Katalog

: EYLÜL 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER HADEP İstanbul tl Örgütü ve Banş Analan Inisiyatifî üyelerinin açıklama yapmasına izin verilmedi 4 Her koşulda banş 9 istemi izmir Savaş Karsıtları Derneği 'Müitatizme direnmeye çahşiyoruz' GÖZDEAKGÜNGÖR Banşı, "iki savaş arası bir durak" olarak görmeyen çeşıtlı birey ve öıgütler, güçleri elverdiğınce, tüm dünyaya banşın ütopik olmadığını anlatmaya çalıştılar. Yanm yüzyıl önce Türkiye'ye de sıçrayan bu çabalar, 1992 yılında kurulan Izmir Savaş Karşıtlan Derneği'nin (ÎSKD) uğraşlanyla sürüyor. Dünya Banş Haftası'nın kutlandığı bugünlerde ÎSKD'den Ferda Ülker sorulanmızı şöyle yanıtladı: - Kendiıüa "savaş karşıö" otarak tanımhyorsunuz. Neden "banşçı" değflsmiz? - Bugün BM şemsiyesi altındaki silahlı müdahil bırlikler bile banş gücü diye adlandmlıyor. Bu müdahalelerin banş tesisi ile ilgisi olmadığı gibi, savaşmama durumu da kesinlikle banşı ifade etmez. Aynı belirsiz terminolojiye hapsolmaktansa net olarak savaşa ve onu hazırlayan, yürüten bütün kurumlara karşı olduğumuzu söylüyonız. - Vlcdani retçi, topluma nasıl hizmet edebiür? - Bırey zaten vicdanı retçi olmakla silahsızlanmaya katkıda bulunarak, militarizmi tartışmaya açarak sivil bir hizmet yapıyor. Ordular artık peyderpey profesyonelleşme eğiliminde, çünkü modem silah sistemleri sayesınde kafa sayısı kabank birlikler, iyi eğıtimli küçük birliklere nazaran dezavantajh sayılıyor. TSK de bu eğilimı yakından takip ediyor ve bize kalırsa teknik modemizasyon programının ana hedeflerine eriştiğinde benzer bir yapısal dönüşümü hedefliyor. - Siz bu süreçte ne yapacaksuuz? - Bize düşen bu önenyı onlardan önce yapmak ve bilindık zorunhı askerligin yerine fakirlen vuracak ekonomik zorunlu askerliğe yol açmak değil. Aksine uzun vadede tutarlı ve anlamlı tavır, sivil hizmet tartışması karşısında hazır olmak ve herkesin totalrethakkını savunmak. - Asker kaçağıyla vkdani retçi arasmda size göre nasü bir aynm var? - Bizim içm asker kaçaklığı, vicdani retle karşılaştınlması gereken, daha az saygı değer bir tavır değil. Ama elbette vicdani reddin politik açıdan kamuoyuna dönük yüzûyle demilitarizasyon için ayn bir işlevi var. Retçi, çatışkılannı politik olarak işleyebiliyor. En nihayetinde vicdani retçi konumuyla ahlaki bir otorite kurmamah. - Savaş Karşıtlan Derneği neyi hedefliyor? - Türkiye gibi mıhtarizme direnme geleneği olmayan bir ülkede bunu oluşturmaya çalışıyoraz. Gelecekten bugûne bir projeksiyon tutarak bugünü yorumluyor, istediğımiz geleceğe ulaşmak için hareket ediyoruz. Amaçladığimız topîumsal dönüşûmün yanında hedef, önce zorunlu askerliğin kaldınlması, sonra da dünya ölçeğinde demilitarizasyon. Kapsamlı etkinlikler İzmir'de banş İçinyüründü İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - 1 Eylül Dünya Banş Günü kutlamalan tzmir'de de dü- zenlenen çeşitli etkinliklerle sürüyor. Etkinlik- lerde, insanlık tarihinin en büyük değennin ba- nş kavramı olduğu belirtılerek "Banşın olduğu ortamda sorunlan çözmek zoriuklan aşmak, in- sanı mutlu kümak çokdaha kolaydır" görüşleri- ne yer venlıyor. Banş kutlamalarmın en kapsamlı programı Ali- ağa'da gerçekleştiriliyor. Aliağa Belediyesi'nin "Emek ŞenfikkrT olarak 10 yüdır düzenlediği festivalbuyu"'EnıekveBanşŞeniiğr olarak Türk ve Yunanistanh banşseverlerle birîikte gerçekleş- tinliyor. Şenliğin 3 gün süren Midilli ayağınının ardından önceki gün Aliağa'da başlayan ikınci bölümde Türk ve Yunan banşına katkıda bulunan- lara ödüllen dağıtıldı. Eski Midilli Belediye Baş- kanı Srratis PaDis ve eski Dıkili Belediye Başka- nı OsmanÖzgüven'e "Ege'deBanşaKatkı'' ödü- lü verildi. Prof. Dr. Yakup Kepenek ve şehir plan- lamacısı BüfcntTanıkda "EmekŞenBklerineKat- laÖdülü"aldılar. Aliağa'daki şenlikler "Banş Yürüyüşü" ilebaş- ladı. Mustafa Ekmekçi Meydanı'ndan, Demok- rasi Meydam'nakadaryapılanyürüyüşekanlan- lann coşkusu banş için oldu. Yürüyüşe CHP Ge- nel Başkanı Altan Öymen, Kültür Bakanı İstemi- hanTalay, Aliağa Belediye Başkanı Hakkı Ülkü, Midilli Belediye Başkanı NasosYakah, EBVtSO Başkanı Apostolos Komninakas, Izmir Valisi Ala- addin Yüksel ve Aliağa Kaymakamı CengizHo- rozoğlu da katıldı. Dünya Banş Günü kutlamalan çerçevesinde Izmir Barosu'nun daveti üzerine, Rodos Barosu Başkanı ve 50 kişilik heyet Izmir'e geldi. Ote yandan CHP Karşryaka örgütü'nün dü- zenlemek istediği banş mitıngi ve diğer etkinlik- lere, Uluslararası tzmir Fuan 'ndaki güvenlik ted- birlerini gerekçe göstererek izin vermeyen Izmir Valiliği tepki çekti. EMEP, HADEP, ÖDP ve SÎP il örgütleri karann ardmdan Konak Meydanı 'nda yaptıklan basın açıklamasmda banşın en büyük değer olduğunu bildirdiler. Tünel'de bir araya gelen EMEP'liler banş zinciri oiuşturdular. SuHanahmette toplanan Banş Analan tnisiyatifi üyeleri ise polisin açıklama yapümasına izin vermemesi üzerine alkışlar ve zügrtlar eşnğinde beyaz güvercin uçurdular. (Fotoğraflar: KADER TUĞLA / UĞUR DEMtR) İstanbul Haber Servisi - istanbul'da 1 Eylül Dün- ya Banş Günü nedeniyle açıklama yapmak isteyen HADEP istanbul tl Ör- gütü ve Banş Analan Ini- siyatifî üyelen polis tara- findan engellendı. DtSK Başkanlar Kurulu'nun önceki gün yapüğı yöne- tim kurulu toplantısmda savaşlann, kitle kıyımla- nnın son bulması içm herkes, öncelikle de işçi sınıfı göreve çağnldı. 1 Eylül Dünya Banş Günü'nü kutlamak için Galatasaray'da toplana- rak Tünel'e yürümek is- teyen HADEP üyelerine polis izin vermedi. tstik- lal Caddesi'nin ara so- kaklanndan çıkan yakla- şık 300 HADEP'li Gala- tasaray Lisesı'nin önünde toplan- mayabaşladı. "BijiAşitr ve "Ya- şasuı Banş" sloganiannı atan ve çoğunu kadınlann oluşturduğu HADEP'lılerin önü çevik kuvvet şube müdürlüğüne bağlı ekipler ta- rafından kesıldı. Grubu zorkullan- madan birkaç parçaya bölen polis, HADEP'lılen tekrar ara sokaklara doğru yönelttı. Istiklal Cadde- si'nde gün boyu güvenlik önlem- leri alan polis, herhangi bir göste- ri yapılması ihtimaline karşı kim- lik kontrolü yapû. Sultanahmet Tramvay Dura- ğı'nda banşı simgeleyen beyaz gü- vercmleriyle bir araya gelen Banş Analan tnisiyatifi üyelerinin açık- lama yapma gırişimine, "yasadışı gösteri" kapsamına girdiği gerek- Siyasüerden banş mesajlan Haber Merkezi -Dünya Banş Günü do- layısıyla Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Başbakan BûkntEcevit ve TBMM Başkanvekiii AH Ihksoy birer mesaj ya- yımladı. Sezer, mesajmda "Demokrarik, laik ve sosyal bir hukuk devkti olan Tûr- krye Cumhuriyeti, banş ve huzur icinde 21'İnd yüzyıla kapdannı açnuştir" dedi. Mesajmda, dünya banşını sağlamanm bütün bireylerin görevi durumuna geldiği- ne işaret eden Cumhurbaşkanı Sezer, "Dünyadaki değişimm yakın izieyidsi olan Türkİye Cumhuriyeti, Yüce Atatürk'ün 'Yurtta sulh, cıhanda sulh' ilkesinin öncü- hığünde, krtalararası konumuyla dünya banşınm sağlanmasında vekorunmasuıda önemlidevletierden biridir.Türk ulusunun banşçı kfanliği uluslararası ilişkikrde de çesiyle izin verümedi. Polisin açık- lamaya engel olması üzerine top- luluk, alkışlar ve zılgıtlar eşliğin- de beyaz güvercinleri uçurarak ala- nıterketti. DİSK Başkanlar Kurulu'nun ba- nş çağnsında özetle şugörüşlere y- er verildi: "Hangi boyutta olursa oisan savaşlann yarattığı yıkımla- rm, açnğı yaralann kapanmadığı, savaşlarla sorunlann çözümlene- mediği veyeni savaşlaragerekçeya- raOldığı, yaşanan onca acı deneyle sabittir. Ulkelerarası, ülke içi çatş- malar can almaya, insanlık tarihi- nin birikünleriniyoketmeye devam etmektedir. Yülarca kardeş kavga- sınm icinde yaşayan, binterce evia- dmı yitiren, binlerce aflenin acılan- nm taTpKgmi koruduğu ülkemizde kendisini gösteraüş, Türkiye Cumhurrye- ti dünyabanşmın sağtanııtasma yönelikça- balara,tüm olanaklannıkullanarak katkı- da bulunmuştur" şeklinde görüş belirtti. Başbakan Bülent Ecevit ıse yayımladı- ğı mesajda "Devtetimiz, bugün olduğu gi- bi gelecekte de cumhuriyetin temel nitelik- lerine ters düşmevçn, kahcı banşın gerek- tirdiği her organizasyvn \e çahşmayı des- tektemeye devam edecektir" dedı. TBMM Başkanvekiii Ali Dıksoy da me- sajmda "Hicbir şey banştan. kardeşükten, insan haklanndan v% özgür bir yaşamdan dahaönemli değikiir. Daha mırthıyaşayabfl- mek için yapılan mücadeleler sonunda in- sanlık önenüi kazanunlar sağlanuş, insan haklan, demokrasi gibi kavramlar geçen binyıhB sonunda ön plana geçmiştir" dedi. banş tüm tophmıun ortak öziemi- dir. Bir daha bu acuann vaşanma- ması için var gücümüzle banşm, demokrasinin. hukukun korunma- sı için mücadele >ernıeli\iz. Banş icinde bir ülkede, banş içinde bir dünyada yaşama özlemimizi, banş mücadeleyi yüksetterek gerçekteş- tireceğimizi unutmamahyız. Dürtva Banş Günü'nde silahlann susnıa- sı için çağnmızı bir kez daha > üıe- tiyonız." Başkanlar kurulu aynca yöneti- min hazırladığı çalışma programı- m da görüşerek kabul ettiği, çalış- ma programı kapsamında başta yüzde 10 işkolu barajı olmak üze- re sendikal hak ve özgürlüklerin önündekı tüm engellenn kalduıl- ması yönündeki mücedelenin ge- nişletilerek sürdürülece- ği belirtildi. Açıklamada, ışgüvencesi yasasının çı- kanlması için kamuoyu oluştundması, yenı bir örgütlenme kampanyası başlatılması, zorunlu ta- rasarruf fonu bırikimleri- nm hak sahıplerine geri ödenmesı çalışmalannm hızlandınlması ve bu ça- lışmalarda Emek Platfor- mu'nun etkin kılınması gerektiği vurgulandı. Eğitim-Sen Merkez Yönetim Kurulu, "her koşulda", savaşa karşı banşın, şovinizme karşı halklann kardeşliğinin, baskılara karşı demokra- tik hak ve özgürlüklerin savunulmasını istedi. Eğitim-Sen Genel Sekreteri Kemal Ünal da Malatya'da 1 Eylül Dünya Banş Günü ile ilgilı açıklama yapmak isterken gözaltına alınan şube yö- neticileri ve üyelerin serbest bua- kılmasını istedi. KESK Genel Sekreteri Siyami Erdem ise banş, demokrasi ve in- san haklan mücadelesinin sürece- ğinı \Tirguladi. Dicle Kadın Merkezi'nden ya- pılan yazılı açıklamada, banş gü- nü nedenıyle 1. ve 2. Banş ve De- mokratik Çözüm Grubu'na, Ley- la Zana'ya kart, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve eşi Sem- ra Sezer'e, Başbakan Bülent Ece- vit ve eşi Rahşan Ecevit'e ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz ve eşi Berna Yümaz'a ıse mektup göndenldiğı belirtildi. SultanbeylFde okulöncesi eğmmi alan 400 çocuğa başan belgeleri önceki gün düzenlenen törenk verildi Çocnklar belgelerini ahrken sevinçnydSer. Eren, Sultanbeyli'de çocuklann okulöncesi eğitimle tanıştığını söyledi 'Tarikatlara karşı beyînsel ağ' ZEYCANGÜL Bir dönem şenatçı akım- lann "kurtanlnuşbölgesi" olarak bilinen Sultanbey- li'de, olanaksızlıklar nede- niyle okulöncesi eğitim alamayan çocuklara firsat eşitliği tanınarak çağdaş bir eğitim şansı tamndı. Eğitim projesiyle ilgili ko- nuşan Sultanbeyli Kayma- kamı Hüseyin Eren, ilçe- deki çocuklara kanca at- mak isteyen tarikatlann varlığına dikkat çekerek "Çocuklann yanında an- ne-babalann da ayduüatıl- ması sonucu tarikatlara karşı 'beyinsel ağ" knrul- du"dedi. Sosyal Hizmetlerve Ço- cuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) tstanbul îl Mü- dürlüğü ile Geleceğimizin Çocuklan Vakfı'nca yürü- tülen "Erken Çocukhık GenşmjiniDestekleme-Oy- na\-»hnv Göreüm, Eğkne- hm Projesi" kapsamında Sultanbeyli'de okulöncesi eğitimi alan 400 çocuğa başan belgeleri önceki gün törenle verildi. Sultanbey- li Kaymakamı Hüseyin Eren, projeyle, yaşlan 3 ile 5 arasında değişen çocuk- lann, gidecekleri okullan gördüklerini ifade ederek çocuklanyla birîikte okula giden anne-babalann da eğitildiğini söyledi. Eren, 3 sene önce Sultanbeyli so- kaklannda cüppe ve sank- la gezen kişilerin bulundu- ğunu anımsatarak, bugün bu durumun ortadan kaldı- nldığun söyledi. Eren, pro- jenin başladığı günlerde ai- lelerin çocuklannı çahş- maya göndennek isteme- diklerini, ancak ilginin da- ha sonra artarak sürdüğünü belirtti. SHÇEK tl Müdü- rü Kahraman Eroğhı da projenin çocuklar arasmda eğitimde fırsat eşitliği sağ- ladığmı söyledi. Gazi Mahallesi Toplum Merkezi Uzmanı Deniz Hayat ise Gazi Mahalle- si'nde bir tane bile gündüz bakımevi ve kreş bulunma- dığını vurguladı. Çalışma sonucunda çocuklar, veli- leri ve toplum genelinde değişim gördüklerini belir- ten Hayat, "Çocuklar Uk gekhkkri zaman çok ağh- yorlardı, sonra bü>ük bir genşim yaşaddar'' dedi. Proje nasıl doğdu? Güneydoğu Doğu Ana- dolu Bölgesi'nde geçen yıl başlatılan projeye bu yıl, ts- tanbul'da göçün yoğunluk- lu olarak yaşandığı Sultan- beyli, Sangazi ve Gazi Ma- hallesi eklendi. 523 çocuğa yaz aylannda eğitim veril- di. Projeye, SHÇEK uz- manlan ile ilçe okullannda okuyan 15-16 yaşındaki öğrenciler katıldı. ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ Büyük Taarruz ve Ulusa Saygı (2) Bu sütunda, bir ülkede "çoğunluk /rades/"nin ve bu iradenin yetkisinin sınırian üzerinde defalarca durdum. Demokratık bir ülkede; ister çoğunluk ira- desi olsun, ister azınlık iradesi olsun; hiçbir ırade, demokrasiyi yok etme hak ve yetkisine sahip değil- dir. Zira devletler, tarihin belli bir kırılma noktasında, belli bir "felsefe" ile ve çoğu kez kan ve gözyaşıyla kurulur. Bu "kunıluş felsefesi" o devletlerin "değiş- mez ilkelehni" oluşturur. Bu düşüncelerimi, yazımın başına koymamın ne- denı, Mustafa Kemal'i daha iyi anlayabilmek ve an- latabilmek çabası oluyor. Gerçekten Mustafa Kemal, ulusuna olan saygısı- nı ve ulusun iradesine olan saygı ve güvenini vur- gulamakiçin, bulduğu herolanağı kullanan bırdev- let adamı ve kumandan idi. Zira, ulusun ve ulus ıra- desinin, her şeyden önce geldığine inanır; bu ırade- yi, her türlü iradenin üzerinde görürdü. Izmir ve Bursa'nın gen alınmasından sonra ulusa yayımladığı bildiri; hem bu göruşlerini heyecanla bir kez daha vurgulaması bakımından hem de edebi degeri ve üslup ustalığı açısından son derece il- ginçtir: "Asil Türk Milleti, Ordulanmız 9 Eylül 1922 sabahı izmirimizi ve yi- ne 9 Eylül 1922 akşamı Bursamızı, muzafferan kur- tardılar. Akdeniz, askerlerimizin zafer teraneleriyle dalgalanıyor... ...Büyük Türk Milleti, Ordularımızın kabiliyet ve kudreti; düşmanlanmı- za dehşet, dostlanmıza emniyet verecek birolgun- luk ile gözlendi. Millet ordulan 14 gün içinde, bü- yük bir düşman ordusunu imha ettiler... Büyük za- fer özellikle (münhasıran) senindir... Vatanın kurtu- luşu (halâsı); milletin rey ve iradesi, kendi mukad- deratı üzennde kayıtsız şartsız hâkim olduğu zaman başlamış ve ancak milletin vicdanından doğan or- dulaha müspet ve kesin neticelere ermıştir. Büyük ve necıp Türk Milleti, Anadolu'nun kurtuluşu (halâsı) zafenni tebnk ederken; sana Izmir'den, Bursa 'dan, Akdeniz ufuk- lanndan ordulannın selamını da takdim ediyorum." Aynı Mustafa Kemal, 4 Ekim 1922'de Türkiye Bü- yük Millet Meclisi'run, "kutsal" olarak nıtelendırdiği çatısının attındadır. Bu kez milletvekıllerine, ulusun temsilcilerine seslenmektedir: (Söylev ve Demeçler I, s. 247) "...Milletin mukadderatını doğrudan doğruya üst- lenerek (denıhte ederek); yeis yerine ümıt, perişan- lık yerine intizam, tereddüt yerine azim ve ıman ko- yan ve yokluktan koskoca bir va r lık çıkaran Mecli- simizin civanmert ve kahraman ordulannın başın- da, bir asker sadakat ve itaatiyle, emııiennizi yeri- ne getirdiğimden dolayı, bir insan kalbinin ender olarak duyabileceğı bir memnuniyet içindeyim..." Ve şiddetli ve sürekli alkışlarla kesılen konuşma- sını şöyle sürdürmektedir: "...Kalbim bu meserretle dolu olarak, pekaziz ve muhterem arkadaşlanmı, bütün dünyaya karşı tem- sil ettikleri hürriyet ve istiklâl fikrinın zafennden do- layı tebrik ediyorum..." Mustafa Kemal bu unutulmaz konuşmasımn son bölümlerinde de şunlan söylemektedir. ^,'jr! "Arkadaşlar, Milletimiz, tek bir adamgibi, gösterdiği sarsılmaz vahdet (biriik) ve gayret sayesinde bu muvaffakiye- ti elde etmiştir. Milletimizin sulh işlerinde de, sulh- ten sonraki işlerde de, aynı himmet ve gayret ve vahdeti göstererek, bu zaferi tamamlayacağına şüphe yoktur... Arkadaşlar, Sözlerime son vermeden önce övünerek şunu arz edeyim: Bu hareketi yapan bir ordunun, baba- lanndan ve analanndan ibaret olan milletimiz, bü- tün cihana karşı en büyük saygınlığı ve övgüyü ka- zanmıştır. Milletimiz pervasızca iftihar edebilir. Bu, en kuvvetli koşullaria hakkıdır ve böyle bir milletin aciz bir ferdi olmakla, en büyük saadetı hissedıyo- rum." Tarihte Mustafa Kemal'e gelene kadar; kendinı, ulusunun "sıradan insanlanndan biri" olarak gören ve bundan övündüğünü açıklayan hiçbir "devlet kurucusu" yoktur. Ancak Mustafa Kemal, ulusa ve onun temsilcilerine saygılı olmadıkça ulus için hiç- bir şey yapmanın mümkün olamayacağının bilinci içindeydi. Zira, ulus iradesinin üzerinde hiçbir irade yoktur ve ulusun gücünün üzerinde hiçbir güç olamaz. Çok sayıda kişi gözaltına alındı Banş gününde polis dayağı YurtHaberieri Servisi - Diyarbakır'da 1 Eylül Dünya Banş Günü nede- niyle HADEP bınası önünde toplanmak iste- yen gruplara polis mü- dahale etti. Biri ağır 10 kişi yaralandı. Dıyarba- kır'da yüzden fazla, Konya ve Van'da ıse 75 kişi gözaltına alındı. Malatya'da da, halkı ey- leme teşvik edicı konuş- malarda bulunduklan gerekçesiyle 15 KESK üyesi gözaltına alındı. Antalya ve Diyarba- kır'da Dünya Banş Günü nedenıyle düzenlenmesi planlanan etkinlikler "güvenBk" gerekçesiyle ıptal edildi. Diyarbakır'da HA- DEP, DYP, ANAP. DSP ve CHP il başkanlan, yaptıklan ortak açıkla- madabanş taleplerini di- le getirdi. Sabah saatle- rinden itibaren Ekinciler Caddesı üzerindeki HA- DEP il binası etrafında geniş güvenlik önlemle- ri alındı. Polis cadde üzerinde oturma eylemı yapan gruplara copla müdahalede bulundu. Polis saldmsında arala- nnda Medeni Kaya, Ze- ki Eminoğulu, Hüseyin Çelik ile Nazmi Ça- ğan'ın da bulunduğu 10'un üzerinde kişi ya- ralandı. Bu arada 2000'de Yenı Gündem muhabın Laleş Aslan da polis tarafından tekme- lendi. HADEP 11 Başka- nı Ali Ürküt çok sayıda kışınin gözaltına alındı- ğmı söyledi. Van'da da HADEP il binası önünde toplanarak açıklama yapmak iste- yen gruba müdahale e- den polis 40 kışiyi gözal- tına aldı. Ankara'da dü- zenlenmek istenen De- mokrasi ve Banş Yürü- yüşü'nün iptal edilmesı- ni protesto eden birgrup, Konya'da basın açıkla- ması yapmak istedi. Gru- ba müdahale eden polis, aralannda II Başkanı Mehmet Bozdoğan'ın da bulunduğu 25 HA- DEP'liyı gözaltına aldı. Malatya'da ise halkı ey- leme teşvik edicı konuş- malarda bulunduklan id- diasıyla KESK Dönem Sözcüsü AK Ekber Bay- temur ile bazı KESK yö- netici ve üyelerinin de aralannda bulunduğu 15 kişi gözaltına alındı.