Katalog

27 MART 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(« cumhuriyet.com.tr Dünya Tiyatro Günü'nde Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu ilk kez bir maraton gerçekleştirecek 15 BU AŞAMADA ŞUKRAN KURDAKUL Bir günde dört oyun bîrden Kültür Servisi 27 Mart Dünya Tiyatro Günü, lstanbul, Ankara ve lzmir başta olmak üzere yurt çapında çeşitli etkinliklcrle kutlanıyor. 'Dünya Tiyatro Günü'nü bugün, 39. kez kutlanıyor. Uluslararası Tiyatro Enstitüsü'nün (ITI) girişimiyle 1962 yılından bu yana düzcnlenen 27 Mart Dünya Tiyatro Günü bildirisinin ilkini ülkcmızde ilk kez 1978 yılında Muhsin Ertuğrul hazırlamıştı. 27 Mart Dünya Tiyatro Günü, 1948 yılında kurulan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü'nün girişimiyle 1962 yılından bu yana üye ülkelerde kutlanıyor. 1977 yılına kadar sahnelerde, dünyaca tanınmış sanat ve tiyatro adamlarınca hazırlanan ortak bıldiri okunuyordu. Ancak 1977 yılında Stockholm'de yapılan kongrede bildirilerin herülkenin kendi sanat vc tiyatro adamlannca kaleme alırunası uygun görüldü. Her yıl 27 Mart'ta bir komedi sanatçısına verilen Ismail Dümbüllü ödülü, bugün saat 13.00'te Müjdat Gezen Sanat Merkezi (MSM) Sadık Şendil Salonu'nda düzenlenccck bir törenle 'Ccbimdcki Kelimcler' adlı oyundakı başarısı nedeniyle Yılmaz Erdogan'ın oluyor. lstanbul Devlet Tiyatrosu, 27 Mart'ı tek oyunla kutluyor... AKM Oda Tiyatrosu'nda saat 20.00'de'Gel Evlenelim Yürü Boşanalım' adlı oyun sahnelenıyor. tstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolan, Harbıyc Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde 'Aşk Hastasf, Fatih Reşat Nuri Sahnesi'nde 'Arslana Benzer', Gaziosmanpaşa Sahnesi'nde 'Sersem Kocanın Kurnaz Karısı' ve Kadıköy Haldun Tancr Sahnesi'nde 'Pembe Konağın Gelinleri' adlı oyunlar 20.30'da izlenebilir. Bakırköy Belediye Tiyatrosu Yunus Emre Sahnesi'nde saat 14.00'te çocuk oyunu 'Ketoglan' ve 20.30'da 'Ocak' •atdİToyunlar sahwe'lcii<yoır. ı ı Kadıköy Belediyesi ve AmatörTiyatrolarÇcvrcsi'ninortaklaşa düzenledikleri etkinlikler çerçevesinde dün, Dünya Tiyatro Günü yürüyüşü ve çeşitli oyunlann sahnelenmesi gerçekleştirildi. Bugün 75. Yıl Halis Kurtça Kültür Merkezi'nde, 11.OO'de Tiyatro Bilgc 'Görkemin Rüyası', 13.30'da Demet AblaTiyatrosu 'Masal İçinde Masal' adlı çocuk oyunlannı, Yıldız Kabare Tiyatrosu 15.00'te 'Candan Devlet Tiyatrolan'nın 50. yılı nedeniyle Can Dündar tarafından hazırlanan 'DevletTiyatrolan Belgeseli' bugün saat 21.00'de Büyük Tiyatro'da gösteriliyor. AmatörTiyatrolarBirliği Üretim Kooperatifi ve Yenimahalle Belediyesi'ncc düzenlenen etkinlikler kapsamında Prof. Dr. Sevda Şener ve Ayşegül Yüksel ile Devlet Opera ve Balesi Genel Müdür Yardımcısı ŞenolTiryaki'nin konuşmacı olarak katılacakları panel, bugün saat 18.00'de gerçekleştiriliyor. Kültür Sanat Etkinlikleri Üretim Kooperatifi'nin 'Ali Baba ve Kırk Haramiler' adlı oyunu saat 13.00'te izlenebilir. Çankaya Belediyesi'nce düzenlenen '1. Tek Kişilik Oyunlar Fesnvali' kapsamında bugün, Yılmaz Erdogan'ın 'Cebinıdeki Kelüneler'i ve Rüşrü Asyab'nınşiirdinletisiizleyiciylcbuluşuyor. Ahmet Cemil, Roman Kahramam mıydı?.. Halit Ziya öleli 55 yıl oluyor (27 Mart 1945). Toplumsal değişmenin hızlanarak pek çok alanda geleneksel sayılanı yıktığı bir dönem bu. Ama bıraktığı yapıtlar arasındaki iki roman (Mai ve Siyah, Aşkı Memnu) ile anılarından oluşan "Kırk Yıl", anımsattığım değişmelere karşın çağdaşlaşan kitaplığımızdaki yerini koruyor. Yaşamında iki üç kez romanlarının dilini Türkçeleştirmek zorunda kalmıştı Halit Ziya. Bu gereksinimi duymasını Ömer Seyfettin'le başlayan "dilde sadeleşme" hareketinin erken cumhuriyet döneminde toplumsal olgu niteliğini kazanmasına bağlayabiliriz. Ama aynı dönem yer yer konuşma dilindeki sözcükleri kullanmaya özen göstermesine karşın Varlık dergisinde yayımladığı öykülerle, ortaya koyduğu kişiliği çağdaş sayma olanağına sahip miyiz? Soruyu derginin 17. sayısında çıkan "Bir Başlangıcin Sonu" öyküsünün giriş tümceleriyle, Sait Faik'in aynı yıl, aynı dergide çıkan (sayı 191934) "Ipekli Mendıl" öyküsünün bitiştümcelerini vererek yanıtlamak istiyorum: "Galiba o zaman sekiz yaşlarında idi; fakat bu yaşa mahsus şâtırtebessümlerden, çocuklann nasiyesini süsleyen neşve dalgalarından ârî, bütün simasında çatık, sanki bir kimseyle kavga etmış de evden dargın çıkmış zannolunan bir hali vardı." (Halit Ziya) "ölmek üzereydi. Sımsıkı kapalı yumruğunu karısı açtı, bu avucun içinden bir ıpekli mendil su gibi fışkırdı. Yaa... lyi, halis ıpekli mendiller hep böyledir. Avucunun içinde istediğin kadar sıkar, buruşturursun, sonra avuç açıldı mı insanın elinden su gibi fışkırır." (Sait Faik) Okuduğumuz satırlar çağdaş olanla olmayanın en yalın özelliklerini gösteriyor sanırım. 'Ceza KolonM'nde'TiyatroOyunevi 'KJakson, Bora/aııiat ve IJırtlar' Tiyatro Fora JLMilsak Tiyatro Atölyesi, Tiyatro Ayna ve Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu yeni oyunlannı bugün sunuyor. Tiyatro Oyunevi de 'Ceza Kolonisinde 'nin prömiyerini gerçekleştiriyor. ^ \ İzmlr Ismail Dümbüllü Ödülü Yılmaz Erdoğan 'a bugün verilecek. tstanbul, Ankara, lzmir, Antalya, Erzurum, Konya yda etkinlikler yapılacak. L lzmir'de Konak Belediye Tiyatrosu, Güzelyalı Kültür Merkezi'nde saat 20.30'da 'İşlşten Geçmeden' adlı oyunu sahneleniyor. lzmir Devlet Tiyatrosu'nda bugün, Karşıyaka Ragıp Haykır Sahnesi'nde 20.30'da 'Kırkından Sonra' adlı oyun izlenebilir. Dokuz Eylül Universitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatlan Bölümü öğrencileri, Suat Taşer Salonu'nda saat 20.30'da, 'Bin Yıhn Son Mezatı', 'Son Bilet', 'Kırmızı Perde' vc 'Diktatörün Baharatı' adlı dört kısa oyunu sahneliyorlar. Ismail Dümbüllü Ödülü Y. Erdogan'ın. ••• Edebiyat tarihçileri ile çoğu eleştirmenin, yayımlanışından yüzyıl sonra da, Halit Ziya adıyla "Aşkı Memnu"yu bütünleştirdiklerini bilmiyor değilim. Kişilerini tipleştirme başarısı, tümce yapılarındaki değişme, dengeli ruhsal çözümlemelerde ulaşılan düzey, bu bütünleşmenin gerekçesi sayılıyor. Ama bir okur olarak benım ıçın Mai ve Siyah'ın ayrı bir önemi olduğunu gizlemedim. Ahmet Cemil yetiştiğim yıllarda ilk tanıştığım zaman, bizden önceki kuşaktan, kendisini sorgulamaya alışık bir ağabey gibi görünmüştü bana. Mahmut Yesari'ler, Reşat Enis'lergibi Babıâli çilekeşlerinin simgelerinden biri... Roman kahramanlarına, yaşayan kişilerden biri olma özelliğini kazandıran gızlerin başında, okuyanla aralarındaki duygusal yakınlık geliyor olmalı. Ahmet Cemil'in duyumsattığı II. Abdülhamid döneminı andıran sıkıyönetim koşullarını az mı yaşadjk'bip bu (Jlkede. Akşamüstl«r^toutakte»*fcapı ziiinde' bekleyen annelehmizin çehrelerinde, Ahmet Cemil'lerin annelerinin garipliği resimlenmedi mi.. Evet, Ahmet Cemil roman kahramam mfydı? Benim için değil. öyle olmasaydı, yaşamış, kendince hesaplaşma gücüne ulaşmış, bir insan kişiliğinin duyarlığı okuyacağınız dizeleri yazdırır mıydı bana... "Indi sönmüş bir rüzgâr gibi Bâbıâli'den Saçları dağınık, gözleri mahzun.. Beş numara lambalann gecesindeki. '..*' ' Ne zamandır umudu kesmiş maviden Eskimiş Osmanlı, susmuş Serveti fünun Başka yüzyılları arıyor sanki. Beş numara lambalann gecesindeki Ağustos serçeleh gibi yorgun Bir günü hapishane, bir günü Yemen." . • Antalya Antalya Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Atölyesi, Antalya Kültür Merkezi'nde saat 20.30'da yeni oyunu 'Deli Dumrul'u sahneliyor. 'Sersem Kocanın Kurnaz Karısı' Şehir Tiyatroları llc Canan' ve 20.00'dc 'Kadınlar IMahkemesi' adlı oyunları, Banş Manço Eğitim ve Kültür Merkezi'nde saat 15.00'te Tiyatro Tiyatro' MineÖmer bi de Deniz' adlı çoçuk oyununu, sasonlarBorazanlarve Bır lı oyunu sahneliyorlar. Yarın da çeşitli oyunlann yine ücretsiz sahnelenmcsiyle etkinlikler sona erecek. liyor. 20.00'de Tiyatro Oyunevi, Kafka'dan esinlenerek oluşturulan 'Ceza Kolonisinde' adlı oyunun prömiyerini (ücretli) 20.30'da Taksim Sahnesi'nde gerçekleştiriyor. ,i Tjya^P r Ayna, Ak tür Merkezi' nde 21.1 5TC 'NakşıdilSultan' adlı oyunu izleyiciye açık genel prova biçiminde sunuyor. Ali Poyrazoğlu, kendi tiyatrosunda saat 15.00'te 'Kobay'ı sahneliyor. lstanbul Üniversitesi ÖKM Bilgi Kulübü davetlisi olarak SttheylBehzat Uygur kardeşler, bugün saat 16.00'da 1Ü Fen Fakültesi Konferans Salonu'nda 'Teleköle' isimli oyunu sahneliyorlar. lstanbul Bilgi Üniversıtesı'nde saat 17.00'de PeterBrook'un 'Ma Yenl oyunlar Yeni sahnelenen oyunlardan bazılan da bugün izley iciy le buluşuyor. Bilsak Tiyatro Atölyesi, kendi sahnesinde Çehov'un öykülcrindcn uyarlanan 'tyi Hava Kötü Hava' adlı oyunu sergı habarata' adlı yapımından Tuncel Kurtiz bir bölüm sunacak. Çocuk Vakfı Karagöz Okulu, bugünü geleneksel gösterı sanatlanndan Karagöz ve ortaoyunu sahnelcycrek kutluyor. NiU ^ o c u k Vakfı Küjtfir, e saat 17.00'ae başlayacak programda Karagöz ustası thsan Dizdar'ın anısına yapılacak konuşmalarınardından Karagöz ustalan vc Karagöz okulu öğrencilerinin birlikte sahneleyeceklerı 'Sahte Gelin' adlı Karagöz oyunu ve 'An Nigar Vah Nigar' adlı ortaoyunu izlenebilir. Kemaııcı Kültür Merkezi'nde saat 21.00'de başlayıp 03.00'e dck sürecek olan 27 Mart etkinlikleri kapsamında Kahraman lar? Soytarılar? Tiyatrosu, 'Tiıhaf Şehir Hikâyeieri'ni oynuyor. Oyundan sonra 'EtnikSentenV grubunun müzığı cşlığinde kutlamalar sürecek. Erzurum t Ankara ,. INU>. 01 Ankara Devlet Tiyatrosu, Şinası Sahnesi'nde 'Beni Dünya Kadar Sev'; Oda Tiyatrosu'nda 'Öyle Bir Hikâye'; Altındağ Tiyatrosu'nda 'tlepimizin Öyküsü Aynı'; Küçük Tiyatro'da 'Tavariş'; Yeni Sahne'de 'Seher Vakti' adlı oyunlar 20.00'de izlenebilir. Ayrıca Ankara Devlet Tiyatrosu "nun Ordu turnesınde, Ka$ifi Eyvah Nadir Efendi' adlı oyun, Ordululann beğenisine sunuluyor. Erzurum'da, Atatürk Universitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatlan Bölümü, Kültür Salonu'nda bugün saat 20.00'de Memet Baydur'ıın 'Kamyon' adlı oyununu sahneliyor. Konya Konya Selçuk Universitesi Tiyatro Bölümü öğrencileri, Konya Devlet Tiyatrosu'nda saat 20.00'de 'Meteor' ve 'Bir Melekle Yintıi Dakika' adlı oyunlan sergiliyorlar. Dünya Tiyatro Günü Blldlrlsl ATÇ adına Metin Balay'ın blldlrlsl Daha özgür yaşam için tiyatro' 27 Mart Dünya Tiyatro Günü bildirisini bu yıl Devlet Tiyatrolan Genel MüdürüRahmiDilligilhazırladı. "Bugün tiyatro çalışanlarımn görcvi, barış ve aydınlanma savaşımının nefeıieri olmaknr" dedi. Dillıgıl. Tiyatro'nun ışıgına ihtiyacınıız var" başlıklı bildirisinde, tiyatroyu u i nsanlığın yaratnğı en soy lu sanat" diye niteledi: "Binlerce yıl süren uygarlık serüveni içinde insanoglunun aklı ve dıı ygulanyla biçimlendirdiği hayahn daha incclikli, daha özgür, daha banşçü, daha yaratıcı, kısacası daha insanca olnıası için tiyatnıya ihtiyatıını/ var. Yirminci y ii/yılın sonıı, teknoloji destegindtki yoz kültürün dünyayı sarması sonucunda, tiyatro sanatının gitgidc kabuğuna çekildiği bir döncnı oldu. Şinıdi teknolojinin dev adımlarla Uerledigi, insanın giltikçe küçüldüğü, maddcsel değerlerin hayata hükmettigi ve akıl almaz paylaşım sava^larıııııı, kıyınılann yaşandığı bu yeni binyılın eşiginde iıısanı büyütmck, dcmokrasi kültürünii geliştirmek, ban^ı savıı nnıak ve düşü ncemizi özgüricştirmek için tiyatroya ihtiyacımız var. Karanlıgjn üzerine kararlılıkla gitmek, laik vc dcnıokratik cunıhurlyerl cesaretle savunmak için bugün daha çok tiyatroya ihtiyacınıız var." Rahmı Dillıgıl, "Unutmayalımki tiyatro çalışaııları, tarih boyunca hep banşın ve insanın yanında YIT aldı. Aydınlanma sava^çısı oldu. Bugün de tiyatro çalısanlarının görevi, tarihin bize verdigi bilinçle, aydınlanmacı ve barışçı rolünıüzü daha bir gayretle sürdürmek; banş ve aydınlanma savaşımının neferleriolmaktır"dedi. Dılligıl.bildisindeşuçagndabulundu: "Tiyatro çalışanları, tiyatro dostlan, aydınlanmadan, laiklikten, banştan, denıukrasiden, üıgürlükten yana olaıılar, hep birlikte seslenelim: Yaşasın insan! Vaşasın tiyatro!" l 'Yaşasın aptallık, çılgınlık!' Her şeyi 'miş gibi' yapan, gerçeğin kendisi değil de taklidi olan tiyatro aslında yalandır! Sadece şimdi, burada ve bizimle var olan, sona erdikten sonra da 'tşte tiyatro!'diye gösterebileceğimiz hiçbir görünür varlığı kalmayan tiyatro bir bakıma boşunadır! tletişim ortamlannın giderek sanallaştığı, doğrudan iletişimin prim yapmadığı bir dünyada en gerçek, en somut ve doğrudan iletişim ortamı olarak tiyatro, kim bilir belki de gereksizdir! Herhangi bir üretimin, içerdiği yaratıcı emekle değil, pazann arztalep yasasıyla değerlendirildiği günümüzde reytingi, tanımı gereği düşük olan tiyatro olsa olsa enayiliktir! En az emekle en çok çıkar sağlamanın akıllılık olduğu dünyamızda tiyatro düpedüz aptallıktır! Bütün bunlara rağmen her türden engelleme, caydırma, yıldırma ve yasaklamayla mücadele eden tiyatro tamamen çılgınlıktır! Peki, o halde pazann en orta mallanna bile tiyatro yaptıran ya da "Benim için riyatronun yeri apayn ! " demek zorunda bırakan nedir? Çünkü tiyatronun yalanı asıl gerçektir, boşunalığı asıl kaçınılmaz olan, gereksizliği asıl gerekendir, enayiliği asıl kurnazlık, aptallığı asıl akıllılık, çılgınlığı asıl sağduyudur, böylesine zıvanadan çıkmış bir dünyada, bir zamanda ve bir coğrafyada! O halde, yaşasın yalan, yaşasın boşuna ve gercksiz olan! Yaşasın enayilik, aptallık ve çılgınlık! Yaşasın TİYATRO Amatör Tryatmlar Çevre.si (A TÇ) Ayhan Baran Faust'ta • Kültür ServisiDevlet Sanatçısı ünlü bas Ayhan Baran, lzmir Devlet Opcra ve Balesi tarafından sahnelenen 'Faust' operasının iki temsilinde rol alacak. Ayhan Baran şubat ayında sahnelcnmeye başlanan, izleyicinin ilgisini çekcn 'Faust' operasında Mephistopheles'ı oynayacak. 28 ve 30 Mart'taki temsillerde rol alacak. 'Programa Ara Veriyorıız' Kültür Servisi Marmara Universitesi Güzel Sanatlar Fakültesi vc London College Of Printing işbirliği ile hazırlanan ve düzenleme aşaması son üç yıla dayanan konferans, workshop, araştırma ve sergi ıçerikli 'Programa Ara Veriyoruz' projesı bugün MÜ Güzel Sanatlar Fakültesi'nde başlıyor. 31 Mart'ta sona erecek olan program, MÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Grafık Bölümü'nde öğretım görevlısı olan Gülizar Çcpoglu ile London College Of Printing Graf ik Bölümü öğrctim üyelerınden lan Noble ve Russcll Bcstlcy'nin ortak çabasıyla gerçekleştiriliyor. 'Programa Ara Vcrıyoruz' projesinin konusu 'Graflk tasanm ve grafik tasannıın iletişim ve dille llişkisi Vlesajların nluşumunda ve tasannıda sosyal içerigin tbrın olarak ifadesi' olarak bclırtılıyor. lan Noble ve Russell Aksanat PnMİiiksiyon I ivatrosu,27 Mart'ı Türkije'de ilk kez gerçekle^tirilecek bir tiyatro maratonu ile kutluyor. I995'te Akbank'ın kurcîuğu tiyatro, bugün, kurulusundan bu yana oluşturduğu dört oyunu birden sahneleyerek seyirci kanjisına çıkıyor. Saat 13.00'te başlayan maratonda, August Strindberg'in 'Alacaklılar'ını, 16.00'da izlenebilecek Brian I riel'in 'Molly S.'i takip ediyor. 19.00'da ilk oyunları, Konald Duncan'ın 'Abelard ve Heloise'ini, 21 .OO'de ise yeni oyunları Bilge Karasu'nun 'Sevilmek'ini sahneliyorlar. lijil Kasapoğlu'nun yönettiği oyunlarda Tilbe Saran, Köksal Engür ve Cüneyt I ürel rol alıyorlar. Gün sahnede geçecek stıyatro 10. yaşmı 100. sayıyla kutluyor Kültür Servisi Mustafa Demirkanlı'nın yayımladığı tiyatro dcrgisi Tiyatro Tiyatro, Şubat Marl 2000 sayısı ile 10. yaşını ve 100. sayısını kutluyor. 100. sayıda, Devlet Tiyatrolan Genel Müdürü Rahmi Dilligil'ın yazdıgı 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü bildirisi protesto edilerek, bildiri yerine kara bir sayfa okurla buluşturuluyor. 'Rahmi DİUİgil'e intihal Suçlaması' başlıklı bir dosyanm da yer aldığı dcrgide 10. yıl nedeniyle Yücel Erten'den Özdemir Nutku'ya Sevda Şener'den Kercm Kurdoğlu'na pek çok tiyatro insanının yazıları var. Yazılarda, Tiyatro Tiyatro Dergisi'nin önceleri tanıtım dcrgisiyken zamanla araştırma ve eleştiri işlevlerini de yerine getiren bir niteliğe büründüğü anlatılıyor. 100. sayıda ayrıca öykü Potuoğlu'nun 'Bedcnin Saatini Yeniden Kurmak'; M Sadık Aslankara'nın 'i'iyatro Samsun'a Ayak Bastıgında'; Hüscyin Sorgun'un 'Difllcile est Satyras Non Scribere'; Nıhal Kuyumcu'nun 'Vetrina Europa 1999'; Kubilay Tunçcr'ın 'İllüzyon Sanatı ve Tiyatro VIII' başlıklı yazıları ve Müjdat Gezen'in 'Oyuncunun El Kitabf adlı yapıtı yer alıyor. Bestley, M Ü ( i u . L....Ü...1 O I V U T TİYATROSU GENIL MÜOURU RAHMİ OILLİaİLl İNTIHAL SUÇLAMASI lar Fakültesi Grafik Bölümü öğrcncilenyle 2730 Mart tarihleri arasında vvorkshop çalışmalan gerçekleştirecek. Program, bugün saat 14.00'te bir konferans ve film göslcrisiylc başlayıp, hafta boyunca vvorkshoplar devam cdecck vc 31 Mart Cuma saat 17. OO'de açılacak bir scrgiylc sona erecek. Konferans ve sergi tüm grafik tasarımcılara, eğitmenlere ve bu alandakı profesyonellere açık ofocak. (326 26 67)