor. 15 Ocak Pazartesi günü saat 17.00'de tş Sanat'ta gerçekleştırilecek 'Sabahattin Eyuboğlu'nu Anma Günü'nde, Eyuboğlu'nun görsel sanatlar ve edebiyat alanındaki çalışmalan anlatılacak, çektiği belgesel fılmlerden ve fotoğraflardan örnekler sunulacak. Eyuboğlu'nun Köy Enstitüleri'ne yönelik çalışmalan Pakize Türkoğlu tarafından dile getirilirken belgesel filmleri hakkında Berrin Avcı konuşacak. Eyuboğlu'nun en büyük tutkulanndan biri olan 'mavi yolculuk' anılan aktanlacak ve fotoğraflarla canlandınlacak. İstanbul Imparatorluklar Başkenti' adlı kitap yayımlandı • Kültür Servtsi - Mimar, şehırcı ve tanhçi Stefanos Yerasimos tarafından kaleme alınan 'İstanbul Imparatorluklar Başkenti' isimli kitap, Osmanlı Bankası'nın katkılanyla yayımlandı. Tarih Vakfı Yurt Yayınlan'ndan çıkan kitap, Balkanlar'dan Kuzey Afrika'ya kadar bütün Doğu Akdeniz'ı kaplayan iki büyük imparatorluğa başkentlik yapan tstanbul'un görkemini fotoğraflarla yansıtıyor. Yerasimos kitapta, tarih öncesinin 'Byzantion'unu ve jjortaçağufc'Kçnst^ntinopolis'inı bugün dünyaşın çeşitlı müzelenne dağılmış olan ıkonalan eşliğinde anlatıyor. Ilk Osmanlı başkentleri Bursa ve Edırne'deki Arap. Iran ve Türk sanatlannın sentezine de değinen Yerasimos, Osmanlı Istanbul'unun efsanelerle iç içe geçmiş muhteşem anıtlan hakkında bilgi veriyor. Kitapta yeni bınyılda 'Dünyanın Yedi Harikası' arasına girmesı beklenen Ayasofya'ya da özel bir yer aynlmış. Guarnepi kemanlarından biri KöHfde çalındı • KÖLN (AFP)-1 milyon mark değerinde bir Guarnen kemanı, Köln'dekı bir müzik okulundan çalındı. Andrea Guarnen (1626-1698) tarafından yapılan enstrüman bır prova molası sırasında çalındı. 1684 yapunlı keman, bir tskandinav bankasına aitti ve 22 yaşındakı bır kız öğrenciye ödünç verilmıştı. Guarneri kemanlan, nitelik olarak birçok kişı tarafından ünlü Stradivari kemanlanna rakip olarak görülüyor. Behçet Necatigil Şiir ÖdüUi • Kültür Servisi -1979 yılında yıtirdiğimiz şair Behçet Necatigil'in anısına. ailesı tarafından düzenlenen Necatigil Şiir ödülü, şairin doğum günü olan 16 Nisan'da veriliyor. Ödüle, Mart 2000 ile Şubat 2001 tarihleri arasında yayımlanan şiir kitaplan aday olabilecek. Seçici kurul Adalet Ağaoğlu, Füsun Akatlı, Cevat Capan, Doğan Hızlan, Fethı Naci, Hilmi Yavuz ve Tahsin Yücel'den oluşuyor. Katümak isteyen adaylann, şubat ayı sonuna kadar sekiz adet kitabı, kısa özgeçmişlen, telefon numaralan ve adresleri ile beraber göndermeleri gerekiyor. (Necatigil Şiir Ödülü Seçiciler Kurulu Sekreterliği PK: 109 Beşiktaş 80690 istanbul Tel 28721 36) Rrdavsi Feyzullah'm sergisi H Kültür Servisi - Türk resim sanatının natürmort ustası Firdavsi Feyzullah'm 'Ozüm. Şarap ve Kitaplar' sergisi, 6 Şubat'a dek Galeri Selvin Istanbul'da görülebilecek.Fe\r zullah> ın natürmortlannda geçmışe ait şamdanlar, lambalar, kitaplar ve örtüler kendi dünyalanndan çıkarak eskinin gizemli anılanm sanatçının tuvali aracılığıyla yaşadığımız dünyaya taşıyorlar. BUGUN • tŞ SANAT'ta saat 19.30'da İstanbul Quartet'in konseri dinlenebilir. (216 454 15 55) • ART NtYET SANAT GALERİSt'nde saat 18.30'da Buket l zuner ın 'İstanbuTu Sevmeyen Gönül Aşla Ne .\nlar?' adlı son öyküsü üzerine Atffla Birkiye ile söyleşi gerçekleşecek. (249 8814) • KÜLTÜR ÜNTVERStTESİ'nde saat 20.30'da cazcı Larry O'Neill'in vereceği yeni yıl konseri dinlenebilir. (639 30 24)