Katalog

10 OCAK 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J J İ S H A J j E R L r ! j . R dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Bush: Clinton'ı rahat bırakın • WASHINGTON (AA) - ABD başkanlığına seçılen George Bush, Beyaz Saray'ın eski stajyeri Monica Lewinsky'le ilgili skandalı yüzünden ABD Başkanı Bill Clinton'ın yakasını bırakmamaya niyetlenenlere seslenerek "Bırakın Clinton hayatın tadını çıkarsın" mesajını verdi. Bush, Clinton'ı eleştirenlerin, "geçmişe odaklanmaktan vazgeçmesi" ve "ABD Başkanı'na, Beyaz Saray'dan sonra hayatın tadını çıkarma fırsatını bırakması gerektiğini" söyledi. Amerikan basını, bağımsız yargıç Robert Ray'in, Beyaz Saray'daki görevini tamamladıktan sonra, Levvinsky skandalından dolayı Clinton hakkında yeniden dava açmaya hazırlandığına ilişkin haberlere yer veriyor. Lobi şirketiyle yeni sözleşme • VVASHINGTON (AA) - Türkiye'nin geçen yıl ABD Kongresi'nde gündeme gelen Ermeni soykınmı tasansı sırasında kendisini savunan Livingston- Solomon-Solarz lobi grubu ile mart ayından itibaren sözleşme yenilemeyi planladığı öğrenildi. Bu lobi şirketinin faaliyetlerinin basanlı bulunduğu belirtilirken sözleşmenin önümüzdeki haftalarda bir yıllığma yeniden uzatılması bekleniyor. PoHsario savaş dupumuna geçti • TINDUF(AA)-Batı Sahra'nın bağımsızlıgı için savaşan ve "Paris- Dakar rallisinin yapılmasına mısilleme olarak Batı Sahra'da topyekûn savaş başlatacağı" tehdidini önceki gûn geri çeken Polisario Cephesi, savaş durumuna geçtiğinı ilan etti. Cephenin lıderlerinden Muhammed Selım Ould Salek tarafından Tinduf kentınden yapılan açıklamada, "Artık ateşkes yok. Ateşkes banş demekdeğir denildi. 70 yıl ışık veren ampul söndü • LONDRA(AA)- Ingıltere'de bir dükkânın erkekler tuvaletini yaklaşık 70 yıl aydınlatan ampul sonunda söndü. Daily Mail gazetesindeki habere göre, doğudaki Ipswıch kentınde "Martin ve Newby" adlı elektrik dükkânı çahşanlan, 70 yıldır ışık veren 25 vatlık ampulûn bir dünya rekoruna imza atıp atmadığını düşünüyorlar. Dükkân yöneticisi Michael Atkinson, gazeteye verdiği demeçte, 1930 yılında ûretilen ampulün bu kadar süre yanmasının "hayret verici" olduğunu söyledi. Kömür ocağınöan cesetter çıktı • PEKİN(AA)-Çin'in güneyindeki Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi'nin Leibing ılçesindeki bir kömür madenini su basması sonucu mahsur kalan 21 işçinin cesedi bulundu. China Daily gazetesi, suyu dışanya pompalayan kurtarma ekiplerinin cesetlere ulaştığını yazdı. New York Times gazetesi, Washington'm, NATO operasyonundan sonra müttefiklerini uyardığını yazdı ABD bile bile kııllaııclıDışHaberlerServisi-NATO ve Av- rupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin tem- silcileri Avrupa gündemının ilk sıra- sına yerleşen "Balkan Sendromu"nu tartışmak üzere dün toplanırken ABD'nin, Yugoslavya operasyonun- dan sonra müttefikJerini uranyumlu bombalara karşı özel tedbirler alın- ması gerektiği konusunda uyardığı bildirildi. NATO'nun 19 üyesinin uzmanla- n, "Balkan SendroımTnu görüşmek amacıyla dün Belçika'nın başkenti Brüksel'de toplandı. NATO'dan yapı- lan açıklamada, toplantıda Balkan- lar'da ABD tarafından kullanılan tü- ketilmiş uranyumlu silah ve bomba- lann insan sağlığına etkileri- nin taruşıldığı belirtildi. Açık- lamada, dünkü toplantıdan somut birkarar çıkmadığı ve konunun bugün yapılacak haftahk olağan toplantıda ye- niden ele ahnacağı kaydedil- di. Avrupa ülkelerinde, ge- çen hafta "Balkan Sendro- mu"nun tartışmaya açılma- sıyla NATO'ya yönelik bas- kılar artmış ve bu ülkeler NA- TO'dan söz konusu silahlar hakkında aynntıh bilgi ver- mesini istemişti. AB inceleme istedi AB Güvenhk ve Siyasi Ko- mitesi de, A\Tupa'da başgös- teren "Balkan Sendromu"nun insan saglığı üzerindeki olum- suz etkilerine ilişkin iddiala- n ele almak üzere dün sabah aynı saatlerde yıne Briiksel'de toplandı. Büyükelçi düzeyinde ya- pılan toplantıda AB, tüketil- • NATO ve AB, dün 'Balkan Sendromu'nun etkilerini tartışmak üzere toplandı. ABD'nin, uranyumlu bombalan kullandıktan sonra müttefiklerini olası sağlık risklerine karşı tedbir alınması konusunda uyardığı bildirildi. masından sonra müttefiklerini tüke- tilmiş uranyumun zararlanndan ko- runmak için özel tedbirler almalan ge- rektiği konusunda uyardığı bildiril- di. ABD'de yayımlanan New York Times gazetesi, dünkü sayısında yer alan haberde, Kosova ve Bosna'da uranyumlu bomba kullandığı bılinen ABD yönetiminin, operasyon tamam- landıktan sonra NATO'daki mütte- fiklerine, bombalann zararlı etkile- miş uranyumlu silahlann kendi bün- yesindeki nükleer enerji kurumun- dan uzmanlar tarafından incelenme- si karan aldı. 1999"daki Kosova Savaşı sırasında NATO Genel Sekreteri olan AB Or- tak Savunma ve Dış Politika Yüksek Komiseri Javier Solana'nın toplantı- ya katılmadığı kaydedildi. ABD'nin Yugoslavya'ya düzenle- nen NATO operasyonunun tamamlan- Kosova'da kullanılan rüketilmiş unuıyumlu silahlar, Belgrad'daki Nfikleer Fizik Enstitüsü'nün Çevre Denetieme Bölümü'nde incelenhor. (Fotoğraf: AP) rinden korunmak için Kosova'ya gir- meden tedbir almalannı istediği kay- dedildi. ABD Genelkurmay Başkan- lığı tarafından yayımlanan bildiride, tüketilmiş uranyumlu silahlann kul- lanıldığı bölgelere koruyucu maske- ler ve giysiler olmadan girilmesi ha- linde sağlık risklerinin ortaya çıkabi- leceği uyansı yer alıyor. Albright: Kesin kanrt yok New York Times gazetesinin, "NA- TO üyesi bir ülkenin askeri yetküi- sTnden aldığı bıldınde, Kosova"da tehlike içeren temizlik görevlerinde yer alan kişilerin daha sonra sağlık kontrollerinden geçmeleri gerektiği belirtiliyor. ABD Dışışleri Bakanı Ma- deleine Albright ise, Koso- va'da tüketilmiş uranyumkul- lanümış olmasıyla NATO as- kerlerinin ölümleri arasında bir bağ olduğuna dair "kesin- likle hiçbir kanıtuı" bulun- madığını bıldirdi. Albnght, New York'ta BM Genel Sek- reteri Kofî Annan ile görüş- mesinin ardından gazeteci- lere yaptığı açıklamada, "Ke- sinlikle, ikj olayın arasında bir bağlanü olduğuna dair bir kanrt buiunmamaktadır. Bizim de orada askerlerimiz var, böyle bir risk olsa bizim de kaygüanmamız gerekir- di" dedi. ABD Savunma Bakanhğı Pentagon, Balkanlar'da gö- rev yapan 18 NATO askeri- nin kanserden ölümüne ne- den olduğu bildirilen tüke- tilmiş uranyumun zararsız olduğunu savunuyor. BBC, hükümetin geri adım atarak kanser taraması yapacağını duyurdu 'Ingiliz askerler de kontrolden geçecek' Dış Haberler Servisi - fngilız hükümet yetkililerinin yalanlamalanna karşın Ingiliz askerlerinin "Balkan Sendromu'ndan etkilenip etkilenmediklennin araştınhnası için kontrolden geçirilecekleri iddia edildi. BBC radyosu, Ingiltere Savunma BakanlığYndan üst düzey bir yetkiliye dayanarak verdiğı haberde, bakanlığın askerleri tıbbi kontrole tabı tutmaya hazırlandığını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamalarda, personeli kontrolden geçirme yönünde kesinlikle hiçbir planlan bulunmadığının sık sık yinelenmesine karşın BBC'ye göre Savunma Bakanı GeoffHoon,yarm Avam Kamarası'nda askerlerin kanser taramasından geçirileceğini açıklayacak. Italya, Portekiz ve Belçika'nın kendi askerlerıni tıbbi kontrolden geçireceğini açıklamasının ardından îngiliz hükümetine, Balkanlar'da ve Körfez Savaşı'nda görev alan askerlerin de kontrolden geçırilmesi konusunda yoğun baskı yapılıyor. BBC'nin haberini yalanlayan Savunma Bakanlığı sözcüsü AFP'ye yaptığı açıklamada, "Konuyia Ugüi tavruruzda bir değişiklik ohnamışür. Askeri personeli übbi kontrolden geçinne yönünde hiçbir planımız yok" dedi. Bakan Hoon'un, yann parlamentoda yapacağı konuşmada, tüketilmiş uranyum konusunu ele alacağını doğrulayan sözcü, bakanın neler söylemeyi planladığı konusunda aynntı vermeyi reddetti. Dün, Guardian gazetesi de hükümetin tıbbi kontrol konusunda geri adım atmaya hazırlandığını yazdı. Ancak gazetenin haberi de BBC'nin haben gibi hükümet yetkilileri tarafından yalanlandı. Almanya Deli dana i bakan Andrea Fischer Karl Heinz Funke BERLİN (AA)-AJman- ya Sağlık Ba- kanı Andrea Fischer ve Ta- nm Bakanı Kari-Heinz Funke göre- vinden istifa etti. Fischer, dün başkent Ber- lin'de sürpriz bir basın top- lantısı düzen- leyerek, Al- manya'da or- taya çıkan BSE (deli da- na) krizinden dolayı göre- vinden istifa ettiğini açıldadı. BSE kriziyle ilgi- li olarak bazı hatalar yaptığını, an- cak bunlann istifa edecek kadar bü- yük hatalar olmadığını belirten Fisc- her, pozisyonunun zayıfiadığını dü- şündüğü için istifa karannı kimsenin baskısı olmadan aldığını söyledi. Fischer, "Görevime ve mücadeleye devam etmek isterdim, ancak her- kes kendi sorumluluğunu üstlen- meli" dedi. Istifasının Başbakan Gerhard Schröder tarafından üzün- tü ile karşılandığını kaydeden Fisc- her, "Tarımdaki sanayileşmeden kaynaklanan hatalann sorumlulu- ğunu bir Yeşiller Partisi politika- cısının üstlenmesi tuhaf" dıye ko- nuştu. Sağlık Bakanı Andrea Fischer'in ardmdan dün akşam saatlerinde Ta- rım Bakanı Karl-Heınz Funke de is- tifasını verdi. Hükümet sözcülerin- den Bela Anda, dün akşam, Tanm Bakanı Funke'nin deli dana krizin- den dolayı istifa ettiğini açıkladı. Böylece akşam saatlerinde "deli da- na" krizi yaklaşık 1 saat arayla 2 ba- kanın istifasına neden oldu. Filistinlilere yönelik şiddeti protesto eden tsraiDi sokular Kudüs'te gösteriler düzenliyorlar. (Fotoğraf: REUTERS) ABD'nin Ortadoğu TemsilcisiRossbugün bölgeyegidiyor Clinton umutlannıyiûrmedi Dış HaberlerServisi - Görev süre- si 20 Ocak'ta bitecek olan ABD Baş- kanı Bill CHnton, Israıl ve Fılistin'in 10 gün içınde bir anlaşmaya varma olasılığımn çok düşük görünmesıne karşm umutlannı henüz yıtirmedi. Clinton, son bir çaba olarak, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsil- cisi Dennis Ross'u bölgeye gönde- riyor. Ross'un bugün bölgeye var- ması beklenirken Israil ve Filis- tinli güvenlik yetkilileri dün bir araya geldi. tsrail Başbakanı Ehud Ba- rak'ın bürosundan yapılan açık- lamada, Mısır'da hafta sonunda ABD'nin katılımıyla yapılan 3 taraflı güvenlik toplantısunn ar- dından, Isra.il ve Filistinlı sahra ko- mutanlannın "işbirögi ve güncelleş- tirme" amacıyla dün toplandıklan bildirildi. Ross'un bugün Israil'de olacağını açıklayan ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, bir an- laşma yapılacaksa bunun hemen ol- ması gerektiğini belırterek yeni baş- kan George W.Bush\m Ortadoğu ba- nşı için Clinton kadar çaba harca- mayacağı uyansmda bulundu. Ote yandân, Israil Dışişlen Baka- nı Şotomo Ben Ami, Ortadoğu'daki şiddete, ancak siyasi bir anlaşmanın son verebileceğını söyledi. tsrail ka- binesinin banş yanlısı politikacıla- nndan Ben Ami, Israil'in Filistin'e uyguladığı ekonomik ablukayı eleş- tirerek ekonomik darboğazın Filis- /sraiî Dışişleri Bakanı Ben Ami, tsrail'in Filistin'e uyguladığı ekonomik ablukayı eleştirerek, şiddete ancak siyasi bir anlaşmanın son verebileceğini söyledi. tinlileri çaresizlikten doğan eylem- lere ıttiğıni belirtti. Israil devlet radyosuna demeç ve- ren Ben Ami, "Ortadoğu banş sü- recinin içinde bulunduğu krizi aşa- bümenin tek yolu. sivasi bir düzen- lemejieşiddet çemberini kuTnakör* dedi. Ben Ami, Israilli ve Filıstinli- lerin, Mısrr'ın başkenti Kahire'de geçen pazar yapılan toplantıda, CIA Başkanı GeorgeTenet tarafından su- nulan 8 maddelik programı kabul ettiklerini de belirtti, ancak bu ha- ber Filistinliler tarafından doğrulan- madı. Filistinliler, Ben Ami'nin açıklamasının tersine, Kahire'deki toplantının hiçbir sonuç alınamadan sona erdiğini belirtmişlerdi. Israil askerleri, Batı Şeria'nın Nab- lus kenti yakınlanndaki Sılat El- Dahar köyünde bir Filistinliyi öldürdü. Hastane kaynaklannın verdiği bilgıye göre, 27 yaşın- daki Abdülhamid Hanfar, köy- deki çatışma sırasında başından vunıldu. Israil'de aşın dinci Şas parti- si, 6 Şubat'ta yapılacak başbakanlık seçiminde sağcı Likud cephesinin adayı Ariel Şaron'a destek verece- ğini bildirdi. Partınin açıklamasın- da, başbakanlık görevi için parla- mento üyesi Ariel Şaron'a destek verilmesi karannın alındığı belirtil- di ve parti üyelerinden, yönetimin al- dığı karara uymalan istendi. Tüketilmiş uranyumun yüksek yeftMÜğtı, mermi ya da bombanın zati detme kapasrtesini arttmyor. Mermi çarptna anında dağılmıyor. Dengeteytctler Uranyumlu uç Hafif metal kabuk çarpma anında parçalanıyor. Kullanımı: Zırtı ve sığınaklara karşı, toplarda (105 ~ 130 mm m e r m ' ) - uçak ve tankiarda (30 mm mermi), makineli tüfeklerde kullanılıyor. Askeri personel üzerindeki olası tehlikeleri Zehirii Merm hedefi vunınca yanıyor ve zehırtı uranyum oksıt havaya kanşıyor. Karacığer ve böbrekiere zarar ver<ebilıyor, Bulaşma tehlıkesınden korunmak ıçın koruyucu matzeme ve gıysı kuHamlması gerekıyor. Azradyoaktrf TUketrimiş uranyum, nükleer yakst elde etme ışlemi strasmda ortaya çtkan bkyan ürün. Radyasyon oran düşük parçactktaryayıyor. Ancak parçactklann yanlanma ömrû 4.5 mttyar yıl. ALKAN SENDROMU ARAŞT1R1L1YOR Genelkurmay Kosova'dan toprak ve su getirdi EBRUTOKTAR ANKARA-NATO'nun Ko- sova bölgesinde kullandığı tü- ketilmiş uranyumlu (DU) si- lahlar sonrasında 9 Italyan as- kerinin ölümüyle ortaya çıkan ve "Balkan Sendromu" olarak adlandınlan kriz, Genelkur- may Başkanlığı 'nı harekete ge- çirdı. Bölgede iki birliği bulu- nan Türkiye, Kosova'dan getir- diği hava ve su ömeklerinı in- celeme yapması için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'na (TA- EK) verdi. Radyasyonun nor- mal sınırlar içınde olup olma- dığını araşüracak olan TAEK, araştırma sonuçlannı ve öne- rilenni rapor hahne getirecek. Araştırmalar için TAEK'i gö- revlendıren Genelkurmay Baş- kanlığı, Kosova'dan getinlen hava ve su örneklennin ince- lenmesini ve en kısa sürede so- nuçlandmlmasını istedi. Giz- li turulan araştırma çerçeve- sinde bölgeden getirilen ör- neklerdeki radyasyon suurlan araştuılacak. Milli Savunma Bakanı SabahatunÇakmakoğ- lu. "Bu konu>u hassasrvetieta- kip edryoruz. Bizim orada iki birtiğimiz, görev tabur kuvve- timiz var hem Zenica'da hem de Kosova'da. Bir bilgi olursa üzerine gidilir. Şu anda bizim- le ilgili. askerierimizle ilgili ir- tibath bilgi yok" dedi. TAEK Başkanvekih Dr. Er- denerKrol, DU'nun, uranyum bakımından fakirleştirildiğini, ancak ağır metal olması nede- niyle darbe etkisınden yararian- mak için silahlarda kullanıldı- ğını söyledi. Hastanelerde kan- ser hastalannda kullanılan te- davi cihazlannda bsmen ko- balt, kısmen de tüketilmiş uran- yum kullanıldığını aktaran Bi- rol, "Bu uranyumun yaymladı- ğı ışınlar, 1 vilda 6 aj da, kan- ser yaratacaktürden ışıma de- pdir. DU'yu, ağn-metal gibi dûsünmek gerekjr" dedi. Kosova'da havada, suda, top- rakta, askerlerin yedikleri be- sin ve içtikleri suda ölçümler yapıhnası gerektiğini anlatan Birol, üstü kapah konuştu. "Ge- nelkurmay, bunlan mutlaka yapanyordur" diyen Bırol, ağır metallerin ilk ve en önemli et- kilennin kimyasal zehirlenme olacağını, bunun da böbrek ve iç organlarda büyük sorunlar yaratacağını kaydetti. Birol, "Ben ilk aşamada kanser etld- si yaratacağma inanmıvurum. Ama tabii inanmamak yeterii değfl, bu konuda araşurmayap- mak gerekü"" sözlenyle, olası kanser tehlıkelerinı de kabul etti. Kısmen bazı ölçümleryap- bklannı söyleyen Bırol, "Dk yapngımız ölçûmlerde bir şey yok. Türk askerleri için şu an tehlike yok. Zaten tehlike rad- yasyondan çok, ağır metal ze- hnienmesi tehdidi" dedi. Birol, ABD'nin bu konuda- ki araştırmasının Şubat 2001 'e tamamlanacağını \ e kamuoyu- na açıklanacağını. her şeyin açıklığa kayuşacağını söyledi. 'Su ve besinle bulaşır' TAEK Başkan Yardımcısı ve Fizik Mühendisleri Odası Başkanı AK Alat DU'nun fa- kirleştirilmiş uranyum oldu- ğunu, bunun da zehırleyici et- kisi olduğunu söyledi. DU'nun radyasyon etkısinın besinden ya da içeceklerden geçebıleceği- nı Mirgulayan Alat. "Çünkü düşünun, DU sflahlannı asker- ler elleriyle taşıyorlar. DU'nun karşısında dursanı/- üzerinden geçseniz, taşısanız hiçbir etkisi yok. Bunun etkisi DU bulaşnuş sulan içtiğüıiz, yemelderini ye- diğiniz zaman olur" dedi. DU'nun silahlarda özgül ağırlığının, dolayısıyla kınetik enerjısinin yüksek olması ne- deniyle kullanıldığını kayde- den Alat, "Eğer askerlerimi- zin görev yaptığı yerde radvas- yon suurlan yüksekse bunun gizlisi sakusı olmaz. Böyle bir sonuç, yetkili ağızlardan açık- lanır. Çünkü insan sağlığı ile il- gili bir konu bu. Aynca, olav bizden kaynaklanmış değil. Ni- yeörtbasedflsin? Eğer bövie bir ayıp varsa bunu biz niye taşıya- am" diye konuştu. Alat, hükümetin gerek gör- mesi halınde Koso\ ı ada da araş- tırma yapabıleceklerinı sözle- rine eİdedi. Liderler Kosova 'da Dış Haberler Servisi - Üst düzey yetkılilerden oluşan uluslararası birhe- yet, dün "Balkan Send- romu" konusunda incele- melerde buiunmak üzere Kosova'ya gitti. Balkan- lar'da asker bulunduran ülkelerin yetkililerinden oluşan heyette, Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kuçma, Polonya Devlet Başkanı Aleksander Kwasniewski, Portekiz Sa- vunma Bakanı JuHoCast- ro Caklas ve Içışleri Ba- kanı Severiano Teixeira yer aldı. Ukrayna ve Po- lonya liderlennin Koso- va'yayaptıklan ziyaret sı- rasında, BM'nin Kosova temsilcisi Bernard Ko- uchner ile görüştükleri bildirildi. Kouchner'in dün sabah erken saatler- de konu hakkında bilgi al- mak amacıyla Klina'ya gittiği açıklandı. Klina kenti, NATO operasyonu sırasmda ABD'nin tüke- tilmiş uranyumlu bomba atnğı bilinen bölgelere çok yakın olduğu için kaygı uyandınyor.