Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 TEMMUZ 2000 PAZAR 14 J V U . L J . 1 U r t . kultur@cumhuriyet.com.tr 14 yaşmdaki Melis Ozcan, Yalova'da yaşadığı depremi ve sonrasını bir kitapta anlattı 'Naylon Köşk'te sosyal afet CÜMHUR CANBAZOĞLU MelisÖzcan. 17 Ağustos 1999 dep- remini Yalova'da yaşarruş, 14 yaşın- da bir kız. Evlerinin yıkılmasına kar- şın, köftecilik yapan babası, ev kadı- nı annesi ve on yaşmdaki kardeşi De- niz'le sağ kalmayı başarmış genç bir depremzede. Felaketin şokunu atlatır atlatmaz, başlanndan geçenleri naylondan birça- dırda not almaya, bunlan birroman ha- line getirmeye başlamış. Bir süre sonra Ankara'ya göç edin- ce, babasıyla yayınevlerine yapıtıru götürüp bastırmayı kararlaştırmışlar. Bilgı Yayınevi bu notlan kıtap haline dönüştürmeyı kabul etmış ve yapıt 'Naylon Köşk-Çadırkentten Başken- te' adıyla on gün önce piyasaya veril- mış... 1999-2000 öğrerim yılını Ankara'da bir lisede tamamlayan ve ikinci smı- fa geçen Melis şu anda Samsun'da ya- şıyor; babası iş bulur umuduyla yeni göç yerleri Samsun. Kitaptan daha para kazanamamış, ama satıştan yüz- de 10'un onlara verileceğini söyleyip daha şimdiden ailesine katkıda bu- lunmamn heyecanını yaşıyor. Bu arada ikinci romanını yazmaya başlamış bile; depremin ardmdan ya- şadıklan yalnızlığı anlatıyor... - Nezaman başladuuz 'Naylon Köşk' için notlar almaya? MELİS ÖZCAN -Depremin beşin- ci günü yazmaya başladım. Babam ve roman yazdığımı duyanlar çok des- tekledı. Olanak bulduğumda, aralık- lı olarak devam ettim ve bir buçuk ay- da tamamladım. Son bölümü Anka- ra'dayken bıtırdim. Daha önce de kü- çük kûçük hikâyeleryazjyordum; oku- mayı da sevıyorum. Ilkokul üçten be- ri kütüphaneye üyeyim. -Pekİ. kitap haUnde basünnayı na- 'Deprem olduğu güne kadar doğup büyüdüğûm Yalova'dan, neredeyse gezmek amacıyla bile başka yere gitmemiştim. Memleketimizden aynlınca çok yalnız hissettim kendimi.' sü başardınız? ÖZCAN - Babamla belki kitap ola- bilir diye düşünüyorduk; Ankara'day- ken karar verip Bilgi Yayınevi'ne gö- türdük. Evdeki kitapiardan tanıyor- dum bu yayınevıni. Kabul ettiler. - Yayınevi ûslubunuza ne kadar mü- dahaleetmiş? ÖZCAN-Cümlelerim düşüktü, on- lar düzeltilmiş; bir de imla hatalan vardı, onlar temizlenmiş. Büyük de- ğişiklik yok bunlann dışında. • -Nasıl tepkiler aldı roman? ÖZCAN- Daha piyasaya çıkalı on- on beş gün oldu. Tanıdtklanmızdan okuyanlar begendi ve ağladı çoğu. - Kitapta anlatoklannız, stri ve eş- yalannızı taşıvan kamyonun Yalo- va'dan Ankara'ya yola koyukJugu sa- tuiaria bitiyor. Sonra neler okhı? Babam iş bulamadığı için Anka- ra'ya gittik. Aynca eğitimimizin ke- silmesini istemiyordu annemle ba- bam. Kriz masasından yedi ayhğına Ankaralı bir hayırseverin evini ver- mişlerdi bize. Yedi ay boyunca orada kaldık. Okul bittikten sonra babam hâlâ iş bulamamıştı; dedemle, halam- lann yardımlanyla geçinmeye çalış- nk. Samsun'da akrabalarunız var; bel- ki iş bulunur umuduyla onlann yanı- nageldik. Babam şimdi de Samsun'da iş anyor. - Depremdensonra en fazla ne etid- ledisizi? ÖZCAN-Deprem olduğu güne ka- dar doğup büyüdüğûm Yalova'dan, neredeyse gezmek amacıyla bile baş- ka yere gitmemiştim. Memleketimiz- den aynlınca çok yalnız hissettiın ken- dimi. - Aflenizin ve sirin psikoktjik duru- munuznasıi? ÖZCAN - lnsan zamanla ahşıyor ama korkusu hâlâ üzerimizde. Sam- sun rüzgarlı bir yer genelde; kapı vu- rulunca bile ayağa firlıyoruz. Annem özellikle korkusunu hala atamadı. Ya- lova küçük bir şehirdi; herkes birbiri- ni tanırdı. Birçok yakınımızı, akraba- mızı, komşumuzu, öğretmenimizi yi- tirdik; acısı devam ediyor. - Bu feiaketten önce depremk flgfli neler biliyordunuz? ÖZCAN-Televizyonda deprem ha- berlerini arada sırada duymuşrum. Hafta üzülüyorduk bazen; ama tele- vizyonu kapatıktan sonra her şey es- ki haline dönüyordu. Deprem hakkın- da hiçbir şey düşünmemiştim daha önce. - 'Naylon Köşk'ön devamı geiecek mi? ÖZCAN- Öcinci romanımı yazıyo- rum; şu anda elli sayfaya ulaştım. An- kara'da uğradığımız hayalkînklığuu anlatıyorum. Okuldaki arkadaşlanm ve öğretrnenlerim 'depremzedeyim' diye çok yakınlık gösterdiler. Ancak onun dışmda ne devletten ne de çev- remizdeki insanlardan hiçbir ilgi gö- remedik. Yedi ay boyunca oturduğu- muz apartman daıresi bir hapishane gibiydı. Bir komşumuz gelip de 'n*- sılsınız' demedi. Orada çok yalnız- dık. Onu yazıyorum işte. Colosseum'da büyük gösteri Gösteri, ince kum tabakasryla kaplannuş ve tahtadan inşa edflmiş bir sahne üzerinde gerçekleşti. KültürServisi- Roma lmparatorlu£u'nda glad- yatörlerin ve kanlı dövüşlerin simgesi olan ün- lü Colosseum, tam 1500 yıl sonra geçen hafta 'kansız' bir şekilde yeniden gösterilere açıldı. Sanatsal etkınlikler için seyırcı kabul eden Co- losseum 'daki ılk göstenyı Yunan Milh Tiyatro- su verdi. Vassilis Papavassileiou'nun yönetmen- liğınde, Sofokks'ın 'Kral Oidipus'unu sahne- leyen topluluğu izlemeye Italya Cumhurbaşka- nı Cario Azeglio Ciampi de geldi. Gösteri, öz- gün haline uygun olarak ince kum tabakasıyla kaplanmış ve tahtadan inşaedılmış bir sahne üze- rinde gerçekleşti. Italyan devlet televizyonu RAI'nin açılışı canlı yayımlamaması tepkilere neden olurken, yetkililer kendilerinin çok kısa önce bilgilendi- rildiğini belirtilen. Ancak kulislerde konuşulan- lara göre RAI yöneticileri Roma'nın simgesi bir yapının Yunanca yapıtla açılmasını gizlice pro- testo etmışlerdi. ÎS 80 yılnıda inşa edilmiş Colosseum'dahay- vanlarla gladyatörler son kez 523'te kozlannı paylaşmıştı. înşa edildiği dönemde yüz gün yüz gece süren törenlere sahne olan Colosseum, 75 bin kişilik bir seyirci kapasitesine sahipti. Bu- gün ıse Türk Lirası'yla 420 milyar harcanarak ancak yedi yüz kişilik bir kitle için (Biletler 'KralOknpus'uVassüısPapavassikioa yönetti. ayakta 12 milyon, koltuk 30 milyon) planlanan ünlü yapıdaki sanat gösterileri yaz boyunca sü~ recek. Sofokks Planı adı verilen gösterilerden 27 Temmuz'da Tahran Dramatık Sanatlar Merke- zi'nin sunacağı 'Antigone' var. Daha önce lis- tede lsrailliler'in de olmasını neden göstererek Roma'yagelmekistemeyenlranlılar, daha son- ra lsrailliler'in çekilmesiyle sahneye çıkmayı ka- bul ettiler. Charles Saatchi, îngiliz sanatçı Tracey Emin'in 'dağınık yatağı'na 150 bin pound ödedi 'Sanatta değil,yaşamda güçlüyüm y Külrür Servisi - Charles Saatchi, genç Îngiliz sanatçılanndan Tracey Emin'in 'My Bed' (Ya- tağım) adlı yapıtını 150 bin pound'a satın aldı. Sanatçının kirli çarşaflar, boş votka şişeleri, si- gara paketlen, hatta kullanılmış bir prezervati- fın de yer aldığı 'dağunkyatağı' geçen yıl Pim- lico 'dakı Tate Gallery'de sergılenmiş ve ziyaret- çi akınına (günde 2000 kişi) uğrayarak rekor kır- mıştı. Geçen yıl, TurnerÖdülü'nün önde gelen aday- Ian arasındaki yapıt, birinciliği video sanatçısı SteveMcQueen'ın işine kaptırmıştı. Ancak ödü- lü alamasa da Emin. medyanın ilgisi sayesinde bir ev alabilecek kadar para kazandığını açıkla- mış ve "Güçhl oktuğum nokta sanatdeğfl,yaşam- dır" demiştı. 'My Bed', tngiltere'den önce, 1998'de Japon- ya ve New York'ta sergilendi. Geçen kasımda, Tate Gallery'de, ikı Çinli öğrenci, yapıtın etra- fındakı kordonu geçmiş, üstünde zıplayarak yas- tık savaşı yapmışlardı. Kısa sürede polise bildi- rilerek olay olan bu yastık kavgasını, Emin'in, medyanın dikkatıru çekmek için öğrencilerle an- laşarak planladığı iddialan ortalığı kanştırmış- tı. 13 yaşında okulu bırakan ve tecavüze ugrama- sı tüm yapıtlannın temelini oluşturan Emin'in ka- çık mı yoksa sadece kamuoyunun dikkatini çek- meye yetenekJi mi olduğu bilinmiyor. Art Revi- evv'un editörü DavidLee'nin dedığuıe göre Emın çok içkı içerek kamuoyunun dikkatini üzerinde topluyor ama resım, çizım yapma ve heykel ye- teneğinden yoksun bir sanatçı:"Şugünlerdeboy- le tavırtan toplumdan saklanmadan gerçekleştir- mek, görünür olnıak ve mûnakaşa yaratmak fi- Charles Saatchi, Tracey Emin'in yaprtmm 'çüguı yanmı' biraz geç keşfetûgini beUrtiyor. yaümzı artünyor." Saatchi'nin ise 'My Bed'in kalitesi hakkında hiçbir şüphesi yok: "Tracey'nin yaprtuun çılgm tarafını biraz geç keşfettim, ama şimdi onun umarsız bir hayranrvTm." 'My Bed'den önce Emin'e ün geriren işi, 1997'de Kraliyet Akademisi'nin sergi salonun- da gösterilen, 40 bin pound değenndeki 'Every one I Have Ever Slept Wrth 1963-1995)' (1963- 1995 Arasında \attığım Herkes) adlı bir aşk ça- dınydı. Çadn--yapıtın üzerinde, 32 yıl içinde yat- tığı 102 sevgih'sinin adlan işliydi. Bundan son- ra bir cin markasıyla yüzü kullanılmak üzere reklam anlaşması yapan Emin, BBC'nin çekti- ği bir belgesele de konu oldu. Fırtınalı yaşamı- nı da kaleme alarak 'The Exploration of the So- ul' (Ruhun Keşfi) adı altında yayımlattı. Emin, yıkanmamış çoraplan ve kanlı külotla- n da içeren 'My Bed'le, Genç îngiliz Sanatçılar Hareketi arasında en çok para kazanan kişi... Ama bu eser, ücreti en yüksek yapıt değil... Da- mien Hirst'ün bir çift mek kafasını biçimlendı- rerek yaptığı 'Out of Sight, Out of Mind' (Göz- den Uzak, Akıldan Uzak) adlı yapıtı mayıs ayın- da Isviçreli bir şirket tarafindan 552 bin dolara satın alınmıştı. Saatchi de Damien Hirst'ün 'Hymn' adlı, bir oyuncak örneğinden yola çıka- rak yaptığı bronz heykele 1 milyon pound ver- mişti. 'My Bed'in sanatsal değerinin ücretiyle as- la kanştınlmaması gerektiğini söyleyen Lee, fi- nansal bakımdan çok cın fikirli olan Charles Sa- atchi'nin yatağı satmaya kalkışuıca ödediği pa- rayı fazlasıyla geri alacağmı söylüyor. Emin ve Hirst'ün finansal işlerini yürüten Jay Jopiing'le görüşme yapan Tate Gallery, 'MyBed'i satuı almak için firsat kolluyordu. Saatchi, Ta- te'ten önce davrandı. Genç îngiliz Sanatçılar'ın 15 yıldır para babalığını yapan, görüşme ve an- laşma işlerini kendisi yürüten Saatchi, yatağa verdiği ücrete ek olarak Emin'e, sanatçının bü- yüdügü Margate kasabasında, denizkenanndabir ev inşa etmesi için de 75 bin pound ödedi. Emin'in ve Hirst'ün yapıtlan, 'Ant Noises 2' (KanncaGürültüleri 2) başhğı alunda, Saatchi'nin Londra'daki kendi adını taşıyan galerisinde ey- lül ayında sergilenecek. 37 yaşmdaki Emin'in babası Kıbns Türk'ü... Sorunlarla dolu bir gençlik yaşamından sonra 18 ay önce büyüdüğüne inandığını söyleyen Emin, 3 yıl önceki Turner ödülleri gecesinde olay çı- karmıştı. Ertesi yıl içkili olduğu her halinden belli olan Emin, sanat içerikli bir televizyon programında küfretmişti. Arnk disiplinli bir ya- şamı benimsediğini belirten sanatçı, sabah 08.30'da yatağmdan kalkmaya ve galerisi Whi- teCube'la konuşup stüdyosunda çalışmaya baş- layacağını söylüyor. îngiliz sanatının kötü kızı olarak bilinen sanat- çı bu unvanını inkâr etmiyor: "Böyle tanmmgol- madığunı söylersem yalancı çıkanm. Ama şim- didahaolguıium. EnsongeçenlerdeVivien West- vvood'un partisindevken BayanThatcherda ora- daydı ve suratma tükürmedim. Arnk gerçekten nasdsamöyfegözûkfljorum. Bu da beni insan ola- rak kendime daha güveniKr kdrv-or." Onu eleşti- renler arasında, kendi tarzım kopya ettiğini söy- leyen terk ettiği ressam sevgilisi Bflly Chfldish de var. Emin de Childish'e cevap olarak tarzının gelişmemiş olduğunu söylüyor. Y A P I Y O R L A R ? Moritz de Hadeln görevinden ayrıldı • Catherlne zeta Jones yeni filminde Liz Taylor'ı canlandıracak. Hollywood efsanesi Montgomery Clift'in yaşamöyküsünü anlatan 'Monty' adlı fihni Billy Hopkins yönetecek. Filmde Zeta Jones'a Wes Bentley eşiik edecek. • Jlml Hendrlx c B.B. King'in fotoğraflan satılacak. Paul McCartney'in geçen yıl kanserden ölen kansı Lında McCartney tarafindan çekilen fotoğraflan sonbaharda Londra'daki Christie's'de satışa çıkanlacak. Christie's'in fotoğraf şefi Elizabeth Srnith, fotoğraflann 20 Ekim'de müzayedede en az 5 bin pounda satılacağını belirtti. • Moritz de Hadeln 20 yıldır çalıştığı Berlin Film Festivali Başkanlığı görevinden kendi isteğiyle aynlıyor. Hadeln 'inyerine atanan Dieter Kosslick 2001 yılında yönetime geçecek ve önümüzdeki yılın Drogramuıı nazırıayacak. Kosslick aynı zamanda Kuzey Ren Vestfalya Sinema Vakfi'nın yöneticiliğini yapıyor. • Anne Heche Denzel Washington'la 'John Q' adlı filmde rol alacak. Robert Duvall'in de rol aldığı filmin geiecek ay Hollywood'da çekimlerine başlanacak. • Emlnem adlı müzık grubu Amerika'da müzık listelerinin başmdan sekiz haftadır düşmedi.'The Marshall Mathers LP' geçen hafta 247 bınin üzerinde saüş yaptı. Britney Spears'ın 'Oops ... I Did It Again' adlı parçası 217 kopyayla ikinci, rap şarkıcısı Nelly'nin 'Country Grammar' adlı parçası ise 184 bin satışla üçüncü sırada. • Britney Spears'ın biyografisını özel menajeri Felicia Culotta yazdı. Culotta, 'Every Step of tfıe Way'adlı kitapta 19 yaşmdaki şarkıcının başanlannı ve tüm yaşamını aktanyor. • Llam Alken 'Harry Potter and Sorcerer's Stone'da rol alacak. Aiken, îngiliz büyücü çocuk 'Harry Potter and Sorcerer's Stone'da rol almak için rekabet eden bir düzine çocuktan T yakuzca biri. J.K. Rowling'in îngiliz bir çocuğun canlandırmasını istediği fihnde, 'Dancer'da rol alan Jamie Bell'in oynayacağı kesin. Fihni Kasım 200 l'de Chris Columbus yönetecek. • cerard Depardleu ıo Temmuz'da açık kalp ameliyatı olmuştu. Menajeri Claude Devy hastaneden taburcu edilen sanatçmın iyi . •'.. olduğunu, fakat dinlenmesi gerektiğini söyledi. Depardieu ağustosta Francis Weber'in yönettiği 'Placard'ın, eylül'de ise ikincisi çekilen 'Asteriks'in çekimlerine başlayacak. • Charlie Sheen ABC televizyonunun komedisi 'Spin City'yi Michael J. Fox'tan devraldı. Dizideki rolünün Sheen'in karakteri ve gerçek hayatıyla da benzerlikJer gösterdiği bildirildi. • Ctier Malibu'daki evini yeniden biçimlendirmek ve dekore etmek için kiraladığı fırmanın çahşanı Salvadpr, Sampino tarafindan dava edildi. Henüz sonucu belli olmayan davada Cher, ününü kullanarak California kanunlaruu çiğnemekle suçlanıyor. • Morgan Freeman 7 " Ağustos'ta Hollyvvood Film Festivali'nin galasında 'Oyunculukta Üstün Başarı' ödülü alacak. Memphis'in Tenessee kentinde doğan sanatçı, oyunculuğa 1968'de Broadvvay yıldızı Pearl Bailey'nin başrolde olduğu 'Hello Dolly'de rol alarak başlamışrı. • irene Jacob 22. Moskova Film Festivali'ne son olarak rol aldığı Fransız filmi 'The Marcorelli Affair' ile katılıyor. • Tlm Burton Hollywood'un kült fihni 'Planetofthe Apes'inyeni versiyonunu •- • yönetecek. 1967'de çekilen ilk versiyonunda Charlton Heston ve Roddy McDowell'ın başrollerini oynadığı fıhnin yeni versiyonunda Marc Wahlberg ve Paul Giamatti rol alacak.