Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 MAYIS 1999 SAU OLAYLAR VE GORUŞLER CHP'de Beklediğimiz Atılım ENGİN ÜNSAL Esfa CHP 1 8 Nısan seçımlen Türk sıya- sal vaşamında bır donum nok- tası olmuştur Sıyasetın temel taşları vennden oynamıştır Turkıve, belkı 1912'deAme- nkan Başkanlığı na seçılen Thomas >\oodrow \Vüson'ın ızledığı ıçı- ne kapanma (ısolatıon) polıtıkasını yaşa- ma geçtrerek mıllıvetçılık kavrammı Turk polıtıkasınm sımgesı yapabılır Var olan sıyasal partılenn dördü çok önemlıoyyıtımınetanıkolmuş bunakar- şın Denrz Bavkaldışında hıçbırpartırun baş- kanı partı başkanhğmdan avnlma erde- mını gosterememıştır Bu davranış bıçımı açıkça demokrasının her şeyden once par- tı başkanlannca ozumsenmedığını kanıt- lamıştır 21 DonemTBMMçolakbırparlamen- to olarak sıv asal > aşamında vennı alacak- tır Çunku bu parlamentodaTurk solu tem- sıl edılemeyecektır Bızbuyazımızda,par- lamentodakı yokluğu ılende çok daha be- lırgın olarak ortayaçıkacak olan CHP uze- nndedurmakıstıvoruz CHP \tatürk un kurduğu bır partıdır Cumhunyet ıle yaşıtür 1930'larda plan- lı ekonomık kalkınma>ı başlatan devle- tın tum kurumlarını yaşama geçıren, 1946 da çok partıh sıvaset yaşamını ger- çekleştıren partıdır CHP >onetıcılennın basjretsızlığı nedenıyle bu donem parla- mentoda olma>acaktır Meclıs'te temsıl edılecek svvasal partılenn gıderek ege- men çevrelenn güdumune gırdığı bır or- tarrfdaemekçılenn esnaftn kuçüktoprak t sahıptennın, aydnılann sesı arnk TBMM'de duyulamayacaktır Bu çok kaygı vencı bır g CHP neden bu konuma gelmış ve ezı- lenlenn umudu olmaktan çıkmıştırr) Bu so- runun yanıtuıı verebılmek ıçın CHP'nın uye profılıne, geçmış uygulamasına ve yonetım anlayışına bakmak gerekır CHP'nın uye profılı yürek paralayıcı- dır CHP'nın uyelen buyüteç altına yati- nldığmda ağırhklı olarak uç nıtelvk orta- ya çıkmaktadır mezhepçılık, bölgecıhk ve rantçılık CHP ıçınde mezhepçılık yap- mazsanız. bellı bolgelenn ınsanı değılse- nız ve partınm lümpenlenne yerel ve ge- nel vonetımden pay aktarma gucunuz yok- sa. olası bır onseçımden rahat çıkamazsı- nız ldeolojı, partı uyelen arasında hemen hemen hıç tartışılmayan bır kavramdiT CHP geçmış uygulamaları ıle toplu- mun çıkarlannı koruyacak guçte ve ınanç- taolmadığmı ortayakoymuştur CHP,özel- leştırmelervapılırken Cumhunyet döne- mınde halkın altın ten ıle yaratüiruş tesıs- ler, fabnkalar ozel kışı ve kurumlara yok pahasına satılırken, buralarda çalışan 300 bın ışçı kapınm önûne konurken, toplumun dın guçlen ıle ortak cepheler kurarak bun- lara dur dıyebılecekken susmuştur CHP, vergı yükünü çahşanlann sırtından ala- cak, çalışanlara ış guvenlığı, ışsızlık sıgor- tası genel gTev hakkı, kredı akışını hol- dınglerden küçûk üretıcılere ve doğuya yonlendırecek hıçbvr koktencı soylerru dı- le getırememıştır CHP'nın partı ıç\ yönetımı, hıçbır çağ- daş sol partıde gözlenemeyecek bıçımde 'dar iktidar' ılkesıne dayandınlmıştır CHP'de, ancak genel başkan ve yandaş- lannın goruşlen yaşama geçınlır CHP'de kahlımcı demokrasının ılkelenne yer yok- tur Partının sıvıl toplum orgütlen ıle ıhş- kısı ve onlann partı kademelennde tem- sılı düşüncesı hıç yoktur Partı, ışçı smı- fına ve onlann orgutlenne uzaktır Son kurultayda, tanhlennde ılk kez sıyasal ey- lem ıçın bır araya gelen Tûrk-lş ve DtSK başkanlannuı CHP Partı Meclısı ıçın oner- dıklen beş kişıhk ortak lıste, partının baş- kanı tarafından dıkkate bıle alınmamıştır CHP ıçıne duştuğü açmazdan kurtula- bılmek, Kemalıstlenn guvenını kazan- mak, gerçek sol bır partı olmak ve sessız umutsuzlann sesı olabılmek ıçın değış- mek ve bunu en kısa zamanda yapmak zorundadur CHP ışe, partı meclısını, MKYK'yı ve genel başkanını değıştırmekle başlamalı- dır, çunkubu kadronun partıye bıçtığı gıy- sı partıye dar gelmektedır Partıyı büyut- mektenkorkanbudarkadrocupartiıçioB- garşi mutlaka yıkılmahdır Batı demokrasılen ozellıkle Avnıpa sosyal demokrat ve sosyalıst partılennm nasıl ıktıdar olduklan CHP'nın dar kad- roculan tarafından hıç ıncelenmemıştır Bu partıler 'halklaşarak' ıktıdar ruzgân- nı yakalamışlardır Bu partıler. toplumun yenı dınamıklen olan sıvıl toplum orgut- lennı, Yeşıller hareketını partı ıçıne taşı- yarak programmı ve kadrolannı onlarla bırlıkte oluşturarak ıktıdar olmuşlardır CHP'nın ışçıler \e sendıkalar ıle ıletışım kuracak bır ışçı burosu bıle yoktur Böy- lesıne yoksul bır orgutlenme modelı ıle CHP nasıl sol bır partj olacaktır9 Türk toplumunun artık yenı dınamık- len vardır Çağdaş Yaşamı Destekleme Demeğı Atatürkçü Duşunce Derneğı, Te- ma Vakfı \e benzen çevrecı kuruluşlar ar- tık toplumun düşunce ve evlem odaklan olmaya başlamtştır CHP eğer "var ol- mak" ıstıyorsa, toplumun bu yenı prens- lenne açılmalı bunlar \e ışçı orgütlen, meslek orgütlen ıle bır masaya oturup ye- nı bır partı programı hazirlamanın ve bu orgütlenn üvelennı partıyetaşımanın yol- lannı aramalıdır Bu yapılmazsa yönetı- me kım gelırse gelsm, CHP özgörevını (mısyonunu) tamamlamış bır partı olarak yok olup gıdecektır Buradabelırttığımız ılkelen ve gozlem- len ıçeren bır yazıyı yayımlanmak üzere Sayın Sami Karaören'e 18 Nısan öncesın- de gönderdım Yureğı Ataturk se\ gısı ıle dolu değerlı dostumun bu yazıyı seçım- den önce yavımlamamak ıçın soyledıkle- n çok ılgmçtı Ben Ataturk'un kurduğu CHP'ye kıyamam ve bu v azıyı seçımden önce yayımlayamam Bır Ataturkçu aydının CHP'ye böyle- sıne sıcak, koruyucu ve ozenle yaklaşımı bıle CHP'yı kurtarmaya yetmedı Bu ıç- tenlığı ve ınancı, seçımın ertesı gunu te- levızyonda kameralar onunde ağlayan yuz- lerce ınançlı CHP'lınm gozyaşlannı om- rümce unutamayacağım ıçın bu yazıyı ye- nıden kaleme aldım Hıç kımsenın bu ûlkenın ınançlı ve na- muslu CHP'hlennı ağlatmaya hakkı yok- tur tnancım odur kı yakın zamanda yapı- lacak bır genel seçımde CHP >enıden umut ve ıktıdann en onemlı ada>ı olacaktır Sı- yasal gündemın bır rastlantı sonucu DSP ve MHP'ye getırdıklen oy artışı asla ka- lıcı olamaz CHP uyelenne onenm, artık ayağa kalk- malan gonullenne gömdüklen kızgınlı- ğı haykırmalandır CHP lıler, suskunlugu bırakıp en kuçük partı bınmınden başla- yarak önce genel başkanlannı eleştırme- yı oğrerunelıdırler Partı ıçı demokrasıyı yaşama geçıremeyenler demokrası kav- gası veremezler 416'yaKarşı136mı? Mıllıyetçı Cephe mı dersınız, yoksa başka şey mı? Bel- — — kı en doğrusu gerı- lık cephesı' Şaşırtıcı bır şey değıldı Bılınen, ya- şanan bır durumdu Ama Atatürk devnmıne bu kadar açıkça karşı çıka- cakları yıne de beklenmıyordu Ama TBMM'nın açılış gunu, daha ant ıçme sırasında dort partının gerçekyuz- len bellı oldu MHP'sınden DYP'sıne, ANAP'ına, en baş- ta Fazılet'ıne kadar bır ortak cephe ıle karşılaştık Erbakan'ın uzaktan komutasıyla yon arayan Fazı- let, daha ılk gunden kendını bır batağa sokuyordu Er- bakan'ın baskısıyla istanbul'dan aday gosterılen tur- banlı bır genç bayan Mechs'te ant ıçmeye kalkıştı Oncusu olmaya nıyetlenmıştı gerıcılığın 1 Meclıs'e başortusunu bırsokabılseler, ardından daha nelerge- lecektı 1 Belkı kara çarşaf, belkı peçe 1 Bır anda Turkı- ye Humeynı iranı'na dondurulecektı Bulent Ecevit'ın uyarıcı konuşması, DSP grubunun dakıkalar suren protestosu, Fazıletçılenn akıllannı baş- larına toplamasına yettı Gerıcılığın atılımı, Ataturk devrımının ınanmış guçlerıne yenık duşuruldu Bu bır başlangıç, ardından neler gelecek dıyeduşunmemek zor' Hele Mechs'te o genç bayanın başortusu dırenı- şıne karşı sus pus kalan DYP'lıler, ANAP'hlar, MHP'lı- ler, Fazılet'lıler daha beter ışlerle karşılaşabılecegımı- zı bellı etmedı mı? Boylesıne tutucu, çağdışı, uygarlık duşmanı kafa- EVET/HAYIR OKTAY AKBAL larta nasıl uzlaşma- yavarılabılır^ 1 Nasıl • ortak bır cumhun- yet hukumetı kuru- labılır? Bulent Ece- vit'ın Kıbrıs'laragı- dıp kara kara du- şuncelere dalma- sının anlamını sezmıyor musunuz 7 Elınde, şımdılık 136 mılletvekıh var, ama karşısında 400'den çok, sağ- cı, kımı tutucu, kımı fırsatçı, kımı çıkarcı bır "cephe" vari Ulkeyı kotu gunler beklıyor derken umutsuzluğu degıl, her şeye karşı devnm guçlerıne guvenmenın ge- reklılığını belırtmek ıstıyorum Başortulu bayan olayın- da Fazılet'ın, hele bazı sozculerının tutumu, bu partı- nın kapatılan Refah Partısı'nın devamı oldugunu gos- termıyor mu 1 ? Öyleyse, neye yaradı Erbakan'ı ve onun gıbılen sıyaset dışına ıtmek'' Parmakları hep Fazılet'ın ıçınde, ha Fazılet ha Refah, daha dogrusu eskı Mıllı Selamet, Nızam Partılerı'? Hepsının amacı bır, hep- sınınyuruduğuhedefaynı Ataturk Cumhurıyetı'nı her araca başvurup yıkmak Geçen gun, uçuncu bır Mıllıyetçı Cephe ıle karşıla- şabıleceğımızı yazmıştım Işte daha ılk gun bu cep- heyle karşılaştık Başortulu bır bayanın TBMM salo- nuna alınmasını, hatta kursude ant ıçmesını doğal, hat- ta gereklı goren partıler er geç kendı aralannda bıriık- telık kuracaklardır Evet, Ataturkçulerı bır kez daha dırençlı, ınançlı sa- vaşım beklıyor. Türkiye Niçin Demokratikleşemiyor? 'D AHMET KUTADGU E Aiba\ emokratikleşıne''nın önko- uulu t *fabrika"laşmadır, ' sanayıleşmedır Demokra- tıkleşme şablonu, gelenek- sel bır topluma uygulanamaz, bunun ka- nıtı da, 1950'den ben geçen süreçte, be- lırgın bır bıçımde ortadadır Tanmsal bır tabana oturmuş kadercı bır kulturun ve paylaşılmayan bır ıktıdar meydana getıren, toprak ağalannın ve ta- nkatlann boy gosterdığı ulkemızde, de- moratıkleşmenın oluşması ve Meclıs'te- kı kavgalann ortadan kalkması ıçın, ûre- tımımızın çoğaltılması, fabnkalaşmamız şarttır Turkıye'de yeteneğe değıl de, doğum tanhıne gore gorev ve tayın vapıldıkça vegenışaıleduzenıdevamettıkçe kader- cı zıhnıyet egemen oldukça, demokratık- leşme olanak dışıdır Demokratıkleşme, dışardan alınabıhr bır mal olmadıgı gıbı, fotokopısı çekılen bır resım de degıldır Atomıze aıle duzenıne geçmeden, uz- manlaşma ve ışbölumune önem verme- den demokrasıye geçılmesı mumkün de- ğıldır Sıyasal partıler, ıktıdan, sıvıl top- lum orgütlen ıle payiaşmadan, Turk Sı- lahlı Kuvvetlen'nın "ince ayar"ından kurtuluş yoktur "Baskı gnıplin"na ılış- kın bır yapıtı Istanbul kıtapçılannda bu- lamadım yaşlı bır kıtapçı "Silahlı Kuv- vetier ve PoMtika" yapıtını uzatarak, al ış- te. "Basla Grubu", "Sivil Topluın''un ta- belası var, o kadar Demokratıkleşme. ıkı onemlı öğesı olan polıtık ve sosyal bılıncın varlığına bağlı- dır Bu ıkı o|e de ıthal maddesı degıldır, polıtık kultürun urunüdur Polıtıkavaakıl erdrrmedenpolıtıka yapılamaz. belkı cam- bazlık yapılabılır Uretım, tuketımı geç- medıkçe, demokrası oluşamaz Polıtıkada boşluk yoktur "sivil top- Ium"un dolduramadığı yen, ya tankatlar ya da "cumhuriyet"ın kuruculan, "as- kcr-burokrat" dolduracaktır TBMM'ye, "Toto"ovnar gıbı değıl, polıtık sosyal ve kültur bılmcı oluşmuş mılletv ekıllen se- çemedıgımız surece, her turlu sıkınüya kat- lanmamız kaçınılmazdır Kabahat, seçı- len kadar. seçendedır Turkıye'de, camı sayısı kadar okul ve fabnka, mescıt sa> ısı kadar da atölye ya- pılmadıkça, demokrasıye geçılmesı bır utopyadır, hayaldır PENCERE Merve... 'Tesettür etmek' ortunmek anlamına gelı- yor, ortunmek yalnız kadınlara ozgu değıl Erkek de ortunur Her dın gıbı Muslumanhk da bu konuda ku- rallar koymuş, ama tartışmalı kurallar bunlar, tesettür uzenne bınlerce yıldan bu yana bın bır yorum yapılmış Ortunmek, gızlenmekle hısım akraba, bır yeriennı gozlerden saklayacaksın, sergıleme- yeceksın, teşhır etmeyeceksın, gostermeye- ceksın Bağnaz bır hoca, yoldan geçen derlı toplu, yuzu açık bır guzel kıza bağırmış - Nerede senın peçen? Kız - Hocam, demış, peçem benımyuzumde de- ğıl, senın gozlennde oimalıdtr. • Mechs'te kadın mılletvekıllen var, ekranlan- nın başında açılışı ızleyen mılyonlarca erkek, hıçbınne erkek gıbı bakmadı, başını açarak ant ıçmeye gelen MHP'lı bayan mılletvekılı Nesrin Ünal'a yonelen alkışlar, bır kadına de- ğıl, bır ınsana yonelıktı Ya Merve?.. Merve daha salona gırerken, kendısını ızle- yen tum erkeklere ne dıyordu - Ben kadınımi Sessız çığlıklar atıyordu Merve, her adımın- da her şeyıyle yınelıyordu - Ben kadınım, ben kadınım, ben kadınım .. Merak uyandınyordu, eskı deyışle erkekler- dekı 'tecessus' doruktaydı, erkek her halıyle erkekten utanan kadının çekımıne kapılır Gozler Merve'deydı O, sahneye çıkmış çıplak bır şov yıldızı gı- bıydı; herkesın ılgısını çektığını bılıyor, turba- nının attjndagozeneklenne değın hunsalaşryor- du. Mutluluğuna dıyecek yoktu Turbanıyla sokakta yuaıse, mağazaya gır- se, otobusebınse, meydanlardadolaşsa, kım- se donup bakmazdı, ama yasak duygusunu çığnemenın zevkındeydı, bır anda şohret ol- muştu Tesettür gostensınde soyunmuşçası- na kendısını sergılıyor, erkekten farklı cınsıye- tını her sanıye duyurmanın tadını çıkanyordu Kadınlığını kara bıyıklılara duyurmanın en et- kılı yolunu seçmıştı Kadınla erkeğın eşıt olmadığını haykıran ca- nye ruhunu Meclıs'e sokmuştu Gerçekte ortunmuyordu Merve Kendısını teşhır edıyordu Rüya gibi kampanya! cr Çıft Kışıhk Lyku Setı Desen l era \(nıı \JJreamland ^3 Avrupa'nm tanınmtş stilistleri tarafından özel olarak hazırlanan Istikbal '99 Dreamland Ev Tekstil Koleksiyonu, pimdi pepinfiyatına O taksitle, 12/ aya uzanan vadelerle... Yatak odantzv İstikbal'le yenileyin, yenilenin. Çıft Ktftltk Ftyonklu $ıtı> İ ttaü Ortusu, Desen Veranda Teftl SOcnha Tükriıa HoHı Kampanyo TC Sonoy ftokonl ğ nın 25 Mayu 1994tofh ve 21940 »oyılı RMHII Gozete de yayıntanon tsblı^ına uygunduf Ishkbal onceden belırtmekuzın urunler jzennde 0800 361 5558 d e j s U t yapoıa hokk f>o soh p l r 1 2 0 3 1 9 9 9 ta'ıhınde b o j b y a n kamponyo uret m ve ıtok ımkonlorryla s.nıHıdıt Ishkbal A Ş O S B 1 4 C d N o 13 3 8 0 7 0 KAYSERİ www istikbal com.tr