Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 TEMMUZ 2000 PAZARTESİ 8 Sözleşmeli çiftçilik uygulaması, yetiştiriciyi 'bey marabalığı 'ndan 'şirket marabalığı 'na dönüştürüyor Harran'da ihvriciyine sahipsizGAP B O L G E S I N D E N IZLENIMLER • Ülkeyi yönetenlenn, yıllardır ısrarla gündeme getırdıkleri "Tarımdan geçınen nüfus azalsın" dileği sonunda gerçekleşıyor. Ne pahasına? Çıftçının toprağını yok değerine satma pahasına, tanmdan yoksullaşarak kaçma pahasına... • Gaziantep Ziraat Odası Başkanı Zihni Kepkep tanm satış birlıklerinin önemini vurguluyor. Zıhni Kepkep, f 'Tanm satış birlıklen kalkınca, üretici, tüccann belirlediğı fiyata mecbur kalacak" dıyor. u,kuşkusuzo\ayıyeşertmışama, Harran'da- kı toprak sahıplığı sorununu çozmenuş Uz- manlann verdığı rakamlara bakılırsa, yore- ' de tanmla uğraşan nufusun yuzde 40'ı yıne toprak- sız, yancı ve ortakçı Buyuk toprak sahıplerının ' çoğunluğunun Urfa ıle, toprak ıle ılgılen yok Ne eküdığını, ne bıçıldığmı uzaktan. başka ıllerden ız- lıyor, yalnızca toprağın getınsmın buyuk kısmını ahyorlar, o kadar Maraba marabahğın», bey bey- lığînı surduruyor Toprak sahıplığındekı yapı değış- mezken, uretım ılışkılennde farklı \ontemler uç venyor Sozgelımı "sözkşmeli çiftçUÛi" bunlardan bın Sözleşmeli çıftçıhk uygulamasını şöyle ta- nımlamak olası "Özel şirketier ile çiftçiler arasında bir sözleşme Konuldu beldesinden Muhtar Abdurrahman Saçakh, "Girdflerm çoğu dolarla. Ama ûrûnü dolarla satmıyonım kL_" diyor. Tanm refbrmu adı altmdaki uygulama sonucu çiftçi gkfcrek yoksullaştyM: imzalanıyor. Sözleşroeye göre çiftçi, şirketten bak- mak ûzere hayvan ya da ûretmek üzere tohum ah- yor. Hayvanın ya da ürünûn gelişme süreande, he- men tüm hizmetler şirketin tanifhğı olanaklar çer- çevesmdeyûrütülü>or.Önıeğin,ınısırekildiyse^er, tohumunu, mibzerini. ilacını, gübresini çiftçi şirket- ten alıyor. Elde edilen urünü de şirket -eğer ürûn is- tediği niteHkteyse- çiftçiden satın ahyoıf Uygulamayı savunanlar Sözleşmeli çıftçdık uygulamasını savunanlar, bu yontemın uretımın, yetıştırmenın çeşıth aşamalan açısından çıftçıyı rahatlatıcı etkısı oldugu kanısını dılegeünyorlar "Örneğin,gelenekselsistemJehay- vanahkyapançtftçikrgirdileripahalıalırlar.Ürûn- lerini abalann befirlemiş okhığu bir fivattan satmak zorunda kahriar. Ünın bedellennı zamanmda ala- mazlar, Idmi zaman dolandınluiar. Yetiştinne ile pazariama aşamasında maliyete yansıtamadıklan; hayvan ölümleri, veterineriik hiz- metieri, konusyonlar, kredi faizteri, sigorta ûcreti, pa- zar kirası gibi pek çok giderleri olur. Oysa, sözleşmeti çiftçilik uygulaması ile vetiştiri- ciler hayvan satın almada karşılaşûklan sorunlann birçoğundan kurtulurlar. Belli bir kalitede vem el- deedebifirler. Veterinerük hizmetlerinden daha çok yararianabOirter. Kredi,tam kapasite içinve gerçek uygulama amacma yönelik kullandınhr. Kredi kul- bndırma maiyeti düşer. Kredi kullanma zamanı uza- maz. Çiftçiler borç, kefalet bunahmuıdan kurrulur. Kredinin geri dönüşü daha vüksek oranda gerçek- leşir. Pazariama j önunden de, \ etışnricıler havv an- lanna müşteri aramaktan kurtulurlar. Satacaklan fiyat önceden bellidir. Ürünlennın bedeunı daha ga- rantiliolarak alabilirler. Borçlanma krizi >aşamaz- lar, piyasa kredileri olur." PratlKte 'sözleşmell çiftçlllk' Sözleşmeli çıftçılığe teonk açıdan bakıldığında bu olumlu ve yararlı yanlanyla ortaya çıkıyor Ya pratıkte 9 Harran Ovası'nın sulu tanma geçılen bol- gesınde Konuldu beldesındeyız Muhtar Abdurrah- man Saçakh yı "önder ve örnek çiftçi'' olarak go- 'Hükümet tarımı ğöz ardıediyor' Gfineydoğu Anadolu Projesi kapsamında olan bölgede yaygmlaşünlmak istenen 'sözleşmeli çiftçi- lik' uygulamasının; üreticiyi, yetiştiriciyi şirkerJere bağunlı lolacak özellikler taşıdığı betirtiliyor. BAHÇEŞEHİR ÖNİVERSİTESÎ Fnfbrmatik vc Sftcr TeknolojUetH Aıjguım» Merfceri Web Tabanlı Ders Hazırlama ve Sunma Kursu Short Course on Web Based Course Preparation and Delivery DÜZENLEYEN BAHÇEŞEHİR ÜNIVERSITESI KATKIDA BULUNANLAR UNIVERSITY OF ARIZONA Com SMtKfi 11CAMT L I COMP 2000 medyasoft MEDYA SOFT AceR <• IHLAS ACER LOGO BUSINESS SOLUTION Son başvuru tarihi: 18 Temmuz 2000 24-28 Temmuı 2000 Bahcesehir Universitesi Mühendisiik Fakültesi K a t ı h m c ı F o r m u Kurskatllımücretl: Adı soyadı Kurumu Unvanı Adresı Tel Fax E-Maıl Katılım Amacı 200$ jOğrena, Unwefateoğre«mel«ıanları| 400$ |Endustn etonanlan| Barınma ücreti : f~j Kampusde kalmak ısoyorum (artt a S fafcs gunlemzı b&ım?f2^@@@@@ Tamuz 2000 Q Kampus dışjnda kendı ımkartanmı kuüanacağım Toplam Ücret* $ 'Buucreayaanlangunctefo Merkez Bankası efekat sao} kuru kao&ğı TL olarak 18 07 2000 tarıhıne kadar Kentbank BatKefetnr 9225 /Şube KoduJ 285219351 nokı TL hesabma yatmp dekontunuzu ve kaalm formunau 10212/ 669 43 98 e fakslayına veya aşağıdakı adrese postalayvntz KatıttfiKi Formu'nun ve Toptam kun ücretının en son 18 Temmuz 2000 tarıhıne kadar organnasyoun komltesme RetHmesı gerekmektedır Bahcesehir Universitesi. Bahçeşfhir 34»00 İstanbul, Tel : (021 2| 669 65 23 Faks: |021 2| 669 43 98 www bahcesehır edu tr Gaziantep Ziraat Odası Başkanı ZihniKepkep'ın çızdığı tablo hıç de ıç açıcı değıl u Tanm saOş birtUderi, piyasa şart ve fiyadanna bağh kalmadan. ureti- cinin ambarcıya, tüccara ezümeden ürûnûnü satmasma yarar. BirBkler ortadan kalknğı zaman, üretici, tûc- carmbnrbiriyieanlaşarakpiyasadabe- lirkdiği fiyata mecbur kalacak. Ha- sat sonrası ureOcı paray-a ıhtrvacı ol- duğu için ürûnûnü pazara indirecek. O andaki talep arzui altmda kalaca- ğı için tüccar duşuk fiyat verecek, üretici de ürûnûnü ucuzdan satmak zorunda kalacak." Işte tam bu noktada yıllardır ülke- yı yönetenlenn, köyden çıkıp devle- nn en üst noktalanna kadar gelmış- lenn ısrarla gündeme getırdıklen "Tanmdan geçinen nûfus azalsm" dıleğı sonunda gerçekleşecek Ama ne pahasına9 Çıftçının toprağını yok değenne satma pahasına, tanmdan yoksullaşarak kaçma pahasına Zıhnı Kepkep ıle yaphğımız söy- leşıye donelım •'Bütûn Türkiye'de oUoğu^bi Ganantepte deson20yıl- dır çiftçi ve köylü fakirleştiriliyor. Çünkü, devietin tanma dönük poü- tikası yok. Çiftçi, toprağa tohum at- dğı günden itibaren hasat dahil önû- nü göremeden bir ekonomik faaüyet gerçekleştiriyor. Oysa AB ülkeleri, her tuıiü maİm serbest ticareani ön- gönnekrinekarşm sadecetanmda ko- rumaa şarflar öne sürüyoriar. Ne- den? Çûnkütanmsalfaali>etler dev- letler açısından stratejik önemdedir. Tûrkiye isetanmsal açıdan dûnyada hendmeyeterfi 8ûlkedenbiriv'ken,son yıDarda artan miktarlarda dışandan firön ithal etmeve başladı. Tanmda çauşan nufusun azalül- ması isteniyorsa eğer, önceukle ta- nmsalteknokjinm kuUanıhrhalege- tiritae9gerekir.Oysa,3»-35yMır(lev- leti yönetenlerin söytemleri ve uygu- lamaknfletanmsalnüfus azaltdmış, yoksullaştınhnış, tanm sektöru kü- çûttühnüstür." Guneydoğubırlık'm 1982'denbe- n atıl dunımda olan uzum suyu te- sıslennın makme aksamının satıldı- ğından, fabnka bınasının ıse boş kal- dığından, Tekel Fabnkası'nındaken- dı halıne buakıldığından yakınıyor Zıhnı Kepkep "Halbuki" dıyor, "Ev- lıya Çelebı, Seyahatname'sinde Ga- ziantep'i bağlar arasında bir şehir olarak tanımhyor. Işte o bağjar, çok uzon zaman önce değıl, yaklaşık 40 yıl öııceSuriye'den geten bir virüs ne- deniyle yok oMu. Oysa arazi bağcıh- ğa çok eherisü. Bağcüık yıne canlan- dınlabiür, Tekel ıçkı fabnkası gelis- tirUebüir, Tûrkrye yıkla 7-7^ milyon Ktre etil alkol ıttîal eden ülke ohnak- tankurtanhpbualandaihracatçıko- numa getirilebilir.'* Neden olmasın'' tstense olur Ama, amaç başka De- dık ya kamusal destekler, denetım mekamzmalan kaldınlacak, tanm sektorü pryasalaşunlacak' Zıhnı Kep- kep ıle konuşurken, elınde bu- avuç taze fıstık ıle Gokçelı koyunden Ab- durrahman Karakol gınyor ıçenye "Başkan, ilk mahsul fistık getirdim. Ödül verecek misiniz buna?" Bakı- yor sohbet koyu, firsatım bulup du- rumunu bir çırpıda anlatıyor u Köylü milletin efendisi idi, hiz- metçisi oldu. Bovle yazmak laznn. Buğdaym kilosu 80 bin, ekmek 100 bin Mra. Bunasdiş- Açıkças çiftçi ken- dini doyiıramıyor. Aldığun kredi 1 müyar, ödediğün 45 milyar. Ben bu kosullarda nasıl «ecineceğim, bele bunu bana bir açıklavnerselen.. 1 " "Tanm reformu", ı,ok yakın zamanda, yıllardır kımı çevrelerce ıstemlenı gerçekleştırecek Yoksul- laşan çiftçiler, tarlasını, hayvanını sahpsavıpkentleregoçecekler Terör nedenıyle zaten yaşanmış olan goç, Gazıantep'te, o yörenın kentlennde emılebılecek mı 7 Insanlar ış bulabılecek nu, bulabıhyorlar mı 9 Bulduklan ışlerde sosyal güvencelere kavuşabılecekler nu, kavuşuyorlar mı 7 Yeterlı ücret alabılecekler mı, alabılıyorlar mı 7 Sağlıklı bır sanayı atılımı oluşacak mı, oluşabılır mı9 Yann da bu konuya değıneceğız renler çoğunlukta Ceylan yetıştınyor, süt meğı beslıyor, ektığı urunde çeşıtlılık anyor Elbette yaptığı ış ıle de ovunuyor "Yalmz Tûrldye degfl, duma çiftçilerin başında duruyor. Çiftçi ohnasa doktor \ara>ı saramaz, muhendis baraj yapanuz. Pamuk bizden, ekmeklik buğday bizden." Çlftçlnin yûzü yıtcık' Saçaklı'ya gore gel gorkı çıftçuun "yüzûyıkık" Neden 7 Sayılacak çok sorun var, bır tanesı ıle ye- tınelım ban "Tohum dolarla, gübre dolarla, girdi- lerin çoğu dolarla. Ama ûrünü dolarla satmıyonım kL.. Maliyet dolarla, kazanç liravla. Hasat sonrası ûrunü liravla ahyorlar elimden. Dolann zaran bi- ze, yaran onlara." Sözleşmeli çıftçılığı de de- nemış Saçakh Bır şirket ıle anlaşmış, mısu- ekmış Tohu- mu, mıbzen, ekıpmanı, gübre- sı, ılacı şusu busu derken hep- sını şirketten alıyor, hem de fa- ızıylc Mısıryetışnuş, devlctm açıkladığı taban fîyatından, 75 bın lıradan almış şirket Muh- tar Saçaklı, sözleşmeli çıftçı- lık deneyımını kısaca ozetlı- yor "Faizieri de katarsak isin içfae,elelde, baş başta çıkbk»* GökçeököyürKknfisüküretkisi Abdurrahman Karakol: AJdığım kredi 1 milyar, ödediğim 4.5 mihar. Ben bu kosullarda nasıl geçineceğim, hele bunu bana bir açıklaynerseler... Uygulama özencHrillyof Ya mısırda şırkenn ıstedığı nem oranı tutturulamasaydı ne olacaktı 9 Rısk Saçaklı'ya ka- lacaktı Tumolumsuzluklan- na karşm, kırrulennın deyışıy- le koylülen bır anlamda "JBT- ketlerin marabaa" olmaya ıte- cek sözleşmeli çıftçılığuı böl- gede yaygınlaşacağı gözlenıyor Orneğın, Ata Inşaat ıle Koç Ortaklığı, Çamhdere'de buyuk bır tesıs oluştunıyor tlk hedef sut sığırcıhğı Yurtdışmdan hayvan genn- hp sözleşmeli çıftçıhğı ozen- dıreceklemuş Sözleşmeli çiftçilik ya da besıcılığın, şırketler değıl de kooperatıfler aracılığıyla yû- rutulmesımn en sağlıklı yön- tem oldugu, su gotürmez bır gerçek GAPbolgesınde,özel- lıkle Bu^cık Barajı'ndan et- kılenen bolgelerde "Hayvan- cıhk Merkezi Projesi'' adı al- tında uretıcılenn bır tanmsal kalkınma kooperatıfı çausı al- tmda orgutlenmelenne öna- yak olunmuş tlk aşamada Kırağılı kö- yunde tanmsal kalkınma ko- operanfıkurumıuş Amaç.ko- operatıf aracıhğıyla üretıcıle- nn ucuz ve kalıteh yem sağ- lamalan, sözleşmeb vetenner- lık hızmetmden yararlanma- lan, duzenlı süt pazarlama ola- nağma kavuşmalan ve yetiş- tıncılığın her aşamasmda eğı- tımden geçmelen Tanm reformu ' - Ancak gorunen o kı koope- ratıflerden çok, şuketler alana egemen olacak ve sozleşmeh viftçılık, tanmın "piyasalaşb- rümasımn" bır aracı olarak kullanılacak TBMM'den "tanm refor- mu" adı altmda çıkan yasa da tanm sektörünun pıyasalaştı- nhnasınm en onemlı admıla- nndan bın IMF'nm ıstemı uzenne tanm satış koopera- tıflennın zaman ıçuıde tasfı- yesı, bu yolun ılk temel taşı. Yarın: sanayl atılımı ve çalı$anların durumu