Katalog

MAYB 2002 PAZAR CUMHURİYET SAYFA kultur<g cumhuriyet.com.tr 15 SokaHartiyatroylakıpır kıpır Kumpanya J nın sokaMarda ve meydanlarda sunduğu 'YineNeOldu?'çok etkileyici, insanı kendiyle yüzleştiren 20 dakikalıkbir oyun... Plasticiens Volants y ın Ortaköy'deki 'GeçitH ise tam bir cümbüş... ZEVNEPORAL Tünel Meydanı. Sıradan herhangı bır akşamüstü gibiydi. Meydan trafi- ge kapalı, her zamankı gibi Yayalar, gelip geçenler, sağdaki soldaki kah- velere dağılanlar, durup çevreye ba- kınanlar, her zamankinden farksız... Ansızın koraa çalarak bır otomobil daldı meydana... Ayıu anda otomobi- liniki önkapısıaçıldı. BırerkekJebir kadın dışan fırladı. Birbirlenne avaz avaz haykırmaya başladılar. "•Rahat bırak beni!","Yeter arök!", " B e n de- medim mi!"ler havada uçuyor. Bın kovahyor, öteki kaçıyor. Sonra tam tersi. Kadınla erkek ftr dönüyor ara- banın etrafinda, içinde ve dışında. To- katlar, birbirini yere ftrlatmalar! Ka- pılar çarpıbyor, bagaj yumruklanıyor. Şimdi biri meydan okuyor, derken öteki tehdıt ediyor. Şimdi erkek ka- dını sindiriyor, derken kadın erkeği... Millet kavganın çevresinde toplan- rruş. Tamam ben ve benim gibi bir- çok insan bunun bir "oyun" oldugu- nu biliyoruz ama herkes bilmıyor ki! Yoldan geçen biri, "Kavga edecek başka bir yer bulamadınız mı?** dıye haykınyor Birbaşkası "Gidineviniz- de kavga edin" diye akıl ven>or. He- men yanındakı, "Ne malum evti ol- duklan" diye mantık yürütüyor... Tramvay geliyor. "Çekilin yoldan" diye bağınyor vatman. Tam da o sı- rada kadın adama tokat atmıştı. "Ap- tal mısın be adaro, sen de ona vursa- na" diye erkek dayanışması... Yüzlesme Ama durun böyle anlatmamalıyım. Eğer görmedinizse, bir süre sonra bu- nun "oyun" olduğunu, bilenlerle bil- meyenlerin aynı duruma düştükleri- ni anlamayabilirsiniz... Sokaktaki bir kavgaya "dışandan" bakarken, aslın- da kendi içinizlehesaplaştığınızı fark etmeyebilirsiniz. Kadınla erkeğin, kimlıklerı, kişi- likleri, geçmişleri hakkında hiçbir şey bümiyordum. Ilişkilerinı bümiyor- dum. Neden kavga ettıklennı bilmı- yordum. Ama... Ama... Dehşet için- de fark ettım ki, kullandıklan söz- cükleri çok iyi bilıyordum. Hepimiz, herkes biliyordu: "Ben demedim mi"ler... "Anlaşıldı mı"lar... "Zaten sen" dıye başlayan cümleler... Kavga- da kullanılan, ıçi boşaltılmış da olsa, her kavgada kullanılan, sızin. benim hepimizin sözcükleri, kavganın ka- hplan birdi... Ama bu sözcüklerle, bu kalıplara dışandan baktığımızda, bir- den kavganın anlamsızhğını, saçma- lığını ka\nyorduk! Tamam, bu bir "oyun"du ama, oyunu seyrederken bile utanıyorduk... En çokkendimiz- den utanıyorduk. Sokak ortasındaki kavgayı seyrederken kendımızle yüz- leşiyorduk.. Hikâyesı olmayan bu kavga aracı- lığıyla, bizı kendımızle yüzleştiren "YineNeOldu?" adlı bu oyunu Kum- panya topluluğu, Tiyatro Festıvali bo- yunca her gün başka bır sokakta, baş- ka bir meydanda sunuyor Konsept ve yönetim Naz Erayda'nın. Metin, Ash Mertan'ın. Oyunu her gün fark- lı iki oyuncu oynuyor fbir kadın bir erkek ya da ikı erkek, ya da iki kadın). Tünel'de benim ızledığım gün Öz- den Çiftçi ve Keretn Kurdoğju oynu- yordu. Müthış gerçekçiydi. Yuİcan- daki bölümden anlayacağınız gibi, sahiciydi. Dışandan hiçbir müdaha- le, onlan "oyundan" koparamıyor- du. 20 dakıka boyunca o otomobilin, herköşesini kullandılar, otomobilden sonuna dek yararlandılar. Her oyun- cuyla oyunun değıştığınden, ama özünün eve etkısinin hiç değişmedi- ğinden kuşkum yok. Evet, oyun 20 dakika sürüyor. Son- ra o iki insan yine otomobile binip gi- diyor. Ama benim içimde oyun, gör- düğüm günden bu yana, hâlâ devam YeryüzügezginleriSEVGtSANLI Beyhan Muıphy'nin dans dünyasındaki uzun ve se- rüvenlerle dolu seyahatini yurtiçinde olsun, yurtdışın- da olsun, ilk merhalelerinden itibaren heyecanla izli- yorum. Dünyanın en eski, en ünlü gezgini Odysse- us'un yolculuklannı Nobel ödüllü şaır Derek VValeot- te Karayib adalanna taşımış, Royal Shakespeare Top- luluğu'nun Londra'daki Barbican Tiyatrosu'nda oyna- dığı oyunun koreografisinı Beyhan Murphy yapmış- tı. Ithaca kralının yirmi yıllık seyahatnamesi seyirci- nin hayal gücüne geniş açılımlar sağlayan bir biçim- de sunulmuştu. Beyhan Murphy sağlam ve kararlı adımlarla sürdü- rüyor yolculuğunu. Hem Doğu'dan hem Batı'dan al- dıklanyla zenginleşen birikiminı cömertçe seyircisi- ne sunuyor. Devlet Opera ve Balesi Modern Dans Gru- bu hem klasik bale eğitiminden geçmiş hem modern dansın yaratıcı kıvraklığına ulaşmış dansçılardan olu- şuyor. Pavlova'nın öğrencilerine uyansını işitmiş gi- biler. "Rolünüzü adım adım ezberleyin ama sahnede unutun tekniği, dans edin." Mercan Dedenin Doğu ve Baö müziklerini ustaca birleştiren müziğine ayak uy- duran bu gençlerden bir tazelik, bir canlılık fişkınyor. Program dergisindeki tanıtım yazısına göre "Seya- hatname 2002'de dans, tasanm, video, tekst ve müzik bir multiınedya prodüksiyontı anlayısıyla kurgulam- yor". Yapıtın "2001" orijinaiine göre daha geliştiril- diği muşrulanıyor. Bu dinamik topluluktan böylesi beklenir. Yeni versiyonu bu yazının basıldığı gün gö- receğim. Kültür sayfamız bir rekor atılımla sıcağı sı- cağına vermek istiyor günün haberlerini. Geçen yılın "Seyahatname"sinde fazla hamuleli bir kervanla yola çıkıldığı izlenimine kapılmıştım. Ne çok bavul ne çok yorgan, ne çok aksesuvar, ne çok video... Evliya Çeiebi ile Orhan Pamuk'un metinleri daha kı- sa tutulsa, Cem Yıhnaz'la Meftem Cumbul'un video görüntüleri daha ekonomik kullanılsa daha etkili ol- maz mıydı? "Seyahatname2002"yi daha olgun, daha duyarlı, daha dinamik bulacağımı umuyorum. Şarap ve tiyatro tannsı Dionysos, Hindistan'dan yo- la çıktığı zaman parlak sariler, alhn bilezikler, elmas yüzükler inciden bir taç, zümrüt küpelerle süslüymüş. Anadolu'ya vanp bağcıhğı başlathğında sarisini, ta- cını, bileziklerini, fırlatıp atmış, Hellenler ülkesine u- laştığında hemen hemen çıplakmış. "Seyahatname"nin bütün süslerinden annmasını is- temek insafsızlık olur. Ama daha hafıf yola çıkınca da- ha uzun menziller alındığını düşünen seyyahlar da var. ediyor. Naz Erayda ve emeği geçen herkesi kutlarken, tiyatro sanatında "yadırgatma", "yabancılaşürma" üzenne kafa yormuş tüm ustalan da saygıyla anıyorum. Tüneldeki oyundan bir hafta sonra bu kez Taksim'de, Derya Alabora ve Şerif Erol oynuyor "Yıne Ne 01- du?'yu. Sanki farklı bir oyun ama yı- ne çok etkileyici. Bu kez, kavgada cinsıyet rolleri ve buna bağlı iktidar hırsı ile şıddet ön planda. Aflaçlarda balıKlar Onlan, televizyonda izlediğimiz Sydney ve Barcelona Olimpiyatla- n'ndan tamyorduk. Gökyüzünde ci- simler uçuran, o cisimlere heykel gö- rünümü veren büyücülerdi. Bu yazı yazıldığında Plasticiens Volants Sokak Tiyatrosu, Orta- köy'deki "Geçft" oyununu oynamış, daha sıra Taksim Meydanı'ndaki "Si- murg"a gelmemişti. Ortaköy Camii'nin arkasında ço- cuk parkının olduğu alanı, her yaştan yüzlerce insan doldurmuştu. Burası, bir ucu denize dayanan ince uzun bir alandı. Tam da geçit töreni için elve- rişli. önce müziği duyduk. Sonra onla- n gördük. Onlar adlannı bilmediğim acayip görünümlü ama müthış güzel, rengârenk ve kocaman kuşlardı. Her kuşu bir oyuncu "giyinmişti". Ve oyuncular sınklar üzerinde yürüyor- du. Böylece şişme balondan kuşlar başımızın üzerinden denize doğru geçmeye başladı... Haydi bız de kuş- lann peşine takıldık... Tam o anda de- niz kıyısında dev bir ahtapot beliri- yor. Ahtapotun bacaklan arasına sıkış- maktan zor kurtulmuştum ki, tam ak- si yönde çatapatlar çatırdayıp patla- maya, etrafı dumana boğmaya başla- dı. Hurra o yana koştuk. Bir de ne görelim. Dev balıklar (otomobilden büyük balıklar) kuşlardan da daha yüksekte uçmuyorlar mı! Dev balık- lann kimi ağaca çıktı, yeşil yaprak- lan yedi, kimi alçaktan uçan kuşlar- la didişti, içlerinden ikisi, kırmızı ba- lıkla, belki yüz metre uzunluğundaki yılanbalığı, tepede şarkı söyleyen mavi saçlı, mavi kuyruklu denızkızı için kavga ettı. . Daha neler neler ol- madı... Her balığı iki, üç ya da dört kişi sı- nklann ucunda taşıyordu. Bir saat sü- ren geçit töreninın sonunda muhte- şem yaratıklar geldıkleri gibi çekıp gittiler. Genye masal dünyasırun sar- hoşluğunu, büyük bır neşe ve sevinç bu"aktılar. Bir de yetenek. emek, düş gücü, yaratıcılığı harmanlayan sanat- lanna, kitlelenn duyduğu sevgiyı ve saygıyı... IFSAK'ın uluslararası başarısı Kültür Servisi - Dünyanın önemli fotoğraf yanşmalanndan 'Austrian Super Circuit'te bu yıl İFSAK. 'Dia Pözitir dahnda 'En Başanb Fotoğraf Kulübü' seçilerek 'Best Shde Q u b Trophy' ödülünü almaya hak kazandı. Yanşmada ÎFSAK'ı Coşar Kulaksız, Siha Bingaz, Orhan Kanburoğlu, Vedat Konyah, Raif Karapekmez, Yusuf Darıyerli, Ufuk Teksoy, Muhsin Drvan, Uygur Ertürk, Feyza Berker, M. Emin Altan, Sema Kösoğlu, tbrahim AyşıL, Tülin Dizdaroghı, Firdevs Sayılan, Sacit Ünlü, Dham Tibet, Ediz Yıkbrım, Metin Avdaç, K. Uğur Varü, Özlem Doğan ve Gülistan Ayduı temsil etti. '11. Austnan Cırcuit'ın yanı sıra bu yıl ilk kez düzenlenen özel tematik bölümlerin yer aldığı '1. Special Themes Circuit'e toplam 108 ülkeden 5 binin üzerinde fotoğrafçı 44 bin fotoğraf ile katıldı. Genel değerlendirme sonucu 'Best Overall Qub Trophj Ödülü' Fotoclub VHS'ye (Avusturya) ve dia pozitif dahnda 'Best SHde Qub Trophy Ödülü' iFSAK'a verildı. Ulusal kategonde yapılan değerlendirmeye göre ıse 'Best Austrian Club Trophy Ödülü'nü Fotoclub VHS aldı. Tangodan Senfoniye' • Kültür Servisi- Flüt sanatçısı Şefıka Kutluer ve Peter Brenier'ın ortak çalışması olan 'Tango Goes Symphony' adıru taşıyan albümün prömiyen, sanatçılann Bilkent Senfoni Orkestrası ile 1 Haziran'da Bilkent Odeon'da verecekleri konserle gerçekleştirilecek. CD'deki tüm eserler ilk kez orkestra ile birlikte müzikse\erlere sunulacak. Tüm parçalann orkestra ve flüt için düzenlemelen. konserde orkesrrayı yönetecek ve pıyanoyla eşlık edecek olan Peter Brenier tarafından yapılmış. Bu çalışmayla, tango parçalan, ilk kez senfoni orkestrası eşliğinde flüt ile seslendinlıyor. Yenibinyıl Şiîr Ödülleri belirlendi • Kültür Servisi - Yenibinyıl Şıır Ödullen-2002 sahıplerim buldu. Yayımlanmış Şıır Kitabı Ödülü'ne 'Külden Kalan' adlı kıtabıyla Hasan Mrrsal değer görülürken 'Denız' adlı kitabıyla Tank Aslan'a da bu dalda mansiyon verilmesi kararlaştınldı. Yayımlanmamış Şiir Kitabı Ödülü ise 'îspinoz' adlı dosyasıyla Hasan Güneş ve 'Adsız' dosyasıyla Veysel Dinler arasında paylaştınldı. Dördüncü Yenı Özel Ödülü ise 'Ağlayan Harfler' adlı dosyasıyla Alper Akdeniz'in oldu. Nâzım Hikmet Yılm Şıın Özel Ödülü'ne 'Ölümsüz' adlı şıinyle Cenk Koyuncu değer görülürken 'Kehanet' adlı şıiriyle Fent Serdar Aydm da bu dalda mansiyon kazandı. Onur Ödülü'nün ise Sedat Umran'a venhnesı kararlaştmtdı. Seçici kurulu Osman Serhat Erkekli, Bülent Güldal, Ahmet Günbaş, Çağdaş Keçeci ve Mehmet Sarsmaz'm oluşturduğu yanşmanın ödül töreni, 3 Haziran Pazartesi günü saat 19.00'da Bostancıdaki May Moon Cafe'de gerçekleşecek. 'Collegium Cithara Istanbul' İTÜ'de • Kültür Servisi - Türkiye'nin ilk profesyonel gitar orkestrası olan Collegium Cithara Istanbul, yann saat 19.30'da ITÜ Gümüşsuyu Kampusu Orhan Öcal Giray Salonu'nda bir konser verecek. Şef Muzaffer Çorlu'nun yöneteceği orkestra, konserde Vivaldi, Bizet, Boccherini, Mozart, Haendel, Çaykovski, Joplin ve Bele\'i'nin yapıtlannı sunacak. (0212 293 83 73) BUGÜN • AYA tRİNt'de 'Mozart Günleri' kapsamında 20.00'de şef L Ionescu Galati'nın yönettiği, Iona Margarit'in (soprano) solist olarak katılacağı 'Romanya Radyo Oda Orkestrası'nın konseri. (Biletbc: 0216454 15 55) • CEMALREŞtTREYde 'VH.Uluslararası CRR GençKk FestivaB' kapsamında 19 30da YıldızÜnhersitesiDans Topiuluğu'nun 'Babil Kitaphğı' adlı gösterisi. (0212 232 98 30) • ANADOLU ÜNtVERStTESÎ StNEMA ANADOLU'da '4. Uluslararası Eskişehir Sinema Günleri' kapsamında 10.00'da David Trueba'nm 'Başyaprt', 12.30'da Michael Haneke'nin 'Pijanist', 15.00'te Nanni Moretti'nin 'Oğul Odası', 18.00'de KReisz ve TJUchardson'ın 'Annetn tzin Vermij'or', 20.30'da Muhsin Makhmalbaf ın 'Kandahar'a Yolculuk' filmlennin göstenmi. (0222335 0580) • HAYAL KAITVESİ - SİNEMA HAYALPEREST'te '4.Uuslararası Eskişehir Sinema Günleri' kapsamında 12.30'da Ersin Pertan'ın 'Şarkıa', 15.00'te Ahmet Çadırcının 'Renkli Türkçe', 17.00'de Banş Pirhasan ın 'O da Beni Sevivor' filmlennin gösterimi. (0222 335 05 80) • BAHÇEŞEHtR ÜNIVERSİTESİSPOR VE AKTtVİTE MERKEZİ'nde 'Mayıs FestivaH' kapsamında 15.00'te Radyo D programcılanndan Güven Eridn Erkal'tn 'Yaşa>'an RockTarihi' adlı söyleşisi, 20.00'de Haluk Levent konseri. (0 212 669 65 23) • PERA GÜZEL SANATLAR'da 'Pera Sanat Günleri' kapsamında 12.00'de 'Aman Aman' adlı çocuk oyunu, 15.00'te Çağnban Erkan'ın yöneteceği piyano konseri, 19.00'da Meüh Güzel'in yöneteceği Ari Hergel & Azem Şişnıan, Dinçer Öztürk & Hande Kocatürk'ün gitar konseri. (0 212 245 44 60) • BEKSAV'da 15.00, 17.30'da Vardiva Müzik Grubu'nun dinletisı ve 19.30'da Taviani kardeşlerin 'Babanı ve Ustam' fılminin gösterimi. (0216349 91 55) • BtLGİ ÜNİVERSİTESİ'nde 'Efes Pilsen ile Vizyon Köpüğü' kapsamında 14.00'te Kimberh Peirce'm 'Erkekler AğJamaz' filminin gösterimi. (0 212 293 5010) İSIMVBUL TtYfflRO FBTİVAÜTyDE BUGÜN • AKM BÜ\TK SALON'da 20.30'da Modern Dans Topiuluğu'nun 'Seyahatname 2002' adlı gösterisi. (0 212 251 56 00) • AKM AZtZ NESİN S.^HNESİ'nde 18.30'da tstanbul Devlet Tiyatrosu'nun 'Ben Ruhi Bey Nasıhm?' adlı oyunu. (0 212 293 31 09) • GALATAKULEDtBt'nde 19.30'da Kumpanya dan AU Atay ve Cenk TeKmen'in rol aldığı 'Yine Ne OMu?' adlı sokak gösterisi. ANKARfl MÜZİK FESTİVALİ'NDE BU6ÛN • MEB ŞÛRA SALONU'nda 20.30'da Carlos Barbosa - Lima'nın gitar resitali. (0 312 468 0744)