Katalog

Cumhuriyet İmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç 0 Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet Çetinkaya • Yazıişlen Müdürü. İbrahim Yıldu • Sonımlu Müdur: Fikret llkiz # Haber Merkezi Müdürü- Hakan Kara • Görsel Yönetmen Fikret Eser lstıhbarat: Cengjz Yıldınm 0 Ekonomr Özlem Yüzak # Kultur. Handan Şenköken • Spor: Abdülkadir Yücelman 9 Makaleler. Sami Karaören # Düzeltme: Abdullah Yazıcı • Fotograf Erdoğan Köseoğlu • Bilgı-Belge: Edibe Buğra • Yurt Haberlen Mehmet Faraç Yayın Kurulu: İlhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Oktay Kurtboke. Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, tbrahim Yıldız, Orhan Bursau, Mustafa Balbay, Hakan Kara. AnkaraTemsilcisı:Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No: 125, Kat:4, BakanJıklar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat). Faks: 4195027 •izraırTemsılcısi Serdar Kızık, H.ZıyaBlv 1352 S.2'3Tel 4411220. Faks:4419117 • AdanaTemsilcisi:ÇetinYiğenoğlu, InönüCd 119 S. No:l Kat:l, Tel: 363 12 11. Faks: 363 12 15 Müessese Müdürü Üstün Akmen 9 ICoordınatör Ahmet Koruisan # Muha- sebe Bulent Y eoer • Idire Hûsevin Gûrer» Bügı-lşlem NallnalSBUgi- sayar Sıstem Mürövet Çikr • Sanş FaziktKHza MEDYA C: • Yoneüm Kurulu Başkanı - Genel Mûdür Gülbin Erduran # Koordınatör Reka Işıtman • Gend MüdürYanhmcısı SevdaÇoban Tel- 514 07 53 - 51395 80-51384#Wl,Faks.51384«3 Yavımla\an ve Basaıı: Yem Gûn Haber Ajansı, Basın \e Yayıncılık A Ş Turitocağı Cad 39 41 Cağalogu 34334 Istanbul. PK 246 - Sırkecı 34435 tstanbul Tel (0,212)512 05 05 (20 hat) Faks (0.212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 18AĞUSTOS1999 Imsak:4.31 Güneş: 6.09 Öğle: 13.15 İkindi: 17.01 Akşam: 20.07 Yatsı: 21.39 Diyanefbı yardımı • ANKARA(AA)- Diyanet Işlerı Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, deprem felaketinde yaşamlannı yitirenlerin, defin, tekfin ve teçhizinde yardımci olmak amacıyla, müftülüklere talimat verdi. Yılmaz. açıklamasında, "Afet bölgelerine. tam teçhizatlı 4 adet ambulans ve bu araçlarla 500 uyku tulumu, 1000 metre kefen bezi gönderilmiştir. Bilahara, ihtıyaca göre yeteri kadar uyku tulumu, battaniye, kefen bezi ve gıda maddeleri gönderilecektir" dedi. Yılmaz, depremden zarar görenlerin sıkıntılannı hafîfletmek amacıyla. Diyanet Işleri Başkanlığı'nın, yurtiçi ve yurtdışında yardım kampanyalan düzenleyeceğini bildirdi. ABD Enerji Bakanrtım mesqjı • İSTANBUL (AA)- Istanbul'da bulunan ABD Enerji Bakanı Bill Richardson, Türkiye'de gece meydana gelen deprem konusundaki üzüntülenni dile getirirken. bu konuda Türk hükümetine yardımcı olmak istediklerini bildirdi. Richardson. depremi kendisinin de hissettiğini ifade ederken, ABD olarak deprem konusunda teknik ya da başka bıçimlerde yardıma hazır olduklannı kaydetti .Richardson, yardım çalışmalannın organizasyonu için ABD Büyükelçisi Marc Parris'i görevlendirildiklerini açıkladı. Güneytfoğu'da merak • DİVARBAKIR (AA) - Merkez üssü Kocaeli olan deprem nedeniyle başta Diyarbakır olmak üzere Güneydoğu'daki çok sayıda vatandaş, telefonla ulaşamadıklan yakınlannın akıbetini öğrenmek üzere deprem bölgesine gitmeye başladı. Deprem nedeniyle bölgedeki çok sayıda vatandaş, erken saatlerde otobüs terminaline geldi. Güneydoğu'daki otobüs fırmalan da ek seferler düzenlemeye başladı. Deprem nedeniyle Diyarbakır 'daki Telekom'a ait ana telefon santralı kilitlendi. Şehirlerarası ve şehinçi telefon göriişmelerinde güçlük çekilirken, cep telefonuyla da görüşmeler yapılamıyor. Zaman zaman elektrik kesintilennin yasandığı bölgedeki barücalarda bilgisayar iletişimi de sık sık kesintiye uğruyor. THY ek sefer koydu • ANKARA(AA)- Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'ün talebiyle THY'nin Ankara-lstanbul seferlerine ek uçak tahsis edildı. Ulaştırma Bakaniıgı Basın Müşavirliği'nden verilen bilgiye göre, dün saat 14.30'da Ankara'dan lstanbul'a hareket eden uçaktan. milletvekilleri ile deprem nedeniyle lstanbul'a gitmesi gereken vatandaşlar yararlandı. Smav ertelendi • Jstanbul Haber Servısi - Yıldız Teknik Ünıversitesi Sanat ve Tasanm Fakültesi genel yetenek sınavlannın, deprem nedeniyle 19 Ağustos gününe ertelendiğı bildırildi. Uzmanlar sarsıntı sırasında ve sonrasmda neler yapılması gerektiğine ilişkin yurttaşlan uyanyor Depreme karşı altm kııraflar• "Aile bireyleri arasında olağanüstü bir durumda nasıl davranacağınızı konuşun, bir ev deprem planı yapm." • "Bina içindeyseniz, deprem sırasında sakin olup paniğe kapılmayın, cesaretinizi toplayın ve konuşun." • "Tiyatro, okul, sinema, büro gibi kalabalık yerlerdeyseniz kesinlikle merdivenlere ve asansörlere koşmayın." Depremin tehlike sınırı 5,5 İstanbul'da depremden en çok etkilenen semt Avcılar oldu. Avcılar'da sarsıntı nedeniyle birçok bina yüahrken. yan yana bulunan binalann depremden farklı etkilenmesi dikkat çekti. Uzmanlar, Richter ölçeğine göre, 1,2,3 ve 4 şiddetine kadar olan depremlerde hasar meydana gelmesinin beklenmediğini, hasar meydana getmesi halinde ise bunun derme çatma yapılan binalarda olabileceğini belirtiyorlar. Uzmanlara göre 5 ve 5.5 şiddetindeki depremlerde hasar beklenirken, özellikle Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki sağuksız yapılaşma nedeniyle bu hasarın daha da büyük olması olasıhğı bulunuyor. 6 şiddetindeki depremlerde, betonarme binalarda kılcal çatlaklar meydana gelebüiyor. 7.5'ten sonraki depremlerde ise yüzde 50'den fazla yıkıntı oluşuyor. Ozellikle vapılaşmanın yoğun ve sağlıksız olduğu İstanbul ve Ankara'da daha biiyük çapta hasar ve ölümler yaşanması ihtimali bulunuyor. Uzmanlara göre, depremlerde şiddet arttıkça can ve mal kay bı da artıyor ve yeryüzü şekillerinde büyiik değişikJikler ortaya çıkıyor. Hasariann meydana gelmesinde binalann yapunının yanı sıra şehirleşmenin fay hattı üzerinde olup olmaması da önem taşıyor. Haber Merkezi - Topraklan- nın yüzde 92 'si deprem kuşağın- da yer alan Türkiye'de, bir dep- reme karşı her zaman bilinçli ve hazırlıklı olmak gerekiyor. Tür- kiye'nin son 74 yılda can ve mal kaybına yol açan 20 büyük dep- rem yaşadığına dikkati çeken deprem uzmanlan, deprem sıra- sında çok basit bazı kurallann bilinmesi ve uygulanmasıyla ha- yatta kalmanın mümkün oldu- ğunu belirtiyor. Türkiye Deprem Vakfı'ndan derlenen bilgilere göre deprem- de hayatta kalmanın altın kural- lan şöyle: Depremden önce • Öncelikle yaşadığınız yerle- şim biriminin deprem tehlikesi hakkında doğru bilgileri ilgili- lerden öğrenin. • Aile bireyleri arasında ola- ğanüstü bir durumda nasıl dav- ranacağınızı konuşun, bir "ev deprem planı" yapın. • Evinizın elektrik, gaz, su şe- bekelerini kapatabilmek için ana şalter ve vanalann yerlerini ve nasıl kapatılacağını öğrenin. • Kitaplık. yüksek mobilya gi- bi kolay devrilebilir eşyalar ile ağır eşyalan duvara veya bir dö- şemeye sıkıca bağlayın. • Su ısıtıcılannı duvarlara iyi monte ettirin. • Mutfak dolaplan gibi kınla- bilecek eşyalannızı koyduğunuz dolaplannıza sağlam kilıt takın. • Ilkyardım öğrenin. • Olağanüstü bir durumda he- men kullanabileceğiniz el fene- ri, radyo ve yedek pilleri, ilkyar- dım çantası ve gerekli ilaçlannı- zı, iş eldivenini önceden bir çan- taya koyup, kolayca ulasabilece- ğüıiz bir yerde bulundurun. • Ailenin bağlantı kuracağı şehir dışında birilerini belirle- yin. • Evde olmadığınız zaman komşulannızla eve gözcülük edi- lecek bir sistem olusturun. • Depremin gece meydana ge- lebileceğini düşünerek, yatağı- nızı pencerenin önünden ve yu- kandan eşyalann dökülebilece- ği yerden uzak tutun. • Binadan acilen çıkış yollan üzerinde eşya bulundurmayın. • Binanın su. doğalgaz vana- lan ve elektrik panellerin bu- lunduğu krokileri görülebilecek yerlere asın. Deprem sırasında • Her odada üzerine bir şeyin düşmeyeceği sağlam bir masa alu veya bir iç duvar yanı gibi gü- venli bir yer seçin. • Yere yatma, kafayı koruma ve bir şeye tutunmayı öğrenin. Sağlam bir masa veya sıra altı- na girin, eğer yoksa pencereler- den ve üzerinize düşebilecekbir kitaplık ya da bir mobilyadan uzak bir iç duvann yanında ye- re oturun. • Eğer bina içinde iseniz, dep- rem sırasında sakin olup paniğe kapılmayın, cesaretinizi topla- yın ve konuşun. Depremler ge- nellikle hafif bir sarsıntı, gürül- tü ile baslar ve birkaç saniye son- ra daha yıkıcı sarsıntılar gelir. Bu birkaç saniye ne yapacagını- zı belirleyin. • Büyük bir depremde ayakta durmanız, koşmanız mümkün değildir. Çömelin ya da döşeme- ye yatın. Sağlam bir masa, sıra, mobilya veya kapı kasasının al- tına girin ve basınızı koruyun. Masaya tutunun ve onunla birlik- te hareket etmeye hazır olun. Po- zisyonunuzu sallantı duruncaya kadar değiştirmeyin. • Tiyatro, okul, sinema, büro gibi kalabalık yerlerde iseniz, ke- sinlikle merdivenlere. asansör- lere koşmayın. Unutmayın ki bu yerler hasar görmese dahi, aynı anda yüzlerce kişinin panik içe- risinde koşarak çıkış yerinden binayı terk etmelen mümkün de- ğildir. • Bina dışmda iseniz, binalar- dan dökülecek yıkıntılar ve cam- lardan, elektrik direklerinden uzakta güvenli bir yerde depre- min bitmesini bekleyin. • Araç kullanıyorsanız, bu- lunduğunuz yer eğer güvenli ise durun ve araç içinde kalın. Nor- mal trafıkten, köprü, tünel ve üst geçitten uzak durun. • Eğer bina dışındaysamz di- ğer binalardan, enerji hatlann- dan ve ağaçlardan uzaklaşarak açık bir alana gidin. • Araba kullanıyorsanız köp- rü, kavşak ve yüksek binalardan uzaklaşarak arabanın içinde ka- lın. • Deprem sırasında dağlık bir bölgedeyseniz yamaçlarda, taş ve kaya düsecek yerlerde dur- mayın. Deprem sonrasında • Deprem sonrasında bulundu- ğunuz yapıyı soğukkanlılıkla terk edin. Asansörü kullanmadan da- ha önce tespit edilen toplanma alanına gidin. • tkinci birsallantıya karşı ha- zırlıklı olun. • Yangına karşı mücadelede ve ilk yardım sağlanmasında ortak hareket edin. • Telefonu acil durumlar dışın- da en az bir saat süreyle meşgul etmeyin. • Bina zarar görmemişse içe- ri girmek için en az bir saat bek- leyin. • Depremin gün içinde olabi- leceği düşünülerek en az üç gün- lük ihtiyaçlannızı karşılayın. 7.4 şiddetinde bir sarstntıda İstanbul'da 177 bin bina bütünüyie yıkılac Urkütücü bir depren ~. İSTANBIL'UN DE 4 Ev alute İstanbul'da depremden en çok etkilenen bölgeler Uzmanlann 7.4 şiddetindeki deprem senaryosuna göre kentte yaşam felç olacaktı istanbul felaketi ucuz atlattıtstanbul Haber Servisi - Merkez üssü Kocaeli olan 6.7 şiddetindeki deprem İs- tanbul'da da büyük can ve mal kaybına yol açtı. Depremin 7.4 şiddetinde olması ha- linde İstanbul'daki can ve mal kaybı çok daha fazla olacaktı. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştır- ma Enstitüsü verilerine göre olası bir 7.4 şiddetindeki depremden sonra îstanbul'da beklenen manzara şöyle: Bina hasarlari: Istanbul'un Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Bağcılar, Bah- çelievler, Zeytinburnu, Fatih, Kadıköy, Maltepe, Kartal ve Pendik ilçeleriyle Ada- lar'da çok katlı veya orta yükseklikteki bi- nalann yüzde 50'sinin; Bayrampaşa, Eyüp, Beyoğlu, Beşiktaş, Üsküdar ve Ümraniye bölgelerinde yüzde 20'sinin, Sanyer ve Beykoz'da ise yüzde 9'unun yıkılacağı söy- lenebilir. Can kaybı ve yaralanmalar: Se- naryo depremi sonucunda birinci grupta- ki ilçelerde can kaybı yüzde 0.6, ikinci gruptaki ilçelerde yüzde 0.2. üçüncü grup- takiler için yüzde 0.3 olarak tahmin edili- yor. istanbul nüfusunun yüzde 0.4'ü canı- nıkaybedebilirveortalama 1.6'sıhastane- ye sevki gerekecek şekilde yaralanabilir. KÖpriİ Hasarlari: Senaryo, deprem- de E-5 otoyolundaki viyadük, alt ve üst geçitlerin yüzde 5-20 oranında hasar gö- rebileceğini öngörüyor. Buna göre E-5 oto- yolunun tamamen kapanması söz konusu. TEM otoyolunun ise olası birdepremde yüz- de 2-10 oranında hasar görerek geçici bir süre devre dışı kalacağı belirtiliyor. Otoyollanndaki sözkonusu hasar sonu- cunda, Boğaz Köprüsü ve Fatih Köprü- sü'nün hasar görmese bile ulaşıma kâpa- nacağı bildiriliyor. Doğalgaz, Içme suyu ve atık SU Sebekeleri: İstanbul'da kurulu her üç şebekenin doğalgaz şebekesinde her bir kilometre başına 2 hasar noktası, iç- me suyu ve atık suyu şebekesinde ise 4 ve 8 hasar noktası meydana gelebilir. Aynca Haliç bölgesinde de ani su bas- kınlan görülebilir. - Istanbul'un güneyinde yer alan böl- gelerdeki elektrik dağıtım ve trafo mer- kezlerinde yüzde 30 hasar bekleniyor. Ambarlı Termik Santralı'nın senaryo depremi sonrasında büyük hasar görerek devre dışı kalabileceği öngörülüyor. So- nuç olarak 7.4'lük bir depremden sonra tstanbul'un büyük bir bölümünün elekt- riksiz kalacağı bildiriliyor. İstanbul II Meclisi Deprem ve Doğal Afetler Komisyonu'nun, Boğaziçi Üni- versitesi'nin söz konusu senaryo depre- mini de göz önüne alıp, tstanbul nüfu- sunu 8.5 milyon ve olası deprem şidde- tini 7.5 olarak hazırladığı raporda yer alan rakamlar ise şöyle: Yıkık ağır hasarlı bina 176 bin 979, or- ta hasar 332 bin 353, hafif hasarlı 383 bin 404, can kaybı 73 bin 617, yaralı 20 bin 851, açıkta kalan 2 milyon 292 bin, toplam yangın sayısı 436, ana isale hat- tı kınk sayısı 90, şebeke isale hattı kınk sayısı 557. kanalizasyon hattı kınk sayı- sı 1 milyon 378, doğalgaz boru hattı kı- nk sayısı 13, havagazı hattı kınk sayısı 115, doktor başına düşecek yaralı sayı- sı 14. istanbul nüfusunun ve yeni yapılan konut sayısınm güncelleştirilmesi sonu- cunda ise tüm rakamlann büyüyeceği ve ortaya çıkan tablonun gerçekten korku- tucu boyutlarda olacağı bildiriliyor. TÜRKİYE'DE DEPREMLER PASİNLER Â ^ Ö N - D T N A R " MİLAS KARS SIVAS-SUŞEHRİ HAKKÂRİ SINİRI İZMİR-DİKİÜ TERCAN""7" ERZİNCÂN NİĞDE " KAYSERJ-DEV^Ü YOZGAT BİGADİÇ-SINDIRGI ÖSMANCİK ÇORUM NIKSAR-ERBAA ÂDAPÂZÂRÎ-HENDEK" BOLU-GEREpE rjözcE " "MÜpÜRNÛ GEDİZ-ÜŞAK AYVALIK-EDREMİT ADANA-CEYHAN VAN VARTÖ-HINIS İSKENDERUN BOLU-ABANT BAŞKÖYTI KÖYCEĞIZ """ MARMARÎS DENİZLİ ÇtN^ÎK-YALWA "DENÎZÜ MANYAŞ TpENİZLÖ^AZ" KARLIOVA VARTÖ VARTÖ" ADAPAZARI PÜLÜMÜR AKYAZI BlftöÖL-ElAZfĞ BAffTIN" FİTHİYE "GÖNEN" pEMİRCl" ALAŞEHİR KAR^BÜRUN t DEMİRC[ BÜRDÜff BİNGÖL İZMİR J^RS-ŞÜSUZ ~DOĞÜBEYÂZİf~ " ARDAHAN ; ' DENİZLİ" MALATYA-SURGU KAR^AKYAKA ERZİNCÂN " ÇÖRÜM-AMASYA ÂOANÂ 13.09.1924 07.08.T9^f 08.02.1926 T8.Ö3T926" 31.03.1928 1 8 İ « K 7 İ ^ 9 "06.05.193Ö 15.12.1934 04.0Î.1Kİ5 01.05.1935 İ9~.(RÎ938 22.09.1939 21.11.19^ 26.12.1^39 10.01.1940^ 20.02.1940 İ3.04T940 23.05.1941 ÎÖ!Ö9.İ94Î" 12.11.1941 137i27i94Î 15Ü1.1942 21.11.1942 11.12.1942 20.12.1942 2Ö.06İ943 26.11.1943 "qi7Ö2."i"944 10.02^944 25.06.1944 O6.1Ö!1944 20.03.1945 '2ÖLİiTÎ945' 21.02.1946 ~3T.Ö5.T946~ 23.07.1949 "İ7.Ö8İÎ949" 04.02.1950 Ö8^Ö47J951 13.08^1951 26.05.1957 07.07.1957 15.04^959 25.10.1959 "2aÖ5.İ96İ" 04.09.1962 Ti7Ö3.V963" 18.09.1963 22.TÜÎ963 14.06/1964 06^10.1964 13.06.1965 3i7087i965 07.03.1966 Î9.08.1966 07.04.1967 '22İÖ77i967' 26.07.1967 3Ö~Ö7.T967 03.09.1968 14.01.1969 b"3"Ö3.1969" 23.03^1969 28.03.1969 06^04.1969 28.03.1970 19.04.1970" j23.04.1970 12.05Ü97İ 22.05.1971 2&04.1972 "16.Ö7J972 25.03.1975 oe-ay^ş 02".04.1976" 4.7 6.T 5.7 6.T 5.7 "4^9 6.2 7.1 "5.9 "7.9" 5.0 JB.'f 5JB 5.9 5.7 5.5 5.9 7.0 7.2 "7.2" 5.4 6.2 5.8 5.7 7.Ö" _7.0 4.6 7.1 5.1 5.7 5.Ö 6.5 5.3 5.5 6.3" 7.rT 57 5.6 5.6 6.9 72 5.1 "6^5" 6.2 "5.7" 6.6 _7.2_ 5.9 6.2 5.0 52 "5.T" 19.08.1976 24.11.1976 25"Ö3.İ977 18.09.1984 "Ö67Ö6.T986" 07.12.1988 İ3.O3T992 V4Ü8.1996 •27MÎ998" fr.9 5.0 4.9" 5.6 6.9" "sT 6.0 "5.4" 310 T2 355 64 "25u" 20 149 60 1 "43^7; 32962İ 37 20_ 2 15 7 : 25 :, 336 2824 3959 - 30 27 10 1:1 1 "456" 6 52 18 1 14 2394" 89 2 2 29" 878 653 İ45"