Katalog

J Cumhuriyet mtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç 9 Genel Yayın ICoordinatörü Hikmet Çetinkaya 9 Yazıişlen Müdürii. İbrahim Yüdız • Sorumlu Mudür. Fikret llkiz 0 Haber Merkezi Mudürü Hakan Kara • Görsel Yönetmen Fikret Eser lstihbaraf Cengiz Yıldırım # Ekonomr OzJem Yüzak#Kültur Handan Şenköken 9 Spor Abdülkadir Yücelman 9 Makaieier. Sami Karaören 9 Düzeltme: Abdullah Yazıcı 9 Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu 9 Bılgı-Belge: Edibe Bnğra 9 Yurt Haberleri- Mebmet Faraç Yayın Kunılu. llhan Selçuk (Başkan), Orhm Erinç, Oktay Knrtböke. Hikmet Çetinkaya, Şâkran Soner, İbrahim Yıldız, Orhan Bursah. Mustafa Balbay. HakuKıra. Ankara Temsılcisı. Mustafa Balba\ Atatürk Bulvan No: 125. Kat 4, Bakanlıklar-Ankarâ Tel 4195020 (7 hat), Faks. 4195027 9 îzmır Temsılcisı: Serdar Kızık, H.ZıyaBlv 1352 S.2'3Tel 4411220, Faks:4419117 9 Adana Temsilcisı• Çetin Yiğenoflu, Jnönü Cd. 119 S. No:l Kat:I. Tel: 363 12 11, Faks: 363 12 15 Muessese Mudûru C slün \kmen • Koordınator" Afcmet Konıtsan # Muha- sebe Bûknt Ye«er«ldare HJueyin Gûrer • Bılgı-lştem Nal Inal • Bıigı- sayarSısem V FızUetKma MEDYA C: • Yönetım Kuru Başkanı - Genel Mudür GÜIK Erduran 9 Koordınator Rel Işıtman # Genel Mudia-YanimcL SevdaÇotnn Tel 514 07 53 51395 80-5 *ynnla>an \e Basaa: Yenı Gun Haber \jans», Basın ve Yayıncıhk A Ş irtocagı Cad 39 41 Cağaloglu 34334 Istanbul PK: 246 - Sırkeci 34435 Istanbul Te! (0212151205 05(20 hall Faks.(0'212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 31 MAYIS 1999 lmsak:3.31 Güneş: 5.28 Öğle: 13.09 tkindi: 17.05 Akşam: 20.35 Yatsı:22.2. Bırovision'tfa bveç birinci • Haber Merkezi - îa-ail'in Kudüs kentinde öıceki gece yapılan 44. Eırovision Şarkı •Yırışması'nda lsveç'ten kıtılan Charlotte Nilsson, "Fake Me To Your Heaven" adlı şarkısıyla 1»3 puan toplayarak brinci oldu. tzlanda'nın 146 puanla ikinci olduğu ytnşmada, Almanya adına yinşan Grup Sürpriz 140 puan topladı. Türkiye adına katılan Tuğba Önal ve Grup Mistik ise "Dön Artık" adlı şarkıyla 22 puan toplayarak 16. sırada yer aldı. Hemingvvay'in evi 1 dolara saöldı • NEWYORK(AA)- Onlü yazar Ernest Hemingvvay'in evi, alıcısı tarafından onanlmak kaydıyla 1 dolara satıldı. Hemingway, Illionis eyaletinin Oak Park kasabasında bulunan 2 katlı, Victoria stili binada 1906'da biryıldan fazla yaşamiştı. Bakımsızlıktan çok kötü durumda bulunan 130 yıllık bınayı satmayı düşünen Oak Park Halk Kütüphanesi yetkilileri ev içın alıcı bulunamadığını söylediler. Yetkililer, genç bir çiftin evi onanp yerleşmeyi önermesi üzerine teklife ilgi gösterdi ve Hemingway"in evini 1 dolara sattı. Cumhuriyet Treni • ERZİNCAN(AA)- Erzincan'a gelen Cumhuriyet Treni, vatandaşlar tarafından coşkuyla karşılandı. Trenin kente girişi sırasında vatandaşlar, 10. Yıl Marşı'nı okudu. Garda düzenlenen törende konuşan Vali Vekili Orhan Öztürk, Atatûrk'ün treninin Erzincan'a ikinci kez gelişinin gurur ve onurunu yaşadıklannı belirterek, 61 yıl önceki hatıralan tazelemenin mutluluk verdiğini söyledi. Sosyal olun, rahat uyuyun • KOC AELİ (AA) - Uyku bozuklukJaruun, kişilik yapısıyla yakından ilgili olduğu. sosya! yönden aktif kişilerin, daha rahat ve kaliteli uyuduğu belirtildi. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Nurbay Ateş, uykunun hafızayla da derin ilişkisi olduğunun bilindiğlni belirtti. FBdn sitesi • W4SHINGTON (AA) - ABD Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI) Internet'teki sitesi, kendilerine karşı savaş açan FBl'dan intikam almak isteyen bilgisayar korsanlan tarafından felç edildi. FBI sözcüsü Debbie Weyerman, teşkilatm web sayfasının en erken gelecek hafta içinde yeniden açılabileceğini belirtti. FBI'ın Internet'teki sayfasına, tamamen kararmadan önce son girenler, ekranda "son gülen iyi gûler", "sizin canınıza okuyacağız" şeklinde yazılar gördüler. Bilgisayar saldınsının, iki hafta önce de Beyaz Saray'ın web sayfasına girerek zarar veren hackerlar için tutuklama kampanyasi başlatan FBI'a misilleme amacıyla yapıldığı belirtiliyor. Kitapçıklann çalınması nedeniyle ertelenen ÖSS 6 Haziran Pazar günü yapılacak Soru sayısı ve ıriteliği ayrnHaber Merkezi - ÖSS için ikinci geri sayım başladı. Soru kitapçıklannııı çalm- masının ardından büyük hayal kınklığı- na ufrayan üniversite adaylan, 6 Hazi- ran Pazar gününe ertelenen ÖSS'de terdö- kecekler. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Mer- kezi (ÖSYM) yetkilileri, sınavın ertelen- mesi nedeniyle sınavla ilgili kurallarda herhangi bir değişiklik yapılmadığını, soru sayısının ve sorulann niteliklerinın de değışmedığını bildındiler. Yetkililer, so- ru kitapçıklannın ve genel olarak sınav güvenliğinin sağlanması için ek önlem- ler alındığuıı da açıkladılar. Sınava 1 milyon 479 bin 552 aday ka- ülacak. Sınav. 145 il ve ilçe merkezi ile KKTC'nin başkenti Lefkoşa'da gerçek- leştirilecek. Sınav, 5 bin 396 binada, 76 bın 927 salonda yapılacak. Sınav için 218 bin 470 kişı görevlendirildi. Soru kitapçıklannın çalınmasının ardından bu kez güvenlik önlemleri arttınldı. Alınan önlemler şöyle sıralandı: • Sınava 1 milyon 479 bin 552 aday katılacak. 5 bin 396 binada, 76 bin 927 salonda yapılacak sınav için 218 bin 470 kişi görevlendirildi. hını emniyet görevlisine teslim edecck. • Sınavın uygulanması sırasında sı- nav binalanna adaylar ve sınav görevli- leri dışında kimse alınmayacak. güven- liği sağlayan personel, sınav sorumlula- n talep etmedikçe sınav salonlanna gir- meyecek. Sınav yerleri değişmedi Soru kitapçıklannın çalınmasının ar- dından ÖSYM tarafından yapılan açık- lamalara göre, adaylar, daha önce kendi- lerine gönderilen sınava giriş ve kimlik belgesi ile 6 Haziran'da yapılacak ÖSS'ye girecekler. Öğrenciler daha önce kendi- lerine bildirilen sınav yerlerinde sınava alınacaklar. Smavda görev alacak kişile- rin görev yerlerinde de değişiklik yapıl- madı. Adaylann, sınav yerlerini önceden gör- • Şehir içinde sınav evraklannın sak- landığı merkezlerden sınav yerlerine gi- decek araçlarda en az bir emniyet görev- lisi bulunacak. • Sınav soru ve evrakı kurye aracın- dan muhafaza edileceği odaya götürü- lürken güvenlik şeridi içinden taşınacak. • Soru ve evraklann taşınmasmda gö- revlendirilen personelin sayı ve isimleri tespit edilecek, bu kişilerden başkasma taşıma görevi verilmeyecek. • Koruma odalannm kapılan tutanak- la mühürlenecek. çevre ve oda emniyeti 24 saat esasına göre isimleri önceden be- lirlenen personel ve ÖSYM kuryelerin- ce sağlanacak. • Sınava girecek herkesin sivil, asker ve emniyet mensubu ayınmı yapılmaksızın binaya girerken üstleri aranacak, ûzerin- de silah bulunanlar makbuz karşıhğı sila- meleri ve sınav günü kimlik kontrolleri- nin ve salona yerleştirme işlemlerinin zamanında yapılabilmesi için en geç sa- at 09.00'da sınava girecekleri salonun kapısında hazır bulunmalan gerekiyor. Sınava Giriş Belgesi önemli Adaylann, Sınava Ginş ve Kjmlik bel- gelerini, fotoğraflı ve onaylı bir kimlik belgesini, bir fotoğraf ve birer kurşun kalem ve silgiyi mutlaka yanlannda bu- lundurmalan gerekiyor. Sınava Giriş ve Kimlik belgesi olmayan adaylar, sınava alınmayacak. ÖSYM yetkilileri. adayla- nn kendilerini tanıtmak içın yanlannda bir fotoğraflannı getirmelerini istediler. Kopya çekilmesinin önlenmesi amacıy- la kitapçıklar iki farkh türde basıldı. ÖSS'de sözel ve sayısal olmak üzere iki türde 180'eyakın soru yöneltilecek. So- rulann yanıtlan çoktan seçmeli olacak ve 5 farkh seçenek verilecek. Adaylar her sorunun yanıtinı bulduktan sonra, mut- laka cevap kâğıdına işaretleyecekler. D i i n y a S i g a r a s ı z l ı k C ü n ü Bugün sigaradan uzakdurun Sigaradaki nikotinin, alkoL eroin, kokain kadar bağımlılık yaptığı beHrtiUyor. İstanbul Haber Servisi - Dünya Sağhk Örgütü (WH0) Başkanı Gro Harlem Brundtland 31 Mayıs Dünya Sigarasızlık Günü nedeniyle yaptığı açıklamada. "Hay- di. sigara paketini artık arkanızda bıra- km" çağnsında bulundu. Sigaraya karşı savaş açanlann başında gelen ve geçen yıl göreve gelir gelmez "tki belaya karşı mücadek edecegun: Sıtma ve rigara" açıklamasında bulunan Vı'HO Baş- kanı Brundtland Sigarasızlık Günü nede- niyle yaptığı konuşmasında, tiryakileri. si- garapaketini geride bırakmaya davet etti. "Uretkinin önerdigi şekikfe kullanıMığı zaman tüketicisinin yansını öldüren tek madde" olarak tanımlanan sigaranm msan- lığa verdiği zaran gözler önûne seren ba- zı rakamlar şöyle: • Her 11 saniyede 1 kişi, 1 yılda ise3 mil- yon kişi sigaraya bağh bir hastalıknedeniy- le ölüyor. • 2025 yılınagelindiğinde yılda lOmil- yon kişi sigara nedeniyle ölecek. • Gelişmekte olan ülkeierde sigaraya bağb ölüm oranı 7 kat artacak. • Bugün dünyada var olan saglıkh ço- cuklardan 250 mil>onu sadece sigaraya bağh bir hastalık yüzünden ölecek. • Türkiye'de her gün yaklaşık 300 kişi sigara >üzûnden yaşamını yitiriyor. • Sigara 24 ayn hastalığa neden oluyor. • Anıte kamında «igara dumanına ma- nız kalan çocuklan,kcigeri küçük doğu- yor. Bu bebeklerdeerken doğum. düşükdo- ğum, dogumu taidben ölüm, ani beşikölüm- leri sıkça göriilüyor. • Sigara dumanıyla dogan çocuklann ma- tematıksel zekâlan diğerçocuklara göre 2- 3 ay geriden geliyor. • Sigaranm içinde 4 bin ayn kimyasal madde bulunuyor. Bunlardan 400'ü kan- ser yapKi özellik taşıyor. • Sigaranın içmdeki kimyasal madde- lerden bazılan şunlar: Roket yakıtı, bütan- gaz, tüpgaz, egzoz gazı, radyoaktif mad- de. aseton. katran. Yani biri size sigara uzattığında, aslında size bu maddelerin ik- ram edildigını unutmayın! • Sigaradaki nikotin. en az alkol, eroin ve kokain kadar bağınılılık yapıyor. 8 yıllık eğitim j için 10 milyar , dolar aranıyor ^ ANKARA(ANKA)-Mil- li Eğitim Bakanlığı, 8 yıllık ilköğretimin Türkiye gene- linde yaygınlaştınlması ve eğitimde kalitenin arttml- masına yönelik olarak 'Eği- tinıde Çağı Yakalama 2000 Projesi'ni uygulamaya ko- yarken projenin finansma- nını sağlamada hedeflerin gerisinde kaldı. Bakanhk, 8 yıllık kesin- tisizeğitimin faturasını 11.7 milyar dolar olarak hesap- larken. bugüne kadar katkı payı, bağışlar ve Dünya Ban- kası kredileri ile birlikte yak- laşık 1.5 milyar dolar sağlan- dıgı belirlendi. Mılli Eğitim Bakanlı- ğı'ndan edinilen bilgiye gö- re 8 yıllık kesintisiz eğitim için çeşitli ış ve işlemlerden alınan katkı payı miktarla na mart ayı içinde 4 katı k dar zam yapılırken, zam nısan ayı içinde gelirlen etkisini gösterdi. Kaüa payL dan ocakta 11.4, şubatta 1( martta 15.1 tnlyon lira U•"• lanırken nısan ayı gelın, za lardan sonra mart ayına g ;t re yaklaşık yüzde 60'lık; tışla 24.8 trilyon liraya ub' tı. Katkı payı uygulama, nınbaşladığıEylül 1997 c' neminden bu yana toplı -, 335 trilyon 836 milyar 7 , milyon lira toplanırken, lc , kı paylanndan 1 trilyon 3t_ milyar 649 milyon lira da t \z geliri elde edıldı. Bu arv da bağış olarak da nema g< > lirleri ile birlikte 4 trilyon : milyar 192 milyon lira toj landı. e-posta : tan @ prizma. n«t. tr TURKIYE'NIN VE EKRANATAŞIYAN SÖYLEŞİ ATTİLAİLHAN Dini, 'Batı' Kullanır, Biz Değil! 24 SAAT NTVwww.ntv.com.tr HAFTA İÇİ HER AKŞAM 23:00 Fâlih (Rrfkı) Bey'in Gâzi'nin dine saygısını anlatır- ken, söyledıği o söz; yalnız 'Kemalizm'in Islâm'a 'yaklaşımını' özetlemiyor; bir bakıma, Osmanlı'nın yaklaşımı da budur: "Dini, Inkılâb'ın ne lehine kul- landı, ne aleyhine!" 'Misyoner', Batı'dan, bir 'emperyalist' icâdıdır 'Mazium Halklan' tutsak etmek için 'dinikullanır'; Os- manlı'nın en yaygın fütuhât döneminde bile. 'misyo- nery'yoktur 'Alperen', imam/hatipdeğildir, cengâver- dir. Iran'la aramızdaki son savaş, yanılmıyorsam, Şah Ismâil'in Doğu Anadolu'da 'ŞıT misyoner kullanma- sından çıkmıştı: Tahran, o savaşın sonuçlanndan ders almamış mıdır? Emperyalizm'in üzerine oturduğu sacayağının, bir ayağı para (kapitalizm), bir ayağı silâh (milrta- rizm), bir ayağı Hıristryan 'misyonu'dur, yâni din! Bilmem hâlâ yazıyor mu? 'Erken' Cumhuriyet döne- minin ortaokultarih kitaplannda, Bat'lılann bütün 'fe- saf'hareketlerini, kiliselerdeörgütlediği anlatlırdı: Ba- tı'nın Osmanlı'dan 'ürettiği', bütün ajan/devletlen Sırp, Rum, Bulgarvb. kiliselerden türetilmiştir. Sonun- da Hıristiyanlıkla yetinmez, Müslümanlara karşı Is- lâmlığı da kullanır; Rus Çarlığı'nda, anti/emperyalist 'Cedit' Müslümanlanna karşı, 'sanklı' kadimist/irtica kullanılmıştr. Uzağa gitmeye ne hâcet, Osmanh'da- ki her 'teceddüt' hareketine, bir irtica isyanı karşı çı- kar; hepsinin arkasında, bildik bir Hıristiyan 'gizli ser- visi' bulmuşuzdur. En mükemmel ömeği, elbette Sait Molla! Dinler arası işbirliği ml, yoksa... Hadi zaman içinde ufak bir yolculuğa çıkalım! Der- saadet'te, Refiî Cevad Bey, gazetesi Alem- dar"da (21 Mayıs 1919) yazısına şöyle bir başlık at- mışt: 'Ingirtere'yi Istiyoruz!'. Ondan bir gün önce, Da- hiliye Nezâreti'ne bir cemiyet başvurusu yapılmıştır; adı 'Ingiliz Muhipleri Cemiyeti'; cemiyetin 'faabaia- rı, ünlü sadrazam 'Damat' Ferid Paşa ile Şûra-yı Devlet Reis-i esbâkı (Eski Danıştay Başkanı) Sait Mol- la!. Bu cemiyet, artık çöken Devlet-i Aliyye'ye 'Ingi- liz himayesi' ister; Müdafaa-i Hukuk'a şiddetle kar- şıdır. Tarihçi Şerafettin Turan diyor ki: "... seçilmiş bir yönetim kurulu bulunmasına rağmen, derneğin gerçek yöneticisi Şûra-yı Devlet eski Başkanı Sa- it Molla idi, ama kendisine birisi Türk, öbürü Ingi- liz iki kişi yardım ediyordu: 'Wilson Prensipleri Derneği'nde görev almış olan Ali Kemal ile, Iskoç Presbrteryen Kilisesi rahipierinden Dr. Frevv..." {Devrim Tarihı, I. kitap, s. 139, Bılgı Yayınevi 1991.) Geldik mi mevfidin ftraklı yerine. AJi Kemaf bey, Peyam-ı Sabah 'sermuharriri'; o da aynı yolun yol- cusu -Izmrt'te 'Artin' Kemal diye linç edilmiştir- Dr. Frevv'a gelince, o bir Intelligence Service ajanı, yâ- ni Ingiliz casusu; Gâzi, 'Büyük Nutuk'da bu adam ve Sait Molla ile ilişkileri üzerinde uzun uzun durmuştur: Mim Mim Teşkilâtı'nın ele geçirdiği mektuplannı da açıklar. (S. 292/300). Sait Molla ile Râhip Frevv ara- sındaki ilişki. Hıristiyaniıkla Müslümanhğın işbirliği gi- bi gösteriliyor; oysa Ingiltere Devlet-i Fehimesi, her zaman yaptığı üzere, dini emperyalızmın emrinde 'kul- lanıyor'; tabii, bu arada 'Muslümanlığı' da! Meraklısı, o ibretengiz mektuplaşmanın tamamını, 'Büyük Nu- tuk'tan arayıp bulaibilir; ama irticaın nasıl vatana iha- nete dönüştüğüne örnek diye; ilk mektuptan birkaç satın aktarmak niyetindeyim. Sait Molla, 11 Ekim 1919'da Rahip Frevv'a yazıyor: "... aziz dostum, verilen iki bin lirayı, Adapaza- n'nda Hikmet Bey'e gönderdim, oradaki işlerimiz pek yolunda gidiyor; birkaç sonra yararlı netice- ler alacağız..." "... dün sabah Âdil Bey'le birlikte 'Damat' Ferid Paşa Hazretlerini ziyaret ettim. Biraz daha sabır ve intizar buyurmalannı tarafınızdan kendilerine tebliğ ettim. Paşa Hazretteri, cevâben size teşek- kür etmekte beraber, Kuva-yı Milliye'nin Anado- lu'da tamamen kök saldığını ve mukâbil bir hare- ket neticesi olarak mel'un reisleri tepelendirilme- dikçe, kendilerinin mevki-i iktidara gelemeye- rek..." Anlaşılan odur ki, 'Damat' Ferid Paşa 'Kuva-yı Milliye'n/n melûn reislerini tepelemek için mevki-i ik- tidara gelmekte' acele ediyor; 'keyfiyeti' Sait Molla aracılığıyla, râhip Frevv'a yâni Ingiliz Intelligence Ser- vice'ine duyuruyor; özeti tek kelime, 'beni sadrazam yapın, Kuva-yı Milliye'y/ tepeleyeyim!'; Sadrazam olmuş, ama tepeleyememiştir, o başka hikâye; bura- da ilginç olan, Emperyalizm'in Hıristiyanlığı da, Muslümanlığı da, iki din arasındaki isbirttğini de, nasıl kendi çıkan için 'kullandığını' tespit edebilmek! Gâzi'nin yapmaya hiçbir zaman tenezzül etmediği şeyi, Bat'lı Emperyalist 'Sistem', oldum olası geçer akça saymıştır; Gâzi, Nutuk'da diyor ki, "bütün bu gizli tertibâtn kaynağı, râhip Frevv'un beyninde olu- şuyor ve oradan din kardeşimiz olacak hainlerin kafalanna zerk ediliyordu..." Aynen yaşadığımız günlerde olduğu gibi!.. '0 muazzam tertibât!..' h je demek mi? Siz Türkiye'nin, yüzyılın ikinci yan- / V sında, hangi sürece 'itildiğini' zannediyorsunuz? lyi ya da kötü, bürokrat ya da totaJiter olabilir; ama In- kılâp yaşarken de, 'doldurulduktan' sonra da, dini ne aleyhte 'kullanmıştır' ne de lehte! Süreç, Türkiye'nin Bafya 'errtegrasyonu'^e başlıyor başlangıa, hep söy- lediğim gibi, Tevhid-i Tedrisât Kanunu'nun ('Ö^fB- tim Bihiği Yasası) 'delinmesi'dir, Cumhuriyet maari- fi, Imam/Hatip ve Anadolu 'liselehnden' rbbaren, 'ke- malist yurttaş' değil; 'tanzimat'çı 'komprador' aydın ve irticaa 'taban' yetiştiriyor. Olaya böyle cosmique bakabildiniz mi, Ticânileri de, Nakşileri de, Fethul- lah Cemaatini de, Adnan Hoca'cılan da; hatta Mil- lî Nizam, Millî Selâmet, Refah ve Fazilet 'zincirini' de, pek güzel, tarihteki asıl yerine oturtabilirsiniz: ta- bii Merve Kavakçı ya da Oya Akgönenç gibi, yaban- cı uyruklu Türk Müslümanlannı da! Söyler misiniz, acaba Sait Molla'dan farklan nedir? Gâzi, 'Nutuk'da demiş ki:"... efendiler bu muaz- zam tertibâta mâni olmak ve yarattığı kötü vazi- yetleri ortadan kaldırmak için, elimizden gelen her çâre ve tedbire başvurduk. (Buraya dikkat!) Mâ- lum isyanlan, ihtilâlleri, düşman kuvvetteri tecâ- vüzlerini bertarafetmek için, çok uğraştk"... Kim- se adını koymaz, ama bilir misiniz ki o 'isyanlar, ihti- lâller -yâni Anzavur, Hendek, Geyve, Bolu, Bozkır, Konya, Yozgat vb.-ikj ağzı keskin bıçakt, bir ağzı 'şe- riat' öteki ağzı 'etnik'! Aynen yaşadığımız günlerde olduğu gibi! http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN rrttp^/www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htJm