Katalog

12 ŞUBAT 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET EKONOMİ / SAYFA ekonomi@cumhuriyetcofn.tr 13 THYiçhat bfletierîne zam • Aı\KARA(ANKA)- Kamu şirketleri mal ve hızmet fiyatlanna zam yapmaya devam ediyor. Türk Hava Yollan, iç hat yolcu ücretlerine 26 Şubat'tan baslayarak geçerii olmak üzere ortalama yüzde 5.15 orarunda zam yapu. Zamdan sonra tstanbul - Ankara ve tstanbul - îzmir uçuş ücreti 39 mılyon liradan 41 mılyon iıra olurken Istanbul'dan Kayseri, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Nevşehir ve Trabzon, Ankara'dan Izmir, Dalaman ve Bodrum ücretleri 39 nuJyon 500 bin liıadan 41 milyon 500 bin liraya yükseldi. ABD ile yatınm • ANKARA(AA)- Türkiye ile ABD arasında, 29Eylüll999'da VVashington'da imzalanan, Ticaret ve Yatınm Çerçeve Anlaşması (TIFA) yürürlüğe girdi. ABD'nin Ankara Büyükelçiliği'nden yapılan yazılı açıklamaya göre söz konusu anlaşmanın yürurlüğe girmesine neden olan nota değişimi, ABD Büyükelçiliği yetkilileri ile Dışışleri Bakanlığı mensuplan arasında dün gerçekleştırildi. Büyükelçı Mark Parris, açıklamada, anlaşmanın Türkıye'dekı ABD yatınmlannın artmasında yardımcı olacağına ınandığını belirtti. Yeni serbest bölge hazırlığı • JAKARTA(AA)- Güneydoğu Asya Ulkeleri Birliği (ASEAN) ile Avustralya ve Yeni Zelanda, yeni bir serbest ticaret bölgesi kıırmayı planlıyor. Merkezı Jakarta'daki ASEAN Sekretaryasrnm açıklamasına göre, sözkonusu ülkelerle ASEAN 2010'akadar birleştirilip, tek serbest ticaret bölgesi yaratılması için fizibilite çalışmalan tamamlandı. Oluşacak birlik, 523 mılyon nüfus ve toplam gaynsafi millı hasılası 1.2 tnlyon dolara ulaşan bır pazar yaratacak. Tatfıı Argun tstîfa etti • ZONGULDAK (AA) - Ereğli Demir ve Çelik Fabnkalan TAŞ (Erdemir) Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyesi Tanju Argun, görevınden istjfa ettigıni bildirdi. Argun, istifa dilekçesüu dün yönetim kumluna verdigîni, gerekçesinin ise kurumun daha fazla yıpranmaması olduğunu söyledi. Bartfarda ödenek sıkıntısi • KAYSERİ (AA)- Kayseri'de yapımı süren ve tamamlanması için 12 trüyon lira gerekli olan Bahçecik ve Sanoğlan barajlan için 2 trilyon 250 milyar lira ödenek geldiği bildirildi. DSİ12. Bölge Müdürü Ali Haydar Şahin, Bahçecik Barajı için 1.8 trilyon lira, Sanoğlan Barajı için de 450 milyar lira ödenek geldığını söyledi. Afganistan'da gıdakrizi • tSLAMABAD(AA)- Dünya Gıda Programı (WFP), Afganistan için gıda krizi uyansında bulunurken, bu ülkede buğday arzmm, talebin 1.1 milyon ton altında kaldığını bildirdi. WFP'nin Ülke Direktörü Michael Sackett. Afganistan'da buğday üretimı bu yıl 3 milyon ton civannda kalırken, toplam tüketimin yaklaşık 4.1 milyon tona çiktığını vurguladı. Türk tekstüinde yeniufuklap • İSTANBUL(AA)- Istanbul Tekstil ve Konfeksiyon thracatçı Birlikleri (tTKÎB) Yönetim Kurulu Başkanı Oğuz Satıcı, sektörün, yeni bir yatınm sahası ve yeni pazar olanaklan sağlayabilecek teknik tekstiller alanına yönelmesini önerdi. Satıcı, "Türk Tekstilinde Yeni Ufuklar" konulu seminerde, 1990 yılmdan bu yana sektörde gerçekleşen yanlış yatınmlarm verimliliği düşürdüğunü söyledi. UNCTAD toplantılannda, azgelişmişlerin nasıl küreselleştirilecekleri tartışılacak EşitsizHk yeniden ıııasadaEkonomi Servisi-Küresel ekonomiden azgelişmiş ülkelerin nasıl yararlandın- lacaguun tartışılacağı yeni bir zirve da- ha başhyor. Küreselleşme karşıtlannın geniş çaplı eylemleri yüzûnden Seatt- le'da büyük bir bozgunla sonuçlanan Dün- ya TîcaretÖrgütü toplanhlan ve Isviçre'nin ünlü kayak sporlan kenti Davos kentin- de ocak ayı sonunda düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu zirvesinin ardından, 180 ülkenin ekonomi temsılcüen bugün Bangkok'ta toplanıyorlar. . . . . • Seattle ve Davos'taki eylemlerin benzerlerinin yaşanmasından ürken UNCTAD yetkilileri, toplantılarda küreselleşme karşıtlanna da söz hakkı verileceğini belirtiyorlar. Birleşmiş Milletler (BM) Ticaret ve Kalkınma Konferansı'nın (UNCTAD) 10. olağan toplantısında, hızh liberalleş- me ve küreselleşmeden zarar gören ke- simlerin sorunlan tartışılacak. Toplantılarda teknolojiden yoksun ve tnternet bağlanüsı olmayan yoksul ülke- lerin küresel ekonomiye nasıl dahil edi- lebıleceği konusu da ele alınacak. UNCTAD Genel Sekreteri Rubens Ri- cupero'nun ifadesiyle küreselleşme, fa- aüyetlerde "Ö2rişBİ<£flermhâkmııyeti,dÜD- WASHINGTON (AA) - Kalkmmakta olan 3. Dünya ülkelennin toplam 27 mil- yar dolarlık dış borçlannm silinmesi gi- rişiminden, ilk aşamada Afrika ülkesi Uganda ile Latin Amerika ülkesi Boliv- ya yararlanacak. Söz konusu girişim, ABD ve diğer önde gelen sanayileşmiş ülkelerce başlatünuştı. 3. Dünya için dış borç affı programı- ru 1996 yılında başlaüp ortaklaşa yürü- ten Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu (IMF), bu iki ülkenin dış borçları- nm bir kısmırun silinmesine dair paketi onayladı. Uganda ve Bolivya ıse affa kar- şılık, tasarruf ettikleri paralan eğitim ve sağlık projelerine yönlendirecek. Dış borçaffi programı uyannca, Ugan- da'nın dış borçlanrun 1.3 milyar dolan aşkmkısmı silinecek. IMFprogramını ba- şanyla uygulamış olan Doğu Afrika ül- kesi Uganda, Dünya Bankası ve IMF'nm, Yüksek Dış Borçlu Yoksul Ülke Girişi- mi (HIPC) programı çerçevesinde de Ni- san 1998'de 650 mılyon dolaryardımal- Borç silme dönemi başhyor mıştı. Bolivya'nın dış borçlannm ].3 milyar dolan silinecek, bu ülke HIPC çerçevesinde geçen yıl 750 milyon dolar yardım almıştı. Zengin ülkelerin dış borç silme prog- rarrundan, ikinci aşamada ise Afrika ül- kelerinden Mozambik ve Moritanya'nın yararlanması beklenıyor. Çoğunluğu Af- rika'da Sahra'mn güneyindekı ülkeler ol- mak üzere, zengin ülkelerin dış borç sil- me programından 33 kadar 3. Dünya ül- kesi yararlanmaya aday bulunuyor. ya ekonomisinin geniş böhlmünde kml- ganhk, hassasryet, gerginlik ve isfikrar- nzhğa" sebep oluyor. Davos ve Seatt- le'daki protestolann bir benzerinin ya- şanmasmdan ürken UNCTAD yetkilile- ri, 19 Şubat'a kadar sürecek toplantılar- da küreselleşme karşıtlannın da katılımı- na özen göstereceklerini belirtiyorlar. KfireseDeşme baş döndûrflyor Ülkeler ve kamu yetkilileri ile sivil top- lum örgütleri, hızh liberalleşme ve küre- selleşmeden zarar gören kesimler, bu alanda yeniden yapılanma isterken, kü- reselleşmeyi şirketler sürüklüyor. Bugün- kü uluslararası bilgisayarlı ilerişım şebe- kesi ve elektronik ticaret ortamında, bil- gisayann faresine tıklanmasıyla bir anda ticaret yapılrrken, şirketler satın alınıp şirketler arası birleşmeler gerçekleştirile- biliyor. Hükümetler ve Birleşmiş Milletler (BM) gibi uluslararası kuruluşlar bu olguyla nasıl baş edebileceklerini tam olarak bi- lemiyorlar ve olgu üzerinde çok daha kı- sıtlı kontrole sahipler. UNCTAD'm Bangkok'taki toplantı- smda îngiltere, DTÖ sisteminde reforma gidilmesi talebini tekrarlayacak. tngiliz Ti- caret Bakaru Richard Caborn'un açıkla- masına göre Ingiltere, DTÖ'de süratli re- form ile IMF ve Dünya Bankası gibi ulus- lararası kuruluşlarla daha yakın işbirliği- ne gidilmesini istıyor. Cabom, "DTÖ'nün işleyişindemodern- leşme gerekiyor, bu kuruluşta bir başka basansızhğnı albndan kalk&mayız. Azge- Bşmiş konumdaki ülkeler müzakeresüre- cine dahil edflmeH, dışlanmamahlar" dı- yor. tngiltere, DTÖ ile dığer uluslarara- sı kuruluşlar arasında daha yakın ışbırli- gi için seçkin şansıyetlerden oluşan bağrm- sız bir grup oluşturulmasım öneriyor. Dünya Bankası'nın raporu çerçevesinde, tanmın yok edilmesinde ikinci ayak Ziraat Bankası Tarııııa kredi desteği de yokBANUSALMAN ANKARA-DünyaBankasrnınmalisek- tör reformu adı altında istediğı düzenleme- ler çerçevesinde Ziraat Bankası özelleşnri- lecek. Bankahisseleri, yüzde 11 'i tanm kre- di kooperatiflerine, yüzde 4O'ı da öncelik köylülere olmak üzere satüarak, tanmsal kesünin tepkısi kınlmak isteniyor. Ziraat Mühendisleri Odası Yö- netim Kurulu üyesi Gökhan Gö- naydm, 1997 yılında Türkiye'de çahşmalar yapan Dünya Bankası heyetinin bıraktığıraporda,tanm- sal kredi faizlerinin hızla piyasa faiz oranlanna çıkanbnası ve Zi- raat Bankasf nın özelleştirilmesi- nm istendiğini anımsatn. Günay- dm, şimdi bu isteklerin yerine ge- tirildiğini belirtirken, Dünya Ban- kası'nın raporunda kredi faizleri- nin yükseltUmesi durumunda oluşacak tep- kinin kınlması için önerilen yöntemi şöyle anlattı "Meseb Ziraat Bankasf nmhissele- rinin çok önemM bir böhunünü emeklflere satın. Tanmsal kredi faizleri çok düşük ol- duğu zaman emekBlerin geürleri de, bura- dan alacaldan pa>da düşecektir. Kredi fe- izleri artarsa, aruk ortak durummıda otan emeklüerin de geürteri bir miktar artacak- or. Tanmsal kredi faizJerini yiiksefttiğinrz zamanüretkl çiftçivetanm kesimindenge- lecek muhalefet dalgasuu, emekli vedi^r ke- amlerdengelecekdalgakesecektir.Yanibu- nunTürkçedekikaı-şıhğıitiftekırdırmak." Günaydın, tanmsal kredilerden Türki- ye'de yararlanabilenlerin orta ve daha üze- rinde gelire sahip çiftçıler olduğunu, tanm- sal kredi dağüımında adalet bulunmadıgı- nı, ancak kredi desteğinin ortadan kaldml- masmın "üretkndenvaageçme*anlamınagel- digini vurguladı. Çiftçiler süt dökme eylemi yaptı SABft HORASAN KDNYA-KDnyaMandıralarBırtıgı'runal- dıklan sütün fıyatmı 130bin liradan 120 bin liraya indirmesi süt üreticilerini zor durum- da bıraktı. Konya'nnı Içeri Çumra kasaba- sında bir araya gelen yaklaşık 500 süt üreti- cisi, fiyat indiriminiprotesto ederek süt dök- me eylemi yapb. Konya'da ve tlçelerinde 6-7 bin kişiyi etki- ieyen sütteki fiyat ındirünı büyük tepkı çekti. Içeri Çumra kasabasında toplanan 500 kişi- lik üretici, "Söt yok" sloganlan atarak, litre- lerce sûtü belediye binası bahçesine döktü. Grev yapacaklannı ve mandıralara süt sat- mayacaklannı ifade eden üretıcı köylüler, "Bu kadarzor şarîlar attmda üretûğjmiz sü- hiD parasmı abiıava kararhjTz" dediler. tçe- ri Çumra Tanmsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Hüseyin Yalçın, süt fiyatlaruun 150 binuraolmasuubeklerken 13 bin liradan 120 bin liraya düşürülmesinin kabul edilemez olduğunu belirtti. Yalçın, Tanm Bakanlı- ğı'mn, sütüreticisine verdiği yüzde25Tik teş- vik sözünü de tutmadıgını söyledi. Mandı- ralann örgütienerek,sütün fryaonı beüriedikleri vurgulandı. 2000 hedefleri iddialı Koç Holding'in hükümete desteği sürüyor Ekonomi Servisi - Sa- tışlan dolar bazında yüz- de 11 azalan Koç Toplu- luğu, 2000 yılma iddialı hedeflerie girerken gru- bun hükümet programma desteği sürüyor. Topluluk şirketleri geçen yüı 4 kat- rüyon 718 trilyon liralık sa- tışla kapatırken 2000 yıh büyüme hedefi yüzde 12 olarak belüiendi. Bügilendirme toplantı- lannın üçüncüsünde, be- nımsenen "şeffafhkpoBti- kası" doğrultusunda, Koç Topluluğu'nun finansal sonuçlan, faaliyetleri, he- defleri ile ilgili bilgilerak- tanldı Toplantıda, hükü- metin uyguladığı ekono- mik istikrar programının olumlu sonuçlar vermeye başladığı kaydedilirken grubun desteğinin sürdü- ğü belirrildi. Ocak ayı enf- lasyon rakanunm "hayal kuîkhğı'' yaratmadığmm ve kademeli düşüş bek- lentisinin söz konusu ol- duğununvurgulandığı top- lantıda, Koç Holding De- netım ve Mali Grup Baş- kanı Nevzat Tüfekçioğlu. "Koç Tophıluğuhüküme- tinprogramınagüvenmek- te. lş planlan ona göre ya- pıldı" dedi. Topluluk şirketlerinin 11.2 milyar dolar tutann- daki satışlannın dolarba- zında bir önceki yıl satış- lannın yüzde 11 altında kaldığını belirten Tüfek- çioğlu, "Dotarbazmdaci- roda yözde 11 azatana gö- rülmekle beraberfiyatar- tışlanmızın enflasvonnn amnda kahnası sebebiyle fiziki küçülmenin yüzde 8.6 olduğu hesaplannuş- nr. Işkrimizdeki bu ciddi darahna genelde ülke bü- yümesminüstündegeiştne göstermeye ahsık grubu- muz için 1999 yıhnm ger- çekten zor koşoDardageç- tiğmigösterivor"dedj. Yatınm planlan Tüfekçioğlu, ileriki yıl- lann ihracat hedeflerini sağlamak bakımından önemli olan yaönm pro- jelerinin önemli aksama- lar olmadan yürütülebüdi- ğini ve 560 milyon dolar- lık yannm yapüdığmı vur- guladı. Tüfekçioğlu, hal- ka açık şirketlerinin or- taklanna 34 trilyon 335 milyar lirası nakit, 22 tril- yon 939 milyar lirası kâr- dan bedelsiz bisse olmak üzere toplam 57 trilyon 174 milyar lira temetrü da- ğıtacaklannı duyurdu. Tüfekçioğlu, yapüacak 51 trilyon 956 milyar lira- lık sermaye arnnmmm ise 2 trilyon 400 milyar lira- sının nakten, 22 trilyon 939 milyar lirasmmkârdan bedelsiz hisse ve 26 tril- yon 617 milyar lirasının da değerleme fonlanndan be- delsiz hisse şeklınde ger- çekleşeceğini bildirdi. SPK ve Türk Ticaret Kanunu gereği yayımlanması zorunlu ilanlannız için Cumhuriyet size özel bir fiyat sunuyor: Türkiye Baskısı Brüt st/cm 20 $ Bilgi İçin: (0212) 513 84 60-61 513 95 80 514 07 53 FakS: (0212) 513 84 63 Cumhuriyet ÎŞÇİl^EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Keklik Çiller'in, Ağar'ın, Bucak'ın.. devletin içinde yerteşik çete uzantılannın, Çatiı'laıia, Çakıcı'lar- la ortaklık kuranlann, tümünün bu suçlanndan yar- gılanıp hak edilmiş cezalara çarptınlacakları düşü- nü kurmuyorduk. Ama kamyonun çarpması ile or- taya çıkmış kirti çamaşıriann boyutlan karşısında en azından toplumsal yargıda hesap verecekleri- ni umuyorduk. Yani birileri "Haltomız seninle gurur duyuyor" gösterileri düzenleseler de deşifre olmuş isimlerin toplumsal, siyasal yaşamdan silineceklerini, doğ- rudan tetikçi konumunda, suç kanıtlan ortada isim- lerin de yargılanıp cezalandırılmalannı bekliyor-' duk. Milyonlann hukuk devletine adım atılması, çetelerie hesaplaşılması istemi, karartılığını orta- ya koyan ışık söndürme eylemleri, ancak 28 Şu- bat karariılığı ile çakışıp, Erbakan-Çiller iktidarı- nın sona ermesine yaradı. Gerçi Erbakan, partisinin kapatılması kararı ile siyasi yasaklı oldu ama.. seçimler, Türkiye'nin ki- mileri çeteler bağlantılı, kimileri ülke kaynaklannı yağmalama, doğrudan ya da yakın çevreleri ile vurgun, yolsuzluklara bulaşmış, siyasal Islam, mil- li duygulan sömüren, kirtenmiş siyasetçilerin tümü- nü akladı. 12 EylüTün yasaklı düzeni, anayasa, siyasi par- tileryasası, demokrasinin işlemesine, partiler için- de hesaplaşmaya elverişli değil. Seçmen kendi- sine dayatılan lider ve adaylan saçmek zorunda.. türünden sayısız gerekçe sayabiliriz. Ama bu ka- dar deşifre olmuş kiriilikle hesaplaşamamayı ye- terince açıklamıyor. En yukardan tabana yayılan bir biçimde kirienmeyi, kirtiliğe onay vermeyi, en azından hesap sorabilecek görevlerde olanlann kendi başka ayıplı konumlan, açıklan, çıkarian ne- deniyle hesap soramamalannı ortaya koyuyor. Şimdi Hizbullah'ın domuz niyetine işkence ile öl- dürdüğü yandaşlannın cesetleri ile bir ayaklanma- ya yetecek silah depolannın toprak altından çık- ması ile kirli ilişkiler bir kez daha, daha ileri bir bo- yutu ile sergileniyor. Susurluk çetesi bağlantılı or- talıktaki kilit isimlerin, ayaklanmaya hazırlık yapan Islami terör örgütü ilişkili yeniden ortaya çıkması çok çarpıcı değil mi? Susurtuk'un sonuca ulaşılamayan kayıp silah- larsoruşturması, Hizbullah bağlantılı yeniden gün- deme geldiğinde, o zaman susmuş, kimliğini giz- lemiş kimi kilit isimler bu kez konuşmak zorunda kalıyoriar. Çiller; Batman'da Karma özel Harekât Birliği'nin kurulmasından, Batman Valisi Salih Şar- man'ın sorumluluğunda silahlann satın alınma- sından haberli, kendi sorumluluğunda olduğunu kamuoyuna açıklamak zorunda kalıyor. Dönemin Içişleri Bakanı Nahtt Menteşe, törende selamla- dığı özel timleri, eğitimden geçirilmiş korucular sandığını, silahlann alınmasından da haberli ol- madığını söylüyor. Vali Şarman, her şeyi devlet için, Çiller'in bilgisi dahilinde yaptığını açıklryor. Si- lahlann parasının ödenmesinde başrolde Meh- met Ağar görülüyor. Ama ortada resmen, yasat yolterdan alınmış, gümrük kaydı yapılmış silahlar yok. Her şey, yasa, hukuk dışı. Üstelik jandarma- ya teslim edilmiş olanlan dışında kalan silahlar hâ- lâ kayıp, ciddi bir parasal yolsuzluk, vurgun, çete bağlantısı da söz konusu. Cumhuriyet'in ciddi okurlanndan birdost anım- sattı. Uğur Mumcu'nun silahlann alındığı Bulga- ristan gizli örgüt bağlantılı Hospro şirketini, kirli iş- lerini, Ertaç Tînar'ı deşifre eden yazısında Çiller'in yalı komşusu Mehmet Üstünkaya'nın da adı ge- çiyor. Batman Veüi Yardımcısı, söz konusu silah alım- lan için en az üç kez Bulgaristan'a gitmiş. Hafen bir başka kamu yolsuzluğundan yargılanıyor. Hem ödenen para hem de silahlann tamamında büyük açıklar var. Her aşamada, her şeyin yasa, hukuk dışı olduğu, akıl almaz boyutlarda büyük suç or- taklıklan, kirlilik söz konusu. Kekliklerin bu kez sıçrayamayacaklan, çok fe- na suçüstü yakalandıklan düşünülebilir değil mi? Bu yazryı tamamlamaya çalışırken bir yandan da en son haberieri dinliyorum. Ckımhurbaşkanı kıyak emekliliği gözümüzün içine baka baka onaylamış. Çiller, Demirel'i, partisinin siyasal geçmişi ile ilgi- li hizmetlerinden ötürü teşekkür etmek üzere zi- yaret etmiş. Her ikisi de biri kryak emekliliğe, di- ğeri Hizbullah, mafya bağlantılı kayıp silahlara ve kendi konumlanna ilişkin sıcak sorulardan kaç- mışlar... Insan haklan, hukuk devleti için sağlam adım- lar atıldığı umudu yeşeremiyor. e-posta: sukransoner(a yahoo.com E-ticarete güven sarsıhyor • Dünyanın önde gelen Interaet sitelerine yapılan saldınlar, sanal âlemin gerek ticaret gerekse veri aktanmı için güvenli olmadığı yönündeki endişeleri arttuıyor. Ekonomi Servisi- Internet üzerinden ticaret konusunda çizilen "pembe tabîo" her geçen gün karanyor. Dünyanm önde gelen tnternet sitelerine yapılan saldınlar, sanal âlemin gerek ticaret gerekse veri aktanmı için güvenli olmadığı yönündeki endişeleri arttınyor. Başta elektronik ticaret (e-ticaret) siteleri olmak üzere Yahoo ve CNNgıbı sitelere arka arkaya gelen saldınlar, "tnternet taribindeki en ciddi güvenKk sorunu" olarak değerlendiriüyor. înternet'te elektronik ticaret uygulamalanmn vergi dışı tutulması, şirketlerin iştahlanm kabarürken, sanal dünyamn anarşistleri olarak nitelendirilen "hackerw larbu saldınlann sanal ortamın ticarileşmesine karşı yapüdığmı ileri sürüyorlar. a Amazonxom". "eba>" ve "Buy.com'' gibi tnternet üzerinden elektronik ticaret yapan şirketlerin yetkililerinin, müşterilerine güvenlik konusunda garanti vermelerine karşm uzmanlar, "Bu şirketler mOşterilermin kredi kartı nnmaralannm güvende olduğunu nasıl hâlâ garanti edebilir ld" sorusuyla endışelerini dile getiriyorlar.