Katalog

1 MAYIS 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Bugünkü oylamada 367'ye ulaşılması zor görünüyor, hükümetin umudu 3. turda Hdnci deneme turu bugünANKARA (Cumhuriyet Bü- . rosu) - Cumhurbaşkanlığı se- ' çimlen ıçın bugün yapılacak 2. turda 367 rakamına ulaşılarak seçimın gerçekleştirilmesinin zor olduğu vurgulanırken Ana- yasa Mahkemesı Başkanı Ah- taet Necdet Sezer" in 5 Mayıs gü- • nü yapılacak 3. turda seçilmesi beklenıyor. Iktidar partılerinde i "3. turda da seçim gerçeklestiri- lenıezse, son turda hesaplar de- ğîşebilir. Sezer in yanşacağı . TBMM içinden adayın şansı ar- tar" kaygısı yaygınlaştı. FP'de bugünkü oylama konusunda net bır tavır ortaya konamazken DYP Genel Başkan Yardımcısı Nevfel Şahin iktıdar partilerin- den adaylann çekılmesi gerek- tiğini söyledi. Adaylardan D- SP'li Oğuz Aygûn, "temsiB adaykğmı çekeceğini" bildirdi. TBMM'de 27 Nısan günü ya- pılan ilk rur oylamada 10 aday- dan hiçbiri seçilmek için gerek- li olan 367 oya ulaşamamıştı. Anayasa Mahkemesı Başkanı Ahmet Necdet Sezer, 281 oy alırken kendisıni 61 oyla FP'li Nevzat Yalçıntaş izledi. MHP'li- lerin adaylık başvurusunu en- gellemeye çalıştığı Devlet Ba- kanı Sadi Somuncuoğlu 58 oy alırken TBMM Başkanı Yıkh- nm Akbulut 56 oyda kaldı. ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmazın Sezer'inkarşısındakı adaylann çekilmesi gerektığini bildirirken DSP'li Aygün dün çekıleceğini açıkladı. Aygün. "Oyumu MecHs için- deki adaylardan birine verece- ğim. Meclis kapalı oiduğu için çekilme başvurumu bugün (dün) yapamadnn. Temsili aday- lığımı noktalıyorum" dedi. 9 adayın yanşacağı bugün yapıla- cak oylamada da muhalefet par- tilerinin kendi adaylanna des- tek vermesı bekleniyor. Bu du- rumda Sezer'ın bu turda da se- çilmesi olasılığı yüksek görün- müyor. tktidar partileri Sezer'i bu turda seçtirmek, en azından oylannı yükseltmek için yoğun çaba gösteriyor. Sezer'in bugünkü turda oyla- rının düşmesi ve TBMM için- den bir adayın oylanrun yüksel- tilmesi için de yoğun kulisler yürütüldü. Sezer'in bu turda oy- lannın düşmesi, 3. turda da se- çilememesi durumunda, 9 Ma- yıs günü yapılacak son turda sürpriz gelişmelerin olabileceği belirtiliyor. Seçimin 4. tura kalması duru- Erbakan'ın dediği oldu, ancak Gül, yanştan çekilmeyeceğini açıkladı GüPe karşı deldarasyon SEBAHAT KARAKOYUN ERKANTUYSAL KONYA - FP'nin Konya'da yapılan il başkanlan toplann- smda, muhaliflerin genel baş- kan adayı Abdullah Gül e kar- şı deklarasyon yayımlandı. Deklarasyonda, kongreye tek listeyle gidilmesi istemi yer alırken girişimin önderliğini es- ki RP lideri Necmettin Erba- kan'ın "prena" ohırak nitele- nen Istanbul İl Başkanı Numan Kurtulmuş yaptı. Muhalifler, deklarasyon için boş kâğıda baskıyla imza attınldığını sa- vundular. Abdullah Gül ise ge- nel başkanhk yanşından çekil- meyeceğini açıkladı. FP'de kongre provası olarak değerlendirilen il başkanlan toplantısı, parti içindeki çatla- ğı derinleştirdi. Gergin havada geçen il başkanlan toplantısı sonrasında Erbakan ekıbinın is- teği doğrultusunda deklarasyon yayımlandı. Toplantı önceki gün sakin bir havada başlarken gece yansına doğru tansiyon yükseidi. İl merkezinde yapılan ilk toplan- tınin ardından akşam saatlerin- de BERA Otel'de ardı ardına toplantılar düzenlendi. tlk toplantıya FP lideri Recai tl başkaniannm karşı çıktığı Gül'e s. »v a topuuıtı ""'"salonundayer verihnediĞüL toplantıyı basın bölümünden izledi, İl başkanlan tek Kste ile seçime gedihnesini istiyor. (Fotoğraf: AA) KutanveOğuzhanAsfltürkka- ührken Abdullah Gül ve kendi- sini destekleyen grup başkan- vekillen salona alınmadılar. Kutan'ın bu toplannda, "kokuk merakı nlmadıgını, ancak par- tinin biıük ve beraberiiği için göreve taüp oMuğumT söyle- diği öğrenildi. Asiltürk de 30 yıllık parti geleneğinden söz ederek kongrede liste yanşının doğru olmadığını savundu. Daha sonra il başkanlan, Is- tanbul İl Başkanı Numan Kur- tulmuş'un girişımiyle yeniden bir araya geldi. Kongreye tek listeyle gidilmesi yönünde bir deklarasyon yayımlanması ka- ranna bazı il başkanlan muha- lefet etti. Ancak parti yönetiminin ağırlıgını koymasıyla il başkan- lannın büyük bölümünün boş kâğıtlara imza attığı bildinldi. Daha sonra Abdullah Gül ve kendisine destek veren millet- vekillen, il başkanlan ile bir araya geldı. Toplantıda konu- şan Bütent Annç, baskı ile im- za toplandığını beiirterek "tk- na odalannda boş kâğıtiara im- za ahnması. partunizi yaralar n dedi. Kutan'ın konuşmasından sonra il başkaniannm belirledi- ği komıte deklarasyon metnini hazırlarken basın toplantısı dü- zenleyen Abdullah Gül, çekil- meyeceğini bildirdi. munda, Sezer'in TBMM için- den yanşacağı adayın kimliği büyük önem taşıyor. FP'liler Nevzat Yalçıntaş'a kendi partileri dışmdan oy çık- mayacağını vurgularken bu ne- denle oylann 3. turda Akbulut ya da Somuncuoğlu üzerinde yoğunlaştınlabileceği kayde- dıldi. FP Genel Başkanı Recai Ku- tan'ın "Sezer sanki FP'li bir ar- kadaşumz gibi" benzen açıkla- malar yapmasma karşın FP'nin bugünkü oylamada ızleyeceği tavır netleşmedi. Bazı FP'liler bugünkü turda da Yalçıntaş'a oy vereceklerini vurgularken bazılan MHP'li Somun- cuoğlu'nun oyunu arttır- ma hesaplan yapıyor. DYP Genel Başkan Yar- dımcısı Nevfel Şahin, dün düzenlediği basın toplan- tısında cumhurbaşkanlığı konusunda iktidann sami- mi davranması gerektiğını söyledi. 'Sonuç ahnma?' MHP'li Sadi Somuncu- oğlu ve TBMM Başkanı Yddınm Akbulut çekil- medikçe cumhurbaşkanlı- ğı seçiminin ikinci turun- da da sonuç almanın ola- naklı olamayacağını savu- nan Şahin, "Bdki3.turda zora girer. tktidar partile- ri samimiyetsiz davran- maya devam ederse ikinci turda da sonuç almak mfimkûn değfl" dedi. Cumhurbaşkanhğı ko- nusunun "aceleye" getiril- diğini kaydeden Şahin, "Akbuhıt, Sadi Somuncu- oğlu, Yaiçmtaş ve Güreş'e oy verihnemesini bekleye- bflir misiniz? tktidar men- subu olan partüer adayla- ruu çekmelidhier" diye konuştu. Şahin, cumhurbaşkanlı- ğı seçiminin 2. turunda oylarmı genel başkahlan- nın ımzası doğrultusunda kullanacaklannı bildirdi. Şahin, adaylara en büyük oyun kendi partilennden geldiğıni anlatarak "tkti- dar samimi okluğunu gös- tersin. Ondan sonra 2. tur- da kesin olarak sonuç ahnır" dedi. Siyaset, seçim soıırasnn bekliyorANKARA (Cumhurtyet Bürosu) -Tür- kıye gündeminın endekslendıgı cumhur- başkanlığı seçimlennin ardından kabine • değişıkliği ve af yasası tartışmalan öne - çıkacak. FP'nın 14 Mayıs'ta yapılacak kongresi ve partinin kapatılma davasıy- • la ilgili süreçte önemli gelişmeler bekle- nıyor. MHP'nın eylül ayında yapılacak kongresi öncesinde gözler iç hesaplaş- 1 maya çevn lirken Cumhurbaşkanı Süley- . manDemirerin "Günizsokağainmesin- " "den sonra" merkez sağda da çalkantılar bekleniyor. Cumhurbaşkanlığı seçimi tartışmala- n aylardır ülke gündeminin ilk sırasında yer alıyor. Seçim süreci nedeniyle gerek TBMM ve hükümet, gerekse partilerin "iç" gündemi geri plana düştü. Cumhur- başkanhğı seçimlerinin ardından yeni- den öne çıkacak siyaset gündeminin baş- lıca konulan şöyle" Kabine değişıkliği: Seçimlerin ardın- dan hükümet de "içjne'' dönecek. tktidar gruplannda aylardır beklenen kabine de- ğişiİdiğinın haziran ayı içinde gerçekleş- tirileceği belirtiliyor. ANAP liden Mesut Yıhnaz'ın da hükümete girmesi için ku- lisler yoğunlaştınldı. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardın- dan af yasasımn çıkanlması ile hakkın- da kurulan soruşturma komisyonlannın düşmesi hesabı yapılan Yümaz'ın da ka- bineye gireceği bildinldi. MHP'lılerin zorla cumhurbaşkanlığı adaylığını engellemeye çalıştığı Devlet Bakanı Sadi Somuncuoğlu'nun kabine dışı kalması bekleniyor. MHP ve DSP gruplannda, kabinede ciddi değişiklık beklentisi yaygınlaştı. DSP'de Recep Ö- nal ve Fikret Unlü dışındaki bakanlann üç yıldır görev yaptığına dıkkat çekilir- ken grupta çok sayıda milletvekıli ba- kanlık görevı beklıyor. MHP'de devlet bakanlan Ramazan Mirzaoğlu, Şuayip Üşenmez ile Tanm ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp'in kabine dışı kal- ması bekleniyor. Af yasası: Cumhurbaşkanlığı seçimle- rinden sonra TBMM'nın önceliklı gün- dem maddesi af yasası olacak. Cumhur- başkanı Süleyman Demirel'in veto etti- ği af yasası, ülkücü militan Haluk Kır- a'nın da kapsamda ohnası nedeniyle or- taya çıkan uyuşmazlık sonucu Adalet Komisyonu'nda dondurulmuştu. Köşk sonınunun çözümünün ardından ortak- lann bir araya gelmesi ve af konusunun raftan indirilmesi bekleniyor. TBMMgündemi: \erel yönetimler, ta- nm satış kooperatifleri birlikleriyle ilgi- li düzenlemeler, Medeni Yasa tartışma- lan yoğunlaşacak, Medem Yasa ile ilgili olarak Adalet Komisyonu içinde oluşturulan alt komıs- yon çalışmalannı sürdürüyor. Soruştur- ma kotnisyonlan çahşmalan sürerken af yasasımn çıkması durumunda "görevi suüstimal" suçu da kapsamda olacağın- dan bunlann çoğunun düşmesi bekleni- yor. Atamalar, seçimler: Köşk'ün yeni sa- hibının bellı olmasının ardından, gerek Çankaya'da, gerekse bürokraside büyük bir hareketlilik bekleniyor. Anayasa Mahkemesi Başkam Ahmet Necdet Se- zer'in cumhurbaşkanı seçilmesi duru- munda yüksek mahkemede de başkanlık seçimi yapılacak. Başkanvekili Haşim Kıbç'ın "kamuoyunda ymrandığı'' ge- rekçesiyle aday obnayacağı belirtiliyor. 1-Tı IRMIKIAYDIN ENGİN [email protected]. Başlıktan belli: Bu bir 1 Ma- yıs yazısı. Yüzyılı aşkın bir süredir 1 Mayıs üstüne yüz binlerce ya- zıyazıldı. Bu da onlardan biri ve bu on- lardan biri değil. Bugün, bu ülkenin yurttaşla- nndan "bir kesimi", kentlerde alanlara çıkacak. Alanlara çı- kan yurttaşlann büyük, çok bü- yük çoğunluğu "solcu "lar ola- cak. Yürüyüş kollarında bay- raklardalgalanacak. Birkaç ki- şHTin taşıyabildiği kocaman kı- zıl bayraklar dalgalandınlacak. Pek çok kişinin taşıyabildiği dev boyutlu bez dövizlerde, "Yaşasın 1 Mayıs" ya da "Ya- şasın işçi sınıfının mücadele günü" yazacak. Yürüyüş kollannın toplandığı _ alana kurulmuş kürsülerden , genellikle sendika yöneticileri konuşmalar yapacak. Yüzyılı aşkın süredir söylenenler yine- lenecek. Alanda toplananlar sıksık sloganlar söyleyerekko- ' nuşmacıyı destekleyecek ya da konuşmayı kesecekler. Dü- zeni sağlamakla ve alanda top- lananlann coşkusunu ateşle- 1 Mayıs: Gelenek - Gelecek mekle görevli biri mikrofondan seslenip ya toplu sloganlar söyletmeye çalışacak ya da öngörülen tören programını bozmaya kalkışanları uyara- cak. Alanlarda toplananların bir bölümü, hangi parti, grup ya da sendikanın yürüyüş kolunun daha uzun, kimin daha kalaba- lık olduğunu tartışacak. Sayıca zayrf kalanlar sloganlarını daha gür haykırarak sayıca kalaba- lık olanlardan baskın çıkmaya çalışacak. Herkes 1 Mayıs bayramının dostça, kardeşçe geçmesi için ufak tefek sürtüşmeleri dert et- meyip bayramı bayram gibi kutlamaya çabalayacak. Ama gene de ufak tefek ve belki de büyük tefek çekişmeler, itiş ka- kışlar, anlamsız rekabetler ya- şanacak. Sonra bir 1 Mayıs töreni da- ha bitecek. Insanlar evlerine, mahallelerine dönecek... Bütün gün boyunca, öteki günlerden farklı olarak kulak- larda sürekli çınlayan ve içinde mutlaka "işçi sınıfı" terimi ge- çen sloganlar yavaş yavaş si- likleşecek; yürüyüş sırasında ve alanda dağıtılan binlerce, on binlerce bildın şöyle bir göz atıl- dıktan sonra bir kenara atıla- cak ya da evde bir yere kona- cak ve bir daha da okunmaya- cak... Sonra ne olacak? Evet, sonra ne olacak? ••• Bir öneri: Gelin yeni binyılın ilk 1 Ma- yıs'ını farklı kılalım. Gelin, alan- lar boşaldıktan, yürüyüş kolia- n dağıldıktan, "evlievine, köy- lü köyüne" gittikten sonra tek başımıza isek tek başımıza, bir arkadaş grubuylaysak o grup- la, daha çoksak, hep birlikte, çoğu kez yüksek sesle tartış- madığımız; başkalarının yanın- da dile getirmekten çekindiği- miz soruları ortaya atalım. Or- taya soru atanlara, kaş çatma- dan, Marksizmin özünde var olan sorgulamayı ete kemiğe büründürdükleri için destek olalım ve... Ve sorular üretip, üreyen so- rulara aklımızın erdiğince, dili- mizin döndüğünce yanıtlar ara- yalım. Her gün 1 Mayıs değil. Ama bu sorular her gün var. Yanrtsız kaldıkça yakıcılaşıyor; yanıtsız kaldıkça, 1 Mayıslar, gitgide coşku aşınmasına uğrayan bir gelenekle sınıriı kalıyor. ••• Sorular mı? Buyrun birkaç örnek: 1 Ma- yıs geleneğinin doğduğu gün- lerde sanayi proletaryası tanı- mı pek açıktı: Mavi yakalılar, maddi değer yaratanlar, artı değer sömürüsüne dolaysız uğrayanlar... Bugün bu tanımla yetinebilir miyiz? Marksist değer teorisi, 2000 yılında bilgisayarlar için prog- ram yazan, yan iletkenler tek- nolojisi için çözümlergeliştiren "beyaz yakalılar"\n ürettiğini nasıl ele alıyor? Bilgisayar programlan üreti- len bir işyerinde ortaya çıkan değerin bileşenleri ne? İşçi sınıfının, 19. yüzyıl sonu, 20. yüzyıl başındaki tanımı ile 2000 yılındaki tanımı bir ve ay- nı mı? Bilginin metalaşmasından söz edilebilir mi? Bilgi meta ise bilgi üretenler artı değer sömürüsüne uğru- yor mu? Bilgi meta değilse ne? İşçi sınıfı toplumun hâlâ ön- cüsü mü? Toplumlan geleceğe taşryan ilerici güç, işçi sınrfında mı somutlanıyor? Leninci parti modeli, işçi sı- nıfının siyasal örgütlenmesin- de bugün de geçerii mi? ••• Devam edin... Sorulan ço- ğaltın. Yüzlerce soru ortaya atılmayı, tartışılmayı bekliyor. Çoğu, birzamanlardüşünül- mesi bite "günah" olan sorular bunlar. Günah işleyin. 1 Mayıs gele- neğini geleceğe taşımak işte bu! Karnesi 10,10,10... Ahmet N. Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, cumhurbaşkanlığına aday gösterilince birden Türkiye'nin "1 numaralı" ismi oldu. Kamuoyunun pek tanımadığı Sezer'i, medyamız, didik didik araştırmaya, soruşturmaya başladı. Annesiyle, terzisiyle, yakın akrabası, yani neredeyse "selam verdiği" herkesle yapılan söyleşiler, gazetelerde boy boy, televizyonlarda ekran ekran yer aldı... Sezer'in Afyon üsesi'ndeki karnesi de bulunup, manşetlere çekildi. Gazetelerde Sezer'in karnesindeki Adayın 'çevik, sporcu ve sağlıklısı'... Cumhurbaşkanı adaylan, TBMM'de düzenledikleri basın toplantılannda özyaşamöykülerini anlatan metinler dağrttı. Bunlardan bazılan oldukça ilgınçtı. ANAP'lı Agâh Oktay Güner dağrttığı 3 sayfalık metinde, "akademik formasyon", "profesyonel formasyon" "yönetim/idari işler", "vakıf vedernekler" yayımlanmış eserteri/tercume eserieri/yayına hazır eserteri" başlıklanyta kendini tanıttı. "Agâh Oktay Güner kimdir" başlıklı metnin ilk paragrafında ise, "Spora özel dünyasında mutlaka yer verir. Yüzrrie, aletli jimnastik ve tenis başlıca uğraşlanndandır" ifadesine yer verdi... FP'li Nevzat Yalçırrtaş da, tek sayfalık biyografîsinde kişisel bılgiler, çalışma yaşamı, yayınlan, bildiği dillerin yanı stra "sağlık" başhğı attında * * *"* •' kamuoyunu bu konuda da bilgitendirmeyi ihmal etmedi: "Bûnyevi hastalığı yoktur. (Kalp, şeker vs. gibi) ortalama öğrencı notu olan "6-7"ler, "Askerlik Dersi 10" başlıklan artında gizlenmeye çalışıldı. Ancak bu aynntı. son anda adaylık kararı alan DYP'Iİ Ahmet lyimaya'nın gözünden kaçmadı. lyimaya. bütün okul karnelerini, hem ç, partisinin yöneticilenne ! > e z e r hem de milletvekillenne gösterdi. lyimaya'nın karnesınde 9 bile yoktu, hepsi 10'du. Bir DYP milletvekili yorumunu yaptı: "Karneye baktık, 10, 10, 10... devam ediyor. Cumhurbaşkanı karneye göre seçilecekse, Sezer'in işı zorlaşır..." ABD'den Internet'le adayiık başvurusu ABD'de yaşayan Mustafa Kemal Öztürk, milletvekillerine bir e-mail mesajı gönderdi. Mesaj, "Konu: Cumhufaaşkanlığına aday göstehlmem hakkında" başlığını taşıyordu. Cumhurbaşkanlığına aday olmak iein ilginç bir yöntem seçen Oztürk, uzun bir yaşamöyküsüyte milletvekillerine kendisini tanıtıyordu. öztürk'ün mesajı şöyle bitiyor "Ben, emekli Hava Kunvay Yarbay Mustafa Kemal öztürk, 20 Mayıs 1953 Sıvas doğumluyum. Gencim, tecnjbelıyım. Çocuklanma istediklehmi verdim. Ama Mehmetçiğe hizmetimi bitiremedim. Ûlkemin insanına hizmet vermek için sevgi doluyum. Insanlanma hiç bilmedikleri, hiç tatmadıklan, ama layık olduklan güzelliklen vermek için çalışmaya hazınm. Türidye Cumhuriyeti'nin basit bir - - > vatandaşı olarak başvuru hakkımı kullanmak istiyoruml \ Bu konuda ımzanız ve yüreğinız ile destek vereceğinize inanıyorum." 'Ülkücü töre'ye karşı 'devrimci şiddet'... MHP'lilerin kendi bakanlannın adaylığını engellemek için Meclis çatısı altında sergiledikleri zorbalık kulislerde çeşitli espritere yol açtı. MHP'nin "vunıcu gücü" olarak anılan ve küfrederek, silah çekerek, korumalan döverek hedeflerine ulaşmaya çalışan milletvekillerinin tavn parti yönetimınden de "ülkücü tavır" diye onay görünce, kulislerde bu yaklaşım üzerine esprili değeriendirmeler yapıldı. Bir DSP milletvekili, MHP milletvekillerine biraz çekinerek bakan gazetecileri rahatlattı: "Onlar ülkücü tavır sergilerse, biz de devrimci şiddet gösterinz. Geçmişımizi unutmadık..." 'Hey Bill!' vizyonu... Son dönemdeki en önemli "icraatr, milletvekillerini Galatasaray-Leeds United maçı için Ingiltere'ye götürmek olan DYP Giresun Milletvekili Rasim Zaimoğhj, bu popülaritesini farklı bir yöne kanalize cumhurbaşkanlığına aday oldu. En büyük güvencesi de, maça giden ekipte yer alan milletvekillerinin desteğiydi. Hatta, adaylığını açıkladığı günün akşamı maç ekibryle yemekte bir araya geldi. Zaimoğlu, cumhurbaş- kanhğına adaylığını koyarken düzenlediği basın - toplantısında da "klasik bir cumhurbaşkanı olmayacağı'm şu sözlerle ifade etti: Rasim Zaimoğlu cumhurbaşkanı "Hey Bill, benim şurda problemim var, şunu çöz' diyebiliyorsa, Türkiye'nin kaderi değişir." Ne var ki Zaimoğlu'nun bu "geniş vizyonu", sadece 6 milletvekilini etkileyebildi... 'Sol eller havaya' olmaz! DSP istanbul Milletvekili Rıdvan Budak'ın geçen hafta 30'a yakın milletvekiliyle birlikte TBMM'de 1 Mayıs için basın toplantısı düzenlemesi dikkatı çekti. Basın toplantısında karanfiller dağıtıldı; işadamı, sendikacı, eğitimci kökenli milletvekilleri toplu halde yakalannda karanfillerle 1 Mayıs pozu verdi. Parlamento çatısı altında yaşanan bu alışılmadık görüntüler üzerine gazeteciler bazı milletvekilerine "DSP solcu mu oluyor" diye takıldı. Budak da, "1 Mayıs pozu" verilirken, milletvekili arkadaşlarına "Sol elleri havaya kaldıralım" diye seslendi. Ancak hemen arkasından ekledi: "Aman başımıza iş gelir, denebilir. Karanfîlleri sol yakamıza takalım..." Rıdvan Budak Türey Köse, Ayşe S^m, Sebahat Karakoyun, Emine Kaplan [email protected]