Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2AĞUSTOS 1999 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
'TÜPk kökenliler
azınlığın
yüzde 30'u'
• ATİIVV (AA) - Yunanistan
Dişişlen Bakanı Yorgo
Papandreu. Batı Trakya'daki
'"Müslüman azınlığın" etnik
gruplar halınde
tanınmasmm. "komşu
ülkenin azmlığı bir bütün
olarak tanımlayarak
kullanmasınr ve olası sınır
değiştirme girişimlerine
kalkışmasını engellemeye
>önelik olduğunu söyledi.
Papandreu. Atma'da
vayımlanan Elefterotipiya
gazetesine verdiği demeçte,
""Miislüman azınlığın",
"Tiirk kökenliler, Pomaklar
ve Çingenelerden"
oluştuğunu ve Türk
kökenlilerin azınlığın yüzde
30'unu oluşturduğunu ıddia
etti. Papandreu.
Yunanıstan'ın bunu kabul
etmesiyle "önemli
sorunların ortadan
kalkacağını" savundu.
GeneNş 1 No'lu
Şube kongresi
• Jstanbul Haber Servisi -
DtSK Genel-iş Sendikası
Anadolu Yakası I No'lu
Şubesi Başkanlığı'na Tahsin
Çetin venıden seçildi.
Sendikanın dün yapılan 3.
Olağan Genel Kurulu'nda
yönetim kurulu üyeliklerine
de tlhan Kahya. Gülseren
Yağız. Fevzi Kirlibal,
Mehmet Karasu. Galip
Çakır, Murat Çeker, Salman
Toprak ve Yusuf Ceylan
getirildi.
Şehit en
toprağa verildi
• İstanbul Haber Senisi -
Van'da asken aracın mayına
çarpması sonucu ölen
komando er Ramazan
Göncii, Levent Camii'nde
kılınan namazın ardından
askeri törenle Edirnekapı
Şehitlığı'nde toprağa verildi.
Törene, Hava Harp Okulu
Komutanı Tümgeneral
Aydoğan Babaoğlu. İstanbul
Merkez Komutanı
Tuğgeneral Tuncer Akçay.
İstanbul Emniyet Müdürii
Hasan Özdemır ve
vatandaşlar katıldılar.
jstanbul'da
I İstanbul Haber Servisi -
Istanbul'da sağanak yağış
kazalara neden oldu.
Bakırköy Incirli Köprüsü
altında kanalizasyonun
tıkanması nedeniyle 34
TKK 16 plakalı ticari araç,
bıriken suyun altında bir
süre mahsur kaldı.
Sağmalcılar Viyadüğü"nde
aşirı hız ve yolun
kayaanlaşması nedeniyle
yoldan çıkan 34 M 2322
plakalı minibüs, elektrik
direğıne çarptı. Direğin 34
TBN 17 plakalı taksının
üzerine düşmesi sonucu 5
kışi yaralandı.
Top mermisi
faciası
• ELAZIĞ (AA) -
Elazığ'ın Harput beldesinde,
bir top mermisinin
patlaması sonucu 3 çocuk
öldü, 5 çocuk yaralandı.
Alınan bilgiye göre 8.
Kolordu Komutanlığf na ait
top atış alanında oyun
oy nayan Fırat Çıçek (13).
ÖnurŞahın(13). Sedat
Karakoç (15). bulduklan top
mermisinin üzerinde taşla
cev ız kırmaya başladılar.
Top mermisinin aniden
patlaması sonucu Çiçek,
Şahin ve Karakoç olay
yerınde hayatını kaybettı.
PKK openasyonu:
5 tutuklama
• İstanbul Haber Servisi -
İstanbul, Van ve lzmir
emniyet müdürlüklerinin
ortaklaşa düzenledikleri
operasyonlarda gözaltma
alınan ve PKK'li olduklan
ileri sürülen 11 kışıden 5"i
tutukiandı Polısteki
ifadelerinin ardından
DGM'yesevk edilen 11
kişi. Cumhuriyet Savcısı Ali
Yılmaz tarafından
sorgulandı. Nöbetçı 3 No'lu
DGM de 9 sanıktan 4'ünü
tutuksuz yargılanmak üzere
serbest bırakırken, 5 kişiyi
tutukladı.
Erciyes kurultayı
• KAYSERİ(AA)-10.
Erciyes Zafer Kurultayı
Sonuç Bildirgesi
yavımlandı. Bildirgede,
Türkiye Cumhuriyetı
devletinın. ülke ve milleti
üzerinde tezgâhlanacak her
türlü oyunu bozmaya,
varlığını ve bırliğıni tehdit
eden her türlü düşünce ve
faalıyeti. dün olduğu gibi
bugün de tersyüz edecek
güçte olduğu belirtildi.
1298'i açık ve 312'si kapalı toplam 1610 otopark, îstanburun sorununa çözüm getiremiyor
Otoparklar 'çetelere' emanet• İstanbul trafığine katılan araç sayısının son yıllardaki
hızlı artış oranıyla birlikte en büyük sorunlar arasına
kendisini kabul ettiren otopark sorunu, "otopark
çeteleri"nuryaşam bulmasına ve 250 trilyon liralık "rant
kavgalan"nın büyymesine neden oluyor. Rant nedeniyle
mafya cadde ve sokaklan parselliyor, tarihi eserleri
yakıyor. kendilerine karşı gelen insanlara saldınyor.
ALPERTURGUT
tstanbul'daki 1298'i açık ve 312'si
kapalı toplam 1610 otopark. kentin
otopark sorununa çözüm getiremiyor.
Toplam 251 bin 718 araç kapasiteli
otoparklann kapalı olanlannın
tamamına yakını ruhsatlı iken açık
otoparklann büyük çoğunluğunun
ruhsatsız ve korsan olarak çahştığı
belirtiliyor.
Otopark mafyası, yılhk 250 trilyon
lirayı bulduğu iddia edilen rant
nedeniyle cadde ve sokakJan
1TO T
NUN ARAŞTIRMASI
'Ruhsatsız
otoparklar
çoğunlukta'
İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından
İstanbul genelinde yapılan araştırmada,
otoparklann büyük çoğunluğunun ruhsat-
sız olduğu belirlendi. İTO Başkanı Meh-
met Yüdınm, trafik probleminin hafifle-
tilmesi açısından otopark sorununun acil
olarak çözülmesi gerektiğini vurguluyor.
lstanbul'daki tüm otoparklann envante-
rinin çıkanldığı araştırmaya göre. ilde
1298"i açık ve 312'sı kapalı olmak üzere
toplam 1610 otopark bulunuyor.
Araç kapasitesi 251 bin 718 olan oto-
parklann kapalı olanlannın tamamına ya-
kını ruhsatlı iken açık otoparklann büyük
çoğunluğunun ruhsatsız olduğu saptandı.
İTO verilerine göre, özel aracı ile işye-
ri veya okula gidenlenn yüzde 62'si park
yeri bulmakta güçlük çekerken araçlannı
ücretli otoparklara koyanlann oranı yüz-
de 17, ücretsİ2 otoparklara koyanlann ora-
nı yüzde 13. ücretli yol kenan park yerle-
rine koyanlann oranı yüzde 5 ve ücretsiz
yol kenarlanna koyanlann oranı yüzde 62.
Otopark aboneliği olanlann oranı ise yüz-
de 3 olarak ortaya çıktı.
Özel araç kullananlann yüzde 31 'i ya-
kın olduğu ve yüzde 3 l'i kullanımı kolay
olduğu için otoparkı tercih ederken gü-
venlik ve fiyat uygunluğu diğer tercih ne-
denleri arasında yer alıyor. Otoparklann
yüzde 31 "i ödenen ücret karşılığı hıç bel-
ge vermezken yüzde 2l'i istenirse belge
veriyor. Otopark kullananlann yüzde 61 'i
aracını bıraktığı otoparkı güvenli bulmu-
yor.
• "Otopark kullananlann yüzde 93'ü oto-
parkta venlen herhangi bir hizmetten ya-
rarlanmazken yüzde 7'sı ise yıkama ve
yağlama hizmetlerinden yararlanıyor. Sü-
rücülerin yüzde 64'ü otopark ücretlerinı
yüksek, yüzde 33'ü normal, yüzde 3"ü ise
düşük buluyor.
Trafıkteki özel araçlann yüzde 52'sin-
de sadece sürücü yer alırken yüzde 32'sin-
de 2, yüzde 9"unda 3, yüzde 4'ünde 4 ve
yüzde 2'sinde 5 kişi bulunuyor. lşyeri ve-
ya okulun bulunduğu bölge dışında ücret-
siz otopark sağlanması halinde, özel araç
lcullanıcılannın yüzde 58'i ekstra zaman
kaybetmemesi durumunda, yüzde 48'i ra-
hat yolculuk yapması durumunda otopark
ile işyeri arasmdaki yolu toplu taşıma ara-
cı ile gitmeyi kabul ederken yüzde 35'i ise
her türlü şartlarda özel araçlannı kullan-
mayı tercih ediyor.
İTO'nun çözüm önerileri
# Mevcut otoparklar akılcı işletim ve
fıyatlandırma politıkasıyla ve sayılan art-
tınlmalı.
# Otoparklann arttınlması trafik soru-
nuna en önemli çözüm olacaktır.
# Otopark ücretleri tek bir merkezden
belirlenmeli.
# Açık ve kapalı bütün otoparklar ka-
yıt altına alınmalı
# Açık otoparklar da ruhsatlandınlma-
lı ve denetim altına alınmalı.
# Otoparklann bulunduğu noktalar şe-
hir haritasına işlenerek bir otopark harita-
sı oluşturulmalı.
# Otopark yönetmeliği uyannca topla-
nan paralann başka alanlara kullanımı ön-
lenmeli.
# Uygulanacak çeşitli teşviklerle oto-
park yapımı özendirilmeli.
# Otoparklara sigorta zorunluluğu ge-
tirilmeli.
AHÇELİEVLER
Tekstilcüerin
'park'sorunu
İstanbul Haber Servisi - Bahçelievler
Sümbül Sokak'taki tekstil ihracatçısı fırma
sahipleri. sokaklannın genel ulaşıma açıl-
ması nedeniyle araçlannı park etme ve
yükleme boşaltma yapmada büyük sorun
yaşadıklannı belirttiler.
Taşıtlannı sokağın tek tarafına park et-
tiklerini ve bunun yeterli olmadığını ifade
eden fırma sahipleri. "Her bir firmanın 3-
4 tane aracı var. Yükleme boşaltma yap-
mamız gerekiyor. Kimi zaman araçlar 15
dakika bekliyor. Araçlanıruzı 15 dakika için
otoparka bırakırsak 1 milyon lira ödemek
zorundayız. Otoparka bırakmazsak 13 mil-
yon lira ceza ödemek zorundayız" dediler.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Araştır-
ma Planlama Koordinasyon Daire Başka-
nı Cengiz Güngör de ülkede yaşanan eko-
nomik kriz sırasında ihracatçı firmalan zor
durumda bırakmak istemediklerini, konuy-
la ilgileneceklerini kaydetti.
tstanbul'da 1298'i
açık ve 312'si kapalı
topfaun 1610
otopark bulunuyor.
Toplam 251 bin'718
araç kapasiteli
otoparklar kentin
ihtiyacmı
karşılamıyor.
Kapalı olanlannın
tamamına yakını
ruhsatlı iken açık
otoparklann büyük
çoğunluğunun
korsan olarak
çauştığı belirtitiyor.
250 trilyon liraya
yaklaşanrant
nedeniyle, 'otopark
çeteleri' buralarda
devamlı mücadele
ediyor.
parselliyor, tarihi eserleri yakıyor,
kendilerine karşı gelen insanlara
saldınyor...
İstanbul trafiğine katılan araç
sayısının son yıllardaki hızlı artış
oranıyla birlikte en büyük sorunlar
arasına kendisini kabul ettiren
otopark sorunu, "otopark
çeteteri"nin yaşam
bulmasına ve 250 trilyon
lirahk "rant
kavgalarTnın
büyümesine neden
oluyor.
Genellikle belediye ve
hazine arazileri
üzerindeki boş alanlarda
faaliyet gösteren otopark
mafyası, yurttaşlann
korkulu rüyası olmaya
devam ediyor. "Drej AK
(Yasak), Sedat Peker,
Necdet Llucan,
Cantûrkler'', Ortaköy'de
"Kestane Kenan" lakaplı
Kenan Yılmaz, Etiler'de
"Marton" lakaplı Erdal
Kara, Ali Genç ve
Kumkapı'daİsmail
Ünlü'nün aralannda
bulunduğu kişiler
tarafından yönetildiği öne
sürülen korsan otoparklar,
tam anlamıyla bir kazanç
kapısı.
Otoparkçılar da
mafyadan rahatsız
Otoparkçılığı yasal
yollardan yapan
işletmeciler de otopark
mafyasından rahatsız.
"Kunımsallaşma
sağlanmadan, kişisel
çabalarla bir yere
vanlamaz. Polis yüzlerce
değnekçhi gözahma aJdı,
ancak operasyonlar
soruna çözüm getiremedi.
tstanbul'da doğnı ve
dürüst çalışan otopark
sayısı 100'ü geçmez" diye
konuşan işletmeciler,
otopark çetelerinin tarihi
yok ederek ucuz yoldan
rant sağladığını dile
getiriyor.
Emniyet kayıtlanna "**• "»"
yansıyan rakamlara gore
son iki yılda otopark
mafyasının saldınlan
sonucu 7 kişinın ölmesi.
onlarca kişinin de
yaralanması, sorunun
geldiği noktayı gözler
önüne seriyor.
Vali Yardımcısı Fahir
IşıksH ın, 1995-98
yıllannı kapsayan yangın
raporlannın incelendiğini
ve bu tarihler arasında 20
ahşap binanın yandığinın
tespit edildiğını
söylemesinin ardından da
Süleymaniye'de otopark
alanı açılması için tarihi
binalar yakılabiliyor.
Atık borsası
T R A F Î K Y Ö N E R G E S Î Ç Ö Z Ü M G E T 1 R M E D î
'Mücadele yazıda kaldı'
Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü tarafın-
dan hazırlanan "İstanbul tli Karayolu Üzeri
Park Yerleri, Parkmetre ve Parkomath Park
Yerleri ile Genel ve Bölge Otoparklan Yöner-
gesi"nin. 11 Trafik Komisyonu'nca 17 Mayıs
1999 günü oy çokluğu ile kabul edilmesinın ar-
dından geçen 2.5 aylık süre zarfında yurttaşla-
nn otoparklarla ilgili şikâyetlerinde herhangi
bir değışiklik olmadı.
Park alanlarının arttırılmasını ve otopark
mafyasına karşı daha sert önlemler alınmasını
isteyen araç sahipleri. "Otoparksorunuylamü-
cadele yazıda kalmasın, havata geçirilsin" diye
konuşuyor. Yönergede. lstanbul'daki ücretli
otopark yerlerinin açılması. işletilmesi, denet-
lenmesı. işletenin sorumluluklan, park yeri ve
otopark ücretlerinin belirlenmesi gibi önemli
hususlarda boşluklar olduğu, bu boşluklann
ise kamuoyu tarafından "otopark mafyası" ola-
rak adlandınlan adi ve organize suç çetelerini
ortaya çıkarttığı, kamuoyunun bu durumdan
rahatsız olduğu vurgulandı.
Her ilçenın ve hatta her beldenin farklı uygu-
lamalan nedeniyle otopark kayıtlannın tutula-
madığı, kim olduğu belirsiz kişilerin karayolu
üzerinde otopark parası adı altında para topladık-
lan, bu kişilere çeşitli kurum ve kuruluşlar tara-
fından venlen izinlerin yasal olup olmadığı yö-
nünde bir kayıt bulunamadığı vurgulanmıştı.
Komisyon üyelerince oyçokJuğu ile kabul
edilen 30 asıl ve 3 geçici maddeden oluşan yö-
nergede, otoparklar konusundaki tüm izinlerin
11 Trafik Komisyonu'nca verilmesi öngörülü-
yor. Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'nün,
komisyon sekretaryası olarak görev yapması-
nı düzenleyen yönerge, belediyelere de plan ve
proje yapma, başvurulara ilişkin görüş bildir-
me ve otopark ücretlerinin belirlenmesi yetki-
sini veriyor.
Kimyasal
•• i *
çopler
paraya
dönüşecek;CEMULUTAŞ
Evsel ve endüstriyel atıklar arasın-
da bulunan yüksek miktarda değer-
lendirilebilir malzemelerin, çevre
kirliliğini azaltmak ve ekonomiye !
geri kazandırmak amacıyla "Türki-
ye Aük Borsası" kurulma çalışmala- <
nna başlandı.
• Atık borsası, sanayi kuruluşlannın •
çıkardığı atıklan çöplüklere gönder-
mek yerine, ikincil hammadde olarak
kullanarak ekonomiye dönüştürmek
ilkesiyle çalışacak. Çevre Bakanlığı
ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birli-
ği'nin 22 Temmuz'da imzaladığı pro-
tokolle kuruluş çalışmalanna başla-
nan Türkiye Ank Borsası, 2000 yılın-
da tam anlamıyla çalışmaya başlaya-
cak. Dünya Bankası tarafından
"Türkiye Çevre Bakanlığı'nı Ku-
rumsalGüçlendirnıe Projesi" kapsa-
mında hibe yoluyla fınanse edilen 30
bin dolarlık proje, açılan ihaleyi ka-
zanan R-R Bilünsel ve Teknik Hiz-
metler Ltd. Şirketi ile Hollanda kö-
kenli ortağı DHV Consultants tara-
fından hazırlanıyor.
Bilünsel ve Teknik Hizmetler Ltd.
Yetkilisi Prof. AB Beba, atık borsala-
nnın küçük ve büyük sanayinin de-
ğerlendirilebilir atıklan için bir pi-
yasa oluşturduğunu belüierek "Bu
piyasa aük sattcı ve abcı kuruluşlar
için geniş birforumohışhırmakta,ite-
tişjmi kotayiaşürmakta ve başka şe-
k&de değerlendirUenıeyen ve çöpe gi-
decek aokların değeıiendirilmesini
sağlamaktadır" dedi.
Ahcı fırmalann pahalı hammadde
almak yerine daha ekonomik koşul-
larda ikincil hammadde bulabilmesi-
ni sağladığını belüten Prof. Beba, ln^
ternet'te oluşturulan bü- sayfayla TO-> <
BB ile Çevre Bakanlığı'nın ilgili fir-
malara Türkiye ve yurtdışındaki aök
borsalan konusunda bilgi vermeyi,
bunlarla bağlantı kurulmasını kolay-
laştırmayı ve atık yönetimi ile ilgili
gerekli bilgileri vermeyi amaçladı-
ğını söyledi. Atık borsasını, ABD,
Fransa, Almanya, Kanada. tsviçre ve
Hollanda'da işletilen atık borsalannı
üıceleyerek Türkiye koşullanna uy-
gun olarak projelendirdiklerini anla-
tan Prof. Beba, bu faaliyetlerin halen
fnternet kanalıyla Kocaeli Sanayi
Odası, periyodik olarak yayımlanan
bültenler kanalıyla da istanbul ve
Bursa Sanayi odalan tarafından kıs-
men başlatıldığmı kaydetti.
Sistem nasıl çaiışacak?
Atık borsası, her ilin sanayi oda-
sında kurulacak bir bilgi-işlem mer-
kezi tarafından tnternet kanalıyla
yönlendirilecek. Alıcı ya da satıcı fîr-
ma, lntemet'te oluşturulan sayfaya
girerek talebinı bildirecek. îlan sahi-
bi şuicetlerle ilgili bilgiler tamamen
gizli tutulacak.
Ancak Tehlikeli Aöklann Kontro-
lü Yönetmeliği gereği yurtdışmdan
hammadde adı altında da olsa atık ıt-
hali yapüamayacak. Uzmanlar, sanal
ortamdaki bu bilgi ahşverişinin ülke-
ye tehlikeli atık ithalini kolaylaştıra-
cağını, dolayısıyla gümrüklerdeki
denetünkrin de artınlması gereke-
ceğini belirtiyor.
Söz konusu sanal ortamda aynca,
tüm atık mevzuan, tehlikeli atık be-
yan formlan. geri dönüşüm şirketle-
rinin ve çevre il müdürlüklerinin ad-
res ve bağlantı telefonlan gibi konu-
iarda bilgüer bulunabilecek.
%1F1R NOKTASII ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@turk.ne1
Büyükadalı Manol Usta'yı bir
süredir dükkânında görmüyor-
duk. Doğma büyüme Büyükada-
lı Fıstık Ahmet'ten (Tanrıöver)
ayakkabıcı Manol Usta'nın öldü-
ğünü duyduğumuzda, içimizde
bir şeylerin kırıldığını hissettik.
Manol Usta'ya tamir edilecek
ayakkabılarımızı götürür, her se-
ferinde kısa süren sohbetler eder-
dik.
Ayakkabıcı Manol, Yunanis-
tan'da bu kış bir trafik kazasında
yaşamını yitirmiş. Önce kazada
ayağı kırılmış, hastanede bir tür-
lü iyileşememiş ve ölmüş. Manol
Usta'nın ölümünü duyduğumu-
zun ertesı günü, Ipek'le birlikte
dükkânına gittik. Camdan içeriye
baktık. Her şey yerli yerinde du-
ruyordu. Eşyalar, sanki Manol Us-
ta dükkândan içeri girecek ve ora-
da yarım kalmış tamir işlerini biti-
recek gibi bekliyordu. Dikiş maki-
nesinin ipi bile takılı duruyordu.
Manol Usta. uzun boylu, sessiz
Manol Usta Öldü
kendi halinde, Büyükada'nın son
Rum esnafından biriydi. Dükkâ-
nında kafes içinde bir kuş besler-
di. Dükkânı açınca, uzun bir çen-
gelli sopayla kuşun kafesini dük-
kânının içinden alır, dışarı asardı.
Kuş, akşama kadar dışarıda kalır,
akşam aynı şekilde eski yerine
dönerdi.
Dükkânın önünde camdan
uzun uzun içeriyi incelediğimizi
gören kahveci Fahri, arkamızdan
seslendi: "Dükkândaeşyanızkal-
dıysa, yakında kızı Yunanis-
tan'dan gelecek" dedi. Manol'un
kızı, adadaki bir Rum bakkalın oğ-
luyla evlenip Yunanistan'a gitmiş-
ti. Manol da kışlan onu ziyaret et-
meyi alışkanlık haline getirmişti.
Adanın eskilerinden gazeteci
Mehmet Ginçay'a Manol'un Yu-
nanistan'da öldüğünü söylediği-
mizde, normal karşıladı: "Yuna-
nistan'ın havası kötü, adadan gi-
dince o havaya dayanamayıp
ölüyorlar" dedi. Adalılar, adayı
terk edenlerin çok yaşamayaca-
ğınainanıyoriardı. Ginçay, çocuk-
luk arkadaşını şöyie anlattı: "Ma-
nol benden küçüktü. Çocukluğu-
nubilirim. Babası tavuk kesidsiy-
di. O zaman tavuk satan kasap-
lar, tavuklannı ona kestirirlerdi.
Manol'un babası otomatik maki-
ne gibi tavuk keser ve tüylerini
anında temizlerdi."
Adaiı Haşim Gül, Manol'dan
söz açılınca eski günlere daldı:
"Şu sokaktaki esnafın çoğu Rum-
du. Şimdlki Bolçi Pastanesi'nin
sahibi Niko Mundi'n/n babasıy-
dı. Nefis suböreği yapardı. Her-
kes almak için sıraya girerdi. Ya-
pı Kredi Bankası 'nın yerinde Yor-
dan Pastanesi vardı. PTT'nin ye-
rinde ise ünlü Inci Pastanesi. Ka-
sap Zoto da ada esnafının tanı-
nan isimlerindendi."
"Benim dükkânın yerinde ise
Marika, tütüncülük yapıyordu.
Yanımızdaki Cola dağıtım yeri ise
Hristo'nun kahvesiydi. Ben tesi-
satçı Yani Usta'nın yanında yetiş-
tim. Gazetec/NecmiTanyolaçVn
oturduğu ev onundu. Adaya Ana-
dolu 'dan ilk gelenler Erzincanlılar.
Sanınm onlan da oradan buraia-
ra gelen Rumlar, Ermenilerçağır-
mışlar."
Haşim Gül, eski günlere dalın-
ca hüzünleniyor. "Rumlar çok
renkliinsanlardı. Eğlenmesini, ya-
şamasını bilirierdi. Onlanngitme-
siyle ada çok şeyler kaybetti. O
günleri özlüyoruz. Keşke gitme-
seydiler. Keşke onlaria biriikteya-
şamasını becerebilseydik." |
Fıstık Ahmet'in Kumsal'daW
gazinosunda rakıları yudumlar»
ken adanın eski günlerine uzun
bir yolculuk yaptık. Ahmet Tann-
över, adanın yakın tarihini yaşa-j
mışçasına ezbere biliyordu. Je\î
tek insanlarını, yaşam öykülerir»
anlatıyordu. Kıyıya sakin sakin vu-<
ran dalgalann sesi, Ahmet'in an-
lattıklannı dahadahüzünlü birha-S
le dönüştürüyordu. '
Adanın eskileri, Manol'un kay-,
bının ne anlama geldiğini şöylö
dilegetirdiler "Onlarartıkyok olu-
yor. Çok iyi ustaydı. Yerini kimse
dolduramaz."
Manol Usta, şimdi doğduğu
topraklardan çok uzaklarda bir
mezariıktayatıyor. Dükkânı. tamir
için bekleyen ayakkabılar, dikiş
makinesi, folyo ile kapladığı lam-
bası yerli yerinde duruyor.
Kahveci Fahri'ye kuşun ne ol-
duğunu sordum. "Yanında götür-
dü" dedi.