Katalog

18 AĞUSTOS 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DEPREM Aralannda Deniz Harp Okulu Komutanı Orhan Aydın'ın da bulunduğu 200 asker enkaz altında Gölcük'te askeri tesisler çöklüHaber Merkezi - Kocaeli'de bulunan Gölcuk Deniz Kuvvetleri Donanma Te- sıslen de depremde yerle bir oldu. De- vırteslım törenlerinın önceki gün yapıl- dığı Gölcük Deniz Kuvvetleri Tesisle- n'nde enkaz altında kalan ve aralann- da bır amıralın de bulunduğu 20 asker yaşamını yitırdi. Deniz Harp Okulu Ko- mutanı Amiral Orhan Aydın'ın da bu- lunduğu 200 kışi enkaz altında kaldı. Devır teslim resepsiyonuna katılan emekli amirallerin sağlık durumu hak- kında ise bilgi edinilemedı. Depremde aralannda 2 amiralin de bulunduğu 24 kişi hafıf yaralı olarak kurtanldı. Tesis- lerin bazı bölümlennin, Trabzonspor Kulübü Başkanı. işadamı Mehmet Ali Yümaz tarafindan yaptınldığı ileri sü- rüldü. Türkiye'yi sarsan depremin merkez- lerinden olan ve yüzde 30'unun yıkın- tı halıne geldığı Gölcük'teki Deniz • Devir teslim törenlerinin önceki gün yapıldığı Gölcük Deniz Kuvvetleri Donanma Tesisleri depremde yerle bir oldu. Deniz Harp Okulu Komutanı Amiral Orhan Aydın'ın da bulunduğu 200 kişi enkaz altında kalırken, aralannda bir amiralin de bulunduğu 20 asker yaşamını yitirdi. Tesislerin bazı bölümlennin, Trabzonspor Kulübü Başkanı, işadamı Mehmet Ali Yılmaz tarafından yaptınldığı ileri sürüldü. Kuvvetleri Tesisleri de afette büyük ya- ra aldı. Depremde Subay Orduevi'nin B bloku ve Donanma Komutanlığı Karar- gâhı ve Donanma Itfaiye Merkezi çök- tü, nhtımda hasar oluştu. Komutanlık bünyesinde oluştunılan "kriz masası" enkaz kaldırma çalışmalanyla ılgili ge- lişmeleri anında Genelkurmay Başkan- lığı'na bildiriyor Büyük tahribatın ya- şandığı Gölcük Deniz Kuvvetleri Tesis- len'nde önceki gün yapılan yemin tö- renine Oramıral îlhami Erdil, Oramiral Bülent Alpkaya. Deniz Harp Okulu Ko- mutanı Tümamıral Orhan Aydın, Tuğa- miral Nadir Kınay, Tuğamiral Özbek Gürgûn, emekli oramiraller Vural Ba- yazıt. Nejat Tiimer ıle Irfan Tınaz ka- tılmışlardı. Depremde enkaz altında kurtanlan 43 yaralı asker lstanbul'a getirilerek te- davi altına alındı. 20 asker ise enkaz al- tından ölü olarak çıkanldı. Deniz Kuv- vetleri Komutanı Oramiral Salim Der- vişoğlu, lojmanlarda hiçbir hasann ol- madığını ancak subay orduevinin B blo- kunun tamamen yıkıldığını söyledi. Es- ki Deniz Kuvvetleri Komutanı Orami- ral ViıralBeyazıt'ın orduevinin hasar al- mayan B blokunda bulunduğunu ve ya- ra almadan kurtulduğunu söyledi. Dervişoğlu kayıplann bilançosunu şöyle açıkladı: "Gölcük'te hiçbir yerle tekfon irtibatı yokrur. Donanma Komu- tanı Koramiral Bülent Alpkaya kriz ma- sasmı yönetiyor. Gölcük'te Yıldızlar Su- içi Eğjtim Merkezi'nin bir yanı çöztü. Orada bulunan erlerin hemen hemen yansı.40 kadan çıkankü. Bunlarm 361 » sag, 4'ü vefat etmiştir. ttfaiye merkezi- miz çöktü bazı erler buradan canlı ola- rak çıkanldı. Rıhtımımızda bazı hasar- lar var. ancak can kaybı yok. Gemileri- mizde hasar yok." Depremde orduevinin resepsiyon bö- lümü çöktüğü için enkaz altında kimle- rin olduğu konusunda sağlıklı bilgiler alınamıyor. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Krvnkoğlu, da ABD'li mestek- taşını kabulünde gazetecilerin yasanan deprem felakehnde hasar gören Gölcük askeri üssüne ılişkın sonılannı yanıtla- dı. Kıvnkoğlu, Gölcük'te Deniz Kuv- vetleri'ne ait tesiste deprem faciası so- nucu enkaz altında kalan yaklaşık 250 personelden 24'ünün kurtanldığını, 20'sinin ölü olarak çıkanldığını bildir- di. Gölcük'te kamuya ait tesıslerden sa- dece hastane ayakta kalırken yaralılar hastanenin bahçesinde tedavi edildi. Askeri tesislenn bile maket evler gibi yerle bir olması, bir kez daha ihaleler- de ve inşaatlardaki vurgunlan ortaya koydu. Bu arada, tesislerin bazı bölüm- lerinın, eski Trabzonspor Kulübü Baş- kanı, işadamı Mehmet Ali Yılmaz tarafından yaptınldığı ileri sürüldü. KURTARMA ÇALIŞMALARI YETERSÎZ KALDI Devlet, olması gerektiği yerde yoktuKOCAELİ - Depremde kurtarma çalışmalannın yetersizligi can kaybmın artmasına neden oldu. Her felaketten sonra 'yaralansaracagız'diyen devlet dün deprem felaketine uğrayan bölgelerde yoktu. Enkaz altında çocuklann ağlayışlan, bağınşlan duyulurken anne babalar devlete isyan halındeydi. Sabah 08.00 sıralannda geldiğimiz Körfez Tütün- çıftliğVnden ıtıbaren deprem ağır yüzünü gösterme- ye başladı. Yol kenarlannda enkaz halıne gelen bı- nalardan insanlar kendi çaba- lanyla yakınlannı kurtarmaya çalışıyordu. Insan sesi gelen enkazlann uzerinde kalabahk gruplar göriilürken bazı evler- de kımsenın çıkarmadığı ce- setler bulunuyordu. Yaralılara hızmet verecek hastane bma- lan da depremden nasıbinı al- dı Tütünçiftliğı'ndekı Mar- mara Polıklınıği ve yanındaki vergi daıresı yerle bır olurken Gülistan Otelı'nde 50 kişi mahsur kaldı. Sabahın ilk ışık- lanyla Istanburdan lzmit, Ya- lova ve Adapazan'ndakı ya- kınlannı görmeye gıdenler ile bölgeden uzaklaşmaya çalı- şanlann otomobillerle yollara düşmesi trafıği felç etti. Bazı yerlerde çevik kuvvet ve jan- darma depremzedelenn yardı- mına koşarken çevre illerden çok sayıda ambulans da yara- lılann taşınması için bölgeye geldı. Köylerle bırlikte 143 bin nüfusa sahip Gölcük'te oluştu- nılan kriz masası yetkililerinin verdiğı bılgıye göre halkın yüzde 30'u enkaz altında kal- dı. Depremden sonra sokağa dökülen halk, çaresizlık ıçeri- sinde enkaz altındaki yakınlannı kurtarmaya çalışı- yordu. Ancak ıtfaıye araçlan da enkaz altında kahn- ca kurtarma çalışmalannda kullanılacak ış makıne- lennin sayısı bır elın parmaklanm geçmedı. Donan- ma Komutanlığf nın da depremden zarargörmesi ve bir asker koğuşunun tamamen enkaz haline gelmesı askerlerin de yardım çalışmalanna katılmasını engel- ledi. Jandarma bölge komutanlığında oluştunılan kriz masası da çaresizdi. Kriz masasradaki Gölcük Belediye Başkan Yardımcısı, "EMmizde hiçbir şey yok. De>let geç kaldı. Bu saate kadar Ankara'dan bu- raya 10 kere gelebilirlerdi" dedı llçedesu ve ekmek sıkıntısı baş gösterdı. Gölcük'te de enkaz altında bin- lerce insan kalırken bazı yıkmtılann altında yardım isteyen çocuklann göruntülen dehşet venciydi. Su sı- kıntısı nedenıyle cenazeler kaldınlamazken cesetler perdelere \e battaniyelere sanlarak yol kenanna dı- İ S K A M B İ L K U L E S İ G Î B İ Y I K I L D I Ecel lOkişiyi köprüde yakaladıADAPAZARl - Kocaeli merkezli depremden en fazla etkilenen yerlerin başında gelen Adapa- zan'nda büyük hasar meydana geldi. Yüzlerce bina çöktü, minareler yıkıldı. Ken- tin bazı bölgelennde elektnk kontağından çıkan yangınlar sürüyor. Kentte bır mobıl telefon dahi bulunmaması nedeniyle ölü ve yaralı sayısı ko- nusunda aksam saatlenne kadar bılgi ahnamadı. TRT ekibinin olay yerine gıderek Valı YenerRa- zildi. Vinç, çekicı ve kepçelerin çok yetersiz olması- na bir de gaz sızmhsı nedeniyle patlama tehlikesi de eklenınce kurtarma çalışmalan daha da yavaşladı. Gölcük-Yalova arasında bulunan Aksa Kimya Tesis- len'nde yasanan gaz sızıntısı panık yarattı. Gaz sı- zıntısım, zehirli gaz diye algılayan bazı polis me- murlan araçlann Yalova'ya ginşıni engellerken Al- tınoba ve Subaşı beldelerini de boşaltmaya kalktılar. kıcıoğlu'yla yayın yapabihnesiyle tüm Türkiye saat 18.00'e kaidar enkaz altından 500 ceset çı- kanldığını öğrenebildi.Adapazan adeta ölü kent haline gelmişti. Telefonlan susan; elektriği, suyu kesilen kent- te Arifîye Varyantı'nın bir yolcu otobüsünün üzerine yıkılması sonucu 10 kişi öldü, 25 kişi ise yaralandı. Hastanelerde yüzlerce yaralı tedavi altında. Halkın tamamına yakını sokaklarda panik halin- de bekliyor. Kentin en işlek caddesi Çark'ta yolun üri ya- nındaki binalarda büyük hasar olduğunu; Şeker Mahallesi, Sedat Kırtetepe Caddesi ve Hacıoğ- lu Mahallesi'ndekı konutlann yüzde 50'ye yakı- nında yıkımlar meydana geldıgıni kaydeden De- mir, gözlemlerini şöyle aktardı: u Deprem iki defa oldu. Ö- kini hissettikten sonra kendi- mizj dışan attık. Çark Cad- desi'nde bazı binalar ham- burger görüntüsünde, yerle bir olmuş vaziyette. Tüm in- sanlar sokakta. Kimse evine girmiyor. Trafık felç olmuş durumda. Valiliğin bulundu- ğu Atatürk Caddesi'ne geçiş verilmiyor. \'ıkınnlar arasın- da. inşaat halindeki binalar- da daha yoğunlukla çökme gözteniyor." Yetkililer depremin Adı-^-j pazan'na büyük zarar ver-^ diğini, aralannda eski bele- diye bınası ile kamu kuru- luşlanna ait çok sayıda tesi- sin de bulunduğu yüzlerce binanın yıkıldıgını, çok sa- yıda binanın yan yattığını bildirdiler. Kentteki camile- rin çoğunun minaresi de yer- le bir oldu. Depremde Adapazan- lz- mit arasında, Sapanca ya- kınlannda bulunan üstgeçit köprüsünde meydana gelen hasar nedeniyle Anadolu otoyolu trafiğe kapalı. Ya- kınlannın dummunu merak eden yurttaşlann Anado- lu'nun çeşitli kentlerinden deprem merkezlerine gitmek istemesi, Ankara-lstanbul karayolunda uzun araç kuyruklanna neden oldu. Sakarya'ya 10 kilometre uzaklıktaki Arifiye bağlantı varyantı, adeta kâğıt gibi yırtılarak Ay- bastı Ses Seyahat'e ait otobüsün üzerine yıkıldı. Olayda ilk belirlemelere göre 10 kişi öldü, 25 ki- şi de yaralandı. ESKİŞEHİR DE KORKL Bir bina çöktü: 13 ölü Yurt Haberleri Servisi - Deprem nedeniyle, Es- kişehır'de 66 kışinin yaşadığı 7 katlı bir apartma- nın çökmesi sonucu 13 kişi öldü, 5'i ağır 33 kişi yaralandı. Yaralanan 33 kişiden 15'inin hastanelerde teda- vi altına alındığı. bunlardan 5 'inın durumunun ağır olduğu kaydedildi. Bina enkazındaki kurtarma çalışmalannda: jan- darma kurtarma timlen, 1. Hava Taktık Kuvvet Komutanlığı'nabağlı askerler, Eskişehir Büyükşe- hir Belediyesi. ESKl. Köy Hizmetleri ve DSl'nin acil yardım ve kurtarmaekipleri ile Sağlık Müdür- lüğü'nün ilkyardım ekiplen görev yapıyor. Eskişehir Emniyet Müdürü Aydın Genç, kurtar- ma çalışmalan sırasında yaptığı açıklamada, "Bi- nada çimento yok gibi... Demiri de az kullanmışlar; tamamen kum ve topraktan olusan bir bina" dedı. Bu arada, Eskişehir Valilığı'nde de knz masası oluşturuldu. Knz masasına şu ana kadar, Eskişehir kent mer- kezinde çöken 7 katlı binanın dışında herhangi olumsuz bir bilgi ulaşmadığı bıldirildi. Trakya Depremin hissedildiği Tekirdağ ve Kırklareli'de çok sayıda kişi, düşme, aşın heyecan ve korku ne- deniyle hastanelere başvurdu. Tekirdağ'da deprem sonrası yasanan panik yara- lanmalara neden oldu. Balkondan ya da merdivenlerden düşenler ile aşın korkudan şoka giren 30 kişi. Devlet Hastane- si'ne başvurdu. Vatandaşlann büyük çoğunluğu ayakta tedavi edilirken bir kısmı da servislere ya- tınldı. Kırklareli'de de bir vatandaşın paniğe kapılarak 3'üncü kattaki evinin penceresinden atlaması so- nucu yaralandıgı ve SSK Hastanesi'nde tedavi al- tına alındığı bildirildi. Hastanelerde tedavi altına alınan vatandaşlann sağlık durumlannın iyi oldu- ğu kaydedildi. Y A L O V A : 2 5 0 O L U Buzhaneler morg gîbi kııllaıuhyor sa'da yaralılar için telsızler- den sürekli olarakkan anons- lan yapılıyor. Balıkesir ve ci- var illerden doktor, hemşire, görevli ve iş makıneleri dep- rem bölgesine sevk ediliyor. Bursa'dan kurtarma ekip- leri ve iş makineleri Yalo- va'ya gönderildi. Yalova Va- lısi NihatOzgöL kentte duru- mun çok vahim olduğunu söyledi. Özgöl, "He&üzyıkı- lan binalann enkazı altında bulunanlara ulaşamadık. Seyyar hastane, mutfak. ça- dır,ambulansihtiyacınuz var. Deprem, kentteki binalann standaraara uygun yapılraa- dığını ortaya koydu" dedi. HAFTAYA BAKIŞ AHMET TANER KIŞLALI Yozlaştıramadık mı?! Sayın Cumhurbaşkanı ile halen mahkemeliğiz. Bilirkişinin karşı görüşüne karşın, "Cumhurbaş- kanına hakaretten açılan dava sürüyor. Konu da 89 sanatçıya "devlet sanatçısı" sanının verilmesi. Kimisi yanık sesli, bozuk Türkçeli... Kimisi yıllandır Türkçe sözler yazılmış yabancı parçalan söylüyor... Hatta içlerinde, başkalannın bestesine Türkçe söz yazmanın ötesinde bir şey yapmayanlar bile var. Hepsi bir çırpıda "devlet sanatçısı"\ Niçin? Kim seçmiş? Cumhurbaşkanı olmak, her konuda tek seçici ol- mak hakkını verir mi? Cumhurbaşkanına futbol mil- li takımını seçtirmekle bunun arasında fark varmı? Seçilenler arasında bu sanı gerçekten hak etmiş olanlarda bulunuyordu. Kimilen, 89'luk listeyı görun- ce, kendilenne sunulan ödulü ellennin tersiyle tttıler. Ben de, belirli bir anlamı bulunan bir kurumun yoz- laştınlmış olmasını eleştirdim. Işte olay bu! • • • Konu bugünlerde yeniden güncelleşti. Ressam Mehmet Güleryüz'un başvurusu üzeri- ne, olaya Danıştay el koydu. Ve 10. Daire, ilk incele- menin sonunda "yürütmeyi durdurma" karan verdi. Niçin? Yasaya aykın davranıldığı için! Yasa, devlet sanatçısı olacak kişilerin "uluslarara- sı ün yapmış üstün yetenekli sanatçılar" olmasını ön- görüyor. Oysa 89'lar içinde bu tanıma uyanlann sa- yısı sadece bir elin parmaklan kadar. Çoğunun ulus- lararası ünü yok, kimisinin ise sanatçı olduğu bile tar- tışmalı. Üstelik, yasanın uygulanmasryla ılgili yönetmeliğin kendisi bile, usulen de yasaya aykın. Kabahat bu olayı "tezgâh "layıp önüne koyanlar- da mı.. yoksa bu yozlaştırmaya "hayır" demeyen Cumhurbaşkanı'nda mı? Yozlaştırma kesin de, "faH"\ tartışmalı! • • • Duygu Asena olaya şöyle yaklaşıyor "Başkalannın parçalannı söyleyen ınsah sanatçı değildir. İyi ya da kötü birer yommcudur. Sanatçı- nın tanımıyaratıcı olmak, yenişeylerüretmektir... Bır tiyatrocu, sinema oyuncusu, piyanist, kemancı bile Batı'da sanatçı diye anılmaz." Ve devam ediyor "Devlet sanatçılığı, yarattıklan ve urettiklenyle ül- kesine biryaran olan, yurtdışında onu temsil eden birine ancak venlebilir. Bızim devlet sanatçılığı da- ğıtımımızda ise, sanki binsi en çok sevdiğı kışilere ödül veriyor gıbidir." Tutarlı bir yaklaşım, ancak fazla katı. Adnan Saygun yarattığı ile sanatçıdır. Fazıl Say, Idil Biret, Suna Kan, Genco Erkal, Yıldız Kenter gibiler de yorumlanyla sanatçıdırlar. Ama ölçüt, o yaratılann ya da yorumlann, Tün<i- ye'ye yurtdışında onur kazandıracak bir düzeyde olup olmamasıdır. Devlet sanatçılığı, ulusal temsil anlamı taşır. O sanı hak edebılmek için de, ulusal- dan evrensele uzayan çizgıyi yakalayabilmiş olmak Ödül "özendirmek", yüreklendirmek ıçtndir. Hak etmeyenlere de verilmiş, yozlaştınlmış bir ödül °ödü/"olmaktan çıkar. "(/jsan"olmayadönüşür. Oy- sa gerçek sanatçının ihsana gereksinmesi yoktur. Once Uluslararası Atatürk Banş Ödülü'nü yozlaş- tırmışlardı. Şimdi de Devlet Sanatçılığı'nı yozlaştır- ma çabası içindeler. Ama bu kez ımdada Danıştay yetişti. Yalın bir gerçeği herkesin bilmesi gerekir. Ozellik- le de Cumhurbaşkanı'nın: Bir ödülün değeri, ödülün adı ya da ödülü verenin kimliği ıle ölçülmez.. ödülü alanın kimliği ile ölçülürt TİM-SE Başkanı Sami Sarı Ortak bir cinayet işlendi Ekonomi Servisi- Sabaha karşı depreme yakalanan yurttaşlar kendilerini sokağa atarken, kâğıt kuleler gi- bi yıkılan binalar Türkiye'deki kaçak yapılanmanın doğurduğu sonuçlan bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye'de siyasiler, belediyeler, inşaatçılar ve yurttaş- lann "Ortaklaşa b ir cinayet daha işlediğini belir- ten" Türkiye inşaat Müteahhıtlen lş\eren Sendıka- sı (TÎMSE) Başkanı Sami San."Yüzde 6O'ı kaçak ya- pılan bir kentte başka rüıiü bir sonuç beklemek de > an- hşü. Bugüne kadar yasanan acı ola\lardan hâlâ bir ders ahnmadığmı gönnenin üzüntüsünü yaşıyoruz. Her isteyen, istediği yere bina yapıyor \e önünde hiç- bir yasal denetim yok" dedi. Deprem kuşağında olan Türkiye'de denetimsiz ola- rak yapılan binalann sorun olduğunu herkesin bıldi- ğini ancak görmezlikten geldiğini söyleyen San, >üz- lerce insanın ölmesine yol açan bu olayda herkesin bir parça sorumlu olduğunu kaydettı. "Kaçak olduğu hal- de o yapıda oturan yurttaş, bu binalara ruhsat > ererek yasal statüye kazandıran belediyeler ve mesleki bilgisi olmadığı halde bina yapan kişiler ortak bir cinayet iş- ledfler. Hepimiz de bir parça bunda rol oynadık" di- yen San, denetim mekanızmasmın yetersizlıgine dik- kat çekti. San, mesleki bilgisi olan kişilerin müteah- hitlik yapması gerektiğını dile getinrek şöyle devam etti: "Bir bina yapılıyor kimse bu binanın zemin etüdü \"ar mı yok mu di\e sormuyor. Türkiye bu sorumsuz- luğun bedelini hem manevi hem de maddi olarak çok agu- ödüyor ve ödeyecek." YALOVA/BURSA-Dep- rem, Yalova ve çevresinde de büyük hasara yol açtı. ilk be- lirlemelere göre Yalova ve sa- hil bandındaki beldelerde 250 kışi öldü, binden fazla yaralı var Bursa ve ilçelerin- de ise 19 kişi öldü, 200 kişi de yaralandı. Kütahya Seyi- tömerTermik Santralı'ndada patlamameydanageldi. Dep- remin etkısini en fazla gös- terdiği illerden olan Yalo- va'ya telefonla ulaşılamıyor. Yalova'daki bir görgü tanığı, kentte durumun bir felaket olduğunu, Aydın Tatil Site- si'nde çok sayıda binanın çöktüğünü anlatn. Bursa Emniyet Müdürlü- ğü Haber Merkezi'nce, tel- sızlerden "Yakjva'daki duru- mun çok kötü olduğu ve ad- len yardım gerektiği'' şeklın- de anonslar yapıldı. Kentteki Telekom binasında meydana gelen patlama nedeniyle 10 yerleşim birimiyle bağlantı kurulamıyor. Yalova'da ölü sayısının fazla olması nede- niyle devlet hastanesi morgu yetersiz kaldı. Kent genelinde binden fazla kişi yaralandı. Yalo- va'dan yaralılar özel araç, ambulans ve helikopterle Bursa'daki hastanelere getı- rildi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde 200, Devlet, SSK ve Bursa Yük- sek Ihtısas hastanelennde de 100'er yaralı bulunuyor.Bur- Yalova'da yeni binalann çökmesi standarüara uygun yapılmadığuu gösteriyor. YAIÇJNKAYA ı I SATILIK LUX DAI