Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 AĞUSTOS 2000 CUMARTESİ 14 JVLJI-iJ. U l \ kultur@cumhuriyet.com.tr MSG Başkanı Dağhan Baydur. Telifte yeni adres Telif haklan konusu Türkiye'de bir türlü rayuıa otunnuyor. Kanun var ama uygulamasında aksaklıklar ve organi- zasyondaki eksiklikler sonucu yaran- cılar haklannın sadece küçük bir bölü- münü alabiliyorlar. Bugünvanlannok- ta, toplanması gereken paranın sadece yüzde 5'i civannda bir tutann üyelere aktanmıyla sınırlı. MESAM, son derece zayıf altyapı- ya karşın kısa zamanda önemli işler yaptı; ancak gücü bölmemek ve etkin bir baskı grubu olabilmek için her gö- rüşten insana bünyesinde yer verme endişesi zamanla bir takım anlayış fark- lılıklan ve yapısal sorunlar yarattı. Bu arada, MESAM'ın yönetim ku- rulunda görev yapmış Dağhan Baydur, birlikten ayrılıp dostlanyla, uluslara- rası normlarda yapılanma iddiasıyla MSG'yi (Müzik Eseri Sahipleri Gnı- bu Meslek Birliğı) kurdu. 2 Ağustos 1999 tarihınde söz yaza- n, besteci ve müzik yayımcısı olan 48 üye tarafindan hayata geçirüen MSG'nın hedefı telif haklan konusunda ileri ül- kelerdeki uygulamalan Türkiye'de de yerleştirip (Orneğın üçten fazla yapın yayımlanmış kışileri üye kabul ediyor- lar. Aynca üyelergelirleri oranında faz- la oy hakkma sahip olabiliyorlar) üye- lerine azami ölçüde haklannı sağla- mak Azami ölçüde diyorlar; çünkü ya- sadaki bir takım boşluklar hâlâ tam an- lamıyla bire bir hak edilen geliri sağ- lamayabilme olanağını tanımıyor. Genel sekterliğüıi Mine Aksoy'un yürüttüğü MSG'nin üye sayısı 120; MESAM'ın üyelerine göre çok düşük bir rakamdalar şu anda; ancak Baydur, yapılanmalannı bitirdikten sonra gös- terdikleri performansın insanlann dik- katinı çektiğini ve yakın bir tarihte MSG'ye toplu katılımlann olabilece- ğini belirtiyor. Bu kadar az üyeye rağ- men altı ayda bir milyon dolarlık telif toplamalannı da önemli bir adım ola- rak nıteliyor. MSG'nin üyeleri arasın- da Hümevra, Tuna Ötenel, Rıza Erek- H, Burak Kut, Aydın Esen, Nino Varon, Kerem Görsev, Fatih Erkoç, Emin Fın- dıkoğlu, Derya Köroğlu,SerdarOrtaç, Mustafa Sandai Kamran tnce, Bur- han Öcal, Mehveş Emeç, Feridun Dü- zağaç gibi isimler bulunuyor. Hedef Avrupa On milyon adet satılan ilk albüm- leriYoursetfOnSo- meoneIike You ile ABD, Avustralya ve Kanada'daplatin plak almalanna karşın Avrupa, Matchbra Twenty grubunu adeta gör- memezlikten gel- mışti. Eski kıtada- ki müzikseverin Matchbox Twenty'yle ilgisi, liderleri Rob Thomas'ın Santana'ya verdıği ve kendi sesiyle yorumladığı Smooth ad- lı bestesindeki (Bu yıl üç Grammy al- dı) üstün yorumuyla sınırhydı. Ancak bugünlerde piyasaya çıkan ikinci albümleri Mad Season'ı Avru- palılar da benimsemiş gözüküyor. Çün- kü ilk albümlerinde CountingCrows'tan Hootie & Blosfish'e, RJLM.'den Ehis Costello'ya, hatta Van Morrison a ka- dar birçok isimden etkilenen ve tam bir sound oturtamayan bu Orlandolu beş- li (Thomas, KyleCook Gitar-vokal, Pa- ulDoucette Davul. MattSerietic: Klav- ye, Adam Taylor: Gitar-vokal) bu kez sırtlannı daha bir klasik rock'a daya- mış durumda. Mad Season hayli radyofonik ve ku- lakta kalıcı bir albüm; gitarla nefesli- lerin uyumu, düzenlemelerdeki kıv- raklık dikkat çekici. Son dönemde dinleyecek iyi bir genç grup bulamamaktan yakınanlara al- bümdeki parçalann özetini aktaralım: Albümü açan kanşık parça Angry, bi- rinci albümle bağlantıyı sağlıyor tam anlamıyla. Ardından temiz bir yoruma sahip, sekiz yıllık beste Black And White People geliyor. Riffleri etkile- yici Crutch, tam 17'liklere yazılmış Last Beautirul Girl, melankolik If You Are Gone, kadın gözüyle bir aşkın bi- tişini sorgulayan etkileyici ballad Rest Stop, iyimserliğin dozunu yükselten The Burn ve Bent, klasik rock örneği Bad Of Lies, aşkı anlatan Leave, Stop ve bluesu anımsatan You Won't Be Mi- ne diğer yapıtlar... Rob Thomas 'Yannlar Bizim'le tanınan yorumcunun parçalanndan bir 'best of yapıldı Binboğa'nın parlak MUZIK ADAMûzik'in Nainı Dilme- ner'in danışmanlığıyla hazır- ladığı Eski 45 'likler serisi zen- ginleşıyor. Listeye son olarak Ali Rıza Binboğa'nın 17 yapı- tından oluşan albüm katıldı. Ali Rıza Binboğa, BanşMan- ço'dan sonra Türk popunda 'imaj'ı en iyi kullanan isimdi. 1975'te Semiha Yankı'nın ku- rayla kazandığı ilk yerli Euro- vision fınalinde Yannlar Bi- zün adlı bestesıyle müzik adam- lanndan oluşan jürinin 'sıfir puan'ıyla sonuncu, halkjürisi- nin de 26 bini aşan oyuyla bi- rinci olmuştu. Ortak listedeki yeri dördüncülüktü. Ozerinde, banşın simgesi be- yaz renk takım elbiseyle, sol kolunu aşağı yukan sallayarak söylediği yanşma parçasıyla bir gecede ünlendi Binboğa. Kayseri'nin Sankız kazasının Ördekli Köyü'nden çıkıp İTÜ'den elektrik mühendisi dip- loması almayı başaran 25 ya- şındakı ozan, müzikte de büyük bir adım atıp Türkiye'nin sev- gilisi olmuştu. TRT'nin başında tsmail Cem vardı ve ekranda esen özgürlük rüzgârlanndan en fazla pay alanlardan biri de Binboğa'ydı. DİSKOCRAFİ Mehriban/N'okhın Göoöl (1971),Yann/SendeKaül Bfee(1975),YarahDefi Gönül/Kem Gözierden (1975),AyakOyunlan/ DostOlayı( 1975), Birlik İçin El Ele/Sevgilimin Derdi(1976). Bahan Bekkrim/ tlk Öğreönen (1978),Tûrkiyenıin KızbuVAunBenide Beraber(1982). Alhjimtfr • VeSenAğlarke*1976) • Yaramaz Çocuk(1979) • Paylaşmak Ne Gûzel (1989) • Kanfe3fcBfe(1996) 'Sıyah-beyaz' TRT, o dönem Avrupa Yayın Birliği içinde program kalitesi açısından be- şinci sırayı alırken Binboğa sık sık ekrandaydı. Ancak, ÎVfiüiyet- çi Cephe iktidarıyla birlikte, şarkısında özgürlük ve banşın tüm insanlann özlemi olacağı- nı söyleyen birinin ekrana çık- ması zorlaştı ve Binboğa ya- pıtlan için de ağır sansür uygu- İandı. Gencebay örneğinde olduğu gibi halk, sansürcülere karşı onun da yanındaydı; sempatik hareketleriyle, içten şarkılany- la, popa getirdiği halk ozanı esprisiyle 1975-80 arası çok parlak bir dönem geçirdi. 'Bu plak birfeisefenin müzik- le anlatuTudır', sloganıyla ta- nıttığı 1976 albümü Ve Sen Ağ- larken'de yer alan parçalar, ka- tı TRT denetimine karşın Bin- boğa'nm naif stilini geniş kit- lelere tanıttı. Safa Önal'ın yönettiği Ya- nnlar Bizım adlı bir de filmde rol alan Binboğa, Anadolu rit- mini fazla kanşık hale sokma- dan popa getirerek geniş kitle- leri yakalamıştı. TRT bu bestelerden Birlik İçin ElEle'yi '197T diye değiş- tirerek yılbaşı kutlamalannın jenerik parçası olarak seçmiş- ti. Doyurucu bir belge Birçok hıt parça kazandırdı yerli popa Binboğa ve politik ortamın kanşması, arabeskin egemenliğini ilan etmesi sonu- cu aktif müzik yaşamını nok- taladı. Seksenlerde bir ara yi- ne pazara girmeyi denedi, ama apolitızasyonun tüm gücüyle egemen olduğu bir ortamda faz- la şansı yoktu yapıtlarmın. Yıllar boyunca tavukçulu- ğuyla ya da başka magazinsel konularla arada sırada basında gözüktü Binboğa. Bilmem kaç kez gösterilen Hababam Sını- fı filmindeki Kemal Sunal'ın Ali Rıza Binboğa tiplemesi dı- şında genç kuşaklar onu tanı- mıyordu. Orta kuşak tarafindan da unu- tulmaya başlamışken 1996'da Kardeşiz Biz adlı bir albümle çıkageldi. Albümürl kapağında 16 yıllık suskunluğu için se- venlerinden özür dileyen sa- natçı, yine aynı samimiyetle doğru bildiklerini sadelikten aynlmayarak sunmaya çalış- mıştı. Sonra sıra bu toplamaya gel- di. Yerli popun en önemli dö- nemlerinden birine belge teşkil eden parçalanyla yeniden geri döndü Binboğa. Albümün yapıtlan: Yannlar Bizim, Birlik İçin El Ele, ilk Öğ- retmen, Dost Kazanmak Ko- lay Değil, Çünkü Ben Dostum, Bahanm Sensin, Bir Lokman Hekim Gerek, Senin Derdin Benim Derdim, Haber Saldım Dostuma, Ve Sen Ağlarken, Bir Gün Sen de Kalırsm Bensiz, Ararsm Beni, Neyleyim, Göç- men Kuşlar, Sevgılimin Derdi, Bebek, Türkiye'min Kızlan. Sıra VCD'leregeldiÇeşitli kampanyalar sonucu bu kez de VCD aletleri odalanmızm başköşelerine yerleşmeye başladı. Görüntü ve ses kali- tesindeki üstün özellikleriyle video kaset- leri gende bırakan bu ürünler, önce fılm- leri tüketiciye ulaştırdıktan sonra şimdi de konserleri ve video klipleri sunuyor mü- ziksevere. CD formatındaki bu ürünler bizim pi- yasada da bir süredir satışta; ancak tanı- tımı iyi yapılmadığından satışlannda faz- la bir kıpırdama yok. Son olarak BMG, bir atılım yapıp elin- deki VÇD'leri bir paket halınde tanıtma- ya başladı. Sekizlik seride yer alan yapıt- lan kısaca tamtalım: • Boney M: Yetmişlerin en ünlü disko gruplanndan olan Boney M'in çok sat- mış albümlerinden toplanmış parçalar Gold adıyla bir araya getirilmiş. • VVhitney Houston-TheGreatest Hits: Houston'ın geçen ay piyasaya çıkmış al- bümünün parçalan bu kez video kliple- riyle bir arada. • VH1 Divas-Live: Gher, Tina Turaer, Whitney Houston, Brandy ve Elton John'ın TV kanalı VH1 için verdiği kon- serin görüntüleri. • Yanni 'Iive At The Acropolis': New age müziğin en önemli isimlennden Yu- nan kompozitör Yanni'nin çift GD'lik görkemli konseri. • The Doors 'Lrve In Europe 1968': The Doors'un 1968'de çıktığı Avrupa tur- nesinden toplanmış görüntülerden olu- şuyor. • Toni Braxton: Son dönemin en iyi ba- yan seslerinden kabul edilen Braxton'ın hit parçalan, konser görüntüleri, söyleşi- leri ve stüdyo çalışmalanmn görüntüle- rinden oluşuyor. • Eros Ramazzotti: Türkiye'de en faz- la tanınan ttalyan popçulardan Ramazzot- ti'nin klipleri, konserleri ve söyleşilerin- den zengin bir seçki. • Deep Purple 'In Concert Whh Lon- don Symphony Orchestra': Deep Purp- le'ın Londra Senfoni Orkestrası eşliğin- de 1999'da Royal Albert Hall'da verdiği konserin görsel kaydı. Houston'ın geçen ay yavunlanmış albûmünün video klipleri bir araya getiriML enı albüm, 'Slave to Love' Ferry'nin kariyerinin önemli bir bölümünü kapsıyor. Temmuzda Uluslararası Istanbul Caz Festivali'nde yorumladığı birçok parça da albümde yer alıyor. Ferry'nin aşkı başka Bryan Ferry, tamtımı için Is- tanbul'a kadar geldiği As Time Goes By albûmünün daha du- manı tüterken ikinci bir best of yayımladı. As Time Goes By'da 40'lı-50'liyıllann 15 standardı- nı cover olarak değerlendirmiş Ferry bu kez, eski grubu Roxy Musk döneminden ve solo ça- lışmalanndan topladığı 16 hit parçasıyla iki yeni yorumunu (Craig Armsrrong'un This Lo- ve'ı ile Michael Kamen'm Son- net 18'i) Slave To Love adıyla bir araya getirdi. Estetik açıdan rock tarihinin bizce en önemh glam grubu olan Roxy Music'teki iki liderden Brian Eno, 'gûrûltû'ye ve elekt- roniğe tutkunken Bryan Ferry'nin yolu da sürekli aşktan geçiyordu. Işte bu albüm de ta- mamen onun bu özelliğinin üze- rine inşa edilmiş, buram buram aşk kokan bir çalışma. Yetmişlerin başında Londra'da tutunmaya çalışan Nevvcastle'lı sanat tarihi öğrencisiyken bir- den kitleleri yönlendiren yıldız haline gelmiş olan Ferry, ben- zersiz melankolik sesiyle kısa sürede çok önemli yol almıştı. Roxy Music dönemi sonrasm- da Ferry, müziğin yanına fıziği de oturtarak bir şeyler yaptı ve eskisınden daha başanlı oldu. Melankolik, tedirgin bir yo- rumla megapol insanının sorun- lannı, tutkulannı, beklentilerini anlatmaya çalışırken grup gün- lerinde yakaladığı dinleyici kit- lesini birkaç kat arttırmayı bil- di... Bu yeni albüm, Ferry'nin ka- riyerinin önemli bir bölümünü kapsamayı başarmış zengin bir çalışma. Temmuzda Uluslarara- sı Istanbul Caz Festivali'nde yo- rumladığı bırçok parça da al- bümde yer alıyor. Istanbul'da parçalann büyük bölümünde detone olmaktan kur- tulamayan Ferry, bu kez pınl pı- nl bir yorumla karşınızda... İkinci Muharrem Ertaş toplaması yayımlandı Kalan Müzik Ekim 1998de Muharrem Ertaş'm kayıtlannı bir araya getirip Kalk- ü Göç Eyledi adıyla bir albüm yayımla- mıştı. Aynı şirket bu hafta içinde de ünlü boz- lak ustasınm yapıtlannı Başunda AJtm Tacun adlı yeni bir albümde topladı. Bu albümler halk müziği adına çok çok önemli adımlar; Kültür Bakanhğı ve TRT günbegün eski bantlarda yitip giden mal- zemeyi kaderine terk etme konusunda inat ederken özel sektör işe sahip çıkıyor... Abdal geleneğinin en güçlü temsilcile- rinden biri olan Muharrem Ertaş ses genişliği, rengi ve tınısının yam sı- ra, gnilak nameleri, çarpma ve titremeleriyle, kendine has ses kullanma teknikleri ve bü- rün bunlann yamnda iyi bir bozlak icrası için ol- mazsa ohnaz şartlardan 'yiğitçe eda'sıyla gelmiş geçmiş en büyük bozlak yorumcusuydu. lşte böyle bir ustanın çok değerli yapıtlannın müzikseve- re ulaşması, bizce yılın en önem- li sanat olaylanndan biri... 1913 yılında Yağmurluoba Kö- yü'nde doğdu. Annesi Ayşe Hanım, babası zurnacı Kara Ahmet'tir. Ana- dolu'nun birçok yerinde profesyo- nel müzisyen olarak karşımıza çıkan Abdal aşiretlerinm Orta Anadolu'daki en büyük koluyla bağlı olan Muharrem Er- taş'm atalan Ala Kiliselidir. Ertaş'm ilk ustalan, dayısı Bukluk Us- ta ve Yusuf Usta. Küçük yaşlardan itiba- ren eline aldığı sazı ile köy köy dolaşmış Ertaş. Bazen sünnetçilerle düğünde çal- maya gitmiş, bazen de köy odalannda sohbete sazıyla katılmış. Her ne kadar bozlak ustası diye tanın- sa da Orta Anadolu'nun yöresel melodile- rini de repertuvannda bulundurmuş. 1984'te ölen 'usta'nın avazmm, açık havalann ve meydanlann sazlanyla, davul-zurnayla ya- nş edecek kadar gür ve yüksek olduğu söy- leniyor... Albümdeki yapıtlar: Yeni Geldim Dinek Dağı, Başunda Altın Tacun, Deniz Dalga- sız Olmaz, Kırat Bozlağı, Kısmet Kalktı, Şu Dağlar Ulu Dağ- lar, Tor Şahin Misali, Bül- bül, Aşağıdan Kalktı, Ya Rab Kime Yalvarayım, Bar'ı Saba, Karanfil Suyu Neyler, Neyleyim Yaİan Dünya, Evlerinin Önü Marul Total. Kalan Müzik, Muharrem Ertaş'm parçalannı, 'Başunda AmnTaç' adlı albümle bugüne aktarcfa. rnpı'ıc SELMI C Ü K Ü 5 ANDAK Yaratıcı Sanat İçin Önemli Bir Protokol TürUjye CumhuriyetTrm "uygar, çağdaş, evrensel, çoksesli, laik ve demokratik olu- şumu doğrultusunda sanat ve kültür ala- nında çok önemli bir ilke" imza atıldı. İlk defa gerçekleştirilen bu olay: Ülke- mizde sanat eserleri yaratıcılannın korun- ması gereken fikri haklannın ve dolayısıy- la telif haklannın güçlendirilmesini de kap- samınaalan "çağdaş teknolojik gelişme- leri" içeren bir konuyu ele almaktadır. Şöyle ki, TC Kültür Bakanlığı ile Türki- ye'deki sanat ve kültür alanındaki eser yaratıcılannı içeren meslek biriikleri ara- sında "fikir ve sanat eserleri"n\n Kültür Bakanlığı'nın "www.kultur. gov.tr" adres- li web sitesinde kullanılması ve icra edil- mesi ile ilgili bir protokolün karşılıklı imza edilmesiyle olumlu bir sonuca ulaştı. Kültür Bakanı Istemihan Talay'ın ve meslek biriikleri başkanları, yönetim ku- rulu üyeleri ve yaratıcı sanatçılann katılım- lartylaTopkapı Sarayı Mecidiye Köşkü'nde yapılan pfDtokolün imza törenıne ılışkin top- lantı, ülkemizde teknoloji alanında da ye- ni bir dönemin başlangıcı özelliğini taşı- maktadır. İmza töreni, önce "Internet ortamında Türkçe karakter kullanılması" konulu ba- sın toplantısıyla başlamıştır. Sonra, Kül- türBakanı' nın açıklamalan ve meslek bir- iikleri temsilcilerinin konuşmalannı, imza töreni izlemiştir. Kültür Bakanı Istemihan Talay konuş- masındaözetle: "Bakanlığımızile 5846sa- yılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyann- ca kurvlan meslek biriikleri arasında, ba- kanlığımız web sitesinde yer alan fikir ve sanateserierinin ücretsiz kullanımına iliş- kin protokol, devletin yaratıcı düşünce- ye duyduğu saygı ve önemin başlangıç adımlandır. Ülkemizde, bakanlığımız ile meslek biriiklerinın tarafolduğu böyle bir protokol ilk defa imzalanmaktadır. Bilin- diği üzere, son ikiyıldır etkin bir fıkri mül- kiyetsistemioluşturabilmekiçinyoğun ça- balar harcanmıştır. Fikri haklann takip edilmesi, korunması ve ihlallerin önlenme- sine ilişkin uluslararası sözleşmeler doğ- rultusunda ulusal mevzuatımızı uluslara- rası mevzuata uyumlaştırma çalışmalan nihai aşamadadır. Ancak, mevzuat deği- şikliklerinin etkin bir hak takibi için tek ba- şına yeterii olduğu söylenemez. Uygula- malann da yapılan mevzuat doğrultusun- da yeniden düzenlenmesı gerekmektedir. Bu bağlamda eseri üretenle hak sahiple- ri arasında yapılacak sözleşmelerin öne- mi ortaya çıkmaktadır. Bu sözleşmelerin fikri haklan koruyucu nitelikte sözleşme- ler olrnası hususunda elbette m'Bsfek'bir- liklerinin çalışmalan en önemli katfoyı sağ- layacaktır. Çağdaş teknolojikgelişmeler- le uyumlu şekilde eserierin geniş kitlele- re hak gaspı olmaksızın ulaştınlması, ül- kemizde yeniden ve daha güçlü bir şe- kilde emeğe saygı duyulmasını ve üreti- min teşvık edilmesini sağlayacaktır..." Bu protokolde belirlenen en anlamlı ko- şullardan biri, bakanlığın web sitesinde "eserierin kültür ve tanıtım amaçlı ücret- siz kullanımına yaratıcılann izin vermele- ri" konusunun özel sektöre de örnek ola- bilmesini dilemekteyiz. Yerli popta Candan Erçetin. Elbette ile birincı; Sezen Aksu, Denveren adlı albümüyle ikinci, Mustafa Sandai yeni albümü Aktşına Bırakla üçüncü oldu. Sanat müzığınde Emel Sayın, An Bu Şarküar albümüyle binncılığını sürdürüyor. Bülent Ersoy, Alaturka 2000 adlı albümle ikinci. Muazzez Ersoy, Nostalji serisinin 7-8-9 adlı albümüyle üçüncü. Halk müziğinde aylardır Shemdir albümüyle lıder olan Yavuz Bingöl ikinci sıraya inerken yenni Grup Yorum'un Çift CD-kasetlik Seçmeler albümüne buaktı. Üçüncü sırada Grup Çığ'ın Yayla Çiçeği adlı albümü var. Yabancı müzikte ıse Bon Jovi, Crush'la yine birinci. Britney Spears yeni albümü Oops I Did It Again'le ikinci, Angela Dimitrou, adım taşıyan albümüyle üçüncü. yeniler- Mosak Of AnatoGa - Turquoise - Slave To Love - Bryan Ferry - Buddha-Bar 2 - Various - Best Of Badaüan - Hovannes Badalian - New Tattoo - Mötle Crüe • - Arrasando - Thalia - Iive in Europe 1968 - The Doors (VCD) - Eros Ramazzotti - E. Ramazzotti (VCD) - Divas, Live/99 - Various (VCD) - Toni Bravton - T. Braxton (VCD) - In Concert - Deep Purple (VCD) - Yanni Iive At The Acropolis - Yanni (VCD) - Gold- Boney M. (VCD) - The Greatest HHs - Whitney Houston (VDC) - Sürela - Metin&Kemal Kahraman - Kopuşkılar- Ramis Ekıncı - Başunda Aran Tacun - Muherrem Ertaş - Istanbul Konseri - Münir Nurettin Selçuk - Ali Rıza Binboğa - Ali Rıza Binboğa - Şamata 2000 - Çeşitli Sanatçılar