Katalog

Cumtaıriyvt k ı t a p I a r ı SOZCUKLERLE YOLCULUK OktayAkbal ^ ^ ^ ^ ^ ^ * * * • - - - * * Çağ Pazarlama A.Ş Türtocağı Cad No:3*41 (34334)Cağaloğlu-!staı*ui Td (212)5140196 Cumhuriye77. YIL SAYI: 27364 / 250.000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) YAŞAMINİKİUCÜ Ümit Otan Cumhurtyrt kitap kulûbü Çağ Pazarlama A Ş Turkocağı Cad No 39/41 (34334)Cağalo$lu-lstanbul TeJ (212)514 01 96 7EYLUL2000 PERŞEMBE u M H U R î I N K Ü U R H M I BAKÛ 1920 BIRINCI DOGU HALKLARI KURULTAYI (Belgeleri-ll) Atatürk'ün yakın dostu ve silah arkadaşı General Ali Fuat Cebesoy, 'Moskova Hatıraları' adlı kitabında bu kurultayla ilgili olarak şunları yazmıştır: "Bakû Kurultayı, Şark milletlerine ve memleketlerine mahsus siyasî bir meslek kongresi olacak iken sonraları bundan da vazgeçilmiştir. =?! Gayesi büsbütün değiştirilerek Şark milletlerini Garp emperyalizmine ve kapitalizmine karşı hazırlamak ve harekete geçirmek için toplanan hakiki bir ihtilâl kongresi mahiyetini almıştı. Kurultaya iştirak eden murahhaslarımıza şu talimat verilmişti: İdarî inkılâp yaptık. İçtimai inkılâp da âdet ve dinimiz itibarıyla müsaittir. Ancak henüz vakti değildir. Çünkü emperyalist Avrupalılarla ve İstanbul hükümeti ile harp halindeyiz. Aşağıdan yukarıya gelebilecek bir inkılâp, inhilâlimize (parçalanmamıza) mucip olur. Murahhaslarımız müzakereleri dinlemeli ve bize haber vermelidir." Bu önemli kurultayın belgelerini okurlarımıza sunmayı tarihsel bir görev sayarız. Yarın Cumhuriyet'le birlikte.. Rnsya Devlet Başkanı Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Chi- rac'la görüşen Cumhurbaşkaıu, Ctinton'la da bir araya getecek. SezercABD stratejik ortuğımızSezer. Chlrac la gÖrO$tÜ Cumhurbaşkanı Sezer, ABD'deki Musevi cemaati temsilcılen ve Tüık dernekleri yöneticileriyle görûştü. Dün Rusya Devlet j Başkaru Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Chirac ile bir \ araya gelen Sezer bugûn de ABD Başkanı Clinton ile görüşecek. Sezer, "Tûrkiye-ABD ilişkileri stratejik ortakJık niteliğini kazanmıştır" dedı. Annan'dan llderlere çaftrı Miienyum Domğu'nun açıhş konuşmasını yapan BM Genel Sekreteri Annan, : liderleri insanlık için çalışmaya çağırdı. New York'taki 5 doruğu "BM için bjr dönüm noktası" olarak tanımlayan Annan, "Istersek dünyadaki sorunlarla başa çıkabilecek imkânlara sahıbız" dedi. Ortadoâu'da barış saölanmair ABD Başkanı j Clinton da konuşmasında, Ortadoğu barışına öncelik \ verdi ve Filistin lideri Arafat ile Israıl Başbakanı ; Barak'in, banşın saglanması konusunda kararlı I olduklannı vurguladı. Clinton, çatışmalann, silah lj satıcılan açısından banştan daha kârlı hale gelmesine l izin vehlmemesinı ıstedi. • //. Sayfada Avrupa Parlamentosu Mınlım koşıdıı ^Güneydoğu0 Türkiye'yi AB için tam üyeliğe hazırlama sûrecine t ılişkın yönetmelik, AP genel kurul oturumunda kabul 1 edildi. Avrupa Parlamentosu aynca Akdeniz ülkelenne •I yapılacak malı yardım programmı da açıkladı. Bu " konuda hazırlanan raporda AB tarafindan Türkiye'ye ] venlecek fonlarla Güneydoğu Anadolu sorununun çözümü konusunda bağ kurulması gerektiği bildirildi. ] ] : STRASBOURG(AA)-Av- lupa Parlamentosu Genel Ku- rulu'nda yapılan oylamada, AB'nin Akdeniz ülkelenne yapılacak mali yardımla ilgi- li programı (MEDA) kabul edildi. Raportör Yves Pietrasanta tarafindan hazırlanan rapor- da, AB'nin Türkiye'ye yöne- lik verecegi fonlarla Güney- doğu Anadolu sorununun çö- zümü konusunda bağ kurul- ması gerektiği bildirildi. Kabul edılen raporda "Türk hükümetinin, Güney- doğu'daki halka yönelik sya- si, sosyal, kühürel ve yasal ay- nnıcılığa son vermesi gere- Idr" ifadesı kullanıldı. Raporda, Türkiye'ye yapı- lacak yardımlann özellikle Güneydoğu Anadolu Bölge- si'nin sosyal ve ekonomik ge- lişmesı için verilmesi gerek- tiği ifade edildi. öte yandan Türkiye'yi tam üyeliğe hazırlama sûrecine ilişkin yönetmelik, Avrupa Parlamentosu genel kurul oturumunda dün kabul edildi. Avrupa Parlamentosu'nda yönetmelikle ilgili kabul edi- len değişiklik önergelerinde, Türkiye'nin ekonomik ve sosyal gelişmesine destek sağlanırken nükleer enerji M Arkası Sa. 6, Sü. 4te TÜRKİYE'DEN TEPKİ • 6. Sayfada Adli yılın açılışında konuşan TBB Başkanı Özgen, hükümeti eleştiri yağmuruna tuttu "Tarikatlar yürddendJrfldi9 'EcevK anayasayı çiğnlyor' Türkiye Barolar Birliği Başkanı Eralp Özgen, Yargıtay'daki törende yaptığı konuşmada, şeriat tehlikesine karşın, uygulamalanyla tarikatlan yüreklendiren siyasileri eleştiri yağmuruna tuttu. Özgen, Başbakan Bülent Ecevit'in anayasayı çiğnediğini, koaİisyon partilerinin TBMM'deki çoğunluklanna karşın irticayla mücadele konusunda siyasi irade göstermediğini vurguladı. Yargıtay Başkanı '82 Anayasası değiştirilmeli' # 1982 Anayasası"nı eleştiren Yargıtay Başkanı Sami Selçuk, "Halk kendi anayasasını ıstemektedir" dedi. 312. maddeye de değinen Selçuk, "Bu madde benzeri bir madde her ülkede yok. Aynısı da yok, sadece benzeri var" diye konuştu. • 7. Sayfada Değişiklik isteği Sezer: Yargıda reform gerekli • Sezer, yargmın çeşitli nedenlerle bağımsız olamayışınm adalete güveni zedeleyeceğıni belirtti. TBB Başkanı özgen, tarikat okullanna gösterilen hoşgörünün adına 'demokrasi denemeyeceğini' vurguladı. M 7. Sayfada Ecevit törene katılmadı ' Özgen bımu hep yapıyor' # Adli yıl açıhş törenine katılmayan Başbakan Ecevit, gerekçe olarak zamanı tutumlu kullanmak ıstemesıni gösterdi. Ecevit, özgen'in eleştirilerinin anımsatılmast üzenne, "Her zaman yaptı&ı eleştiriler" demekle yetindi. • 7. Sayfada ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Barolar Bırliğı (TBB) Başkanı Eralp Ozgen, şenat tehli- kesine karşın, uygulamalanyla ta- rikatlan yüreklendiren sıyasilen eleştın yağmuruna tuttu. Başbakan Büîent Ecevit'in anasayayı çiğne- diğini, koaİisyon partilennın TB- MM'deki çoğunluklanna karşın ır- tıcayla mücadele konusunda sıyası irade göstermediğini vurgulayan Ozgen, "Bflmetidirfcr Id demokra- she değil, şeriatçı diktatörtü|e hiz- met etmektedirler" dedı. Özgen, demokrasının, demokrasiyı yok et- me özgürlüğünü içermediğını, şe- nata karşı hoşgörünün adının de- mokrasi olamayacağını söyledi. TBB Başkanı Eralp Özgen, Yar- gıtay'daki törende yaptığı konuş- mada, yargı bağımsızlığının sağla- namadığına ışaret ederek "Tam yargı bağımsızlığının sağlanabilme- si için anayasamıza göre yürütme- nin başı olan cumhurbaskanına ta- nınnuş olan, bazı \uksek >-argı or- ganlanna üye atama yetkisi kakhrü- mabdır n dedı. Özgen, yargı bağım- sızlığının tam olarak sağlanabılme- si için savunmayı temsıl eden avu- katlann da bağımsızlığının gerçek- leştirilmesı gerektiğini kaydetti. Adalet, Içışleri ve Sağlık bakanlık- lannca hazırlanıp yürürlüğe soku- lan cezaevlenne ilışkın protokolü örnek gösteren Özgen, prokotolle yargıç, savcı ve avukatlar arasında bir aynm yapıldığını söyledi. Barolar Birliği Başkanı, siyase- tın hukuka egemen olduğunu, hu- kukun sıyasallaştınldığını vurgula- yarak "Mületvekülerine sadece kür- sü dokunuhnazbğı tanınmata ve ge- nd kurulda, komisyonlarda yapbk- lan konusmalardan vebunlan dışa- ndatekrariamaktan ceza sorumlu- luğu söz konusu olmahdır. MecKs dışındaki eykmkrinden ise bir ay- ncalık niteüğindeki dokunulma/Jık kalkanı kaJdınlarak milleU ekilkri- nin yargılanmalan kabul edilmeti- dir" dıye konuştu. Irtica tehlikesinin hâlâ sürdüğü- ne işaret eden Eralp Özgen, örtülü bıçimde Başbakan Bülent Ecevit'in de aralannda bulunduğu birçok si- yasi lideri hedef alan eleştırilerini şöyle sürdürdü: • Arkası Sa. 6, Sü. 3 te Yargı mensupları, devlet içindeki irticai gûçterle mücadeleningöstermelik olduğuna dikkat çekti 'GÜLEN, HUMEYNİ GİBİ' Olimpiyat tesisleri sporculan bekliyor Otimpiyatiann başlamasına kısa bir süre kala, katdacak ûlkeierin dopingle ilgili aldıklan kararlar dikkat çekiyor. Çin öoping yapüğından endişelendiği 40 sporcusunu geri çekme karan alırken. Tayvan da daha önce doping yaprruş 2 sporcusunu S\dney'e göndermeme karan aldı. Olimpijat Komitesi yetldlileri, tesisierde hazırhklann bûyük ölçüde sona erdigini, en önemli çahşmanın ise güvenlikle Ugih" olduğunu ka> dettiler. Fotoğrafta görükn ve basketbol ile cimnastik finallerine sahne olacak Superdome Salonu da arük yanşlann başlamasıru bekfiyor. (Fotoğraf: REUTERS) # Adli yılın açılışı dolayısıyla düzenlenen törenlerde konuşan yargı mensuplan, adlıyelerdeki iş yoğunluğu nedenıyle davalann uzun yıllar sonuçlanamadığını, toplumun yargıya olan güveninin sarsıldığını, yargının tıkanmak üzere olduğunu ifade ederek devlet içinde odaİdanan irticai tehlikelere dikkat çektiler. # Zonguldak Başsavcısı Hayatı Önder, "Bugün bir tankat lideri, Amenka'da yaşıyor. Humeynı olayında görüldüğü gıbı, ABD'nin çıkarlan doğrultusunda yönlendınlip Türkiye'ye gönderilirse bunun hesabını kim verecek" dedı. Konya Cumhuriyet Başsavcısı Ismet Balseven de laik düzenı yıkıp yerine katı ideolojilerini hâkim kılmak isteyenler bulunduğuna dikkat çekti. • & Sayfada Gemiden indirilmediler Gay turistlere polis engeli # Kuşadası'na turistik gemiyle gelen Amerikalı 833 gay, polis tarafindan engellendi. Otobüslerle Efes ve Meryemana'yı ziyaret etmek isteyen tunstler durdurulurken bir bölümünün de gemiden inmelenne izin venlmedi. Gay turistlerin çarşıya çıkmalanna ızın venhnemesine esnaf tepkı gösterdi. • 6. Sayfada G.Saray, Bursa'yı 2-0yendi # Türkiye 1. Futbol Ligı'nin 3. hafta erteleme maçında Galatasaray, deplasmanda Bursaspor'u 2-0 yenerek hderliği devraldı. San Kırmızıhlar'ın gollerini Serkan ve Jardel attı. • Spor'da BORSA Dun MÖ.ÛOO Ûncato vsraaa Oûn 2S7J00 Oncekı t) GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Ecevit Modelî Uyum! Başbakan Ecevit'e göre; "üç ortaklı hükümetteki uyumu dünya imrenerBk" izliyor. Bir adım daha atsa Başbakanımız, hükümetindeki uyumun dünyadaki bütün devletleri kıskançlıktan çat- lattığını söyleyecek! Ne çare uyumlu hükümetin bakanlannın sergiledi- ği uyumsuzluk örnekleri bir değil iki değil... Her hafta m Arkası So. 6, SiLl'de Genç bir usta Cııküy 1992 yılından beri Hayalet Gemi dergısinde yayımlanan öyküleriyle ve 1998 yılından berı alt-zıne adlı (www altzine.net) internet dergisindeki elektronik ortama yönelık metın çalışmalarıyla dikkat çeken Murat Gülsoy'un geçen yıl Can Yayınları'ndan çıkan "Oysa Herkes Kendısiyle Meşgul" adlı ılk kitabı hem okurlar hem de edebiyat çevresi tarafindan beğenıyle karşılanmıştı Murat Culsoy'la yeni kitabı, oykuculuğu ve edebiyat uzerıne konuştuk. GUNDEM MUSTAFA BALBAY Bugün Cumhuriyet 'le birlikte... YargıyaSargıım,Neşter mi? Yargı yılı başkentte ve illerin adliye saraylannda dü- zenlenen toplantılarla başladı. Her yıl olduğu gibi bu kez de yargının tüm sorunlan farklı pencerelerden di- le getinldi. Onyargıdan kaçınıp öne yargryı alalım, görünümü maddeleyelim: 1 - Devletin içine sızan mürtecilerle ilgili olarak ku- mAr§osıSa.6,Sü.8'de