Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 MAYIS 2000 CUMARTESİ HABERLER Cumhurbaşkanı seçilen Sezer, devletin zirvesinde egemen olacak yeni dönemin çerçevesini çizdi 'Olmazsa ohııaz kosul laiklik'ANKARA (Cumhuriyet BOrosu) - Cumhurbaşkanlığına seçilen Ahmet Necdet Sezer, devletin zirvesinde ege- men olacak yeni yaklaşımın çerçevesini çizdi. Sezer, "demokrasinin ohnazsa ol- nuzkoşuhı" olarak nıteledıği laiklıği ko- nımak için din duygulannm kesinlıkle politikaya ve deviet işlerine kanştınlma- ması gerektığini vurguladı. Toplumsal ve siyasal yaşamda demokrası anlayışı ve demokratik gelenekJenn yaratılma- masından yakınan yeni cumhurbaşkanı, "Demokrasivedemokratik değerier, hu- kuk devleti ilkesine uygun olarak hukuk dûzenine yerleştirilmelidir" dedi. TBMM'dekı oylama öncesi sabah sa- atlerinde Anayasa Mahkemesi'ne gelen Sezer, öğle saatlerinde evine geçti. Sezer, TBMM'de yapılan oylamayı, Deviet Ma- hallesi'ndeki evinde, ailesi, yakınlan, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı Ali Hûner, Yargıtay Birinci Başkanvekili ts- met Aslan. Anayasa Mahkemesi üyesı Ertuğrul Ersoy ve Avukat Enis Tunga ile televizyondan izledi. Konutundan aynhşında kendısini bek- leyen gazetecileri selamlayan Sezer'i, yüksek mahkeme girişinde Başkanveki- li Haşün Kıbç karşıladı. Sezer'in Anaya- sa Mahkemesi'ne gelişiyle güvenlik ön- lemlen arttınldı. TBMM'deki oylamanın tamamlanma- sının ardından TBMM Başkanı Vekılı Nejat Arseven ile Başkanlık Divanı'nda yer alan üyeler mahkemeye geldi. Arseven, cumhurbaşkanı seçıldığine ilişkin tutanağı Sezer'e sunmadan önce şunlan söyled: "Türkiye Cumhuriyen'nin 10. Cum- hurbaşkanı seçilmiş bulunmaktasınız. Sayın Cumhurbaşkammız, oturumu yö- neten Başkanlık Dhaıumızın üyelerrvle birtikteTBMM Başkanı Veküiolarak ha- zniamış olduğumuz, seçilmiş olduğunu- za dair tutanağı takdim etmekten büyük bir onur duyuyorum ve arkadaşlanmız adına saygılanmızuı kabulünü dfliyo- rum." Sezer, mazbatasmı alırken foto muha- birleri "Sayın Cumtaurbaşkanım bu ta- rafa bakar mısınız?'' seslenişleriyle poz aldı. Sezer, cumhurbaşkanı seçildiğine iliş- kin tutanağı aldıktan sonra yaptığı açık- lamada, adaylar arasından cumhurbaş- kanı seçilmesini, kişiliğinde yargıya ve- rilen değerin göstergesi olarak kabul et- tığını belırtti "Beni bu göreve layık gö- rerekonurlandıran TBMM'ye şükranla- nmı sunuyorum" diyen Ahmet Necdet Sezer, deviet zirvesinde egemen kılmak istediği öncelikleri şöyle sıraladı: • Bu yüce görevi, hukukun üstûnlüğû ve egemenüğinin tüm boyutlarryla ger- çekleştiriimesi ve sürdürülmesi için TB- MM'ce tarafima yüklenen bir sorumlu- hık olarak algınyorum. • Türkiye'nin kimi sorunlannın teme- linde kurallara uymamak ve kurumlaşa- mamak yatmaktadır. Toplumsal ve siya- sal yaşamda demokrasi anlayışı, yeterin- ce gelişmemiş, demokratik bir gelenek yaratılamamıştır. Siyasal istikrann sağ- lanması, kurallann ve kurumlann yer- leşmesı için işlem ve eylemlerin, başta anayasa olmak üzere yasalara uygun ol- ması gerekir. Anayasanın varlığına ve üstünlüğûne inanılıyorsa ona uyum ve saygı gösterilmeli, demokrasi ve demok- ratik değerier, hukuk devleti ilkesine uy- gun olarak hukuk dûzenimize yerleştiril- melidir. • Anayasaya göre devletin başı olan cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhurrve- ti'nin ve Tûrk ulusunun birhğini temsil eder. Anayasanın uygulanmasım gözetir. Bu nedenle cumhurbaşkanı olarak, ûJ- kesi ve ulusu ile bölünmez bir bütün olan Türkiye Cumhuriyeti'nin bu bütünlüğü- nfl korumakvepekiştirmek,Atatürk mil- hyetçuiği, ilke ve inkılaplan ile laiklik ü- kesinin gereği kutsal din duygulannm deviet işlerine ve politikaya kesinlikle ka- nşünlmamasını sağtamak, en temel gö- revim olacakbr. • Cumhunyetle özdeşleşmiş olan de- mokrasinin, olmazsa olmaz koşulu olan laiklik ilkesinin korunması ile birlikte, kamu harcamalannda gerekli özenin gösterilmesi, enflasyonun düşürülerek gelir dağılımındaki bozukluklann gide- rilmesi ve böylece sosyal hukuk devle- tinin yaşama geçirilmesi zorunludur • Anayasa ile yasalarda öngörülen gö- revlerimi tam bir tarafsızlıkla \erine ge- tirmeye çahşacağundan kimsenin kuşku duymamasını diler, hepinize saygılar su- namn. Dış yansımalar AB üyeleri Ahmet Necdet Sezer'den umutlu • Batıh kaynakJar yürütmenin başına bir hukuk adamının seçilmesini, demokratikleşme alanındaki reformlann hız kazanması için umut verici bulduklanm kaydettiler. ANKARA (Cumhuriyet BOrosu) - Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'in cumhurbaşkanı seçilmesinin Türk dış politikasını nasıl etkileyeceği diplomatık çevrelerde yoğun şekilde tartışılıyor Batıh diplomatik kaynaklar, yürütmenin başına bir "hukuk adamının" seçilmesini; demokratikkşme yönünde yapılacak reformlann hız kazanması için umut verici bulduklarmı vurguladılar. Orta Asya ve lslam ülkeleri ise dış ilişkilerinde liderlerin kişısel dostluklannın önemme işaret ederken Sezer'in siyasi geçmişinin bulunmaması nedeniyle ilişkilerde bir boşluk dç-gmasından duydukjan kaygryı djlg. get«diler. . ._,_ „.,„„,, .„'. Diplomatik kaynaklar, Sezer'in curnhurbaşkanlığmın Türk dış politikasının temel parametreİeri açısından bir değişüdik getirmeyecegi konusunda ise ortak görüş bildirdiler. Cumhurbaşkanı Sük>man DemireTin görev süresinm dobnası ve Ahmet Necdet Sezer'in yeni cumhurbaşkanı olması ile dış politikada yaşanacak değişiklikler yabancı diplomatik çevrelerde de mercek altına alındı. Batıh kaynaklar, "değerH bir hukuk adamı" olarak gördükleri Sezer'in Türkiye'de demokrasinin sorunlanna ilişkin olarak yaptığı konuşmalara büyük önem verdiklerini belirttiler. 'tüşkfler etkilenmez' Orta Asya'dakı Türk cumhuriyetleri, Türkiye'deki cumhurbaşkanlığı değişikliği ile ilişkilerin ve bölgede istikrann etkilenmeyeceğî görüşünde birleşiyorlar. Demirel'in Orta Asya'daki gelişmeleri yakından bilen ve bölge ile ilgilenen biri olduğunu kaydeden diplomatik kaynaklar. "Geçmişte köklü bir temeii oian ilişkilerimizi bir kişiye bağlamak doğru değiL Kişiler gelir gider, Uişkiierimiz bundan etküenmez* görüşünü dile getirdiler. Arap ülkelerinin Ankara'daki büyükelçıleri, Sezer'in adayhğını değerlendırmek üzere 4 gün önce Fihstın Büyükelçiliği'nde bir araya geldiler. Görüşmede, Sezer'in adayhğinın Türkiye'de demokratikleşmeye katkıda bulunacağı, özelhkle parti kapatma, din ve ifade özgürlüğü gibi konularda reformlara gidileceği beklentisi dile getirildi. Bayram havasında kutlama Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'in Cumhurbaşkanı secilmesi memleketi Afyon'da büyük coşkuya neden oldu. Kenti kuzey yandan saran Hıdırhk Dağı'ndan yapılan 21 pare top anşından sonra Amt Park'a akın eden yurttaşlar tarihte ilk kez bir hemşehri- lerinin Cumhurbaşkanı seçilmesini kutiadılar. Türk Ocağı Mehteran Bölüğü'nün konseriyle coşan yurttaşlann bazıları sevinçten ağladılar. Türkiye Cumhuriyeti'nin önderi Atatürk dört dönem cumhurbaşkanı seçildi Çatıkaya nöbetinin tarihçesiANKARA(AA)-Türkıye Cumhu- riyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olan Atatürk 4 dönem cumhurbaşkanı se- çilip bu görevi aralıksız 15 yıl sür- dürürken en kısa süre görevde kalan Cumhurbaşkanı Turgut Ozal oldu. Cumhuriyet'in kurulduğu 29 Ekim 1923 tarihinde cumhurbaş- kanlığına seçilen Mustafa Kemal Atatürk, dört kez seçildiği bu gö- revi aralıksız 15 yıl sürdürdü. Atatürk'ün 10 Kasım 1938 tari- hinde yaşama gözlennı yumma- suıdan sonra cumhurbaşkanı se- çilen lsmet tnönü. dört kez bu gö- reve getirildi. Inönü, yaklaşık 12 yıl cumhurbaşkanhğı yaptı. Demokrat Parti'nın 1950 yılın- da yapılan seçimleri kazanmasın- dan sonra bu partinin Genel Baş- kanı Celal Bayar Türkiye Cum- huriyeti'nin 3. Cumhurbaşkanlı- ğı'na 22 Mayıs 1950 tarihinde se- çildi. Bayar, 1960 asken müdaha- lesıne kadar 10 yıl cumhurbaş- kanlığı yaptı. 4 yıllığına seciliyor ve aynı kişi ye- niden seçilebiliyordu. Cumhurbaş- kanı seçımi Meclis'in seçim döne- minde bağlanmış, Meclis'in görev süresinin uzaması halinde, cumhur- başkanının görev süresinin de uza- ması öngörülmüştü. 1924 Anayasa- sı'na göre cumhurbaşkanı salt ço- ğunlukla ve gizli oyla seçiliyordu. Cemal Gürsel, Cevdet Sunay ve Fahri Korutürk ise 1961 Anayasa- sı'ndaki cumhurbaşkanı seçimine ilişkin hükümlere göre bu göreve se- çildiler. Millet Meclisi ve Cumhuri- 1924 Anayasası dönemi Mustafa Kemal Atatürk, 29 Ekim 1923'te kabul edilen "Teş- kflaü Esasiye Kanunu'nun Bazı Mevaddının Değiştirümesine Da- irKanun" hükmü uyannca cum- hurbaşkanı seçılmişti. 1924 Ana- yasası'nda daha da sistemlı hale gehrilen cumhurbaşkanının seçi- mı ve görev süresine ilişkin dü- zenteme, tnönü ve Bayar döne- minde de değiştirilmedi. Bu hü- kümler uyannca cumhurbaşkanı Cumhurbaşkanı Seçim tarihi TBMMüye tamsayısı Katlan üye Kaçoyia seçildiği Atatürk 29.10.1923 01.11.1927 04.05.1931 01.03.1935 287 316 317 399 158 288 289 386 158 288 289 386 lsmet Inönü 11.11.1938 03.04.1939 08.03.1943 05.01.1946 399 424+5 Hatay 455 465 348 413 435 451 348 413 435 388 yet Senatosu olarak ikili sistemin yü- rürlükte olduğu bu dönemdeki cum- hurbaşkanı seçimlen, TBMM'nin birleşik toplantısmda yapılıyordu. Cumhurbaşkanının görev süresi- ni yedi yıl olarak belirleyen 1961 Anayasası, "Bir kimse arka arkaya ild kez cumhurbaşkanı seçiîe- mez" hükmünü getumişti. Bu düzenlemelerde cumhurbaşkanı- nın göreviyle ilgili ışlemlerden sorumlu olmaması; cumhurbaş- kanının büfün kararlannın baş- bakan ve ilgili bakanlar tarafın- dan imzalanması öngörühnüş, bu kararlara ilişkin sorumlulu- ğun da başbakan ve ilgili bakana ait olduğu belirtilmişti. 1982 Anayasası dönemi Celal Bayar 22.05.1950 14.11.1954 01.11.1957 487 541 610 453 513 413 387 486 413 Cemal Gürsel 26.10.1961 (TBMM: 450 + Senato: 188) 638 607 434 Cevdet Sunay 28.03.1966 (TBMM: 450 + Senato: 186) 636 532 461 Fahri Korutürk 06.04.1973 (TBMM: 450 + Senato: 185) (15. turda seçildi) 635 557 365 KenanEvren 09.11.1982 (Anayasa'nın halkoyu kabulü ile bu göreve seçildi) Turgut Ozal (Ûçüncü turda seçildi) 31.10.1989 450 285 263 Süleyman DemifBİ (Üçüncü turda seçildi) 16.05.1993 450 431 244 7. Cumhurbaşkanı Kenan Ev- ren ise 1982 Anayasasf nın hal- koyuyla kabulünün ardından, ge- çici 1. madde uyannca cumhur- başkanı sıfatını kazandı ve göre- vini yedi yıl sürdürdü. 8. Cumhurbaşkanı Turgut Ozal, en kısa süre bu görevde ka- lan cumhurbaşkanı oldu. 31 Ekim 1989 tarihinde cumhurbaş- kanlığına seçilen Özal, yaklaşık 3.5 yıl görevde kalarak, yedi yıl- lık süresı bitmeden 17 Nisan 1993 tarihinde vefat etti. 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Turgut Özal, başba- kanlık görevrni sürdürürken cumhurbaşkanlığına aday oldu- larve bu göreve üçüncü turda se- çildiler. 21 pare top atışı yapıldı Afyon'da Sezer coşkusu POLATYBLMAZ ATYON - Ahmet Necdet Sezer'in Cumhurbaşkanı secilmesi memleketi Aiyon'da büyük coşkuya neden oldu. Afyon Beledıyesi'nin organize ettiği et- kinlikler kapsamında 21 pare top aüşı yapılırken dün gece de Anıtpark'ta şö- len düzenlendi. Yerel basm, manşetle- rinde cumhurbaşkanhğı seçimlerine bü- yük yer ayınrken, ulusal televızyonlar da naklen yayınlarla Aryon'daki coşku- yu yansıtmaya çalışölar. Ahmet Necdet Sezer'in 10. Cumhur- başkanı secilmesi, Afyonlulan sevince boğdu. Afyon'da yerel gazeteler de Se- zer'in cumhurbaşkanlığıyla ilgili man- şetler attılar. Kocatepe gazetesi, "Şim- diden hayuriı olsun'" başlığı ile çıkarken, Odak gazetesi "Afyononunlagururdu- yuyor" manşetiyle yayımlandı. Sevinçten ağladılar Kenti kuzey yandan saran Hıdırlık Dağı'ndan dün saat 18.00'de yapılan 21 pare top atışından sonra Anıtpark'a akın eden Afyonlular, tarihte ilk kez bir hem- şenlerinın "en yüksek makama" gel- mesini kutladılar. Bazı yurttaşlann se- vinçten ağladıklan görüldü. Afyon Türkocağı Mehteran Bölü- ğü'nün konseriyle coşan Afyonlular, dün şehnn çeşitli yerlerinde de toplana- rak davul-zurna eşliğinde halay çektiler. Kurbanlann da kesildiği kutlamalar araç konvoylanyla gece yanlanna kadar devam etti. Kent halkmın coşkusu öğleden sonra daha da artn. Özellikle TBMM'de oy- lamanm yapıldığı saatlerde yurttaşlar televizyonlann başına toplandılar. Se- zer'in seçildiğinin açıklanmasının ar- dından yurttaşlann oldukça heyacan- landıgı görüldü. 'Gunır duyuyoruz' Ahmet Necdet Sezer için Afyonlular genellikle "gurur duyuyoruz" şeklinde görüş belirtirlerken, MHP'li Afyon mil- letvekili Miijdat Kayayerli, "SadeceAf- yon değü, bütün Türkiye kazandı" de- di. Kayayerli, "Çünkü ilk defa bir hu- kukçu, sade bir hayan olan ve siyasi ge- kceği düşünmeyen bir cumhurbaşkam- mız olacak" dıye konuştu. Eski ANAP Afyon Milletvekili Nuri Yafouz da, Sezer'in çok dürüst ve basi- retli bir deviet adamı olduğunu vurgu- ladı ve kazananın Türkiye olacağını be- Iirtti. Lastik işkolıındaki grev 2 ay ertelendi Haber Merkezi - Lastik işkolunda sür- dürülmekte olan grevin 2 ay süreyle ertelenme- sine ilişkin Bakanlar Kurulu Karan. Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayınlandı. Lastik-lş Sendikası tarafindan Türk Pirelli Lastikleri A.Ş, Good- Year Lastikleri A.Ş, Bridgestone Sabancı Las. San. A.Ş. fırmala- nna bagk işyerlerinde uyRulanmakta ol vin, zucu nhelikte görüldü- ğünden" 60 gün sürey- le ertelenmesi Bakanlar Kurulu'nca kararlaştı- nldı. Lastik-lş Sendikası Kocaeli Şube Başkanı tsmail Gürel, "SendBka- mn görüşü sorulmadan ahnan bu karar. antide- mokratik uygulamadır. Iktidar partileri büyük bir hata yapmıştir. Ani- den keskin lalıçla keser gibi bu karan nasıl ahr- lar?" dıye konuştu. DİSK ve Lastik-lş Sen- dikası Genel Başkanı Vahdertin Karabay, ka- rara tepki gösterdi. Vahdertin Karabay, hü- kümetin greyi enflas- yonla mücadele progra- -mına olumsuz^tkiyap- tığı gerekçesiyle ertele- mek ıstendiginı anımsa- tarak, her 3 işyerinde sürdürülen grevin yasal olduğunu olumsuz et- kısinin olmayacağım sövledi. SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com Naim Akman, Mardin'in Midyat ilçesi kapalı cezaevinde 9 yıldır ya- tıyor. Bölgede Hizbullah'a yönelik operasyonlardan söz ediyor mektu- bunda. Hizbullahçılann verdiği yalan ifadelerle toplam 10 kişinin müebbet hapse mahkûm edildiğini söylüyor. Hizbullah'ın bölgede yaptıklannı an- latıyor. Akman mektubunda şunlan yazı- yor "Hizbullah terörörgütüneyöne- lik operasyonlar, bu cani örgütün amacını ve neleri hedeflediğini göz- lerönüne serdi. Bu cani örgütün te- mel faaliyetalanlanndan birisi de bi- zim bölgemizdi. Bu alanda birörnek vererek bu katil örgütün teşhir edil- jnesini görev biliyontm. Bulunduğumuz coğrafyada bin- lerce faili meçhul cinayet işlendi. Bunlann çoğunun failleriaçığa çıka- nlıpyargılanmadı. Örgütün çökertil- mesine yönelik operasyonlardan sonra kimi cinayetlerin failleri yaka- landı. Hizbullah 'ın işlediği cinayetlerden biriside bizim köyümüzde, yani Şır- Mardin Midyat'tan... Cezaevinden nak'ın Idil ilçesine bağlı Tepe kö- yünde gerçekleşmişti. 1992 yılında Hizbullah bizim köyümüzde yuva- lanmaya başladı. Bizlerin de Hizbul- lahçı olmamız için baskılara başla- dılar. Kendilerine katılmamız için el- lerinden gelen her şeyi yaptılar. Isteklerini reddedince daha bü- yük ezJyetler yaptılar. 13 yaşındaki köylümüz Şefik Oğuz, Hizbullah te- rör örgütü mensubu Abdullah G. ve Fevzi A. tarafindan 6 Mart 1992 günü katledildi. Katiller güvenlik güçlerince yakalanmadı. Halen bu kişiler serbest dolaşıyorlar. Öldürüien çocuğun aUesi, korku sundan Hizbullahçılar hakkmda bir şikâyette bulunamadı. Baskılara da- yanamayıp köyü terkettilerve Eski- şehir'e yerfeşmek zorunda kaldılar. Aynı şekilde bizlere yönelik baskıla- n da arttı. Evlerimizin tümünü için- deki eşyalaha birlikte yaktılar. Artık bannacak yerimiz kalmadığından biz de köyümüzü ten\ ederek Nu- saybin 'e yerleşmek zorunda kaldık. Yine 1992 yılında Hizbullah terör örgütü mensubu olan köylülerimiz- den Necat Ö., Süleyman K. ve Ah- met Ö. adlı şahıslar, Idil-Midyat ka- rayolunda Idil Belediyesi'ne ait itfa- iye aracında Beşir Aslan ve soya- dını bilemediğim Musa adlı kişileri öldürdüler. Aynı olayda araçta bu- lunan Ali Şakal adlı şahıs da ağırya- ralandı. Bu kişiler hâlâ yakalanma- dı. Bu şahıslar Tepe köyünde otu- ruyorlar. Sizlerden istediğim, bu olaylar üzerinde durmantz ve de rnümkûn- se yayımlamanız. Bu konularla ilgili bilgilerime ihtiyacınız olursa size kapsamlı yazabilirim. Hizbullah terör örgütü mensubu kişilerin verdiği kasıtlı ifadeler yü- zünden 10 kişi 9 yıldır cezaevinde- yiz. Dönemin Idil Merkez TaburKo- mutanı Mustafa Atalay'/n, Diyar- bakır DGM Başsavcılığı 'na gönder- diği ve bizim suçsuz ve hiçbir olay- la ilgimiz olmadığını belirten yazısı- na rağmen TCY'nin 125. madde- sinden müebbet hapse mahkûm edildik. Hizbullah'ayönelikson ope- rasyonlarda yakalananlar, ifadele- rinde bize yönelik komplo yaptıkla- nnı itirafettiler. 1992 yılında bizimle ilgili kasıtlı olarak ifadeler verdikle- rini dile getirdiler. Halen Midyat Ka- palı Cezaevi'nde bulunmaktayım. Sözünü ettiğim konuya ilgi göstere- ceğinizi umuyorum." Naim Akman mektubunda Hiz- buttahçtiarm komptosu sonucu mahkûm edtldiklerini söylüyor. Aynı Hizbullahçılann şimdi bunu ifadele- rinde anlattıklannı da ekliyor. Sanınm bu konuda yasal açıdan yapılabilecek şeyler var. Örneğin, yeni birdelil ortaya çıktığında, mah- kemenin yeniden görülmesi istene- bilir. Eğer o ifadeler elde edilirse ve mahkemeye sunulabilirse yeniden yargılama şansı doğabilir. Akman böyle bir yola başvurabilir. Güneydoğu'daki Hizbullah ope- rasyonları, bazı önemli gerçekleri gün ışığına çıkardı. Birincisi, bu ör- gütün arkasındaki destek çekildi ve gümbürgümbürçöktü. Ikincisi, Gü- neydoğu'da HADEP'in varlığı, Hiz- bullah'ın gelişmesinin önünde önemli birengel rolü oynadı. Üçün- cüsü, 15yılsüren "düşükyoğunluk- lu savaş" sırasında çok sayıda in- san, derdini bile anlatma olanağı bulamadan ağır cezalara çarptırıldı. ••• Cumhurbaşkanı seçiminin ardın- dan afyasası gündeme geliyor. Söz~ konusu af yasası, siyasi tutuklu ve~ mahkûmları kapsamazsa hiçbir ciddi sonuç yaratamaz. Tam tersi- ne gerilimin daha da derinlesmesi- ne neden olabilir. Cumhurbaşkanı bir uzlaşma ile seçildi. Şimdi, siya- sileri de kapsayan bir 'genelaf'\a bu uzlaşma sürdürülebilir. Tam zama- nı...