Katalog

2 4 KASIM 2000 CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Çilter'den açMama B lstanbul Haber Servisi - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, batık bankalann açıklannı kcapatmak için ek vergi alınmaması gerektiğini savundu. Izmir'e hareketinden önce Atatürk havalimanında konuşan Çiller. "Af, haciz lcıskacındaki esnafa, çiftçiye gelmelıdir" dedi. Tarım Bakanlığı'nın bütçesi • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Tanm ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, çiftçinin dvırumunun 1980 sonrasında kötüye gittığini belirterek, "Ama uygulanan ekonomik ıstikrar programına rağmen belli seviyededir" dedı. Tanm ve Köyişleri Bakanlığı ıle Tanm Reformu Genel Müdürlüğü'nün bütçesi, TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Adapazarrnda tteprem • ADAPAZARI (AA) - Adapazan'nda dün akşam 3.9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldı. Adapazan'run yaru sıra Izmit'te de hissedilen deprem saat 20.28'de meydana geldi. Depremde can veya mal kaybı olmadı. İngilizter kararh • LONDRA(AA)- lngiliz hükümeti, Ermeni lobileri tarafından yapılan baskılara rağmen 27 Ocak'ta ılk kez resmi olarak yapılacak "Soykmmı Kurbanlanm Anma Günü"nde Ermenilerin de anılması isteklenni reddettı. The Independent gazetesi, Ingıliz hükümetine yapılan baskılann Içişleri Bakanlığı'nın Irklann Eşitliği Dairesi yetkililerinden Neil Frater tarafından ABD'deki Ermeni Birliği'ne yazılan bir mektupla resmen reddedildiğini yazdı. Gaziantep Hizbullati davası • ANKARA (AA)- Gaziantep'te, Hizbullah'a yönelik operasyonlarda yakalanan 9 kişinin yargılanması Adana DGM'de tamamlandı. Mahkeme 6 sanığı 3'er yıl 9'ar ay, 3 sanığı ise yaşlan küçük olduğu için 2'şer yıl 6'şar ay hapis cezasına çarptırdı. Operasyonlar kapsamında Adana'da yakalanan Hilmi Aktaş ve Muharrem Tekin 12'şer yıl 6'şar ay, Hacı Şimşek ise 3 yıl 9 ay ağır hapis cezasma çarptınldı. Tupiste tecavüze toplam 30 yıl • TRABZON (Cumhuriyet) - Rus bayan turisti zorla kaçırarak tecavüz ettikleri gerekçesiyle yargılanan eski Trabzon Limanı Personel Müdûrü Muharrem Kara ve arkadaşlan. Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi tarafından toplam 30 yıl hapis cezasına çarptınldı. Trabzon Limanı Personel eski Müdûrü Muharrem Kara ve 2 arkadaşı yedi ay önce Rus uyruklu Irina Kiskova'ya Trabzon'un Düzyurt köyüne kaçırdıklan ve tecavüz ettikleri gerekçesiyle tutuklanmışlardı. Bürokrat ve politikacılann işbirliği olmaksızın yolsuzluk yapılamayacağı vurgulandı 'Soygımda siyasiler var'AIİER Yolsuzluklarla Mücadele Derneği Kurucu Genel Baş- kanı TevfikDiker, Italya'daki "Temizefler'' operasyonunun aralannda başbakanlann da bulunduğu yolsuzluklara ka- nşmjş siyasilerin adalet önü- ne çıkanlmasıyla gerçekleşti- ğine dikkat çekti. Vatandaşın Vergisini Koruma Derneği (VAVEK) Başkanı ve eski SKK Genel Müdürü Kemal Küıçdaroğlu da siyasilerin ve • Yolsuzluklarla Mücadele Derneği kurucusu Tevfik Diker, Italya'da Temizeller operasyonunun, aralannda başbakanlann da bulunduğu yolsuzluklara kanşmış siyasilerin adalet önüne çıkanlmasıyla başanldığını söyledi. Vatandaşın Vergisini Koruma Derneği Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da "Siyasilerin ve bürokratlann işbirliği olmadan hiçbir işadamı banka soygununu tek başına gerçekleştiremez" dedi. bürokratlann işbirliği olma- dan hiçbir işadamının banka soygununu tek başına gerçek- leştiremeyeceğini belirterek sistemde kalıcı bir sonucun elde edilebilmesi için savcıla- nn bürokratik ve siyasal bağ- lantılan ortaya çıkarması ge- rektiğini söyledi. Organize suç örgütleri ve hortumlanan bankalarla ilgi- li operasyonlar, temiz toplum özlemi çeken yurttaşlann bu yöndeki umudunu yeşertir- ken operasyonlar bir türlü yolsuzluklann siyasi ve dev- let bürokrasisi içindeki uzan- tılanna yönelmiyor. Yolsuz- lukla Mücadele Derneği Ku- rucu Başkanı ve eski parla- menter Tevfik Diker, "Yol- Claudia Roth 'Avrupayolu Diyarbakır'dan geçer' DİYARBAKIR (Cum- hurivet Bürosu) - Diyar- bakır'da HADEP'li Bü- yükşehir Belediye Başka- nı Feridun Çeük'le görü- şen Yeşiller Partisi Millet- vekılı Claudia Roth,"Ben Avrupa'ya giden yolun Di- yarbakır'dan geçtiğine inanıyorum ve bu kanaat- teyim. Onun için de Diyar- bakır belediye başkanını çok önemli görüyorum" dedi. Alman Federal Curnhu- riyeti'nin Federal Meclis însan Haklan ve Insani Yardım Komisyonu üyesi 6 milletvekili, Yeşiller Partisi Milletvekili Cla- udia Roth başkanlığında dün Diyarbakır Büyükşe- hir Belediye Başkanı Fe- ridun Çelik'i zıyaret etti. Türkıye'nin azınlık ve ernik gruplannın insan haklan konusunda da önemli rol oynadığmı ifa- de eden Roth şöyle ko- nuştu: "Sadece Ankara ve Is- tanbul'a gjtmek isteme- dik. Şu sırada yürütülen siyasi güncel bir tarüşma var. Avnıpa Birliği bağla- mında insan haklaruun durumunu, demokratik- teşme ve hukuk devleti ko- nulannı görüşmek için gektik." ÇİZMEDEN YUKARI MUSAKART BU ÜL-KBMİKl rutru&ü m.kart@superonline.com.tr suzluklaria mücadeleedenkr, mücadelede siyasi sorumluhı- lan yok sayarak başanh ola- caklanna inanıyoriarsa ken- dflerini ve mifleti kandmnkla- nnın farkında olmataduiar. Bu işin ana noktası budur" dedi. îtalya'da gerçekleştirilen "Temizeller'' operasyonunu örnek gösteren Diker şöyle devam etti: " ttalya'da başbakanlar, ba- kanlar cezaevine girdL Esas üzerine gidilecek olanlar siya- si sorumlulardır. Siyasi sorumlular 'Biz farkın- da değıldık diyemezler' çûnkü önlerine konulan yeminlinnırakıplannra- porlarma duyarh dav- ranmadılar. Bu açıkken 'Ben yokum' demeleri, kamuvicdanmda bir şey ifade etmez" Diker, TBMM'nin de devreye girmesi gerekti- ğini kaydetti. Siyasiler ortak VAVEK Başkanı Ke- mal Kılıçdaroğlu da hiç- bir işadamının banka soygununu tek başına gerçekleştiremeyeceğini belirterek sistemde kalı- cı bir sonucun elde edi- lebilmesi için savcılann bürokratik ve siyasal bağlantılan ortaya çıkar- ması gerektiğini söyledi. Kılıçdaroğlu şunları söyledi: "Hiçbir işadamı tek başına böyle bir soygunu başaramaz. Bir banka, Hazine Müşteşarhğı, MerkezBankası, Banka- lar Birtiği, Yüksek De- netleme Kurulu, TBMM KtT Komisyonu ve Ban- kalar Yemimi Murakıp- lan tarafindan denetie- niyor. Buna rağmen hâ- lâ hortumlama gerçekle- şiyorsa bunun siyasi ve bürokratikbağjanûsmın olmaması mümkün de- ğiL Şu an suçlananlar zincirin son halkasında olanlardır. Biz zincirin tûmûnü görmek istiyo- FP'deh önerge Batık bankıdar içingensoru ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - FP Sıvas Milletvekili Abdüllatif Şener ve 69 milletvekili, 10 özel bankanın içinin boşaltılması ve Hazine'nin milyarlarca dolar zarara uğratılmasında kusurlu olduğu gerekçesiyle hükümet hakkmda gensoru önergesi verdi. Hükümetin soruşturmayı, olayın bürokrat ve siyasetçi ayağının ortaya çıkrnasını önlemek için engellediği savunuldu. FP Genel Başkanı Kutan'm imzalamadığı gensoru önergesi dün TBMM Başkanlığı'na verildi. Önerge sahibi Abdüllatif Şener, imza sahibi milletvekillerinin de katıldığı bir basın toplantısı düzenledi. Şener, batık bankalann halka yükünün 10 milyar dolan aştığını belirterek "Bu soygunlan kapatmak için harcanan parayla memura veye emekliye yüzde 100 zam yapıhrdı" dedi. Şener, "Bu soygunlann birkaç kişi tarafindan yapılması mümkün değfl. Bürokrasi ve siyasetçi ayağı, hükümet koruması vardırn diye konuştu. ruzr YDK Sezer'de kaldı Genel müdür, kaymakam, teftiş kurulu başkanlan ve müfettişlerin atamasında başbakanın onayı yeterli olacak ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Kamudaki atama ve tayinler- de cumhurbaşkanınm yetkilerini sımrlayan yasa tasansı TBMM Anayasa Komisyonu'nda kabul edildi. Genel müdür, kaymakam, teftiş kurulu başkanlan ve müfet- tişlerin atamasında cumhurbaşka- nını devreden çıkarmayı amaçla- yan hükümet, KİT'lerdeki yolsuz- luk denetimi açısından önem taşı- yan Başbakanlık Yüksek Denetle- me Kurulu (YDK) üyeleri için de aym değişikliği yapmaktan vaz- geçti. Tasan yasalaşırsa il emniyet müdürleri de içişleri bakanının onayı ile atanacak. Cumhurbaşkanı'mn hükümetle ters düşmesinin ardmdan günde- me gelen ve Çankaya Köşkü'nün atama yetkilerini daraltan tasan ko- misyonda görüşülürken muhalefet milletvekilleri Sezer'i destekledi. FP ve DYP'li üyeler özellikle dışiş- leri memurlanmn tayini konusun- da "başbakanın sözlü onayını" ye- terli gören hüküm nedeniyle dü- zenlemenin Anayasa Mahkeme- si'nden döneceğini savundular. iimniyet Genel Müdürü ve TRT Genel Müdürü'nün atanmasında da cumhurbaşkanı devreden çıkacak. Bakanlık, başkanlık ve genel mü- dürlüklerde Atama ve Yükselme Değerlendirme Kurulu'nun oluş- turulmasına ilişkin düzenleme de "ülkenin kuruüar devletine dönûş- rüğü ve kırtasiyecüiğin artağı'' ge- rekçesiyle eleştiri aldı. Cumhurbaşkanı Sezer, hüküme- tin daha önce kanun hükmünde ka- ramame olarak hazırladığı düzen- lemeyi bekletmiş ve yetki yasası iptal edilince iade edihnişti. Öctidar üyelerinin önergesi ile değiştirilen YDK'ye ilişkin hükmün cumhur- başkanı tarafından da benımsen- mediğine dikkat çekildi. DYP'li üye Ayvaz Gökdemir, 3 veya 4'lü kararname koşulunun "siyasi keylîyete çare olduğunu" belirterek "3'lü kararname bir onurdur. Atananın vazifedeki et- kinügini arttınr. Dış temsilcfleri cumhurbaşkanmm ataması da anayasada çok sarih benrtflen bir yetkL Bu yasa Anayasa Mahkeme- si'nde iptal edilecektir'' dedi. IRMIKIAYDIN ENGtN aengin@doruk.net.tr Dipnot Banka soygunculan- nın affedilmesi, "parayı ver, ko- desten çık" formülleri üstüne ya- zı yazmaya niyetim yok. Ben sü- rüp giden açlık grevierini, üç gün önce başlayan ölmeye yatmış delikanlılan ve genç kadınları yazmak istiyorum. Yalnızca bu konuyu yazmak istiyorum. Dört gün önceki Tırmık'm sonundaki cümleyi ha bire yinelemek isti- yorum. Anımsadınız mı o cümleyi? -... ölüme yatan yurttaşlara karşı suskunluk duvariannın ar- dına saklanılamaz. Bir çözûm vardır. Mutlaka vardır. ölümden 'daha iyi bir çözüm' mutlaka var- dır. Bu cümleyi durmadan yinele- mek istiyorum. Ta ki... Ama... Bugün hükümete bir "kıyak" atarsam, onlar da yazıyı okurken şu dipnota da gözieri ili- şir ve belki (ah, belki!) bu çok da- ha yakıcı konuya eğilme gereği- ni duyarlar. Benimki bir umut iş- te. Bugünlerde umudu yitirdik mi tutunacak başka daiımız kalma- yacak... O yüzden bankalan ba- tıran ve şu anda kimileri kodes- te, kimileri emniyet müdürlüğü Bir 'Dipnot'lu Yazı Daha... "nezaretfTanes/'nde, kimileri ge- celeri yatağında ter içinde dö- nüp durmacasına evlerinde, ki- mileri de yurtdışında bir delikte bekleyen banka hırsızlannın af- fedilmesi ya da affedilmemesi üstüne sürüp giden tartışmalar- daki tıkanıklığın aşılmasında hü- kümete yardımcı olmak istiyo- rum. Yani buyrun "banka hırsızlan- nın affı" kördüğümüne... • • • Sorun ne ? Koalisyonun hemen bütün ka- natlan, aslında bu banka hırsız- lannı bir yolunu bulup affetmek niyetinde. Çareleri, umarlan da yok. Çünkü isteseler de frene ba- samayacakian bir noktaya geldi- ler. Bugün batmış 10 banka ve 100-150 kadar hırsızlık sanığı var. Ama her sorgunun ardmdan beş-on yeni sanık daha ortaya çikryor. Yani sanıklar geometrik diziyle artıyor. Bitmedi. Her sorgu belki de yeni bir "boşaltılmış banka'nm haberci- si. Suç ağı, bankacılık alanında, pisliğe bulaşmamış üç beş bü- yük ve ciddi kurum dışında sek- törü kanser gibi sarmış (gibQ. Bitmedi. Bankası olmayan ama banka sektörünün "çuAçur"bankalann- dan ve "çurçur edilmiş kamu" bankalanndan beslenmeye, böylece semırmeye alışmış kimi anlı şanlı işadamlarının da pisli- ğe bulaşmışlıkları günbegün, gün ışığı görmekte. Bitmedi, birkaç hafta öncesi- ne kadar ürkek ürkek dile getiri- len, "soygun sacayağının" bü- rokrat ve siyasetçi ayaklan da gitgide daha sık ve daha yüksek sesle söylenmeye, yazılıp çizil- meye başladı. Yani gidiş kötü. Yani.. Hükümetin, bu işe, bir yerinde "dur" demeye eli mah- kûm. • • • Bu sorunun bir ucu. Ama öteki ucu da var. Toplum- da banka hırsızlan üstüneyükse- len nefret ve öfke dalgası, bastı- nlamaz ölçülerde kabardı. Kos- koca bir bakanın "Dağ köylerin- deki vatandaşlar bile banka ba- tıranlann affedilmesine kesinlik- le karşı" dediğini unutmayalım. Bugün banka hırsızlannı bir yolunu bulup affedenler, yann seçmen karşısında "fena halde" terieyeceklerini "fena halde" iyi biliyorlar. Bu durumda bir orta yol bu- lunmalı. O yüzden devreye ben giriyorum. • • • Şimdi, bu banka hırsızlan mahkemede hüküm giyseler bi- le, yeseler yeseter beş alt yıl ce- za yiyeceklerini; onun da infaz- dı, iyi hal indirimiydi derken topu topu bir ikı yılını yatacaklannı bi- liyor. Bilmeyenleri de tuttukları pahalı avukatlardan bunu artık öğrendiler. Eh 300-500 trilyonu cebe in- dirmek için bir-bir buçuk yıl iyi döşenmiş mapushane koğuşla- nnda bal gibi yatarlar. "Çıkann lan beni dışanıııı!... Lan ben hapislere ablacakadam mıyım be!.." yaygaralanna kulak asmayın. Bence hükümet, bunlarta şöy- le bir pazarlığa otursun. Alsın bu herifleri karşısına ve şöyle desin: - Bak efendi (arkadaş, kardeş, bilader, emmioğlu, yeğen, ku- zen...) bu parayı ödersen sana üç beş yıl veririz, sen de bir, bi- lemedin birbuçukyılda çıkarsın. Yok ödemezsen, biryolunu bu- lur, kulpunu takar ve seni 20-25 yıla mahkûm ederiz. Indirim min- dirim de olsa 15 yıldan önce çı- kamazsın. Dûşün taşın, karannı ver... • ••• Kalıbımı basanm, hemen razı olacaklar. Böylece hükümeti oluşturan partiler, hem heriflerin çaldıklan paralan gen alır hem de ele gü- ne karşı hırsızlan affetmiş duru- ma düşmez. Bu kördüğümü böylece hal- lettikten sonra belki.... Belki öl- meye yatmış delikanlılara ve genç kadınlara kulak verme fır- satı bulurlar. Benimki bir umut işte... Umudu da yitirdik mi tutuna- cak dal kalmadı da... POLİTİKA GUNLUGU HtKMET ÇETİNKAYA KGİGPÇG... Elleri kelepçeli banka patronlannı, işadamlannı DGM önünde görünce insan ıster istemez soruyor "Bu işin sonu nereye varacak?" Sorunun yanıtını ararken bir bakıyorsunuz borsa birdenbire düşüyor, ekonomi işlemez hale geliyor, gecelik faizler yüzde 250'lere brmanıyor, bankalar arası para akışı duruyor... Kimi işadamlan şöyle diyon "Eli kelepçeli patronlar bizleri de ürkütüyor..." Elbet siz de soruyorsunuz: "Ama bu kişiler bankalann kasalannı boşaltırken, 500-600 milyon dolan hortumlarken hangi sıyasiler- den destek aldılar?" İşadamı tedirgin... Diyor ki: "Benim de başıma aym şeyler gelirse!" Diyoruz ki: "Siz de aym şeyleri mi yaptınız?" Yanrt: "Yapmadım, ama ya yaptı derterse, beni de polis- ler evimden alıp götürürse!.." Türkiye'de yaşananlann tümü on beş yıllık sürecin getirdiği yozlaşmanın ve çürümenin ürünüdür!.. On beş yıl önce, Fatih'te bir odalı evde oturanlar, bugün Beykoz ya da Sanyer sırtlannda sekiz odalı konaklarda özel aşçılan, hizmetçıleri, bahçıvanlany- la tatlı bir yaşam sürmüyoıiar mı? Bu beyler, nasıl zengin oldularon beş yıl içinde; bi- rileri açıkJamalı ki, halkımız öğrensin!.. On beş yıl önce Sümerbank'tan giyinenler, nasıl oluyar da bugün Londra'da, New York'ta ev alabi- liyorlar, Sarıyer ya da Beykoz sırtlarında oturabıliyor- lar? Açıklasınlar!.. ••• Ne yazık ki kimse yanaşmıyor değirmenin suyunun nereden geldiğini; köşkleri, yalıları nasıl aidıklannı, bankalann boşaralan kasalanndan eşe dosta avan- talann nasıl dağıtıldığını açıklamaya... Yakalananlarla. haklarında tutuklama buyruğu çı- kanlanlann büyük bolumu, 1980 sonrası Türk ban- kacılığında adı geçen yonetıcıler, uçak alım satımla- nnda boy gösteren bürokratlar, bir bakıma kamu ku- rum ve kuruluşlannda ihale yoluyla soyup soğana çe- virenler... Ankara'da hava sıcaklığı yükselse Istanbul'da bor- sa düşüyor; Ankara'da hava sıcaklığı düşse Istan- bul'da borsa yine düşüyor... Elleri kelepçeli banka patronlannı, işadamlannı görenler panıkte: "Sıra bana da gelecek?" Acaba neden bu soruyu yöneltiyor bazı işadamla- n? Eğerdürüstseniz, siz de biryerleri hortumlamamtş- sanız gece yatarken deliksiz uyur, işinize içinizde bir kuşku olmadan, gönlünüz rahat başlarsınız! Eli kelepçeli dostlarınızı. arkadaşlannızı DGM önünde görünce, "Işadamına bu yapılır mı" derse- niz, siz de aym şeyleriyaptığınız için umutsuzluğa dü- şersiniz!.. Korkunuz bu yüzden!.. On beş yıl önce ne demişti Turgut Özah "Benim memurum işini bilir!" Işini bilen gümruk memurlan Anamur, Mersin, ts- kenderun, Fethiye, Ayvalık gümrüklerinden mil- yonlarca dolar için hayalicilerie işbirliği yaptı, köşe- yi döndü... Ama olan onurlu, dürüst gümrük müfettişlerine, müdürierine, memurlanna oldu; devlet, hazinesini to- katlayanlann yakasınayapışınca işlerinden atıldılar... Gelelim yargıya!.. lcra dosyalan için alınan rüşvet kimi yargı mensup- lannı zengin etti; onuriu, dürüst yargıçlar, savcılar, memuriar yerlerinden sürüldü... Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in açıkla- dığı Türedi Zenginler', ANAP iktidarian döneminde yerden mantar biter gibi çoğaldı, kimseye 'nereden buldun' diye sorulmadı... Yöntem apaçık ortadaydı: "Kır şişeyi dön köşeyü.." Şişe kınldı, köşe dönüldü... ••• Sümerbank'tan alınan elbiseler, Fatih'te oturduk- lan aparbnanın kapıcılanna verilip Sanyer, Beykoz sırtlannataşınırken gardıroplara Kalyan, Fransız mar- ka giysiler konuldu... Artık onlar 'Yen/Dûnya Düzen/'nisavunuyoriardi... Bakanlar, bürokratlar onlann en yakın dostlanydı... Devlet bankalanndan milyonlarca dolar kredi alınıp vurgun çarkı dönmeye başladı... Özelleştirmeye karşı çıkanlara 'dinozor' denıldi... önceki gün piyasalarda başlayan panik, neyin ha- bercisiydi? Yoksa birileri Tantan a. Temizel'e, Cum- hurbaşkanı Sezer'e, DGM savcılanna gozdağı mı ve- riyordu. Neyse Ecevit çıktı konuştu, piyasalarda panik bit- ti! Bazı bakanlar, bazı etkili ve yetkili kişiler de pani- ğe kapılan işadamlan gibi konuşmamışlar mıydı: "Eli kelepçeli banka patronlannı ve işadamlannı görmek içimizi karartıyor!.." Neden içleri karanyor? Neden paniğe kapılıyorlar? Işlenen suçun cezasız kalması için!.. Evet öyle!.. hikmetcetinkayaca cumhuriyetcom.tr Faks numaramız: 0212/ 513 90 98 Cumhuriyet k ı t a p 1 a r ı Hikmet Çetinkaya BİR GÜNEYDOĞU GERÇEĞİ.NECLA Onun öyküsûyle hiç kımse fazla dgılenmedı; on dort yaşında yaşamın kıriı sulannda yok olup gıttı Sisli ve soğ^c bir Dıyartakır akşanuydı. Karanlığın gri gölgesi evlenn, caddelenn, sokaklann üzenne düşüyordu . Çağ Pazartama A.Ş Turkocağı Cad. No:39/41 (34334)Cağaloğlu-istanbul Ter (212)514 01 96 Cumhuriyt ^ kitap kulübü