Katalog

1 TEMMUZ2000CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / ekonomi(a cumhuriyetcom.tr 13 Bektrfğezam • ANKARA(ANKA)- Turlaye Elektrik E>a£ıtım AŞ (TEDAŞ), elelctriğe yüzde 2.1 oranında zam yaptı. Biifpinden itibaren geçerli olacak yeni zarrüa elektriğin birim fîyatı konutlarda 42 bin 450 Hradan43bin350 liraya, sanayide 42 bin 750, ticarethane, şantiye ve resmi daırelerde 51 bin 650 liraya yûkseltildi. Antma tesislerınde kullanılan elektriğin 20 bin 950 lira olan birim fıyatı da 21 bin 400 liraya çıkanldı. TÜPRAŞ'm Msseteri • ANKARA(AA)- Tüpraş'ın nisan ayında gerçekleştirilen halka arzında, hisse bedellerini taksitle ödemeyı seçenlerin, 4. taksitlerini, 4 Temmuz Salı günü mesai bitimine kadar yatırmalan gerekiyor. Özelleştirme fdaresi Başkanlığı'ndan (ÖİB) yapılan açıklamada, yatınmcılann haklannı kaybetmemeleri ve hisse senetlerini alabilmeleri için tüm ödemelerini zamanında ve eksiksız olarak yerine getirmeleri gerektiği belirtildi. DeNdana tehtikesi • BRÜKSEL(AA)- Avrupa Birligi, eti yenen çift tırnaklı hayvanlardan insana bulaşan "deh dana" hastahğına karşı önlem olarak sığır, koyun ve keçi etleriyle bunlardan yapılan ürünlere yeni kısıtlamalar getırdı. Avnıpa Komisyonu'nun karanna göre 1 Ekim'den itibaren 12 aydan büyûk sığır, köyun ve keçi etleri kesinlikle, beyin, omurilik ve bademciklerinden anndınlmış olarak satılacak. Işçi sempozyumu • Ekonomi Servisi - Birleşik Metal îş Sendikası'nın "Yeni Yönetim Tekniklerinin lşçilere ve Sendikal Hareketlere Etkileri" konulu sempozyumu bugün başlıyor. îki gün boyunca devam edecek toplantılann ilk gününde yeni yönetim tekniklerinin işçilere etkisi ele ahnacak. Petrol-tş Sendikası Merkezi'ndesaat 10.00'da başlayacak olan toplantının ilk gûnûne Uluslararası Metal tşçileri Fedarasyonu Akdeniz Bölge Sorumlusu Tony Ferigo, konuşmacı olarak katılacak. Sabancı • İSTANBUL (AA) - Sabancı Topluluğu şirketlerinden Teknosa, Sharp'ın yanı sıra Hoover ve Thomson ûrûnlerini de satacak. Teknosa'dan yapılan açıklamaya göre, Hoover, Sharp ve Thomson marka ûrünlerin bayilere tanıtımında konuşan Teknosa Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdûrü Demir Sabancı, beyaz eşyada beğeni kazanan Hoover ile kahverengi eşyada Avrupa ve Amerika'da tepe noktaya uzanan _ Thomson şirketleriyle anlaştıklannı büdirdi. Düzettme • Önceki gün 11. sayfada yayımlanan "Ük kez deniz ûstünde bir fuar" başlıklı haberimizde NTSR Fuarcılık yöneticisi Serkan Tığlıoğlu'nun adı teknik bir hata sonucu Tılıkoğlu olarak çıkmıştır, düzeltiriz. Siyasiler memur ve çiftçiden keserken 4 bankadaki batık para katrilyonu geçti 1.1 katrilyoıılıık bedelHACERGEMİCİ Hükümet memuru ve çitfçiyi yoksulluğa mahkûm ederken Tasarruf Mevduatı ve Sıgorta Fonu tarafından 4 banka sahibınc açılan alacak davalannda ortaya çıkan rakam bu bankalarda havaya uçan paranın büyüklüğünü ortaya koyuyor. Arka arkaya Yurtbank, Egebank, Esbank ve Sümerbank'ın eski sahiplerine alacak davası açan fon, dört dava için toplam 1 katrilyon 132 rnilyar lira talep ederken denetim altında içi boşaltılan bankalarda uçan paranın bu rakamın çok daha üzerinde olacağına dikkat çekiliyor. Fatura topluma çüayor IMF ile stand-by anlaşmasına giden ve üreticiyi, çiftçiyı bir kenara iterek hızla özelleştirmeye yönelen • Yurtbank, Egebank, Esbank ve Sümerbank'ın eski sahiplerine alacak davası açan fon, toplam 1 katrilyon 132 milyar lira talep etti. Denetim altında içi boşaltılan bankalarda uçan paranın bu rakamın çok daha üzerinde olacağına dikkat çekiliyor. /——-~v—-^ / Fon kimden, ne istiyor? \ Balkaner 381.365 rmlyarTL. \<$5$ki Zeytinodlu 7 Demirel Garipoğlu \ Toplam 322.955 259.722 158.451 1.132.493 mılyarTL ^Ş&Şk^ milyar TL. Atitf&^Pt. mılyarTL / ^ A \& mmmmmm *İL_~S hükümet, bir yandan da mali durunüan bozuk olduğu için fon kapsamına aldığı bankalann malıyetlerini toplumun her kesimine ödetmekten çekinmiyor. Daha önce fon kapsamında bulunan tnterbank'taki batık paranın boyutlannın 1 katrilyonu bulmasının ardından, son olarak 22 Aralık tarihindeki operasyonla fona geçen 5 bankadan 4'ûne açılan alacak davası, bu bankalardaki batık para tutannın katrilyonu geçtiğini ortaya koydu. Ekonomistler fon tarafından Egebank, Yurtbank, Esbank ve Sümerbank'ın eski sahiplerine açılan alacak davası sırasında bu rakamlann daha büyük boyutlara ulaşacağını ifade ederek "Bu bankalar bu hale geürken denetkniyordu. Kimse biz bümiyorduk, görmedik diyemez. Türk halkı banka babran afleterin parasını ödüyor" değerlendirmesini yapıyorlar. Bilindiği gibi fon, Hazine murakıplannın ve bilirkişi raporlanna dayanarak banka kaynaklannı direkt veya •• dolaylı olarak kendi şirketlerine aktardıklan savıyla Yabya Murat Demirel e 259 tnlyon 722 milyar, An Avni Balkaner'e de 381 trilyon 365 milyar liralık alacak davası açmıştı. Fonun aynı gerekçe ile Esbank için Zeytinoğlu'na 322 trilyon 955 milyar lira, Sümerbank'ın eski sahibi Hayyam Garipoğju'na da 158 trilyon 451 milyar lira alacak davası açtığı öğrenildi. POAŞ'ın paraa uçtu Fon, elindeki bankalarla ilgili yargı düğmesine 22 Haziran'da sürenin dolduğu son gün basarken Türkiye'deki çelişkiler de yeniden gözler önüne serildi. Söz konusu davalarla talep edılen 1 katrilyon 132 trilyon liranın 1.8 miryar dolara denk geldiği düşünüldüğünde Özelleştirme tdaresi'nin yüzde 51 hissesini sattığı POAŞ'tan elde edilen 1.2 milyar dolarlık gelirin dahi sollandığı ve bu rakamın çok daha üstündeki bir paranın 4 gruba gittiği gözleniyor. 'Esbankh üd satoı' Y. Zeytinoğlu Tasarruf Mevduatı ve Sigorta Fon'u kapsamındaki Esbank'ın eski sahibine Beyoğlu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde 322 tril- yon 955 milyar liralık alacak da- vası açarken davada delil olarak sunulan Bankalar Yeminli Mu- rakıplan'nın raporu Esbank 'ta iş- lerin halen kötü gıttiğini ortaya koydu. Raporda Fon'a devrinden son- ra da bankanm mali yapısmm dü- zelmediği ve aylık zararan 30 trjl- yona ulaştığı ifade edilerek "Ban- kanın zaran Fon'a devrindenson- ra da arüş halindedir. Kanmya maüyeti gün geçtikçe büyüdûğü için ivedilikle elden çıkanlması veya uygun bir sermaye grubuna devredümesi gerekmektedn-" de- niliyor. Fon tarafından Murtaza Yavuz Zeytinoğlu, Zeliha Zeytinoğlu. Zeytinoğlu Holding, Eston, Pet- sa AŞ, Entil Endüstri, Estrans Ta- şıma, Tektar AŞ ve Bimhol AŞ aleyhine açılan alacak davasında, söz konusu kişi ve kurumlann direkt veya dolaylı olarak banka kaynakJannı kendilerine aktar- dıkları ileri sürülüyor. Davada delil olarak gösterilen 3 Mart 2000 tarüüi Mali Bünye Raporu'nda Zeytinoğlu Gru- bu'nun bankaya toplam riskinin 332 trilyon 955 milyar lira oldu- gu ifade ediliyor. Raporda, Fon tarafından atanan yeni yönetim de eleştiriliyor. DeuMe yeni damlar Murat Demirel Hakkında 259 trilyon 722 milyar liralık alacak davası açılan Ege- bank'ın eski sahibi Yahya Murat De- mirel ile ilgili sadece TMSF değil, bankanın yeni yönetimi de yargı yolunu zorluyor. Fon tarafından açılan davada De- mirel ile şirketleri Otomobilcilik ve Ticaret AŞ, Universal Yatınm Holding AŞ ve Erdem Dış Ticaret AŞ, dolaylı ve direkt olarak banka kaynaklannı kendilerine aktarmak- la suçlamrken, Yavuz Zeytinoğlu, Hayyam Garipoğhı ile Ali AvniBal- kaner gibi Demirel'in de mallan üzerindeki ihtiyati tedbir ve yurt- dışına çıkış yasağı konuhnası yö- nünde alınan karann devam ettiril- mesi talep edildi. Demirel Grubu ile ilgili olarak Ha- zine murakıplan tarafindan hazır- lanan 23 Mart 2000 tarihli rapor- da trilyonlarca liramn Demirel şir- ketlerine aktanldığı öne sürülür- ken dava dilekçesinde de Demi- rel'in Kıbns ve Virgin Adalan'nda kurulan iki firma ile Egebank Off- Shore Limited üzerinden Ege- bank'ın trilyonlarca lirasını şirket- lerine aktardığı iddia edildi. Bilindiği gibi Demirel ile ilgili Egebank AŞ de banka kaynaklannı kendi şirketlerine aktardığı, bu amaçla paravan şirketler başta ol- mak üzere birçok yöntemi kul- lanarak bankanm içini boşalttığı savı ile Şişli Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunmuştu. Ali Balkaner Yönetimine el konulan Yurtbank'ın eski sahibi Ali Avni Balkaner, aley- hine açılan 381 tnlyon 365 milyar Ü- ralık alacak davası ile adeta rekor kırdı. Tasarruf Mevdudatı Sigorta Fonu tarafindan Istanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne açılan dava- da, Ali Avni Balkaner, Muzaffer Ha- kan Balkaner, Farma Pelin Balka- ner, Derby Lastik Fabnkası, Balka- ner Turizm, Üçem Taahhüt ve Tica- ret AŞ ile Ada İnşaat, banka kaynak- lannı kendi lehlerine kullanmakla suçlamrken fon avukatlan 381 tnl- yon 365 milyar liramn davalılardan tahsilini istedi. 7 Mart 2000 tarihli Bankalar Ye- minli Murakıplan'nm raporunda Bal- kaner'in 23 şirket aracdığı ile Yurt- bank'tan kendi şirketlerine 312 tril- yon 42 milyar lira aktardığı öne sü- rülüyor. Aynı raporda Yurtbank'ta da yoğun bir şekilde back to back kre- dilendırme yönteminin kullanıldığı- na dikkat çekiliyor. Nergis ve Ihlas Grubu ile Korkmaz Yiğit'in şirke- tiyle ilgili karşıhklı kredılendırmele- re dikkat çekilen murakıplann rapo- nmun sonuç bölümünde, gruba doğ- rudan kullandınlan kredılerin tutan- nın faıziyle bırlikte 312 trilyon 42 milyar lira oktuğu, grup tarafindan kul- landınlan diğer riskler de eklendi- ğinde grup riskinin 379 trilyon 602 milyar liraya ulaştığı ifade ediliyor. Problemli krediler arasında Tansu ÇDler'in yalı komşusu Mehmet Ü*- tûnkaya ile Sümerbank'ın sahibi Hay- yam Garipoğhı'nun da bulunduğuna dikkat çekiliyor. Hayyun Garipoğlu Sümerbank'ın eski sahibi Hayyam Garipoğlu aleyhine Istanbul 8. Asli- ye Tıcaret Mahkemesi'nde açılan 158 trilyon 451 milyar liralık alacak davasında suçlamalar ve usulsüz kre- dilerde adı geçen kişiler, ortada or- ganize bir durum olduğunu ortaya koyuyor. TMSF, Hayyam Garipoğlu, Kasım Garipoğlu, Handan Gükç, Ipeks Iplik, Akmaya, Amasya Teks- til ve Toros Biracılık'tan banka kay- naklanm kendi şirketlerine aktardık- lan savı ile davacı olurken, bu sıra- da gerçekleştirilen back to back kre- dilendırmede tamdık isimler ön pla- na çıkıyor. 30 Mart 2000 tarüüi Bankalar Ye- minli Murakıplan'nın raporunda, banka sermayesine hâkım olan Ga- ripoğlu Grubu firmalanna dolaylı ve dolaysız olarak kredi aktardığı ve bu sırada Demirel, Çağlar, Zeytinoğlu ve Ceylan Grubu ile karşıhklı kredilen- dirme ilişkisine gırdiğine dikkat çe- kiliyor. Söz konusu isimler aracılığı ile 98 trüyon 764 milyar lira kredi kul- landınldığı ifade edilen raporda Kıb- ns'taki Efektifbank ile de usulsüz kredilendirme işlemlerinin gerçekleş- tiği bildinliyor. Sümerbank'ı satın alarak gündeme gelen Ceyhanlı işadamı Hayyam Ga- ripoğlu, bilindiği gibi Petrol Ofısi'ne verdiği teklif ile gündeme gelmiş, ardından ortaya çıkan Nesim MaUd cinayetinde de Malki'nin gizli orta- ğı olduğu ve Sümerbank'ı da Mal- ki'nin parası üe aldığı yolundaki id- dialarla ön plana çıkmışn. Büyüme yüzde 4.2 ANKARA(AA)-Bu yüın birinci üç aylık dö- neminde ekonomide bü- yüme hızı, yüzde 4.2 olarak gerçekleşti. Dev- let Istatistik Enstitüsü, 2000 yılı birinci üç ay- hk dönemine Uişkin gay- ri safi millı hasıla (GSMH) ile harcama yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYlH)'sonuçlarını açüdadı. Buna göre, ilk üç ay- da yaratılan GSMH, ca- ri fiyatlarla 21 katrilyon 357 trilyon 806 milyar lira olarak hesaplandı. Aynı dönemde GSMH, 1987 yıh sabit fıyatla- nyla 23 trilyon 34 mil- yar lira olarak belirlen- di. Rakamlar ışığmda ile İwferncf İŞÇMN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER İnsanlı ve İnsansız Uluslararası örgütlerin insanlı ve insansız olanlan arasındaki çelişki giderek büyüyor. "O da ne demek?" diye düşündüğünüzü biliyor ve kastımı hemen açıklı- yorum: Insanlan, insanlığın çıkarlannı gözetmek üzere ku- rulmuş uluslararası örgütler ile güç odaklannın, para kaynaklannın, adı çok özelde az uluslu tekellerin çıkar- lannı kollamak üzere kurulmuş olanlan. Birinci gruba, eksiği gediğine rağmen savaşlann ardından dünya ül- ketennin bütününü kucaklamak üzere kurulmuş Birleş- miş Milletler, ona bağlı Uluslararası Çalışma Öngütü (ILO), Sağlık Örgütü (WH0), Gıda Örgütü (FAO) giriyor. Ikin- ci grupta ise elbetteki en ünlüleri Dünya Ticaret örgü- tü, IMF, Dünya Bankası, G8'lerolmak üzere, para ve iktidar gücünü ellerinde tutanların oluşturdukları çıkar örgütleri var. Elbette birinciler bütün insanlığı, ikinciler para ve ik- tidar gücünü temsil ederlerken sözde dengelerin oluş- masında sermaye örgütlennın karşısında emek örgüt- leri, uluslararası sendikal örgütler de var. Ne yazık kj Marksizm adına uygulanan modellerin çökmesinin ar- dından kaprtalist ülkelerde bu türden denge arayışla- n tarihe kanştı gibi. Tek ideolojı olarak yutturulan ev- • rensel kapitalızmın, daha doğrusu emperyalızmin, süs- ' lü adı "kûreselleşme" modelinde sosyal devlet, demok- raside dengeler arama kaygılan ortadan kalktığından, emek örgütleri geriye püskürtüldüler. Bir yanda, siyaset üzerinde etkinlikleri zayıflayınca, ortak temsilin söz konusu olduğu organlardaki karar- lar da giderek daha fazla sermaye çıkarianndan, sü- per güçlerden yana ağıriık kazandı. Dığer yandan doğ- rudan sermayenin örgütlen dünya üzerindeki etkin- liklerini, egemenliklerini katladılar. Sonuç olarak savaşlara karşı önlem almada bıle sö- zü dinlenmeyen, gücü, ıçı boşaltılmış bir Bırleşmiş Mil- letler, bütün dünyaya ilkelerini dayatabilen DTÖ, IMF, Dünya Bankası, dünyanın sahibi ve bekçisi biziz diye- bilen ABD, aralannda kımı çelişkiler olsa da "zengin Kuzey" ittifakı olgusu ile karşı karşıyayız. En son Cenevre'de çalışmalannı yürüten Bırieşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın (UNDP) rapor halinde aldığı kararlar çok düşündürücü, çarpıcı. BM, çoku- luslu şirketler ile IMF ve DTÖ'yü sorumluluğa davet edi- yor. Kârla bırlikte insanlann da düşünülmesıni istiyor. Medyamızın çok fazla ilgı göstermedığı, gazetemizin haber sayfalannda geniş yer alan verileri, en zengın- ler ile en yoksullar arasında akıl almaz büyüyen uçu- ruma ilişkın istatistikleri bu köşeden yineleyecek de- ğilim. Sadece BM'ye bağlı yukanda sayılan kuruluşlann tü- münün, konulanna göre, ILO'nun işsızlik ve emîeğin sö- mürülmesıne, ucretlerin aşağı çekılmesıne, FAO'nun yoksulluğa bağlı beslenme yoksunluğuna, düpedüz aç- lığa, VVHO'nun insanlann sağlık ve ılaç hizmetlerınden yararlanamamalanndan kaynaklanan sağlık trajedile- rine, salgın hastalıklara, çocuk ölümlerine.. ılişkin yıl yıl hızla büyüyen olumsuzluklan araştırmakla yetinmek zo- runda kaldıklannın altını çizmek ıstiyorum. Tabii sadece paranın, tekellerin çıkariannın giderek egemen olduğu bir düzende dünyanın nasıl büyük bir çevre felaketınin içine sürüklenmekte olduğuna ilişkın veriler ayn bir boyut. Bu arada Türkiye'nin dünyanın en zengini ve en büyük gücü ABD ile azınlıkta olan en zenginleri ile çoğunlukta kalan en yoksullan arasında- ki uçurumda yanşıyor olması, Türkiye'de gelir uçuru- munun yoksullukla buluşması, bızim özel çıkmazımız. Şimdi küreselleşme olgusu, bilimsel, teknolojik dev- rim ile insanlann kanını emen küreselleşme ideolojisi- ni, çağımızın emperyalizminı bilerek kanştıran, kafa kanştıranlara sormak gerek. Küreselleşme olgusuna, bilimsel, teknolojik devrime saygı duyarken ölçü alma- mız, uyanlanna uymamız gereken uluslararası örgüt- ler hangileri? Uluslararası tekellerin çıkarlan adına in- sanlığın, dünyanın sonunu gözetmeyenler mı? Bilim- sel, teknolojik devrimlerin insanlık adına kullanılması- na çaba göstermesi gerekenler mi? Ülkemizin, insanımızın, dünyanın, insanlığın çıkar- lan hangi ölçüler içinde geçerli? Ekonomi insan için de- ğil mi? Insanlığa bu kadar ağır bedeller ödeten bir dü- zen böyle, kör kör parmağım gözüne geçerli kılınabi- lir, dayatılabilir mi? Siyaset tekellerin çıkarianna bu kadar teslim olmuş, insandan yana örgütlenmeler bu kadar dağılmışken az uluslu tekellerin çıkarianndan başka şeye bakmayan örgütler, gelişmenin, evrenselliğin, küreselleşmenin gerekleri olarak yutturulabilirken.. elbette olabilir. Ama bu düzen hep böyle devam edebilir mi? 'Edebilir" diyorsak, insanlığın, dünyanın yok oluşuna teslim oluyor da olabiliriz. Bu da doğanın, insanlann ken- dini savunma, yaşama güdüsüneters duşüyor. Onun için de, küreselleşme ıdeolojısıne teslim olmuşlara göre, "çaf- fa/c sesler" diye damgalanıp susturulmak, ezilmek iste- nen aykın sesler dünyanın her yennde bırden çıkıyor. Onca şiddete, baskıya, paranın, silahın gücüne, din ve ırk ayınmalıklan ile kafa kanştırmalara, büyük oyunlara, akjatmalara karşın yok edilip susturulamıyoriar. sukransoner@yahoo.com HEMTV minde, geçen yılm ay- nı dönemine göre bü- yüme hızı da cari fiyat- larla yüzde 73 1, sabit fi- yatlarla yüzde 4.2 ola- rak gerçekleşti. Buarada,GSYlHso- nuçlanna göre, sabit fi- yatlarla özel nihai tü- ketimharcamalan yüz- de 4.6, gayri safi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 10.6'lık arüş gös- terdi. Veezy İnternet Kredi Kartı Fuı^c; ı..ıc,,,^ı cıişim Cihazı tntemefe kolayca erijir, DVD filmleri oynatır, iv aıtr, VeezyFun Denizbank sayesinde sudan ucuza! VeezyFun'ın aylık abonelik ücreti 14.95 $. Ödemelerınizi Denizbank İnternet Bankacılığı sistemi aracılığıyla yaptığınızda ise Denizbank her ay 5 $ ınızı size geri ödüyor. Böylece aboneliğiniz ayda sadece 9.95 Ş' a geliyor. Veezy İnternet Kredi Kartınız da Denizbanktan1 Bu kartla ister çarşı pazarda, ister Internette alışveriş yapın, indirimlerden ve ayrıcalıklardan yararlanın! VeezyFun'ı nasıl alacaksınız? •Seçkin bilgisayar bayilerinden birine gidin, bir Funkey kutusu alıp 10 $ ödeyin. •Kutudaki formları doldurup Vestelnet'eyollayın. •Başvumlar Banka tarafından onaylandıktan sonra, Ağustos ayından itibaren Funke/ler ve Veezy İntemet Kredi Kartları teslim edilmeye başlanacak. 4-6 hafta içinde Funke/nizi almış olacaksınız. •14.95 Ş'lık abonelik ücretiniz 36 ay boyunca — Veezyinternet Kredt Kartımrtîm tansit edilecek. •Unutmayın, ödemelerinizi Denizbank İntemet -: : -—~ Bankacılığını kullanarak yaptığınızda bu ûcretin 5 $'ı her ay size geri ödenecek. Böylece VeezyFun için ayda sadece 9.95 $ ödemiş olacaksınız. M A D E I N 36 ay Veezy internet Erişimi (Ayda 50 saat) Vestelnet Müfteri llttifim Merktzi: 0 800 219 01 20 www.veezygo.com