Katalog

1 S OCAK 2000 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ / YATIRIMCIREHBERİ 13 Cumhuriyet Attını <bm TL) 33.200 33.450 33.000 3Ara. 10Ara. 17Ara 24Ara 7 0cak 14 0cak Dolar (serbest piyasa satış) 539.500 543.300 522.750 524.500 524.500 3Ara. 10Ara. 17Ara. 24 Ara. 7 Ocak 14 Ocak M a r k (serbest piyasa satış) 284.500 278.1 271^00 283400 274.750 267.100 3Ara. 10Ara. 17Ara. 24Ara. 7Ocak 14Ocak 78 L> 70 Gecelik 7fi 80 70 70 OBepo ' «£J»ktiert>ank 3 Ara. lOAra. 17Ara. faizler(%; 83 240^ 38 24 Ara 7 Ocak 14 Ocak Borsanın seyri 19.110 11.468 11206 9408 3Ara. 10Ara 17Ara. 24Ara. 7Ocak 14Ocak BORSADA CEÇEN HAFTA Kıymt AkaJ Tekstıl Akbank AkinTel Aksa AktasElekt Aktıf rınans Atarf<o Çame Alarfco GMYO Alarko Hold A.Tetetaş Alfa Menkul D Altematıf YO Altematıf B Attın\ ' ' 8Ç& Arlan Tekstıl Ata Yatınm Aöantış y.O. Atlas Yat.Oİ Avrasya Y.Ö. ın Gıyım ıgorta îımentaş Emınış Amb ;nka Holdıng 3a?ant Sarantı Gedık /a.. gedız Iplık ?bipMen.D ıbal Yat.Ö KardemırfB) Kardemır (D) 1 Karsu Tekstıl Kartonsan Ketebgk Mob Kent Gıda Kerevrtaş Konfru» . Konrteks Konya Çın KorcJsa Knstal Kola Kutahva Por ykş Kadıfe ... .akımYENl Mardın Çım. Maret Marmans A Y M.Martı Otel Marshall ıHold ...____ Boya Mensa Mensu. Merko Gıda Metemteks MiftyetG- . Akû Ue\ Hofdıng Net Tunzm . fekstıl ^ÎİnfGMYO «Tekstıl ıGıda JZ Flam. 'amuklu ;erbank îCam . . aîkınma B Taç Yat Ort Ta?isaş Tat Konserve T.Demırdökum Tekstılbank Tire Kutsan Tofaş Oto T Tof3ş Oto F Toprak Fın K Toprakbank Trakya Cam TgnğtürkH ına Una Tanm Unye Cımento VaJc' Fın.K. Vakr GM Y O. ıt.O ekstıl Y> - Yap Kredı B 1 Yasaş Yatas Yafin F Y O Yiirea Işlem mıkton (080) 3145 Kıpam? F 197 Haflalık Yüato İ 8 2 74: Siirt'te üreteceğini açıkladığı otomobil için teşvik başvurusu kabul edilmedi 6 Imza9 ya Hazhıe de iııaıımadı Ekonomi Servisi- Almanya'daki gurbetçilerden topladığı paralan Türkiye'de hayali projelere harca- yan Jet-Pa Holdıng'ın 2.5 yıl için- de üreteceğini açıkladığı 'tmza' isimli otomobil projesine Hazıne Müsteşarlığı da ınanmadı. Müste- şarlık, Jet-Pa'nın yatınm teşvik baş- vurusunu kabul etmedi. Dünyada fabrikası olmadan tanı- tüan ilk otomobil olarak tarihe ge- çen Jet- Pa'nın tmza isimli otomo- biline Maliye Bakanhğı'ndan son- ra bır darbe de Hazıne Müsteşarlı- ğı'ndan geldı. Maliye Bakanlığı'nm, beyan edilen gelir ile gerçekleşen gelır arasındaki büyük farkı tespit etmesı nedeniyle Jet-Pa Holding'e tığı 40 trilyon liralık ihtiyati ha- cız karannın ardından Hazine'nin, holdıngın üretmeyi planladığı tm- za otomobüiyle ilgili yaünm teşvik başvurusunu kabul etmediği öğre- nildi. Hazine'nin yaünm teşvik baş- vurusunu mevzuata uygun bulma- dığı için kabul etmediği be- lirtM. Jet-Pa Holding Yönetim Kurulu BaşkanıFadıl Akgündüz, yazılıve görsel basına trüyon- larcali- ra para akıtarak kamuoyuna tanıttığı tmza için ön- ce Siirt'te, ardından Batman'da bir fabrika kuracağuıı açıklamıştı. Tür- kiye'deki toplam otomobil üretim kapasitesi 800 bın adet düzeyinde gerçekleşırken Akgündüz, otomo- bilin tanıtımı sırasında üretime yıl- lık 100 bin adetle başlayacaklannı, Batman'daki fabnkayı da devreye sokarak toplam 1.1 milyon tane oto- mobil üreteceklerini söylemişti. 7 mılyardolarhk ihracat hedeflediğı- ni kaydeden Fadıl Akgündüz, gur- betçilerden topladığı paralarla ya- pacağını söylediği yatınmm 2.7 mılyar dolara mal olacağını ve 2002 yüında üretime geçeceğinı de kay- detmiştı. Fabrikası bıle kurulmadan "Tür- Idye'nin ilk dünya otomobifi" ola- cagı iddiasıyla tanıtımı yapılan tm- za için otomobil dünyası "gerçek- leşmeyecek bir hayal" yorumunu yapmıştı. ENDEKSİNGETİRİSİ YÜZDE20.67 Yatınm araçlannın haftalık getihsi (%) Fader net ve dûnem sonu olarafc hesaptermştr Repc fadan, IMKB vOTtondr D6vc « « n , sert>» pyasa fiyat«*r ni U A A 4 , 4 , İ.r=ı i I 1 İ11 a i Rakipsiz borsada yükseHşsürüyor TARIKYILMAZ Istanbul Menkul Kıymet- ler Borsası günlük 2 milyar dolara yaklaşan ışlem hac- mi ve günden güne geliştir- digı rekorla tutulamıyor. Ya- bancılann ıkı haftadır satış- ta olduğu söylenen borsada endeks yüzde 20.67'lik ge- tiriyle dığer yatınm araçla- nna fark attı. Faizın düşmesı, dolann getirisinin azaldığı dûşün- cesiyle borsaya koşan yatı- nmcılar endeksin bu hafla- yı da yükselişle tamamla- masını sağladılar. Haflaya kararsız bir seyrr izleyerek başlayan borsada perşembe günü yapılan liderler zırve- sınde Abdullah Öcalanın ıdamının bekletilmesi kara- rmınardından alımlarhızlan- dı. 19110.30 puanlahaftayı tamamlayan bileşik endeks haflanın son ıkı gününü re- korla tamamladı. Uzmanlar bu düzeyin alım için yüksek olduğunu belirtirlerken 19250.20 bin puan dirençlerine yaklaşıl- dığı zaman satış gelmesınîn normal olacagmı, ancak pi- yasaya giren yüksek mık- tarlı paranın yükseliş için cesaret verdığıni belirtiyor- lar. Yüksehşin durması için gelen mevcut talebin dur- ması gerektigıni belirten uz- manlara göre piyasanın an- cak bu gelışmeden sonra yö- nünü belırleyebıleceğine işa- ret edıyorlar. Öte yandanborsadan son- ra en iyi getiriyi A Tipi ya- tınm fonlan sağlarken do- lann mark karşısında değer kaybetmesı nedeniyle bir miktar dûştüğü gözlendi. Ziraat Bankası Cenel Müdürü Tunaboylu 'Ozerkleştirme tasansı hazır'BANUSALMAN ANKARA - Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Ban- kası Genel Müdürü Osman "Rınaboylu. bankanın ya- pısmm değıştirilmesine üıs- kın tasannın hazırlandığı- nı ve gelecek hafta Devlet Bakanı RecepOnal'a sunu- lacağını bıldırdı. Tuna- _ boylu, tasannın 4 ılke üzerine oturduğunu be- lirtirken, özerk bir ku- ruma dönüştürülecek Ziraat Bankası'mn yüz- de49'ununçiftçı, zıraı kurum ve kuruluşlar öncelikli olmak üzere halka arz edilmesinin planlandığını kaydetti. Tunaboylu, yapısal dönüşüm tasansmın ge- lecek hafta hükümete — sunulacağım beluiirken, tasannın içeriği ve üzerine oturduğu 4 ilkeyi şöyle sı- raladı: "Özerkbir kurum oluş- turulacak. Anonim şirket statûsünde olacak Banka hisseierininyüzde49'u hai- ka arz edüecek. Halka arz- da önceük çiftçi, zirai ku- rum ve kuruluşlarda ola- cak. Personel rejimi tama- men özei hukuk hükümle- rine tabi olacak. Ozei ban- kalardaki ücret rejimi na- süsa, Ziraat Bankası'nda da bu olacak. Tanm kredi kooperanfleriile banka sis- temi arasuıda bir çahşma entegrasyonu sağianacak. C/zerkleştirilmesi için Bakanlar Kurulu'na gönderilecek tasanyla bankamn yüzde 49'u çiftçi, zirai kurum ve kuruluşlar öncelikli olmak üzere halka arz edilecek. Küçük çiftçiye kredi veren kooperatifler kendi kay- naklan ve Ziraat Bankası kaynaklannı kullanmaya devamedecek. Ziraat Ban- kası onlann reeskont mer- kezi olacak. Bankanın bu- lunmadığıyerlerdekoope- ratiflere bankanın ajansı gibi çahşmayetkisi verme- yi dûşünüyoruz. Zirai alan- da büyük projelerin getiş- tirflmesi, desteidenmesi, fi- ınngnnnı konusunda ça- hşılacak." Tunaboylu, Ziraat Ban- kası'nın 1290 şubesi bu- lunduğunu, bunlann bazı- lannın birbırlenne çok ya- kın yerlerde olduğunu, bu — şubeleri belli merkez- lerde toplamayı plan- ladıklannı bildırdi. Otomatiködeme Tunaboylu, son dö- nemde yapılan ıhaîe-' J lerle gerçekleşecek 9.9 milyon dolarlık yatı- nmla devasa şube şe- bekesi olanZiraat Ban- kası'mn otomasyonu açısından üerleme kay- "• dedüeceğinianlattı.Ye- ni bilgisayar projelerini Koç-Unisys'in yürütece- ğıni belirten Tunaboylu, daha önceki bilgisayar pro- jelerini de bu firmanın yü- rüttüğünü, bu nedenle fark- lı bir şirketle anlaşmaya gıdildiğınde işlemlerde ak- sakhklar oluştuğunu söy- ledi. tKTtSAT PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. Iktisat Portfoy Yönetimi Anonim Şirketi'ne, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığı'nın 16.12.1999 tarih ve 120/1422 saydı Kurul Karan ile Faaliyet Yöneticiliği Yetki Belgesi verilmiştir. Konuyla ilgili olarak Faaliyet YetM Belgesi, Sermaye Piyasası Kanunu'nun Seri V Tebliğ No: 29/Md: 9 hükümleri uyannca, ilanen duyurulur. Sermaye Piyasası Kurulu PORTFÖY YÖNETİCİLİĞİ YETKİ BELGESİ Numarası PYŞ/PY-7/2 Tarihi 23.12.1999 Sermaye Piyasası Kuajlu'nca Iktisat Portföy Yönetimi A.Ş.'nin 23.12.1999 tarihinden itibaren "Portföy Yöneticiliği" faaliyetinde bulunması uygun görülmüştür. Bu belge, 3794 sayılı Kanun ile değişik 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun 31. maddesi uyannca verilmiştir. Prof. Dr. Muhsin MENGÜTÜRK Kurul Başkanı Ortaklığın: Bağlı olduğu T. Sicil Memurluğu Sicil No. Istanbul 424210-371792 ALIMLAR 1 MİLYAR DOLARIAŞTI Yabancılar borsada net ahcı Borsada yabancı islemleri (Arahk-miiyon S) SATILANLAR Abf Saü? Fark(alış-satjş). Yapı Kredı B. Trakya Cam Erdemır gCş^ iş (C) ^ h Aksıgorta ^ ^ Tupra$ « â ^ Sabancı H. Humyet G. ALINANLAR Vestel Garantı B. Medva H. Akbank Do4anH. Alcatel Doğan Yay. H. Netaş 192.8 3.7 > 42.4 ^ . 95.6 ^ - 1 4 . 3 ^ 52.2 114.3 49.9 182.0 95.0 21.5 109.5 89.2 31.8 85.1 63.2 221.2 19.5 57.0 106.5 24.6 60.4 122.0 54.7 157.4 77.5 5.3 95.0 74.7 18.4 75.4 54.2 -28.6 -15.8 -14.6 -10.9 -10.3 -8.2 -7.7 -4.8 24.6 17.5 16.2 14.6 14.5 13.5 9.7 9.0 Toplam 1.811.30 1.732.1 792 Ekonomi Servisi - Ya- bancılar 1999 yılının son ayını 79 milyon dolarlık net ahcı konumunda tamam- larken geçen yıb toplamda 1 milyar dolarlık net alım- da kapattılar. tMKB verilerine göre ya- bancılar adına ve hesabına yapılan işlemlere göre yıllık bazda 9 mılyar 431 milyon dolarlık alıma karşılık 8.4 milyar dolarlık satış gerçek- leştiren yabancılar geçen İMKB'de 1 milyar dolann üzennde net alun yaptılar. Geçen yıl ocak, nisan ve mayısı net satıcıh kapatan yabancılann diğer aylarda- ki alışlan satışlann üzenn- de gerçekleşti. En fazla net alım 223.7 milyon dolarla kasımda yapılırken kasımı 180.3 milyon dolarla tem- muz, 149.2 milyon dolarla da eylül ayı alımlan izledi. Öte yandan sadece aralık ayında yabancılar 1 milyar 811.3 milyon dolarlık alım 1 milyar 732 milyon dolar- lık satış gerçekleştırdi. Aralıkta en yüksek net sa- üş Yapı Kredi Bankası, en fazla net alım ise Vestel his- selerinde yapıldı. 28.6 mil- yon dolarlık net satış yapı- lan Yapı Kredi Bankası'm 15.8 milyon dolarlık satış- la Trakya Cam, 14.6 mil- yon dolarla Erdemir izledi. Net alım yapılarüar sırala- masında Vestel'i 17.5 mil- yon dolarla Garanti Banka- sı, 16.2 milyon dolarla Med- ya Holding, 14.6 milyon do- larla da Akbank izledi. YORUM ÖZTÎN AKGÜÇ Borsaya Gir'me Sayın Mustafa Balbay, esprili, bazen farklı iki şe- kilde yorumlanabilecek başlıklar kullanıyor. Ben de Bal- bay'a özenerek Borsaya Gir'me diye bir başiıkla de- neme yapmaya çalışıyorum. Banker, yüksek faiz ve- ren banka, off-shore hesapları, açığa repo, dövizde spekülasyon dönemleri büyük ölçüde kapandı. Kü- çük tasarrufçu için para batırmanın biryolu kaldı: Bor- saya girme. Son günlerde borsa gözde. Borsada hisse senet- leri fiyatlan birden birkaç ay içinde 5-6 kat arttı. Ge- tirisi en yüksek yatınm aracı, borsada işlem gören hisse senetleri. Borsa her gün yükseliyor. Yatınmcıya günde bazen yüzde 2-3, hatta daha fazla kazandırı- yor. Yıllık reel kazanç borsada yüzde 100'ü aştı. Her gün bu ya da buna benzer başlıklar, ekonomi sayfa- lannda yer alıyor. Açıkoturumlarda bazı aracı kurum yöneticileri ya da bu konuda uzman geçinenler, hal- kı borsaya girmeye özendiriyor hatta çağınyorlar. Di- ğer yatırım araçlan gözden düştü. Tek kâr umudu borsada.. bir yatır beş, attı, on al.. şansın yaver gider- se 30 al. Eh böyle bir fırsatı tepmemek gerek. Repo- yu bırak, mevduatı çek, dövizi, attını bozdur, borsaya koş, sakın geç kalma. Topluma verilen ileti (mesaj) bu. Biz Tann vergisi pratik zekâsı (!) çok gelişmiş bir top- lumuz. Fazla okumayız; okudugumuzu, dinlediğimi- zi de çoğu kez anlamayız, algılayamayız, araştırma yap- mayız, neden-sonuç ilişkisi kurmayız, düşünmekten, bilgimizi arttırmaktan pek hoşlanmayız ama olsun, Tann vergisi müthiş bir pratik zekâmız var. Yabancı- lar, çalışıyoriar, üretiyorlar, buluş yapıyorlar, ancak pratik zekâlan yok. Biz pratik zekâmızla onları kıstın- nz, bastınnz. Pratik zekâmız, son yıllarda özellikle ha- vadan para kazanmaya yöneldı. "Enayı mıyiz biz ça- lışalım üretelim depara kazanalım.. kafamızı kullanıp faize, kâra konalım" görüşü egemen oldu. 1980'lerın başlannda bankalara para yatırmak için birbirimizi • kırdık, para yatırma kuyruklanna girdik, evimizi satıp bankere yatırdık, emekli ikramiyemizi bankere ver- dik. Hiç düşünmedik bu banker kim, nereden para ka- zanacak da bize ayda yüzde 8-9, hatta daha fazla fa- iz ödeyecek. Banker diye isimlendirilen uyanıklar, ban- kalardan toptadıklan paranın ya da bizden aldıklan ana- paranın bir bölümünü bize faiz diye gen veriyorlardı. Bazılannınsaadetzinciridiyenıtelendirdikleri,özürdi- lerim, avanaklar halkası genişledikçe bu dönem sür- dü. Avanaklar halkası yeterince gelişmeyince ya da bizim yatırdığımız anapara, faiz ödemeleri adı altında tükenince, bankerter kaçtı. Biz de yollara döküldük dev- let paramızı ödesin diye. Yüzsüzlük de galiba pratik zekânın bir görüntüsü. Yüksek faiz veren bankalan denedik. 19941e bun- lann bir kışmı kapandı. Aldırmadık, devlet anapara ve faizi ödesin diye tutturduk. Derken bir off-shore he- saplan, açığa repo islemleri gibi pratik zekâmızı gös- tereceğimiz yeni olanaklar ortaya çıktı. Eksik olma- sın, bazı bankacılanmız, yatınm uzmanlarımız, köşe yazartanmız, yorumculanmız, bizlere pratik zekâmızı gösterebileceğimiz fırsatlar sunuyortar. Biz de pratik zekâmızla bunlardan yararlanıyoaız. Şimdilerde pratik zekâmızı gösterebileceğimiz bir alan kaldı: Borsa. Hisse senedi nedir? Tahvil nedir? Bilanço nasıl okunur? Hatta aktif para nedir? Ryat/ka- zanç oranı, borsa değeri/defter değeri oranı, temet- tü verimi, teknik analiz, temel analiz, endeks, bunla- n pek bilmeyiz ama, olsun.. pratik zekâmızla bu ek- siğimizi kapatır, tatlı, havadan inme kâıiara konanz. Ekonomide hemen tüm göstergeler bir önceki yıla göre kötüye giderken, bazı politikacılar, yalaka ya da borsa oyunlannda çıkan olan bazı yorumcular, eko- nomide iyiye gidiş göstergesi olarak borsadaki fiyat yükselişini vurguluyorlar. Borsa, sanki bir öncü gös- tergeymiş gibi.. bu yükselişin ekonomik anlamı var- mış gibi. Bankerier, yüksek faiz veren bankalar, off-shore he- sapları, açığa repo islemleri gibi yollar denendikten sonra şimdi para batırmak için kala kala bir borsa var elimizde. Borsaya koşalım.. treni kaçırmayalım; vur- gunu yuralım, paralanmızı uyanıklara kaptıralım. Pratik zekâsı (!) gelişmiş toplumlarda, uyarının, de- nemenin, neden-sonuç ilişkiterinin pek önemi yok.. ama biz yine ukalalık ederek bir öneride bulunalım. Bor- sada hemangi bir neden olmadan aşırı fiyat yükseliş- lerinden kaçının, borsadan uzak durun. Ama ille de borsa diyorsanız, hiç olmazsa içi boşaltılmamış var- lığı olan şirketlerin hisse senetlerini alın. Elinizde ka- lan parayı bu sefer de kaptınp, sonra devlet ödesin diye yürüyüşler yapmak gereğinı duymayın. YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Yatınm Haflalıh Dettşım % Yriıçı Degışım x Yatınm Fonu Adı Hafal'k Yılıçı Oefışıra % üejpşıiı % ban larfoar ajlsA. ,vgın aıırı BTİPIFDNUUI Fon „ ans pnans tınarı î-Bo len F T