Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 EYLÜL 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
J C i J v U l l U İ T J J . / ekonomi@cumhuriyetcom.tr 13
Petroi fiyatında
artışsürüyor
• LONDRA (AA) - Petroi
thraç Eden Ülkeler
Örgütü (OPEC) üyelenne
ait 7 tür petrolden oluşan
OPEC sepetinin varil
fiyatı son yükselişini
sürdürüyor. Sepetin
çarşamba günü 31.70
dolara çıkan-varil fiyatı,
perşembe günü 1 sentlik
bir artış göstererek dün
31.71 dolaroldu. Böylece,
fiyat, kesıntısız olarak 14
işgünü boyunca
OPECnin belirledığı üst
sınır olan vanl baştna 28
dolar sınınnın üzerinde
gerçekleşti.
BAGFAŞ, TÜGSAŞ
GemlüCe talip
• BANDIRMA(AA)-
Bahkesir'de kurulu
Bandırma Gübre
Fabnkalan AŞ'nin
(BAGFAŞ), özelleştirme
kapsamındaki TÜGSAŞ'a
ait Gemlik Gübre Sanayi
AŞ'ye talip olduğu
bildirildi. Yaklaşık bin
dekar arazı üzennde
kurulu, Türkıye'nin en
büyük amonyak, nitrit asit
ve amonyakİı gübre
üretim tesisı olan Gemlik
Gübre Fabnkasfnda 900
kişi çalışıyor.
K. Kore, sisteme
adım atıyor
• MANtLA(AA)-
Kuzey Kore, Asya
Kalkınma Bankasf na
(ADB) üyelik
başvurusunda bulundu.
Bankanın 58 hıssedan
arasında en büyük paya
sahip ülkeler olan ABD ve
Japonya, Kuzey Kore'nin
terorizme destek verdığıni
iddia ederek üyelıği
onaylamayacağını
bildirmişlerdı. Ekonomık
güçlükler ıçindekı Kuzey
Kore, ADB'ye üye
olmakla ıhtiyaç duyduğu
düşük faizlı borçlanma
olanağından yararlanmayı
amaçlıyor.
Büere teknolojik
destek
• KJVIARAŞ(AA)-
Kahramanmaraş 'ta
üretüen toz ve pul biber,
tüketimın yüzde 45'inı
karşılıyor Eğer kentteki
işletmeler teknolojiye tyı
bir adaptasyonla geçış
yapabilırse, hem
uluslararası kriterlere
uygun imalat yapılacak,
hem de ihracat önemli
boyutlara ulaşacak.
tstihdam kapasitesi de
önemli ölçüde artacak.
Hükümet, bürokrasi ve Uluslararası Para Fonu üçgeninden çatlak sesler çıkıyor
Ince ayâr tarbşması sürayor
/ DevletBakam Önal:
Önlem gerekiyorsa alınır,
henüz karar vermedik.
/ IMF Türkiye Masası
Şefi Cottarelli: 2001
bütçesiyle ince ayan
görüşeceğiz.
/ Devlet Bakanı Toskay:
İnce çizgide hassas
ayarlara devam etmeliyiz.
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Dışalımdaki artışla cari
işlemler dengesinde yıhn ilk 6
ayında 5.6 mılyar dolara kadar
ulaşan açık ve yüzde 25 'lik enf-
lasyon hedefınin tutmayacağuun
ortaya çıkması, özellikle 2001 yı-
lına ilişkın yenı önlemleri gün-
deme getırdı.
Ancak yaklaşık 2 aydır tartı-
şılan bu önlemler konusunda
"hükümet bürokrasi ve IMF"
üçgeninde "çatiaksesler" oluş-
tu. Cari açıktaki gelışmelertt
de-
valüasyon" tartışmasının yayıl-
masına neden olurken yeni ver-
gilerden tüketici kredileri ve oto-
mobil dışalımının önünün ke-
silmesine kadar uzanan bir dizi
önlem planlanıyor.
Devlet Bakanı Recep Önal,
hedeflerde hıçbirdeğişıkliğe gi-
Işçi sendikalan EMFyi protesto etti
Istanbul Haber Servisi - Istanbul Işçi Sendikalan Şubeler Platformu, IMF'nin
ve iktidann işçi ve emekçiler üzerindeki sindirme politikalannı protesto etti.
KESK Şubeler Platformu Sözcüsü Aiunet Korkmaz, bütün dünya halklannın
IMF'nin politikalanyla acı çektiğini belirterek "İnsanhk tarihi, IMF'yi ve acı
reçetelerini unutmayacak ve IMF'yi taribin karanhk çöplüğûne atacak" dedı.
Işçi Sendikalan ve KESK lstanbul Şubeler Platformu ve Teksif Sendikası da
Bakırköy Özgürlük Meydanı'nda protesto gösterisi düzenledı.
dilmeyeceğini ve ince ayar ya-
pılmayacağını daha önce açık-
lamasına karşın önceki gün Dev-
let Bakanı Tunca Toskay, "tn-
ce çizgide hassas ayarlara de-
vam etmeByiz" dedi. Toskay,
dışalımuı azaltılması, dışsatı-
mın desteklenmesi ve ekonomi-
nin soğutulması için önlemler
ahnacağını söyledi. Devlet
Bakanı Recep Önal da dün IMF
heyetiyle yaklaşık 1.5 saat sü-
ren görüşmeden sonra "Tedbir
gerekiyorsa alınacaktir. Ancak
bu konuda karar vermiş deği-
fiz" açıklamasını yaptı.
IMF Türkiye Masası Şefi
Carlo Cottarelli ise "Uygula-
nan ekonomik programda ber
zaman için ince ayara ihtiyaç
var. Biz de bu ince ayar konu-
sunu, 2001 bütçesi çerçevesinde
ete alacagE" dedi. IMF heye-
tinin, gelecek dönemde ne ya-
pılması gerektiğını "teknisven''
düzeyinde görüşeceğini, daha
sonra "sryasüerin'' karar verece-
ğmi vurgulayan Önal, "2001 büt-
çesidisiptinii bir bûtçe oiacaknr.
Ozeüikle harcama kalemlerinde
öoemiibirdisipttnisağlamakzo-
runda>Tz" dıye konustu.
Cazi Erçel açıkladı
200 l'e yeni
kur politikası
ANKARA (CumhuriyetBürosu)- Mer-
kez Bankası Başkanı Gazi Erçel, 2001
yılından itibarenyeni bırdövızkurupo-
İitikasına geçileceğinı bildirdi. Erçel'in
aeıklaması, ekonomik çevrelerde "soru
işarerterine" neden oldu. Prof. Dr. Onur
Kumbaracıbaşı, dış ticaret ve cari açık-
taki gehşmelenn kaygı verici oldugunu,
ancak hükümetın devalüasyon gibi radi-
kal ve klasik bir yöntem kullanacagını
zannetmediğinı söyledi.
Merkez Bankası Başkanı Erçel, Hazi-
ne Müsteşan SelçukDemiralp, IMF Tür-
kiyeMasası Şefi Carİö Cottarelli ve DPT
yetkililen Merkez Bankası'ndabiraraya
geldiler. Merkez Bankası Başkanı Erçel,
yeni dö\ ız kuru politikası üzerindeki ça-
llşnıalann devam ettiğini söyledi.
'Dünyada tartışıhyor'
Gazı Erçel, gelecek yıl uygulanacak
dövız kuru politikası konusunda hazır-
lık yaptıklannı belirtirek şunlan söyle-
di "Geçen hafta ABD'de Amerikan
Merkez Bankası Başkanı Alan Greens-
pan Ue IMF Başkan Yardımcısı Stanley
F ıscher ile geu'şmekte olan ülkelerin
merkez bankası başkanlannın katddığı
bir konferansta bulundum. Burada kur
rejimi konulannı ele akhk. Biz, bu kur
rejinıinin en i> isini uyguluyoruz. Ama da-
ha iyisistenıler olabflîr mi konusunda bü-
tün dünya kafa yoruyor."
Prof. Dr. Onur Kumbaracıbaşı, dış
ticaret ve cari işlemler açığının çok
cıddi boyutlarda oldugunu, bu neden-
le kur polıtikasında yeniden değerlen-
dirme yapma gereğinin duyulmuş ola-
bileceğinı söyledi. Kumbaracıbaşı, de-
valüasyon için de henüz koşullann
tam olarak oluşmadığını, böyle radi-
kal bir karar alınmasının bu aşamada
çok yanlış olacagını bildirdi.
Emekçiler, fıyat artışlan karşısında ezilmeye devam etti
Zam yağmuru dinmedi
Son üç ayda fiyat artışlan
Urûnler Tarih
ZamOram
%
Bektrik 06 Hazıran 2.1
Isdem» Ürûnleri 05 Hazıran 1.97-5.04
05 Haziran 1-2.4
Tûpgaz 08 Hazıran 1-1.3
Universite Harçlan 16Hazıran 25
Dera Kitaplan 28 Haziran 25
Özel Muayene Ücrtfteri 29 Haziran 15
Şeker 29Hazran
Etektrik 30 Hazıran 2.1
Külçe AJümnyum 03Temmuz 1.3
Yabaocı Sigara 13Temmuz 5.9-9.1
öriinhsf /
? *:
Vapur
Tarih ^ ZamOrani
f
24 Temmuz 25
AKkninyum / 24Temmu2 1.4
26 Temmuz 5
Etektrik 01 Ağustos 2.1
Hashaş Kapsülû 04 Ağustos 42
tsdemtrÛTÛnteri 15Aâustos 1.5
Şefcer 21 Aflustos 2.1
Seka 23 Ağustos 2.3
23Aftustos Defl. Oran.
Ofcul ServisleriflST.) 28 Ağustos 25
Etektrik 31 Ağustos 2.1
İETT Taşrnıa Ücretleri 31 Ağustos 33
Ekonomi Servisi - Uluslararası Para Fo-
nu"nun (IMF) güdümünde hareket eden hü-
kümet arka arkaya zam yapmayı sürdürü-
yor. Yaz aylan olmasına karşın son üç ay-
da fiyat artışlan dinmezken zamlar ait ve
orta gelir grubunu zorlamaya devam ediyor.
Sendikalarca hesaplanan yoksulluk sı-
run temmuz ayının sonunda, bir önceki
yılm aym dönemine göre yüzde 58.7 ora-
nında artarak 543 milyon liraya ulaşır-
ken sürekli enflasyon artışımn altında
kalan maaşlarla geçinmeye çalışanlar
mağdur ediliyor.
Başta elektrik olmak üzere pek çokürün-
de zamlar yaz aylannda da durmazken ka-
mu çahşanlan yılın ikinci yansında yapı-
lan yüzde 10'luk zamla hayal kınkhğına uğ-
radılar. Son üç ayda elektriğe 4 defa zam
yapıhrken ilaç fiyatı temmuz ayında yüz-
de 5 oranında arttınldı.
Okullann açıhnası için hazırhklar sürer-
ken velileri ve öğrencüeri zor durumda bı-
rakacak pek çok fiyat artışı yaz aylannda
gerçekleştırildi. Üniversite harçlanna ve
ders kitaplanna haziran ayında yüzde 25 ora-
nında zam yapıhrken ağustosun sonunda da
okul servis ücretleri yüzde 25 oranında art-
tınldı. Ders kitaplanna yapılan zammın
egıtimın bütün zorunlu giderlerine yansı-
dığı behrtıluicen kitap fıyatlanmn 720 bin
775 ile 2 milyon 321 bin 250 lira arasında
değiştiği söyleniyor.
Eğitim masraflan d yakryor
Reel ücretlerin düştüğü bir dönemde okul
servislerine yüzde 25 oranında zam yapı-
larak velilere bir darbe daha vurulurken
yılbaşından sonra servis ücretlerine tekrar
zam yapılması bekleniyor.
Okul servis ücretleri tarifesi en kısa me-
safe 24 milyon 687 bin 500,15-20 kilomet-
re arası da 57.5 milyon lira olarak belirlen-
di. İETT taşıma ücretlerine gelen yüzde
33'lük zamla yurttaşlar bir tam bilete 400
bin lira ödemek zorunda kalacaklar. Yurt-
taşlar, aylık sivil mavi akbil için de ayda 20
milyon, indirimli mavi akbil için ise 10
milyon lira ödeyecekler. Geçen üç ay için-
de doktor muayene ücretlerine de yüzde
15 oranında zam yapıldı. . . ,,
Ferroli'den
klima
doğruları;
- Soğutulan mekana gelen güneş ışığı perde ve panjur
ile azaltılmalı.
- Klima kullanılan mekanlarda kapı ve pencereler
mümkün olduğunca kapalı tutulmalı.
| FERROLI |
Isıtma ve Klima Sistemleri
TeL: 10216) 416 54 93
www.ferroli.net
Sanayici
'ileriyVhâlâ
göremiyor
ANKARA (ANKA) - Özel sektör
imalat sanayiinin uzun vadeli sipariş-
ler alamaması nedeniyle kısa vadeh
planlamalara gittiği belirlendı. Merkez
Bankasrnın iktısadi yönelim anketi,
imalat sanayii işyerlerinin yüzde
29"ununmevcutsiparişkayıtlanna gö-
re yaptıklan üretim programının vade-
sinin bir ay oldugunu ortaya koydu.
İşyerlerinin yüzde 42'sinin üretim
programlannın 1 -3 ay arasında oldu-
gunu gösterdi. Buna göre sanayi işyer-
lerinin yüzde 71 'inin üretim programı-
nın süresi 3 ayı geçemiyor. Bir yıldan
uzun bir dönem için üretim programı ya-
pan işyerlerinin oranının ise yalnızcayüz-
de 3 düzeyinde oldugunu gösteriyor.
Merkez Bankası'nın her ay yaptığı
anketle, sanayideki genel gidişat ko-
nusunda bir ay önceye göre daha iyim-
ser olanlann haziran aymda yüzde 37
olan oranın temmüzda yüzde 26'ya
gerilediği belirlendi. Genel gidişatı
aynı bulanlann oranı yüzde 58'den
yüzde 66'ya yükselirken, kötümserle-
rin oranı da yüzde 5'ten 8'e çıktı.
Gelecek üç aylık dönemde üretimi
kısabilecek faktörlerin başında sipariş-
satış faktörü sayıldı. Buna göre işgücü,
tesıs- kapasite, kredı-finansman ve
girdi maliyetleri gibi unsurlar, üretimi
kısabilecek fakîörler olarak sıralandı.
Otomoûv tekstilisolladı
BURSA (AA) - Bursa'da 1999 yılı faalıyetleri üzerinden
"En bûyük 250 fırma" belli oldu.
Listenin başmda 518.181 milyar lira ciroyla OYAK
Renault Otomobil Fabrikalan AŞ yer aldı. BP Petrolleri
312.854 milyar liralık ciro ile ikinci sırada. TOFAŞ AŞ
273.128 milyar lirayla üçüncü olurken onu Yeşim Tekstil
AŞ 146.287 milyar lirayla takip etti.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nm araştırmasına göre,
250 firma geçen yıl toplam 3 katriryon 501 trilyon lira
ciro, 664 trilyon lira karma değer elde etti. Verilerde
dikkat çeken bir başka gelişme ise tekstil ve otomotiv
sektörlen arasındaki yer değiştirme oldu. 1970'lerden
itibaren başlayan otomotiv sektörü hızla gelişirken bin
yıldan fazla geçmişi bulunan tekstil ve konfeksiyonda
son yıllarda yaşanan gerileme devam etti. Bursa'daki en
büyük 250 fırma içinde 1997-1999 döneminde tekstil ve
konfeksiyonun payı yüzde 46'lardan yüzde 37'lere
gerilerken otomotıvin payı yüzde 19'lardan yüzde
28'lere yükseldi.
TOBB TOPLANTISI
^Ekonomi
duvara
dayandı
9
Ekonomi Servisi - Hükü-
metın enflasyonla mücadele
programınm 3 yıl içinde ba-
şanya ulaşacağım savunan
Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği (TOBB) Başkanı Fu-
at Miras, "Ekonomi duvara
dayanmışör; ya bu duvar üs-
tûmûze yüahr ya da biz özel
sektör olarak buduvandete-
rek biraz nefes ahnz" dedi.
TOBB bünyesindeki Tica-
ret Borsalan Konseyi, eko-
nomideki son gelişmeleri de-
ğerlendirmek ve ticaret bor-
salannm sorunlannı görüş-
mek amacıyla düzenlediği
toplantıda konuşan Miras,
"OzeDeştirmekayıtnz şartsız
ülkenin sorunu halinegebnek-
tençıksm" dedı.
Enflasyonla mücadele eder-
ken iç talebi daraltmak ge-
rektiğini söyleyen Miras, dev-
lete hitaben, "Üretmekve is-
tihdamı korumakiçin maliyet-
leri düşürmek gerekmekte-
dir. Dolajisıyla karamsarhğa
düşmeden enflasyonla müca-
deleye destek vennekgerekir.
Aksitakdirdeekonomi batar,
o batarsa biz de batanz" di-
ye konuştu.
TOMiras, hükümetin ihra-
cata yöneük tedbirler abna-
sının uygun oldugunu ve tü-
ketici kredilerinin arttığı bir
dönemde ithalatm artmış ol-
masının endişe yarattığını di-
le getirerek hükümetin ihra-
catı arttıncı unsurlan devre-
ye sokması gerektigıni söyledi.
Mitsubishi
'temiz'
patron artyor
EkonomiServisi-Hatah üretım-
le ilgiü şikâyetlerin üzerini örterek
binlerce kaza ve ölüme neden ol-
duğu için geçen ay kamuoyundan
özür dileyen Mitsubishi Motors, ye-
ni ve temiz bir patron anyor. Ja-
pon otomotiv üreticisi şirket, iş or-
tağı DaimlerChrysler'den skanda-
hn başmdaki isim olan Mitsubis-
hi'nin şu andaki patronu Katsuhi-
ko Kawasoe'nin yerini alacak bir
genel müdür önermelenni istedi.
1977 yıluıdan beri gelen müşte-
ri şikâyetlerini gizleyerek üretim
hatalannm düzeltilmesini önleyen
Mitsubishi Motors'un yönetici eki-
binin başındabulunan Kavvasoe'nin
istifaya hazırlandığı bıldirilmişti.
Alman-Amerikan DaimlerChrys-
ler'in Mitsubishi'nin yüzde 34 or-
tağı olması dolayısıylaböyle bir ata-
ma yapabileceği belirtiliyor.
Japon Ulaştırma Bakanlığı'nın
resmi bir ceza vermeye hazu-lan-
dığı Mitsubishi şirketinin sözcü-
sü, bubüginin doğru olmadığını ve
Kavvasoe'nin müdürlük görevini
sürdüreceğinı söyledi. Şirketin da-
ha önce de Mitsubishi Heavy In-
dustries'den "patron" talebinde bu-
lundugu, ancak "uygun birisi ot-
' yanıünı aldığı kaydediliyor.
İŞÇİMN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Alay Eder Gibi
Evet, alay eder gibi her gün bir başka televizyon
kanalına bir başka Milli Eğitim Bakanlığı yetkilisi, ba-
kan, müdür çıkıp, uzun uzun zorunlu bağış olmadı-
ğından söz ediyorlar. Zorunlu bağış alan okul yöne-
timleri hakkında kovuşturma açılacağını bildiriyorlar.
Kendilerine ulaşmış hiçbir şikâyetin olmadığınt açık-
lıyorlar.
Çocuğunu göreceli iyi okullardan birine kaydetti-
rebilmek için, zorunlu milyonları yatırmış anne baba-
lar, bu açıklamalan dinlerken, kendilerini ne yerine ko-
nulmuş hıssediyoriar? Hangi anne-baba çocuğunu
kabul ettirebılmek için çırpındığı okul yönetimi hak-
kında yazılı şikâyette bulunabilir? O çocuğun o okul-
daki geleceği ne olabilir?
Hesap-kitap meydanda... Dünyanın eğitime en dü-
Şük pay ayıran ülkesi olma rekorunu kırıyoruz. Bütçe
içinde eğitimin payı yüzde 7.2. Bu yılın bütçesine gö-
re yaklaşık 2.5-3 katrityon ile 15 milyar öğrenci, 650
bin eğitim çalışanı, 64 bin ilk, orta, yaygın eğitim ku-
rumu, 72 üniversitenin tüm harcamalannı karşılama-
ya çalışıyoruz.
Üniversiteleri de içine alan ortalamada, öğrenci ba-
şına 50 milyonluk yıllık harcama ile eğitim sorunu na-
sıl çözülür? Çözülmediği için de "tavşana kaç, tan-
ya tut" politikası izlenmekte. Eğitimde sadece zo-
runlu katkı payı olarak ailelerden alınan para, okul ba-
şına 3-5 milyarlık bir rakama ulaşıyor.
Okulların birtek kömürgiderleri bakanlık bütçesin-
den karşılanıyor. Doğalgaz ise zorunlu bağışlara ka-
lıyor. Bakım, onanm, su, elektrik giderieri bıle, her tür
araç gereç donanımı, hatta pek çok okulda çalıştın-
lan kimi personel, açıktan sağlanan öğretmen gider-
ieri dahi gönüllü bağış adı altında toplanan zorunlu
bağıştan sağlanıyor.
12 Eylül'ün "Kendi okulunu kendinyap" kampan-
yası, varsıllann eğitime katkısı olarak değil, geliri ol-
sun olmasın, çocuğunu okutmaya çabalayan herke-
sin zorunlu katkısına dönüşmüş bulunuyor. Her ders
yılı başında sorumlu eğitımcılerin "Zonınlu bağışyok"
söylemlen, bir eğitımcinin dediği gibi "Kazı bağırtma-
dan yolun" uyansını içeriyor. Herhalde kazı bağırtma-
dan yolmanın yolu da zorunlu bağışı yapan ailenin ya-
zılı şikâyette bulunamaması oluyor.
Yoksa kimileri özel okul havasına girmiş bakanlık
okullannda zorla toplanan büyük bağışlar karşısında
canı yanan yüzlerce değil, binlerce, onbinlerce veli-
nin çaresizlik içinde kıvrandıklan ortada.
Bir kere yüz kızarmasın. Okulun konumu, konfonj-
nu toplayacağı bağışa bağlayan eğitimci de, düşük
ücretinin her geçen gün hızla yitirilen toplumsal say-
gınlığın acısını, öğrenci ailesinden sağlayacağı zorun-
lu bağışın yükseltilmesinden çıkanyor. Toplanan ba-
ğışlann yükseklıği ile, okulayaratılanolanaklarveeği-
timciye sağlanan konum, konfor arasında doğrudan
ilişki kurulduğunda da iş çileden çıkıyor.
Her tür eğitime ilişkin değer yıkılıyor. Yüz-göz olu-
nan ilişkilerde aıleden eğitimin her aşamasında yeni-
den para toplamanın yollan bulunuyor. İş, derste öğ-
retilemeyen bilgilerın ders dışı aynı öğretmenlertara-
fından aynca para alınarak verilmesine uzanıyor.
Okul başansı tek ölçü olunca da, başarılı olan okul
için zorunlu bağış rakamları katlanıyor. Başanyı yük-
sek tutmak üzere de iyilerte paralı özel derslere ağır-
lık verip, diğerleri için olağan eğitim zahmetine kat-
lanmamak gibi acıklı sonuçlar bile çıkıyor.
Eğitim-eğitimci-para-aile- öğrenci ilişkileri utanç
verici boyutlara ulaşıyor. Sonuçta bağırtmadan yolu-
nacak kazın bulunamadığı yoksul yörelerde, bakımı-
nı, onanmını yapamayan, araçsız, gereçsiz, dökülen
binalarda çok elverişsiz koşullarda eğitimin yapıldı-
ğı, öğretmen ve personel açığı yüksekokul olgusu kar-
şımıza çıkıyor. Daha varsıl bölgelerde ise aileleri, ba-
ğırtmadan daha iyi yolabilen okullar ile yolamayanlar
arasında büyuk farklılıklar oluşuyor. Aynı bölgede, iki-
sı de bakanlığa bağlı, birisi her tür lüks donanım için-
de, diğeri dökülen iki okul olgusu ortaya çıkıyor.
Sonra aileler, çocuklannı daha iyi eğitim verildiği,
yükseköğrenime geçişte avantajlı düşündükleri okul-
lara kaydedebilmek için aralannda yarışa giriyor. Ay-
nı semtlerde daha ilkokullardan biri gizli kolej hava-
sında, diğeri gariban ckul farklılıkları oluştuğunda, ai-
leler rakam ne kadar büyürse büyüsün çocuklarını en
iyi bikjiklenne kaydedebilmek için zorunlu bağışa tes-
lim oluyor.
Bir kaostur gidiyor, her geçen yıl çocuk okutmak
zorunda olan ailelerin yaşamını daha ağır bir karaba-
sana çeviriyor. öğrenci donanımlan, özel formalar, araç
gereçler de işin içine gırince, bir gencın ailesine öğ-
rencilik maliyeti ne yazık ki milyarlaria ölçülür oluyor.
Işte tam da bu can alıcı noktada çaresiz ailelere,
öğrencilere çare dağrtan rolünde işin içine siyasal Is-
lam ginyor. Savcılık iddianamesıne göre en tehlikeli
irticai örgüt ilan edilen Fethullah Gülen'in örgütlen-
rnesinde odak eğitim değil mı? Şımdı büyuk bir teh-
drt oluşturduktan sonra 8 yıllık kesıntısiz eğitim ile önü
kesilrneye çalışılan siyasal Islamın okullara sızması ha-
reketinin güçlenmesi çaresiz aileyi sarmalamadan
geçmiyor mu?
Imam hatip okullarına çocuklarını verenler hem
yükseköğrenim garantisi, hem de çocuklannın hertür
eğitim gereksiniminin karşılanmasını sağlamış oluyor-
lardı. Şimdi 8 yıllık kesintisiz eğitimde okuyacak ço-
cuklan okutabilme koşullannı, hem eğitim kalitesi,
hem de aile açısından sağlamak gerekiyor.
Bunu yaptık mı? Ne yazık ki çok azı ile evet, ama
bütünü ile kocaman bir HAYIR.
sukransoner@yahoo.com < |
Rüşvet veren
kara listede \
BERLtN(AA)-Ulus-
lararası Şeffafiık Örgü-
tü (Transparency Inter-
national), ihalelerde rüş-
vet veren şirketlerin mer-
kezi kaydının tutulma-
sını ve bu şirketlerin ka-
ra listeye alınmasını öner-
di. Orgütün başkanı Pe-
ter Eigen, uluslararası
ekonomik yolsuzluklar
ve rüşvetle mücadelede
Dünya Bankası'nın mer-
kezi rol oynamasını ve di-
ğer kuruluşlarla işbirli-
ği yapmasmı istedi.
Eigen, Uluslararası Pa-
ra Fonu-Dünya Banka-
sı'nın Prag'da 26-28 Ey-
lül'deki yanyıl toplantı-
lannda, küreselleşme,
borç silme, yoksullukla
mücadele ve AIDS so-
runlannm, yolsuzlukla-
n ve rüşvet sorununu ge-
ri plana atmamasım di-
ledi. Birçok ülkede dev-
let memurlan ve kamu
çalışanlannm, maaş ve
ücretlerinin yaşamlanm
sürdürmede yetersiz kal-
dığına dikkat çeken Ei-
gen, Dünya Bankası'nın,
bütçesinin daha büyük
kısmını, yolsuzlukla mü-
cadele tedbirlerine ayır-
masının gerekli oldugu-
nu belirtti.
Dünya Bankası ise
1998- 2000 döneminde
yolsuzlukla mücadele
tedbirlen için her yıl 4
milyon dolar kaynak ayır-
dı ve üye ülkelere "sevk-
idare" ve kamu sektörü
kurumsal reformlan için
yılda 5 milyar dolar kre-
di kullandınyor. ı