Katalog

' 21 AĞUSTOS 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER TMMOBİKKAfetKomüesiSekreteriHasan Kıvırcık, elde edilen bügilerinpaylaşümadığına dikkatçekti 'Gereken ders çıkanlmadı'CANERÖZTÜRK 30 yıl içerisinde büyük bir deprem beklenen tstanbul 'da son bir yılda alı- nan önlemler. can kaybını azaltmayı hedeflemek yerine, felaket sonrası sağ kalanlan kurtarmaya yönelik ol- du. Merkezi hükümet ve yerel yöne- 1 timler, bilim adamlan ve meslek oda- lannın, "Gereken önlemleri ataı" çağ- nsına kulak asmadı. Istanbul Valiliği ve Büyükşehir Be- , lediyesi, kentin deprem tehlikesinin bilim adamlannca açıklanmasının ar- duıdan başlatüklan çahşmalarda mes- lek odalannı devre dışı bıraktılar. Ara- dan geçen 1 yılı gazetemize değerlen- diren meslek odalan yöneticileri, ar- txk geleceğin planlanması gerektiği- ni belirttiler. • Jeofizik Mühendisleri Odası Genel Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ercan, Istanbul Valiliği 'nin depreme yeterince hazırlanmadığını, bilimsel araştırmalan teşvik etmediğini belirtti. Jeofizik Mühendisleri Odası îstanbul Şube Başkanı Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu, 17 Ağustos depreminde Ankara'nın yeterince sarsılmadığına dikkat çekerek yöneticilerin tehlikenin farkında olmadığını bildirdi. TMMOB 11 Koordinasyon Kurulu Afet Komitesi Sekreteri ve Mimarlar Odası Istanbul Büyûkkent Şubesi Yö- netim Kurulu Üyesi Hasan Kıvırcık, Istanbul 'da patlamaya uygun yerlerin nerelerde olduğunun henüz tespit edil- mediğine dikkat çekti. 'Başına buyruk çalışmalaı" Istanbul Valiliği'nin, Büyükşehir Belediyesi'nin ve üniversitelerin "ba- şmabuynık" çalışmalar yaptığını an- latan Kıvırcık, elde edilen bılgilerin paylaşılmadığını, bunun 17 Ağus- tos'tan gereken derslerin alınmadı- ğınm işareti olduğunu söyledi. Istan- bul Valiliği'nin "karayollannı açık futma". "mezarük tespiti" gibi dep- remin sonrasına yönelik çalışmalara ağırlık verdığine dikkat çeken Kıvır- cık, "Olası bir depreme karşı sadece şoku ve krizi atiatmaya yönelik tedbir- İerin ahndığuu görüyoruz. ancak ya- pılar sağlamlaşanlmadı, kaçak yapı- lar tespit edilmedi" dıye konuştu. 10 Temmuz 2000 tarihinde yürür- lüğe giren Yapı Denetim Kararname- si'nin "sağlam yapı anlayışuu" getir- mek yerine, yapı denetim faaliyetini özelleştirdiğini kaydeden Kıvırcık, bunun hükümetın özelleştirme ope- rasyonunun devamı olduğunu ileri sürdü. Halkın henüz depreme hazır ol- madığını, televizyonlarda, gazeteler- de "fayın tek parça nu, ild parça mı kınlacağı'' şeklinde gereksiz bilgi bombardımanına tutulduğunu kay- deden Kıvırcık, "Halk, neyi istemesi Vali Yardımcısı Ali Cafer Akyüzfdepreme karşı alınan önlemleri değerlendirdi 'Bir yılda çok çIstanbul Haber Servisi - , Marmara depreminin ardın- , dan Istanbul Valiliği bünyesin- ! de oluşturulan Afet Yönetim ! Merkezi'nden sorumlu Vali 1 Yardımcısı AB Cafer Akyüz, kenti etkileyecek olası bir dep- reme karşı son 1 yılda çok büyük ilerlemeler kaydedildi- ğini belirtti. ı Afet Yönetim Merke- j zi'nden sorumlu Vali Yardım- i cısı Ali Cafer Akyüz, olası I bir depreme karşı îstanbul'da alınan önlemleri gazetemize değerlendirdi. Istanbul'la il- gilı bütün sayısal haritalar ve tüm verilerin bilgısayar orta- mına yüklendiğini belirten Akyüz, kentin mercek altına alındığını ve her bılgiye ulaş- • Istanbul Valiliği bünyesinde oluşturulan Afet Yönetim Merkezi'nden sorumlu Vali Yardımcısı Ali Cafer Akyüz, kentin mercek altına alındığını ve her bilgiye ulaşmanın mümkün olduğunu kaydetti. Merkez bünyesinde polis radyosu frekansı 94.1 'den yayın yapan Afet FM radyosunun kurulduğunu kaydeden Akyüz, eğitim amaçlı radyonun afet durumunda yurttaşlan yönlendireceğini söyledi. manın mümkün olduğunu kaydetti. Merkez bünyesinde polis radyosu frekansı 94.1 'den yayın yapan Afet FM radyosunun kurulduğunu kaydeden Akyüz, eğitim amaçlı radyonun afet duru- munda yurttaşlan yönlendire- ceğini söyledi. Merkezin 5 bin 265 çadın bulunduğunu belirten Akyüz, altyapısı ta- mamlanmış ve 1 milyon 196 bin 757 çadır kurulabılecek 498 adet çadır alanının hazır- landığını ifade etti. Bayındu-lık II Müdürlügü binasında beton inceleme la- boratuvan kurulduğunu, Em- niyet'in 9'uncu kanalının "afet koordinasyon" kanalı olarak tahsıs edıldığını anlatan Ak- yüz, 20 kentle yardımlaşma ve işbirliği protokolü imzalan- dığını bildirdi. 300 olan ara- ma-kurtarma birlik sayısının, resmi, özel ve gönüllü kuru- luşlarla birlikte 5 bin 316'ya çıktığını ifade eden Akyüz, bunlann son derece modern cihazlarla donatıldığmı, eği- timlerinin tamamlandığını ve yıl sonuna kadar sayılannın 7 bin 27 l'e çıkanlmasının plan- landığını bildirdi. Arama-kurtarma amaçlı araçlann envanterinin de çı- karıldığmı vurgulayan Ak- yüz, 1.5 milyondan fazla bu amaçlı araç, 237 jeneratör, 4 bin 252 greyder ve dozerin yerlerinin, olası afette hareket tarzlan ile helikopterler, şir- ketler, taşıyacakları yolcu sa- yısı, inecek pist alanlannın tek tek belirlendiğini söyledi. Akyüz, valilik tarafindan ya- yımlanan genelgeyle 20'den fazla dairesi bulunan apart- man ve sıtelere jeneratör bu- lundurma zorunluluğu geti- rildiğini ifade etti. Deprem tatbikatlannın so- na ermedığini. sonbahann gel- mesi ile birlikte tatbikatlann yeniden başlatılacağını kay- deden Akyüz, "Yurttaşlar tat- bikatlara alışmak zonında- lar. Sonbaharda ilçe, mahal- le, hatta apartman bazında tatbikatlar yapacağız" dedi. Otomatik gaz kesme vanası zorunluluğu Doğalgaz hattında yangın endişesi • Uzmanlar, kenti etkileyecek bir depremde, ölümlerin bina yıkılmalaruıdan değil, çıkacak büyük yangınlardan kaynaklanacağım belirtiyor. Deprem anında iletişimsizlik sorunu VcdüiğinAfet FM yayını sürüyor • Afet FM, temmuz ayında 4.2 büyüklüğünde Adalar açıklarında meydana gelen depremde yayına girmeyerek kötü bir sınav verdi. 1 milyon 300 bin doğalgaz kullanıcısınm olduğu Istanbul"da, olası bir depremde doğalgaz hatlannda yangın çtkmasından endişe ediliyor. Kenti etkileyecek bir depremde, ölümlerin bina yıkılmalaruıdan değil, daha çok kentte çıkacak büyük yangınlardan kaynaklanacağım belirten uzmanlar, doğalgaz şebeke güvenliğinin sağlanması ve devletın, itfaiye binalannın güçlendirilmesine öncelik vermesi gerektiğini ifade ediyorlar. IGDAŞ Genel Müdürü Necdet Aral ise îstanbul 'un çeşitli noktalannda deprem durumunda doğalgazı kesecek 300 vana bulunduğunu ve kimsenin endişe etmemesi gerektiğini belirtiyor. Şebekenin herhangi bir noktasında gaz kaçağı oluşması durumunda, basmç düşmesinden dolayı gaz kaçağına en yaknı olan vananın otomatik olarak kapanacağmı bildiren Aral, Pendik ve Esenyurt'tan geçen BOTAŞ boru hattı üzerinde de 2 ana vana bulunduğunu ifade ediyor. 'Şebeke zarar görmedi' 17 Ağustos depreminde doğalgaz dağıtım şebekesinin zarar görmediğini anımsatan Aral, yine de her türlü olumsuzluğu göz önünde bulundurduklannı ve 15 Eylül'den itibaren abonelere "otomatik gaz kesme vanası" zorunluluğu getirdüderini vurguluyor. Sabaha karşı saat 03.02'de meydana gelen Gölcük depreminın ardından haberleşmenin saatlerce sağlanamaması can kaybınm artmasına neden olurken teknoloji harikası olarak sunulan cep telefonlan da büyük hayal kınklığı yarattı. Depremin en çok nerelerde etkili olduğu ve kurtarma ekiplerinin nerelere yönlendirilmesi gerektiği konusunda ilk saatlerde büyük kargaşa yaşandı. Herkes cep telefonlanyla iletişim sağlamaya çalışırken bu telefonlar en gerektiği anda işlevini yerine getirmeyerek yurttaşlann, "Cebe değil çöpe yaJaşıyor" tepkisine neden oldu. Cep telefonu hizmeti sunan şirketler ise herkes aynı anda aradığı için hatlann kilitlendiğini belirttiler. Deprem anında "uetişimsidik'' ortammın büyük bir sorun yarattığımn farkına varan Istanbul Valiliği, bu nedenle Afet FM'i devreye soktu. Istanbul ve çevresindeki yurttaşlan olası bir afet durumunda yönlendirmeyi amaçlayan "Afet FM" bu yıl ocak ayında yayına başladı. Polis Radyosu'nun 94.1 frekansından yayın yapan Afet FM, Istanbul Valiliği'nin Afet Yönetim Merkezi'nde bulunan stüdyoda yayınını sürdürüyor. Radyo, temmuz ayında 4.2 büyüklüğünde Adalar açıklannda meydana gelen depremin ardından yayına giremeyerek kötü bir sınav verdi. gerektiğini bfle bilmiyor. Halk binala- nnın «mğtamlaştınhnagnı ktemptiyrKT> diye konuştu. Kıvırcık, 17 Ağustos depremindekı yıkımlara rağmen, si- yasi otoritenin bilimsel çalışmalara destek olmadığım vurguladı. Jeofizik Mühendisleri Odası Genel Başkanı ve Istanbul Teknik Üniver- sitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ah- met Ercan, özelıkle tstanbul Valili- ği'nin depreme yeterince hazırlan- madığını, bilimsel araştırmalan teş- vik etmediğini belirtti. Jeofizik Mü- hendisleri Odası'nın bugüne kadar Afet Yönetim Merkezi'ne davet edil- mediğini kaydeden Ercan, Vali Erol Çakır'ı "düzenledikleri toplanolara kaühnamaklar> suçladı. Ercan, hü- kümetın deprem konusunda iyi ni- yetli olduğunu, ancak genelge ve tü- züklerle yerel yönetimlerin istediği ça- hşmalan yapmasını engellediğıni ifa- de etti. "Helva yapılamadı' Jeofizik Mühendisleri Odası Istan- bul Şube Başkanı ve Istanbul Üniver- sitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu, deprem konusunda ça- lışmalar yapan kurumlar arasuıda bir türlü dıyalog kurulamadığına dikkat çekti. Gündoğdu, u Un,şeker,yağvar atna, bir türlü helva yapılamadı" di- ye konuştu. Mühendislik hizmeti kalitesinin 17 Ağustos'tan daha geri bir duruma gel- diğini bildiren Gündoğdu, geçen sü- re boyunca üniversitelerin ön plana çıkmaya çalıştığmı savundu. Yerel yönetimlerin daha iyi çalıştığını göz- lemlediğini kaydeden Gündoğdu, an- cak merkezi hükümetin beledıyelerin yetkilerini tırpanlayarak ışgüzarhk yaptığuıı bildirdi. 17 Ağustos depre- minde Ankara'nm yeterince sarsıl- madığına dikkat çeken Gündoğdu, "Onlar tehlikenin farkında değfller, Marmara'dakiler kadar depreme du- yarb değfller, oiamazlar" dedi. 'Kayıp bir yıl' Inşaat Mühendisleri Odası Istan- bul Şube Başkanı Cemal Gökçe, son 1 yılı kayıp olarak değerlendirdi. 17 Ağustos'un toplum üzerinde ciddi bir duyarldık oluşturduğunu anlatan Gök- çe, duyarhlığın zaman geçtikçe aza- lacağından endişe ettiğini bildirdi. Istanbul'u "rantkenti" olarak tanım- layan Gökçe, yapılann geçen süre bo- yunca tasnif edilmediğine dikkat çek- ti. Gökçe şöyle devam etti: "Yerel yönetimler, meslek odalan, muhtarüklar bir araya gelerek kendi bölgelerindeki yapüann dunımunu inceieyebilirlerdi. Bu üçlü organizas- yon, 2 yıl içinde Istanbul'un yapı en- vanterini çıkarabflirdi" Hükümetın, yapılann takviye edil- mesi için uluslararası düzeyde kredi bulması ve 1938 tarihli Mimarlık ve Mühendislik Kanunu'nu günümüze uygun duruma getirmesi gerektiğini anlatan Gökçe, "Karamamelerle iş yürümüyor, düzenJemeler kanunlar- la yapdmahdır" diye konuştu. ŞPO: Kaçak yapılaşmaya göz yumuldu Şehir Plancılan Odası Istanbul Şu- be Başkanı Ahmet Turgut, depreme rağmen îstanbul'da kaçak yapı anla- yışının değışmediğini vurgulayarak belediyelerin deprem olasılığı nede- niyle kuzeyin yağmalanmasına göz yumduklannadikkat çekti. îstanbul'da Büyükşehir Belediyesi'nin dışında 32 ilçe belediyesi, 41 belde belediye- si bulunduğunu anlatan Turgut, bele- diyeler arasmda koordinasyon kuru- lamamasımn rantçılann işine yaradı- ğını söyledi. Hem Istanbul halkının hem de yö- neticilerin 17 Ağustos depreminden ders almadığını anlatan Turgut, plan- lama açısından da ciddi eksiklikler bulunduğunu bildirdi. 1/1000 ölçek- li mikrobölgeleme planlamalannın henüz yapılmadığını kaydeden Tur- gut Istanbul Valiliği, Büyükşehir Be- lediyesi ve ilçe belediyelerinin jeolo- jik planlamalara ağırlık vermesi ge- rektiğini söyledi. 'Deprem tagın olsaydr Istanbul'un bazı bölgelerinin 17 Ağustos depreminden etkilenmeme- si üzerine yurttaşlarda "şurasmuıze- mini iyi, şurası kötü" gibi düşünceler oluştuğunu anlatan Turgut, deprem- lerde yıkımlann mevsimlere göre de- ğiştiğine dikkat çekti. Turgut şöyle devam etti: "Gölcükdepremilaşm olsaydL, dep- remden etkflenen tüm bölgelerde yı- kmılardahaçokolurdu. 17Ağustos'ta Beylikdüzü'nde yıkımlann ohnama- a kimsevi yanütmamah. Kışın yer al- tmdakj sular zemine yaklaştığı için yaza oranla yıkunlar daha çok ohır." Turgut, yerleşım için uygun zemin- lerin seçilmesi gerektiğini yineledi. 'Sapancalı' Bakan, v Akyazılıf Müsteşar MUSTAFAKUL Ulusça hepimizi büyük acılara boğan 17 Ağus- tos depreminin üzerinden tam bir yıl geçti. Dep- remin ilk günlerinde depremzedelerin yaşadığı so- run ve sıkıntılan ulusça hep birlikte yaşamış olma- mıza karşın, zaman içinde her konuda olduğu gi- bi deprem de unutuldu. Depremin biıinci yıldönü- mü dolayısıyta basında çıkan haberlerden gördü- ğümüz kadarryla depremin acılan unutulmuş gö- rünse dahi, deprem bölgesindeki vatandaşlanmı- zın sorun ve sıkıntılan hâlâ devam etmektedir. Aradan bir yıl geçmiş olmasına karşın bugüne kadar birçoğu boş bulunan geçici deprem bara- kalan ve depremle ilgili olarak çıkanlan Özel Ver- gi Yasası'nın dışında gözle görülür bir şey yapıl- madığını yakından takip ediyoruz. Deprem sonra- sında deprem bölgesine giden "devletin büyük- lûğünden've "yaralann kısazamanda sanlacağın- dan" söz eden yetkililer ne yazık ki bu sözlerini yerine getirmediler. Depremde hayatını kaybeden tnsanlanmızın ne tam olarak sayısı tespit edilebilmiş ne de deprem- de evleri yıkılmış olan vatandaşlarımızın hak sa- hiplikleri kesinleştirilebilmiştir. Kalıcı konutlannya- pımına hâlâ başlanamamıştır. ihale edilen kaiıcı konut inşaatlan ise yaptığı inşaatlar depremde yı- kılan ve birçok vatandaşımızın olumüne sebep olan şaibeli müteahhıtlere verilmektedir. Hâlâ dep- rem bölgesinde sağiık hızmetlen preabrike bara- kalarda verilmektedir. Hâlâ devlet, deprem sonra- sında bozulmuş olan ticari hayatın yeniden can- landınlması konusunda bir proje gelıştirememiş- tir. Devlet, depremle ilgili yapması gereken işi sa- dece konut yapımı olarak planlamıştır. Buna rağ- men ne yazık ki onu da yapamamış ve bu hızla de- vam edecek olursa deprem bölgesinde vatandaş- lanmız 4-5 yıl daha çadırlarda ve prefabnke konut- larda yaşamaya devam edecektir. Bu durumda bu işlen yapmakla görevli olanlar, "Ne yapalım bu işler bu kadar olur" diyemezler. Bize, Varto, Hınıs, Lice ve Muradiye depremlerinı ve bu depremlerle ilgili yapılmayanları örnek gös- teremezler. Yaşananlararasında bir de Erzincan dep- remi örneği bulunmaktadır. Körfez depreminden 7 yıl önce olmuştu. 13 Mart 1992'de. 15 Kasım 1992'de 6300 kalıcı konutun anahtarları hak sa- hiplerine teslim edilmişti. Her yanm saatte bir ko- nut yapılmıştı. 8500 orta hasarlı, 15.200 hafrf ha- sariı konutun onarımı 8 ay gibi kısa sürede ta- mamlanmıştı. Şehrin kanalizasyon ve içme suyu şebekesi tamamen yenılenmiş, tüm okullar ve ka- mu hizmet binalan onarılmış, yenileri yapılmış ve 8 ay sonra normal yaşama dbnülmuştü. Sadece 7269 sayılı Tabii Afetler Yasası'na bağlı kalınma- mış, yeni bir Erzincan Yasası çıkanlarak ölenlerin yakınlanna ve sakat kalanlara maddi yardım ya- pılmasından Afetler Yasası ile yapılması mümkün olmayan işyeri yapımına kadar, depremde telef olan hayvan kayıplannın ayni olarak karşılanma- sına kadar birçok konu bu yasayla kolaylıkla çö- zümlenmiştir. Bütün bu ışter yapılırken de ne özel oterak "dep- rem vergisi" yasası çıkanlmış ne de yurttaşlarımı- za yeni vergiler yüklenmişti. Korfez depremi ile il- gili yurtiçinden ve yurtdışından trilyonlarca lira yar- dım toplanmasına, yeni vergiler alınmasına, Dün- ya Bankası'ndan ve Avrupa Iskân Fonu'ndan ye- ni krediler alınmasına karşın yapılması gerekenler zamanında yapılamamıştır. Depremden sonraki biryıl, depremzedeler açısından kayıp bir yıl olmuş- tur. Bu işleri yapması gerekenler, ınsanlıkla bağ- daşmayacak uygulamalarda bulunmuşlar, kendi yandaşlannı nasıl koruyup kollayabılir arayışına girmişlerdir. Daha önceki Erzincan, Dinar ve Ada- na depremlerinde başanlı olan ve büyük bir dene- yim kazanmış olan kamu görevlılerıni görevlerin- den alarak bu konuiarda hiçbır deneyimi, bilgisi, becerisi olmayan yandaşlarını bu görevlere geti- rerek beceriksizliklerinin bedelini depremzedele- re ödettirmişlerdir. Afet İşleri, Yapı İşlen ve Teknik Araştırma Uygu- lama Genel Müdürlüğü'ndedeneyimli bürokratla- nn hepsi bir çırpıda görevden alınıp kızağa çeki- lirken bu deneyimli görevlilerin yerine bugünkü tabloyu yaratan, deprem konusunda hiçbir dene- yimi olmayan yandaşlar getirilmiştir. Işin bir baş- ka boyutu, o dönem valilik görevinde bulunduğu ilde Erzincan depremi nedeniyletopladığı deprem yardımı paralannı zimmetine geçirmek ve kişisel harcamalannda kullanmaktan dolayı hakkında so- ruşturma açılan bir vali, deprem bölgesindeki bir ile vali olarak atanmıştır. Bu atamayı gerçekleşti- ren ve bu konuda referans olanlar ise yine dep- rem bölgesinden "Sapancalı Bakan" "Akyazılı Müsteşar" TMMOB deprem bölgesinde Ç ş r bilime değil rantayönelik' FARUKKmTAY YALOVA-Kahcıko- nutlarm inşa edildıği böl- gelerin imar planlannı ve orta hasarlı buıalann güçlendirme çalışmalan- nı inceleyen TMMOB Mimarlar Odası Genel Merkez yöneticileri, böl- gede bilimin değil, ran- ta yönelik çahşmalann egemen olduğunu ve 17 Ağustos'tan sonra bunun daha da arttığını vurgu- ladılar. Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekin- ci'nin başkanlığında olu- şan heyet, Yalova'da ka- lıcı konutlann yapıldığı 3 ayn bölgede ınceleme- lerde bulunduktan son- ra yıkımın en çok oldu- ğu Hacımehmet ovası ve kent merkezindeki ha- sarlı binalarda sürdürülen onanm güçlendirme ça- hşmalannı izlediler. He- yet, yaptıklan araştırma çalışmalannı yaklaşıkbin kişinin katıldığı bir fo- rumla açıkladı. Oktay Ekincı, bölgede bilimin değil. ranta yönelik çahş- malann egemen olduğu- nu vurgulayarak. kent- leşmede plansızlığın 17 Ağustos sonrasında daha da pekıştığinı belirtti. Ekinci. Türkiye'nin en venmli meyve bahçele- nnın kalıcı konutlar için talan edıldığıne dikkat çekti 2 bin nüiiıslu Ge- yıkdere köyüne 25 bin kişilik kent imar edildi- ğini belirten Ekincı, ekı- lı tanm alanlannın da ka- mulaştırılmasıyla 3 bin kişinin işsiz kaldığını vur- guladı. Orta hasarlı bı- naların onanlmasının mümkün olmadığını ve hepsinın yıkılması ge- rektiğini ifade eden Ekin- ci, "Istenikiiğitakdirdeyı- kılan binalann yapımı için kaynak bulunabinr " dedi.