Katalog

Cumhuriyef Imtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı- Orhan Erinç # Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya # Yaznşlen Mudurü tbra- him Yılâız • Sonımlu Mudür- Fik- ret Öldz # Haber Merkezı Müdürü: HakınKara Istıhbarat Cengiz Vıldınm • Hkonomı Özlem Yözak • Kultur Handan Şenköken # Spor Abdnlkadir Yüeelman • Makaleler Sami Karaören • Düzeltme Abdullah Y«ZKI • Fotoğraf Erdoğan Köseoğln • Bıigı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberlen Mebmct Faraç Yayın Kunılu tlhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Hikmet Çetiokaya, Şükran Soner,tbrahJmYıldız,Ortuuı Bnrsak, Mastafa Balbay, HakanKara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No 125.Kal4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks 4195027 •lzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıya Blv. B52S 2/3Tel 4411220. Faks 4419117•AdanaTemsılcısı Çetiıı Yiğenoğla, Inönü Cd 119 S No 1 Kat 1, Tel 363 12 11, Faks- 363 12 15 MüesseseMüd^ 1 1 5 *! 1 1 1 Akraen • K ^ d ı n a t 0 I Ahmet Kor«"» n • Muhasebe Btt*»* Y e B e r • ldare Hüsey» G t t r e r • Saüş-F«zfl« K l I z a MEDYA C: • Yoneıım Kunılu Haskanı - Genel Müdur Gülbin Erduran # Koordınator Reha Işıtman • Genel MudurYanhmcısı Se\daÇoban Tel 514 07 51 - 51395 80-5138460^1,Faks.5138461 \ a>ımU\aa te Basto. Yenı Gun Haber <\jansı, Basm ve >ayıncılık A Ş Türkocag. C ad 39 41 Cagaloglu 34334 Istanbul PK 246 - Sırkecı 34435 Istanbul Tel (0212)51205 05 (20 hat) Faks (0,212)51385 95 www.cumhunyet.com.tr 6 EYLUL 2000 Imsak:4.58 Güneş: 6.29 Öğle: 13.10 îkindi: Akşam: 19.37 Yatsı: 21.01 Turistterden yardım istenecek • ANKARA (ANKA)- Tunzm Bakanlığı, TEMA Vakfi'nın "On Milyar Meşe Projesi"ne destek vermek amacıyla bir kampanya başlatacak. Tunzmciler, ülkeye gelen turistlere projeyi anlatarak kampanyaya katılmalannı sağlayacak. Turizm Bakanı Erkan Mumcu'nun başkanhgında, TEMA Vakfı, TURSAB (Türkiye Seyahat Acentalan Birliği), TÜROB (Türkiye Otelciler Birliği) ve TYD (Türkiye Turizm Yatınmcılan Birliği) temsilcileri bugün Istanbul Intercontinental'de bir araya gelerek işbirliği protokolü imzalayacaklar. 23Mnhektar ormanyandı • ANKARA (AA)- Orman Bakanlığı Yangın Harekât Merkezi'nden verilen bilgiye göre, 4 Eylül günü Antalya, Muğla, Ankara, Mersin, Tekirdağ, Konya, tzmir, Eskişehir ve Nazilli'de orman yangınlan meydana geldi. Yangınlann tamamı büyümeden kontrol altına aluıırken Ankara Eskipazar'da 5 hektar, Antalya Serik ve Tekirdağ Malkara'da 2'şer hektar ormanlık alan tahrip oldu. Yılbaşından bu yana çıkan 1628 orman yangınuıda yanan alan miktan 23 bin 546 hektara ulaştı. Türk kadını hıternete uzak • ANKARA (AA)- Türkıye'de internetin her geçen gün yayılmasına rağmen kadın kullanıcı sayısındakı artışın beklenenin çok altında kaldığı bildinldi. kadinlar.com Genel Yayın Yönetmeni Mıne Batıyel, Türk kadınının bilgiye ulaşmak ıçin çok az çaba sarf ettiğini savunarak Türkiye 'de ınternet kullanıcılan arasında kadınlann oranının yüzde 2 olduğunu söyledi. Batıyel, Türkiye'deki bu ılgisızhğı aşabılmek amacıyla kadınlar.com'u kurduklannı bildirdi. 51 üniversîte teklifi • ANKARA (ANKA)- Milletvekillen TBMM'ye birbiri ardına kendi illerinde yenı üniversite ve fakülte kurulmasına ilişkin yasa teklifleri veriyorlar. Milletvekilleri 21 'inci dönemde 68 yeni üniversite, fakülte ve enstitü açılması için yasa teklifi verdi. Bunlardan 5l'ını yenı üniversite kurulmasına ilişknı yasa teklıflen oluştururken, hükümet bütceye yeni bir yük getıreceği gerekçesıyle bu üniversitelerin komisyonlarda görüşülmesıne destek vermiyor. 1 milyon çocuk okula gitmiyor, 100 çocuktan 21'i okuma yazma bilmiyor, sistem otoritef insan yetiştiriyor Eğitim ııuıtlıı azmlığaSELENBAYCAN Türkiye'de her 100 çocuktan 21 *ı, oku- ma yazma bilmiyor. 4-18 yaş arasında 1 mil- yon özel eğıtıme muhtaç özürlü çocuktan ise sadece 30 bını eğıtim olanaklanndan ya- rarlanabılıyor. 11 EylüTdebaşlayacak 2000-2001 öğre- öm yılı öncesmde Eğıtım-Sen, Türkiye'de eğitim sorunlannı ve çözüm önenlerini kapsayan bir rapor hazırladı "Eğhimin ka- musal bir hak olmaktan çıkanhp mutlu bir azınlığın kullandığı bir ayncahk" haline geldiği belirtilen raporda şöyle denildi: "Sistem, bilgiye uiaşmanın yoDaruu sen- teze, anaüze ve deneye dayah olarak öğret- mekten çok, ezbere, elemeye ve sınava ha- zırlamaya dönük olarak sürmektedir. Sis- tem, özgür düşünceüretmeye kapah, kader- • Eğitim-Sen tarafindan hazırlanan raporda, "Sistem, özgür düşünce üretmeye kapah, kaderci, sorgulamayan, baskıcı, otoriter, yasakçı ve tek tip insan yetiştiriyor" denildi. Raporda, yeni öğretim yılında okullan, eğitim çalışanlannı, veli ve öğrencileri bekleyen sorunlar sıralandı. ci, sorgulamayan, baskıcı, otoriter, yasakçı ve tek tip insan yetiştiriyor:' Raporda, yenı öğretim yılında okullan, eğitim çalışanlannı, veli ve öğrencileri bek- leyen sorunlar ve çözüm önerileri ise şöy- le sıralandı: • Kayıtlarda 'katkı' adı altında veliler- den alınan zorunlu bağışlar, yetkililerin tüm yasaklamalanna karşın mityarlara ulaş- tı. Her ne ad altında olursa olsun okullar- daki para toplama işine son verilmelidir. • Yaratıcı yeteneklerin açığa çıkmasını sağlayacak, doğru yönlendirmenin yapıl- ması içın eğitimin her kademesinde 'Reb- beıük ve Psikoktjik Damşman Merkezleri' devreye sokulmalıdır. • 'Norm Kadro' adı altında öğretmenle- re dayatılan yönetmelığin yarattığı olum- suzluklar nedeniyle, yönetmelik geri çe- kilmeli ve bir daha eğitim emekçilerinın gün- demine getirilmemelidir. • Dershane, özel ders, kurs türü uygula- malara katılım üniversiteye girişte zorun- lu hale getirilerek, ortaöğretim sisteminin içi boşaltıldı. AOBP'nin bireysel, ekono- mik, coğrafı olarak üniversiteye girişte ya- rattığı eşitsizlik ortadan kaldınlmalıdır. • YÖK kaldınlmalı, Din Kültürü ve Ah- lak Bilgisi dersi zorunlu olmaktan çıkanl- malıdır. • öğretmen yetiştırrne politikalan yeni- den gözden geçirilmetıdir. • Eğitim çalışanlanna yönelik baskı, so- ruşturma ve sürgün işlemleri durdurulma- h, sürgünJerin eski görev yerlerine dönme- leri sağlanmahdır. • tlköğretim, 'Temel Eğitim' adı altında en az 9 yıl olarak düzenlenmelidir. • Ortaöğretim, 'genel Kse' temelinde dü- zenlenmeli, meslek liseleri kapatılmalıdır. Lisede meslek tanıtma ve yaşamsal bece- riler öğretilmelı, ancak lıse, bir meslek eği- tim lcurumu olmamalıdır. Liselerin ilk yılı hazırlık nitehğinde düşünülmelıdır. • Yükseköğretim sadece işgücü planla- masın' n t»ir gereği olmamalı. Kişilerin hak- kı ve toplumun ilerlemesinin bir etkeni ola- rak, h^kese sağlanmahdır. Bu uygulama üniversitelerin düzey ve saygınlığını koru- yarak yapümalıdır. • Bızdeki eğitim sıstemı, 'öğretilen ko- nu' ve 'öğretmen' odaklıdır. Çoğu kez öğ- retmen ruçin öğrettığıni, öğrencı ise neden öğrendığıru bılmemektedır. Öğrencı, 'bü- gi yığuan bir obje' olmaktan çıkanlmah ve derslerın öznesı durumuna getirilmelıdır. • Türkiye'de yaratıcı, bilimsel alanlara kanalize edılebilecek beyınler kolay para lcazanacak alanlara kaçıyor. Devlet bılıme, araştırmaya önem ve destek vererek iç be- yin göçü önlenmelıdır. Akdeniz Ünrversitesi'nden Prof. Dr. Sencer Şahin kMe, rurizminin son 10yılda heykeDere verdiği zararm, 2 bin yılda doğanın verdiği zarardan daha çok olduğunu söyledL Turizm, Nemrut'u tehdit ediyor Nemrut Dağı'nda gerçekleştirilen etkinliklerin tahribatayolaçüğıiçindenethn alüna aünmasıistendL KÂHTA(AA)-Akdeniz Ünıversite- si Eskiçağ Dılleri ve Kültürleri Bölü- mü Başkanı Prof. Dr. Sencer Şahin. Nemrut Dağı'nda bulunan eserlenn yok olma sürecıni yaşadığını belırterek u Kitle turizminin son 10 yılda heykei- lere verdiği zarar, 2 bin yılda doğanın verdiği zarardan çokdaha faria"dedi. Prof. Dr. Şahin, Ekıp Film tarafindan çekimi yapılan "TannlarınTahö; Nem- rut Dağı" belgeselinde yer alacak rö- portajı içın geldığı Kâh- ta'daNemrut Dağı'nda- ki eserlenn ciddi tehdıt altında olduğunu söy- ledi. Nemrut Dağı'nda Kommageneliler döne- mının dünyada benzen olmayan eser- leri ile Kral I. Anaochos'un 2 bin yıl- dır gizemini koruyan anıtmezannın bulunduğunu anımsatan Prof. Dr. Şa- hin, "Nemrut'ta ilk kez 1969 yıhnda Prot Karl Dörner ile çahşmalaryaptnn. Girişimlerimiz sonucu, 1986'da Nem- rut Dağının, UNESCO'nun Dünya Kükûr MirasıListesi'ne atanmasmı sağ- ladık" dıye konuştu. Prof. Dr. Şahin, 1990-1992 yıllan arasında 2 bin 150 metre yükseklikte bulunan tümülüste yaptıklan jeofızik arastırmalar sonucu anıtmezann yeri- nı saptadıklannı belirterek şunlan söy- ledi: "Nemrut Dağı'nın doruğunda bulu- nan, 150 metre genişliğinde ve 50 met- re yûksekKkte oian tümühısûn içinde- ki anıtmezara,tepenin baüterasmda yer alan 18 metrelik bir tüneik ulaşdabilir. Jeofizik araştırmalarla eWe ettiğjmiz Prof. Dr. Sencer Şahin, "Kommagene Krallığı'nın eşsiz eseTİeri koruma altına ahnmazsa, 20 yıl sonra ortada hiçbir şey kalmaz, artık bir şeyler yapılmalı" diyor. görüntûler, tûneklen anıtmezara ulaşı- lacağmı ortaya koydu." Nemrut'takı bütün eserlenn tahri- battan korunması, zıyaretçilenn gezı- lerinın de bilimsel yöntemlerle yapıl- ması gerektiğıni vurgulayan Prof. Dr. Şahin şöyle devam etti: "KûHür Bakanhgı'na >iDanhr Nem- rut Dağfndaki tahribaOn boyutunu di- le getiren raporlar gönderipönlem akn- masmı istedik. Ancak raporlanm, yet- kflDerinyaeOerinegeçmediyadaokun- mamışobnah ki hiçbir\-anrtalamadnn. Son 10 ydda kitle turizminin heykeüe- re verdiği zarar, 2000 yıkJan beri doğa- nm verdiğizarardandaha çok. Nemrut, ivedilikle koruma altma ahnmah ve res- tore edilmeH" Durumvahim Nemrut için acil kurtarma ve koru- ma planmın uygulanmaması halinde, 20 yıl sonra eşsiz eserler- den "escr" kalmayaca- ğını savunan Prof. Dr. Şa- hin, sözlerini şöyle ta- mamladı: "Kûmlr Bakanhğı bü- rokratlan, mevcut yak- laşunlannı bir kenara bırakıp Nemrut Dağı'nda bulunan eserlerin korunma- sı, kurtanhnası ve bilimsel yöntemler- le restorasyonuna yönelik çahşma yap- mah, çahşma yapanlan desteklemelL Nemrut'un beklemeye tahammûlü kahnadı. Durum vahim. Iş işten geçtik- ten sonra hazırtanacak proje ve yapda- cakçahşma,göstermelik olmaktan öte- ye anlam taşunaz. O zaman ağlamak da işe yaramaz," Kitap, giyim, kırtasiye, servis ve yemek gibi alanlarda dönen rant, katrilyonlarla ifade ediliyor Okuflar işletme, veli müşteri ^ t a • Anayasaya göre zorunlu ve ücretsiz olması gereken eğitimin tüm yükü velilere yüklenirken vergilerle toplanan paralann bu alanlara aktanlmadığına dikkat çekildi. Eğitimciler, velilere "sorunlanna sahip çıkmalan" ve "ücretsiz eğitim hakkı" için yargıya başvurmalan çağnsında bulundular. nın meMağmı hesaplamak çok olanakh değü, ama yuvarlak rakamla bunun 6-7 katrilyon dvannda olduğu söylenebilir" dedi. ASUMAN ABAOOĞLU e-posta : tan @ prizma. net tr ÎZMİR - Okullann açılmasına az bir süre kala veliler, kayıtlarda "bağtş" adı altında alınanparalardan sonrakitap, kır- tasiye; gıyim, servis ve yemek ücretleri ile karşı karşıya. Eğıtim-Sen Genel Baş- kanı Alaaddin Dinçer, eğitim sektörün- de ders kıtaplan piyasasınm 105 trilyon, servislerin de 70 tnlyon civannda oldu- ğunu söyledi. Ök ve ortaöğretim kurumlannda öğren- cilerden "katkı payı" adı altında düzen- li olarak iki ayda bir toplanan paranın 450 trilyon olduğunu. bunun yanında yıne öğretim dönemı boyunca velılerden "kar- ne, dergi, tebeşir, beden eğitimi parası" gibı 25 kalem çeşıtlı para toplama işleri yürütüldüğünü belirten Dinçer, "Kayrt- lar sn-asmda alınan bağışlar, özel derskr ve dershaneler. kurslar ve etûtler bütün bunların dışında. Öte yandan. vergilerle eğitim için 600 trilvon para toplanıyor. rievietin eğitinıe ayirdığı bütçe ise 3 kat- rilyon. Eğitim sektöründe dönen para- Suç duyurulan Izmır Tüm Öğrencı Velilen Kültür Yar- dımlaşma ve Dayanışma Derneğı (İZÖV- DER) Genel Başkanı DflekTûrtat, okul- larda ccşitlı adlaraltında para toplanma- sma karşı okul yöneticilenne bireysel di- lekçeler ve savcılıklara suç duyurulan gibı yöntemlerle kararlı bir mücadele yürüttüklerini ve bu konuda çok mesafe aldıklannı belirterek "VeKlere para ver- meme çağnsuıda bulunuyoruz. Bizpara- sız eğitimi savunuyonız. Biz bu eğnimm bedehni vergOerimizle ödüyoruz ve baş- ka bir bedel ödemek istemiyoruz" dıye konuştu. Velilere, okul aile birlıklerinde yer ala- rak denetım ve karar mekanizmalannda etkin olmalannı da öneren Türtat, böy- lece gereksiz ve lüks harcamalann kesi- lebileceğini söyledi. Sahilleri kapatan 100 tesise uyarı Tel orgulu sahil kalmayacak BCLENTECEVIT ANTALYA - Antalya Deflerdarlığı. kamuya ait sahilleri kapatarak müşterileri olmayanlann denize girmesini engelleyen ve sabili tel örgülerle çeviren turistik tesisleri uyardı. Defterdarlık, bu tesıslere uyan yazısı göndererek, sabiüerin halka açık hale getinlmesinı istedı ve buna uymayanlann sözieşmelerinin iptal edUeceğinı duyurdu. Antalya Defterdan Hasan Yaman, bırçoğu Hazıne arazisi üzennde kunılu bulunan Antalya bölgesındeki 450 tesiste yapılan ınceleme sonunda, tel örgü çekerek Kıyı Kanunu'na aykın hareket eden 100 turistik tesıs belirlendiğini açıkladı. Defterdar Yaman, sahillerin kamuya ait olduğuna, anayasa ve yasalarda da bunun korunduğuna işaret ederek sözlennı şöyle sûrdürdü: "SahuTerkamnyaaittir.Ve yurttaşlar buradan ücretsiz olarak yanuianma hakkma sahiptirler. DeDetknJerimizde gördûk ki bu yasa ihlal ediliyor. O nedenle de kanuna aykm hareket eden 100 kadarteasiuyardık." UNESCO ve IMU Matematik yaşamın her alamnda • "Dünya Matematik Yılı" ilan edilen bu yıl, matematikçiler "sıradan" insanlara matematiği anlatmaya çalışacak, okullardaki matematik eğitiminin daha çekici hale getirilmesine uğraşacaklar. FİGENATALAY ~ 2000 yılı, Uluslararası Matematikçiler Bir- liği (IMU) ve UNESCO tarafindan "Dünya Matematik Yıh" ılan edıldi. Bu yıl boyunca tüm dünyada matematikçiler "sıradan" insan- lara matematiği anlatacak, okullardaki ma- tematik eğıtimını daha anlaşılır hale getır- meye çalışacakJar. Başkanlıgını Sabancı Üni- versitesi Rektörü Prof. Dr. Tosun Terzioğ- lu'nun yaptığı Türk Matematik Derneğı de bu yılki kongresinde bu konulan genış bıçım- de ele alacak, okullarda konferanslar düzen- leyecek. Yunanistan tarafindan kabul edıl- mesı halinde ortaklaşa bu- sempozyum da gerçekleştirilecek. Dünya Matematik Yıh'nın ilk etkinliği, 6- 9 Eylül tarihlerinde Boğazıçi, Bilgj ve Saban- cı üniversitelerince gerçekleştirilecek u Ma- tematikSempoz\umu"olacak. Türkiye'dekı çeşitli üniversite ve kurumlardan yaklaşık 200 matematikçinin katılacağı sempozyum- da, "Matematik Eğitimi Çahşma Atötyesi" tarafindan "Sayı Şeytanı" adlı bir tıyatro oyu- nu ve interaktıf bir "Matematik Şov" sergi- lenecek. Sabancı Ünıversıtesı'nde yapılacak göstenlen Orhanlı beldesındekı ılköğreüm öğ- rencileri de ızleyecek. Prof. Tosun Terzioğlu, tiyatro oyunu ile gösterinın amacmın, çocuklara matematiği sev- dirmek ve matematik ze\ kı aşılamak oldu- ğunu belirterek u Üniversitelerin kendi bölge- lerindeki ilköğredm okullanyla ilişkhe geçe- rekmatematiğiçocuklarasevdireceketkiniik- ler gerçekleştirmesi, matematiksei düşünce- nin v^ygınlaşması açısından son derece ya- rarbdır" dedi. Prof. Terrioglu ile Dünya Matemaük Yı- h, okullardaki matematik eğıtımı, matema- tiğin günlük yaşamdakı yeri gibı konularüze- rine konuştuk. Prof. Terzioğlu, Sabancı Ünı- versitesi'nce yayımlanan John L. Casti tara- findan yazılmış "Beş Altın Kunu-20. Yüzyıl Matematiğinin Önemli TeorUeri" başlıklı kı- tabın "sunuş"unda matematiği şöyle anlatı- yor: "lnsanhğmortakkültürününçokÖDem- H bir parçası olan matematik, doğayı anla- makiçindekuDandığunızbiraraç. Fıik.kinı- ya, biyoloji gibi doğabilimlerinde ve mühen- disüğin her dahnda matematiği yaygm kuDa- nıyoruz. İnsan geninin şifresini çözmekiçin ma- tematikten >araıiam\x)ruz. Yirminci yüzjil- da matematik bizkre fark ettirmeden, sessiz- cegünlük hav^nınmetkfleyeTibirçokalanaya- yıhverdL Ekonomide ><e dilbilimde araşüncı- larm matematiği kullanarak çığır açan yeni kuramlar ekle ettiklerini çoğumuz bümeyiz. TomogranyikuBananlarm çoğu,bu önemli ta- nı gereciıün temetinde 1910 tarihmde ispat edflmiş bir matematik teoremi yatbğuun far- kmda değüdu-." Prof. Terzioğlu. "Insanlar neden matema- tikten korkar, matematik neden en korkulan derstir" sorusunu şoyle yanıtlıyor: "t nsanlann matematikten korkmast, ma- tematik eğitiminde yaşanan sıkınûlar evren- seL Dûnyanuı her yerinde bu sorun yaşanı- yor. Matematik, yaparak öğrenilen bir şey, ama okullarda matematik araç olarak anla- uhnaya çauşüıyor. Oğrenci 'lyı ama neden' diye sorduğunda öğretmeni kıayor. Üköğre- timde böj le, lisede böyle, üniversiteye geün- diğinde mühendislik öğrencisi, 'Hocam bu- nun ıspaiı nedir' diye sorduğunda yine aynı cevabı ahror,'Ispaü sana gerekmez. Buna ka- fanı yorma' deniliyor. Matematik bir yerde dûşûnme, mannk yürütmedir. Hiçbir ispat verümeden geçen bir matematik eğitimi, ma- tematik eğitimi değildir. Tüm ispatlar veri- lebilir mi? Verilebilir, ama o zaman da lise eğhHninin 10 yıl sürmesi lazun. Ancak orta yolu da bulmâk gerekjyor."