Katalog

IMAYIS2000SAU CUMHURİYET SAYFA HABERLER DenizıDiplomaya ihtiyaamyok, üniversiteden alacağım birşeyyok, bugün öğrenciüniversiteyiçok aştı ~T~ 7"nıversıtenın ıhraç karannı / / kaldırabılmek amacıyla K.*/ yasal yollara başvurarak yenıden öğrencılık hakkını elde eden Denız, konu hakkında şunlan anlatmıştır: " 1969 senesınde ben üçüncü sınıfta iken ünıversite ışgal ve öğrencı olaylanna kanştığımdan, ünıversite senatosunun karan ıle süresiz olarak Hukuk Fakültesı'nden ıhraç edıldim. Danıştay'a şahsen müracaat ederek kanunsuz ışlemın durdurulmasını ıstedim. 1970 senesi Eylül ve Ekım aylannda Danıştay tarafindan ûnıversıte senatosunun aldığı ıhraç karan bozuldu." Deniz Gezmiş'in Öyküsü TURHAN FEYİZOGLU M ustafa tlker Gurkan, yaşadığı oğ- rencı eylemlennı değerlendırerek şunJan soylemıştır tt Bu DevJet-i Âfi Osmanhe'vi yönetenleri çok iyi falan sanma, adamın başına öyie işler getiririer ki, oknayacak yerde namus belasına hapse duşersin!" Denız'ın de başına boyle bır ış gelır ve Devlet-ı Âlı Os- manıye mantıgıyla ıbret-ı âlem olsun dıye yak- laşık ellı Jaşıyle yapılan bır eylem neden goste- nlerek sadece Denız, üniversiteden ıhraç edılır Istanbul Unıversıtesı Edebıyat Fakultesı Pro- fesorler Kurulu, sosyoiojı bolumu asıstam Ova (Baydar) Sencer'ın, "Türkiye'de Işçi Sımfinın Doğuşu ve Yapıa" adlı doktora tezını 20 lehte, 37 aleyhte oyla reddeder Tezının ıkı kez ayn za- manlarda kabul edılmemesı uzenne dort yıldan ben asıstanhk yapan Oya (Baydar) Sencer, go- revınden ıstıfa eder Bu olaya tepkı duyan oğ- rencıler, 26 Aralık 1968 Perşembe gunu, saat 14 30'da unıversıte senatosunun toplantısını ba- sar Toplantı halınde bulunan senato uyelen, bır anda neye uğradığını şaşınr Toplantıyı yanda kesen oğrencıler, orada bu- lunanlara hıtabcn "Demokratik unhersite isti- yoruz. Edebryat Fakültesi Dekanı derhal istifa et- sin. Bu konuda derhal bir karar alın. Yoksa bu- rayı terk eöneyiz" derler Rektor v e fakulte de- kanlan, karşılaştıklan bu olay sonunda, hıçbır tepkıde bulunmaz ve bır sure sonra yanlannda görevlı memurlarla bırhkte bınadan aynlarak, toplantılanna devam etmek ıçın Fen Fakulte- sı'ne gıderler Burada yaptıklan toplantı sonun- da, aldıklan bır kararla, "Üniversiteyi süresiz olarak kaparüklannT açıklarlar İşgalctfconumunadttşen gençler u açıklamarun ardından vahlığe baş- vurarak, unjversıtenın ışgal edıldıgıru, okulun polıs tarafindan boşaltılması- nı ısterler Rektorluğun bır anda boşaltılmasıy- la, bınada bulunan yuz kadar devnmcı ogrencı ışgalcı konumuna duşer Sıvıl polıs, daha son- ra, unıversıte ıçınde ve çevresınde değışık saat- lerde yakaladığı öğrencılerden Ocal Okay, Bo- gos Masis Kürkçügil, Mehmet Mehdi Beşpınar, KemalBingoDü,Bozkurt.Nuhoğlu\eCihan,Vlp- tekin'ı adlıyeye goturûr Beşıncı Sulh Ceza Mahkemesf nde sorgulan gızlı yapılan oğren- cılerden Cıhan Alptekın, serbest bırakılır, De- nız Gezmış ve Celal Doğan hakkında gıyabı tu- tuklama karan venlır Arananlardan Celal Do- ğan, 31 Aralık 1968 Salı gunu, Denız Gezmış, 2 Ocak 1969 Perşembe gunu yakalanır Celal Doğan'la bırhkte 12 Eylul 1980 harekâtı sonra- sında bır sure Zıncırbozan'da gozaltmda kalan Sülevman DemireJ, bu olayla ılgılı olarak şun- lan soylemıştır "Celal Doğan, bir gün bana, 'Benı sıztevkıf ettırdıruz' dedL 1969yümdarek- torün odasıru basnuşiar. Ben yurtdışındavdıın. 'Kım bastıvsa hepsını hapsedın dedirn. Meğer hapsedilenlerden birisi Celal Doganmış. Kendi- sine, 'Yıllar sonra bır araya geldık' dedün." Yargılanan gençler M ını ışgal olayı ıle ılgılı olarak yargı- lanan oğrencıler şunlardır Bozkurt Nuboğlu, Celal Doğan, Deniz Gez- miş, Kemal BingöDü, Bogos Masis KürkçügO, Mehmet Mehdi Beşpınar, Öcal Okay, Toygun Eraslan, Bekir Srtla Coskua Mehmet Cavit Ka- \ ak. Mustafa Lütfü Kıyıcu Yusuf Baha Gürcan, \hmet Vkın Ozsoy, Mursel Engin, Abdi \y han ve Taskın Tanman. Tutuklu olan Denız, 22 Şu- bat 1969 Cumartesı gunu, serbest bırakılır 15 Nısan 1969 Salı gunu, îstanbul 'da bulunan Baş- bakan Suleyman Demırel, saat 16 30'da îstan- bul Valıhğı'ne bır zıyarette bulunur Burada îs- tanbul Unıversıtesı Rektorû Ekrem Şerif Egefi'yı Tcabul ederek bir süre görüşür Gorüşmede ne- lerkonuşulduğunubılmıyoruz Fakat, 19 Nısan 1969 Cumartesı gunu, unıversıte ıçınde çeşıtlı olaylara neden olduklan ve bunlan duzenleyıp yonettıklen gerekçesıyle Denız Gezmış, Celal Doğan ve Öcal Okay'ın ıfadelen, Hukuk Fakul- tesı Dekanlığı tarafindan alınır Denız, bu konu- da şunlan soylemıştır _ "1966 yıhnda üniversite kapısma hükümeti protesto eden bir yazı yazmaktan dolayı. disip- Bn kuruluna \erildım. Hemen hemen her olay- da disiplin kurullanna v erildiğimi hatuiryorum. Bu ola>lardan dola\ı tanzim edilen dosyaİar top- lanıp yekûn teşkfl ettiğinden, üniversite senato- su. hepsine birden karar vererek, üniversite için- deeğitim veoğrenimin devam edebilmesi için sü- Deniz Gezmiş tstanbul Lnhersitesi onunde oğrencilere konuşuyor. Konuşmadan az sonra bir oğrenciyi yakalamak isteven srvil gi>ımli bir polis gençler tarafindan tartaklanacak ve dövülecektir. Gemiş üniversiteden atılıyof Danıştaykaranyladönüyorresiz ihraç karan verdiler." Denız, Unn ersite Tahkıkat Komısyonu'nun defalarca yaptığı çağnlara uymayarak savun- masmı yapmaz ve 20 Ağustos 1970 gunu alınan bır kararla, üniversiteden uzaklaştınlarak fakul- tesıyle ıhşkısı kesılır Karar baba cemll Cezml;'te ~F~ 7"nıversıteden ılışkısının kesıldığıne * I daır karar Denız, bu donem tutuklu K*~s olduğu ıçın, bır yazı ıle babası Cemıl Gezmış'e gondenlır tstanbul Ünıversıtesı Dı- sıplın Kurulu, bazı oğrencıler hakkında verdığı çeşıtlı cezaları, 1 Eylul 1969 Pazartesı gunu, Eylul dönemı sınav lannın başladığı sırada açık- lar *\çıklamaya gore, Bekır Sıtkı Coşkun a ıh- tar Ocal Okay "a bır ay, Denız Gezmış'e uruver- sıteden ıhraç karan venlmıştır Denız, üniversi- teden ıhraç edıldıgını, polıs tarafindan arandığı \e kaçak olduğu bır donemde, Ankara'da SBF ve ODTU yurtlarında kaldığı sırada ogrerur S- BF Oğrencı Derneğı Başkanı CengizÇandar, bu olay hakkında yayımladığı bıldınde şunlan soy- lemıştır "Haziran öğrenci hareketleri yabşnktan ve oğrencıler, e>lul a>ında sınavlara girme karan al- dıktan sonra devrimci gençliğin önderlerinden Deniz Gezmiş, kahpece \e sinsice alınan bir ka- rarla tstanbul Universitesi'nden çıkanlmıştır. Deniz Gezmiş, devrimci gençliğin turlü çetin mu- cadelelerinden geçmiş değerti bir önderidir. De- niz Geznuş'ı unhersiteden kahpece çıkartmak, onun şahsında devrimci gençüğe karşı düzen- lenmiş bir komplodur. İstanbul L nrversitesi men- suplanndan aldıklan karan derhal değistinne- lerini talepediyoruz. Aksi takdirde. altından De- niz Gezmiş'i uzaklaşarmak istedikleri çao, bu bi- üm simsarlaruun başına vıkılacaktır." Karara Itlraz edlllyor T ^ v enız'ın üniversiteden ıhraç karanna / 1 ıtıraz ıçın avukatıEnis Coşkun 4 Ev- ' S lul 1969 Perşembe gunu, unıversıte senatosu'nda goruşulmek uzere rektorluğe bır dılekçe verır Bu sırada Ankarada olan Denız HoChiMinh'ınolumuuzenne7Eylul 1969 Pa- zar gunu, Sıyasal Bılgıler Fakultesı'nde duzen- lenen bır torene katılarak konuşma yapar Hak- kında tutuklama karan bulunan Denız Gezmış yaptığı konuşmada "TesKm olmayacağun. Bu kaçış devTİme kadar surecektir" demış ve şun- lan ılave etmıştır "Senato, konuyu oldu bittne 'Çocuktan mı çıkaracaksınızgunahı' eniz'in, ünıversıteden ıhraç edılmesı, değışık çevrelerde tepkiyle karşılanır. Gazetecı Altan Ö>men, bu konuda özetle şunlan yazmıştır: "Önce Deniz Gezmiş üniversiteden ihraç edüdi. Bir arkadaşı fakülteden bir ay uzaklaştınldı. Bİri kınama cezası aldı. Dün de Mustafa Karşılayan ve bir başka Kimya öğrencisine 'geçici ihraç' cezası verildL Bu kararlar neresinden bakılırsa baküsın, haksızdır, çirkindir, hatahdır. Haksızdır: Çünkü, olay bir suç sayıhyorsa, aynı suçu işle>enlerin hepsinin aynı cezalandınlamayacağına göre, bunlardan en göze çarpanlannı seçip onlann geleceğivle oynamanın, hukukla. adaletie, hiçbir ilgjsijoktur." İKban Selçuk da tepkısını şöyle dıle getırmıştır ".«reform dileklerini uyutur, cümle yalan dolan ve entrikaya eyvallah edersiniz de bir genç çocuktan mı çıkaracaksmız tüm PbMs, o dSaemde Deniz Gezmiş'i her yerde aramaktadır. oezaya çarpünlması gereldr. Üniversite işgallerinde rol oynayanlann sayısı yüzlerce, binlerce olduğuna ve bunlann hepsi de üniversitenin günahuu? Bir insanın geleceğini karartmakla mı düzelecek üniversiteniz? Ha>ır mesele o değiL. Mesele, ümversitede reform davasını izleyen oğrencilere gözdağı vpnyif ktir. Rir vil yırpınıp —durduktan sonra gençler, üniversitede reform yerine öğrenciye ceza politikasıyla karşılaşıyorlar.'' getirdi ve ortadafolvokken atümama karar ver- di. Bu, senatonun oyunudur. Ben doğru yolda ol- duğumainaniYommvedoğruvoldavım Buvuz- den teslinı olnıav ı hıç duşunmuvorunı. ^akalan- mamava çahşıvorum. Zor oluvor. \ynca fiilen kavganın dışındavım. Bundan da uzuntu duyu- yorum. Ama en kısa zamanda yine kanlacağun. Bu kaçış devnme kadar surecektir. tabü poüsler vakalavamadıklan surece." Babası Cemıl Gezmış, Denız ın unıversıte konusunda ne duşunduğunu şovle anlatmıştır "Oğlum bozuk dflzen deyip duruvorsun. şu oku- lunu bitir, voksa sana kimse eknıek vermez. Dip- lomanı al. sonra ne istersen >ap, derdim ona. Ba- na yanıtı şu olurdu; Baba derdi. kendısını top- luma kabul ettırebılecek ınsanlar ıçın diploma- ya gerek vok Benım zaten üniversiteden alaca- ğım bır şey vok. onun bıze verecek bır şevı yok, bugun oğrencı üniversiteyi çok aştı unıversıte çağdaş unıversıte olmaktan çıktı" Unıversıtenın ıhraç kararını kaldırabılmek amacıyla yasal yollara başvurarak >enıden öğrencılık hakkını elde eden Denız, bu konu- yu şoyle anlatmıştır "1969 senesinde ben üçüncu sınıfta iken üniversite işgaJ ve öğrenci olaylanna kanştığımdan, umversite senato- sunun karan ile süresiz olarak Hukuk Fakui- tesi'nden ihraç edildim. Danıştav 'a şahsen mü- racaat ederek kanunsuz işlemin durdurulma- suııistedim. 1970 senesi EyhilveEkim aylann- da Danıştay tarafindan üniversite senatosu- nun aldığı ihraç karan bozuldu." içişleri Bakanlığı'nın açıklaması / çışlen Bakanlığı, bu konuda şu açıkla- mayı vapar "Geçen yıl Hukuk Fakulte- si'nden çıkarnunış, ancak Danıştay, bu karan durdurmuştur." Bu konuda Danıştav a açtığı ıhraç kararını ıptal davası Danıştav 12 Daıresı'nm 11 Kasım 1970 gunu aldığı bır ka- rarla Denız'ın lehıne sonuçlanır ve oğrencı ol- maya venıden hak kazanır Danıştav 12 Daıre- sı nın 11 11 1970 gunu aldığı \e 31 Mart 1971 Günu. tstanbul Hukuk Fakultesı Dekanlığı'na teblığ edilen karar. ozetle şov ledır "tşgaDer do- layısn la karüdığı eylemlerde öğrenci lideri oldu- ğuna dair delUe rastlanmanuşnr. Şımdive kadar -pekçok defa çeşftlı ^amanlaı-da değişik oğrend- ler tarafindan işgaller vapıldığıiıalde bu oğren- cilere herhangi bır ceza verilmemiştir. Gezmiş'e verilen cezada, işlediği suça göre bıiyuk nfepet- sizük bulunmaktadır." SÜRECEK -