Katalog

2 9 AĞUSTOS 2000 SAU CUMHURİYET SAYFÂ JbiJvf_fil UlfJJ. / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 THY'nin saftşma tepki • ANKARA(ANKA)- Hava-Iş Genel Merkez "Vönetim Kurulu, Istaabul Hava Ybllan uçuşlarmın durdurulmasının TTfiT'nin havacılık ve turizm açısından öcernini tekrar ortaya koyduğunu bildirdi. Yönetim Kjunüu, THY'nin özelleştirme kapsamından çıkanlmasını isterken özel şirketlere sağlanan kolay lıklardan yararlanamayan kurumun, özelleştirme kıskacı altında ezildigini açıkladı. FMktapeşin ödeme • GtRESUN(AA)- Fındık Tanm Satış Kooperatifleri Birliği (FÎSKOBÎRLİK) Genel Müdürû Cevat Aydın, dün itibanyla 4 bin 680 ton fındık aidıklarını ve ürûn bedelinin de 5 trilyon 140 milyar liraya ulaştiğını belirtti. Aydın, findık alım kampanyasında, iirün bedellennın peşin olarak ödendiğini, bu kampanyada kullanılacak kaynağın 25 trilyon liralık bölümünün, birliklerinin hesaplanna geçtiğini ifade etti. GSMpazan hareketlendi • NEVVYORK(AA)- Alman Deutsche Telekom şirketi tarafından satın alınması beklenen ABD'nin GSM sistemıyle çalışan en büyük cep telefonu şirketi Voicestream'in, 'Povvertel' adlı bir başka telefon şirketini 5.8 milyar dolara satın alacağı bildınldi. Povvertel, ABD'nin güneydoğu eyaletlerini kapsayan bir cep telefonu şebekesine sahip bulunuyor. Rnansbank'tan semfikasyon kredisi • İSTANBUL(AA)- Finansbank'ın, uluslararası piyasalardan bir yıl süreli 85 milyon dolar sendikasyon kredisi temin ettığı bildirildi. Finansbank'tan yapılan açıklamaya göre, Bank of America tarafından düzenlenen US Ccmmercial Paper kredisi ile 50 milyon dolar için piyasaya çıkan Finansbank'ın, gelen yogun talep üzerine kredi tutannı 85 milyon dolara yükselttiği kaydedıldi. AMm ihracatmı arttmdı • tSTANBÜL (ANKA) - A>rupa'nın ikınci büyük soiyum sülfat üreticisi kcnumundaki Alkim Akali Kimya Ai'nin, aylık ihracat mktannı 7 bin tona çiiardığı bildirildi. Akim Genel Midürü Nihat Erkan, k&asite arttınmına yoıelik yatınmlar saresinde üretim ve saışlarının arttığını beirtti. Btsna-Hersekie tfcaret • tZMİR(AA)- Bosna- ürsek Dış Ekonomık llkiler Bakanı Mirsat Krtoviç, iki ülke aısında serbest tıaret öngören aıaşmanın imzalanması iataraflann lınrlık yapmasını isdiklerini söyledi. lnir Ticaret Odası'nı zaret eden Kurtoviç "hfkanlığındaki heyet, ca yetkihleri ve idaralan ile jmşmeler yaptı. Fon ile yanndan itibaren başlayacak görüşmeler 'revizyonlu' olarak yürüyecek IMPlikıdtikgüııler• Yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 25 'ten yüzde 35 'e çeken IMF, 2001 bütçesini şekillendirecek. Özellikle Telekom ve kamu bankalannın özeîleştirilmesiyle ilgili baskısım arttırması beklenen EMF, fonlann tasfıyesine ilişkin gecikmeden duyduğu rahatsızlığı iletecek. Türkiye Masası Şefı Cottaretti ANKARA(CumhuriyetBûro- su) - Türkiye'ye yann gelerek programın üçüncü gözden ge- çirmesi çerçevesinde inceleme- de bulunacak olan IMF ile des- tek programının başlamasından bu yana ilk kritik görüşme ya- pılacak. IMF'nin Dünya Ban- kası içinde açılan Türkiye'deki ilk bürosu da çalışmalanna baş- layacak. Odd Per Brekk, IMF Türkiye Bürosu'nun ilk temsil- cisi olacak. IMF Türkiye Masası Şefı Car- k) Cottarelli, 10 Eylül'e kadar Ankara'daçalışmalannı yürüte- cek sonra 10-12 Eylül tarîhlerin- de Antalya Kemer'de Turizm Ekonomi Bilimsel Araştırma Merkezi (TEBİAT) tarafından düzenlenecek olan toplantının ardında Cottarelh, Hazine Müs- teşan Selçuk Demiralp ve Mer- kez Bankası Başkanı GaziErçd 13 Eylül'de Londra'ya geçecek- ler. IMF ve Dünya Bankasf nın 25 Eylül'de yapılacak sonbahar TOBB Başkanı Miras. kücuk isletmelerin zor kosullar altında calıstığına dikkat çekti 'KOBİpolitikası gözdengeçirilsin' tZMİR (Cumhuriyet Ege Bûrosu) - Türk ekonomisinin belkemiğini oluşturan KOBl'lerin bilgi çağıyla birlikte kendilerini yenilemeleri ve dünyayla rekabet edebilmeleri için ucuz fon kaynaklanyla desteklenmesi gerektiği belirtıldi. TOBB Başkanı Fuat Miras, KOBl'lerin zor koşullar altında çalıştığını vurgulayarak "AB ülkesi obnayı hedefleyen Türkiye, KOBİ potitikasını yeniden gözden geçirmelidir'" dedı. Son yıllarda dünya ekonomisinde "yıgınsaJ ûretim" sıstemlen yerine rekabete dayalı ve farklılaşan gereksınımJen karşılayan "esnek üretnn" sistemlerinin öne çıktığını belirten r Miras, Türkiye'de de bu sistemin en önemli parçalannı KOBl'lerin oluşturacağını söyledi. Miras, gelişmiş ülkelerin yapüğı gibi Türkiye'nin de bir an önce yaptığı araştırmalara göre KOBl'lerin başta genel ekonomıdeki istikrarsızlık olmak üzere, pek çok önemli finansal ve teknik sorunlarla karşı karşıya bulunduğuna dikkat çekti. •TOBB Başkanı Fuat Miras, KOBl'leri destekleyici ve teşvik edici yeni yaklaşım ve modellerin uygulanması gerektiğine dikkat çekti. KOBİ polıtikasını belirlemek zorunda olduğunu vurgulayarak "Bıı işietmelerimizi destekkyid ve teşvik edici yeni yaklaşım ve modeDeri uygulamak zorundaytz" dedi. TOBB'nin Bu arada, Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ile Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştırme ve Destekleme Idaresi Başkanlıgı (KOSGEB) arasında yapılan KOBl'leri desteklemeye yönelik projenin imza töreninde konuşan Sanayi ve Ticaret Bakanı Ahmet Kenan Tannkulu da şöyle konuştu: "Almanya'nın Kiel şehrinde bir daimi sergj açılacak, KOBİ'lerimizin dışa açıfanas ve hedef pazartara ulaşmasında KOSGEB ve EBSO'nun ortak bir girişimidir. - ' KOBJ'lerigeiiştinneye yönelik girişünkri finans yönûnden desteküyonız." Tannkulu, protokol çerçevesinde, EBSO'ya üye firmalann daimi sergide yer almalannı sağlayacak organizasyonda kullanılmak üzere, KOSGEB tarafından 200 milyar liralık destek sağlanacağını bildirdi. TÜRK-tŞ ARAŞTIRMASI YoksııHıık sıııırı 4o4 milyon Jıra • Mutfak harcaması araştırması, ağustos ayında enflasyonun hız kestiğine ilişkin bulgular ortaya koydu. Ekonomi Servisi - DlEnin çekırdek enflas- yona ilişkin anketinden sonra, Türk-Iş'in mutfak harcaması araştırması da ağustos ayında enflasyo- nun hız kestiğine ilişkin bulgular ortaya koydu. Türk-Iş tarafından her ay düzenli olarak yapı- lan gıda harcaması araş- tırmasına göre dört kişi- lik bir ailenin aylık mut- fak harcamasındakı ay- lık artış oranı ağustosta yüzde 1 'in de altinda çık- tı. Ayhk gıda harcaması, ağustos ayında yüzde 0.8'lik bir arnşla 152 mil- yon 498 bin lira düzeyin- de gerçekleşti. Araştırmaya göre, dört kışılik ailenin aylık gıda harcaması ocak-ağustos döneminde yüzde 24 ora- nında arhş gösterdi. Mut- fak harcamasında geçen yıluı aynı ayına göre ar- hş ise yüzde 45.2 düze- yinde gerçekleşti. Ağus- tos ayında süt, yoğurt gı- bi temel tüketim madde- lerinin bulunduğu grup- ta fiyat artışı olmazken peynir fiyatında düşük de olsa gerileme yaşandı. Et tavuk, balık, bakliyat gi- bi ürünlerin bulunduğu grupta da kuşbaşı ve kıy- manınfiyatlandeğişmez- ken tavukta yüzde 6.2'lik bir fiyat artışı kaydedil- di. En yüksek fiyat artı- şı ise yüzde 31.6 ile yu- murtada gerçekleşti. Ku- ru fasulye, nohut, merci- mek, barbunya gibi bak- liyat maddelerinin fiyat- lan da aynı kaldı. dda fiyatlan arüşı Domates, biber, kabak, patlıcan ile üzüm, şefta- li, karpuz, armut, erik gi- bi ürünlerin fıyatlannda ortalama yüzde 6.1 geri- leme yaşandı. Yağ fiyat- lan aynı kalırken pirinç yüzde 8.5, un yüzde 1.8, yeşil zeytin yüzde 7.1, si- yah zeytin yüzde 1.3 zam gördü. DlE'nin hane hal- kı tüketim harcamalan anketinde hanelerin top- lam harcamalan içinde gıdanın payının yüzde 32.9 olduğu dikkate alı- narak dört kışilik ailenin bir ay boyunca yapması gereken asgari harcama tutan da hesaplandı. Bu- na göre 'yoksuBuk suun* olarak da adlandınlan söz konusu harcama tutan ağustos ayında 463 mil- yon 520 bin liraya ulaştı. Nesûe'den Nazikurbanlanna tazminat ZÜRİH (AA) - Dünyanın önde gelen gıda üreticilerinden Isviçreli Nestle şirketi, Nazi soykınmına uğrayan YahudileT için oluşturulan tazminat fonuna 14.6 milyon dolar ödeyecek. Şirket tarafından yapılan açıklamada, Nestle grubu içinde yer alan bazı firmalann, Nazi işgalinin sürdüğü II. Dünya Savaşı sırasında köle işçi çalıştırdığı ifade edilirken bu şirketler olayın geçtiği yıllarda gruba dahil olmasalar bile, Nestle'run bu gruplann yasal mirasçısı olarak tazminat ödemeyi uygun bulduğu belirtildi. Isviçre bankalannın Nazilere ait hesaplan kabul ederken Nazi kurbanlannın hesaplannı yasal mirasçılanna ulaştırmadığı gerekçeleriyle açılan çok sayıda tazminat davası karşısında, iki Isviçre bankasının öncülüğünde, Nazi uygulamalannın kurbanlan ve mirasçılanna ödenmek üzere, toplam 1.25 milyar dolar değerinde bir tazminat fonu oluşturulmuştu. toplantılan çerçevesinde de Tür- kiye'yle ilgili görüşmeler de- vam edecek. Bu görüşmelerde, IMF heyetinin 3. gözden geçir- me raporuyla birlikte Türki- ye'nin sunacağı 3. ek niyet mek- tubu da değerlendirilecek. IMF heyetinin Türkiye'de yap- tığı çalışmalar 2001 yılı bütçe- si için şekülendirici olacak. 2001 yıluıda, 47 katrilyon lira olan 2000 bütçe büyüklüğünün reel olarak aynı olması öngörülüyor. Memur maaşlanna 2001 yıl so- nu için öngörülen yüzde 12'lik enflasyon hedefi doğrultusunda zam yapı- lacağı ve yatınm ödenek- lerindeki kısıtlamalann sürmesi, aynca cari harca- malann da reel olarak art- nnlmaması çerçevesinde, bütçe büyüklüğünün 2000 yılının bile gerisine düşü- rülebileceği savlanıyor. 2001bfitçesi Hükümetin, hedeflenn tutmayacağınıri kesinlik kazanmasına ragmen re- vizyon açıklaması yapma- masına karşın IMF'nin 2001 bütçe çalışmalann- da revize ettiği hedefleri kullanması bekleniyor. Enflasyon hedefini yüz- de 35 olarak revize eden IMF'nin, cari açığıru 7-8 milyar dolar düzeyinde, büyüme hedefini de yüz- de 5-5.5 yerine yüzde 4- 4.5 olarak alması bekleni- yor. 2001 'de 2000 yıh için konulan ek vergilerin gün- demden kalkacak olması nedeniyle gelirlerde "za- •fiyet" ortaya çıkacağı kaygısmı ifade edecek olan IMF, ek önlemlerin alın- ması gereğini de gündeme getirecek. Dünya Bankası veJapon Işbırlıgı Bankası'nın, ka- mu bankalannın özelles- tirihnesi koşulunun yeri- ne geünlmemesı nederuy- le"maHsektörkredüeri- nf" askıya almasının ardın- dan IMF'nin incelemele- rinde bu konuya ilişkin baskının artması bekleni- yor. Kamu bankalannın özelleştirihnesine ilişkin yetki yasasına dayanıla- rak bir kanun hükmünde karamame hazırlanması- na karşın koalisyon parti- lerinin bakanlan arasın- daki uzlaşma sağlanama- dı. Kamu bankalan dışın- da Tasarruf Mevduati Si- gorta Fonu (TMSF) kap- samındaki 8 bankanın sa- üşıyla ilgili ışlemlenn ge- cikmesinden de rahatsız- lığmı bildirecek olan IMF, çalışmalanna eylül ayın- dan itibaren başlayacak olan Bankacüık Düzenle- me ve Denetleme Kuru- lu'ndan yıl sonuna kadar bubankalann sanşını ger- çekleştimıesini isteyecek. 8 bankaya ilişkin McKin- sey'in hazırladığı raporu in- celeyecek olan IMF, satış işlemleri ve bu bankalann kötü aktiflerinin temizlen- mesi yöntemi üzerinde de belirleyici olacak. Telekom'un özelleşti- rilmesinde yaşanan gecik- meden rahatsız olan IMF, yabancı şırketlerm yüzde 20'lik satılacak hisse ora- nının yüzde 34'e yüksel- tibnesi isteminin de yeri- ne getirilmesini, görüş- melennde gündemde tu- tacak. John Deere Hattat Endüstri, yılda 10 binin üzerinde traktör üretmeyi hedefliyor Tarun araçlarında yeni bir ortakbk • ABD'li John Deere Şirketi ve Türkiye'den Hattat Şirketler Grubu'nun ortaklığıyla kurulan John Deere Hattat Endüstri, bu yıl îzmir Enteraasyonal Fuan'na ilk kez katılarak ürün tanıttı. Hattat Grubu Yönetim Kurulu Uye- si tbrahim Hattat, yatınmlan için 40 milyon dolar kaynak sağlandı- ğmı ifade etti. Yıllık 50 milyon dolar cirosu olan Hattat Grubu, ISO 9001 stan- dartı ile üretim gerçekleştiriyor. Bu yılın şubat ayında Çerkezköy'deki fabnkasında 5000 serisi traktör üre- timine başlayacak John Deere Hat- tat'm Genel Müdürü John Kane, fi- yatlannm rekabet doğurucu oldu- GÖZDE AKGÜNGÖR İZJVÜR - Dünya çapmda 13 ül- kede 43 fabrikasıyla üretünini sür- düren ABD'li John Deere Şirketi ve Türkiye'den Hattat Şirketler Gru- bu'nun ortaklığıyla kurulan John Deere Hattat Endüstri, bu yıl Izmir Enternasyonal Fuan'na (İEF) ilk kez katılarak ürün tanıttı. Yılda 10 binin üzerinde traktör üretmeyi amaçladıklannı belirten ğunu belirtti. Bu traktörlerde yağ ve yakıt tüketiminin çok düşük ol- duğunu ifade eden Kane, üretimin Türk çiftçisinin taleplerine göre şekillendiğini vurguladı. Türk tanm politikasına ve çift- çinin yaşadığı zorluklara ilişkin, ta- nrnda dalgalanmanm her zaman ya- şanabileceğini, bunun doğal oldu- ğunu belirten Kane, tanrrun ölme- si gibi bir seyin söz konusu olma- yacağını dile getirdi. Kane, Türkiye'nin "stratejikbir pazar" olduğu ve dünya piyasasın- da önemli bir yük taşıdığı sapta- masını yaparken Hattat da Türki- ye'de ana hedeflerinin ihracat ol- duğunu söyledi. İŞÇMNEVRENİINDEN ŞÜKRAN SONER Özal'ın Rüyası Özal, Güney Kore mucizesine(!) tapardı. Türkiye*yi Güney Kore'ye benzetme rüyası vardı. Türkiye, ekono- mikyatınmda, yabancı kaynak aktanmında Güney Ko- re otamadıysa da, Özal'ın yükselen değeşrierinin kök sal- ması sayesinde rüşvette, toplumsa) kirlenmede Gü- ney Kore'yi bile galiba geçti. Gerçi Güney Kore'de ister seçimte, ister darbe ile geJ- miş bütün iktidarlann; büyük bir yolsuzluk nedenıyte yö- neticilerinin hapse düşmesi ile ancak değişimi gibi bir gelişrne var. Bizde rüşvetin uzandığı ayasai boyuta, dev-' let içi odaklarla hesaplaşma sürecine henüz gelineme- di. Yine de şuradan buradan, bir ucundan yakayı ele verenlerden, operasyonlardan, rüşvetin boyutlan, na-, sıl kök saldığı hakkında bir fıkrimiz var. Tepedekilere, siyasi liderlere uzanmış kirtenme ile hesaplaşamamanın en olumsuz etkisi; kiriiliğin, rüşve-ı' tin toplumsal kabul görmesi. Toplumun gözü önünde-! kiterin, devlet yönetiminin en üst kademelerine çıkmış olanlann şaibelı, yaptıklannın yanlanna kâr kalması, bi- çimsel olarak da olsa ıtibar görmeleri, yerlerini konjma-1 lan kötü örnek oluşturuyor. Herkes her şeyi kendinehaki görmeye, kendısinin kiriilığe bulaşmasınagerekçeyap-J maya başlıyor. Son birkaç operasyonda ortaya çıktığ^ üzere, emniyetten bürokratlara, yargıçlara uzanan biri halkada rüşvetin girmediği yer kalmıyor. ' En kayrtlı görünen işletmelerimizde bile, önemli bir yer tutan kayıt, kural dışı iştemler sayesinde rüşvetin Türk ekonomisi üzerindeki bedeii, maliyeti üzerinde rakamlar konuşmuyor. Ama Türkiye'deki yabancı şir- ketlerin gider kalemlerinde açık açık rüşvetin bedeiini gösteren haneler olduğu da biliniyor. özal'ın Güney Kore muazesini Türkiye'de yaratmai rüyasının ikınci ayağında emeği ucuzlatmak, sendikal haklan geriye püskürtmek, sosyal devletten uzaklaş-1 ma vardı. Ecevit hükümeti, Özal hükümetlerinin açtıgı yoklan almış başını gidiyor. Tek tek, küçük küçük ha-i berierie insan, olayın boyutunun bilincine varamryor...! Gerçek şu ki son Ecevit hükümeti iktidannda zater( yasaklar ve sendikal güçsüzlük nedeniyle çok sınırlı kullanılabilen grev hakkı fiilen yasaklanmış bulunuyoc Ecevit hükümeti, 'Işçi ûcretlerinde artış istemiyorvz* ilanından sonra, yapılmaya çalışılan bütün grevleri, *m//-j ligüvenlik ve halk sağlığını tehdit" gerekçeleriyle, ya-ı sa yetkisini kötüye kullanarak fiılen yasaklamış bulu- nuyor. Işçi-işveren taraflar arasında, işveren ister KİTJ isterse Özel sektör olsun, tarafsız kalması zorunlu olari hükümet, grev hakkına dogrudan müdahale, yasakla-( ma ile grev kıncılığı yapıyor Yıne Özal'ın çok sevdiği, sık sık başvurduğu, yasak-j lı 12 Eylül düzeninden güç alarak ülkeyi yasalar yerine KHK'lerte yönetme tutkusu, Ecevit hükümetıni de sar- mış bulunuyor. Memur karamamesinde yaşanan kriz^ hıziannı kesmedi. Şimdi sosyal güvenlik sistemindek) özelleştirme gınşimlerinin KHK'lerle gerçekleştirilmesj girişımi gündemde. Sorumlu Bakan Yaşar Okuyan pervasc açtklryor Sos- yal Güvenlik sısteminde Şılı modelınden esinlenen, fet-J sefesi "devletin sosyalgüvenliksommluluğundan vaz-* geçmesi, özelleştirme, paran kadar sağlık, emeklility hakkı" olan bir dizi düzenleme, tabii "sosyal güvenlik reformupaketi" adı attında Bakanlar Kurulu'nun imza- sına açılıyor. Öngörülen değişikliklerin çoğu KHK'lerle kotanlryor. Kalan kısımlan Meclis'ten geçecek yasala- ra bırakılıyor. Üniversitelerde sosya! güvenlik derslerinin atfabe^ sinde hocalar bir ülkede sosyal güvenlik sıstemlerinip en önemli özelliğinin kalıcılık, güvenilirlilik olduğunu arH latırlar. Sistemlerin sağlıklı işlemesi için çok uzun dö4 nemli, dengeli hesaplamalar gerekir. En küçük bir de-| ğisiklik, yıllar sonrasına katlanan sonuçlar getirir. Bu ne-| denle de ülkeler kolay kolay sosyal güvenlik sistemle- ri üzerinde oynamaz, en küçük bir değişiklik için yıllar süren hazırlıklar yaparlar. ; Bizde içerığı tartışılmamış metinler, sistemi altüst edecek büyük değişiklikler, apar topar, üstelik ağırlıklı olarak KHK'lerle getirilmek isteniyor. Işçi haklannıri gasp edilmesı; sosyal güvenliğin özünün tepetaklak edilmesi gibi olumsuz bir ıçenk dahı olmasa, gerçek- ten reform sayılsa bile bu iş öyle bütün sonuçlan ile tar- tışılmadan, hele de KHK'lerte hiç olmaz. Ama oldurul- rnak isteniyor. Hem de tıpkı memur KHK'sinde olduğu gibi Meclis'ten geçemeyeceğı düşünülen boyutlan Ba- kanlar Kurulu'ndan sosyal taraflarca tartışılmadan ge- çirilerek, gerçek bir oldu brttı ile. Şili diktatörlüğü bile, çok kısa bir süreçte iflas eden ve bile bile Türkiye'ye dikte edilmek istenen modeli, ya- sal kılrfına uydurmuştu. Bizde en olmayacak bir konu- da, kalıcı sosyal güvenlik sısteminde, ancak günlük acil işlerde kullanılabilecek KHK kullanılmaya kaJkışılı- yor. Olacak iş değil, ama hükümet oldurmak istiyor. Neye mi güveniyor? En çok göbekten bağlı, "yetki- mizgasp ediliyor" diyemeyen parlamenterlere, çıkar ba- ğı, ideolojik dalkavukluk adına ne yaptığını, işlerin ne? relere varmakta olduğunu görmek istemeyen medya- ya, örgütlü gücünden ve etik, moral değerlerinden çok şey kaybetmiş sendikacılık hareketine, yüzde on baraj şantajınateslim olmuşTürk-lş'e.. Kişisel kanımı sorar- sanız bir kez daha bindiği dalı kesmeye çalışıyor. sukransoner@yahoo.com Ferroli'den klima doğrulan; - Montaj yüksekliği en az 1.80 m otmalı. - Keşif ve montaj uanaı personel tarafından yapAnah, senris oüvencesi muttaka aranmalı. IFERROLI | Isıtma ve Klima Sistemleri Tel: (0216) 416 54 93 www.ferroli.net